Καλησπέρα. Ονομάζομαι Φανή Κωστίδου και είμαι ερευνήτρια για το Istorima. Σήμερα είναι 7 Νοεμβρίου 2020 και είμαστε εδώ με τον κύριο Γιώργο, ο οποίος είναι οδηγός Ε.Κ.Α.Β. και πρόκειται να μας αφηγηθεί μερικά περιστατικά που συνάντησε  όσο βρισκόταν στη δουλειά. Γεια σας, κύριε Γιώργο.

Γεια σας, κυρία μου.

Τι κάνετε;

Πολύ καλά.

Λοιπόν, πόσα χρόνια εργάζεστε ως οδηγός Ε.Κ.Α.Β.;

34.

Από;

Το '80… 33! Από το 87’.

Και πώς ξεκίνησε; Πώς μπήκατε στο Ε.Κ.Α.Β.;

Έγινε διαγωνισμός, ζητούσανε κι έκανα τα χαρτιά μου και βγήκε, πέρασα. Στον διαγωνισμό, ήμουν μέσα!

Και πώς είναι περίπου το πρόγραμμα ενός οδηγού Ε.Κ.Α.Β., ας πούμε; Ποιές είναι οι βάρδιες;   

Είναι κυκλικό. Τρεις βάρδιες, οκτώ ώρες η κάθε βάρδια, εκτός απροόπτου, όταν βγει κάποιο μακρινό ταξίδι, που φεύγουμε για Θεσσαλονίκη ή κάποια μακρινή πόλη, και επιστροφή. Το ωράριά μας δεν είναι σταθερό. Είναι οκτάωρο, αλλά δεν είναι σταθερό.

Επτά ημέρες την εβδομάδα;

Πέντε.

Όχι Σαββατοκύριακα;

Όχι, δεν είναι θέμα Σαββατοκύριακο. Πέντε εργάσιμες μέρες. Πέντε μέρες. Μπορεί Σαββατοκύριακο να κάθεσαι ή να δουλεύεις, να κάθεσαι καθημερινή.

Τέλεια. Και από όλα αυτά τα 34 χρόνια, τι περιστατικό θα ανακαλούσατε για να μοιραστείτε μαζί μας;

Υπάρχουν και ευχάριστα περιστατικά και δυσάρεστα.

Να ξεκινήσουμε με-

Υπάρχουν περιστατικά, τα οποία ακόμα είναι στη μνήμη μου και μου προκαλούν μέχρι… Μου ανεβάζουν την πίεση -πώς να το πω έτσι απλά;- γιατί είναι πολύ δυσάρεστα. Κάποια τροχαία, είτε με γνωστούς, με μια φωτιά που έγινε εδώ πέρα και πήραμε τον καμένο εκεί πέρα σε άθλια κατάσταση. Πολλά είναι τα περιστατικά. Τόσα χρόνια!

Ωραία. Απ’ την κατηγορία καλά και κακά, απ’ τα κακά, ποιό θα ξεχωρίζατε για να το μοιραστείτε μαζί μας; 

Ήταν ένα τροχαίο που έγινε στον… Ένας φίλος μου ήταν κιόλας. Δεν ήξερα, φυσικά, τότε ήμουνα πρωινός στη βάρδια, χτυπάει το τηλέφωνο και μας λέει: «Πηγαίνετε γρήγορα στην οδό, στο τάδε χιλιόμετρο, έχει γίνει ένα τροχαίο». Πήγαμε όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε και όταν αντίκρισα το πίσω μέρος του αυτοκινήτου, το οποίο είχε πέσει, είχε μπει κάτω από ένα φορτηγό, μπορώ να πω ότι τα ‘χασα κιόλας. Γιατί κατάλαβα ότι είναι ο φίλος μου, ένας πολύ καλός μου φίλος. Όταν φτάσαμε εκεί πέρα, η πρώτη ενέργεια που έπρεπε να κάνω, ήταν να δω αν έχει ζωτικά σημεία, αν είναι ζωντανός. Βάλαμε το οξύμετρο στο δάχτυλο, ψάξαμε σφυγμούς… Δυστυχώς, δεν υπήρχε τίποτα. Ήταν νεκρός. Το αυτοκίνητο είχε τόσο συρρικνωθεί, που δεν μπορούσαμε να τον βγάλουμε μέσα απ’ το αυτοκίνητο. Δηλαδή, ήταν άνθρωπος και αυτοκίνητο μία μάζα, ένα σώμα. Ήρθε και η Πυροσβεστική και αναγκαστήκαμε να τραβήξουμε το αυτοκίνητο, ήταν σαν φυσαρμόνικα, το τεντώσαμε, για να μπορέσουμε να πάρουμε τον άνθρωπο. Ήταν ένα περιστατικό, το οποίο θα μου μείνει σ’ όλη μου τη ζωή, θα το θυμάμαι, γιατί είναι δύσκολο να βγάζεις έναν δικό σου άνθρωπο. Πολύ πιο δύσκολο μάλλον, όχι δύσκολο, πολύ πιο δύσκολο όταν είναι δικός σου και πολύ γνωστός. Προσπαθήσαμε, βγάλαμε τον άνθρωπο μέσα απ’ το αυτοκίνητο… Πλέον δεν ήταν ζωντανός, αλλά κάναμε εμείς τις προσπάθειές μας με μαλάξεις και με αυτά, μήπως τον επαναφέρουμε, αλλά ήταν αδύνατο. Τον μεταφέραμε στο Νοσοκομείο, όπου εκεί διαγνώστηκε πλέον κι επίσημα ο θάνατός του.

