[00:00:00]Καλησπέρα!

Καλησπέρα!

Πώς ονομάζεσαι;

Ελένη Μέλλου.

Ωραία. Σήμερα 30/06/2020, είμαι με την Ελένη Μέλλου στην Καλλιθέα. Εγώ ονομάζομαι Θωμάς Λαζαρίδης είμαι ερευνητής στο istorima. Είσαι έτοιμη να ξεκινήσουμε;

Έτοιμη, ναι!

Ωραία, θέλεις να μας πεις κάποια πράγματα για σένα;

Αμέ!

Πού γεννήθηκες; Πότε γεννήθηκες;

Γεννήθηκα στο Μαρούσι, στην Αθήνα, στις 26 Ιουνίου του 1993. Έχω μεγαλώσει Αθήνα, μένω στο Μοσχάτο μόνιμα.

Έχεις μεγαλώσει στο Μοσχάτο;

Στο Μοσχάτο, ναι.

Και σχολείο πού πήγες;

Σχολείο πήγα Πειραιά, στη Jeanne d'Arc.

Όλα τα...

Γυμνάσιο, λύκειο και δημοτικό πήγα στο Μοσχάτο στα εκπαιδευτήρια Λαμπίρη.

Και μετά το σχολείο –

Μετά...

με τι ασχολήθηκες;

πέρασα στη φαρμακευτική Αθηνών, στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, όπου έκανα το προπτυχιακό μου, παράλληλα με το προπτυχιακό πήγα και Erasmus στη Ρώμη, στην Ιταλία για 5 μήνες, και μετά το προπτυχιακό πήγα για μεταπτυχιακό στη Δανία, στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, πάλι στο κομμάτι της φαρμακευτικής.

Στην Ιταλία πότε πήγες, ποια χρονιά;

Το 2016 από Φλεβάρη μέχρι Ιούλιο.

Πώς ήταν η εμπειρία σου στο Erasmus;

Ήταν πάρα πολύ ωραία, εντάξει, η εμπειρία του Eramus είναι φανταστική, αλλά επειδή έκανα παράλληλα και πτυχιακή και αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να ήμουν στο εργαστήριο από τις 8:00 μέχρι τις 4:00 και παράλληλα έκανα και τη ζωή του Erasmus ήταν λίγο κουραστικά μπορώ να πω, αλλά σε γενική εμπειρία ήταν φανταστικά.

Και στη Δανία πήγες, αφού τελείωσες, φαντάζομαι.

Ναι τελείωσα το Φλεβάρη του ‘17 και έφυγα τον Αύγουστο του ‘17 στην Κοπεγχάγη.

Για μεταπτυχιακό;

Για μεταπτυχιακό. Το μεταπτυχιακό λεγότανε pharmaceutical sciences και είχα εξειδίκευση στη μοριακή φαρμακολογία.

Εκεί πώς είδες το περιβάλλον το επιστημονικό σε σχέση με ό,τι εικόνα είχες και από Ιταλία και από Ελλάδα;

Η αλήθεια είναι ότι ήταν πάρα πολύ διαφορετικά και το πρόγραμμα σπουδών αλλά και η αντιμετώπιση των φοιτητών. Δηλαδή, σαν επίπεδο σπουδών και σαν γνώση δεν μου πρόσφερε κάτι ιδιαίτερο. Θεωρώ ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο έχει πολύ υψηλό βαθμό. Αλλά είχανε δώσει πάρα πολλή έμφαση σε ομαδικές εργασίες, πάρα πολλή έμφαση στο να ψάξεις για να κάνεις ένα δικό σου project, δηλαδή ουσιαστικά τη γνώση που σου προσέφεραν μέσα στο μάθημα μετά την έβαζες… την έκανες πράξη ψάχνοντας ένα project δικό σου. Οπότε ουσιαστικά και όλες οι εξετάσεις ήταν πάνω κάτω σε group-project ή μία παρουσίαση ή εξέταση πάνω σε 1 project που έχεις κάνει ήδη, σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Ιταλία που ήταν πολύ παπαγαλία.

Οπότε υπήρχε…, ήταν πιο διαδραστικό.

Υπήρχε διαδραστικότητα και υπήρχε αυτό! Ότι σε έβαζαν να ψάξεις πέρα από αυτό που σου δίνανε μέσα στην τάξη, σου δίνανε τη βάση και μετά από εκεί και πέρα μέσω του project έψαχνες παραπάνω πληροφορίες και ουσιαστικά το ανέπτυξες με διαφορετικό τρόπο, τη γνώση που πήρες μέσα από το μάθημα.

Η ζωή στη Δανία, πώς σου φάνηκε;

Ήταν ωραία, ήρεμη πολύ διαφορετική από την Ελλάδα. Καταρχάς ήταν πολύ οργανωμένοι, τα έκανες όλα διαδικτυακά, ό,τι διαδικαστικό ήθελες δεν υπήρχε, εντάξει υπήρχε η γραφειοκρατία, αλλά καμία σχέση με Ελλάδα! Και αυτό που μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι ότι ό,τι ήθελες έστελνες αίτημα μέσα από τα site του κάθε, ας πούμε, υπουργείου ή κάθε υπηρεσίας και κατευθείαν έπαιρνες απαντήσεις μέσω mail. Δεν χρειαζόταν να πας από κοντά.

Οπότε τα είχες έτοιμα…

Τα έχεις έτοιμα, ναι! Πέρα από αυτό η ζωή ήταν ήρεμη, μπορώ να πω, καθημερινές κυρίως ήτανε μάθημα ή εργασία και μετά σπίτι, ο κόσμος δεν πολύ έβγαινε και Παρασκευή και Σάββατο ο κόσμος έπινε από τις 2:00 και γινόντουσαν χάλια. Ναι, οπότε υπήρχε μία πολύ μεγάλη διαφορά καθημερινής με Σαββατοκύριακο.

Σε ποια πόλη ήσουν;

Στην Κοπεγχάγη.

Στην πρωτεύουσα.

Ναι, ναι.

