Istorima Archive

[00:00:00]Καλησπέρα σας.

Καλησπέρα.

Θα μας πείτε το όνομά σας;

Κουλοχέρης Σταύρος λέγομαι.

Τέλεια. Είναι Τρίτη 30 Απριλίου του 2024, είμαι με τον κύριο Σταύρο στα Σπάτα. Εγώ ονομάζομαι Κολοκοτρώνη Μαρία Ελένη, είμαι ερευνήτρια στο Istorima και ξεκινάμε. Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με την ερώτηση… να συστηθείτε, να μας πείτε λίγα λόγια για εσάς, ποιος είστε και με τι ασχολείστε;

Εγώ είμαι οινοποιός και ασχολούμαι με τον οινοτουρισμό και τον τουρισμό. Έχω ενοικιαζόμενα δωμάτια στην Αρτέμιδα, το οινοποιείο και τους αμπελώνες και τους ελαιώνες και τα… φυστικιώνες.

Πάρα πολύ ωραία…

Ναι.

Πόσα χρόνια ασχολείστε με το οινοποιείο;

Πάρα πολλά χρόνια. Είχα εργαστεί 10 χρόνια σε ιδιωτική εταιρεία στην Αθήνα και μόλις πέθανε ο πατέρας μου την εγκατέλειψα αυτή τη δουλειά και άρχισα και ασχολιόμουνα… έβαλα φιστικιές, έκανα αναμπέλωση στον αμπελώνα τον οικογενειακό, έκανα δωμάτια κάτω, στη Λούτσα, ενοικιαζόμενα…  Αυτές είναι οι κύριες δραστηριότητες. Είμαι παντρεμένος από το ’85 με τη Γεωργία τη Μαργέτη και έχουμε δύο κορίτσια, τη Φανή τη μικρή και την Ελευθερία Ασημίνα, τη μεγάλη.

Τέλεια. Και το χόμπι σας, η λατρεία σας για τα βουνά πώς ξεκίνησε;

Το χόμπι μου ξεκίνησε πρώτα απ’ την επαφή εδώ στη φύση, που με έπαιρνε ο πατέρας μου, πηγαίναμε έξω στους αμπελώνες, στους ελαιώνες και ιδιαίτερα την εποχή που –πρέπει να ήταν το ’68– που πήγαμε τον Δεκέμβρη, του Αγίου Νικολάου, πρώτες μέρες του Δεκέμβρη, 7-8 Δεκεμβρίου, πήγαμε στον Άγιο Νικόλαο στα Καλλίσια, στην τότε Αυλώνα. Αφήσαμε το αυτοκίνητο εκεί, το αγροτικό, ένα DAIHATSU… Το είχαμε πάρει το ’66 με χίλια βάσανα τότε, ένα αγροτικό ήταν ό,τι ήθελε ένας αγρότης εδώ στην περιοχή. Πήγαμε, αφήσαμε εκεί το αυτοκίνητο και μετά από περπάτημα τρία τέταρτα φτάσαμε στο μοναστηράκι των Καλλισίων, όπου υπήρχε ένας μοναχός εκεί. Ανάψαμε μια φωτιά απ’ έξω, ήμουνα με τον αδερφό της γιαγιάς, τη νύφη του και τον γιο του και τη μητέρα μου και τον πατέρα μου… Κάτσαμε εκεί στη Λειτουργία. Ήταν ένα ξεροβόρι, μια ημέρα του Δεκέμβρη πολύ κρύα, που περάσαμε μέσα από ποταμάκια, μέσα από δάση… μοναδική εμπειρία, γιατί έτσι δάσος, σε αυτή τη μορφή, δεν είχα ξαναδεί, δεν είχα ξαναπερπατήσει, και μου έμεινε έτσι στο μυαλό μου για τα επόμενα χρόνια, όπου και το έκανα χόμπι για αρκετά χρόνια και φτιάξαμε και τον Ορειβατικό Σύλλογο.

