Εθελοντισμός και Ερυθρός Σταυρός
Ενότητα 1
Η πρώτη επαφή με τον εθελοντισμό και η εκπαίδευση
00:00:00 - 00:08:38
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Καλησπέρα. Καλησπέρα. Θα μου πεις το όνομά σου; Με λένε Βασίλη Σκάντζα, είμαι τριάντα έξι ετών και ζω στην Αθήνα. Είναι Πέμπτη 13 Αυ…ό το πιο μικρό που είναι ένα σπασμένο δάκτυλο, ένα σπασμένο πόδι, μέχρι και πολύ σοβαρά κατάγματα όπως είναι οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 2
Οι αρχές και η λειτουργία του Ερυθρού Σταυρού
00:08:38 - 00:20:44
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Όταν περάσει κάνεις την εκπαίδευσή του, είναι πλέον μέλος ή μπορεί να συμμετάσχει και αυτός σε διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται και προσφέρ…λίτη, έτσι. Το οποίο σημαίνει ότι έχουμε πολλές εκπαιδεύσεις και πολλές φορές ίσως χρειαστεί να βοηθήσουμε κι εμείς ακόμα και σε κατάσβεση.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 3
Η πυρκαγιά στο Μάτι και άλλες εμπειρίες. Σκέψεις και συναισθήματα
00:20:44 - 00:45:27
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Τι έχεις πιο έντονα να θυμάσαι από, ας πούμε, την πυρκαγιά στο Μάτι ή και από όποιαν άλλη... Την πυρκαγιά στο Μάτι θα σου πω ότι, τη δεύτε…ροι άνθρωποι. Για να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Βασίλη, σ’ ευχαριστώ πάρα πάρα πολύ. Εγώ ευχαριστώ. Ήτανε τιμή μου, να είσαι καλά.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση[00:00:00]Καλησπέρα.
Καλησπέρα.
Θα μου πεις το όνομά σου;
Με λένε Βασίλη Σκάντζα, είμαι τριάντα έξι ετών και ζω στην Αθήνα.
Είναι Πέμπτη 13 Αυγούστου, είμαι με το Βασίλη Σκάντζα βρισκόμαστε στην Κυψέλη, εγώ ονομάζομαι Μιράντα Παύλου, είμαι ερευνήτρια για το Istorima και ξεκινάμε. Βασίλη, έχεις γεννηθεί στην Αθήνα;
Ναι.
Σε ποια γειτονιά περίπου;
Μεγάλωσα, γεννήθηκα και μεγάλωσα στην ευρύτερη περιοχή της Πλατείας Αμερικής.
Και έχεις περάσει όλα τα χρόνια εδώ;
Ναι, μέναμε... Το πρώτο μου σπίτι στο οποίο έμεινα ήταν στην οδό Φυλής και Λεμεσού σχεδόν γωνία και το αμέσως επόμενο πατρικό είναι αυτό που είναι απέναντι από το Λύκειο του Τυχόπουλου, το 41 πλέον, που μπήκαμε εκεί γύρω στο 1988.
Οπότε όλα τα σχολικά χρόνια και τα μετέπειτα είναι μέσα στην ίδια γειτονιά;
Ναι.
Σε σχέση με το θέμα που θα συζητήσουμε σήμερα, που είναι ο εθελοντισμός και η σχέση που έχεις με τον Ερυθρό Σταυρό, πόσο θεωρείς ότι επηρέασαν τα χρόνια τα σχολικά τη μετέπειτα εξέλιξή σου μέσα σ’ αυτό το χώρο;
Θα πω αρκετά πολύ, γιατί από μικρή ηλικία, στο σχολείο, στο δημοτικό κιόλας, κάποιο Σάββατο, κάποια Παρασκευή νομίζω μας είχε έρθει μια πρόσκληση για το Σάββατο από έναν σύλλογο που ονομαζότανε Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, που είναι στην ουσία ένα αδελφό σωματείο με τον προσκοπισμό, για να μας παίξουν παιχνίδια, και έτσι κι εμείς με την παρέα τότε είπαμε στους γονείς ότι θέλουμε το Σάββατο να πάμε να δούμε αυτή τη δραστηριότητα, για να δούμε και τι ήταν. Λίγες ώρες αργότερα, πρωί, βρεθήκαμε στο σχολείο όπου παίξαμε διάφορα ωραία παιχνίδια, είδαμε ανθρώπους με ωραίες στολές και κοντά παντελόνια και μαντήλια στο λαιμό, και παίξαμε διάφορα παιχνίδια, και είδαμε και διάφορες δραστηριότητες, παιχνίδια που στην ώρα της γυμναστικής και στα διαλείμματα δεν πολυπαίζαμε η αλήθεια είναι. Οπότε από εκεί ξεκίνησα να βλέπω το κομμάτι του πώς είναι να παίζεις με άλλους και να εμπιστεύεσαι άλλους.
Τέλεια, άρα έγινες μέλος των Οδηγών;
Ναι, πολύ άμεσα. Μου άρεσε αυτό και ήθελα να δω πώς είναι να το συνεχίζεις. Έτσι από το τέλος του δημοτικού νομίζω, αν θυμάμαι καλά, μέχρι και όταν τελείωσα περίπου το λύκειο ήμουνα μέλος του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, και πέρα από τα κομμάτια του πώς μεγαλώνεις εκεί σαν παιδί και κάνεις τις δραστηριότητες, έγινα στέλεχος, εκπαίδευσα δικιά μου ομάδα και αργότερα και δικά μου στελέχη να μπορέσουν να πλαισιώσουν την κάθε αντίστοιχη ομάδα που δημιουργούνταν ανά τόπους. Υπήρχαν τοπικά τμήματα, υπήρχαν εφορίες, υπήρχαν άνθρωποι που... εκπαιδευτές που ρωτούσες ή μάθαινες από αυτούς τα τεκταινόμενα και ό,τι άλλο μπορούσε να βοηθήσει. Και κυρίως η ενασχόληση με το παιδί ήτανε το πρώτο κομμάτι όσον αφορά τον εθελοντισμό. Ο Οδηγισμός λοιπόν είχε τρεις ουσιαστικά πυλώνες, κοινωνική προσφορά, ζωή στη φύση και γενικότερα το κομμάτι της αλληλεγγύης, της προσφοράς. Οπότε, με το που τελείωσε το κομμάτι του Οδηγισμού για μένα, είχα δει πώς μπορούσα να συνεχίσω στην ουσία τις εξωσχολικές μου, γιατί τελείωνα και το σχολείο πλέον, τις εξωσχολικές μου δραστηριότητες. Έτσι, ήρθε στη ζωή μου λίγο πριν το 2001 ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός.
Ήτανε κάποιος που ήτανε ήδη εθελοντής στον Ερυθρό Σταυρό και σου πρότεινε να είσαι κι εσύ, πώς έγινε αυτό;
Η αλήθεια είναι ότι σε μία κατασκήνωση, σαν στέλεχος με τους Οδηγούς, ήτανε Διαβαλκανικοί, πήγαμε στο Λαύριο όπου πολλά στελέχη από την Ελλάδα και πολύς κόσμος από το εξωτερικό, υποδεχτήκαμε άλλες προσκοπικές ομάδες, άλλες οδηγικές ομάδες ανά τα Βαλκάνια. Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία. Και είχαμε για να μας καλύπτουν υγειονομικά τον χώρο, σε περίπτωση που κάτι συνέβαινε, άτομα από τον Ελληνικό Ερυθρό [00:05:00]Σταυρό, εθελοντές Σαμαρείτες, οι οποίοι έκαναν ακριβώς αυτή τη δουλειά, μας παρείχαν στην ουσία υγειονομική κάλυψη είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Επειδή είμαι και λίγο περίεργος εγώ και μου αρέσει να ρωτάω και να μαθαίνω τι είναι τι, έμαθα τι είναι, μου άρεσε, το θεώρησα ότι είναι καλή μετάβαση και καλή χρονική στιγμή για μένα, λίγο πριν την ενηλικίωση να μεταπηδήσω σε αυτό. Και έτσι ξεκίνησα να κοιτάζω το τι είναι ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και πώς μπορώ να γίνω και εγώ μέλος του.