Έλληνες άλλους είχε –

Είχε, είχε και πολλούς, γιατί τη χρονιά που πήγα εγώ στην Κοπεγχάγη ήταν η χρονιά που είχε ανακοινωθεί το Brexit, λίγο πριν. Οπότε όσοι φοιτητές σκεφτόντουσαν την Αγγλία λόγω Brexit άλλαξαν και πήγαν Σκανδιναβία ή Ολλανδία από εκεί. Οπότε πολλά παιδιά που γνώρισα, Έλληνες, είχαν έρθει στην Δανία επειδή ακριβώς, λόγω Brexit, απέφυγαν την Αγγλία και γενικά από τη χρονιά μου και μετά ερχόντουσαν πάρα πολλοί Έλληνες. Να φανταστείς, δηλαδή, το μεταπτυχιακό είχε 45 άτομα και τα 5 ήμασταν Έλληνες.

Μεγάλο ποσοστό.

Μεγάλο ποσοστό, ναι.

Οπότε εσύ από το ‘17 μετακομίζεις στη Δανία.

Ναι.

Στο μυαλό σου είχες να πας για μόνιμα ή για το μεταπτυχιακό σου;

Δεν ήμουνα σίγουρη, να πω την αλήθεια, στο μυαλό μου είχα ότι ήθελα να δουλέψω στη Δανία, τώρα το μόνιμα είναι μεγάλη κουβέντα, αλλά είχα στο μυαλό μου ότι θα κάτσω να κάνω ένα μεταπτυχιακό και θα βρω μία δουλειά εκεί και θα συνεχίσω για κάποια χρόνια. Αλλά, εντάξει, η αλήθεια είναι ότι η ζωή είναι τόσο διαφορετική που αν δεν τη ζήσεις λίγο να δεις πώς είναι ο ρυθμός, δεν ξέρεις από την αρχή πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.

Οπότε, όταν έζησες στη Δανία τι σκέψεις είχες μετά από κάποιους μήνες;

Σίγουρα μου έλειπε πάρα πολύ η Ελλάδα και μου έλειπε η ζωή της Ελλάδας. Από την άλλη έβλεπα το πώς δουλεύει η Δανία έβλεπα τις συνθήκες εργασίας το ότι είναι οχτάωρο και είναι οχτάωρο, το ότι οι μισθοί, εντάξ[00:05:00]ει, είναι τρελοί, το ότι υπήρχε ένα κλίμα πολύ φιλικό μέσα στην εργασία, κάνανε gatherings και όλα αυτά τα social, τα κοινωνικά στοιχεία. Εντάξει, μπορώ να πω ότι μου άρεσε αυτό το κομμάτι. Ήμουν πάντα διχασμένη, να σου πω την αλήθεια, ποτέ δεν ήμουν φανατικά μένω Δανία, ούτε φανατικά γυρνάω Ελλάδα, ήμουν πάντα ότι μπορώ να φανταστώ να μένω στη Δανία, μπορώ να φανταστώ να μένω και στην Ελλάδα, δεν είχα πάρει ποτέ μία απόφαση 100%.

Οπότε το διάστημα από το ‘17 και έπειτα ζούσες στη…

Ναι, ναι ‘17 με ’19, με Σεπτέμβρη του ‘19 έκανα το μεταπτυχιακό και παράλληλα δούλευα και part time σε ένα catering σαν student Job. Μετά, όταν τελείωσα το μεταπτυχιακό έψαξα να βρω δουλειά στη Δανία, δεν ήταν τόσο εύκολο όσο πίστευα και όσο μας είχαν παρουσιάσει στην αρχή. Εντάξει, αντιμετώπισα και λίγο όχι ακριβώς ρατσισμό, αλλά αντιμετώπισα μία προτίμηση προς τους Δανούς. Βρήκα εν τέλει μία πρακτική, μία τρίμηνη πρακτική η οποία ξεκίνησε το Φλεβάρη μέχρι και τον Απρίλη. Απλά στο μυαλό μου το είχα πολύ πιο εύκολο, ότι θα τελειώσω τις σπουδές ότι και θα βρω μία δουλειά και θα κάτσω στη Δανία. Ένα πλάνο που είχα.

Είπες πριν ότι σε σχέση με αυτό που μας είπαν δεν ήταν τόσο εύκολο. Σε σχέση με αυτό που σας είπαν μέσα στο πανεπιστήμιο ή αυτό που υπάρχει ως εικόνα στην Ελλάδα;

Είχαμε το introduction week ουσιαστικά, που σου παρουσιάζουν το πρόγραμμα σπουδών και τις επιλογές μετά το πτυχίο και ουσιαστικά το ότι η ανεργία στη Δανία είναι πολύ χαμηλή, ειδικά στον δικό μας κλάδο, και ότι όλοι σχεδόν οι φοιτητές βρίσκουν δουλειά στον πρώτο χρόνο. Που μπορεί και να ισχύει, γιατί εγώ δεν έκατσα 1 χρόνο να το ψάξω. Έφυγα στους 6 μήνες περίπου, λίγο παραπάνω, αλλά έτσι όπως μου τα είχαν παρουσιάσει, εγώ περίμενα ότι θα τελειώσω και θα υπάρχουν ευκαιρίες, που δεν τις βρήκα.

Οπότε, εσύ το Φεβρουάριο ξεκινάς την πρακτική σου άσκηση και μετά από λίγους μήνες ξεκινάει η όλη…

Ο κορονοϊός!

Ο κορονοϊός!

Το χάος!

Πώς το αντιμετώπισες αρχικά όταν είδες ότι εξελίσσεται μια τέτοια κατάσταση. Είσαι και πολύ κοντά στο επάγγελμα.

