Είναι Πέμπτη 23 Ιουνίου, είμαστε στον Περισσό με τον Δημήτρη Παγώνα, εγώ είμαι ο Νίκος Σπυρόπουλος, ερευνητής για το Istorima και ξεκινάμε. Δημήτρη, θες να μας πεις λίγα λόγια για εσένα;

Ναι. Λοιπόν, γεννήθηκα στην Εύβοια το ‘89. Εκεί πήγα σχολείο, τελείωσα και το Λύκειο, μετά έφυγα σπουδές στην Κέρκυρα, στο τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας, τις οποίες δεν τις τελείωσα, έφυγα μετά από δύο χρόνια, για να συνεχίσω την ΑΚΤΟ με κόμικς. Από τότε ζω στην Αθήνα, στον Περισσό, ασχολούμαι και με τα κόμικς από τότε. 

Ωραία. Πώς ξεκίνησε η επαφή σου με τη μουσική; 

Λοιπόν, η επαφή με τη μουσική… Ξεκίνησα από μικρή ηλικία. Εντάξει, λόγω του ότι υπήρχε αρκετή μουσικοί δίσκοι στο σπίτι, οι γονείς μου δηλαδή, ακούγανε αρκετή μουσική, ροκ κυρίως, αλλά κι άλλα πράγματα, έτσι κλασική και διάφορα, οπότε υπήρχε το άκουσμα, έτσι την απολάμβανα-ας πούμε- και κάποια στιγμή, στο Δημοτικό ξεκίνησα να κάνω κλασσική κιθάρα. Δεν μου άρεσε τόσο, δεν βρήκα πολύ ενδιαφέρον γενικά με την κιθάρα, παρόλο που άκουγα μουσική, αλλά κάποια στιγμή, στο Λύκειο έτσιι κόλλησα με το metal και εκεί θέλησα να μάθω κιθάρα και ξεκίνησα να παίζω κιόλας. Έτσι, πολύ πρόχειρα φτιάξαμε μία μπάντα με έναν φίλο μου, τον Γιάννη, που έπαιζε ντραμς και παίζαμε κάποια κομμάτια έτσι πολύ ερασιτεχνικά, πολύ πρόχειρα, αλλά έτσι μας ενδιέφερε αρκετά, οπότε φτιάξαμε έναν χώρο, προσπαθήσαμε να βάλουμε μέσα εξοπλισμό και βελτιωνόμασταν, σιγά-σιγά έτσι προέκυπταν κι άλλοι φίλοι που παίζανε και ασχολούνταν. Φτιάξαμε μία μπάντα εκεί γύρω στο 2006-‘05. Ξεκινήσαμε να γράφουμε δικά μας πράγματα έτσι πολύ- ειδικά τώρα φαίνονται- πολύ πρόχειρα, αλλά το εξελίξαμε και αυτό και προσπαθήσαμε να ηχογραφήσουμε, έτσι ό,τι κάνουν περίπου όλοι.

Ωραία, ήτανε στο χωριό όλο αυτό που ξεκίνησε. Ήτανε κάπως διαφορετικό, σας φαινόταν κάπως περίεργο το ότι ακούγατε αυτή τη μουσική και κάνατε αυτό με την μπάντα, σε ένα χωριό -ας πούμε- της Εύβοιας, ότι καταφέρατε να παίξετε-

Ναι, σίγουρα δεν υπήρχε πολύς κόσμος, δεν ήταν πολύ συνηθισμένο. Οπότε και όσο όσοι λίγοι υπήρχαν, που ασχολούνταν με αυτό, ερχόντουσαν και κολλάγανε, δηλαδή γνωριζόμασταν. Εντάξει, προφανώς ενοχλούσαμε κιόλας, φωνάζαμε. Παρόλα αυτά, εντάξει, όχι γενικά δεν είχαμε έτσι... δεν μας αντιμετώπιζαν και έτσι με πολλή ενόχληση, πώς να το πω; Εντάξει, μετά από κάποια φάση αυτό έφυγε και από το χωριό, δηλαδή παίξαμε κάποια live στην Αθήνα. Μετά όλοι μετακομίσαμε στην Αθήνα και κράτησε αυτό για αλλά έτσι δύο-τρία χρόνια, μέχρι που εντάξει, λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, σταμάτησε αυτό έτσι όπως ήταν -ας πούμε- με τα ίδια άτομα. Αυτό. 

Πώς ήτανε το πρώτο live;

Το πρώτο live. Γενικά… εντάξει, με ό,τι εξοπλισμό υπήρχε εκεί στο χωριό, του συλλόγου, είκοσι άτομα, εντάξει, απλά κάναμε το γούστο μας -ας πούμε- αυτό, δεν θυμίζει live τέλος πάντων, από αυτά μπορεί να έγιναν μετά από κάποια χρόνια. Αλλά περνάγαμε ωραία και με πολλά λάθη και αμηχανία, τέλος πάντων, αυτά. 