Σε τι κατάσταση ήταν αυτός ο κύριος;

Όταν λέτε κατάσταση, τι εννοείτε;

Εννοώ, υπήρχε... Το σώμα του ήταν αρτιμελές ή-

Απ’ τη μέση και κάτω ήτανε διαλυμένος, γιατί το αυτοκίνητο είχε μάσει τόσο πολύ… Σας λέω, για να τον βγάλουμε, έπρεπε να τραβήξουμε το αυτοκίνητο, να το τεντώσουμε, να το φέρουμε στην αρχική του μορφή, όπως ήτανε, για να μπορούμε να βγάλουμε τον άνθρωπο από μέσα. Διαφορετικά έπρεπε να γίνει διαμελισμός, να τον κόψουμε, για να τον βγάλουμε, πράγμα που δεν είναι σωστό. 

Πόσες ώρες ήσασταν εκεί; Γιατί ακούγεται πολύ μεγάλη διαδικασία.

Εμείς μέσα σε 5 λεπτά φτάσαμε. Ήταν αρκετή απόσταση. Άλλα 5 έκανε η Πυροσβεστική. Γύρω στα τρία τέταρτα. Ήταν δύσκολο. [00:05:00]Δηλαδή, δεν… Ήταν  ο κίνδυνος της φωτιάς του αυτοκινήτου, μην τυχόν πάρει φωτιά το αυτοκίνητο, ήταν πάρα πολλά… Ήτανε -τι να σας πω;-  ένα περιστατικό, που θα μου μείνει για μια ζωή, η εικόνα αυτή. Και όταν περνάω από εκείνο το σημείο, πάντα έρχεται η εικόνα στο μυαλό μου.

Και μετά όταν γυρίσατε σπίτι, πώς ήσασταν συναισθηματικά;

Χάλια! Συναισθηματικά χάλια. Όταν λέμε, όχι μόνο μια μέρα και δυο, για πολλές μέρες ήμουνα χάλια, όχι… Γιατί-σας είπα- ήταν πολύ καλός μου φίλος. Τι άλλο; Ήταν ένα… Να μην το ξαναδώ! Ελπίζω, να μην το ξαναδώ τέτοιο περιστατικό μπροστά μου. Να μη μου συμβεί. Και δεν υπήρχε ούτε... Τι να πω; Δεν ξέρω. Από θέμα να είχε πιει ο οδηγός, τίποτα. Ήτανε καθαρά ο δρόμος; Η ολισθηρότητα; Η στροφή; Δηλαδή, ήταν ένα πράμα, δεν ξέρω πώς έγινε, πώς έφυγε από τον δρόμο. 

Προφανώς, πήγατε και στο μνημόσυνο;

Και στην κηδεία και στο μνημόσυνο, εκεί ήμουνα.

Κάποιο άλλο περιστατικό από αυτή την κατηγορία, που να θυμάστε, έτσι πάρα πολύ έντονα και χαρακτηριστικά;

Ήταν ένας πεζός, νυχτερινή ώρα, ήταν σκοτάδι, έξω από την πόλη, ο οποίος περπατούσε -δεν ξέρω τι έκανε- και τον χτύπησε ένα αυτοκίνητο, που με το χτύπημα που του έκανε, του έκοψε το πόδι. Το πόδι ήτανε στη μία μεριά του δρόμου, το σώμα ήταν στην άλλη μεριά του δρόμου. Ναι μεν πήραμε τον άνθρωπο, ο οποίος ήταν κι εκείνος φυσικά νεκρός, αλλά ήμασταν υποχρεωμένοι να ψάχνουμε το πόδι μέσα στο σκοτάδι. Κάποια στιγμή, το βρήκαμε και -τι να πω;- κουβαλούσαμε το πόδι στα χέρια σαν ένα αντικείμενο. Αλλά το πιο δύσκολο ήτανε, επειδή έγινε εκείνη τη στιγμή, τα νεύρα ήδη ακόμα… Κουνιόταν το πόδι στο χέρι. Δηλαδή και σου έκανε, ερχόταν ένα ρίγος μέσα σου, μόνο που το ένιωθες το πόδι να κουνιέται. Δηλαδή, ένα κομμάτι από τον άνθρωπο να κουνιέται στα χέρια σου. Είναι δύσκολα! Η δουλειά μας είναι πολύ δύσκολη, όσο αν και δεν το παραδέχεται πολύς κόσμος, γιατί κάποιοι λένε ότι καθόμαστε και πληρωνόμαστε, κάποιοι λένε ότι «Μπράβο». Και σήμερα με τον κορωνοϊό ακόμα χειρότερα, γιατί είμαστε στην πρώτη γραμμή. Εμείς θα αντικρίσουμε, είτε κορωνοϊός, είτε θάνατος, είτε τροχαίο, είτε οτιδήποτε. Ο γιατρός μετά από εμάς. Οι πρώτη που βλέπουμε το περιστατικό είμαστε εμείς. Νομίζω η δουλειά μας… Εντάξει, δεν κατακρίνω τους γιατρούς. Όταν πάμε εμείς, εμείς ίσως πρώτοι σώζουμε τον άνθρωπο ή θα διαπιστώσουμε τον θάνατό του. Δηλαδή, η πρώτη προσπάθεια που γίνεται για να σώσουμε έναν άνθρωπο είμαστε εμείς, μετά ο γιατρός και υπόλοιποι.