Η αλήθεια είναι ότι ενώ το είδα να έρχεται, εντάξει, μετά… ειδικά όταν έφτασε στην Ιταλία, μετά ήταν θέμα χρόνο να εξαπλωθεί και στην Ευρώπη. Δεν μπορώ να πω ότι πανικοβλήθηκα και γενικά ούτε μπορώ να πω ότι στη Δανία πανικοβλήθηκε ο κόσμος. Το πήραν πάρα πολύ χαλαρά, είναι και η νοοτροπία τους έτσι, το να μην πανικοβάλλονται εύκολα. Οπότε η εργασία σταμάτησε σχετικά νωρίς, δηλαδή από εκεί, από το Μάρτη ξεκινήσαμε να δουλεύουμε από το σπίτι, όσες δουλειές που γινόντουσαν από το σπίτι – μπορούσαν να γίνουν μέσα σε υπολογιστή –, γινόντουσαν από το σπίτι. Οπότε και εγώ από το Μάρτη ξεκίνησα σχεδόν αποκλειστικά να δουλεύω από το σπίτι. 

Στην Ελλάδα περίπου μέσα Μαρτίου ξεκίνησε ο εγκλεισμός και η καραντίνα, στη Δανία τι υπήρξε, τι μέτρα πήραν;

Στη Δανία κλείσανε.. η δουλειά, σταδιακά κλείνανε μαγαζιά, ξεκίνησαν από τα πολυκαταστήματα και τα μεγαλύτερα μαγαζιά. Συνέχισαν με τα μπαρ, καφετέριες, εστιατόρια και τέλος κλείσανε και τα μικρά μαγαζιά για ψώνια. Δεν υπήρχε εγκλεισμός, ήσουν ελεύθερος να πας βόλτα, να κάνεις το ποδήλατο σου, δηλαδή δε σε έλεγχε κανένας, απλά το μόνο που σου λέγανε: «Να προσέχεις», στα μέσα υπήρχανε αφίσες το «κρατάμε αποστάσεις», ότι δεν μπαίνουμε πολλοί-πολλοί μέσα στο τραίνο. Αλλά και πάλι δεν υπήρχε ο έλεγχος με την έννοια του ότι στέλνω sms και λέω πόσες φορές θα βγούμε μέσα στη μέρα και τα λοιπά.

Σε επίπεδο κρουσμάτων πώς ήταν η Δανία;

Είχε αρκετά η Δανία, ειδικά όταν ξεκίνησε. Θυμάμαι ότι, όταν ξεκίνησε ο κορονοϊός στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία η Δανία ήτανε από τις πρώτες χώρες που είχε αρκετά κρούσματα και μάλιστα κλείσανε πιο νωρίς από την Ελλάδα.

Σε επίπεδο θανάτων;

Και σε επίπεδο θανάτων είχε περισσότερα σίγουρα από την Ελλάδα, αν και πιο μικρή χώρα. Σχετικά… σαν ποσοστό δεν ήταν τόσο μεγάλο, αλλά για το μέγεθος της χώρας είχε και αρκετά κρούσματα και θανάτους. Και μάλιστα η Δανία θυμάμαι ότι όταν ξεκίνησε το μπαμ με τον κορονοϊό στη Δανία, η Ελλάδα ακόμα δεν είχε πολλά κρούσματα, είχε πολύ λίγα κρούσματα. Ξεκίνησε το μπαμ στη Δανία, ξεκίνησαν τα κρούσματα και ανέβαιναν κατακόρυφα και κλείνανε σιγά-σιγά τα εστιατόρια, καφετέριες και τα λοιπά και ο κόσμος δεν είχε πάρει χαμπάρι. Ήταν πάρα πολύ χαλαροί σε επίπεδο «εντάξει, κορονοϊός είναι δε θα πάθουμε κάτι». Είχε βγει ο πρωθυπουργός και είχε ανακοινώσει τα μέτρα, είχε πει ότι πρέπει να καθόμαστε σπίτι μας και να προσέχουμε, γιατί η κατάσταση είναι επικίνδυνη και τα λοιπά. Και επειδή είχα και γνωστούς Δανούς το είχανε πάρει λίγο αψήφιστα. Και μετά από μια εβδομάδα που είχε γίνει το μεγάλο μπαμ στη Δανία βγήκε η βασίλισσα και έκανε διάγγελμα. Η οποία βασίλισσα, για να βγει και να κάνει διάγγελμα πέρα από τις ευχές της πρωτοχρονιάς, ήταν τελευταία φορά ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Οπότε με το που βγαίνει η βασίλισσα και λέει ότι τα πράγματα είναι σοβαρά ξαφνικά οι Δανοί συνειδητοποιούν ότι υπάρχει κορονοϊός.

Οπότε άρχισαν να αλλάζουν τις συνήθειές τους;

Ναι. Δηλαδή υπήρχαν μέρες που στο μετρό μέσα μπορεί να υπήρχαν και δύο άτομα, δεν πολύ-κυκλοφορούσαν. Για λίγο. Μετά όταν είδαν ότι λίγο… τα κρούσματα λίγο μένουν σταθερά ότι η κατάσταση λίγο ξαναμπ[00:10:00]αίνει σε μια κανονικότητα και ότι ok έχουμε κρούσματα, αλλά δεν είναι τόσα πολλά όσο ήταν στην αρχή, ξαναξεκίνησαν και βγαίνανε πάλι.

Εσύ, όταν έβλεπες να εξελίσσεται αυτή η διαδικασία τι σκέφτηκες; Σκέφτηκες κάποια στιγμή να γυρίσεις στην Ελλάδα;