Όταν πήγες φοιτητής στην Κέρκυρα, είπες ότι πήγες στο Ήχου και Εικόνας το τμήμα. Εκεί πώς συνεχίστηκε όλο αυτό, η επαφή σου με τη μουσική ή η επαφή σου με την μπάντα και το παίξιμο με την [00:05:00]κιθάρα;

Ναι, το ωραίο στην Κέρκυρα ήταν ότι εντάξει, υπήρχε κόσμος έτσι από διάφορες φάσεις. Δηλαδή, εγώ -ας πούμε- πήρα έτσι πολλές επιρροές από διάφορα παιδιά, που ο καθένας άκουγε άλλα πράγματα, αλλά έγινε έτσι ένα συνονθύλευμα περίεργο. Δηλαδή, από εκεί που ήμουνα στο χωριό και άκουγα έτσι κυρίως metal, λίγα πράγματα -ας πούμε- εκτός από αυτό, εντάξει, με τις παρέες και με live που είδαμε εκεί, γιατί υπήρχε και το μουσικό στην Κέρκυρα, όλοι βασικά εκεί ακούσαμε και είδαμε πράγματα πολύ πιο… μας άνοιξε δηλαδή τους ορίζοντες. Γνώρισα και κόσμο εκεί που έπαιζε, πάλι φτιάξαμε έτσι μία φάση -πώς να το πούμε;- μόνοι μας δηλαδή, μπορεί να κάνουμε πρόβες και εντάξει, πήγε αλλού πολύ το τι παίζαμε, γιατί ήμασταν κόσμος από πολύ διαφορετικά γούστα, αλλά κάπως παίζαμε έτσι και βγαίναν ωραία πράγματα, ενδιαφέροντα.

Προς τα πού δηλαδή, τι ιδιώματα;

Τι ιδιώματα; Δεν ξέρω, πραγματικά ήταν πολύ κουλά μεταξύ τους, δηλαδή καμιά φορά, ακούω τις ηχογραφήσεις και είναι πράγματα, που δεν… Δεν θα τα ‘βαζες μαζί, αλλά κάπως βγαίνει ένα ενδιαφέρον πράγμα. Που εντάξει και να πεις ότι δεν έμεινε κάτι, κάποιες ηχογραφήσεις που σώνει και ντε θα τις βάλεις να τις ακούσεις, σίγουρα καταλάβαμε ότι ξέρεις, η μουσική χωράει πολλά πράγματα μέσα -ας πούμε- και δηλαδή από θόρυβο μέχρι έτσι πιο κομμάτια έτσι σαν Tom Waits ή πιο σκληρά ή οτιδήποτε. Αυτό. Εντάξει, η μπάντα στο χωριό εκεί υπήρχε πάλι, αλλά με πολύ πιο χαλαρούς ρυθμούς. Μετά κάπως έτσι ξαναπήρε μπρος.

Ωραία, εκεί στην Κέρκυρα μέσα από αυτή την ενασχόληση με τη μουσική χτίστηκαν οι κοινωνικές σχέσεις ή στην ουσία, οι κοινωνικές σχέσεις που κτίστηκαν, σας έδωσαν το πάτημα να παίξετε μουσική με διαφορετικά πράγματα; Δηλαδή, ποια ήταν η αφετηρία; Μείνανε κάποιες σχέσεις μέσα από όλα αυτό, ας πούμε;

Ναι, κοίτα, όχι, πιο πολύ κοινωνικές σχέσεις ήταν πρώτα και μετά η διάθεσή μας. Υπήρχε και η διάθεση να παίξουμε, αλλά εντάξει, αν κάπως δεν λειτουργούσε έτσι παρεΐστικα το πράγμα, σίγουρα κανείς δεν θα το υπόμενε, για να παίξει μουσική. Έτσι κι αλλιώς δεν είχαμε στόχο να κάνουμε κάτι παραπάνω από το να παίζουμε και να-

Ωραία, φαντάζομαι υπήρχε ταυτόχρονα η λογική του να, κάποιοι άνθρωποι να το κάνουν αυτό επαγγελματικά. Ήταν κάτι εσύ που σκεφτόσουνα ή ήταν κάτι που απέκλειες;

Ναι, καθόλου δεν πήγαινε εκεί το μυαλό μου. Εντάξει, αυτό που έγινε στο χωριό, στην Εύβοια με την μπάντα, δηλαδή το πόσο αθώα αυτό ξεκίνησε και σιγά-σιγά έτσι δεθήκαμε και εξελιχθήκαμε και στο παίξιμο ήτανε πολύ σημαντικό. Δηλαδή, το ανάποδο μου φαινόταν περίεργο. Δηλαδή να ξεκινήσουμε να παίξουμε κάτι, επειδή υπάρχει ένας στόχος, να γραφτεί ένας δίσκος σώνει και ντε ή να παίξουμε σε μαγαζιά, να βγάλουμε χρήματα, όλο αυτό. Δηλαδή και αυτό το σχήμα, κατά κάποιον τρόπο, δηλαδή, που υπήρχε στην Κέρκυρα ήταν τελείως φλου, δηλαδή μπορεί για λίγο καιρό κάποιος να ερχότανε, να έφευγε, μπορεί να παίζαμε άλλα κομμάτια με κάποιους, άλλα με άλλους, δεν ήταν κάτι που είχε έναν στόχο -ας πούμε- πέρα από το ότι να βρισκόμαστε να παίζουμε και να αυτό, οπότε ναι, δεν με ενδιέφερε να έρθει κάτι παραπάνω.

