[00:00:00]Καλημέρα

Καλημέρα.

Πώς ονομάζεστε;

Ονομάζομαι Σιώκας Παναγιώτης.

Είναι Πέμπτη, 27 Ιουλίου 2023. Βρισκόμαστε στον Λόφο Πιερίας, είμαι μαζί με τον κύριο Παναγιώτη Σιώκα. Εγώ ονομάζομαι Σοφία Σιώκα, είμαι ερευνήτρια στο Istorima και ξεκινάμε. Λοιπόν, μπορείτε να μου πείτε λίγα πράγματα για εσάς, λίγα βιογραφικά στοιχεία;

Ναι, γεννήθηκα το 1969 εδώ στο χωριό Λόφο Πιερίας. Εδώ μεγάλωσα, πήγα τα πρώτα μου χρόνια στο σχολείο. Δεν κατάφερα να τελειώσω την εκπαίδευση όλη, διέκοψα και ασχολήθηκα με την μαραγκική, σαν ξυλουργός λίγα χρόνια. Και έκτοτε μετανάστης. Αφού απολύθηκα από τον στρατό, έφυγα στη Γερμανία το 1990 και επέστρεψα το 1993.

Πώς προέκυψε και φύγατε στο εξωτερικό;

Ήτανε κάποιοι φίλοι μου στον στρατό που μένανε στη Γερμανία και σαν ιδέα μου άρεσε να επισκεφτώ τη χώρα. Έμεινα τρία χρόνια. Τον τέταρτο επέστρεψα βέβαια. Ήταν πολύ καλή σαν εμπειρία. Έμαθα πώς να δουλεύω και να βρίσκομαι μέσα σε χώρους που είναι πάρα πολλοί άνθρωποι και εργάζονται. Και, εν ολίγοις, είδα και τι πάει να πει να ζεις και μόνος σου. Πώς είναι η κουλτούρα και η ζωή σε μια χώρα τόσο προηγμένη σαν τη Γερμανία. Και γενικά, ας πούμε, ήταν κάποιοι φίλοι μου, με παρακίνησαν. Όλο το, όλη η υπόθεση ήτανε δηλαδή η παρακίνηση των φίλων, τίποτα άλλο.

Και μετά πώς το σκεφτήκατε και επιστρέψατε πάλι;

Για λόγους οικογενειακούς. Γυρίσαμε με ένα παιδί στην αγκαλιά και βρεθήκαμε ξανά στα πάτρια εδάφη να ασχολιόμαστε με την τις τοπικές ασχολίες: Γεωργία, καπνοπαραγωγή. Και τελικά κατέληξα πάλι σε εργοστάσια.

Είστε παντρεμένος δηλαδή, έχετε παιδιά;

Ναι, έχω παιδιά. Έχω δύο παιδιά, δύο γιους και τρία εγγόνια.

Ωραία! Και μετά πώς ήταν η ενασχόληση από τη Γερμανία, από μια άλλη χώρα, πώς ήταν η επιστροφή εδώ;

Βασικά, είναι ότι έγινε μια συνέχεια στη ζωή μου, απλούστατα με άλλες προϋποθέσεις και άλλους όρους. Ύστερα είχα όνειρα, έπρεπε να φτιάξω το σπίτι μου, να μεγαλώσω τα παιδιά μου και δεν με απασχολούσε τόσο πολύ η επιστροφή, ούτε το μετάνιωσα που γύρισα, γιατί μπορώ να πω κέρδισα από την άποψη ότι έχω φτιάξει πράγματα μόνος μου εδώ. Και μπόρεσα να προσαρμοστώ άνετα ξανά, ας πούμε, σε αυτό που δεν είχα ζήσει πριν, εννοώ δηλαδή την εύρεση εργασίας, την απασχόληση και τα πρώτα κέρδη σε χρήματα στην Ελλάδα. Έτσι, εντάξει, μπορώ να πω ότι δεν το μετάνιωσα και επέστρεψα.