Τώρα που είπατε για τον κορωνοϊό, να κάνουμε μια παρένθεση εδώ. Πώς είναι η κατάσταση για τους οδηγούς των Ε.Κ.Α.Β. και στα Νοσοκομεία γενικότερα;

Για τους οδηγούς, ως συνήθως, το κέντρο μας λέει πάνω-κάτω αν είναι ύποπτο ή αν είναι διαγνωσμένο, οπότε είμαστε υποχρεωμένοι να ντυθούμε, να βάλουμε την ανάλογη στολή, καπέλα, μάσκες, γάντια, τα πάντα. Φυσικά, πάντα πάω με φόβο. Γιατί ο κορωνοϊός μπορεί να είναι μια γρίπη, αλλά είναι πολύ ύπουλη γρίπη. Ανά πάσα στιγμή μπορεί απ’ το κάθε αντικείμενο, μπορεί να είναι πάνω στο σώμα σου ο κορωνοϊός, και να το πάρεις, να το μεταφέρεις και στο σπίτι σου.

Έχετε δεχτεί κλήση για κορωνοϊό;  Έχει χρησιμοποιηθεί το Ε.Κ.Α.Β. έτσι ή όχι;

Πολλές φορές. Πάρα πολλές φορές. Εγώ συγκεκριμένα, έχω ντυθεί, μπορώ να πω, και 15 φορές τώρα μέσα σε έναν μήνα. Να έχω βάλει τη στολή αυτή του κορωνοϊού, τη φόρμα την άσπρη, μπορεί και 15 φορές.

Θυμάστε ένα έντονο περιστατικό με κορωνοϊό  που έπρεπε να διακομίσετε;

Όχι, σε μένα δεν έχει τύχει να διακομίσω, απλώς έχει τύχει να πάω από το σπίτι στο Νοσοκομείο.

Και όταν πήγατε και στο σπίτι, σε τι κατάσταση ήτανε;

Ως συνήθως έχουν δύσπνοια, φόβο πάνω απ' όλα, επικρατεί ο φόβος. Δηλαδή, έχει μπει ο φόβος στον κόσμο. Υψηλό πυρετό… Αλλά το πιο δύσκολο είναι η δύσπνοια. Και πρέπει [00:10:00]κατευθείαν να του δώσουμε οξυγόνο, για να τον βοηθήσουμε στην αναπνοή. Όσο χρόνο χρειάζεται μέχρι που να πάμε στο Νοσοκομείο.

Σε αυτήν την κατηγορία που είχαμε μείνει πριν, με τα κακά περιστατικά, έχετε να συμπληρώσετε κάτι άλλο; Υπάρχει κάτι άλλο που μπορεί να-

Όταν καιγόταν το βουνό, ήμουνα νυχτερινή βάρδια, δηλαδή 11.00 το βράδυ με 7.00 το πρωί. Στις 12.000 περίπου -12 παρά 5 και 5, έτσι- χτυπάει το τηλέφωνό μας και μας λένε: «Ένα ασθενοφόρο στο τάδε σημείο στο βουνό. Έχει γίνει ένα ατύχημα». Εκεί, όταν πήγαμε, βρήκαμε τους πυροσβέστες φυσικά, γιατί ήταν εκεί η Πυροσβεστική λόγω της φωτιάς, και το θέαμα που αντικρίσαμε, ήτανε τόσο φρικιαστικό… Είχε πατήσει η μπουλντόζα με την ερπύστρια έναν, τον εργοδηγό συγκεκριμένα, στα μηχανήματα που ήταν, τον υπεύθυνο. Είχε περάσει από πάνω του και τον είχε κάνει μια άμορφη μάζα. Δεν μπορούσες να διακρίνεις, αν είναι κεφάλι, αν είναι πόδι, αν είναι χέρι. Δηλαδή, είχε γίνει ένα με το έδαφος, ήτανε, με τα φύλλα. Το δύσκολο ήταν όταν έπρεπε να τον πάρουμε και να τον βάλουμε στο φορείο μας, για να τον μεταφέρουμε στο Νοσοκομείο. Με τους προβολείς οι πυροσβέστες μας φέγγαν εκεί κι εμείς ήμασταν υποχρεωμένοι, να πάρουμε τον άνθρωπο αυτόν, να τον βάλουμε πάνω στο φορείο, πράμα που ήταν πολύ δύσκολο, γιατί ήταν 500 πόσα κομμάτια. Δεν μπορώ να πω πόσα κομμάτια είχε γίνει αυτός ο άνθρωπος, γιατί ήτανε ένα μηχάνημα πολλών τόνων, πέρασε από πάνω του. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο και φρικιαστικό. Τότε, θυμάμαι εκείνο τον καιρό, επί έναν μήνα έβλεπα εφιάλτες. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ! Πεταγόμουν στον ύπνο μου, μόνο που ερχόταν η εικόνα, εκείνη που είχα δει εκείνο το βράδυ.