Okay, παράλληλα με την Κέρκυρα ή η μπάντα από το χωριό, κατά μία έννοια, υπήρχε. Αυτό ποτέ συνέβαινε; Τα καλοκαίρια;

Ναι συνέβαινε κυρίως στις διακοπές και τα καλοκαίρια πιο πολύ. Μπορεί να κάναμε και κάποια live στο χωριό. Εντάξει αυτό, η μπάντα είχε μείνει λίγο πίσω εκεί του χωριού, ας πούμε. Δηλαδή και μουσικά κάπως και εγώ είδα πράγματα στην Κέρκυρα, που μου άνοιξαν και λίγο τους ορίζοντες, οπότε αυτό υπήρχε, αλλά ήταν έτσι πιο κάπως, έτσι όπως γυρνάγαμε, ήταν και λίγο σαν [00:10:00]επετειακό, να βρεθούμε με τους φίλους. Μετά όταν έφυγα από την Κέρκυρα, βρεθήκαμε, μπορούσαμε να βρισκόμασταν περισσότερο, εκεί κάπως πήρε μπρος και έγινε και αυτό έτσι πιο ενδιαφέρον και πιο δημιουργικό, αλλά σίγουρα, με τα παιδιά βρισκόμασταν, μιλάγαμε, ήμασταν καλοί φίλοι.

Συνεχίσατε μετά στην Αθήνα;

Ναι μετά από… εκεί γύρω στο ’09, έτσι βρισκόμασταν όλοι στην Αθήνα και ξεκινήσαμε να γράφουμε έτσι πάλι πρόχειρα με ό,τι μέσα μπορούσαμε να γράφουμε κομμάτια, να συζητάμε όλοι μαζί κάπως και για τους στίχους, για το πώς θα συνεχιστεί το κομμάτι, έτσι πώς το φανταζόμαστε, δηλαδή κάπως σαν να γινόταν πιο πολύ με όρους μπάντας. Ναι, εκεί το πήραμε πιο ζεστά, δοκιμάσαμε έτσι να γράψουμε, ταυτόχρονα ακούγαμε και τα γραψίματα, παρατηρούσαμε τι πάει καλά, τι χρειάζεται, πού πρέπει να δουλέψουμε. Κάναμε έτσι κάποια live πιο εντάξει, πιο δυνατά -ας πούμε- και με πιο καλό ήχο, με άλλες μπάντες, δηλαδή, όπου πήραμε και εμείς μία γεύση σε σύγκριση με τις άλλες μπάντες πού στεκόμαστε, πώς ακουγόμαστε, αν θέλουμε δουλειά, ναι και το υλικό δηλαδή, τι λέει -ας πούμε- και συνεχίστηκε αυτό έτσι για τέσσερα-πέντε χρόνια. Κάποια στιγμή μάλλον ίσως εγώ το ήθελα να το τραβήξω πιο πολύ. Είχε αρχίσει λίγο το ενδιαφέρον να σπάει, να μην είναι κοινό από όλους. Εντάξει, εκεί δημιουργήθηκε μία τριβή. Μετά από κάποιους, εντάξει, υπήρχαν και προσωπικά προβλήματα, που δεν ήταν εύκολο να έχει και ο καθένας το μυαλό του στη μουσική, οπότε εντάξει, δεν λειτουργούσε και το σπάσαμε. Με φιλικούς όρους, χωρίς… Κι έμεινα βασικά εγώ με τον φίλο μου τον Γιώργο, που παίζει μπάσο. Κάπως υπήρχε ενδιαφέρον να συνεχίσουμε, αλλά δεν ξέραμε και τι να κάνουμε, δεν είχαμε πολλές επαφές στην Αθήνα, να βρούμε άλλους μουσικούς, ντράμερ και όλα αυτά. Μέχρι που σε κάποια φάση, ήρθε ένας φίλος από Κέρκυρα, που έπαιζε ντραμς και πάντα μου κάνει εντύπωση, ήταν πολύ καλός και μου είπε ότι θα ερχόταν να μείνει στην Αθήνα και του πρότεινα να δοκιμάσουμε να παίξουμε τα κομμάτια αυτά που υπήρχανε. Το ίδιο σχήμα δηλαδή, απλά με άλλον ντράμερ. Δούλεψε ωραία, έτσι φαινόταν να λειτουργεί, οπότε το συνεχίσαμε, κάναμε πάλι έτσι κάποια live, γράψαμε. Το υλικό άλλαξε και λίγο, έτσι είχαν περάσει και χρόνια. Φαινόταν δηλαδή, να πηγαίνει έτσι πιο δυνατά, έτσι και πιο σίγουρα μάλλον, στο παίξιμο. Παρόλα αυτά, εντάξει και αυτό έτσι ψιλοναυάγησε για λίγο προσωπικούς λόγους, χάθηκε το ενδιαφέρον, που και αυτό με τη σειρά του μετατράπηκε σε ένα άλλο σχήμα. Δηλαδή κάποια στιγμή, είδαμε ότι εντάξει, δεν ξέρουμε ακριβώς τι να κάνουμε αυτά τα κομμάτια, να γράψουμε… και εμείς με τον Γιώργο ειδικά τα παίζαμε πάρα πολλά χρόνια, ίσως είχαμε κουραστεί και λίγο. Οπότε κόλλησε ένας άλλος φίλος, ο Φίλιππας, που παίζει κιθάρα και αυτός και μας πρότεινε να μπει στην μπάντα, να φέρει και αυτός έτσι υλικό, να το ξαναδούμε και λίγο με άλλο ήχο, με άλλη έτσι αντιμετώπιση κάπως. Οπότε ξεκινήσαμε να παίζουμε τέσσερα άτομα πλέον, κάποια από τα παλιά κομμάτια, κάποια καινούργια. Έφερε και ο Φίλιππας έτσι πολλή όρεξη στο να κάνουμε πράγματα. Μπήκαμε και πιο έτσι δυνατά στη φάση να παίξουμε live και σε κάποιους χώρους έτσι αυτοδιαχειριζόμενους πλέον. Πήγαμε και σε άλλες πόλεις. Ναι, μετά μπήκαμε πρώτη φορά, δηλαδή δεν το έχουμε ξανακάνει στο παρελθόν, μπήκαμε στούντιο, να γράψουμε έτσι το υλικό, εντάξει επαγγελματικά κάπως, θα έλεγε κάνεις. Εντάξει, σίγουρα όλοι δυσκολευτήκαμε με το παίξιμο, με το κατά πόσο ήμασταν-πώς το λένε;- σταθεροί [00:15:00]σε αυτά που παίζουμε, πώς τα είχαμε μελετήσει. Τέλος πάντων, ήταν διαδικασία έτσι, είχε πολλή πλάκα και ταυτόχρονα, πολύ παίδεμα. Γράψαμε αυτόν τον δίσκο, εντάξει, ήδη πάλι -μάλλον αυτό συμβαίνει γενικά με τις μπάντες, δεν ξέρω- κάποια προσωπικά πράγματα έτσι πιο πολύ από άποψη χρόνου, πώς θέλει κανείς να… τέλος πάντων, τι να κάνει με τον χρόνο του, πόσο χρόνο να αφιερώσει, υπήρχανε τριβές. Η διάθεση δηλαδή του καθενός, έτσι πάλι έβλεπα ότι δεν είναι η ίδια -ας πούμε- και έπρεπε να υπάρξει μία συνεννόηση, μία να κάνεις βήματα πίσω, έτσι συμβιβασμοί, ώστε να λειτουργήσει. Οπότε, είναι εντάξει, πέσαμε και πάνω στις καραντίνες, από την αρχή σχεδόν που γράφαμε, οπότε δυσκόλευε το πράγμα όλο και περισσότερο. Δηλαδή και απομακρυνόμασταν και οι καραντίνες δυσκόλευαν το να κατέβουμε, να πάμε στο στούντιο, να ηχογραφήσουμε όλα αυτά. Οπότε εντάξει, τελειώσαμε την ηχογράφηση και τη μίξη κάπως κουρασμένοι από όλο αυτό και έτσι λίγο ότι δεν ξέραμε άμα θα συνεχιστεί. Εν τέλει, όντως, η μπάντα έληξε, ρε παιδί μου, αλλά αποφασίσαμε να βγάλουμε τον δίσκο, να τον στείλουμε για mastering και κυκλοφόρησε σχεδόν μετά από τρία χρόνια -ας πούμε- αυτά.