Και ποια είναι η διαδικασία ακριβώς για να γίνει κάποιος μέλος, τι πρέπει να κάνει;
Υπάρχει... Ο Ερυθρός Σταυρός απαρτίζεται από τρία Εθελοντικά Σώματα, από το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών που εξειδικεύεται σε προνοσοκομειακή αντιμετώπιση, δηλαδή πρώτες βοήθειες στον τόπο του ατυχήματος μέχρι και το νοσοκομείο, από την Κοινωνική Υπηρεσία, και από τις Αδελφές Νοσοκόμες. Στην ουσία για να μπει κάποιος και να γίνει μέλος εκεί υπάρχει ένα αντίστοιχο site που μπορεί να δει πληροφορίες, και στην Αθήνα συγκεκριμένα υπάρχουν τρία τοπικά τμήματα αυτή τη στιγμή, αλλά δε λειτουργεί μόνο στην Αθήνα ο Ερυθρός Σταυρός, λειτουργεί σε όλη την Ελλάδα και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ωραία, άρα εσύ πήρες την απόφαση να γίνεις εθελοντής σε ποιο τομέα από αυτά;
Έγινα εθελοντής στο Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών, στην προνοσοκομειακή αντιμετώπιση, στον τόπο του ατυχήματος, γιατί θεώρησα ότι αν είναι να έχεις μία γνώση που μπορεί να σε βοηθήσει κάπου αυτό θα είναι πριν φτάσεις στο νοσοκομείο. Μετά υπάρχει ο ειδήμονας, ο γιατρός, ο νοσοκόμος που θα ξέρει πώς να σε περιθάλψει. Οπότε, πρώτα για μένα και για να πάρω και τη γνώση για να μπορώ και να την κρατήσω και να την κάνω πράξη, αλλά και για να μπορέσω να την περάσω και σε άλλους ανθρώπους, ήτανε το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών, ξεκάθαρα.
Έχει κάποιου είδους εκπαίδευση...
Υπάρχει μία εκπαίδευση η οποία ξεκινάει... Είναι περίπου δύο χρόνια, ξεκινάει από αρχές Οκτώβρη και τελειώνει Μάιο, με θεωρητικά μαθήματα κυρίως, υπάρχουν πρακτικές ασκήσεις και πρακτικά διήμερά και τριήμερα εκπαιδευτικά με σκοπό την πλήρη εφαρμογή όλων όσων μαθαίνουν οι εθελοντές τους προηγούμενους μήνες. Εννοείται πρακτικά μαθήματα σε αίθουσες καθόλη την διάρκεια του χρονικού πλαισίου που είπαμε. Και στο τέλος υπάρχει και εκτός από το εκπαιδευτικό τριήμερο που ανέφερα, υπάρχει και μια πρακτική άσκηση σε νοσοκομείο, η οποία είναι στην ουσία κατανόηση περισσότερο, όχι τόσο μεγαλύτερη πρακτική. Γιατί το νοσοκομείο είναι ευαίσθητο θέμα γενικά, ειδικά για εθελοντές, οπότε υπάρχει μια καλύτερη κατανόηση του περιστατικού την ώρα που το φέρνουν στην περίθαλψη. Γιατί δεν μπορείς να δεις μια πρακτική να συμβαίνει την ώρα του ατυχήματος. Δηλαδή εντάξει αν είσαι εκπαιδευόμενος να πεις ποιος θα σε πάρει από το χέρι να σου πει: «Κοίτα ένα σπασμένο πόδι», ξέρω ‘γώ, την ώρα που θα συμβαίνει. Οπότε ναι, είναι ό,τι καλύτερο νομίζω για να δεις και να κατανοήσεις, και να δεις αν μπορείς να αντέξεις, από το πιο μικρό που είναι ένα σπασμένο δάκτυλο, ένα σπασμένο πόδι, μέχρι και πολύ σοβαρά κατάγματα όπως είναι οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Όταν περάσει κάνεις την εκπαίδευσή του, είναι πλέον μέλος ή μπορεί να συμμετάσχει και αυτός σε διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται και προσφέρουν όπως σε εσάς τότε υγειονομικές υπηρεσίες ή οτιδήποτε άλλο;
Όταν κάποιος τελειώσει... Βασικά, από την ώρα που θα τελειώσει την εκπαίδευσή του θεωρείται δόκιμος, εφόσον πιστοποιηθεί δηλαδή και πάρει την... δώσει τις εξετάσεις του και περάσει επιτυχώς, θεωρείται δόκιμος. Η εκπαίδευση όμως στον Ερυθρό Σταυρό δεν τελειώνει ποτέ, πρακτικά. Συνέχεια μαθαίνουμε καινούργιους αλγόριθμους, συνέχεια υπάρχουν καινούργια πρωτόκολλα τα οποία ανανεώνονται από τον ICRC, από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, με αποτέλεσμα ο δόκιμος βγαίνοντας έξω να μην είναι ποτέ μόνος. Να είναι πάντα με παλαιότερους που γνωρίζουνε λίγο παραπάνω και που θα είναι δίπλα του στην πρώτη γραμμή όταν χρειαστεί. Ο Ερυθρός Σταυρός δεν είναι οργανισμός που στέλνει στην πρώτη γραμμή ανθρώπους που έχουνε μεν ιδέα, αλλά δεν ξέρουν να αντιμετωπίσουνε κάτι. Παραδείγματος χάρη, κάνουμε υγειονομική κάλυψη στο Στάδιο Καραϊσκάκη. Και τυχαίνουν πολλά, διάφορα έτσι περιστατικά, [00:10:00]από πολύ κόσμο μέχρι ακόμα και καρδιολογικά περιστατικά. Είναι πολύ δύσκολο λοιπόν να έχεις κάποιον ο οποίος ναι μεν έχει τελειώσει τη σχολή, ναι μεν γνωρίζει πολύ καλά θεωρητικά, ναι μεν έχει παρακολουθήσει κάποιες ώρες στο νοσοκομείο ή και όχι ακόμα –γιατί η πρακτική στον Ερυθρό Σταυρό ξεκινάει ενδιάμεσα όπως είπα– το οποίο σημαίνει ότι μπορεί να βρεθεί σε χώρο, ακόμα και σαν πολίτης όχι μόνο σαν Σαμαρείτης, δόκιμος Σαμαρείτης, μπορεί να βρεθεί και πριν τελειώσει τη σχολή του. Οπότε, στην περίπτωση που υπάρχει πρακτική άσκηση ταυτόχρονα, πάντα υπάρχουνε παλιοί και καινούργιοι μαζί, έτσι ώστε να μπορεί και ο παλιός να αξιολογεί τον εαυτό του πρώτα, και μετά και τον δόκιμο, όχι όμως με τη ράβδο στο χέρι «Και δεν το ’κανες καλά» αλλά με το ότι «Πάμε να το κάνουμε έτσι να δούμε πώς είναι» ή «Πες μου την γνώμη σου» ή να του δώσει την πρωτοβουλία, να πάρει την πρωτοβουλία για το πώς εκείνος θα αντιδρούσε.
