Είναι Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου του 2023, βρισκόμαστε στο οινοποιείο Λαζαρίδη, στη Δράμα. Ονομάζομαι Στέφανος Σιμιτσής και είμαι ερευνητής για το Istorima. Καλημέρα, πείτε μου το όνομά σας.

Εγώ είμαι ο Νίκος ο Λαζαρίδης του Γεωργίου γεννημένος στην Δράμα το 1932. Ο πατέρας μου ασχολείτο με λεωφορεία και τα λεωφορεία μετά από αρκετά χρόνια, το 1959 με ’60 είδαμε ότι η περιοχή της Δράμας έχει ένα κατάλληλο μάρμαρο για την Γερμανία, ιδιαίτερα για μνημεία ταφικά, το οποίο αυτό οι Γερμανοί το παίρνανε από μας τότε σε όγκους, με το τρένο ταξίδευε. Μετά από μερικά χρόνια δημιουργήσαμε εδώ, στη Δράμα ένα εργοστάσιο επεξεργασίας και κατασκευής αυτών των μνημείων, δημιουργίες αυτών των μνημείων τα οποία είχαν μεγάλη επιτυχία και οι εργάτες τους οποίους κάνουμε και καλλιτέχνες και δουλεύανε αυτά τα παιδιά κατώρθωσαν και ξεπεράσαμε και τους Γερμανούς σε ποιοτική εργασία. Πήγε πάρα πολύ καλά, δημιουργήσουμε μετά, εκεί δύο υποκαταστήματα της εταιρείας Λαζαρίδη με την ονομασία «Lithos Marmor» τα οποία αυτά μετά άρχισαν να μπουν και στην αγορά της οικοδομής πουλώντας πλάκες και αναλαμβάνοντας διάφορα έργα. Εγώ παράλληλα, έχοντας σχέση με την Ιταλία και πηγαινοερχόμενος πουλώντας όγκους και στην Ιταλία, την ιταλική αγορά, στην Καρράρα γενικά. Αν την έχετε ακουστά είναι το κέντρο μαρμάρου του κόσμου το λιμάνι της Καρράρας. Εκεί μπορεί να πάει ο κάθε μαρμαράς παραγωγός, να πάει τους όγκους του, οι Ιταλοί τον δίνουνε το δικαίωμα να τα αποθηκεύσει για έξι μήνες χωρίς να πληρώνει ενοίκια και με την ευκαιρία βρίσκει τους πελάτες και τα μάρμαρα τα παίρνουν οι Ιταλοί τα οποία τα παρουσιάζουνε σε όλον τον κόσμο και πουλάνε και δημιουργούν μία μεγάλη αγορά και είναι πραγματικά η μεγαλύτερη αγορά, το νούμερο ένα στον κόσμο. Γνωρίζοντας εκεί τον... έχοντας έναν φίλο κατασκευαστή μηχανημάτων και λοιπά, ο οποίος ασχολείτο με ερασιτεχνικά με κρασί, πήρα μια ιδέα. «Εγώ όταν επιστρέψω στην Ελλάδα, θα ασχοληθώ κι εγώ με το κρασί από τον φίλο μου τον Σικουάνι». Ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη, εγκατασταθήκαμε στη Θεσσαλονίκη με την σύζυγό μου οικογενειακά και εγώ ποτέ δεν πήγαινα σε καφενείο, ούτε σε καφετέρια. Ασχολήθηκα με το κρασί τις ώρες που είχα χρόνο. Όμως για να μπορέσω να πετύχω, είχε έναν φτωχό εκεί στην Πυλαία ο οποίος έκαμνε κρασί και πουλούσε και τσίπουρο και κρασί με με το λίτρο, χύμα είχε τα βαρέλια. Και ήρθαμε σε συνεννόηση μαζί του και τον πήρα εγώ κοντά μου, τον έδινα εγώ ό,τι τα λεφτά ζήτησε και κάτι παραπάνω για να ασχοληθεί μαζί μου, να έχω έναν βοηθό αλλιώς δεν μπορούσα. Εγώ είχα και