Κυκλοφόρησε ο δίσκος, ενώ η μπάντα είχε τελειώσει;

Ναι η μπάντα έχει τελειώσει, δεν παίζαμε -ας πούμε- ούτε υπήρχε όρεξη να ξαναγίνει κάτι.

Εσύ πώς έζησες αυτή την προσπάθεια, να γίνει ο δίσκος και να παίξετε εν μέσω καραντίνας;

Κοίτα, από τη μία συνέβαινε κάτι στο στούντιο μέσα έτσι πολύ ενδιαφέρον, δηλαδή όσο πρόκληση και να ήταν, άλλο τόσο ήταν… αυτή η δουλειά -ας πούμε- είχε πολύ ενδιαφέρον και πολλή πλάκα και η κούραση είχε νόημα, ήταν και δημιουργική κιόλας. Ταυτόχρονα, ναι, το άλλο υπόλοιπο έτσι που συνέβαινε γύρω, ήταν συνεχώς μία ενόχληση-ας πούμε- ότι ξέρεις, επειδή και το στούντιο ήτανε στον Πειραιά, ενώ εμείς μέναμε, σε τελείως διαφορετικά μέρη τέλος πάντων, ήταν συνεχώς ένα πρόβλημα. Ένα κόλλημα, που εντάξει, μόνο κόμπλαρε την όλη κατάσταση και για αυτόν τον λόγο τράβηξε και πάρα πολύ, δηλαδή έτσι κάτι απλό που μπορούσε να γίνει εύκολα, ήταν δύσκολο να κανονιστεί, τι ώρες πρέπει να φύγουμε και όλα αυτά.

Ωραία, είπες για Πλατάνα το χωριό στην Εύβοια, την Κέρκυρα και την Αθήνα και ταυτόχρονα, κάποιους ανθρώπους, οι οποίοι ήρθανε ή φύγανε από την μπάντα. Μέσα σε όλο αυτόν τον χρόνο πώς εξελίχθηκαν οι φιλίες, δηλαδή πώς έβλεπες εσύ αυτό το πράγμα με τους ανθρώπους, την μπάντα ως φίλους, ως σχέσεις;