Ουσιαστικά ο Ερυθρός Σταυρός, εκτός από συγκεκριμένες εκδηλώσεις που μπορεί να βρίσκεστε εκεί, κάνει κάποιες εφόδους, ας πούμε, σε καταστροφές είτε...
Δεν θα το έλεγα εφόδους. Καταρχάς να ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ο Ερυθρός Σταυρός είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός ο οποίος διέπεται από εφτά πολύ συγκεκριμένες αρχές. Θα σου αναφέρω μόνο επιγραμματικά ανθρωπισμός, αμεροληψία, ουδετερότητα, ανεξαρτησία, εθελοντισμός, ενότητα και παγκοσμιότητα. Αυτό σημαίνει ότι όλες αυτές οι αρχές τον διέπουν από την πρώτη στιγμή μέχρι εφ’ όρου ζωής, γιατί δεν μπορείς να ορίσεις το τέλος. Επομένως όταν θεωρείσαι και θέλεις να λέγεσαι μέλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, πρέπει να σε διέπουν αυτές οι αρχές οι οποίες διεξοδικά υπάρχουν όταν θα γίνεις κι εσύ μια μέρα εθελόντρια. Από κει και πέρα όμως, σε περίοδο που όλα είναι καλά και δεν υπάρχουνε φυσικές καταστροφές, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, τουλάχιστον το κομμάτι των Σαμαρειτών, αναλαμβάνει υπηρεσία, κάνει υγειονομική κάλυψη στην ουσία αν θέλεις, σε αθλητικούς αγώνες, όπως το γήπεδο Καραϊσκάκη που ανέφερα, σε διάφορες εκδηλώσεις πολιτιστικές, σε οποιαδήποτε μορφή μια ομάδα κάνει κάτι και καλέσει τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό για να παρέχει την υγειονομική κάλυψη. Σου ανέφερα προηγουμένως την κατασκήνωση. Τώρα, σε περίοδο που υπάρχει μαζική καταστροφή, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός είναι οργανισμός, το οποίο σημαίνει ότι είναι ο πρώτος εθελοντικός φορέας που ενημερώνεται άμεσα από την Πολιτική Προστασία. Πρακτικά, όλες οι δυνάμεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού δηλώνουνε διαθεσιμότητα την περίοδο που υπάρχει... Βασικά, δηλώνουν διαθεσιμότητα την περίοδο του καλοκαιριού που στην ουσία δεν υπάρχουν μαθήματα ή συναντήσεις. Γιατί κάθε Τετάρτη, ξέχασα να σου πω ότι υπάρχουνε συναντήσεις. Έτσι ώστε και να κρατιόμαστε όλοι, να έχουμε μια καλή επαφή μεταξύ μας, αλλά και για να μπορούμε να κοιτάμε και νέες εκπαιδεύσεις και τα λοιπά και τα λοιπά. Άρα, την περίοδο λοιπόν που κλείνει σχολή, η κατά τόπους σχολή, θεωρούμε ότι όλοι εθελοντές πρέπει να δίνουμε μία διαθεσιμότητα για το πότε μπορεί η Υπηρεσία να μας καλέσει και να μας πει ότι: «Έλα, γίνεται αυτό» υπάρχει ένας πολύ καλός τρόπος επικοινωνίας, «Έλα, υπάρχει αυτό. Σε πόση ώρα μπορείς να είσαι έτοιμος;». Και αυτό λειτουργεί.
Παρότι εθελοντισμός.
Νομίζω ότι ο εθελοντισμός λειτουργεί πολύ καλά στην Ελλάδα.
Άρα υπάρχει ένας μηχανισμός ειδοποίησης και μετά;
Εφόσον έχεις δηλώσει διαθεσιμότητα και σε ειδοποιήσουν ότι συμβαίνει μία Χ μαζική καταστροφή, έχεις το χρόνο που χρειάζεσαι ή το χρόνο που δηλώνεις για να φτάσεις στο εκάστοτε τμήμα, όπου μαζευόμαστε όσοι είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε υπηρεσία, για να μας γνωρίσουν το περιστατικό ή τι συμβαίνει, να αναλάβουμε όσα εργαλεία ή πράγματα χρειαζόμαστε για να πάρουμε μαζί. Φαρμακεία πλήρως εξοπλισμένα, πολλές φορές ειδικό εξοπλισμό, εφόσον κάποιοι από εμάς έχουμε κάνει περαιτέρω εκπαίδευση σε κάποια κομμάτια, και να πάμε στον τόπο που συνέβη αυτό που συνέβη ή που έχουμε την υποψία ότι μπορεί να έχει συμβεί κάτι. Είμαστε δηλαδή σαν τους Ghostbusters, «Υπάρχει ένα φάντασμα εκεί, [00:15:00]τρέξτε!» Ναι, παίρνουμε κλήση, ας πούμε, γιατί δε μας καλεί κάποιος πέρα από την Πολιτική Προστασία, δεν παίρνει ο κάθε πολίτης τηλέφωνο, όπως η Πυροσβεστική «Γεια σας, βοήθεια, έπαθα κάτι». Όχι. Αφού έχουμε συνεννοηθεί με την Πολιτική Προστασία και μας έχει δώσει το ok ότι μπορούμε να μεταβούμε σε μεγάλη φυσική καταστροφή, τότε μεταβαίνουμε και κάνουμε αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλύτερα.
Εσύ είσαι στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό από το 2001, περίπου είπες, που ξεκίνησες.
Περίπου ναι, στην ουσία μέλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού είμαι από το 2003.
Μετά την εκπαίδευση.
Μετά την εκπαίδευση. Γιατί ήμουνα και ανήλικος νωρίτερα οπότε, είναι περίεργο, η νομοθεσία απλώς λέει ότι πρέπει να είσαι ενήλικος για να μπορέσεις να συμμετέχεις.
Τι περιστατικά έχεις συναντήσει ως Σαμαρείτης στον Ερυθρό Σταυρό, είτε μέσα από ομαδικές δράσεις είτε και μεμονωμένα, γιατί φαντάζομαι ότι ο εθελοντισμός καλύπτει όλο το φάσμα της ζωής, είτε σε καλεί η Πολιτική Προστασία είτε όχι.