Πώς φτιάξατε τον Ορειβατικό;

Τον Ορειβατικό τον ξεκινήσαμε… Μετά απ’ αυτό το γεγονός εγώ πήγαινα στα βουνά με έναν ξάδερφο, είχαμε γραφτεί στον Αθηναϊκό, πρόεδρος ήταν ο Τζιβελέκας, Κωνσταντίνου, Καψομενάκης, η ομάδα που είχε πάει τότε στο Κ2, Ιμαλάια, Αναπούρνα… Και μετά με έναν ξάδερφο, τον Γιώργο τον Καράμπαμπα, πηγαίναμε στα βουνά εδώ της Αττικής –Πάρνηθα, Πεντέλη, Δίρφη– και παράλληλα πηγαίναμε και στον Αθηναϊκό, όπου εκεί σε μια κουβέντα με τον συγχωρεμένο τον Κώστα τον Τζιβελέκα, που του είπα ότι: «Ωραία πάμε εκδρομές, αλλά έρχομαι απ’ τα Σπάτα, να παρκάρω το αυτοκίνητο, να πάμε στα βουνά και μετά να έρθω, να ξαναπάω…» Ο οποίος γυρίζει και μου λέει: «Και για δεν φτιάχνεις έναν ορειβατικό σύλλογο στα Σπάτα, να σωθεί κάνα παιδί;» Γιατί τότε ήταν η εποχή που η νεολαία έψαχνε διεξόδους, δεν τις έβρισκε, σε μαζικές, έτσι, μορφές άθλησης και οι ορειβατικοί σύλλογοι παίζανε –όπως και τώρα ας πούμε– ρόλο ενδυνάμωσης του χαρακτήρα, συλλογικής προσπάθειας, ανάκτησης αυτοπεποίθησης και όλων αυτών των χαρακτηριστικών που κάνουν έναν άνθρωπο δυνατότερο. Γιατί, πρέπει να ξέρετε, στο βουνό υπάρχουνε πολύ μεγάλες δυσκολίες, οριακές δυσκολίες, που κατεβαίνοντας κάποιος από το βουνό τα προβλήματα τα καθημερινά τα αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη ευκολία, γιατί έχει ζήσει στην κόψη του ξυραφιού – οπότε το να κάτσει να δουλέψει 2-3 ώρες ακόμα δεν είναι τίποτα ή να αγωνιστεί για κάτι που θέλει, ας πούμε, περισσότερο. Και έτσι ερχόμενος εδώ στα Σπάτα, σε μια εκλογική, έτσι, συνάντηση στο 1ο Δημοτικό, στον Σύλλογο Γονέων, είχα αναρτήσει κάποιες φωτογραφίες από τα βουνά, που είχα πάρει από μια έκθεση από τον ΕΟΤ, και επί τη ευκαιρία των φωτογραφιών ανοίξαμε μια κουβέντα με κάποιους άλλους γονείς και στο ερώτημά μου αν τους ενδιαφέρει να πάνε στα βουνά ήταν θετικοί. Ο Πάνος Παντούσης, ο Κώστας –που ήταν γυμναστής τότε– ο Κώστας ο Βογιατζής και αποφασίσαμε να κάνουμε έναν σύλλογο. Πήρα εγώ το καταστατικό από τον Αθηναϊκό, είχα μια συνεργασία με τον Γιάννη τον Γκινοσάτη, ο οποίος μας έκανε το νομικό κομμάτι, ας πούμε, τη δουλειά στο πρωτοδικείο και τα λοιπά, την αναγνώριση του φορέα. Βρήκαμε έναν χώρο στη Σταύρου Μπέκα και Φαναρίου και στήσαμε το πρώτο γραφείο, όπου εκεί συναντιόμαστε τις Πέμπτες και τις υπόλοιπες μέρες, ανταλλάξαμε απόψεις, οργανώναμε τις εκδρομές, είχαμε κάνει και κάποια σεμινάρια ποδηλασίας… Στην πορεία πήραμε κάποια υλικά απ’ τον Δήμο, επειδή ήμουν δημοτικός σύμβουλος, πήραμε κάποια χρήματα, πήραμε απ’ τον Δημητριάδη πέδιλα του σκι, κραμπόν, πιολέ, σκοινιά και ό,τι άλλο χρειάζεται, ας πούμε, αλουμινογωνιές, ό,τι άλλο χρειάζεται για το βουνό και προχωρήσαμε στις εκδηλώσεις. Ο πρώτος πρόεδρος ήταν ο Πάνος ο Παντούσης γιατί τότε εγώ είχα εκτιμήσει ότι είχε καλύτερη πρόσβαση και στα