ερχόμουν και στη Δράμα για τη δουλειά. Εκεί, άρχισα να αγοράζω πλέον σταφύλια από διάφορα μέρη της Ελλάδος, όπως είναι η Πάτρα, όπως είναι ο Άγιος Νικόλαος Χαλκιδικής και τοπικά εκεί σαββατιανά και κάτι άλλες ποιότητες και άρχισα να κάνουμε το κρασί, το οποίο αυτό εγώ το τυποποίησα, το περιποιήθηκα, τόσο ωραία τη φιάλη που τους έλεγε ότι ήταν από ένα οινοποιείο επίσημο, το οποίο αυτό το κρασί έβγαζε είκοσι χιλιάδες φιάλες τον χρόνο, έφτασα μέχρι αυτό το σημείο και το δώρισα, το δώρισα στον πελάτη μου που ήτανε ο Ιάπωνας που ήτανε ο... ακόμα και στη Σαουδική Αραβία υπήρχανε πρίγκιπες ή σουλτάνοι οι οποίοι κρυφά μες στα μάρμαρα βάζαμε και κάνα δυο κιβώτια κρασιά τα οποία τα ζητούσανε αυτά. Και εδώ στην περιοχή της Ε[00:05:00]λλάδας που είχαμε τους πελάτες και τους φίλους. Ύστερα, ήρθε η ιδέα να γίνει το οινοποιείο και ξεκινήσαμε πλέον να αγοράζουμε χωράφια, επιλέξαμε αυτή την περιοχή εδώ της Αγοράς Κυργίων, έχουμε αυτό το ωραίο πανοραμικό θέαμα και την ομορφιά και η οποία ξεκίνησε δειλά, πολύ δειλά και πολύ σοβαρά. Στην αρχή δεν πετύχαμε καλούς οινοποιούς. Τελικά αφού όλους τους κάναμε στην άκρη και πήραμε πλέον τους Ιταλούς, πήραμε... ήρθε και η Φεντερίκα από την Ιταλία, έτοιμη και αυτή και κατορθώσαμε και βγάλαμε ποιότητα καλή. Και ενώ η εταιρεία ξεκίνησε πολύ χαμηλά, αυτή τη στιγμή έχει πάει πάρα ψηλά. Η εταιρεία έχει, Νίκος Λαζαρίδης, αυτή τη στιγμή τρία οινοποιεία εν λειτουργία. Ένα αυτό εδώ στη Δράμα στην Αγορά, ένα στον Πλατανότοπο Καβάλας –διότι και εκείνη περιοχή έχει πολλά αμπέλια και σταφύλια– και ένα επάνω στο Αμύνταιο. Εκεί έχει ένα σταφύλι, το ξινόμαυρο του Αμυνταίου και της Ναούσης, του Αμυνταίου είναι ακόμα καλύτερο ποιοτικά σε ξινόμαυρο και βγαίνει ένα πολύ ωραίο ροζέ κρασί το οποίο, κατηγορίας ΠΟΠ το οποίο το ζητάει όλη η αγορά. Αυτή ήταν η προσπάθειά μας και μετά, προσπαθούμε τώρα να  βελτιώνουμε και να εκπαιδεύουμε τον κόσμο, τους πάντες για να είναι μια εταιρεία η οποία προσέχουν πολύ το προσωπικό, τους συνεργάτες μας, τους ανθρώπους οι οποίοι είναι γύρω μας, ανθρώπους οι οποίοι θα υπάρχει ένας στην Κρήτη, άλλος θα υπάρχει στην περιοχή των Αθηνών, άλλος θα υπάρχει εδώ στη Βόρεια Ελλάδα, όλοι αυτοί εδώ αγωνίζονται για να βάζουμε παντού το κρασί της εταιρείας. Υπάρχουν βέβαια κι άλλα οινοποιία τα οποία μετά από μας άρχισαν να φυτρώνουν στην περιοχή Δράμας-Καβάλας, αρκετά οινοποιεία. Λέω αρκετά και είναι αρκετά. Τώρα ο καθένας βέβαια με την τύχη του και την ποιότητά του και την σοβαρότητά του. Πάμε πάρα πολύ καλά, το κρασί μας φεύγει, το ζητάνε και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι.