Η αλήθεια είναι ότι εγώ είχα ζητήσει με την πρακτική, επειδή έβλεπα ότι δεν είναι κάτι που με καλύπτει, να φύγω τέλη Μαρτίου και να συνεχίσω να δουλεύω από το σπίτι από την Ελλάδα, βέβαια. Αυτό ήταν πριν κλείσουν τα σύνορα. Οπότε εγώ είχα κλείσει εισιτήρια για 29 Μαρτίου να γυρίσω στην Ελλάδα. Σκάει ο κορονοϊός, κλείνουν τα σύνορα, ακυρώνεται η πτήση μου, γιατί νομίζω, τα σύνορα έκλεισαν 14 Μαρτίου, 20 Μαρτίου; Κάπου εκεί κλείσανε. Οπότε, εγώ μένω μετέωρη, χωρίς σπίτι γιατί είχα κάνει και termination του σπιτιού, εφόσον θα έφευγα. Ευτυχώς, με φιλοξένησαν για 3 βδομάδες, αλλά έμεινα μετέωρη να μη ξέρω τι θα κάνω. Τότε, όταν επικοινώνησα και με την πρεσβεία και τους είπα το και το, και θέλω να κάνω πτήση επαναπατρισμού αν υπάρχει και η απάντηση της πρεσβείας ήταν ότι μαζεύουμε λίστα με τα ονόματα που τους ενδιαφέρει ο επαναπατρισμός και όταν μαζευτούν αρκετά άτομα, για να επανδρώσουμε αεροπλάνο θα σας στείλουμε στην Ελλάδα και η Ελλάδα θα αποφασίσει πότε βάλουν θα το αεροπλάνο. Αυτό έγινε τέλη Μαρτίου. Εγώ έφυγα από τη Δανία 22 Απριλίου και η πτήση επαναπατρισμού έγινε αρχές Μαΐου.

Και σε όλο αυτό το διάστημα, ενώ είχες επικοινωνήσει με την πρεσβεία, υπήρξε κάποια άλλη ενημέρωση από πλευράς πρεσβείας;

Η αλήθεια είναι –

Για να σας καθησυχάσουν, κάτι.

Η ίδια η πρεσβεία να σε πάρει τηλέφωνο, όχι. Όσες φορές τους πήραμε ήταν πολύ φιλικοί και να μας βοηθήσουνε. Βέβαια, δεν ξέραν πολλά πράγματα κι αυτοί. Δηλαδή αυτά που μας έλεγαν είναι ότι η εντολή έρχεται από Ελλάδα και ότι εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, μαζεύουμε ονόματα και θα σας ενημερώσουμε αν έχουμε κάποια εξέλιξη. Απλά, τι έγινε; Όταν αποφάσισα να φύγω, στη Δανία έμενα με έναν συγκάτοικο Έλληνα, ο οποίος και αυτός αποφασίσαμε να φύγουμε 29 Μαρτίου να γυρίσουμε στην Ελλάδα. Όταν έσκασε, λοιπόν, η ανακοίνωση ότι κλείνουν τα σύνορα ο φίλος μου πανικοβλήθηκε, γιατί είδε ότι θα ακυρωθούν οι πτήσεις μας. Οπότε έκλεισε και γύρισε στην Ελλάδα. Πρόλαβε να γυρίσει μία μέρα πριν κλείσουν τα σύνορα, νομίζω έκλεισαν 21; Γύρισε 20; Κάπως έτσι έγινε η κατάσταση. Οπότε αυτός, επειδή είχε το άγχος τι θα γίνει, για 2-3 μέρες πήρε τηλέφωνο την πρεσβεία στη Δανία, το Υπουργείο Εξωτερικών στην Ελλάδα, την προστασία του πολίτη, γενικά ό,τι τηλέφωνο μπορούσε να πάρει, το πήρε, να ενημερωθεί! Κοινή γραμμή δεν υπήρχε πολύ. Δηλαδή δεν ξέραν, σου έλεγαν ότι δεν ξέραν αν θα γίνουν οι πτήσεις, δεν ξέραν αν θα μπει καραντίνα, δεν ξέραν τι θα γίνει, αν θα φτάσει στην Ελλάδα. Γενικά, υπήρχε ένα χάος και όταν γύρισε στην Ελλάδα, ήταν νομίζω η πρώτη πτήση που γύρισε, που συμπλήρωναν το χαρτί, γιατί όταν γυρίζεις από το εξωτερικό σου δίνουν ένα χαρτί και συμπληρώνεις από ποια χώρα έρχεσαι, ποια ήταν η πτήση σου, που καθόσουν, που μένεις και τα λοιπά, σε περίπτωση που διαγνωστεί κάποιος να μπορούν να κάνουν tracking και τους υπόλοιπους. Και θυμάμαι ότι μας έλεγε ότι έφτασε και γενικά υπήρχε μία περίεργη κατάσταση με τα χαρτιά, δεν ήξεραν ποιος τα μαζεύει, δεν ήξεραν πού τα δίνουν, τους πέτυχε λίγο σε αναταραχή, όλη αυτή η κατάσταση. Οπότε ο φίλος μου κατάφερε και γύρισε τελευταία πτήση πριν κλείσουν τα σύνορα, με λίγα λόγια.

Εσύ μένεις μέχρι την πτήση την επόμενη –

Εγώ μένω, 29 Μαρτίου ακυρώνεται η πτήση μου και ουσιαστικά προσπαθώ να βρω πτήση άλλη, για να έρθω στην Ελλάδα.

Όλο αυτό το διάστημα εσύ πώς ένιωσες;

Ευτυχώς είχα να μείνω κάπου, με φιλοξενούσαν οπότε δεν είχα αυτό στο μυαλό μου, απλά ένιωθα μετέωρη. Δηλαδή τα πράγματά μου τα’ χα δώσει στη μεταφορική, η οποία και αυτή εγκλωβίστηκε στην Δανία, γιατί δεν μπορούσε να φύγει, δεν μπορούσε να περάσει τα σύνορα και να γυρίσει στην Ελλάδα. Οπότε είχα μείνει με μία βαλίτσα, φιλοξενούμενη, έκλεισα κάποια εισιτήρια να γυρίσω λίγο πριν το Πάσχα τα οποία και αυτά ακυρώθηκαν. Γιατί ουσιαστικά τα σύνορα κλείνανε, αλλά κλείνανε για κάποιο διάστημα, ας πούμε κλείνανε και 1 μήνα. Οπότε, όταν έμπαινες εσύ να κλείσεις εισιτήρια μετά το διάστημα που είχαν ανακοινωθεί ότι τα σύνορα είναι κλειστά, έβρισκες πτήσεις να κλείσεις.