Η ζωή εδώ; Πώς ήταν εκείνα τα χρόνια που ήσασταν και πιο νέος εδώ στο χωριό;

Κοίταξε, o τόπος μας είχε μονοκαλλιέργεια τον καπνό. Πάρα πολλή νεολαία έμενε στο χωριό γιατί μπορούσε και τα ’βγαζε πέρα, έβρισκε τα προς το ζην. Οι τιμές στον καπνό ήτανε ευνοϊκές μετά το ’93 και μπορέσαμε να αναπτυχθούμε σαν χωριό. Και έτσι είχε ζωή, έβρισκες μαγαζιά που υπήρχαν στην πόλη. Φερειπείν, υπήρχαν κλαμπ, υπήρχαν ταβέρνες, καφετέριες, υπήρχαν κρεοπωλεία, πολλά σούπερ μάρκετ στο χωριό. Ο πληθυσμός ήταν δύο χιλιάδες κόσμος, οι οποίοι προόδευαν συνεχώς με... Οικονομικά. Οπότε έτσι μας κράτησε και εμάς ο τόπος. Άλλα χωριά που δεν είχανε τόσο καλές προϋποθέσεις, όπως εμείς με τη μονοκαλλιέργεια, είχαν πάρα πολλούς μετανάστες. Εγώ δεν μετανάστευσα, όπως σας είπα και πιο πριν, λόγω οικονομικών δυσκολιών, μετανάστευσα λόγω παρότρυνσης κάποιων φίλων για να δω και να ζήσω και κάτι άλλο.

Για την εμπειρία δηλαδή, για το βίωμα;

Ακριβώς.

Ωραία! Και εδώ στο χωριό υπήρχαν άλλες δραστηριότητες; Ας πούμε, υπήρχαν σύλλογοι που μπορείς να ενταχθείς και να...

Εκείνη την εποχή το χωριό μας είχε έναν από τους καλύτερους πολιτιστικούς συλλόγους, ο οποίος συνέχεια και αναπτυσσόταν, ο «Ζιάζιακος», και ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος που τον στήριζαν πάρα πολύ οι κάτοικοι του χωριού, ο «Γιωργάκης Ολύμπιος Λόφου». Αυτά τα δύο σωματεία κρατού[00:05:00]σαν σε επαγρύπνηση το πολιτιστικό μέρος του τόπου μας. Στη Γερμανία που έζησα αυτό που με εντυπωσίασε και θα ήθελα να το αναφέρω ήταν το κομμάτι της Υγείας. Εκεί μου είχε συμβεί και κάποιο μικρό ατύχημα το οποίο αντιμετωπίστηκε με τρόπο που εδώ δεν φανταζόμουνα ότι θα μπορούσε να είχα τέτοια αντιμετώπιση. Όταν επέστρεψα, ξαναγύρισα βέβαια σε ένα καθεστώς ίδιο, δεν είχε αλλάξει τίποτα, ήταν και λίγα τα χρόνια ας πούμε, ήταν πολύ μικρό το κομμάτι αυτό που έλειψα. Και εκείνο μου έλειπε, ας πούμε. Έβλεπα ότι το να έχεις τον οδοντίατρο τον προσωπικό, να έχεις τον προσωπικό σου ιατρό, να μπορείς να πας στο νοσοκομείο και να σε παραλαμβάνουν από την είσοδο μη ξέροντας ούτε καν καλά καλά τη γλώσσα τους, να σε επιστρέφουν στο σπίτι σου με ταξί. Δηλαδή ήταν κάποια πράγματα που αισθανόσουν ότι τα απολαμβάνεις και εδώ δεν υπήρχαν.

Οπότε αυτό το περιστατικό που είπατε εκεί τι ακριβώς δηλαδή, ήταν κάτι σοβαρό όπου έπρεπε, ας πούμε, να...

Όχι, έπρεπε να αντιμετωπιστεί. Έπαθα ένα εργατικό ατύχημα και με μετέφεραν σε ένα νοσοκομείο, στο οποίο βέβαια τότε ήταν και οι αρχές μου στη χώρα. Έναν χρόνο είχα στη χώρα, τη Γερμανία, και δεν ήξερα και πάρα πολύ καλά να επικοινωνώ μαζί τους. Παρ' όλα αυτά, οι άνθρωποι βρήκαν άνθρωπο που να μπορεί να συνεννοηθεί μαζί μου, μού δώσανε τις βοήθειες που θα έπρεπε να μου δώσουνε, με στείλανε με ένα ταξί στο σπίτι, γιατί ήταν αδύνατο να πω και να φύγω μόνος μου, δεν είχα μέσον, και όταν χρειάστηκε να επισκεφθώ τον προσωπικό μου ιατρό, ήξερα πού να πάω. Είχα τον γιατρό μου, δεν έψαχνα τίποτα από κει και μετά. Και στα νοσοκομεία που χρειάστηκε να επισκεφτώ για εξετάσεις κ.λπ. ο γιατρός μου ο προσωπικός φρόντιζε τα πάντα, ακόμα και να με περιμένουν, όπως σας είπα, στην είσοδο.