Εκεί όμως, όταν το είδατε, εκτός από το να τρομάξετε, νιώσατε κάτι άλλο; Οι συνάδελφοί σας είπαν κάτι, σχολιάστηκε κάτι; Πώς ήταν το κλίμα, επειδή είπατε και καιγόταν το βουνό, να μας περιγράψετε την εικόνα.

Ήταν η Πυροσβεστική εκεί πέρα. Εκεί που ήμασταν εμείς, δεν υπήρχε φωτιά. Ήταν ακριβώς λίγο πιο κάτω, γιατί το μηχάνημα αυτό που πάτησε τον κύριο, έκανε δρόμο, έκανε, για να μην εξαπλωθεί η φωτιά, πάει δεξιά κι αριστερά, έκοβε τα δέντρα, έκανε -πώς το λένε;- μια αντιπυρηνική ζώνη, πώς λένε δεν ξέρω. Πώς να το πω τώρα; Εντάξει, τα σχόλια πάντα υπάρχουνε. Άλλοι αντιδρούσανε μ’ άλλον τρόπο, άλλοι φωνάζαν «Γρήγορα» κι εμείς προσπαθούσαμε… Εντάξει, ο άνθρωπος δεν είχε, δεν ζούσε πλέον, γιατί ήτανε-σας λέω- ήταν διαλυμένος, ήταν ένα με το χώμα.

Έχει τύχει να χάσετε κάποιον ασθενή μέσα στο Ε.Κ.Α.Β., επειδή δεν μεταφέρεται;

Μέσα στο ασθενοφόρο;

Ναι.

Έχει τύχει ως συνήθως από καρδιακά-καρδιολογικά προβλήματα.

Πώς είναι αυτή; Εσάς σαν οδηγό, είστε μπροστά, σας χτυπάνε; Ποια συνθήκη θα ήταν εκεί μέσα;

Εμείς πάμε δύο άτομα πάντα, δύο για το Ε.Κ.Α.Β.. Πάμε ο οδηγός και ο συνοδηγός. Όταν ο ένας οδηγάει, ο άλλος είναι υποχρεωμένος να κάθεται πίσω με τον ασθενή. Και ο μπροστά οδηγάει, ο πίσω προσφέρει βοήθεια στον ασθενή. Αν χρειαστεί, σε περίπτωση ανακοπής, να του κάνει μαλάξεις, να του κάνει οτιδήποτε μπορεί να του κάνει, μέχρι που να φτάσουμε στο Νοσοκομείο.

Εσείς όσο οδηγάτε όμως ειδοποιήστε -ας πούμε- άμα τύχει και πεθάνει; Δηλαδή, κάπως από εκεί που είστε ασθενοφόρο έχει τύχει να ξέρετε ότι στα μισά της διαδρομής είστε νεκροφόρα;

Πώς;

Εννοώ ότι σας ειδοποιεί ο-

Ναι. Μου λέει: «Φύγε όσο μπορείς πιο γρήγορα, γιατί δεν πάμε καλά». Άλλο δεν μπορείς να κάνεις σαν οδηγός, πρέπει να προσέχεις και τον δρόμο.

Εσείς γενικά φαίνεται -φαίνεται, δεν ξέρω- να το διαχειρίζεστε πολύ ψύχραιμα. Οι συνάδελφοί σας όμως συνολικά, έχετε δει κάποιες συμπεριφορέ[00:15:00]ς, που θα μπορούσατε να μοιραστείτε;

Η ψυχραιμία… Πρέπει να είσαι ψύχραιμος, γιατί αν δεν είσαι ψύχραιμος, μπορεί εσύ ο ίδιος να κάνεις κακό στον ασθενή. Παράδειγμα, σ' ένα τροχαίο οι κινήσεις σου πρέπει να είναι συγκεκριμένες, ο χειρισμός πώς θα βγάλεις τον τραυματία απ' το αυτοκίνητο, πρέπει να είναι καθορισμένο, πώς θα τον πιάσεις, πώς θα τον βγάλεις στο αυτοκίνητο. Δεν μπορείς να τον πάρεις, να τον τραβήξεις σαν ένα τσουβάλι. Πρέπει να βάλεις το ανάλογο εργαλείο -σκούπα που λέμε εμείς ή σανίδα-που έχουμε κάποια βοηθητικά εργαλεία, ας το πούμε. Το οποίο πρέπει να μπει πάνω, να δεθεί σωστά, να ακινητοποιηθεί, για να μπορούμε να τον μεταφέρουμε. Αν είναι ζωντανός, να τον κρατήσουμε στη ζωή, γιατί μια απότομη κίνηση μπορεί να του κάνουμε κακό κι εμείς. Είναι πολύ υπεύθυνη δουλειά.

Και στην κατηγορία καλών και όμορφων περιστατικών, τι έχετε να θυμάστε από εκεί;

Εντάξει, καλά ήταν μια… μου έτυχε μια γέννα. Μας καλέσανε, οι άνθρωποι δεν είχαν μεταφορικό μέσο, πλέον είχαν σπάσει τα νερά της γυναίκας και είχε αρχίσει το μωρό να βγαίνει. Με τη λίγη εμπειρία που είχαμε πάνω σε αυτό, βοηθήσαμε τη γυναίκα, πήραμε το μωρό, φτάσαμε στο νοσοκομείο και από εκεί αναλάβανε οι γιατροί. Ήταν ένα ευχάριστο γεγονός. Φέραμε μια ζωή στον κόσμο, φέραμε έναν άνθρωπο στον κόσμο.