Ήταν διαθέσιμη;

Ήταν διαθέσιμες. Όταν όμως μία εβδομάδα πριν λήξουν τα μέτρα βγαίνανε και λέγανε: «Παράταση των μέτρων», οι πτήσεις ακυρώνονταν. Οπότε γινόταν αυτό το πράγμα εγώ έκλεινα εισιτήρια, βγαίνανε λέγαν: «Τα μέτρα παρατείνονται», ακυρωνόταν οι πτήσεις. Οπότε ακυρώθηκαν άλλη μία φορά τα εισιτήρια που είχα κλείσει και με τα πολλά κατάφερα και έφυγα 22 Απριλίου και έφυγα με πτήση από Κοπεγχάγη πήγα Γερμανία, από Γερμανία πήγα Βρυξέλλες, έμεινα το βράδυ στις Βρυξέλλες και από Βρυξέλλες πέταξα για Αθήνα.

Αυτή η πτήση πόσο κόστισε;

Κόστισε γύρω στα 500 ευρώ, 480.

Την έκλεισα μία εβδομάδα πριν; 10 μέρες πριν;

Και το ταξίδι από χώρα σε χώρα πώς ήταν ακριβώς;

Φαντάσου ότι έφυγα από Δανία Πέμπτη πρωί και έφτασα στην Ελλάδα Παρασκευή μεσημέρι, έκανα 28 ώρες να γυρίσω! Για μία απόσταση που κανονικά είναι 3 ώρες με το αεροπλάνο το απευθείας. Όταν… η πρώτη πτήση από Δανία-Γερμανία, θυμάμαι ότι ήταν γεμάτο το αεροπλάνο και μάλιστα ήταν τα αεροπλάνα που ήταν 2 και 2 θέσεις και καθόμασταν και στις 2 θέσεις, δεν υπήρχαν κενές που αφήνεις μία κενή. Οπότε…

Και σε επίπεδο ελέγχου από τη Δανία;

Δε φοράγανε καν μάσκες, δεν ήταν καν υποχρεωτική η μάσκα. Στη Δανία[00:15:00] δεν ήταν υποχρεωτική η μάσκα και όχι μόνο δεν ήταν υποχρεωτική η μάσκα δεν πούλαγαν και μάσκες. Για να βρεις μάσκα, έπρεπε να πας σε νοσοκομείο και να ζητήσεις ή σε λίγα φαρμακεία. Δεν υπήρχε αυτή η σύσταση «φοράμε μάσκες και γάντια» και όλα αυτά. Δηλαδή ο κόσμος έξω άμα έβλεπες άτομα με μάσκες ήταν σίγουρα… δεν ήταν Δανοί ήταν ξένοι.

Και από Γερμανία, μετά, Βέλγιο;

Από Γερμανία για Βέλγιο η πτήση ήταν άδεια σχεδόν, ήταν βασικά με βάση τους κανόνες, που λέγανε μεσαία θέση άδεια, πάλι χωρίς μάσκες. Στο αεροδρόμιο κράταγαν αποστάσεις είχε και άτομο το οποίο σου έλεγε που πρέπει να σταθείς και άμα έβλεπε κάποιον πιο κοντά σου έλεγε να αφήσεις απόσταση, και είχαν και σημαδάκια κάτω στο πάτωμα για να αφήνεις αποστάσεις. Βέβαια, και τα δύο αεροδρόμια και της Δανίας και της Γερμανίας ήταν κλειστά το μεγαλύτερο μέρος και ουσιαστικά ένας πολύ μικρός χώρος ήταν ανοιχτός για πτήσεις, γιατί οι πτήσεις ήταν ελάχιστες μέσα στην ημέρα. Τα καθίσματα που περιμένεις ήταν και αυτά… ήταν 1 κάθισμα ελεύθερο και 1 που ήταν διαγραμμένο με λωρίδες, για να μην κάθεσαι. Υπήρχε security, όχι κάτι τρελό. Απλά, ειδικά στη Γερμανία κράταγαν αποστάσεις και στο Βέλγιο τις κράταγαν.

Και σε όλες αυτές τις χώρες τι έγγραφα χρειάστηκε να τους δείξεις;

Τίποτα. Μόνο το διαβατήριο και το εισιτήριο του τελικού προορισμού, δηλαδή θέλαν να δουν ότι πηγαίνεις όντως στη χώρα στην οποία είσαι κάτοικος. Δηλαδή, ας πούμε, στις Βρυξέλλες, επειδή χρειάστηκε να βγω από το αεροδρόμιο και να πάω στο ξενοδοχείο του αεροδρομίου, για να κοιμηθώ το βράδυ, μου ζήτησαν να τους δείξω ότι, όντως, έχω εισιτήριο και πετάω την επόμενη μέρα και ότι είμαι κάτοικος της χώρας στην οποία πηγαίνω.

Οπότε την Πέμπτη διανυκτερεύεις…

Στις Βρυξέλλες!

Και την επόμενη μέρα πετάς…

Πετάω για Ελλάδα, ναι!

Για Ελλάδα. Αυτή η πτήση πώς ξεκίνησε;

Αυτή η πτήση ήταν εκεί πέρα που κατάλαβα ότι υπάρχει κορονοϊός. Φτάνω στην πύλη, όλοι ήταν με μάσκες, όλοι ήταν με γάντια και μάλιστα υπήρχε και ανακοίνωση που έλεγε ότι «με το που φτάσετε στην Ελλάδα ότι θα πρέπει να υπακούσετε τους κανόνες της εκάστοτε χώρας» και τα λοιπά. Που δεν μας είπαν αν θα μπούμε καραντίνα, αυτό δεν το ξέραμε.

Αυτό, μιλάμε τώρα για μέσα Απρίλη;

Ναι, για 22 Απριλίου. Εγώ το είχα μάθει, γιατί, εντάξει, μίλαγα με Ελλάδα, είχα γνωστούς που είχαν γυρίσει από άλλες χώρες και ξέρω ότι μπαίνεις καραντίνα όταν γυρνάς και ότι κάνεις το τεστ, αλλά επίσημη ανακοίνωση να μας πουν ότι «γυρνάτε και θα μπείτε καραντίνα», δεν υπάρχει.