Τέλεια. Ξεκινώντας, να σου πω βασικά ότι, σε οποιαδήποτε έτσι ομαδική δραστηριότητα όπως ανέφερες, μπορείς να συναντήσεις περιστατικά από απλά εξαρθρήματα ή σπασίματα ή ραγίσματα σε πόδια, σε χέρια, απλά καθημερινά που μπορείς να γλιστρήσεις, να στραμπουλήξεις το πόδι σου, το χέρι σου, έτσι κάτι πολύ απλό, καθημερινό, μέχρι και πολύ σοβαρά καρδιολογικά περιστατικά. Θα μιλήσω συγκεκριμένα για γηπεδικά κομμάτια, όπου άνθρωποι, ακόμη κι αν δεν είναι μεγάλης ηλικίας που θα πρέπει τόσο να έχουν, να δίνουν τόσο προσοχή στο κομμάτι αυτό –όχι ότι δεν πρέπει να δίνουμε όλοι– αλλά άνθρωποι τύπου στην ηλικία μου, έχει τύχει να μας καλούν για τέτοιου είδους περιστατικό καρδιολογικό, που ο άνθρωπος έχει χάσει τις αισθήσεις του και πρέπει να μεταβούμε εκεί για να δούμε ακριβώς τι συμβαίνει. Το περίεργο είναι ότι, λες ότι ας πούμε «Να, η ομάδα. Δίνω τα πάντα για την ομάδα» και όμως κάποιοι άνθρωποι φανατίζονται τόσο πολύ, που δεν ξέρω αν είναι τόσο καλό ή τόσο κακό η λέξη του να πεις φανατίζομαι. Γιατί και εγώ φανατίζομαι με αυτό που κάνω, το οποίο σημαίνει ότι θέλω να είναι το καλύτερο. Έτσι κι αυτός εκείνη την ώρα απλώς δεν αντέχει, δεν αυτό... Η καρδιά είναι περίεργο πράγμα, αφού μιλάμε για την καρδιά. Παρ’ όλα αυτά, δε λείπουνε και τα μικρά, «αστεία», αστεία εντός εισαγωγικών, περιστατικά όπου ένα στραμπουληγμένο δάχτυλο, ή ένα άνοιγμα μύτης, που μπορεί να φαίνονται απλά, αλλά πολλές φορές δεν είναι τόσο απλά, και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Τώρα, όσον αφορά τις ομαδικές συναντήσεις περίπου είναι μια μεγάλη κατηγορία που έχει περίπου τέτοια περιστατικά, αλλά σε τέτοιο βαθμό. Ακόμα και ένα έγκαυμα πρώτου βαθμού μπορεί να συμβεί, ξέρω ‘γώ, αλλά άμα κάτσεις στον ήλιο ας πούμε τώρα το καλοκαιράκι, και δεν υπάρχει ναυαγοσώστης στην παραλία ή κάποιος άλλος «Ναι, να ξέρεις ότι δε θα βάλεις γιαούρτι ή οδοντόκρεμα όταν θα πας στο σπίτι, μόνο αλοιφή». Άραγε, πέρα απ’ όλα αυτά, υπάρχουν και οι μεγάλες καταστροφές, όπου εκεί πας λίγο με το μάτι και την μυρωδιά ανάλογα τι συμβαίνει. Υπάρχουνε πολλών ειδών μαζικές καταστροφές όπως ξέρεις, σεισμοί, πλημμύρες, φωτιές, και στη χώρα μας έχουμε αρκετά πολλά, έτσι. Από πού να ξεκινήσω, από το σεισμό του '99 που είχαμε πολλά θύματα στην Αθήνα. Είχαμε στη Ζαχάρω Ηλείας το 2007 το καλοκαίρι επίσης πυρκαγιά μεγάλη. Πλημμύρες είχαμε μέχρι και φέτος τώρα στην Εύβοια, ορίστε γίνονται και αυτά. Και τις πυρκαγιές στο Μάτι που ήτανε νομίζω –θα το πω πολύ απλά– ένα μεγάλο σχολείο για όλους μας.
Εσύ πού... έχεις βρεθεί σε κάποια απ’ αυτές τις καταστροφές κοντά είτε τη στιγμή που συνέβαιναν για να βοηθήσεις είτε αμέσως μετά;
Τη στιγμή που συνέβησαν ακριβώς, όχι. Αλλά ήμουνα, προσπάθησα να είμαι μάλλον, ή το έφεραν οι συνθήκες έτσι ώστε να είμαι πολύ γρήγορα, από τους πρώτους, τις πρώτες ομάδες εθελοντών που έφτασαν στα σημεία. Πολύ συγκεκριμένα θα σου πω ότι στο Μάτι ήμουνα η πρώτη ομάδα Σαμαρειτών που έφτασε εκεί και αμέσως μετά έφτασε και η αντίστοιχη ομάδα της Πάτρας η πρώτη, οπότε συνεργαστήκαμε πολύ καλά, και είχαμε και πολύ καλή συνεργασία με την Πυροσβεστική εκεί. Εκεί είχαμε ένα κύριο μέλημα να στήσουμε, όπως κάνουμε πάντα σε τέτοιες μαζικές καταστροφές, η δικιά μας η αρμοδιότητα είναι πιο πολύ [00:20:00]αρχικά να στήσουμε ένα Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, να μπορούμε να κάνουμε μια αξιολόγηση του χώρου και των περιστατικών όταν αυτά έρχονται σε εμάς. Και από κει και πέρα, επειδή κάνουμε παραπάνω εκπαίδευση και συνεργαζόμαστε και με άλλους φορείς, όπως είναι η Πολιτική Προστασία, όπως είναι η Πυροσβεστική, ανταλλάζουμε εκπαιδευτικό υλικό και γνώσεις. Εμείς εκπαιδεύουμε την Πυροσβεστική σε Πρώτες Βοήθειες, η Πυροσβεστική εκπαιδεύει εμάς σε μάνικες, δηλαδή πιο πολύ σε κατάσβεση, σε είδη πυροσβεστήρων που είναι αναγκαίο ακόμα και για τον απλό πολίτη, έτσι. Το οποίο σημαίνει ότι έχουμε πολλές εκπαιδεύσεις και πολλές φορές ίσως χρειαστεί να βοηθήσουμε κι εμείς ακόμα και σε κατάσβεση.
Τι έχεις πιο έντονα να θυμάσαι από, ας πούμε, την πυρκαγιά στο Μάτι ή και από όποιαν άλλη...
Την πυρκαγιά στο Μάτι θα σου πω ότι, τη δεύτερη μέρα, γιατί φτάσαμε νομίζω το πρώτο απόγευμα ή βράδυ, τη δεύτερη μέρα είμαστε σε ένα μέτωπο με τέσσερις πυροσβέστες και τέσσερις εμείς –αν θυμάμαι καλά– ήδη λίγο παραπάνω εκπαιδευμένους στο κομμάτι της κατάσβεσης. Και θυμάμαι ήμασταν σε ένα σημείο λίγο ψηλότερα και βλέπαμε την φωτιά να έρχεται προς το μέρος μας και απλά να βοηθάμε στην κατάσβεση, και χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα είχε αλλάξει ο αέρας και η φωτιά είναι και πίσω μας. Οπότε είναι εκεί που λες: «Τώρα, τι να κάνω, να πανικοβληθώ και να φοβηθώ για τη ζωή μου ή να...» να το πω πολύ ωραία και ηρωικά, «να πέσω δίνοντας μάχη;». Εντάξει, δεν είναι τόσο μελοδραματικά. Πολλές φορές δεν μπορούμε ούτε οι ίδιοι εμείς, ούτε οι ίδιοι οι πυροσβέστες να υπολογίσουν το πώς γίνεται αυτό, το πώς συμβαίνει. Βέβαια, δεν πας μόνος σου. Γι’ αυτό ήμασταν ομάδα οχτώ ατόμων, μπορέσαμε και... Και εμείς καταρχάς βγήκαμε από εκείνο το μέτωπο, αλλά και καταφέραμε και σε εκείνο το σημείο περιορίσαμε την έκταση της πυρκαγιάς.
Και στο κομμάτι των πρώτων βοηθειών που είχατε να αντιμετωπίσετε τον κόσμο που είχε φαντάζομαι εγκαύματα ή διάφορα...
Είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία με τα νοσοκομεία και τα ασθενοφόρα, όπου είχαμε κάνει μια σχετική συνεννόηση και έτσι υπήρχε και εκεί υπεύθυνος επικοινωνίας μεταξύ των Σταθμών Πρώτων Βοηθειών, εμάς δηλαδή, και των ασθενοφόρων, τα οποία επειδή ήταν ο δρόμος περιορισμένος για το πώς θα πήγαιναν και θα έρχονται τα ασθενοφόρα. Υπήρχε μια δυσκολία, αλλά τα πήγαμε σχετικά καλά στη διαλογή των περιστατικών. Δηλαδή, υπήρξαν περιστατικά τα οποία, μπορώ να σου πω ότι, διακομίστηκαν αρκετά αργά σε σχέση με το χρόνο που έγιναν, που τα βρήκαμε και που μας τα φέρανε οι πυροσβέστες.