σχολεία και στα σωματεία αθλητισμού. Και το προχωρήσαμε, μαζί κι εγώ, όλοι μαζί και τώρα έχει έρθει σε άλλα χέρια, έχουν έρθει εκατοντάδες παιδιά και νέοι και κάνουν εκδηλώσεις, πάνε στα βουνά, έχουν πάει και στο εξωτερικό, έχουν ανέβει όλες τις ελληνικές κορφές, γίνεται μια μεγάλη, έτσι… Ναι… Πήγανε πολλά παιδιά στο βουνό, αγαπήσανε και το σκι και το περπάτημα και πιστεύω, ας πούμε, ότι στη ζωή τους κάποια στιγμή θα ξανασχοληθούνε όσοι το έχουν εγκαταλείψει και θα δημιουργηθεί μια γενιά η οποία θα ανεβαίνει στα βουνά, θα αγαπάει τη φύση, θα την προστατεύει και ελπίζω να δημιουργηθούνε τάσεις να ξαναπρασινίσει ο τόπος. Γιατί ζούμε σε μια περιοχή… τώρα μιλάμε και βλέπουμε απέναντι την Πεντέλη. Την Πεντέλη εγώ τη θυμάμαι καταπράσινη, τα καλοκαίρια ήταν δροσερά. Η πρώτη φωτιά, που ξεκίνησε το ’68-’69 σ’ αυτήν την περιοχή, που μετά ανοιχτήκαν οι δρόμοι και καταπατηθήκανε τα βουνά της Μονής Πεντέλης, έκαιγε τέσσερις μέρες τότε. Και από τότε μετά ανά πενταετία να κι άλλη μια φωτιά, να κι άλλη, να η καταστροφή στο Μάτι, να αυτή η ζέστη, η ανομβρία[00:10:00]… Θυμάμαι πηγαίναμε στην Νταού της Παναγίας, μετά της Παναγίας είχε πανηγύρι εκεί το μοναστήρι, και ήτανε παρέες πολλές απ’ τα Σπάτα, απ’ τη Ραφήνα, Παιανία και βάζαν όλοι φωτιές και ψήνανε αρνιά – και δεν είχε καεί ποτέ το βουνό, γιατί ήταν οι άνθρωποι οι οποίοι το ζούσανε, το προστατεύανε, δεν είχανε λόγο να το κάψουνε. Το βουνό τις πρώτες φωτιές που πήρε φάνηκε ποιοι τις βάλανε. Αυτοί που σε λίγα χρόνια βάλανε τη ΜΟΜΑ και άνοιξε δρόμους –και μέσα στη Χούντα και μετά τη Χούντα– και έγινε όλη αυτή η περιοχή με δρόμους που εμείς εδώ στα χωριά δεν είχαμε. Δώδεκα μέτρα δρόμοι με κρασπεδόρειθρα, με σκαλοπάτια, με… Και πουληθήκανε στους ημέτερους και καταστράφηκε όλη αυτή η ομορφιά. Οι άνθρωποι οι οποίοι θα αγαπήσουν το βουνό μέσα από τους ορειβατικούς, μέσα από την επαφή στη φύση είναι αυτοί που θα περιφρουρήσουνε και θα ξαναδημιουργήσουν αυτό το δάσος, για να σταματήσει επιτέλους, ας πούμε, η καταστροφή του Πεντελικού. Και να αναγεννηθεί και ο κάμπος, γιατί χρειάζονται άνθρωποι στον κάμπο, να ξαναφυτευτούν αμπέλια, γιατί εγκαταλείπονται για λόγους οικονομικούς. Ο ελαιώνας των Σπάτων, των Μεσογείων, έχουμε ελαιώνα ο οποίος έχει ελιές πάνω από 2.000 χρόνια. Και πολλές από αυτές για διάφορους λόγους είτε ξεριζώνονται και φυτεύονται αλλού, είτε γίνονται ξύλα, είτε εγκαταλείπονται… Πρέπει να υπάρξει ένα πρόγραμμα ούτως ώστε όλα αυτά τα πράγματα να μπουν σε έναν έλεγχο και να μπουν στην πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, όπως πρέπει να μπει και η ρετσίνα. Είχε γίνει μια προσπάθεια από το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά εγκαταλείφθηκε, να μπει η Ρετσίνα στην πολιτιστική κληρονομία της χώρας, ρετσίνα των Μεσογείων. Αυτά περί–