Ούτε κάποιο χαρτί το πού θα μείνεις;

Τίποτα! Και μάλιστα θυμάμαι ότι στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών ρώτησα στο γκισέ, εκεί που μπαίνεις στο αεροπλάνο, ήταν ένας Έλληνας ο οποίος κιόλας βοηθούσε και τους πιο ηλικιωμένους με τις μάσκες και τα λοιπά, τον ρώτησα αν υπάρχει ενημέρωση για καραντίνα και λέει ότι αυτό δεν είναι θέμα της εταιρείας είναι θέμα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και θα ενημερωθούμε όταν φτάσουμε στην Ελλάδα. Δηλαδή, ουσιαστικά, κάποιος ο οποίος δεν είχε πονηρευτεί, δεν είχε ακούσει κάτι, γύρισε στην Ελλάδα ωραία και καλά και ξαφνικά τον βάζουνε σε ξενοδοχείο… 1 μέρα ουσιαστικά στο ξενοδοχείο, αλλά ναι, 1 βράδυ.

Πώς αισθάνθηκες όταν μπήκες επιτέλους σε πτήση, για να φτάσεις στην Ελλάδα;

Από τη μια αισθάνθηκα λίγο μια ανακούφιση, από την άλλη υπήρχε ένας πανικός. Δεν ξέρω, η αλήθεια είναι ότι στη Δανία μπορεί μεν να είχαν κλείσει τα μαγαζιά, αλλά οι Δανοί ήταν ήρεμοι. Δηλαδή δεν υπήρχε αυτός ο πανικός, δεν υπήρχε αυτό το πράμα, το ότι βήχω και σε κοιτάζω, το ότι…ναι, η μέρα κυλούσε ήρεμα, πήγαινες στο πάρκο και έβλεπες ανθρώπους να κάθονται να κάνουν τη βόλτα τους, να κάνουν ποδήλατο, να τρέχουν… Και μη σου πω ότι οι Δανοί πέρασαν και πολύ ωραία στην καραντίνα. Γιατί ουσιαστικά δουλεύαν από το σπίτι που σημαίνει ότι δε δουλεύαν 8ωρο, δουλεύαν λιγότερο, είχαν πολύ ελεύθερο χρόνο και ταυτόχρονα μπορούσαν να βγουν και έξω να πάνε τη βόλτα τους. Οπότε, για τους Δανούς η καραντίνα πέρασε σχετικά ωραία. Ήταν ήρεμοι, δεν είχαν προβλήματα, εντωμεταξύ η Δανία είχε φροντίσει και για τα οικονομικά. Ακόμα και άνθρωποι που δε δουλεύανε παίρνανε κάποια επιδόματα. Οπότε δεν είδες αναταραχή ή κάποιο πανικό ή οτιδήποτε, ok υπήρχε λιγότερος κόσμος έξω και τα μαγαζιά ήταν κλειστά, αλλά έβλεπες πολλές οικογένειες με τα παιδιά τους για βόλτα, ηλικιωμένους να τρέχουνε. Ήταν μια ήρεμη εικόνα. Και ξαφνικά, μπαίνω στο αεροπλάνο για να γυρίσω στην Ελλάδα και υπάρχει ένας πανικός, όλοι με μάσκες… Και θυμάμαι κιόλας ότι εγώ δεν είχα προμηθευτεί μάσκα, γιατί δεν έβρισκα να πάρω από τη Δανία μάσκα, και φτάνω στην πύλη του αεροδρομίου που ήταν όλοι, περιμέναν να μπουν στην πτήση για Ελλάδα και ήταν όλοι με μάσκες. Και έφαγα, λίγο, κάτι περίεργα βλέμματα, οπότε αναγκάστηκα και πήγα και ζήτησα μια μάσκα και μου δώσανε, ναι.

Κατά τη διάρκεια της πτήσης επιστροφής, εκεί υπήρξε κάποια ενημέρωση για το τι θα κάνεις όταν θα φτάσεις;

Μας δώσανε το χαρτί που συμπληρώνεις, ουσιαστικά συμπληρώνεις που θα μείνεις και την διεύθυνσή σου, που θα κάνεις καραντίνα, από ποιες χώρες έχεις περάσει και κάποια στοιχεία, κάποιο τηλέφωνο επικοινωνίας και τα λοιπά. Θυμάμαι ότι γύρισα με Aegean από Βρυξέλλες, για Αθήνα γύρισα με Aegean, και θυμάμαι δε είχε φαγητό λόγω κορονοϊού, που κανονικά βγάζουν φαγητό, δεν είχε φαγητό να μας δώσουν. Αυτό. Κάποια άλλη ενημέρωση δεν μας είπαν κάτι, όχι.

Η καραντίνα πόσες μέρες έλεγε ότι είναι υποχρεωτική;

14. Ναι.

Και άφηνες και κάποια στοιχεία για να…

Άφηνες στοιχεία, άφηνες τηλέφωνο και δήλωνες και τη διεύθυνση που θα κάνεις την καραντίνα, πού θα μείνεις για τις 14 αυτές μέρες.

Και αφού έφτασες στην Αθήνα, έγινε κάποιος έλεγχος;

Με το που φ[00:20:00]τάνουμε στην Αθήνα λοιπόν, θυμάμαι ότι κατεβαίνουμε… Εν τω μεταξύ με το που φτάνουμε και προσγειώνεται το αεροπλάνο και τα λοιπά όλοι πετάχτηκαν στον διάδρομο, ούτε κορονοϊός, ούτε τίποτα! Ο ένας πάνω στον άλλον να προλάβουν να βγούνε πρώτοι, τα κλασσικά.