Την ξεγεννήσατε εσείς συγκεκριμένα;

Ναι, την βοηθήσαμε! Γιατί ήδη όταν φτάσαμε εμείς, ήδη η γυναίκα είχε αρχίσει να γεννάει. Απλώς βοηθήσαμε-σας λέω- με τη μικρή εμπειρία που έχουμε πάνω σ' αυτό το θέμα, να γίνει ο τοκετός όσο το δυνατόν πιο εύκολος και να είναι το μωρό και η μάνα καλά. 

Κάποιο άλλο σε αυτήν την κατηγορία, πολύ έντονο, πολύ χαρακτηριστικό;

Υπάρχουν πολλά περιστατικά, τόσα χρόνια στη δουλειά.

Μοιραστείτε μαζί μας κάποιο.

Τι να σας πω; Άλλο, έτσι ευχάριστο, εντάξει, έχω μεταφέρει πολλές γυναίκες, οι οποίες είναι για κάποιον λόγο στον μήνα τους και δεν μπορούν να μείνουν στο Νοσοκομείο, πρέπει να γεννήσουν στη Θεσσαλονίκη, ανταμώνουμε μετά από πολύ καιρό με τους γονείς ή με τους παππούδες και λένε: «Αυτό είναι δικό σας παιδί» μας λένε, γιατί εμείς το μεταφέραμε, εμείς το κάναμε…

Υπάρχει όμως η κατηγορία που σας καλούνε και τελικά δεν είναι τίποτα;

Πολλές φορές. Μας κάνουν και φάρσες. Ένα διάστημα, όταν λένε ότι «Κάντε γρήγορα πεθαίνει!» ή αυτό, ή… Και πάμε και βλέπουμε έναν ο οποίος είναι σε πολύ καλή κατάσταση και λέμε: «Γιατί λέτε ψέματα;». Λέει: «Για να ‘ρθείτε πιο γρήγορα» η απάντησή τους είναι κι εμείς κινδυνεύουμε, τρέχουμε στον δρόμο υπερβολικά με κίνδυνο, είτε να φύγουμε από τον δρόμο, γιατί λόγω της μεγάλης ταχύτητας και να πας εκεί και να ανταμώνεις ένα περιστατικό, το οποίο μπορούσε να ‘ρθει και με δικό του αυτοκίνητο. 

Πώς αντιδράτε σε αυτές τις περιπτώσεις ;

Τι να αντιδράσουμε; Απλώς λέμε: «Γιατί το κάνατε αυτό;». Δεν μπορούμε να πούμε ή να κάνουμε τίποτα άλλο!

Και πώς είναι όταν κάνεις 34 χρόνια αυτή τη δουλειά και έχεις έρθει σε επαφή με τόσα περιστατικά;

Και ικανοποίηση, γιατί έχω σώσει -μέσα σε παρένθεση- κόσμο και κούραση ταυτόχρονα, και αδικία, γιατί μας είμαστε τόσα χρόνια και δεν είμαστε ούτε στα βαρέα ούτε στα ανθυγιεινά. Είμαστε υποχρεωμένοι, ειδικά στις οικοδομές, το ασανσέρ δεν χωράει φορείο, γιατί είναι μικρά, υπάρχουν άτομα, που πρέπει ν' ανέβουν με το φορείο στο κρεβάτι τους και είμαστε υποχρεωμένοι στον τέταρτο, στον πέμπτο, στον τρίτο, να τον ανεβάζουμε με τα χέρια, πράμα που είναι πλέον για την ηλικία μας, είναι δύσκολο. Μας κουράζει πολύ. Οι αντοχές μας πλέον δεν είναι όπως όταν ήμασταν νέοι.

Και πώς -και στην περίπτωση των δυσάρεστων- καταφέρνεις και κρατάς όλο αυτό που γίνεται στη δουλειά έξω απ’ την οικογένειά σου, για να μην την επηρεάσεις;

Η οικογένεια… Όταν φεύγεις απ’ το σπίτι, ξεχνάς την οικογένεια. Ξεχνάς λέγοντας… Εντάξει, δεν πρέπει να μπερδεύουμε την οικογένεια με τη δουλειά, ούτε η οικογένεια να μπερδεύεται στη δουλειά μας. Γιατί όταν φύγω στο σπίτι, εγώ δεν θα πω στ[00:20:00]α παιδιά μου, στη γυναίκα μου ότι «Αυτό μου έτυχε. Εκείνο μου έτυχε». Γιατί δεν είναι σωστό. Δεν μπορούνε… Να μην τους επηρεάζω και αυτούς ψυχολογικά, όπως εγώ, επειδή εγώ επηρεάστηκα. Εντάξει, είναι στεναχώρια, γνωστός είναι ο κόσμος ο πιο πολύς.