Ναι, δυνατότητες δηλαδή που εδώ ούτε καν φανταζόντουσαν ακόμα;

Και τότε με τίποτα! Όχι, δεν υπήρχε αυτό.

Οπότε σας ήρθε, ας πούμε, κάποια ιδέα, κάτι να κάνετε εδώ στο χωριό για να...

Επειδή ήμουν ανήσυχο πνεύμα, εκείνο τον καιρό έγιναν κάποια γεγονότα που μας σημάδεψαν σαν χωριό. Χρειάστηκαν δηλαδή μεγάλες ποσότητες αίματος για κάποια ατυχήματα που είχαν γίνει σοβαρά με μηχανές και κάποιες ανίατες ασθένειες που χρειάστηκαν μεγάλες ποσότητες αίμα. Και βλέπαμε την αγωνία του αυτού που χρειαζότανε τη μετάγγιση στο πού θα το βρει. Έτσι, απευθυνόταν σε συγγενείς πρώτα και μετά ο καθένας στον διπλανό του για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε. Εγώ δεν ήμουνα αιμοδότης, ούτε είχα συμβουλευθεί ποτέ με την αιμοδοσία και σκέφτηκα ότι το καλύτερο θα ήτανε το χωριό μας να έχει δικιά του τράπεζα αίματος, κάτι που υπήρχε σε ένα χωριό μονάχα στην Πιερία και έκτοτε και σε άλλους, σε άλλα διαμερίσματα. Και απευθύνθηκα στην τοπική αρχή και τους είπα ότι: «Είναι μεγάλη αδικία ένα χωριό δύο χιλιάδων κατοίκων να περνάει συνέχεια αυτό το άγχος, πού θα βρεθεί όταν χρειαστεί αίμα για τις ανάγκες των κατοίκων». Έτσι, έφτασα μέχρι τον κοινοτάρχη–επιτρέπεται ονόματα;

Βεβαίως.

Ήτανε ο κύριος, ο εκλιπών κύριος Κωνσταντίνος Καραθάνας τότε, και του είπα αυτόν τον προβληματισμό μου και την ιδέα του να δημιουργήσουμε μια τράπεζα, έναν σύλλογο, εν πάση περιπτώσει. Μου είπε ότι έκαναν προσπάθεια μερικά χρόνια πιο πριν οι ιερείς του χωριού για να δημιουργηθεί ένας σύλλογος, ένα σωματείο, εν πάση περιπτώσει, και τα κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα καταστατικό, το οποίο έμεινε ανενεργό στα συρτάρια και δεν μπόρεσε ποτέ κανείς να το λειτουργήσει. Γιατί θα έπρεπε να υπάρξει και τρόπος να επικοινωνήσεις με τους κατοίκους για να το βάλει στην τροχιά του να τρέξει αυτό το πράγμα. Μου έδωσε τον φάκελο με το καταστατικό, το οποίο το πήρα και πήγα σε δικηγόρο. Μου είπε ότι το συγκεκριμένο δεν μπορούμε να το ενεργοποιήσουμε. Δεν ξέρω για ποιον λόγο, δεν τον θυμάμαι κιόλας τον λόγο, μάλλον λόγω των ιδρυτικών μελών. Και μου πρότεινε να φτιάξουμε ένα νέο. Έτσι, τα βράδια στο καφενείο γίνονταν συζητήσεις και ένας αγώνας για να βρεθούν οι άνθρωποι. Ήταν όλοι επιφυλακτικοί στην ιδέα, ας πούμε, του ότι θα δίνουν αίμα χωρίς να χρειάζεται κάποιος, τους φάνηκε σαν, ας πούμε, πλεονεξία.