Εννοείς ότι καθυστέρησαν;
Καθυστέρησαν να βρεθούν τα άτομα, με σκοπό να έρθουν αργά. Όχι ότι συνέβη κακό, απλώς καθυστέρησαν λίγο παραπάνω. Ξέρεις, το έγκαυμα είναι λίγο περίεργο, αν δεν το προλάβεις επεκτείνεται, ίσως σε μεγαλύτερο βαθμό έγκαυμα. Το έγκαυμα κάνει μέχρι και εβδομήντα δύο ώρες να αναπτυχθεί τελείως. Οπότε, ένα έγκαυμα δευτέρου βαθμού που είναι έτσι πολύ κόκκινο και αρκετά πονάει, εύκολα μπορεί να πάει λίγο παραπάνω.
Ωραία πράγματα. Εσύ στον Ερυθρό Σταυρό όλα αυτά τα χρόνια είσαι ενεργός και διαθέσιμος για να πας όπου σε καλέσουν;
Θα σου πω αμέσως, θα σου απαντήσω. Στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, δεν παύεις να είσαι ανενεργός, παρά από την ημέρα που εσύ θα σταματήσεις να πηγαίνεις σε συγκεντρώσεις, να δηλώνεις παρουσίες και να ασχολείσαι είτε με διοικητικά, είτε με πρωτοβοηθητικά κομμάτια, είτε αυτό έχει να κάνει στην εκπαίδευση, είτε έχει να κάνει σε μαθήματα. Εγώ προσωπικά να σου πω την αλήθεια ότι, πέρα από τα τελευταία χρόνια, έχω σταματήσει να είμαι ενεργός, κατά την πληρότητα του έτους. Δηλώνω όμως παρουσία όταν γνωρίζω ότι υπάρχουν, ίσως υπάρξουν μεγαλύτερες ανάγκες, όπως είναι οι καλοκαιρινές περίοδοι. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι όταν μπαίνεις στον Ερυθρό Σταυρό είτε σταματήσεις μετά να είσαι μέλος ενεργά και να βοηθάς σε ομάδες... Είναι αυτό που σου είπα στην αρχή, παίρνεις τη γνώση και είτε να την μοιράσεις παρακάτω και να την κάνεις εκπαίδευση εφόσον είσαι πιστοποιημένος, είτε να την κρατήσεις για σένα, για να μπορέσεις να ανταπεξέλθεις σε οτιδήποτε σου συμβεί. Οπότε ακόμα και σήμερα, χρειάζεται πολλές φορές να δώσω πρώτες βοήθειες, ακόμη και στο δρόμο, [00:25:00]και μόνος μου. Χωρίς να φοράω στολή, χωρίς να έχω τα πολύ απαραίτητα, αλλά με τρόπους και γνώσεις που έμαθα στα χρόνια μου και με την εμπειρία μου εκεί.
Πόσο θεωρείς ότι έχεις μετακινηθεί ως άνθρωπος μέσα από την πορεία σου στον Ερυθρό Σταυρό;
Νομίζω... Δεν θα πω αρκετά, αλλά θα πω σε βαθμό τέτοιο που να μπορώ να κατανοήσω, γενικότερα. Όπως σου είπα μία από τις επτά βασικές αρχές του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, του Ερυθρού Σταυρού γενικά είναι ο ανθρωπισμός. Ανθρωπισμός είναι αγάπη για τον ίδιο τον άνθρωπο, πέρα από φυλετικά όρια, πέρα από οποιοδήποτε άλλο κομμάτι, ας πούμε, διαφορετικότητας, είμαστε όλοι άνθρωποι, το οποίο σημαίνει ότι αυτό για πολλούς υπήρξε κίνητρο και ταυτόχρονα ίσως και τροχοπέδη. Εγώ παρόλα αυτά, έχω κάνει στην άκρη πολλά από αυτά τα «μήπως όχι», «μη», «γιατί», «γιατί να το κάνουμε αυτό», και «γιατί να μην το κάνουμε αυτό», μέσα από εκπαίδευση, μέσα από συζητήσεις κυρίως στις συναντήσεις που σου ανέφερα τις εβδομαδιαίες, με στελέχη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, με άτομα που εμπιστεύτηκα. Γιατί εκεί εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον, έτσι, γιατί εμπιστευόμαστε και τη ζωή μας στα χέρια του άλλου, όχι μόνο στις φυσικές καταστροφές τις μαζικές, αλλά ακόμα και σε ένα γήπεδο, που θα βγούνε μετά οι φίλαθλοι και είστε δυάδα ή τετράδα και πρέπει ένας να έχει την ευθύνη όλων και όλοι την ευθύνη μας. Το οποίο σημαίνει πρακτικά ότι αφήνεσαι. Επομένως, μέσα από συζητήσεις με ανθρώπους που εγώ θαύμαζα και θαυμάζω, κατόρθωσα να περάσω και να νικήσω πολλά από τα δικά μου «μη» και «δεν».
Ποια είναι μία στιγμή... ποια έχεις να θυμάσαι ως μία στιγμή απόλυτης ικανοποίησης που προσέφερες βοήθεια σε κάποιον άλλον άνθρωπο;
Λοιπόν, δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς να σου πω πότε έγινε αυτό, αλλά θυμάμαι να στήνω μεγάλες στρατιωτικές λευκές σκηνές επί τρεις ημέρες για κόσμο. Είμαι δυο μέρες άυπνος, έχω φύγει από τη δουλειά, ήταν και καθημερινές, νωρίς το μεσημέρι, έχω ζητήσει άδεια για δυο τρεις ώρες να φύγω νωρίτερα. Έχω ζητήσει άδεια γιατί ξέρουν ότι είμαι στον Ερυθρό Σταυρό, και είχα ζητήσει ότι αν μία στο τόσο παραστεί ανάγκη, να μπορέσω να λείψω. Επομένως η δουλειά μου μου έκανε το χατίρι. Και έχω βρεθεί λοιπόν και στήνω σκηνές και μιλάμε σε μια κατάσταση που δεν προλαβαίναμε ούτε να φάμε, ούτε νερό να πιούμε. Είναι λοιπόν μετά τη δεύτερη μέρα και λέω σε μία συνάδελφο, όπως είμαστε όρθιοι, γιατί ήταν και λίγο χαμός εκεί με τον κόσμο, λίγο να ακουμπήσω λίγο πάνω της στον ώμο της –όρθιοι– να γείρω λίγο το κεφάλι μου για δύο τριά λεπτά, λίγο να κλείσω τα μάτια μου. Ένιωθα και νύστα και εξάντληση. Και σε πληροφορώ ότι με ξυπνάνε μετά από δέκα λεπτά, και εμένα και την συνάδελφο, γιατί γείραμε ο ένας το σώμα του άλλου, ναι, και μας φέρανε νερό, καφέ, και ντόνατς με ζάχαρη. Δηλαδή πραγματικά και λέω: «Α! Τι ωραία, θα φάμε». Εντάξει, τρώγαμε γενικά αν... ξέρεις, λίγο πιο... Αλλά ήτανε πολύ ωραίο που οι άνθρωποι μας σκέφτηκαν εκεί εμάς που κάναμε αυτό που κάναμε και ήρθε και catering, ας πούμε, ήρθε βοήθεια. Ναι, μία από αυτές τις στιγμές είναι αυτή. Τώρα, άλλη στιγμή έτσι που... απόλυτης, ας πούμε, ικανοποίησης, ήταν όταν είδα τη σειρά, είδα μάλλον τρεις σειρές Εθελοντών Σαμαρειτών, που πέρασαν από δική μου εκπαίδευση θεωρητική, να ορκίζονται, να φεύγουν, να μην είναι πλέον δόκιμοι, να ορκίζονται Εθελοντές Σαμαρείτες σε ορκωμοσία του τμήματος. Και είναι κάτι το οποίο με έκανε να νιώσω πολύ υπερήφανος, γιατί σκέφτηκα ότι: «Μπράβο, αυτοί οι άνθρωποι με αντέξανε, όχι μόνο εμένα, αλλά και τους άλλους, με αντέξανε Χ μήνες και καιρό, δεν το βάλανε κάτω. Το κάνανε πρώτα για τον εαυτό τους –φαντάζομαι– ή για το λόγο που ο καθένας ήρθε εκεί μέσα, και μετά φτάσανε εδώ που φτάσανε και συνεχίζουν». Γιατί –πίστεψέ με– υπάρχουν πολλοί που μετά τον πρώτο καιρό σταματάνε, ή μόλις τελειώσει η εκπαίδευση σηκώνονται και φεύγουν. Είναι η προσωπική τους επιθυμία να εκπαιδευτούν και να σταματήσουν. Εγώ χάρηκα λοιπόν για όλους αυτούς τους [00:30:00]ανθρώπους που μέχρι και σήμερα, πολλοί από αυτούς, είναι ενεργά μέλη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και της μεγάλης αυτής οικογένειας.