Ναι, εντάξει, εγώ όπως το ‘χω έτσι νιώσει από την αρχή δηλαδή, επειδή έγινε με πολύ αθώο τρόπο εκεί στην εφηβεία, εντάξει, νόμιζα ότι μόνο έτσι πλέον ξέρω να το κάνω, δηλαδή με όρους οικειότητας τελείως μεταξύ μας. Αν υπάρχουν πράγματα ή συμπεριφορές που ενοχλούν, πρέπει να υπάρχει άνεση να τα συζητάμε ή αν κάτι δεν μας αρέσει, οτιδήποτε. Αλλιώς είναι κάτι άλλο, ρε παιδί μου, που μάλλον αποσκοπεί και αλλού και εντάξει, μπορεί να μη με πείραζε, αν -ξέρω ‘γω-συμμετείχα σε κάτι έτσι ίσα-ίσα το οποίο δεν ήταν δικό μου, ήταν κάποιου ο οποίος ήθελε κάτι συγκεκριμένο. Γενικώς, εντάξει ανά καιρούς, ίσως κάνα δυο φορές δοκίμασα και εγώ να παίξω με κόσμο που δεν ήμασταν έτσι τόσο φίλοι, δεν γνωριζόμασταν πολύ καλά. Υποτίθεται θα γινόταν αυτό μέσα από το παίξιμο, γιατί υπήρχε μία αρχική συμπάθεια, αλλά δεν λειτούργησε, αμήχανα ήταν κάπως, εντάξει έτσι και νομίζω ότι η μουσική είναι έτσι κάπως, είναι προσωπικό πράγμα. Πρέπει να υπάρχει έτσι μία αμεσότητα. Εντάξει όχι ότι δεν γίνεται και με άλλον τρόπο, αλλά ναι. Οπότε ναι, σε αυτές τις περιπτώσεις και από την Κέρκυρα και στην Πλατάνα και στην Αθήνα πάντα ήταν σίγουρα και παρέα -ας πούμε- και ερχόταν μαζί και μουσική. 

Εσύ ξεκίνησες στην εφηβεία σου, είπες, από το metal. Αργότερα και πλέον στην Αθήνα είχε αλλάξει αυτό; Τι είδος παίζατε με την μπάντα;

Ναι ναι το metal ήταν μία καλή αφορμή έτσι για να… επειδή εντάξει, συνήθως έχει και αυτό το τεχνικό κομμάτι, ρε παιδί μου, που έτσι όταν είσαι μικρός, σε εντυπωσιάζει κιόλας, είναι καλή αφορμή για να ξεκινήσεις να παίζεις κιθάρα και να μπεις έτσι θερμά, να μελετάς. Εντάξει, βέβαια δεν υπήρχε δάσκαλος, αλλά και αυτό από μόνο του αρκούσε έτσι να περνάω χρόνο και εγώ με την κιθάρα. Μετά στην Κέρκυρα άκουσα και εγώ πράγματα, και το χωριό δεν προσφέρεται για να ακούσεις διαφορετικά πράγματα που θα σε ξαφνιάσουν έτσι εύκολα, πρέπει να το ψάξεις, πρέπει να... Επίσης, δεν υπήρχαν δισκάδικα πολλά, ούτε ίντερνετ, για να βρεις μουσικές. Οπότε στην Κέρκυρα κάπως έτσι από μοίρασμα, έτσι δίσκων και όλα αυτά... Θυμάμαι ότι άκουσα Radiohead, τους πιο μετά δίσκους, πρώτη φορά και εντυπωσιάστηκα. Τι μπορεί να κάνεις με την κιθάρα με ήχους, με εφέ, έτσι πράγματα που θυμίζουν και πιο πολύ ηχοτοπία, έτσι μουσική παραγωγή. Ναι και σε σκληρό ήχο άλλα πράγματα έτσι όπως οι ISIS… τι άλλες μπάντες ήταν; Δεν μου έρχονται. Και ηλεκτρονική μουσική -ας πούμε- από dub μέχρι drum n' bass πειραματική Aphex Twin δηλαδή πράγματα από όλες τις μπάντες, που κάπως έτσι πολύ εντυπωσιακό εκείνη τη στιγμή που εμφανίζονταν όλα μαζί. 

Οπότε η μπάντα σου τι έπαιζε περίπου;

Η μπάντα ναι, η μπάντα εντάξει, μετά εκεί έτσι από την πολλή αρχή της, που λίγο προσπαθούσαμε να παίξουμε κάτι σαν metal, εντάξει μετά πήγε στο πολύ πιο έτσι alternative, αλλά και με στοιχεία από διάφορα πράγματα, επειδή ήμασταν και εμείς έτσι πολύ, λίγο ακούγαμε άλλα πράγματα ο καθένας, δεν μας πείραζε να δοκιμάσουμε, να τα συνδυάσουμε. Δηλαδή κάποια στιγμή μπορεί να θύμιζαν έτσι dub ή reggae, κάποια πιο να 'χαν λίγο θόρυβο, κάποια ίσως Radiohead και Pixies. Ναι νομίζω ήταν λίγο, όχι ότι ήταν κάτι τρομερά έτσι πειραματικό, αλλά ήταν ανοιχτό ως προς τα είδη. Και επειδή μάλλον δεν είχαμε και λόγο να κρατάμε ένα στυλ, βάζαμε έτσι διάφορα πράγματα.

Με αγγλικό στίχο-φωνή ή ελληνικό;

Ναι αγγλικό στίχο, γιατί εντάξει και οι περισσότερες μουσικές που ακούγαμε αυτό είχανε και ήταν οικείο, ναι το σχήμα ήτανε κιθάρα-φωνή-μπάσο και ντραμς στην αρχή, μετά εδώ στην Αθήνα, στην επόμενη φάση μπήκε κι άλλη μία κιθάρα.