Στα νεανικά σας χρόνια;

Τα νεανικά μου χρόνια ήτανε... Εγώ γεννήθηκα στον... όταν έγινε ο Ιταλικός, ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος, εγώ ήμουνα 10 ετών και υπέφερα πάρα πολύ. Παιδί 10 ετών και είχα μία γιαγιά στην περιοχή Καβάλας, εκεί στον Νομό Καβάλας από τη μάνα μου στο χωριό τα Αμισιανά και ο μόνος που μπορούσε να ταξιδέψει από τη Δράμα στην Καβάλα ή εκεί στην, στην, στον Αμυγδαλεώνα κατεβαίνω, να με κατεβάζει το λεωφορείο ήμουνα εγώ. Και οι μεγαλύτεροι δεν μπορούσανε, έπρεπε να έχουν ειδική άδεια και αναγκαζόμουνα εγώ 10 ετών να περπατάω μόνος μου από τον Αμυγδαλεώνα στα μεσάνυχτα γύρω στα οχτώ χιλιόμετρα, μέσα απ’ τους αγρούς και λοιπά και να πηγαίνω το καλάθι και να φέρω το καλάθι για να ζει εδώ οικογένεια της μάνας μου, και της αδερφής μου, και της γιαγιάς μου. Ο πατέρας μου κατόρθωσε με τις γνωριμίες του, κατόρθωσε... Ένας Γερμανός ερχότανε να προστατεύσει μία Γερμανίδα η οποία ήταν παντρεμένη μ’ έναν Έλληνα εδώ στην Δράμα, ήρθε ένας Γερμανός αξιωματικός με το αυτοκίνητό του να προστατεύσει την κυρία Έλσα και όταν ήρθαν εδώ, μετά διαπίστωσε ότι δεν τον έφτανε η βενζίνα να επιστρέψει πίσω και η Έλσα λέει τον κύριο Γιώργο θα πούμε, τον Γιώργο τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου είχε γνωριμίες, πολλούς αυτοκινητιστάς και βρήκε ένα-δύο δοχεία. Μετά όμως έφτασε, πήγαν μέχρι την Καβάλα και στην Καβάλα πάλι δεν είχε την βενζίνη να πάει στη Θεσσαλονίκη, οπότ[00:10:00]ε και στην Καβάλα τον βρήκε βενζίνα και τον είπε τον Γερμανό ότι: «Θα με πάρεις από δω, απ’ την περιοχή της Βουλγαρίας και θα με πας στη Θεσσαλονίκη». Η Θεσσαλονίκη τότε ήταν υπό Κατοχή των Γερμανών. Οι Γερμανοί είχαν μεγαλύτερη ελευθερία τον Έλληνα. Οι Βούλγαροι ήθελαν την περιοχή αυτή να την κάνουν βουλγαρική. Κάνανε μεικτούς γάμους, προσπαθούσανε να κάνουν μεικτούς γάμους, κτίσανε σπίτια. Όπως βλέπετε έξω απ' τον Αμυγδαλεώνα, στο Δοξάτο, στον Άγιο Αθανάσιο και λοιπά, όλα αυτά τα χωριά κτίσαν σπίτια δικά τους για να βάλουν τις οικογένειές τους οι οποίες φροντίζανε να κάνουν μεικτές οικογένειες και να... την περιοχή αυτή να την κάνουν βουλγάρικη. Οι Γερμανοί όμως, δεν ήταν αυτό το πράγμα, είχανε... Έτσι ο πατέρας μου πέρασε ο Γερμανός ο αξιωματικός, τον πέρασε απ’ τον Στρυμόνα, απ’ τη γέφυρα επάνω που κάνανε έλεγχο οι Βούλγαροι, αγρίεψε ο Γερμανός, τράβηξε το πιστόλι και του λέει: «Θα τον αφήσεις να φύγει αυτόν». Πέρασε και έφυγε, πήγε στη Γερμανία. Εργάτης κι εκεί μας έστελνε λίγα μάρκα και ζούσαμε. Εν συνεχεία, ασχολήθηκε ο πατέρας μου με λεωφορεία. Ιδιαίτερα Δράμα-Καβάλα και Δράμα-Σέρρες και λοιπά. Όλα αυτά εδώ κάποια μέρα, το ’59 και ’60 άρχισε, τα πούλησε όλα αυτά και ασχοληθήκαμε με τα μάρμαρα.

Ο πατέρας σας, από τη Γερμανία, πότε επέστρεψε;

Ο πατέρας επέστρεψε σε δύο χρόνια. Εκεί ήταν αρκετά τα δύο χρόνια αυτά εδώ κι αυτός για να αποκαταστήσει την υγεία του διότι δεν είχε το καλύτερο φαγητό, είχε πιο καλύτερη περιποίηση, τα πάντα αυτά, διότι είχε στομάχι και όλα αυτά εδώ τακτοποιήθηκαν και μπόρεσε πλέον να επιστρέψει και παράλληλα να ασχοληθούμε μετά με τα μάρμαρα.

Και στα μάρμαρα πήγαμε πολύ καλά, αλλά κύριε Σιμιτσή στην Ελλάδα οι οικογενειακές επιχειρήσεις κάποια στιγμή έχουν, δημιουργούνται προβλήματα μέσα, χαρακτήρων. Είτε και αδέρφια είναι, είτε και γαμπροί είναι, είτε και εγγόνια είναι και λοιπά. Και δεν πήγε καλά η... Τα μάρμαρα, δεν πήγαν καλά. Κάποια στιγμή βέβαια, δεν χρωστούσαν, πέρασαν σε άλλα χέρια. Αυτός που αγόρασε την εταιρεία έδωσε αρκετά λεφτά, πληρώθηκαν οι τράπεζες, ξόφλησαν οι πάντες, οι πάντες κι εμείς βγήκαμε καθαροί και μπορούσαμε να κάνουμε πλέον, ελεύθερα τη δουλειά του κρασιού. Και εδώ όμως, βρήκαμε εμπόδια από τους συνεργάτες, τους οινοποιούς και λοιπά τους όποιους βρήκαμε πρώτους στον δρόμο μας, διότι πάλι ο χαρακτήρας ορισμένων ανθρώπων είναι πολύ κακός. Αυτά όλα τα ξεκαθαρίσαμε, αλλά έγινε η εταιρεία, παιδεύτηκε, αρκετά παιδεύτηκε, δούλεψε και ο Φεντερίκος και εν συνέχεια ήρθε και η κόρη του, πάμε τώρα, τακτοποιηθήκαμε απ’ όλες τις πλευρές. Εδώ, αν θα δείτε το περιβάλλον εδώ των γραφείων και μέσα κάτω στις αποθήκες που κάνουμε κάβες και λοιπά, θα... όντως θα μου δώσετε συγχαρητήρια. Αυτή είναι η ιστορία μας.