Είστε οικογένεια;
Θέλουμε να είμαστε οικογένεια. Και καλώς ή κακώς όπως σε όλες τις οικογένειες υπάρχουν στραβά, οπότε, τα εν οίκω μη εν δήμω, δεν θα σου πω λεπτομέρειες, το σύνολο αποβάλλει τα στραβά. Η οικογένεια είναι δεμένη και μένει δεμένη. Θέλουμε να είμαστε οικογένεια γιατί περνάμε πολλές ώρες μαζί. Είναι κάτι το οποίο το δέχεσαι και το αφομοιώνεις και σε αφομοιώνει κι αυτό. Αν δεν μπορείς να γίνεις, μπορείς να έχεις τυπικές σχέσεις με τους συναδέλφους σου και να είσαι εκεί, αλλά πίστεψέ με, όταν θα υπάρξει ανάγκη βγαίνει και το συναίσθημα πέρα από τη λογική και αυτό είναι που μας δένει. Ότι είμαστε χρήστες τόσο της λογικής όσο και του συναισθήματος σε ίσο βαθμό.
Σε ακούω με προσοχή γιατί σκέφτομαι και εγώ πόσο σημαντικό είναι ένα κοινωνικό σύνολο που απαρτίζεται από διαφορετικούς ανθρώπους να ενώνεται κάπου σε μία κοινή πορεία.
Κοίτα, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι μπαίνοντας, περνώντας την πόρτα, όπως μου είχε πει και ο τότε αρχηγός μου: «Μπαίνοντας από την πόρτα λοιπόν του Ερυθρού Σταυρού» και μου την έδειχνε και σε μένα και στους άλλους «έχετε δικαιώματα, έχετε και υποχρεώσεις». Όπως οι Σπαρτιάτες σήκωναν με το ένα χέρι την ασπίδα για να προστατεύουν το διπλανό τους, έτσι ακριβώς είμαστε κι εμείς. Έτσι ακριβώς με αυτό τον τρόπο λειτουργούμε. Και επειδή λειτουργούμε σαν ένα καλολαδωμένο ρολόι με γρανάζια, αν ένα γρανάζι δεν δουλεύει καλά, δεν το πετάμε, το καθαρίζουμε, το φτιάχνουμε, το ισιώνουμε, για να μπορέσει να συνεχίσει να δουλεύει το ρολόι καλά. Αν ένα γρανάζι δε δουλέψει καλά, δεν θα δουλέψει όλο το ρολόι καλά. Και αυτό δεν είναι μόνο ότι θα πέσει μόνο εις βάρος μας, αλλά επειδή έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ζωές , έχουμε μάθει να είμαστε υπεύθυνοι. Μαθαίνουμε να είμαστε και καθημερινά υπεύθυνοι, γιατί ένας μπορεί να πει: «Ναι, ναι, ναι, εγώ τα ξέρω, εντάξει», και μπορεί πραγματικά να πελαγώσει στο πιο εύκολο ή στο πιο πρώτο περιστατικό που θα συναντήσει. Γι’ αυτό είμαστε εκεί, γι’ αυτό σου είπα απ’ την αρχή ότι δεν πηγαίνουμε ο καθένας μόνος του, πηγαίνουμε τουλάχιστον δύο, και παλιοί και καινούριοι μαζί, έτσι ώστε να υπάρχει και, αν θέλεις, η ανταλλαγή και εμπειριών και στο χώρο της μάχης που λέω εγώ, στο πεδίο που δουλεύουμε.
Υπάρχουν και στιγμές που να ένιωσες απόγνωση ή ότι... είτε με τους συναδέλφους Σαμαρείτες ότι δεν μπορείς να συνεννοηθείς εκείνη τη στιγμή είτε το περιστατικό σε ξεπερνάει, ξεπερνάει τις δυνάμεις;
Όσον αφορά το πρώτο που ρώτησες, ναι, υπάρχουν πολλές φορές που με τους συναδέλφους έχει τύχει να έχουμε προστριβές. Αυτό λοιπόν που μαθαίνουμε, ένα από τα πράγματα μάλλον που μαθαίνουμε μέσα στη σχολή, είναι ότι ποτέ δεν μαλώνουμε, δεν βγάζουμε δεκαπέντε γνώμες, ή δεν λέμε ο καθένας το δικό του πάνω από ένα περιστατικό. Πρώτον γιατί είναι άνθρωπος, γιατί ακούει, ή γιατί ακόμα κι αν δεν ακούει, ο κόσμος που θα είναι γύρω, αν είναι γύρω, θα βλέπει ανθρώπους να κάνουνε κινήσεις σπασμωδικά χωρίς να υπάρχει μια λειτουργία. Έτσι λοιπόν όταν είσαι μόνος σου είναι λίγο πιο εύκολο, γιατί στην ουσία δεν συνεννοείσαι με κάποιον παρά μόνο με τον εαυτό σου, αλλά όσο περισσότεροι είστε τόσο καλύτερα γιατί γίνεται καλύτερη διαχείριση του περιστατικού, αλλά ταυτόχρονα πρέπει αυτός που θα μιλήσει εκείνη την ώρα και θα πάρει την ευθύνη του ότι: «Εγώ θα δίνω οδηγίες και πάμε», όλοι να πούμε: «Ναι, ακολουθούμε». Και αν είναι να διορθώσουμε κάτι, το κάνουμε πάντα με αγάπη, και με τον τρόπο που δεν θα φανεί, όχι παραέξω να μη φανεί άσχημα, δεν θα φανεί με τρόπο που να κάνει κακό σε μας τους ίδιους και στο κομμάτι της ψυχολογίας μας εκείνη τη στιγμή. Είναι πολύ σημαντικό να έχεις καλή ψυχολογία εκείνη στιγμή. Αν δεν, αυτό φαίνεται και εκφραστικά, φαίνεται και στον τρόπο διαχείρισης του ίδιου του περιστατικού. Και είναι άσχημο να φαίνεται μετά και σαν εικόνα, γιατί όταν φοράμε τη στολή, και έχουμε το σύμβολο στον ώμο, το σύμβολο του Ερυθρού Σταυρού, δεν είμαστε ο Βασίλης, ο Κώστας, ο Γιώργος, η Μιράντα, είμαστε ομάδες, μονάδες που απαρτίζουν ομάδες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Είμαστε μέλη ενός Οργανισμού Παγκόσμιου που διέπεται από αρχές και που έχει αναλάβει κάτι πολύ συγκεκριμένο να [00:35:00]προσφέρει και να κάνει. Αυτό σημαίνει ότι τα έχουμε δεχτεί όλα αυτά, και μετά προχωράμε στο ότι: «Πάμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε όλοι μαζί». Το βασικό είναι αγάπη, και όχι διχόνοια μεταξύ μας, από την άποψη του ότι δεν θα κάνει καλό σε κανέναν μας μετά. Και εννοείται ότι μετά το περιστατικό μπορούμε να καθίσουμε όλοι μαζί και να κάνουμε και την αξιολόγησή μας και να βριστούμε και να πούμε: «Γιατί μου είπες “ρε” και εγώ που σου είπα έτσι» και τα λοιπά και τα λοιπά. Ναι, αυτά γίνονται. Αυτό, εκεί είναι το debriefing, εκεί είναι η ώρα που ξεφουσκώνουν όλα και ό,τι έχεις να βγάλεις το βγάζεις, και το έχω κάνει πολλές φορές, και εγώ τον πρώτο καιρό δεν αντιδρούσα και τα κράταγα. Αλλά κάποια στιγμή έφτασε η στιγμή που έσκασα. Και μίλησα και άσχημα, και όταν ηρέμησα, το συζήτησα ξανά και μου είπαν ότι: «Ok, όλοι έχουμε περάσει από αυτό, είναι λογικό, απλά θέλει διαχείριση». Και σιγά-σιγά μαθαίνεις να το διαχειρίζεσαι. Μαθαίνεις εφόσον συμμετέχεις και εφόσον παίρνεις ρόλο σε κάποια πράγματα. Το απλά να είσαι μέλος και να μη συμμετέχεις…
Περιστατικό που ένιωσες ότι ξεπερνάει τις δυνάμεις ή...