Εσύ στην κιθάρα ήσουνα, είπες, χωρίς δάσκαλο, ήσουν αυτοδίδακτος, με ποιον τρόπο έμαθες;

Εγώ έκανα λίγο κλασική στο Δημοτικό, εντάξει δεν μπορώ να πω ότι τα πήγα και καλά, δεν με ενδιέφερε και οπότε μετά ναι, μόνος μου με το αυτί, με τις ταμπλατούρες, γιατί οι νότες ήταν δύσκολες να τις διαβάζω και μετά περισσότερο στην Κέρκυρα αυτό από το να ακούς άλλους παίκτες το πώς παίζουν και να σου δείχνουν και πράγματα. Εξελισσόταν αυτό, εντάξει, όχι με τρόπο έτσι μεθοδευμένο, αλλά εξελισσόταν το παίξιμο.

Είπες ότι είχες επαφή στην Κέρκυρα και με ηλεκτρονική μουσική και με πειραματική μουσική και για ηχοτοπία. Έβαλες τέτοια στοιχεία στην μπάντα και με και με ποιον τρόπο μπορεί να τα κάνει κάποιος αυτά;

Ναι εντάξει και η σχολή περιείχε και μαθήματα μουσικής, εντάξει όχι [00:25:00]με την έννοια ότι κάναμε, να μάθουμε μουσική θεωρία, περισσότερο μουσική ανάλυση, μπορεί να ξεκινούσε από τον Bach μέχρι Ξενάκη, ηχοτοπία, έτσι πειραματική μουσική της εποχής αυτής -ας πούμε- του ‘40 και τα λοιπά, που εντάξει και σε εκείνη τη φάση δεν μπορούσα να πω ότι καταλαβαίναμε -και εγώ τουλάχιστον- ακριβώς τι είναι αυτό και γιατί έχει γίνει, αλλά έδινε ένα ερέθισμα, τι μπορεί να γίνει, ας πούμε. Και μετά, σε άλλες μουσικές π.χ. έβλεπα ότι μπορεί να υπάρχουν πολύ ανοιχτά σημεία, τα οποία είναι στην ουσία αφηρημένα, είναι ambient. Εντάξει και η ηλεκτρονική μουσική έχει τέτοια πράγματα -ας πούμε- και από πιο έτσι mainstream. Οπότε ναι, μετά στο παίξιμο εντάξει, πολύ πιο- πώς να το πούμε- τελοσπάντων όχι τόσο εξεζητημένο τρόπο, αλλά υπήρχαν στοιχεία, σημεία έτσι ανοιχτά, έτσι με πολύ εφέ, πετάλια δηλαδή στην κιθάρα, τα οποία εν τέλει, επειδή είδα και εγώ ότι υπάρχει ανάγκη να ψάξουμε ήχους, να βρούμε έτσι ήχους, που είναι πιο ιδιαίτεροι, άρχισα να ψάχνω και με το πως μπορείς να κάτσεις να φτιάξεις πετάλια, ας πούμε. Δηλαδή, ξεκίνησα να φτιάχνω έτσι κυκλώματα, που έβρισκα στο ίντερνετ, να πειραματίζομαι με αυτά. Άρχισα να μαθαίνω έτσι για τα ηλεκτρονικά και εν τέλει, με απορρόφησε και αυτό πάρα πολύ -ας πούμε- μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και έγινε και κάτι σαν επάγγελμα, μετά με τα κυκλώματα, με την τεχνολογία τέλος πάντων, που έχει να κάνει για την ηλεκτρική κιθάρα.

Tο οποίο το έμαθες μόνος σου; Tο διδάχτηκες από κάπου; 

Ναι ναι αυτό εντάξει, ξεκίνησα από πολύ στην αρχή αντιγραφή κυκλωμάτων, που εντάξει στο ίντερνετ πλέον υπάρχει πολλή πληροφορία. Ο καθένας αν έχει χρόνο, μπορεί να ασχοληθεί. Όταν πρωτοδουλέψει, δηλαδή το πρώτο εφέ που θα δοκιμάσεις να φτιάξεις, όταν δουλέψει, είναι πολύ εντάξει, νιώθεις τρομερή χαρά, είναι πολύ εντυπωσιακό, οπότε εγώ έφαγα ένα κόλλημα. Στην αρχή με την αντιγραφή και το να μιμούμαι κυκλώματα, μπορεί να δοκίμαζα πράγμα τα οποία μάλλον δεν έστεκαν. Δηλαδή μπορεί να περνάς ένα στοιχείο, μία αντίσταση, να την έβαζες κάπου που ίσως δεν θα έπρεπε να υπάρχει εκεί και να δεις τι αποτέλεσμα μπορεί να φέρει. Αυτό στην αρχή ήταν έτσι πολύ… απλά ένα πείραμα σαν να το παίζεις έτσι μικρός επιστήμονας. Μετά εντάξει, όσο διαβάζεις κυκλώματα, μαθαίνεις από τα σχηματικά, παρατηρώντας θα καταλαβαίνεις τις τοπολογίες τι κάνει τι και πάλι εντάξει αυτό, στο ίντερνετ υπάρχει πολύ πληροφορία, αν θες να μάθεις -ας πούμε- και πολύ σχεδόν σαν ηλεκτρολόγος μηχανικός, τέλος πάντων. Να εμβαθύνεις πάρα πολύ, αλλά ναι, μέσω ίντερνετ και μετά από λίγο καιρό, από κάποιο καιρό συζήτηση με άλλον κόσμο έτσι που ασχολείται και αυτός, που ασχολούνταν και αυτοί τέλος πάντων, στην ουσία, προσπαθείς να απομυθοποιήσεις το τι συμβαίνει μέσα σε ένα κύκλωμα, να βγάλεις άκρη. Στην αρχή είναι πολύ μυστήριο. Ναι, τέλος πάντων, αυτό. Αυτοδίδακτα. Όχι με έτσι θεωρία και το όλο μαθηματικό και φυσικό, τέλος πάντων, του πράγματος.