Τελειώνοντας, όταν τελείωσε η διαδικασία με τα μάρμαρα και πλέον είχατε στόχο τα κρασιά. Τα κρασιά πώς προκύψανε; Ήσασταν λάτρης του κρασιού από παλιά;

Δεν ήμουνα, ήταν η ιδέα που πήρα εγώ από την Ιταλία, απ’ τον Σικουάνι τον φίλο μου, απ’ τη Βερόνα, ειδικά απ' το Μπαρτολίνο του Γκάρντα, Λάγκο ντι Γκάρντα. Εκεί ήταν εγκατεστημένος αυτός και έχει το εργοστάσιό του εκεί, στο Πάσο Ναπολεόν. Εκεί είχε, από κει είχε περάσει ο Ναπολέων και αυτός ο άνθρωπος μου έδωσε τις τα φώτα του, πήρα ορισμένα ερασιτεχνικά εργαλεία και άρχισα να κάνω το κρασί. Αυτό ήταν το ξεκίνημα. Μετά ήταν βέβαια δύσκολο, διότι έπρεπε να γίνει αυτή η επένδυση, μετά έπρεπε να πέσουν πολλά εκατομμύρια, σιγά-σιγά και απ’ τα κέρδη και όσο να ’ναι και το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα δεν είναι τόσο καλό για έναν επιχειρηματία κ[00:15:00]αινούργιο. Πάντα υπάρχουν προβλήματα στην Ελλάδα, αλλά αυτά όλα τα ξεπεράσαμε και περάσαμε και κρίσεις, διότι πολλοί, πολλοί, πολλά μέλη του προσωπικού του, του προσωπικού μας τραβούσαν λίγο πίσω, δεν μας επέτρεπαν να... δεν μπορούσαμε να τους ξεπεράσουμε ώσπου όλοι αυτοί φύγανε, αποζημιώθηκαν και φύγανε.

Οπότε στη Θεσσαλονίκη φτιάχνατε τα κρασιά με αυτόν τον συνεργάτη για θα τα δίνετε στους πελάτες των μαρμάρων.

Ναι.

Και στη συνέχεια πότε πια αποφασίσατε ότι πρέπει να κάνετε κάτι δικό σας;

Το 1988 με ’89 και επίσημα έγινε το ’90, άρχισε αυτό το οινοποιείο εδώ.

Ήρθατε δηλαδή, είδατε την έκταση.

Είχαμε τότε, εγκατεστημένοι στη Δράμα και έπρεπε να επιλέξουμε μία περιοχή και επιλέξαμε αυτή, διότι εδώ η περιοχή αυτή ήτανε... είχε παλιά όπως ακούμε ορισμένους αμπελώνες, άρα ήταν όλο μια περιοχή καπνοπαραγωγική. Οι οποίοι αυτοί οι άνθρωποι, τα καπνά τότε κατέρρευσαν και φύγαν πολλοί στη Γερμανία και βρήκαμε μία καλή ευκαιρία να αγοράζουμε χωράφια με χαμηλή τιμή και πήραμε πολλά χωράφια, πολλά στρέμματα όπως πήραμε και πολλά στρέμματα κάτω στον Πλατανότοπο. Το τρίτο οινοποιείο έγινε τελευταία στο Αμύνταιο και ετοιμάζουμε ένα οινοποιείο το οποίο έχει φτάσει στο ογδόντα τοις εκατό –συγγνώμη– στη Μύκονο. Θα μου πείτε: «Στη Μύκονο;». Ναι, στη Μύκονο. Στη Μύκονο είναι μια, κάνουμε μια αντιγραφή της Σαντορίνης. Βέβαια η Σαντορίνη έχει δικά της σταφύλια, αλλά εμείς στη Μύκονο θα παίρνουμε, θα αγοράζουμε σταφύλια και οι τουρίστες που θα βρίσκονται στη Μύκονο θα επισκέπτονται, ένας μεγάλος αριθμός τουριστών θα επισκέπτεται το οινοποιείο το οποίο κι αυτό θα είναι ένα κομψοτέχνημα. Θα γίνει, έγινε ένα κτίριο, πήραμε αρκετά μεγάλο χωράφι στο κέντρο του νησιού και κτίστηκε αυτό το κτίριο το οποίο είναι σχεδόν δύο χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Το οποίο αυτό θα το εκμεταλλευτούμε και σαν οινοποιείο και σαν χώρο ενοικιάσεως δωματίων, η εταιρεία. Επίσης, εκεί βρέθηκε κατά τύχη μας, εκεί κάπου κοντά απ’ το οινοποιείο ένας αγρός ο οποίος ο αγρός αυτός δεν είχε σχέση με τη θάλασσα, ούτε μπορεί να έχει σχέση. Ήταν κοντά στη θάλασσα, αλλά δεν μπορούσε και να πλησιάσει τουρίστας. Και εκεί πλέον φυτέψαμε, κάνουμε έναν μικρό αμπελώνα –καμιά πενηνταριά στρέμματα– για να μπορούμε να έχουμε και την άδεια, τη σχετική άδεια. Όλα αυτά εδώ είναι νόμιμα, όλα είναι τελειωμένα και περιμένουμε τώρα, σιγά-σιγά να πάνε τα μηχανήματα, οι δεξαμενές και λοιπά.