Και τώρα, με τον κορωνοϊό -ας πούμε-πώς προστατεύεστε; Μια μέρα -ας πούμε- πώς είναι στη δουλειά και πίσω, για να μην φέρετε κάτι στο σπίτι;

Όταν πάρουμε σήμα και μας πούνε ότι είναι εμπύρετο ή έχει δύσπνοια και αυτά, έχουμε στολές τις οποίες τις φοράμε, έχουμε τις μάσκες, έχουμε τα καπέλα. Προσπαθούμε, όσο το δυνατόν, να είμαστε πιο καλυμμένοι, προστατευμένοι από τον κορωνοϊό κι από εκεί και πέρα, ανάλογα τον ασθενή και σε τι κατάσταση είναι. Αν είναι, υπάρχουν πολλοί, οι οποίοι είναι περιπατητικοί, απλώς τους βοηθάμε ν' ανέβουν στο αυτοκίνητο, αλλά αν είναι σε δύσκολη κατάσταση, αν είναι σε πιο βαριά μορφή, εκεί είναι λίγο πιο δύσκολα τα πράματα, γιατί έρχεσαι σε πολύ στενή επαφή με τον ασθενή και ίσως κινδυνεύεις λίγο παραπάνω.

Και κατά μέσο όρο, πόσα δρομολόγια περίπου μπορεί να κάνετε την ημέρα;

Αν είναι μακρινά, ένα, αν είναι εδώ στην περιοχή, μπορεί και πέντε και έξι και οκτώ και δέκα. Είναι ανάλογο αυτό. Γιατί η δουλειά μας δεν έχει ωράριο. Μπορεί στο παρά ένα, πριν σχολάσεις, να σου τύχει ένα περιστατικό και πρέπει να πας. Δεν μπορείς να πεις ότι «Σχολάω, ας περιμένει». Και 1 λεπτό να είναι πριν σχολάσεις, πρέπει να πας, αν τύχει περιστατικό.

Εσείς όμως προσωπικά, φοβάστε τον κορωνοϊό; Πώς αισθάνεστε γι’ αυτό;

Φοβάμαι; Φοβάμαι, εννοείται. Υπάρχει άνθρωπος που να μην φοβάται την ασθένεια, την αρρώστια; Ίσα-ίσα ένας λόγος παραπάνω που μπορεί να φοβόμαστε, γιατί έχουμε πίσω μας οικογένεια. Χωρίς να το ξέρουμε ίσως να μεταδώσουμε τον κορωνοϊό και στο σπίτι μας και στον δίπλα και στον φίλο μας μέχρι που να το αντιληφθούμε ότι το έχουμε, είναι δύσκολο.

Το ποιο μακρινό ταξίδι που έχετε κάνει;

Σχεδόν Αθήνα.

Για τι περιστατικό;

Έπρεπε να πάει εκεί σε κάποια… Εκεί ήταν ο γιατρός που τον είχε χειρουργήσει τον ασθενή και ζήτησε να τον πάμε εκεί πέρα.

Ξεκινήσατε από το Νοσοκομείο που εργάζεστε και πήγατε ως την Αθήνα; Είπατε: «ζητήσει». Υπάρχει μετακίνηση «κατά παραγγελία» σε εισαγωγικά; 

Όχι, δεν είναι κατά παραγγελία. Ως συνήθως γίνεται αυτό σε συνεννόηση γιατρών, αλλά όταν κάποιο περιστατικό είναι σοβαρό και παράδειγμα, ειδικά κάτι καρδιολογικά, κάτι εγχειρήσεις καρδιάς και τέτοια, τον οποίο τον έχει χειρουργήσει ο γιατρός ο Α ή ο Β -ας πούμε- στην Θεσσαλονίκη ή Αθήνα, ως συνήθως οι ασθενείς θέλουν να πάνε στον γιατρό τους. Γιατί αν πάνε σε κάποιον άλλον, πρέπει πάλι απ' την αρχή ιστορικά και τέτοια, ενώ αν πάει στον γιατρό που τον χειρούργησε, ξέρει το ιστορικό, ξέρει τα πάντα.

Κι εσείς που έχετε παιδιά, τα παιδιά σας μικρά ζήλευαν το επάγγελμά σας, όπως συνήθως κάνουνε;

Όχι, όχι! Και μου το λένε και τώρα «Πώς κάνεις αυτή τη δουλειά;»

Γιατί;

Γιατί-σας λέω- φεύγω καμιά φορά στο σπίτι -πολλές φορές, όχι καμιά φορά- και με βλέπουν ότι κάτι συμβαίνει, κάτι έχει συμβεί και ρωτάνε «Τι;»  Γι’ αυτό δεν… Είναι δύσκολη δουλειά, είναι πολύ δύσκολη δουλειά, πολύ υπεύθυνη. Αλλά είναι και απ’ την άλλη μεριά, όταν σώζεις κάποιον, νιώθεις ικανοποίηση, λες: «Τα κατάφερα! Τον κράτησα στη ζωή!» παράδειγμα, τον Α ή τον Β. 

Μετά από αυτά 34 χρόνια, αν σας δινόταν η ευκαιρία, ποιά δουλειά θα κάνατε;

Τώρα, τι δουλειά να κάνω; Τώρα, στη σύνταξη να βγω. Δεν θέλω άλλη δουλειά.

Ξανά απ’ την αρχή.

Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω; Δεν θα πήγαινα σε τέτοια δουλειά.

