«Τι μαντινάδα να σου πω;»

Ενότητα 1

Εισαγωγή

00:00:00 - 00:00:48

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Είναι Πέμπτη 2 Ιουλίου του 2020. Είμαι με τον Αριστείδη Χαιρέτη ή Γιαλαύτη, έναν από τους μεγαλύτερους εκφραστές της μαντινάδας στην Κρήτη καλωσορίσω με μία μαντινάδα:   Όποιος κι αν’ ρθει στον κόσμο μου, όσος φτωχός και να’ μαι  του δίδω την καρέκλα μου και εγώ καθίζω χάμε.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 2

Παιδικά χρόνια του Αφηγητή στα Ανώγεια

00:00:48 - 00:02:27

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Παλιά νομίζω ότι περίπου ξέραμε, ας πούμε, τι θα φάμε... ήταν πιο άνετα, περίπου. Κάτεχες, ας πούμε, ότι θα έχεις τις πατάτες, ο πατέρας σουι ήμουν πλούσιος και ήμουν ευτυχής και ήμουνα αλλού! Όχι στη μιζέρια δηλαδή. Ενώ λίγα, με κουράζαν τα πολλά. Λίγα και με κουράζαν τα πολλά. 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 3

Παιδικά χρόνια του Αφηγητή στο βουνό και αναμνήσεις με τον βοσκό πατέρα του

00:02:27 - 00:04:05

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Μέσα από αυτά τα λίγα που σε κούραζαν τα πολλά, ήσουν από μικρός στο βουνό με τον πατέρα σου, σαν βοσκός. Στη βιοπάλη της εποχής, με τις δυσ πούμε- με βύζαξε τσ’ απλότητας το γάλα  και-η-το χώμα που πατώ δεν τα γροικά τα ζάλα.   Δηλαδή, όπως με έκαμε η μάνα μου έτσι θα είμαι. 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 4

Η πρώτη μαντινάδα του Αφηγητή

00:04:05 - 00:05:02

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Θυμάσαι κάποιες μαντινάδες από την περίοδο που ήσουν στο βουνό ή την πρώτη σου μαντινάδα; Ναι, η πρώτη μου μαντινάδα είναι:  Ε-ξέφτισε η μου. Είχα ένα ηφαίστειο μαντινάδων μέσα μου, είμαι πολύ τυχερός που ξέσπασε όθεν όξω και το’ μαθα κι εγώ. Αλλιώς δεν θα το ήξερα ας πούμε.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 5

Γλέντια στα Ανώγεια

00:05:02 - 00:06:24

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Στη συνέχεια στο χωριό παρέες, καντάδες, γλέντια με τον Μανώλη τον «Στραβό» Λυράρη. Μπορείς να μου περιγράψεις λίγο την εποχή εκείνη- Ναι- . Ήταν πιο αυθεντικά... και παλιά υπήρχαν -ας πούμε, εντάξει- ποιο καρπούζι κόβεις και δεν έχει κουκούτσια μέσα; Εντάξει, αλλά ήταν αλλιώς. 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 6

Ο Αφηγητής συσχετίζει την μαντινάδα με την ομορφιά, την αγάπη και τον χορό

00:06:24 - 00:07:13

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Και το όμορφο, ας πούμε, δεν υπάρχει. Λένε «Αυτός είναι όμορφος, αυτός είναι άσχημος». Το όμορφο είναι το διαφορετικό. Αυτό το πράγμα δεν μολο; Μέσα- Μία ισορροπία μέσα μου για να μην πέσω. Και σαν έκφραση. Έκφραση, ο χορός είναι έκφραση ψυχής. Όχι ποδιών, χεριών και σκέψης.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 7

Ο Αφηγητής μιλά για την οικογένεια του

00:07:13 - 00:12:20

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Παλιά βάλανε τα... Παντρεύτηκα, πήρα μία γυναίκα που είδε τον ψυχικό μου κόσμο. Τον νοικοκύρεψε. Η γυναίκα που παντρεύτηκα και με παντρεύτηκ. Είναι μες στη μουσική. Είναι από κάτω από την απιδιά του πατέρα τους. Είναι δύο απίδια και είναι στην απιδιά του πατέρα τους σαν μουσικοί.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 8

Τι είναι η μαντινάδα

00:12:20 - 00:14:39

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Η μαντινάδα είναι ένας τρόπος έκφρασης, όπως και ο χορός. Για τον Αριστείδη τι είναι η μαντινάδα που μέσα από αυτή έχει πορευτεί; Τι είναι -δεν θυμάμαι ακριβώς τώρα- με ρωτούν, ας πούμε: «Τι είναι η μαντινάδα για σένα;». Αυτό το’ χω ξαναπεί βέβαια: «Αγαπώ και βγάζω μαντινάδες».

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 9

Ο Αφηγητής συσχετίζει την μαντινάδα με την ομορφιά, την αγάπη και τον χορό

00:14:39 - 00:15:49

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

«Γιατί χορεύεις μπαμπά;». «Ο χορός τι είναι για σένα;». Γιατί είναι ο πόνος ακίνητος. Είναι η στιγμή που ανακαλύπτω ότι έχω πόδια, η μουσικήταν χορεύω είμαι ένα χαρτάκι και με πάει ο αέρας όπου θέλει. Αδύναμο αλλά στην ευτυχία βαρύς. Είμαι ένας θεατής στης ψυχής μου την ευτυχία».