Με το καλό.

Για να γίνει και ένα, ένα δεύτερο, ένα τελευταίο άλμα το οποίο πιστεύω να μας προβάλλει πολύ καλύτερα. 

Όταν πλέον τέθηκε σε λειτουργία εδώ ο χώρος...

Του κρασιού.

Ναι. Πώς είχατε νιώσει; Το όραμά σας πλέον, είχε πάρει σάρκα και οστά.

Ναι, ναι. Είχε πάρει σάρκα και οστά και προσπαθήσαμε απ’ την πρώτη στιγμή, η δικιά μου η φιλοσοφία τότε ήταν να βρούμε καλούς ανθρώπους, συνεργάτες. Αυτή ήτανε η... αυτός ήτανε ο στόχος μου και ήθελα να έτσι, να συμπεριφέρομαι με τους, με τους ανθρώπους, με τους με τους ικανούς. Όποιος δεν ήταν ικανός έφευγε και είχα πάντοτε επιτελείο τέλειο, όπως ήταν και τα μάρμαρα και τα μάρμαρα όπως είχα εκεί τον Κυριακίδη και κάτι άλλους οι οποίοι αυτή τη στιγμή, μετά που η εταιρεία εκεί σταμάτησε και λοιπά αυτοί πήγαν, κάνανε δικιές τους εταιρείες και προόδευσαν, πολύ προόδευσαν. Πολλοί δεν μπόρεσαν. 

Θυμάστε την πρώτη έτσι παρτίδα κρασιών που παρήγαγε εδώ το...

Οινοποιείο[00:20:00].

Το οινοποιείο. Φαντάζομαι ότι... αυτό που είπαμε πριν. Το όραμα πλέον, δεν ήταν μόνο όραμα, είχε... άρχισε να πραγματοποιείται.

Ήταν συγκινητικό. Ήταν συγκινητικό, γιατί είχαμε πολλές, πολλές δυσκολίες. Δεν ήτανε... Διότι σκεφτείτε τα μηχανήματα που γίνεται η οινοποίηση και λοιπά είναι όλα ιταλικά. Οι Ιταλοί, έπρεπε να ’ρθουν οι Ιταλοί, έπρεπε να εγκαταστήσουν, έπρεπε οι τεχνίτες, είχαμε και την σχέση με τους Ιταλούς, δεν είχαμε πρόβλημα με την ομιλία και τις σχέσεις. Είχαμε και το... είχαμε και το επίτιμο προξενείο και γι’ αυτό μας βοηθούσε. Είχαμε και το Καβαλιεράτο, διότι στην Ελλάδα το να είσαι Καβαλιέρε ούτε σημασία σε δίνουν. Μπορεί να μην ξέρουν και τι είναι, αλλά στην Ιταλία όταν έχεις αυτόν τον τίτλο, έχει κάποια αξία, έχει κάποια οντότητα. 

Θέλετε να πείτε, να καταγράψουμε πώς έγινε η διαδικασία αυτή; Πώς...