Θέλω να ρωτήσω.

Ναι.

Μέχρι πριν να ανοίξετε πρώτη φορά τον Ορειβατικό, εσείς πόσα χρόνια εμπειρία είχατε ως ερασιτέχνης ορειβάτης;

Είχα τέσσερα-πέντε χρόνια.

Και ποιες ήταν οι πρώτες δραστηριότητες που άσκησε ο Ορειβατικός Σύλλογος; Ήταν μόνο ορειβασία και πεζοπορία;

Ορειβασία, πεζοπορία… Πεζοπορία στην αρχή, μετά γίνανε και κάποιες σχολές βουνού, ήρθαν εκπαιδευτές, εκπαιδεύσανε για χειμερινό βουνό… Εγώ είχα κάνει σχολή βουνού στον Αθηναϊκό, αλλά μετά ήρθανε κι άλλοι πτυχιούχοι εκπαιδευτές βουνού και βγήκανε σχολές. Αυτή τη στιγμή υπάρχει και ένα αναρριχητικό πεδίο το οποίο είναι στο Έτος, με χαραγμένες διαδρομές, καρφωμένες, όπου μπορεί κάποιος να κάνει αναρρίχηση, να πάει να κάνει μια ημερήσια εκδρομή, μέσα στη φύση, στο περιβάλλον… Ο κοντινότερος δρόμος είναι ένα-δυο χιλιόμετρα. Θέλει και λίγο περπάτημα… Υπάρχουν κι άλλες αναρριχητικές διαδρομές, στην Πάρνηθα, στον Υμηττό, που μπορούν ας πούμε οι ενδιαφερόμενοι να πάνε να κάνουν αναρρίχηση.

Ποιος είναι ο βασικός εξοπλισμός που πρέπει να έχει ένας ερασιτέχνης ορειβάτης;

Βασικός εξοπλισμός είναι να έχει ένα ζευγάρι παπούτσια λίγο σκληρά, ένα σακίδιο, ένα αντιανεμικό… Τίποτα άλλο, δεν χρειάζεται κάτι το… Τώρα, αν πάει στο χιόνι χρειάζονται κάποιες γκέτες, κάποια αυτά, ένα πιολέ… Δεν είναι… δηλαδή να πας στην Πάρνηθα αυτή τη στιγμή, με ένα ζευγάρι παπούτσια που είναι κάπως σκληρά μπορείς να ανέβεις, γιατί είναι μονοπάτια τα οποία έχουν πατηθεί, δεν έχουν κλίσεις δύσκολες, σαθρά και τα λοιπά. Και μετά, στην πορεία, όσο ανεβαίνεις περισσότερο στα βουνά τόσο… ο εξοπλισμός είναι τίποτα, τίποτα…

Αν κάποιος θέλει να γίνει επαγγελματίας ορειβάτης και «προπονητής»–

Ναι.

–είναι δύσκολο;

Όχι, δεν είναι δύσκολο. Πρέπει για να γίνει οδηγός βουνού, πρέπει να παρακολουθήσει μια σχολή οδηγών βουνού, παίρνει πτυχίο και μετά μπορεί να συνοδεύει και επαγγελματικά ομάδες να ανεβαίνουν στα βουνά, σε χειμερινά βουνά, σε βουνά του εξωτερικού… Είναι κάτι που μπορεί να γίνει, αλλά για μένα σημασία έχει ο πολύς ο κόσμος να βγουν εδώ οι… και κάναμε μεγάλη προσπάθεια εδώ στα Σπάτα αλλά υπήρχε, έτσι, μια δυσκολία στο να αφομοιώσουν οι κάτοικοι εδώ, της περιοχής, αυτόν τον τρόπο άθλησης. Δηλαδή να σηκωθείς να πας μια βόλτα στον κάμπο είναι η αρχή. Μετά θα πας στον Ζάγανη, μετά θα πας στον Μπούρα, μετά θα πας στην Πεντέλη, μετά θα πας στην Περατή, που είναι εξαιρετικό βουνό η Περατή – βλέπεις από τη μεριά τον κόλπο της Λούτσας και από την άλλη τον κόλπο του Πόρτο Ράφτη. Μετά να πας στον Όλυμπο, στο σπήλαιο Πανό στον Όλυμπο, μετά να πας στην Πάρνηθα… Η Πάρνηθα είναι βουνό με ατελείωτες διαδρομές. Γκιώνα, Βαρδούσια, Όλυμπο, Άγιο Όρος για τους άντρες, και κάθε βουνό κάθε εποχή έχει μια άλλη ομορφιά που το κάνει να είναι διαφορετικό· νομίζεις ότι είσαι σε άλλο βουνό, σε άλλο περιβάλλον. Είναι εξαιρετική εμπειρία.

Αν μου προτείνατε να κάνω μια διαδρομή ξεκινώντας από την περιοχή των Σπάτων, ποια διαδρομή θα ήταν αυτή; Για πεζοπόρους.