Χωρίς να υπάρχει δηλαδή κάποια αφορμή;

Ναι, γιατί δεν γνώριζαν ότι τα νοσοκομεία έχουν πάντοτε ανάγκες και όχι μονάχα όταν [00:10:00]παρουσιαστεί σε εσένα το πρόβλημα. Και έτσι, βρήκα κάποιους ανθρώπους και κάποιους φίλους που με άκουσαν. Το ξεκινήσαμε, συγκεντρωθήκαμε αρκετά άτομα τα οποία υπογράψαμε σαν ιδρυτικά μέλη ένα νέο καταστατικό και ονομάστηκε από «Σύλλογος Αιμοδοτών» σε Όμιλος Αιμοδοτών Λόφου «Άγιοι Ανάργυροι». Η ονομασία «Άγιοι Ανάργυροι» είναι ιδέα του πρώην δημάρχου μας, Θωμά Παπαδημητρίου. Όταν καθόμασταν και ψάχναμε πώς να ονομάσουμε τον Σύλλογο, θυμηθήκαμε ότι υπάρχει το τοπωνύμιο Άγιοι Ανάργυροι και εκεί βρίσκεται ένα εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, στο οποίο παλαιότερα γινόταν και μια μικρή πανήγυρις. Εκεί κάποτε έγινε και ένα θαύμα στο εκκλησάκι.

Δηλαδή;

Κάποιος κάτοικος του χωριού μας με το γαϊδουράκι του, έπεσε ένας κεραυνός πολύ κοντά τους, προφανώς αφού δεν τους σκότωσε ήταν πολύ κοντά. Έχω την εντύπωση ότι ο γάιδαρος έπαθε μεγάλη ζημιά και τελικά κατέληξε. Ο άνθρωπος αυτός, όμως, έζησε και έκτοτε δεν μιλούσε, έχασε τη φωνή του. Μετά από πάρα πολύ καιρό σε εκείνο το εκκλησάκι βρήκε τη φωνή του και το αποδίδουν στους Αγίους Αναργύρους. Έτσι, η πρόταση του δημάρχου πέρασε, ήταν πολύ καλή, μας άρεσε όλους, και ονομάστηκε ο Σύλλογος «Άγιοι Ανάργυροι».

Πότε περίπου ιδρύθηκε ή σας ήρθε αυτή η ιδέα, θυμάστε;

Ναι, αμέσως μόλις επέστρεψα από τη Γερμανία και έχουν συμβεί αυτά τα περιστατικά που προανέφερα, τρέξαμε το θέμα και έτσι το 1994 τον Φεβρουάριο ιδρύθηκε ο Σύλλογος. Καταρχάς, τον αναλάβαμε σαν μία παρέα. Βάλαμε μια προσωρινή διοίκηση μέχρι να γίνουνε οι κανονικά, ας πούμε, εκλογές και αρχαιρεσίες. Και καταφέραμε με κάποια έντυπα που εκδίδαμε εμείς, με τα δικά μας μέσα, ό,τι μπορούσαμε, να πληροφορήσουμε καταρχάς τον κόσμο στα μαγαζιά, στα καταστήματα, σούπερ μάρκετ, όπου μπορούσαμε. Και στη συνέχεια, αφού κάναμε και κάποιες συνεννοήσεις με το νοσοκομείο της Κατερίνης και με την κυρία Ρίτα Παπαδοπούλου, η οποία είναι αιματολόγος, μερικές ομιλίες και σεμινάρια στο χωριό μας, έτσι, ο κόσμος ενδιαφέρθηκε και τελικά έγινε και η πρώτη αιμοδοσία το 1994, την ίδια χρονιά. Θα αδικήσω πολύ κόσμο να αρχίσω να μιλάω και να λέω ονόματα για όσους συμμετείχαν και βοήθησαν, γι’ αυτό δεν θα μπω σε αυτό το κομμάτι. Πάντως, ήτανε πάρα πολλοί οι άνθρωποι που τρέξανε και δώσαν τη βοήθειά τους. Ο Σύλλογος μεγάλωσε σιγά σιγά και φτάσαμε να έχουμε περίπου τριακόσια πενήντα μέλη, πριν αποχωρήσω εγώ από τον Σύλλογο για λόγους υγείας, και να αιμοδοτούν τον χρόνο, τη φορά μάλλον, γιατί αιμοδοτούσαμε δύο φορές τον χρόνο, μια άνοιξη και μια φθινόπωρο. Οι ημερομηνίες ήταν σε συνεννόηση με το νοσοκομείο της Κατερίνης. Περίπου φτάσαμε στις εκατό-εκατόν είκοσι μονάδες αίματος ανά αιμοδοσία. Οπότε ο κόσμος κατάλαβε ότι όλο αυτό είναι προς όφελος, όχι μόνο δικό μας, αλλά και των συνανθρώπων και του νοσοκομείου μας που μάς στηρίζε. Και έτσι μπορέσαμε να πούμε ότι είχαμε μεγαλώσει αρκετά και ήμασταν, αν όχι πρώτος, που δεν ήμασταν φαντάζομαι, γιατί δεν έκατσα ποτέ να το ψάξω, δεύτερος-τρίτος σύλλογος μέσα στην Πιερία.