Η διαδικασία έγινε ως εξής. Ότι εγώ σαν Νίκος Λαζαρίδης και η σύζυγός μου σαν Μάργα Λαζαρίδου-Τσινέλλι βοηθήσαμε Ιταλούς και από κει ο πρόξενος της Ιταλίας, ο κύριος Τερέζι ο οποίος επισκεπτόταν τακτικά την περιοχή κι ακόμα τώρα το Ιταλικό, η Ιταλική πρεσβεία επισκέπτεται τη Βόρεια Ελλάδα, ιδιαίτερα την Αλεξανδρούπολη και έρχονται και κάθε τόσο με τον Φεντερίκο, κάθε μια-δυο φορές τον χρόνο επισκέπτονται όλα αυτά τα μέρη. Για πολλούς λόγους, το ξέρετε και εσείς και αυτό μας φέρνει πολύ κοντά και αισθανόμαστε υπερηφάνεια γιατί, γιατί είμαστε κοντά σε ανθρώπους οι οποίοι μας σέβονται, μας εκτιμούν και μας βραβεύουν. Αντίθετα η Ελλάδα είναι πιο... οι αρχές ας πούμε, εδώ και λοιπά, δεν έχει τέτοιες τέτοιες, τέτοιες... δεν δημιουργείς τέτοιες σχέσεις. Προσπαθείς να τους αποφύγεις, γιατί; Γιατί κοιτάζουν πώς να σου φέρουν κανένα, κάποιο εμπόδιο, κάποια... αλλά πάλι όμως, οι αρχές μας, θεωρούμαι σαν τους, απ’ τους καλύτερους εργοδότες εδώ στην περιοχή.

Εδώ, όταν αγοράστηκαν τα κτήματα διήρκησαν πολύ καιρό οι εργασίες που έπρεπε να κάνουν τα μηχανήματα;

Διήρκησε κάνα δυο χρόνια μέχρι να να μπουν, να στηθεί. Είχαμε καλόν αρχιτέκτονα για να με βγάλει το σχέδιο του οινοποιείου και εν συνεχεία έπρεπε αυτά τα χωράφια από καπνοχώραφα να γίνουν αμπελώνες. Να φυτευτούν, να ’ρθούνε τα κλήματα απ’ την Ιταλία, να ’ρθούνε οι ποιότητες, οι ράτσες του κάθε σταφυλιού, τι θα πάρουμε, ποια ποιότητα θα επιλέξουμε και λοιπά. Όλα αυτά εδώ δημιουργήσανε τριβές και αγωνία.

Δηλαδή θέλω να μου εξηγήσετε έτσι, τα πρώτα βήματα απ’ τη στιγμή που ξεκίνησε να λειτουργεί. Φέρατε ποικιλίες κρασιών από την Ιταλία μόνο;

Ποικιλίες των κρασιών μόνο από την Ιταλία. Οι Ιταλοί τα ’χουν τα πάντα. Τα πάντα έχουν οι Ιταλοί, ό,τι θέλεις, ναι. Δεν έχει, δεν λείπει τίποτα. Οι Γάλλοι δεν έχουν τίποτα ιδιαίτερο. Οι Γάλλοι κατορθώνουν και έχουν καλό όνομα στην αγορά, πολύ καλό όνομα. Μόνο που ακούει ο άλλος «γαλλικό κρασί» και λοιπά, ναι. Προτιμάται το ίδιο και το ιταλικό και εν συνεχεία είναι το ελληνικό. Ύστερα αυτοί, ειδικά οι Ιταλοί έχουνε... αν είναι πενήντα πέντε-εξήντα εκατομμύρια στην Ιταλία, έχουνε άλλα πενήντα-πενήντα πέντε εκατομμύρια στο εξωτερικό. Όλοι αυτοί εδώ χρησιμοποιούν προϊόντα Ιταλικά. Απ’ το προσούτο, απ’ το παρμιτζιάνο και απ’ τα κρασιά και απ’ όλα αυτά εδώ, πουλιούνται και όλα αυτά φεύγουν σε μέρη απ’ την Αργεντινή μέχρι την άλλη άκρη του κόσμου. Εμείς οι Έλληνες έχουμε τους πολλούς εργάτες στην, στην αυτήν, στην Γερμανία οι οποίοι πόσο, πώς θα μπορέσουν. Άρα έχουμε σχέση με τη γερμανική αγορά, τον Γερμανό[00:25:00], με τον... Έχουμε πολλές χώρες οι οποίες παίρνουνε κρασί Ελληνικό. Φορτώνουμε ακόμα να σκεφτείτε και κρασιά και την περιοχή του Λος Άντζελες. Από δω φεύγουνε κοντέινερ ολόκληρα και πάνε κατευθείαν εκεί, δημιουργούμε φιλίες και γνωριμίες. Όπως είναι και η Αυστραλία. Στην Κίνα δεν μπορέσαμε να κάνουμε διότι οι Κινέζοι έχουν άλλη νοοτροπία με την αγορά του κρασιού. Έχουμε τριάντα πέντε τοις εκατό εξαγωγές, τριάντα-τριάντα πέντε τοις εκατό. Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε μισό και μισό που είναι μεγάλη επιτυχία. Δύσκολο όμως, πολύ δύσκολο.