Περιστατικό. Κοίταξε, γενικά είμαι σκληρόπετσος, το έχω αυτό. Αντιμετωπίζω πολλά, και έχω αντιμετωπίσει πολλά και θα σου πω το εξής. Έχει τύχει να έχω πάει τη νέα σειρά δοκίμων για πρακτική άσκηση στο νοσοκομείο, γιατί κάποια στιγμή, κάποια περίοδο ήμουν υπεύθυνος για το νοσοκομείο για τους συναδέλφους δόκιμους που κάνανε την βάρδιά τους εκεί, και υπάρχει ένας ασθενής ο οποίος έχει ένα καρδιολογικό πρόβλημα. Τυχαίνει να είμαι στο καρδιολογικό, και αρχίζει να μην αναπνέει. Είχα έναν πολύ καλό φίλο, ο οποίος ήτανε τότε ειδικευόμενός καρδιολόγος, ο οποίος έτυχε να τον δω στο νοσοκομείο και να τον ξανασυναντήσω μετά από αρκετό καιρό και τα συζητάγαμε. Εκείνο το βράδυ λοιπόν, γιατί ήτανε βράδυ, στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού ο Δημήτρης είχε βάρδια και ήμουνα στο καρδιολογικό γιατί ήμασταν μοιρασμένοι στα τμήματα, οπότε εγώ ήμουν στο καρδιολογικό και ήτανε και ο Δημήτρης. Και του λέω: «Δημήτρη», κάποια στιγμή του λέω, «κοίτα» και όντως ο άνθρωπος σταμάτησε να αναπνέει και να ανασαίνει και χρειάστηκε τεχνητή αναπνοή, χρειάστηκε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση μέχρι να συνδεθεί στο μηχάνημα. Οπότε ξεκίνησα να κάνω αυτή τη διαδικασία με το Δημήτρη, τον ειδικευόμενο, και μια νοσηλεύτρια. Μέχρι να μεταφερθεί στην μονάδα εντατικής παρακολούθησης καρδιολογικών περιστατικών, επάνω στο ίδιο νοσοκομείο, ανένηψε δύο φορές, τον φέραμε δύο φορές. Μπήκε στο μηχάνημα και ήτανε νομίζω από τις φορές που ρώτησα μετά πώς πήγε ο συγκεκριμένος ασθενής. Ενώ ανένηψε δύο φορές ο άνθρωπος, δεν ήτανε μεγάλος σε ηλικία, τελικά κατέληξε μετά από δυόμισι μέρες περίπου ταλαιπωρίας με την καρδιά του. Γιατί πάθαινε αυτό το πράγμα συνέχεια ανένηπτε και ξαναέπεφτε. Εκεί, δεν ξέρω αν ένιωσα ήττα ή να μην το διαχειρίστηκα σωστά αλλά λίγο στεναχωρέθηκα παραπάνω γιατί δεν ξέρω, απλώς στεναχωρήθηκα γιατί λέω, είπα: «Να πάρει, γιατί να μην μπορεί αφού το πήγαμε καλά και διασωληνώθηκε» και τα λοιπά και τα λοιπά. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι πήγε στραβά. Εντάξει, αυτό το διαχειρίστηκα βέβαια με τον καιρό μετά. Δηλαδή, επειδή εγώ δεν πιστεύω στο καντηλάκι που έχει λαδάκι και τα λοιπά και τα λοιπά. Δεν το πιστεύω αλήθεια. Είναι... και λίγο το γράφεις αν θέλεις εσύ το πώς θα προχωρήσει όλο αυτό. Ήμουνα λίγο θυμωμένος στην αρχή, αλλά μετά κατάλαβα ότι είναι και πόσο προσέχεις σαν άνθρωπος. Δηλαδή, αν δεν ήμουνα εγώ και ο Δημήτρης εκεί ή αν αυτός ο άνθρωπος πάθαινε αυτό πριν έρθει στο νοσοκομείο, γιατί είχε προλάβει να έρθει στο νοσοκομείο, τι θα γινότανε; Δηλαδή ποιος θα ήταν αυτός ο έτοιμος που θα τον έβρισκε στο δρόμο και θα τον έφερνε στο νοσοκομείο ή θα προλάβαινε να τον φέρει στο νοσοκομείο. Τι τύχη θα έχει αυτός ο άνθρωπος; Γι’ αυτό σκέφτηκα ότι ακόμα και έτσι να ήταν, καλό κάναμε, και αυτό είναι που συμβουλεύουμε πάντα και τους εθελοντές που μπαίνουνε τώρα ή τους ανθρώπους που μπαίνουνε, τους δόκιμους που θέλουν να ενταχθούν σε μας, ότι ό,τι και να συμβεί, όποτε και να συμβεί, εμείς κάνουμε αυτό που ξέρουμε κι αυτό που μπορούμε. Και επειδή δεν το είπα και ήθελα πολύ να το αναφέρω, αυτό που μαθαίνουμε είναι Πρώτες Βοήθειες. Η Πρώτη Βοήθεια που μπορείς να δώσεις σε κάποιον ακόμα κι αν δεν έχεις ιδέα από Πρώτες Βοήθειες, είναι να μην κάνεις την κατάστασή του χειρότερη. Είναι το απλό τηλεφώνημα στο 166, και να απομακρύνεις τον κόσμο που δεν χρειάζεται να είναι από πάνω του. Αν δεν ξέρεις να κάνεις κάτι άλλο, δεν πειράζει, δε χρειάζεται να κάνεις κάτι άλλο. Φώναξε κάποιον που να ξέρει. Σήκωσε τα χέρια και ζήτα βοήθεια, συνήθως εμείς οι Έλληνες με το «βοήθεια» το πάμε πολύ καλά, ανταποκρίνεται ο κόσμος. Αλλά ναι, αυτό είναι το σημαντικό, να μην [00:40:00]χειροτερέψεις την κατάσταση του άλλου, είναι πολύ βασικό αυτό.