Είπατε στην αρχή ότι είχαν συμβεί κάποια περιστατικά που συντάραξαν, ας πούμε, το χωριό εκείνη την εποχή. Μπορείτε να μας πείτε λίγα παραπάνω πράγματα για αυτό; Δηλαδή τι…;

Ήταν αυτοκινητιστικό το ένα που θυμάμαι. Κάποιος συγχωριανός μας είχε ένα ατύχημα με τη μηχανή του και χρειάστηκε πολύ αίμα. Και συνέβαιναν τέτοια περιστατικά. Με επεμβάσεις που χρειαζόταν να γίνουν εγχειρήσεις και τα λοιπά, με κάποιους οι οποίοι είχανε ασθένειες ανίατες και χρειαζόταν συνέχεια να κάνουν μεταγγίσεις. Όλο αυτό ήτανε, ας πούμε, αυτό που μας προξένησε το ενδιαφέρον για να ασχοληθούμε με την αιμοδοσία.

Απλά δηλαδή συνέβησαν, έτυχε να συμβούν πολύ κοντά;

Ακριβώς.

Και είπατε ότι έγινε όταν έγινε η πρώτη αιμοδοσία, ήσασταν και εσείς ακόμα ιδρυτικό μέλος και μέλος γενικά. Πώς νιώσατε που έγινε και...;

Ήταν η πρώτη αιμοδοσία για εμένα. Κάποιοι άλλοι ήταν αιμοδότες οι οποίοι είχανε ξαναδώσει πάλι. Η πρώτη αιμοδοσία, επειδή αισθανθήκαμε ότι κάνουμε κάτι σπουδαίο[00:15:00], έγινε σαν πανηγυράκι. Είχαμε φτιάξει κάποια πανό τα οποία είχαμε βάλει στην αρχή του χωριού και έξω από το χωριό και στην πλατεία. Οι πρώτες αιμοδοσίες γίνανε στο σχολικό συγκρότημα. Μας διέθεσε το σχολείο αίθουσα την οποία κάναμε εκεί αιμοδοσίες και στο κοινοτικό κατάστημα. Βέβαια, τώρα γίνονται σε άλλους χώρους πιο άνετα, με κλιματισμούς και τα λοιπά, είναι πιο ωραία, χώρους δηλαδή τους οποίους διαθέτει η εκκλησία μας και είναι κάπως πιο άνετα. Ναι, η αλήθεια είναι τότε ότι το πήραμε λίγο σοβαρά το θέμα, καμαρώναμε για όλο αυτό. Γίναμε γνωστοί γιατί το διαφημίζαμε σε εφημερίδα, ότι γίνεται μια αιμοδοσία στον Λόφο και ο τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός διαφήμιζε το γεγονός, καλούσαμε όλους τους κατοίκους τηλεφωνικά έναν έναν από τον τηλεφωνικό κατάλογο του χωριού μας. Τον οποίο αργότερα εμείς φτιάξαμε και σαν τοπικό τηλεφωνικό κατάλογο. Υπήρχε μετά, όταν ήρθαν τα κομπιούτερ στα χέρια μας, γιατί μας επιδότησε το Υπουργείο Υγείας με ένα μικρό ποσό το οποίο αξιοποιήσαμε σε γραφεία και σε εξοπλισμούς όσον αφορά κομπιούτερς και τα υπόλοιπα που χρειαζόμασταν, γραφικές ύλες και αυτά, και είχαμε μια καλή τράπεζα τηλεφώνου στην οποία μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε ανά πάσα στιγμή με τον οποιοδήποτε αιμοδότη. Είχαμε τράπεζα ομάδων αίματος και ξέραμε ο καθένας τι ομάδα αίματος ήταν, ώστε, αν χρειαζόταν το νοσοκομείο τη συγκεκριμένη ομάδα, μπορούσε να μας καλέσει και εμείς να σπεύσουμε να βοηθήσουμε. Επικοινωνούσαμε με τον κάθε αιμοδότη ξεχωριστά, κάναμε στην πρώτη αιμοδοσία παρουσία του διοικητή του νοσοκομείου της Κατερίνης και κάποιων άλλων τοπικών αρχόντων, οι οποίοι αιμοδότησαν, και αυτοί και οι περισσότεροι και αυτοί για πρώτη φορά στη ζωή τους. Με λίγα λόγια, δώσαμε μια μεγάλη έμφαση στο γεγονός. Και ερχότανε και δίνανε αίμα και από άλλες περιοχές στο χωριό μας, πολλοί από την Κατερίνη και από άλλα χωριά. Είχαμε δηλαδή μέλη και από κοντινά χωριά μας.