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 10

Μαντινάδες και έρωτας

00:15:49 - 00:18:29

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Μέσα από τις μαντινάδες σου έχεις εκφράσει την αγωνία του έρωτα, την αγάπη, τον πόνο της απώλειας, του χωρισμού, στοχαστικές μαντινάδες για εσύ θαρρείς πως θα γενείς κατακτητής του κόσμου.  Ο Έρωτας είναι, ας πούμε, δεν ξέρω να απαντήσω. Ο έρωτας... Τι θα πει έρωτας ας πούμε; 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 11

Ο Αφηγητής μιλά για την αγάπη

00:18:29 - 00:21:20

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Και η αγάπη. Και η αγάπη. Γιατί… οι πολλοί τα ξεχωρίζουν. Έρωτας τώρα, μπερδεύουν τον έρωτα που πάει με τη γυναίκα... Ο έρωτας και η αγάπη ς το νερό και εγώ να ξεδιψάζω.  Αγάπη είναι τελικά από το σπίτι να πορίζω, μα να γιαγέρνω ογλήγορα γιατί σε λαχταρίζω.   Όχι γιατί πρέπει. 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 12

Οι μαντινάδες, η φύση και ο χρόνος

00:21:20 - 00:22:36

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Μέσα στις μαντινάδες σου παίζει και πολύ σημαντικό ρόλο και μέσα στην έμπνευσή σου, δηλαδή, η φύση, ο χρόνος που στοχάζεσαι μέσα από αυτά. Μι ευτυχής, ας πούμε, μόνος σου- να’ σαι μόνος- και να ναι η σκέψη γεμάτη θετικά πράγματα και μέσα στους πολλούς να’ σαι πάλι μοναχός είσαι. 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 13

Εκδόσεις μαντινάδων του Αφηγητή

00:22:36 - 00:28:33

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Έχεις κάνει αρκετές εκδόσεις συλλογών για τις μαντινάδες σου αλλά θέλω να σταθούμε σε μία συγκεκριμένη έκδοση με τίτλο « Τι μαντινάδα να σουτον κόσμο το δικό μου, γιατί αν ζούσα σε τονε, θα’ χανα τον καιρό μου.  Χωρίς να θέλω να τον αδικήσω. Θέλω να πω για το σκεπτικό που έχω. 

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 14

Μαντινάδες του αφηγητή που έχουν φτάσει σε ανθρώπους του πολιτισμού

00:28:33 - 00:33:19

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Έχεις έρθει σε επαφή και με σπουδαίους ποιητές και ανθρώπους της τέχνης, όπως κι ο Μάνος Χατζιδάκις που έχει περάσει από τα Ανώγεια κάνονταςλοιπόν, οι λέξεις μην μας μπερδεύουν. Ή είσαι ή δεν είσαι. Είμαι, για οτιδήποτε είμαι. Δεν είμαι τίποτα αλλά δεν φαίνομαι, αλλά είμαι κάπου.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση

Ενότητα 15

Πως βγαίνει μια μαντινάδα

00:33:19 - 00:38:52

Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης

Πάμε στο σήμερα που βγαίνουν και καλές μαντινάδες σήμερα και από ανθρώπους. Αλλά ποια είναι η ουσία της μαντινάδας; Πρέπει να την ζορίζεις τάρα πολύ που μοιράστηκες την ιστορία σου. Να’ σαι καλά, με τιμά. Να σε χαίρονται οι γονείς σου. Ό,τι επιθυμείς στη ζωή σου- Να’ σαι καλά.

Μετάβαση στην απομαγνητοφώνηση
Περίληψη

Ο Αριστείδης Χαιρέτης είναι ένας από τους μεγαλύτερους εκφραστές της μαντινάδας στην Κρήτη. Δεν θα μπορούσε να υπάρχει χωρίς τις μαντινάδες του, καθώς αυτές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού του. Αφηγείται γεγονότα της ζωής του λέγοντας ανά λίγα λεπτά -ή και δευτερόλεπτα- μια νέα μαντινάδα. Με αυτόν τον τρόπο, αναφέρεται στην απλότητα των χρόνων που ήταν παιδί, στα Ανώγεια του τότε και του σήμερα, στον γάμο και την οικογένειά του. Υπογραμμίζει τη σχέση της μαντινάδας με τον χορό και πάνω απ’ όλα με την αγάπη και τον έρωτα, ενώ εξηγεί πώς αντλεί την έμπνευσή του από τη φύση. Ο αφηγητής συζητά για την πρώτη του μαντινάδα και τις εκδόσεις των μαντινάδων που πραγματοποίησε στην πορεία, για μαντινάδες που έφτασαν σε άλλους ποιητές και ανθρώπους του πολιτισμού, καθώς και για τον τρόπο που βγαίνει μία μαντινάδα.


Αφηγητές/τριες

Αριστείδης Χαιρέτης


Ερευνητές/τριες

Νικόλαος Καλλέργης


Ημερομηνία Συνέντευξης

02/07/2020


Διάρκεια

38'


Σημειώσεις Συνέντευξης

Γροικά: Ακούει
Εντάκαρε: Άρχισε
Απιδιά: Αχλαδιά