Τελικά, όταν τελειώνουν αυτές οι μέρες που μπορεί να υπάρξουν δυσκολίες ή και ικανοποίηση μέσα από αυτές, πώς διαχειρίζεσαι όταν φτάνεις σπίτι σου πια και κλείνει πόρτα, όλα αυτά που συνέβησαν; Τα κουβαλάς μαζί σου ή καταφέρνεις να πεις: «Ωπ, είμαστε μέχρι εδώ»;
Θα σου πω το εξής. Δε νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που ποτέ, πέραν από τους επαγγελματίες γιατρούς και νοσοκόμους που το κάνουνε κάθε μέρα και το βιώνουν σε άλλη φάση, γιατί κι εμείς παρόλο που δεν είμαστε επαγγελματίες αυτό που κάνουμε θέλουμε να το κάνουμε με επαγγελματισμό. Είμαστε ώριμοι, είμαστε ενήλικες, θεωρούμε ότι αυτό που κάνουμε πρέπει να το κάνουμε σωστά γιατί όπως σου είπα και πριν διαχειριζόμαστε ανθρώπινες ζωές, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο περιστατικό, οπότε νομίζω ότι κανείς δεν έχει πάει σπίτι του και να πει: «Α! τί ωραία θα πιώ μια πορτοκαλάδα τώρα και όλα καλά» ή «Θα δω μια σειρά στην τηλεόραση και δεν συνέβη τίποτε άλλο». Κανείς δεν κλείνει την πόρτα και τα αφήνει πίσω του. Όλοι έχουμε κάτι να σκεφτόμαστε, ακόμα κι αν δεν το παραδεχόμαστε πολλές φορές. Είναι κάτι σίγουρα που σκεφτόμαστε ότι: «Α! Μήπως σε αυτό το περιστατικό να είχα κάνει κι αυτό;» ή «γιατί μου φώναξε ο εκπαιδευτής μου που δεν έκανα εκείνο και το έκανα έτσι;» ή «γιατί στο νοσοκομείο δεν πήγα και εγώ σήμερα ας πούμε στην ορθοπεδική να δω;». Οτιδήποτε, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο. Όλα τα σκεφτόμαστε, γιατί είμαστε άνθρωποι και το μυαλό δουλεύει πολύ. Και πίστεψέ με, όταν μπαίνεις σε έναν τέτοιο Οργανισμό όπως είναι ο Ερυθρός Σταυρός, και ειδικά στους Εθελοντές Σαμαρείτες, κάνεις κάποια πράγματα μηχανικά ναι, αλλά ό,τι κάνεις το κάνεις και είσαι εκεί. Δεν μπορείς να σκέφτεσαι ούτε το κορίτσι ή το αγόρι σου ούτε τι φαγητό θα φας σε δυο ώρες. Είσαι εκεί.
Είναι κάτι που θέλεις να μοιραστείς ακόμη που εγώ δε σε ρώτησα ή που δεν το έφερε η κουβέντα να το πεις;
Να μοιραστώ; Μόνο εμπειρίες έχω να μοιραστώ και δεν ξέρω κατά πόσο θα σε κουράσω με όλο αυτό. Το βασικό είναι αν κάποιος θέλει να γίνει πραγματικά μέλος στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό να το πράξει. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός είναι ένας οργανισμός όπως σου είπα που δέχεται κόσμο. Δέχεται να εκπαιδεύσει κόσμο, γιατί δεν έχει προσωπικό όφελος αλλά γιατί είναι σίγουρος ότι σαν οργανισμός την γνώση του πώς θα κάνουμε το λιγότερο κακό ή δεν θα μεγιστοποιήσουμε το ό,τι έχει συμβεί σε κάποιον, είναι, θα εξαπλωθεί. Δηλαδή θα κάνουμε κάτι καλύτερο για κάποιον συνάνθρωπο. Και για τον ίδιο μας τον εαυτό, αλλά και για κάποιον συνάνθρωπο σίγουρα. Οπότε όλα τα υπόλοιπα είναι θέμα του καθενός που χτυπάει την πόρτα του Ερυθρού Σταυρού και λέει: «Γεια σας, θέλω να γραφτώ, θέλω να γίνω μέλος». Και χαιρόμαστε να βλέπουμε ανθρώπους να χτυπάνε την πόρτα, να μπαίνουν και μετά από μια συζήτηση-συνέντευξη μαζί μας, να δούμε τον άνθρωπο αυτόν σαν μια πρώτη εικόνα, τι είναι, ποιος είναι και τι κάνει, γιατί δεν μπορούμε να τους γνωρίσουμε όλους από την αρχή, να τους ξέρουμε από πάνω μέχρι κάτω, τους βλέπουμε στην πορεία, και εκείνοι μας γνωρίζουν στην πορεία και τους γνωρίζουμε κι εμείς στην πορεία. Οπότε χαιρόμαστε πολύ όταν βλέπουμε ανθρώπους να έρχονται ως υποψήφια μέλη στον Ερυθρό Σταυρό, είμαστε περήφανοι για όλη τους την πορεία μέχρι, μέχρι και δεν βάζω τελεία σε αυτό όπως σου είπα. Και χαιρόμαστε κάθε φορά με το να γυρίζουμε όλοι μαζί πίσω.
Αν θες παρ’ όλα αυτά να μοιραστείς εμπειρία που δεν μοιράστηκες είναι ok. Κλείσε με μία ευχή αν θες.
Ευχή; Είναι πολλά μαζί αυτά που θέλω να πω. Υγεία, που τη χρειαζόμαστε όλοι. Τύχη, αν και δεν υπάρχει τυχαίο γεγονός. Αρμονία, στο πώς διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας και τη λογική μας. Αφθονία, υλική και μη. Και πραγματικά φως και αγάπη, να ξεκινάει από μέσα και να κυκλώνει μέσα. Να αγαπάμε τον εαυτό μας για να τον κάνουμε καλύτερο, έτσι ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε σε όποια βαθμίδα μπορεί ο καθένας, είτε μέσω του Ερυθρού Σταυρού είτε ο καθένας από μόνος του, με όποιον τρόπο μπορεί, στο συνάνθρωπο, για να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Για να γινόμαστε καλύτεροι [00:45:00]άνθρωποι.
Βασίλη, σ’ ευχαριστώ πάρα πάρα πολύ.
Εγώ ευχαριστώ.
Ήτανε τιμή μου, να είσαι καλά.
Περίληψη
Ο Βασίλης Σκάντζας αφηγείται με ποιον τρόπο ήρθε σε επαφή με τον εθελοντισμό και πώς έγινε εθελοντής Σαμαρείτης. Εξηγεί τη δομή και τη λειτουργία του Ερυθρού Σταυρού και εξιστορεί ενδεικτικά περιστατικά. Κλείνει την αφήγησή του με μια ευχή.
Αφηγητές/τριες
Βασίλειος Σκάντζας
Ερευνητές/τριες
Μιράντα Παύλου
Tags
Ημερομηνία Συνέντευξης
12/08/2020
Διάρκεια
45'
Περίληψη
Ο Βασίλης Σκάντζας αφηγείται με ποιον τρόπο ήρθε σε επαφή με τον εθελοντισμό και πώς έγινε εθελοντής Σαμαρείτης. Εξηγεί τη δομή και τη λειτουργία του Ερυθρού Σταυρού και εξιστορεί ενδεικτικά περιστατικά. Κλείνει την αφήγησή του με μια ευχή.
Αφηγητές/τριες
Βασίλειος Σκάντζας
Ερευνητές/τριες
Μιράντα Παύλου
Tags
Ημερομηνία Συνέντευξης
12/08/2020
Διάρκεια
45'