Οι περισσότεροι τι εθνικότητας ήταν;

Έλληνες, Έλληνες. Ήταν λίγοι από Ρουμανία, το οποίο πρέπει να υπήρχε κάποια ανταπόκριση, κάπως θα πηγαίναν στη Ρουμανία, γιατί τους πήγαν ξεχωριστά. Τώρα κάποιας άλλης εθνικότητας δε ξέρω αν υπήρχαν. Γιατί η αλήθεια είναι, για να μπεις στην Ελλάδα νομίζω έπρεπε να δείχναμε ταυτότητα, κάτι κάναμε όταν φτάναμε. Ναι, φτάνουμε, λοιπόν, στην Ελλάδα βγαίνουμε από το αεροπλάνο και γίνεται τώρα μια μεγάλη ουρά μέσα στο αεροδρόμιο πριν προλάβουμε να πάρουμε βαλίτσες και τα λοιπά. Δεν ξέραμε τι γινόταν, δεν μας εξήγησε κανένας, απλά περιμέναμε. Δεν τηρούσαν αποστάσεις, ήταν ο ένας πάνω στον άλλον. Και τελικά όταν πλησιάσαμε είδαμε ότι κάνουμε το τεστ. Το τεστ το κάναμε στο αεροδρόμιο…

Όλοι;

Με το που φτάσαμε. Όλοι! Όσοι, τέλος πάντων, θα ήταν τελικός προορισμός η Ελλάδα και δε θα παίρναν κάποια άλλη πτήση. Και ουσιαστικά είχαν χτίσει δύο σαν παραβάν σε μια αίθουσα, με γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό μέσα και συμπληρώναμε πάλι ένα χαρτί με τα στοιχεία μας. Από ποιες χώρες είχαμε περάσει, τις πτήσεις μας και όλα αυτά τα στοιχεία. Και μας παίρναν και δείγμα από το λαιμό για το τεστ. Και μετά, αφού έκανες και το τεστ, μετά πέρναγες να πας να πάρεις τη βαλίτσα και να φύγεις. Και στην έξοδο του αεροδρομίου μας περίμενε πούλμαν, όπου μας πήγαινε 25-26, δηλαδή το μισό πούλμαν γεμάτο, μας πήγαινε στο ξενοδοχείο.

Στο οποίο έμενες για πόσες μέρες;

Έμενες μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα του τεστ. Σε εμάς βγήκανε την επόμενη μέρα. Αλλά, άμα ήθελες μπορούσες να μείνεις μέχρι 14 μέρες. Όλα πληρωμένα, ήταν στη δικιά σου ευχέρεια. Απλά αυτό που θυμάμαι, εγώ το ήξερα γιατί είχα γνωστούς που είχαν γυρίσει, οπότε ήμουν ψυλλιασμένη ότι θα περάσω καραντίνα στο ξενοδοχείο. Θυμάμαι ότι πολλοί είχαν κλείσει είτε να πάνε με καράβι ας πούμε στη Κρήτη, να φύγουνε για κάποια επαρχεία, είτε με κάποιο ΚΤΕΛ και θυμάμαι ότι αρκετοί ήταν αυτοί που λέγανε ότι έχουμε να προλάβουμε ανταπόκριση και τα λοιπά, και τους είχαν πει ότι «ακυρώστε τα πάντα, γιατί μέχρι αύριο το μεσημέρι δε θα έχετε φύγει».

Εσύ, όταν μπήκες σε αυτό το λεωφορείο και κατάλαβες ότι σε πηγαίνουν σε ένα ξενοδοχείο μαζί με τόσους άλλους επαναπατρισμένους, πώς αισθάνθηκες, πώς ένιωσες;

Να σου πω την αλήθεια, φοβόμουν ότι θα με πάνε στο Μεταξουργείου, γιατί έτσι είχα ακούσει, ότι τους πάνε εκεί πέρα. Τελικά, εμάς μας πήγαν στην Γλυφάδα, παραλιακά. Εντάξει, η αλήθεια είναι ότι, επειδή το περίμενα, δε μπορώ να πω ότι σοκαρίστηκα ιδιαίτερα, ούτε ότι φοβήθηκα οτιδήποτε. Το μόνο που έλεγα ότι τουλάχιστον να μας πάνε κάπου καλά και να μην είναι κανένα αχούρι. Μας πήγαν σε πολύ ωραίο ξενοδοχείο. Και το άλλο που ήταν, ότι, επειδή ναι μεν το ήξερα, αλλά δεν ήταν επίσημη οδηγία, είχα και τους γονείς μου stand by, οι οποίοι δεν ήξεραν τι να κάνουν, ότι άμα θα γυρίσω σπίτι ή δε θα γυρίσω σπίτι. Οι οποίοι ήθελαν, ας πούμε, ότι αν ήταν να γυρίσω σπίτι να έρθουν να με πάρουν από το αεροδρόμιο. Οπότε υπήρχε αυτό το… τουλάχιστον ας το έλεγαν λίγο νωρίτερα, για να ξέραμε να ειδοποιήσουμε. Ουσιαστικά επίσημα το έμαθα με το που βγήκα από το αεροπλάνο και μας πήραν δείγμα για το τεστ.

Ότι θα πάτε στο –

Ότι θα πάμε στο ξενοδοχείο, ναι.

Οπότε σε όλη αυτή τη διαδικασία και στις επικοινωνίες που είχες με την πρεσβεία και τα λοιπά δεν είχες κάποια ενημέρωση για όλο αυτό.

Επίσημα όχι. Μας λέγανε για 14 μέρες καραντίνα, αυτοπεριορισμού. Αλλά το ότι θα πάμε για 1 βράδυ στο ξενοδοχείο, μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα, επίσημα δεν μας το είχε πει κανένας. Το ξέραμε… εγώ το ήξερα επειδή είχα ακούσει άλλους που είχαν την ίδια ιστορία.

Εάν δεν υπήρχε αυτή η επιλογή εσύ τι θα έκανες; Πού θα έμενες;

Ποια επιλογή, να –;

Να μείνεις στο ξενοδοχείο. Θα πήγαινες κατευθείαν στο σπίτι σου; Στους γονείς σου;

Ναι! Βέβαια και που πήγα και μετά σπίτι, ήμασταν σε ξεχωριστούς χώρους Δηλαδή, επειδή είναι διώροφο το σπίτι μου, προσφέρεται για αυτό. Το είχαμε χωρίσει και ήταν οι γονείς μου στον πάνω όροφο και εγώ στον κάτω. Για τις υπόλοιπες μέρες. Δεν είχαμε επαφή. Αλλά, ναι.