Το έχετε μετανιώσει;

Δεν το έχω μετανιώσει αλλά-σας λέω- δεν θα πήγαινα, γιατί είναι δουλειά, πώς να το πω; Στεναχωριέσαι! Δηλαδή, δεν μπορείς να είσαι αναίσθητος, δεν κουβαλάς άψυχα, κουβαλάς άνθρωπο και όταν χάνεις έναν άνθρωπο στο αυτοκίνητο, όταν χά[00:25:00]νεται στα χέρια σου μέσα, όταν τον χάνεις, επηρεάζεσαι πάρα πολύ. Όσο και να προσπαθείς, μετά λες: «Μήπως δεν έκανα αυτό; Μήπως δεν έκανα εκείνο; Μήπως;». Δηλαδή κάπου, πολλές φορές τα βάζεις και με τον εαυτό σου «Μήπως έκανα αυτό λάθος; Μήπως έκανα εκείνη την κίνηση λάθος; Μήπως έπρεπε να του χορηγήσω αυτό ή εκείνο;». Γι’ αυτό δεν θα ήθελα την ίδια δουλειά.

Αλλά τι δουλειά;

Εντάξει τώρα, τι δουλειά; Τι να σας πω; Εμένα, επειδή οδηγάω τόσα χρόνια, θα μπορούσα να είχα -θα ήθελα- ένα φορτηγό μεγάλο και να κάνω μεγάλα ταξίδια, να πηγαίνω στο εξωτερικό. Αυτή η δουλειά θα μ’ άρεζε.

Είπατε πριν, ότι σε μια γέννα που είχατε, σας έπιασαν συγγενείς μετά και σας είπανε, ξέρω ‘γω-

Ναι, μετά από πολλά χρόνια ανταμώσαμε και μου δείξαν το παιδί, εκείνο που… Και μας λένε: «Το γνωρίζεις;». Δηλαδή, και αυτοί δεν ξέρω; Απ’ τη χαρά; Από τι; Λέω: «Πού να το γνωρίζω;» Λέει: «Αυτό είναι που γεννήθηκε μέσα στο ασθενοφόρο μαζί σας». Και νιώθεις μια ικανοποίηση.

Στην αντίθετη περίπτωση όμως, έχει τύχει να σας επιτεθούν συγγενείς, επειδή μπορεί να έγινε κάτι και να-

Πολλές φορές μας επιτίθενται οι συγγενείς, γιατί η αναμονή, όταν περιμένεις κάτι και λες, νομίζεις… Εμείς μπορεί να κάνουμε 2 λεπτά, 3 λεπτά να φτάσουμε στο σημείο, 5, και για τους συγγενείς του ασθενή φαίνεται χρόνος. Και σου λέει: «Άργησες! Γιατί άργησες;» Ενώ κοιτάς το ρολόι και λες: «Έκανα 3 λεπτά, 2 λεπτά -ας πούμε- 5 λεπτά, σε αυτή την απόσταση, που ένα Ι.Χ. δεν τη κάνει αυτή την απόσταση σε 5 λεπτά». Εμείς όμως, με ευθύνη δικιά μας πάντα -γιατί ό,τι ισχύει ο Κ.Ο.Κ. για τα Ι.Χ. ισχύει και για το ασθενοφόρο- προσπαθούμε να πάμε όσο μπορούμε πιο γρήγορα. Αλλά υπάρχουν και άτομα που εντάξει, η αγωνία, ο φόβος για τον συγγενή τους να μην πάθει κάτι, τους φαίνεται πολύ μεγάλος ο χρόνος μέχρι που να φτάσουμε.

Με τι ταχύτητα έχετε πάει; Η μεγαλύτερη για να πετύχετε, για να φτάσετε πιο γρήγορα στον προορισμό σας;

Οι δρόμοι δεν είναι τόσο για πολύ μεγάλες ταχύτητες, οι δικοί μας. Έχω πάει και με 180! Δηλαδή, όσο πάει το αυτοκίνητο. Άλλο πλέον δεν πάει, σε τέτοιο σημείο. Όσο αντέχει το αυτοκίνητο, πάμε. Όσο ταχύτητα μπορεί ν’ αναπτύξει.

Και με τη σειρήνα ανοιχτή;

Εννοείται! Πάντα. Η σειρήνα είναι… Μας ανοίγει τον δρόμο, γιατί ο άλλος μπορεί να μην σε δει στον καθρέφτη, αλλά θ’ ακούσει τη σειρήνα, οπότε…

Έχει τύχει να σας μπλοκάρει όχημα;

Πολλές φορές. Πολλές φορές. Δεν μας ανοίγουν τον δρόμο και μας μουντζώνουν και εντάξει, αυτοί είναι ασυνείδητοι. 

Ποιο είναι το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που ‘χετε κάτσει σε αναμονή, ενώ έχετε τη σειρήνα;

Σε μποτιλιάρισμα; Μέχρι και 5 λεπτά. Γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να περάσεις, γιατί είχε γίνει πριν 5-6 λεπτά κάποιο ατύχημα εκεί πέρα, το οποίο δεν ήταν τίποτα σοβαρό, απλώς περιμένανε οι… αυτοί που είχαν εμπλακεί στο ατύχημα, να ‘ρθει η Αστυνομία να κρίνει ποιος έχει δίκιο, ποιος δεν έχει δίκιο και δεν πιάναν τ’ αυτοκίνητα από τον δρόμο και αναγκαζόμασταν να περιμένουμε εκεί πέρα.