Μου αναφέρατε ότι εδώ στο κτήμα υπάρχουνε πολλά έργα τέχνης, γλυπτά, υπάρχει και η πινακοθήκη.

Ναι.

Σωστά. Πότε δηλαδή, πότε ξεκίνησε αυτή έτσι η αγάπη σας για την τέχνη;

Απ’ την πρώτη στιγμή. Απ’ την πρώτη στιγμή. Ήτανε... Αυτή τη στιγμή κάθε φιάλη Μαγικού Βουνού, κάθε χρόνο που αλλάζει η ποιότητα και λοιπά, κάθε φιάλη έχει έναν νέο ζωγράφο. Τώρα για το νέο, για το νέο κρασί που θα βγει Το Μαγικό Βουνό ήδη ήρθε ο ζωγράφος, είχε επαφή με τον Φεντερίκο και τελικά βγαίνει ο πίνακας για το νέο κρασί, ένας πίνακας ο οποίος τελικά κάπου μπαίνει στην, σε μία γωνία, σε μία πλευρά των γραφείων. Αν θα σας κάνουν μία ξενάγηση θα τα διαπιστώσετε κι αυτά.

Οπότε το κάθε κρασί έχει...

Ιδιαίτερα το Μαγικό Βουνό. Και τα άλλα κάθε τόσο –όχι κάθε χρόνο–, αλλά κάθε τόσο. Τώρα βγάζουμε για chateau νέο πίνακα από ζωγράφους οι οποίοι είναι από διάφορα μέρη της Ελούντας, αλλά έχουμε και ζωγράφος Ιταλούς, γιατί έχουμε σχέση με την Ιταλία.

Κρατάτε τη σύνδεση αυτή, τη σχέση.

Ναι, ναι. Δεν μπορώ να γλιτώσουμε γιατί είναι κοντά, είναι γνωριμίες, είναι... Έχουμε εκεί το... Εγώ έχω το σπίτι μου εκεί.

Δεν ξέρω, θέλετε να προσθέσετε κάτι άλλο; Θέλετε να αναφέρετε κάτι το οποίο δεν έχουμε αναφέρει μέχρι τώρα;

Αυτό που έχω να προσθέσω πάντοτε είναι στη, σ’ όλη μου τη ζωή τόσα χρόνια που σαν επιχειρηματίας μεγάλος ή μικρός, ήθελα να έχω καλές σχέσεις με το επιτελείο μου και θέλω να δημιουργήσω επιτελείο το οποίο να αγαπάει την εταιρεία, να αγαπάει, να μπορώ κι εγώ να έχω σχέσεις μαζί τους καλές, ακόμα και οικογενειακές. Ναι, την οικογένεια, να ενδιαφέρομαι για την οικογένειά του, αν έχει προβλήματα αν έχει αυτό οτιδήποτε για να μπορέσω να τον βοηθάω.

Οπότε...

Αυτό είναι το βασικότερο απ’ όλα. Είναι με λίγα λόγια αυτό που είπα στην αρχή, ξέρουμε να κερνάμε καφέ. Ξέρετε τι ρόλο παίζει; Το πώς θα υποδεχτείς κάποιον, το πώς θα τον περιποιηθείς και πώς θα τον φιλοξενήσεις. Μεγάλο ρόλο παίζει. Είχαμε μεγάλη ταλαιπωρία όμως, πολλά χρόνια. Ταλαιπωρηθήκαμε τέσσερα-πέντε χρόνια για να δημιουργηθεί όλο αυτό το συγκρότημα το οποίο δεν έγινε έτσι σε μια φορά, έγινε τρεις-τέσσερις φορές, είχε επεκτάσεις και λοιπά. Τελευταία κάναμε αυτή την τελευταία επέκταση, εδώ κάτω, το κατάστημα το οποίο έξω μπήκαν και καθίσματα και λοιπά, μπορεί ένας φίλος, γνωστός να ’ρθει, να καθίσει εκεί σε μία πλευρά, να παραγγείλει, να κάνει δοκιμασία, να παραγγείλει κι ένα κρασί, να κάτσει με τον φίλο του, να πιει έναν καφέ, να πιει και ένα ποτηράκι κρασί και να περάσει την ώρα του. Είχανε και μεγάλη επιτυχία αυτές οι εκδηλώσεις της μουσικής βραδιάς με πρόγραμμα μιας από διάφορα κομμάτια όπερας είτε ιταλικά, είτε και Γερμανικά ακόμα. Αυτά όλα του Υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλίας, δωρεάν.

Σας αγαπάνε πολύ οι Ιταλοί.