Δεν ήταν τότε και τόσο γνωστό έτσι να αιμοδοτεί κάποιος, να πηγαίνει απλά να δίνει αίμα. Οπότε δόθηκε και ενημέρωση σχετικά με αυτό και κίνητρο.

Ναι, εκείνη την εποχή, επειδή ήταν κοντινές οι ημερομηνίες με τη στράτευσή μου, ας πούμε, ερχότανε θυμάμαι στο στρατόπεδο κάποιος ο οποίος έψαχνε αίμα και ζητούσε από τους φαντάρους. Επειδή οι ομάδες αίματος του κάθε στρατευμένου βρισκότανε στα χέρια, ας πούμε, της Μονάδας, μπορούσε να ζητήσει κάποια συγκεκριμένη ομάδα που ήτανε επείγουσα και πήγαιναν οι φαντάροι και έδιναν αίμα. Το είχα δει αυτό, το είχα νιώσει, το είχα... Είδα δηλαδή ότι υπήρχαν ανάγκες από τότε ακόμα, αλλά δεν είχα ποτέ ακούσει για συλλόγους. Μιλάμε τώρα για το 1988, που σίγουρα υπήρχαν σύλλογοι, αλλά όχι και τέτοιας κλίμακας, ιδιαίτερα εδώ στην Πιερία.

Είπατε στην αρχή ότι ο κόσμος στο χωριό ήταν επιφυλακτικός. Μετά πώς γύρισε αυτό, πώς άλλαξε και αγκάλιασαν, ας πούμε, τον Σύλλογο;

Η αλήθεια είναι ότι ο χωριανός μας, οι χωριανοί μας εν πάση περιπτώσει, μπήκαν σιγά σιγά στο πνεύμα της αιμοδοσίας και κάθε χρόνο υπήρχαν ενδιαφερόμενοι. Υπήρχαν άνθρωποι που είτε τους ενοχλούσαμε και καταλάβαιναν την ανάγκη ή οι ίδιοι από μόνοι τους, εφόσον ζούσαν ένα περιστατικό, φερειπείν κάποιος δικός τους χρειάστηκε και δεν ψάξανε να το βρούνε το αίμα γιατί υπήρχε. Βέβαια, παρεμπιπτόντως, να πούμε ότι το αίμα δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ καιρό στο νοσοκομείο, έχει κάποια διάρκεια, έτσι; Οπότε πρέπει να χρησιμοποιηθεί μέχρι τότε, αλλιώς αν δεν χρησιμοποιηθεί, δεν μπορεί να καταναλωθεί, έτσι; Παύει πλέον να μπορεί να το χρησιμοποιήσει στο νοσοκομείο, οπότε πρέπει να υπάρχει και μια ροή. Δηλαδή δεν μπορούμε να πάμε να δώσουμε μια φορά τον χρόνο όλοι οι άνθρωποι. Θα πρέπει κατά διαστήματα να δίνουμε για να υπάρχει συχνά αιμοδοσία και να υπάρχει και επάρκεια στα νοσοκομεία. Οπότε, όταν κάποιος χρειαζόταν και έβλεπε ότι δεν χρειαζόταν να ψάξει να το βρει, γιατί ήδη υπήρχε, αυτό έγινε μεγάλη κουβέντα. Πρωτοστάτες ήταν οι ιερείς μας που κάθε φορά στην εκκλησία εξυμνούσαν το γεγονός και την προηγούμενη της αιμοδοσίας το ανακοίνωναν, την ίδια μέρα το ίδιο, αλλά και τις επόμενες μέρες. Ας πούμε, γινόταν κουβέντα και έτσι ο κόσμος σιγά σιγά είχε μπει στο[00:20:00] νόημα, κατάλαβε ποιο είναι το όφελος. Και, ναι, έγινε,  μετά στους κατοίκους.