Αυτό ξεκίνησε για σένα ως χόμπι, για να -όπως είπες- για να μπορέσεις να έχεις αυτά τα εργαλεία, για να κάνεις αυτό το πράγμα. Πώς εξελίχθηκε αργότερα;

Αυτό, αρχικά μου φάνηκε πάρα πολύ ενδιαφέρον, οπότε σίγουρα και να μην είχα πάρει την απόφαση ότι κατά κάποιον τρόπο θα φτιάχνω αυτά τα πράγματα μετά και για άλλους ανθρώπους ή θα επισκευάζω ή θα τροποποιώ -ας πούμε- κυκλώματα, πετάλια, τέλος πάντων, κατάλαβα ότι έτσι σίγουρα μου αρέσει να ασχολούμαι, έστω και για δικά μου πράγματα θα ‘θελα να ψάχνομαι με αυτά. Μετά επειδή, εντάξει, αυτά τα πετάλια, έχουν μέσα τους και αρκετά το γραφιστικό, το σχεδιαστικό κομμάτι, στο design τους και επειδή αυτό είχα σπουδάσει και κόμιξ, ήθελα να τα συνδυάσω, δηλαδή μου άρεσε. Τα τυπώματα, δηλαδή, πάνω στα πετάλια, τα σχέδια, να είναι έτσι στο στυλ των κόμικς, αυτών που μου αρέσει να κάνω. Εντάξει και με τον καιρό, μου αρέσει αυτό το πράγμα, να είναι αυτό έτσι, να μπορώ να βγάζω και [00:30:00]κάποια χρήματα από αυτό, να ζω από αυτό, γιατί όχι; Γιατί να κάνεις κάτι άλλο; 

Άρα κάπως συνεχίστηκε αυτό και επαγγελματικά;

Ναι, ναι. Εντάξει και εξελίχθηκε από γνώσεις, από έτσι και γνωριμίες, έτσι από στόμα σε στόμα, λίγο από το ίντερνετ, κύλησε αυτό, είναι και πολύ ενδιαφέρον, οπότε γιατί όχι; 

Σε ποιον χώρο το έκανες όλο αυτό;

Σε ποιον χώρο;

Ξεκίνησες σπίτι σου;

Ναι ξεκίνησε σπίτι, στο δωμάτιο, τέλος πάντων. Εντάξει, μετά από λίγο καιρό κατάλαβα ότι ούτε υγιεινό είναι, όλες αυτές τις… τους καπνούς που βγαίνουν από το καλάι και ούτε υγιεινό είναι τέλος πάντων, να κάνεις όλα αυτά τα πράγματά σε έναν χώρο, δηλαδή, από άποψη ότι έχει νόημα αυτό να συμβαίνει κάπου αλλού, μετά να γυρνάς σπίτι και όλα αυτά. Οπότε έψαξα να βρω έναν χώρο. Ένας καλός φίλος από Κέρκυρα, που είχαμε κρατήσει επαφή, κάναμε παρέα, μου νοίκιασε ένα πολύ έτσι μικρό διαμέρισμα που είχε. Γίναμε γείτονες, οπότε δούλευα εκεί. Παρεμπιπτόντως εκεί προσπαθήσαμε να στήσουμε και έναν χώρο, για να κάνουμε πρόβες με την μπάντα, να ηχομονώσουμε, οπότε είπαμε να το συνδυάσουμε. Εντάξει, αυτό ήταν σίγουρα πολύ πιο ωραίο από το να δουλεύεις σπίτι και να υπάρχει ένας χώρος, που μπορείς να δοκιμάσεις, να κάνεις φασαρία, όλα αυτά και εντέλει, έτυχε να γνωρίσω μετά από κάποια χρόνια έναν άλλο φίλο, έτσι πλέον, που φτιάχνει ενισχυτές κιθάρας. Είχε έναν πολύ ωραίο χώρο, ένα ωραίο υπόγειο και επειδή περίσσευε κάποιος χώρος, είπαμε να συγκατοικήσουμε, που εντάξει είναι ένα βήμα έτσι ακόμα πιο… είναι ακόμα πιο ευχάριστο τέλος πάντων, να πηγαίνω εκεί, να δουλεύω, να υπάρχει άπλα, να έχουμε εργαλεία, να συζητάμε και πράγματα που -ξέρεις- δεν ξέρει ο ένας, ξέρει ο άλλος και αλληλοσυμπληρώνεται έτσι το πράγμα.

Σε ποια μέρη ήταν αυτοί χώροι;

Ναι, το πρώτο εργαστήριο ήταν στα Κάτω Πατήσια, industrial περιοχή, με πολύ θόρυβο, που εντάξει, ναι μεν ήταν ωραία, μετά κούρασε, είχα και κάτι καλύτερο και η άλλη, το δεύτερο εργαστήριο, που είναι και τώρα, είναι στη Νέα Ιωνία, ένα έτσι ωραίο υπόγειο. Αυτά.