Μια διαδρομή ήτανε απ’ τα Σπάτα στον Άγιο Πέτρο, στους Αγίους Ασωμάτους και επιστροφή πάλι. Μπορούσε να κρατήσει δύο-δυόμιση ώρες. Μετά μια άλλη διαδρομή είναι απ’ τα Σπάτα, στο γήπεδο, στον Μπούρα, μια διαδρομή απάνω στην κορυφή του Μπούρα ή στον Ζάγανη ή στο Έτος, Σκίμθι, περιοχές από εκεί δίπλα στο ποτάμι… Έχει η περιοχή μας και φυσικές ομορφιές και χλωρίδα και πανίδα… Τον τελευταίο καιρό έχω δει στη Βραώνα και τσακάλια, που φαίνεται επικίνδυνο κι αυτά αλλά είναι πολύ όμορφα ζώα, που αν κάποιος περπατάει και έχει την τύχη να τα δει θα του μείνει αξέχαστη. Και ο υγροβιότοπος της Βραώνας είναι εξαιρετικός χώρος. Αν έχεις και μια φωτογραφική μηχανή με τηλεφακό να φωτογραφίσεις πουλιά… Έχει δεκάδες διαφορετικών πουλιών και θηλαστικών και φιδιών… Μπορείς να πας στο σπήλαιο, ένα παλαιολιθικό σπήλαιο που είναι πάνω απ’ τη Βραώνα, που έχουνε βρεθεί οστά από λιοντάρια, από ζώα τα οποία έχουν εξαφανιστεί χιλιάδες χρόνια από την περιοχή.

Δεν τα γνώριζα, πολύ ενδιαφέρον.

Ναι, μετά έχει τα σπήλαια του Υμηττού. Ο Υμηττός είναι εξαιρετικό βουνό, έχει το σπήλαιο του Υμηττού, έχει και κάποια άλλα σπήλαια, έχει και κάποια ορυχεία… Μια διαδρομή στη Λαυρεωτική, στο Χάος της Λαυρεωτικής είναι μια λίμνη, και περιήγηση –με κάποια προσοχή βέβαια– στα πηγάδια που υπάρχουν εκεί στη περιοχή· μην ξεχνάμε ότι είναι εθνικός δρυμός Λαυρεωτική. Αυτό που χρειάζεται είναι μια παρεΐτσα, ένα μπαστουνάκι, ένα ζευγάρι παπούτσια λίγο σκληρά, νεράκι, ένα σάντουιτς και περπάτημα και μια φωτογραφική μηχανή –ένα κινητό τώρα–, και η ανάμνηση φτιάχνεται σε χρόνο μηδέν.

Όντως, γεγονός… Από τις πρώτες κορυφές που κατακτήσατε ποια ήταν η πιο δύσκολη και ποιες ήταν αυτές οι κορυφές;

Δεν έχω αισθανθεί δυσκολία, γιατί εγώ προσωπικά δεν έχω πάει σε βουνά του εξωτερικού. Όλα τα βουνά είναι εύκολα. Δηλαδή αν πας στη Δίρφη ή στο βουνό που βλέπουμε απέναντι, στην Αρτέμιδα, στην Όχη, δεν έχουν δυσκολία· τεχνική δυσκολία δεν έχουνε. Ούτε τα Βαρδούσια έχουνε δυσκολία[00:20:00], ούτε η Γκιώνα. Ο Όλυμπος έχει μια δυσκολία στο Λούκι του Μύτικα, αλλά είναι μικρή δυσκολία. Τη δυσκολία θα τη δεις σε αναρριχητικές διαδρομές, που εκεί χρειάζεται μια ασφάλιση, μια σχοινοσυντροφιά, να σε ασφαλίσουν να ανέβεις. Πρέπει αυτός ο μύθος του βουνού να καταπέσει. Δηλαδή ο καθένας από εμάς μπορεί να σηκωθεί αύριο το πρωί, να κάνει κάποια βουνά, να έχει μια φυσική κατάσταση, να ανέβει και στον Όλυμπο –με προσοχή προς το τέλος γιατί έχει λιθοπτώσεις και τα λοιπά και με κάποιον έμπειρο– και σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να κατακτήσει όλα τα βουνά της Ελλάδας· και τον Ταΰγετο, και τον Πάρνωνα… Να δει ο οποιοσδήποτε τις ομορφιές… Και το σκι δεν είναι ένα ακριβό σπορ. Με ένα ζευγάρι πέδιλα που μπορεί να πάρει απ’ τον Σύλλογο και μία κάρτα και να πάει στον Παρνασσό, να πάει και σε άλλα χιονοδρομικά κέντρα της Βορείου Ελλάδος. Δεν υπάρχει κάποια δυσκολία ή κάποια έτσι…

Εσείς έχετε κάνει αναρρίχηση;

Αναρρίχηση έχω κάνει, σχολή αναρρίχησης. Ούτε κι αυτό είναι κάτι το δύσκολο. Είχα κάνει στον Αθηναϊκό τότε.

Από τότε δεν ξανακάνατε;

Δεν ξανάκανα γιατί προτιμούσα, έτσι, το περπάτημα και τον ήπιο τρόπο επαφής–

Για να απολαμβάνετε περισσότερο τη διαδρομή.