Εσείς όσο ήσασταν στον Σύλλογο θυμάστε περιστατικά που έντονα, ας πούμε, που σας είχαν συγκλονίσει και ο Σύλλογος συνέδραμε κατευθείαν και...;

Ναι. Να πιάσω ένα δικό μου. Η μητέρα μου χρειάστηκε να κάνει μεταγγίσεις επί πέντε χρόνια. Το δυστύχημα ήταν ότι εγώ δεν μπορούσα να δώσω. Όταν απευθύνθηκα... Βέβαια, επίτιμο μέλος στον Συλλόγο υπήρχα και υπάρχω ακόμα, έτσι; Σαν επίτιμο μέλος, αλλά όχι πλέον σαν ενεργός αιμοδότης. Όταν τον χρειάστηκε η μητέρα μου, με είπε: «Πού θα βρούμε τόσο αίμα;», ενώ ήξερε ότι εγώ ήμουν ο Πρόεδρος σε αυτόν τον Σύλλογο που έφτιαχνα. Λέω: «Θα το βρούμε». Απευθύνθηκα, βέβαια, τότε στον Πρόεδρο. Του λέω: «Αυτό και αυτό μου συμβαίνει» και εκεί κατάλαβα, ας πούμε, τι είναι να το χρειάζεσαι κιόλας, όχι μόνο να το δίνεις, αλλά τι είναι και να το χρειάζεσαι. Και οπωσδήποτε ευχαριστούσα την τύχη μας, εν πάση περιπτώσει, που ήρθε έτσι ώστε να έχουμε έναν τέτοιο σύλλογο. Και τους χωριανούς που βοηθούσαν σε όλο αυτό το έργο. Και άλλα περιστατικά βέβαια. Θυμάμαι κάποτε έναν γονιό που ο γιος του είχε λευχαιμία και χρειαζόταν μεγάλες ποσότητες σε αίμα. Ήρθε στο σπίτι μου. Δεν με πήρε ούτε καν τηλέφωνο, μου λέει: «Ντρέπομαι γιατί δεν ξέρω πώς να το θέσω». Και όταν είδε ότι τα πράγματα δεν ήταν έτσι όπως το φανταζόταν, ήταν πολύ πιο εύκολα για τον Σύλλογο, ήταν αυτός ύστερα που έβγαινε έξω και έλεγε ότι ο Σύλλογος είναι απαραίτητος και πρέπει να βοηθήσουμε, ενώ πιο πριν δεν είχαν καμιά σχέση με το αντικείμενο.

Αυτός γιατί σας είπε στην αρχή «δεν ξέρω πώς να το θέσω»; Το θεωρούσαν δηλαδή ταμπού να μην...

Όχι ταμπού, απλά, εφόσον δεν έχει συνεισφέρει ποτέ, τώρα σου λέει έφτασα να ζητήσω, αλλά εγώ δεν έχω συνεισφέρει. Και καταλαβαίνεις, ο άνθρωπος ήταν διστακτικός, ενώ τα πράγματα ήταν πιο απλά. Το αίμα ήταν για όλους, και είναι. Δηλαδή το χωριό μας αυτή τη στιγμή δεν έχει ξαναζητήσει κανείς από άλλους συνάνθρωπο να πας να δώσεις γι’ αυτόν. Απευθύνονται όλοι στον Σύλλογο. Είναι δηλαδή μια πολύ καλή, ας πούμε, ιδέα η οποία υλοποιήθηκε και ακόμα και σήμερα, μετά από πόσα χρόνια, από το 1994 μέχρι και σήμερα, κοντεύει τριάντα χρόνια σχεδόν, έχει εφαρμογή. Και, μάλιστα, τώρα χαίρομαι πάρα πολύ γιατί βλέπω νέα παιδιά, που κάποτε οι καφετέριες σφύζαν από αυτά, τώρα δεν τα βλέπεις έξω να τα ενημερώσεις. Αλλά λόγω των μέσων που χρησιμοποιούν, μπορούν και επικοινωνούν και επικοινωνεί και ο Σύλλογος μαζί τους. Και βρίσκονται εκεί στις αιμοδοσίες και συνεισφέρουν.