Έχουμε, έχει ο Φεντερίκος πολύ καλές σχέσεις με την πρεσβεία και γενικά εξυπηρετήσαμε πολύ[00:30:00] κόσμο και παράλληλα η αγορά μας, οι πρώτες ύλες και λοιπά, όλα ή τα μηχανήματά μας είναι όλα Ιταλικά, γιατί να σκεφτείτε αυτή τη στιγμή οι Ιταλοί βγάλανε μηχανήματα που κανένας δεν μπορούσε ούτε να διανοηθεί. Υπάρχει μηχάνημα το οποίο φυτεύεις τα κλήματα με τέτοιο, με τέτοια σειρά που περνάει το μηχάνημα και κάνει τρύπα. Πού να πάει ο εργάτης και να κόβει ένα ψαλίδι, να παίρνει το τσαμπί και να το βάζει στο καλάθι και λοιπά. Περνάει το μηχάνημα και τρυγίζει το αμπέλι. Κι όλο αυτό εδώ βγαίνει, όλος αυτός ο πολτός βγαίνει και πάει κατευθείαν στο πατητήρι και το κάθε πατητήρι έχει, έχει το πρόγραμμά του ανάλογα με τι, με τι πίεση θέλεις να πιέσεις τα αυτά, τα σταφύλια και τον, και τον φλοιό αυτόν.

Μιας που συζητάμε γι’ αυτό, μπορείτε έτσι με λίγα λόγια να μου περιγράψετε τη διαδικασία της παραγωγής; Απ’ τη στιγμή που φυτεύεται το αμπέλι μέχρι που φτιάχνεται σε κρασί και μπαίνει στο μπουκάλι. Πόσα χρόνια θα περάσουν;

Το αργότερο τέσσερα χρόνια. Σε τρία χρόνια αρχίζει και δίνει καρπό. Μετά αρχίζεις, λες, αφήνω κι έναν χρόνο μέχρι να μπορώ να πάρω ποσότητες. Όχι βέβαια μεγάλες, αλλά παίρνεις ποσότητες, αρχίζει και δίνει καρπό. Δηλαδή γίνεται... ξεκινάς ακόμα από το χώμα, από την τρύπα που θα ανοίξεις για να μπει το κλήμα μέσα. Εκεί αρχίζει από κει η πρώτη έρευνα, γίνεται η ανάλυση του χώματος και λοιπά και αυτά βέβαια, όλα ήτανε με υποδείξεις των Ιταλών και υποδείξεις και της... Η Φεντερίκα βέβαια ήρθε αργότερα, αλλά απ’ την αρχή ακόμα εδώ ότι επιλέγει ο χώρος αυτός με τις συμβουλές των Ιταλών. Δεν κάναμε κουτουράδες Ελληνικές, ναι. Και το ευχάριστο είναι ότι η εταιρεία έχει ένα αφεντικό. Δεν έχει αδερφό, δεν έχει γαμπρό, δεν έχει αυτό, δεν έχει τίποτα. Κάνουμε κουμάντο ένας. Φεντερίκο Λαζαρίδης. Βοηθός η γυναίκα του... η κόρη του και το επιτελείο του. Εκεί που είναι δυο αδέρφια, εκεί που είναι συνέταιροι και λοιπά, εκεί στην Ελλάδα η εταιρεία αυτή, κάποια μέρα σβήνει. Δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Δεν ξέρω αν έχετε εμπειρία απ’ αυτά τα πράγματα. Δυστυχώς, πολλές εταιρείες σβήνονται, αδέρφια σκοτώνονται μαζί, δεν προχωράνε. Είτε συνεταιρισμοί μεγάλοι για να κάνουν μια εταιρεία, δεν... δεν προχωράνε. Ο χαρακτήρας του Έλληνα είναι περίεργος, ενώ οι Ιταλοί, ξέρω πολλές εταιρείες Ιταλών και λοιπά, οι οποία τα αδέρφια μόλις δουν ότι δεν μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους, αμέσως χωρίζουν πολιτισμένα. Εδώ σκοτώνονται. Φτάνουν στα άκρα πλέον και σβήνουν και όλες οι δουλειές, ό,τι έγινε τα μάρμαρα. Τα μάρμαρα έτσι ήταν, γιατί μπήκανε τα ανίψια, μπήκανε τα αδέρφια, μπήκανε αυτοί και ο καθένας μετά, άρχισε να τραβάει από δω, άρχισε από κει και το πρώτο πράγμα που επιτέθηκαν ήταν τα στελέχη. Και ενώ εγώ τα είχα καλά τα στελέχη, οι άλλοι μέτοχοι, τα στελέχη μου τα κυνήγησαν και απεδείχθη ότι τα στελέχη αυτά ήταν ικανά γιατί κάνανε εταιρείες δικές τους και φύγανε. Έτσι είναι. Αυτή είναι η Ελλάδα. Βλέπετε και τα χάλια μας στην πολιτική, τι γίνεται. Τρώγονται μεταξύ τους, εις βάρος της χώρας.

Νομίζω είμαστε εντάξει.