Βέβαια, ναι… Η αναρρίχηση έχει χαρακτήρα περισσότερο εντατικό, θέλει προετοιμασία, θέλει φυσική κατάσταση, θέλει έναν εξοπλισμό διαφορετικό.

Αν κάποιος θέλει να έρθει στον Σύλλογο τι πρέπει να κάνει;

Τίποτα, κάθε Πέμπτη στον Ορειβατικό μαζεύονται τα μέλη, βλέπουμε slides και προβολές από τις εκδρομές, ανταλλάσσουμε απόψεις, γνωριζόμαστε και οργανώνουμε την εκδρομή. Υπάρχει το πρόγραμμα, το ετήσιο πρόγραμμα που μπορεί ο καθένας να συμμετέχει εκεί που θεωρεί εύκολο ή και σε ένα κομμάτι της διαδρομής, αν νομίζει ότι δεν μπορεί να περπατήσει 5-6 ώρες-7, να περπατήσει στη μέση, τα μισά ας πούμε, και να γυρίσει πίσω.

Μπορεί κάποιος να νοικιάσει και εξοπλισμό από τον Σύλλογο;

Να νοικιάσει όχι, αν είναι μέλος μπορεί να τον δανειστεί τον εξοπλισμό για ένα Σαββατοκύριακο και να τον επιστρέψει.

Κατάλαβα.

Ναι.

Είναι δύσκολο να βρεθούν επαγγελματίες πιστοποιημένοι προπονητές για να αναλάβουνε τις διαδρομές; Υπάρχουν δηλαδή για την Ελλάδα;

Όχι, υπάρχουν, υπάρχουν. Είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης, που εκεί υπάρχουν όλοι οι πιστοποιημένοι. Αλλά νομίζω ότι ένας ο οποίος θέλει να έρθει σε επαφή με το περιβάλλον, τη φύση, το βουνό δεν του χρειάζονται αυτά. Μπορεί να βγει, να περπατήσει, αρκεί να έχει μια παρέα, να γνωρίζει κάποιος τη διαδρομή και να περάσει κάποιες ώρες ή μέρες και στα καταφύγια. Υπάρχουν και τα καταφύγια που μπορεί να πάρεις τα κλειδιά, να πας να κάτσεις ή αν έχουν και φύλακα που μαγειρεύει να σου μαγειρέψει, να ανάψεις φωτιά… Είναι μια δραστηριότητα που σκοπό έχει να φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά.

Κατάλαβα, κατάλαβα, συμφωνώ. Με την πάροδο των χρόνων, όπως εξελισσόταν και μεγάλωνε ο Σύλλογος, προσθέσατε και άλλου τύπου δραστηριότητες πέρα από κλασική ορειβασία-πεζοπορία;

Κάναμε σκι, αναρρίχηση, κάναμε ημερίδες εδώ στον κάμπο, συμμετείχαμε στις γιορτές του Πέτρου και Παύλου με διοργάνωση αγώνων δρόμου μέσα στους αμπελώνες. Αυτές είναι κατά κύριο λόγο οι… Έχουνε πάει και στο εξωτερικό, σε βουνά.

Προσπαθήσατε ποτέ να δώσετε και αγωνιστικό χαρακτήρα;

Ναι, πρόσφατα μέλη του Συλλόγου πήρανε κύπελα και πρώτες διακρίσεις στην αναρρίχηση και στο παρελθόν έχουμε βγάλει και χιονοδρόμους… Έχει βγει μια γενιά ανθρώπων οι οποίοι έχουνε διακριθεί, έχουν αγαπήσει και προωθούν τον μαζικό αθλητισμό στο βουνό και σε όλα τα παρεμφερή.

Εσείς είχατε ποτέ προσπαθήσει να ασχοληθείτε με το αγωνιστικό κομμάτι της ορειβασίας;

Όχι, όχι…

Δεν σας προξένησε ποτέ το ενδιαφέρον;

Όχι, γιατί προτιμούσα έτσι–

Την ήπια άσκηση και απόλαυση. Κατάλαβα.

Ναι, ναι.

Είναι πιο δύσκολο πιστεύετε να υπάρξει, τέλος πάντων, ένας ερασιτέχνης ορειβάτης στο βουνό τον χειμώνα ή το καλοκαίρι; Ή είναι διαφορετικό αυτό που απαιτείται;

Όλον το χρόνο, όλον τον χρόνο. Το καλοκαίρι πάμε και σε νησιά, περπατάμε στην Άνδρο, στην Κύθνο, κάνουμε και μπάνιο στις παραλίες και κάμπινγκ και όλες αυτές τις δραστηριότητες.