Αλλά αυτά τα 5 λεπτά για εσάς είναι άλλα 5 λεπτά από-

Εννοείται. 5 λεπτά νωρίτερα, γιατί ο χρόνος σε μας, ο χρόνος, όπως λένε: «Ο χρόνος είναι χρήμα» σε εμάς ο χρόνος είναι η ζωή. Και 1 λεπτό νωρίτερα να φτάσεις σε κάποιον που σε χρειάζεται, ίσως να είναι πολύ κρίσιμο για τον άνθρωπο.

Εσείς έχει τύχει να καλέσετε Ε.Κ.Α.Β.;

Για το σπίτι μου;

Ναι.

Όχι, όχι.

Πριν είπατε ότι είχατε βρεθεί σε ένα πολύ δυσάρεστο περιστατικό μ' έναν φίλο σας, έχει τύχει να συναντήσετε συγγενή σας;

Συνέχεια συναντώ… Συγγενείς μου;

Ή φίλους; 

Να σας πω ένα περιστατικό. Ήμουν στη δουλειά και περίμενα τον γιο μου, να έρθει και τον παίρνω τηλέφωνο και λέω: «Πού βρίσκεσαι;» γιατί είδα ότι αργεί να ‘ρθει. Και μου λέει: «Είμαι εκεί στο τάδε σημείο». «Εντάξει, -λέω- σε περιμένω». Με το που κλείνω το κινητό μου, χτυπάει το τηλέφωνο της Υπηρεσίας και λέει: «Γρήγορα, στο τάδε σημείο έγινε τροχαίο». Στο σημείο που θα περνούσε ο γιος μου. Μέχρι που να φτάσω [00:30:00]εγώ στο σημείο εκείνο, ήμουνα σε τέτοια υπερένταση, που δεν ήξερα τι θα αντικρίσω, λέω: «Μήπως; Μήπως δω τον γιο μου στο ατύχημα που έγινε». Ευτυχώς, δεν ήτανε.

Έχετε τρομάξει πολλές φορές έτσι; Και συμβουλεύετε τον γιο σας και τα παιδιά σας λίγο παραπάνω, γιατί είχατε την προηγούμενη εμπειρία;

Πάντα συμβουλεύεις τα παιδιά σου, να προσέχουνε όταν οδηγάνε, γιατί τιμόνι, ξενύχτι και οινόπνευμα, δεν ταιριάζουνε. Όταν πιείς, προτιμότερο είναι ν' αφήσεις το αυτοκίνητο και να φύγεις μ' ένα ταξί ή αν νυστάζεις, να κάτσεις στην άκρη να κοιμηθείς μισή ώρα, όσο χρειάζεται, για να συνεχίσεις. Αυτά έχω να πω από την πείρα μου, γιατί είμαι οδηγός 40 χρόνια σχεδόν. 

Και για πόσο ακόμα υποτίθεται;

Λέω για έναν χρόνο ακόμα να βγω στη σύνταξη.

Θα προλάβετε με τον κορωνοϊό;

Αν μας πιάσει και μας πεθάνει, τι να κάνουμε; Αυτά είναι… Ελπίζουμε να μην τη πατήσουμε, να μην κολλήσουμε κορωνοϊό.

Έχετε να προσθέσετε κάτι άλλο;

Να το πω προς το κράτος, λίγο να μας προσέξει το κράτος. Γιατί το Υπουργείο Υγείας, οι εργαζόμενοι στο Υπουργείο Υγείας, στα Νοσοκομεία και στο Ε.Κ.Α.Β. είναι οι πιο κακοπληρωμένοι υπάλληλοι, για εμένα. Γιατί εγώ έχω 34 χρόνια στη δουλειά και παίρνω 1100 ευρώ μισθό, ενώ σε άλλα Υπουργεία... Ίσως, εντάξει, δεν λέω, μπορεί να ‘ναι δύσκολη και η δικιά τους η δουλειά, παίρνουν πολύ καλύτερους μισθούς από εμάς. Δεν είναι δυνατόν να είμαστε σε τέτοια δουλειά και να μην είμαστε στα βαρέα και ανθυγιεινά. Υποσχέσεις, μόνο υποσχέσεις.

Ξέχασα να σας ρωτήσω κάτι και μετά θα σας αποδεσμεύσω. Έχει τύχει να πρέπει να μεταφέρετε συνάδελφο από το Ε.Κ.Α.Β. με το Ε.Κ.Α.Β.;

Ναι.

Θα μας πείτε αυτήν την τελευταία ιστορία; Πού ήσασταν; Πώς πήγατε και τον πήρατε;

Είχε κάποια προβλήματα υγείας ο συνάδελφος και έπαθε σαν ανακοπή, κάτι μες στο σπίτι απ’ ό,τι μας είχε πει ο γιος του στην κλήση, αλλά εντάξει. Δόξα τω Θεώ τον προλάβαμε, τον πήγαμε στο Νοσοκομείο, από εκεί τον πήγαμε στη Θεσσαλονίκη και σήμερα είναι μια χαρά. Πιο πολλές ώρες είμαστε με τον συνάδελφο απ’ ό,τι με τη γυναίκα. Με τη γυναίκα οκτώ ώρες δεν κάθεσαι μαζί, με τον συνάδελφο κάθεσαι.

Λοιπόν, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ, κύριε Γιώργο.

Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Καλή συνέχεια και καλό κουράγιο στις μέρες που έρχονται.

Ευχαριστώ πολύ.

Ελπίζω να τα καταφέρουμε.