Ιστορίες από μια Μαντιναδολόγο: Μια Κρητικιά ποιήτρια μεταπλάθει τη ζωή της σε στίχους

Ενότητα 1

Βιογραφικό αφηγήτριας, αγροτική ζωή και σχέση με τη φύση

00:00:00 - 00:04:12

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Καταρχάς, καλησπέρα σας.   Καλησπέρα, κούκλα μου.   Ονομάζομαι Τζωρτζάκη Ευγενία, βρίσκομαι στον Χάρακα Μονοφατσίου. Η ημερομηνία έχει 1ν βγω στην αυλή μου, να συνομιλήσω με τα λουλούδια μου, να τα χαϊδέψω, να πάω στα ζώα μου να τως κουβεντιάσω, να γυρίσω, είμαι ευτυχισμένη!

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 2

Ποίημα για τα λουλούδια

00:04:12 - 00:04:49

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

  Μα είχατε γράψει, είχα διαβάσει και ένα ποίημα δικό σας, που είχατε γράψει για τα λουλούδια.   Ναι.   Θα θέλατε να μας διαβάσετε;   Βέαεράκι το λαλεί στον ουρανό να φτάσει. Να βρει τον θρόνο του Θεού, να τονε λιβανίσει  κι ο Θειός να πει μουρμουριστά: «Ευλοημένη φύση!».    

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 3

Τα παιδικά χρόνια και ποίημα για τη μάνα

00:04:49 - 00:08:18

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Τι ωραία!    Ναι.   Η Κυρία Άννα γράφει καταπληκτικά. Ήθελα να σας ρωτήσω και πριν, ως μοδίστρα, τι μάθατε να κάνετε; Ποια ήτανε η διαδι». Δεν μεγαλώνομε. Όσο ζει η μάνα μας είμαστε παιδιά, δεν μεγαλώνομε. Όταν χάσομε τη μάνα μας, τότε είμαστε κι εμείς γέροι, μεγάλοι. Ναι.  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 4

Η αφορμή της ενασχόλησης με τη μαντινάδα και περισσότερα δημιουργήματα της αφηγήτριας

00:08:18 - 00:15:18

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Ήθελα να σας ρωτήσω.. Πώς ξεκίνησε το ταξίδι της δημιουργίας μαντινάδας;   Λοιπόν, εγώ από πάντα είχα αυτό. Έχω γράψει γράμματα στον άντραρίζει και τσι κατάρες άρχιξεν, όπως το συνηθίζει. Ούλοι μας την κερά Καλή να τηνε μιμηθούμε, τσ’ αγάπης τον αμύθητο τον θησαυρό να βρούμε!  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 5

Η αγάπη ως κινητήριος μοχλός της ποίησης

00:15:18 - 00:18:39

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Μιλάτε πολύ για την αγάπη στα ποιήματά σας και στις μαντινάδες σας.   Ναι, μα η αγάπη… Η αγάπη είναι ο μοχλός που γυρίζει τη ζωή! Χωρίς α αλλά έχω πει:  Χίλια πανεπιστήμια αν είχα εδά βγαρμένα,  όσα ‘χω μάθει στη ζωή δεν θα ‘χα μαθομένα. Η ζωή σε μαθαίνει, η ζωή σε κάνει.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 6

Η ευτυχία της παιδικής ηλικίας, οι σχέσεις των ανθρώπων τότε και το ποίημα για τη γειτόνισσα

00:18:39 - 00:28:15

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

  Θυμάστε να μας πείτε πράγματα απ’ την παιδική σας ηλικία, που σας έκαναν-   Ναι. Θα σου πω κάτι που μ’ έκανε πολύ ευτυχισμένη. Όταν ήμου δουλέψεις, που δεν φέρνεις λεφτά». Τώρα είναι αλλιώς. Δεν μπορείς να βρεις τα παλιά, δεν μπορείς να βρεις τη στράτα την παλιά με τίποτα.  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 7

Ιστορίες και ποιήματα από την Κατοχή

00:28:15 - 00:34:39

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Εσείς, ωστόσο ζήσατε -σας γυρνάω λίγο πίσω- τις καταστροφές από τους Γερμανούς στο χωριό σας; Θυμάστε κάτι;   Όχι, όχι! Δεν θυμάμαι από τη να φτάνει η λατρεία μου μέχρι τα επουράνια. Για εκείνους, απού πέσανε ηρωικά στο χώμα, για να φορέσει η Κρήτη μας τση λευτεριάς το χρώμα.  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 8

Πηγές έμπνευσης, ποιήματα εν μέσω πανδημίας και άλλα ιστορικά

00:34:39 - 00:43:23

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Όταν δημιουργείτε ένα ποίημα, τι είναι αυτό που σκέφτεστε συνήθως; Τι είναι αυτό που σας κάνει να αισθάνεστε έτσι;   «Κοίταξε, όταν βάλω   Οπότε εσείς έχετε ιστορικά, μνήμες, εικόνες.   Ναι, ναι. Έχω πολλά και γράφω όσα μπορώ.   Και γράφετε όσα αισθάνεστε, ό,τι μπορείτε.  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 9