Όταν είπατε ότι είχατε βρεθεί σε μια εκδήλωση του ΕΟΤ, πώς καταλήξατε εσείς σε αυτήν την εκδήλωση;

Στην εκδήλωση του–

Με τι αφορμή; Που βρήκατε τις φωτογραφίες.

Είχα πάει, έτσι, επαγγελματικά.

Δηλαδή;

Στις εκδηλώσεις που γινόντουσαν για την πρόθεση του τουρισμού και τα λοιπά.

Α, οκέι.

Και εκεί μοιράζανε φωτογραφίες τέτοιες και τις είχα πάρει και τις είχα βάλει στο σχολείο. Δηλαδή βλέπεις ότι μια σειρά πραγμάτων οδηγούνε σε κάποια αποτελέσματα που έχουν σημαντική εξέλιξη στην κοινωνία και στους νέους ανθρώπους που θέλουν να γνωρίσουνε κάτι διαφορετικό. Δηλαδή αν δεν πάνε τα σχολεία έναν περίπατο σε ένα βουνό, μια εκδρομή, δεν θα δημιουργηθεί αυτό το ρεύμα για τη φυσιολατρία, το περιβάλλον, την αγάπη για την επαφή με τη φύση.

Ασχοληθήκατε ποτέ και με δραστηριότητες παρατήρησης ζώων μέσα από τον Σύλλογο;

Εγώ προσωπικά έχω… είμαι μέλος στην… με τα πτηνά την… πώς τη λένε, παρατήρηση πουλιών.

Είναι κάποιος σύλλογος, οργάνωση;

Ναι, ναι. Και όχι στον Σύλλογο, αλλά αυτό προκύπτει – δηλαδή αν πας μια βόλτα στον Όλυμπο θα δεις τα αγριοκάτσικα. Ή μια φορά στον Ταΰγετο είχαμε δει τσακάλια, ή είχαμε δει στον Χελμό δύο οχιές που ζευγαρώνανε στο μονοπάτι απάνω… Δηλαδή έχει πολλές εκπλήξεις το βουνό. Μας είχε τύχει… στο ίδιο σημείο μάς είχε τύχει ένα σεισμός. Έκανε σεισμό και αρχίσανε και πέφτανε πέτρες–

Τι λέτε;

Από το βουνό. Ναι, ναι… Δηλαδή είναι κάποια τα οποία μπορεί να θεωρηθούν επικίνδυνα, αλλά είναι εκπλήξεις της φύσης.

Τότε με τον σεισμό τι κάνατε;

Τι κάναμε; Κολλήσαμε στον βράχο και πέσανε κάτι μικρές πετρούλες, δεν χτύπησε κανένας. Δεν έχει γίνει κανένα ατύχημα τόσα χρόνια, κανένας δεν έχει κινδυνεύσει. Έχουμε κάνει ράφτινγκ, έχουμε κάνει όλες αυτές τις…

Οι βασικοί κανόνες για να είμαι ασφαλής στο βουνό ποιοι είναι;

Οι βασικοί κανόνες είναι να έχεις κάποιον έμπειρο, να ακούς τι λέει ο αρχηγός της ομάδας, εκεί που χρειάζεται να έχεις έναν εξοπλισμό, δηλαδή ένα κράνος… Αν ανέβεις στο Λούκι του Μύτικα χρειάζεται ένα κράνος, γιατί μπορεί να είναι κάποιος πιο πάνω και να πετάξει μια πέτρα καταλάθος, να σε χτυπήσει. Δεν χρειάζονται πολλά πράγματα, χρειάζεται προσοχή και–

Και να μη φοβάσαι αν γίνει σεισμ[00:30:00]ός.

Ναι, ναι.

Μετά από τη θέση αυτή που έλαβε ο Σύλλογος χρειάστηκε να μεταφερθεί ή κάποιος μπορεί να τον βρει ακόμα στο ίδιο σημείο;

Όχι, τώρα είναι στην Ελευθερίου Βενιζέλου. Εκεί μας προσφέρει τον χώρο ο Τάσος ο Μεντής –αχρεωστήτως, δεν μας παίρνει χρήματα– και είναι εκεί αρκετά χρόνια τώρα.

Κατάλαβα. Την περίοδο του κορωνοϊού πώς κινούνταν; Χρειάστηκε να σταματήσουν όλες οι προσπάθειες του Συλλόγου εκείνην την περίοδο;

Όχι, πηγαίνανε κατ’ ιδίαν σε μικρές ομάδες.