Με βάση όλη αυτήν την εμπειρία λοιπόν, αν είχες μια πρόταση τον επόμενο καιρό θα πήγαινες στο εξωτερικό; Μια πρόταση από δουλειά;

Δεν ξέρω, να σου πω την αλήθεια. Εξαρτάται την πρόταση πιστεύω, αν και τώρα επειδή είναι μόλις που έχω γυρίσει, όχι! Σε κάποια χρόνια μπορεί και να ξαναέφευγα.

Εννοώ με βάση όλο αυτό που συμβαίνει με τον κορονοϊό…

Με την κατάσταση.

Με αυτήν την έννοια, αν θα εμπιστευόσουν μια άλλη χώρα για να περάσεις…

Εξαρτάται τη χώρα νομίζω. Ας πούμε Αγγλία δεν θα πήγαινα. Για πολλούς λόγους και για τον κορονοϊό. Εντάξει, κοίταξε, δε θεωρώ ότι η Δανία… ότι η συμπεριφορά της Δανίας ήταν και πάρα πολύ λάθος. Θεωρώ ότι, με αυτά που έχω δει και έχω ακούσει, κράτησε μια μετριοπαθή στάση. Ναι μεν τα έκλεισε, αλλά δεν σε έκλεισαν και μέσα στο σπίτι. Οπότε ο κόσμος… περιόρισε όσο μπορούσε να περιορίσει τις επαφές του κόσμου, αλλά από εκεί και πέρα σου λέει ότι είναι στο δικό σου χέρι και στη δική σου συνείδηση το τι θα κάνεις. Και γενικά στη Σκανδιναβία στηρίζεται πάρα πολύ στο ότι έχεις την κοινωνική ευθύνη, οπότε άμε εσύ πιστεύεις ότι πρέπει να βγεις έξω και να συναναστραφείς με κόσμο, δε θα στο απαγορεύσω. Απλά, πρέπει να σκεφτείς τι είναι καλό γενικά για την κοινωνία. Το οποίο μ’ αρέσει, δηλαδή το να σε έχουν με την τιμωρία και με έναν συνεχώς εκφοβισμό και τα λοιπά δε θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη επιλογή. Για την Ελλάδα δουλεύει, γιατί έχουμε το συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και γενικά ο κόσμος δεν υπακούει τις οδηγίες.

Το μοντέλο που ακολούθησαν στην Ελλάδα ήταν ναι μεν πιο αυστηρό, αλλά ταίριαζε περισσ[00:25:00]ότερο για τη χώρα;

Για τη συμπεριφορά του κόσμου, πιστεύω, ναι. Δηλαδή πιστεύω ότι αν δεν είχε πάρει τόσο αυστηρά μέτρα, ίσως να είχε ξεφύγει η κατάσταση, το οποίο δεν ξέρω πόσο θα είχε ξεφύγει. Δηλαδή δεν ξέρω αν δεν είχαμε πάρει αυτά τα μέτρα πως θα είχε γίνει η κατάσταση. Απλά επειδή γενικά ο Έλληνας είναι και λίγο να φέρει αντίθεση και να μην υπακούσει και να είναι και λίγο… να κάνει την επανάστασή του. Πιστεύω ότι αν δεν είχαν πάρει τόσο σκληρά μέτρα σίγουρα θα είχαμε παραπάνω κρούσματα.

Τώρα με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, που οι τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα, πώς αισθάνεσαι; Πώς το αντιμετωπίζεις;

Είναι, νομίζω, αναγκαίο κακό, είναι μια λεπτή ισορροπία, πόσα μέτρα θα πάρουμε χωρίς να καταρρεύσει μια χώρα.

Οικονομικά εννοείς;

Οικονομικά εννοώ, ναι. Σίγουρα θα αυξηθούν τα κρούσματα, αλλά από την άλλη ίσως είναι και λίγο αναπόφευκτο αυτό. Δηλαδή ο μόνος τρόπος να μην αυξηθούν τα κρούσματα να είναι τελείως μια μπάλα, μια κλειστή σφαίρα, ας πούμε, και να μην έχεις επαφή με κανέναν, μέχρι να μην υπάρχει κανένα κρούσμα στην Ελλάδα. Νομίζω ότι είναι μια λεπτή ισορροπία. Δεν ξέρω πως θα εξελιχθεί το πράγμα, μπορεί και να πάει πολύ κακά.

Εσύ νιώθεις, ας πούμε, άνετα να σχεδιάσεις τις διακοπές σου;

Ναι, έχω σχεδιάσει τις διακοπές.

Οπότε, δεν έχεις ζήτημα με την επόμενη μέρα.

Όχι τόσο πολύ, όχι. Δεν είναι ότι φοβάμαι, ας πούμε. Η αλήθεια είναι ότι στη Δανία ήμουν και πιο χαλαρή από ό,τι ήμουν στην Ελλάδα, γιατί στη Δανία έμενα μόνη μου. Οπότε ήξερα ότι και να κολλήσω στη χειρότερη, εντάξει, είμαι νέα σχετικά, θα το περάσω σχετικά ελαφριά. Εδώ που έχω έρθει στην Ελλάδα το σκέφτομαι λίγο παραπάνω, γιατί μένω με τους γονείς μου, οπότε ξέρω ότι άμα –χτύπα ξύλο – γίνει κάτι, μετά θα πάρει μπάλα και άλλους ανθρώπους. Οπότε προσέχω λίγο παραπάνω. Από την άλλη, εντάξει, θεωρώ ότι και με το να είμαστε κλεισμένοι σε ένα σπίτι δεν είναι η λύση, πρέπει να μη βγαίνουμε έξω, να είμαστε προσεκτικοί να μην πηγαίνουμε σε club και σε bar και εκεί που γίνεται χαμός, αλλά το να πας, ας πούμε, μια βόλτα δεν είναι κακό σε ανοιχτό χώρο.

Έχεις να προσθέσεις κάτι άλλο;

Όχι.

Ευχαριστώ πολύ.