Ένα περιστατικό που έγινε ποίημα, ποίημα για τον γυρολόγο και την Αποκριά

00:43:23 - 00:52:54

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Ναι, όσα αισθάνομαι, ναι. Έτσι. Έχω ζήσει πολλές ιστορίες. Άκουγα και από τη γιαγιά μου πολλές ιστορίες. Η γιαγιά μου… Είχα μια προγιαγιά, Κι ώστε να ζω ο λοϊσμός από κοντά θα τσ’ έχει και που και που το δάκρυ μου για χάρη ντως θα τρέχει.   Κυρία Άννα, τι ωραία που γράφετε!  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 10

Το ποίημα της Λογικής, της παλαιάς εποχής και των «Διδύμων»

00:52:54 - 00:58:17

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Αυτές είναι απλές ιστορίες, απλά βιώματα, αλλά με πολλά λεφτά.   Έτσι.    Με πολλά λεφτά. Λοιπόν, ετούτονε λέει «Κέρδισέ με η λογική» καιΓολγοθά τα βάρη. Και μην ξεχνάς πως θα χτυπάς όσο κι εγώ θα θέλω, μέχρι να ταξιδέψομε στσι στράτες των αγγέλω». Αυτό είναι οι «Δίδυμες». 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 11

Η εικόνα της αμυγδαλιάς που έγινε ποίημα και συνθέσεις για το πρωινό

00:58:17 - 01:01:44

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Μια μέρα περνούσα από ένα μέρος. Είδα, λοιπόν, μια ξερή αμυγδαλιά — μα ξερή, κατάξερη — και καθόταν ένα πουλάκι απάνω. Και λέω μέσα μου: «Αυο πρωινό μου!». Αυτή είναι η αγάπη. Γενικώς. Ν’ αγαπάς τη ζωή. Ν’ αγαπάς τη ζωή. Αν αγαπάς τη ζωή, αγαπάς τα πάντα.   Ποια είναι ίσως-  

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 12

Τι είναι η αγάπη;

01:01:44 - 01:03:42

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Άκουσε. Αυτό θα σου πω να τελειώσομε, εντάξει είμαστε. Αγάπη είναι ο ίδιος ο Θεός. Το ‘χω βάλει, ίντα ’ναι η αγάπη για μένα. Αγάπη είναι . Γιατί αισθήματα δεν έχει στην καρδιά,  αγάπη να μπορεί να παίρνει και να δίνει. Αυτό είναι. Για μένα είναι αυτό.   Τι ωραία, κυρία Άννα!

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 13

Ποίημα για τον «καβαρτή», το «Ολόχρυσο πουλί», «Οι αρμηνειές των γονέω» και το ποίημα για το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου

01:03:42 - 01:11:58

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Ναι, δεν ξέρω. Έχω γράψει για την Κρήτη πάρα πολλά. Μια και είπαμε για τσι αγώνες που κάναν οι παλιοί μας, να ξαναγυρίσουμε εκεί. Η μάνα μο ψυχή και χάρο δεν φοβάται!». Όλου του κόσμου οι ξακουστοί στ’ Αρκάδι όντε θα ‘ρθούνε, γίνονται δούλοι ταπεινοί, σκύφτουν και προσκυνούνε.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 14

Το ποίημα για την επέτειο γάμου με τον σύζυγο κι ακόμα ένα για τη Μάχη της Κρήτης

01:11:58 - 01:18:08

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Αυτό είναι. Θα κλείσω με ένα δικό μου κομμάτι. Εκλείσαμενε τον Απρίλη τα 50 χρόνια με τον άντρα μου κι έγραψα ένα μικρό αφιέρωμα.   Θα χαροφτάνει τσ’ ελευθερίας. Την αγάπη μου σε όλους σας.   Να ’στε καλά. Είστε εξαιρετική. Σας ευχόμαστε τα καλύτερα.   Ευχαριστώ, αγάπη μου.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 15

Το ποίημα για τα Σαχτούρια

01:18:08 - 01:20:36

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

  Η Κυρία Άννα θα ήθελε να προσθέσει το ποίημα, που έχει γράψει για το χωριό της.   Αυτό που γεννήθηκα και μεγάλωσα, τα Σαχτούρια:  Ο νουχωριό μας έχει τσι περισσότερους ανθρώπους με ονόματα παλαιά.   Ενετικά;   Περικλήδες, Άρτεμη, δηλαδή παράξενα ονόματα έχουμε από παλιά.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Μέρος της συνέντευξης έχει αφαιρεθεί για να διευκολυνθεί η παρακολουθήσή της.

Περίληψη

Η Κυρία Άννα Σκανδαλάκη είναι μια γυναίκα που εκφράζεται μέσω της λογοτεχνίας, γράφει μαντινάδες, παραμύθια, ποιήματα, ιστορίες, ιστορικά και άλλα πολλά. Στην ιστορία της, μέσω της απαγγελίας κάποιων από τα ποιήματά της, μας ταξιδεύει στα παιδικά της χρόνια στα Σαχτούρια Ρεθύμνης, στις ιστορίες της οικογένειάς της, στις τοπικές παραδόσεις, καθώς και τα αισθήματα της για την φύση και την αγάπη που αισθάνεται για τη ζωή.


Αφηγητές/τριες

Άννα Σκανδαλάκη


Ερευνητές/τριες

Ευγενία Τζωρτζάκη


Ημερομηνία Συνέντευξης

17/09/2021


Διάρκεια

80'