Δεν στάθηκε ως εμπόδιο για τους σκοπούς του Συλλόγου και τις προσπάθειές του;

Όχι, όχι… Εξάλλου η φύση δεν είναι σε κλειστό χώρο.

Έχετε δίκιο. Είναι προγράμματα μόνο για ενήλικες ή έχει και προγράμματα για παιδιά; Παιδικές κατασκηνώσεις και τα λοιπά.

Για αυτά θα σας πούνε καλύτερα οι άλλοι έτσι…

Τέλεια, κατάλαβα.

Οι πιο καινούριοι… Και τώρα ο τωρινός πρόεδρος, θα ρωτήστε την Ελένη να σας φέρει σε μια επαφή.

Πολύ ωραία.

Ναι.

Πιστεύετε ότι υπάρχει κάτι που έχουμε να προσθέσουμε;

Αυτό που έχω να πω είναι οι άνθρωποι, τα νέα παιδιά να βγούνε να γνωρίσουνε τη φύση και θα έχουνε σίγουρα κέρδος, θα δούνε ότι το μέτρο για τη ζωή είναι η φύση. Θα πάψουνε να φοβόνται τους ανθρώπους, γιατί αυτό που είναι πάνω απ’ τους ανθρώπους είναι η φύση – και τη φύση πρέπει να την αγαπάμε, να τη σεβόμαστε και πάνω απ’ όλα να την ζούμε· γιατί αν δεν τη ζεις, δεν θα την καταλάβεις.

Κατάλαβα, συμφωνώ πολύ.

Αυτό.

Θα μου κάνετε μια χάρη; Πριν κλείσουμε θα ήθελα να μου ξαναπεριγράψετε λίγο τη φωτογραφία, για να υπάρχει και καταγεγραμμένο.

Ναι, ναι. Λοιπόν, εδώ είναι μια φωτογραφία του ’66 τον Δεκέμβρη. Είναι μια παρέα από τα Σπάτα που ήταν ο πατέρας μου, η μητέρα μου, ο Μπάρμπα-Μήτσος ο Παπακωνσταντίνου, αδερφός της γιαγιάς μου, ο γιος του ο Γιάννης και η νύφη του η Δήμητρα. Στη φωτογραφία εδώ κρατάει ένα ξύλο ο Μπάρμπα-Μήτσος και έχει στην άκρη ένα μανιτάρι, μια Μάριλια, που είναι ας πούμε το μανιτάρι το κατεξοχήν εδώ της Πεντέλης. Είναι στο μονοπάτι για το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Καλλισίων, που ήτανε μικρό μοναστηράκι, εκκλησία, που γιορτάζει τον Δεκέμβριο, 7 Δεκεμβρίου. Είναι ο ομιλών, εγώ, και αυτό ήταν η αρχή προκειμένου να αγαπήσω τη φύση και το βουνό.

Θα ήθελα να μου περιγράψετε ξανά τι κρατάτε και τι φοράτε στο κεφάλι.

Ναι, στο κεφάλι φοράω ένα σκουφάκι που το είχε φέρει ο πατέρας μου όταν είχε πάει με το τότε Βασιλικό Ναυτικό στην Κορέα και είχε πάρει ένα σκουφάκι και το είχα εγώ και το φόραγα, και ένα πιολέ το οποίο το είχε φέρει ο παππούς από τη Γερμανία, που είχε πάει να κάνει μια επέμβαση στα μάτια. Και ενώ εγώ του είχα ζητήσει ένα αεροβόλο, μου είχε φέρει –επειδή δεν μπορούσε να το περάσει στα σύνορα– μου είχε φέρει ένα πιολέ ξύλινο σαν δώρο. Έπαιξε κι αυτό τον ρόλο του.

Έπαιξε τον ρόλο του, βοήθησε, σας κινητοποίησε.

Λοιπόν, γι’ αυτό στα παιδιά δώρα για το βουνό, σακιδιάκια, αρβυλάκια, ποδηλατάκια, τέτοια πράγματα και συμμετοχή στον μαζικό αθλητισμό.

Τέλεια, ευχαριστώ πολύ.

Γιατί ένας άνθρωπος μπορεί να φέρει πολλούς ανθρώπους κοντά στο βουνό και πιστεύω ότι η φύση και το βουνό κάνει καλύτερο τον άνθρωπο.

Ο ένας φέρνει τον άλλον πιο κοντά.

Ακριβώς.

Έχετε δίκιο. Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Ευχαριστώ κι εγώ.

Πώς σας φάνηκε η διαδικασία;

Καλή.

Χαίρομαι, χαίρομαι. Ευχαριστώ.