Καταφέρνεις και απασχολείσαι με αυτό το σύνολο του χρόνου σου ή πρέπει να κάνεις και άλλη δουλειά παράλληλα; Πώς είναι καθημερινότητα δηλαδή σε σχέση με τα πετάλια;

Το πιο συνηθισμένο ότι εντάξει, θα έχω κάποιες παραγγελίες, θα πρέπει να τις ολοκληρώσω, δηλαδή να φτιάξω το πετάλι, να το πακετάρω, να το στείλω. Μετά είναι οι επισκευές, οι τροποποιήσεις, αυτά είναι τα πιο βασικά, αλλά πέρα από αυτό, μπορεί να απασχολεί -ας πούμε- και σε άλλες φάσεις αρκετό χρόνο από τη μέρα, γιατί μπορεί να είναι ψάξιμο για καινούργια πράγματα, μπορεί να ‘ναι να ετοιμάσεις κάποιο σχέδιο καινούργιο, να πάρω υλικά, μπορεί κάποιος να ενδιαφέρεται για κάτι, να μου στείλει ένα μήνυμα, να έχουμε μία κουβέντα, οπότε όσο εξελίσσεται, απασχολεί όλο και περισσότερο χρόνο, δηλαδή, μπορεί να κάτσω και πάνω από δέκα ώρες σε κάποιες φάσεις που θα χρειάζεται. Εντάξει, σίγουρα είναι κουραστικό, αλλά το προτιμώ από το να έκανα κάτι άλλο, που να μην με ενδιέφερε, που να ήταν με άλλους όρους -ας πούμε- εργασία και όλα αυτά. Εντάξει, ταυτόχρονα προσπαθώ να μην με απορροφά τόσο τον χρόνο και το focus, τέλος πάντων, γιατί εντάξει, αν ασχολείσαι συνεχώς με τα τεχνικά, τα γύρω-γύρω, που δεν έχουν να κάνουν απαραίτητα με τη μουσική, χάνεις την επαφή λίγο με το να παίζεις μουσική, με το να παίζεις κιθάρα. Οπότε, τελευταία προσπαθώ να το κρατάω λίγο, να κρατάω χρόνο για να παίξω κιθάρα πάλι, να κάνω και τα κόμικς, που ακόμα με ενδιαφέρουν και όλα αυτά. Θέλει μία διαχείριση από εσένα τον ίδιο. Αυτό.

[00:35:00]Άρα θα έλεγες ότι είναι εύκολο ή δύσκολο το να κάνεις, κατά μία έννοια, ένα χόμπι δουλειά;

Κοίτα, είναι εύκολο και δύσκολο ταυτόχρονα. Δηλαδή, είναι δύσκολο, γιατί θέλει πολύ, τέλος πάντων, πρέπει μόνος σου εσύ να κάτσεις αποφασισμένος, να ασχοληθείς με αυτό, να δουλέψεις, να πάει καλύτερα, να μάθεις, θέλει πολύ χρόνο, δηλαδή χρόνο που δεν θα τον πληρωθείς δηλαδή. Αλλά από την άλλη, είναι εύκολο, ακριβώς γιατί είναι χρόνος, που είναι πολύ ενδιαφέρον. Δηλαδή, σε κάποιες φάσεις, στην αρχή, ειδικά, δεν μπορούσα να σηκωθώ. Ναι είναι δύσκολο, αλλά επειδή ακριβώς υπάρχει εσωτερικά ένα σπρώξιμο, το κάνει πιο εύκολο, εν τέλει. Δεν ξέρω αν σε μπέρδεψα.

Όχι καθόλου. Και πώς σκέφτεσαι το μέλλον σε σχέση με αυτό; Το σκέφτεσαι να μείνει έτσι, να εξελιχθεί; Ποια είναι τα σχέδιά σου σε σχέση με αυτό;

Ναι, ναι κατάν κάποιο τρόπο θέλω να εξελιχθεί. Τώρα από την άλλη δεν θα ‘θελα να γίνει κάτι πολύ μαζικό και πολύ-ξέρεις- κάτι που θα πουλάει τρομερά, γιατί εκεί αλλάζουν οι όροι. Δηλαδή από εκεί που δουλεύω μόνος μου, θα χρειάζεται να- ξέρεις- να πάρεις κόσμο να δουλεύει, να επεκταθείς, να μιλάς με… Είναι κάτι τελείως διαφορετικό -ας πούμε- που εν τέλει, χάνεις και κάπως πρέπει να κάνεις μάνατζμεντ και όχι να ασχολείσαι σε πρώτο βαθμό με το... Οπότε εντάξει, θα ‘θελα εξελιχθεί δηλαδή και τεχνικά και στο ποιο είναι δηλαδή το αποτέλεσμα και το ίδιο το πετάλι ή τέλος πάντων η δουλειά. Εντάξει και από άποψη ότι ποιος ξέρει για τα αυτά που φτιάχνω ποιον θα ενδιαφέρει. Αλλά σίγουρα όχι να γίνει κάτι πολύ μαζικό, πολύ μεγάλο, που θα τρέχω και δεν θα φτάνω από πίσω του.

Και πώς λέγεται το project;

Το project λέγεται «Side Fx», το οποίο ήταν παρεμπιπτόντως ιδέα του του μπασίστα, αυτού που παίζουμε όλα αυτά τα χρόνια. Ναι και ένα τελευταίο έτσι για κλείσιμο, ότι στην αρχή είχαμε πει να το κάνουμε, η μπάντα από το χωριό όταν είχαμε έρθει στην Αθήνα, είχαμε πει να το κάνουμε και οι τρεις μαζί σαν το project της μπάντας. Το δοκιμάσαμε για λίγο, αλλά εντάξει, αυτά. 

Ωραία Μήτσο, σε ευχαριστώ πολύ.

Και εγώ σε ευχαριστώ, Νίκο.