Εσείς πόσα χρόνια τώρα αποσυρθήκατε, ας πούμε, από...

Εγώ σταμάτησα να αιμοδοτώ το 2016. Ναι, και παράλληλα εκείνο τον καιρό ξεκίνησε και το πρόβλημα με τη μητέρα μου. Δεν ήξερα πώς να… Τι σκεφτώ, ας πούμε; Πάντοτε, όμως, ευχαριστούσα τον Θεό που μας βοήθησε να καταφέρουμε έστω και σε αυτό το κομμάτι να έχουμε τη βοήθεια του κόσμου, ας πούμε, έτσι, με αυτόν τον τρόπο. Γιατί μπορεί να μην πας να το ζητήσεις από τον καθένα ξεχωριστά, αλλά από εκεί που θα το πάρεις θα ευχαριστήσεις τους πάντες, την ώρα που θα το πάρεις.

Ναι, σημαίνει ότι έδωσαν όλοι γι’ αυτόν τον σκοπό, οπότε...

Ακριβώς. Και το ωραίο είναι ότι ο δότης είναι πλέον ανώνυμος. Δηλαδή παίρνεις, αλλά δεν ξέρεις ποιος το είχε δώσει. Βέβαια, δεν χρησιμοποιείς το αίμα που είχε δώσει ο χωριανός εκείνη τη στιγμή, γιατί εσύ, εκείνο έχει πάει και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί από κάποιον άλλον αιμοδότη, έτσι; Ο οποίος μπορεί να είναι από διάφορα μέρη της Πιερίας. Ή πολλές φορές και από εισαγωγές, γιατί δεν φτάνει το αίμα στην Ελλάδα. Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο επίπεδο ώστε να υπάρχουν τόσα πολλά σωματεία και τόσοι πολλοί αιμοδότες, ώστε να μην χρειαζόμαστε να έχουμε επάρκεια και να μην χρειαζόμαστε. Και για αυτό πολλές φορές γίνονται από την Ελβετία και εισαγωγές αίματος, από την Ελβετία, τη μικρότερη σχεδόν χώρα σε όλη την Ευρώπη. Αυτή είναι που έχει τους πιο συνειδητοποιημένους ανθρώπους. Βέβαια, μπορεί να το δίνουν σε εμάς με το αζημίωτο. Να καλύπτονται κάποια έξοδα, να καλύπτονται διάφορα άλλα πράγματα. Αυτό, όμως, δεν έχει καμία σημασία. Και αν ρωτήσεις έναν που ασθενεί και χρειάζεται αίμα, έχει τη διάθεση να πληρώσει, «Πόσο θα μου στοιχίσει; Να το πληρώσω». Δεν πληρώνεται αυτό. Αυτό είναι ζωή, είναι προσφορά. Όλοι οι αιμοδότες έχουνε μέσα τους και το αίσθημα της προσφοράς και της αλληλοβοήθειας[00:25:00]. Δεν μπορείς να πεις ποτέ έναν αιμοδότη σήμερα με την κουλτούρα που έχει περάσει πλέον ότι: «Ξέρεις τι; Έλα δώσε και θα σε πληρώσω». Αυτό δεν υπάρχει. Κάποτε γινότανε, πολύ παλιά όμως. Μιλάμε για πριν το 1970. Υπήρχαν λίγοι που δίναν αίμα και πολλές φορές έκαναν κατάχρηση. Ενώ πρέπει ο άνθρωπος να αιμοδοτεί από τρεις έως τέσσερις φορές ανά έτος, αυτοί μπορεί να δίναν και πιο συχνά και αυτό ήταν επικίνδυνο και για αυτούς και για εκείνους. Αλλά είχαν μάθει, όμως, να πληρώνονται. Και πολλές φορές συνήθως κάναν βόλτες και κόβαν βόλτες έξω από τα νοσοκομεία. Αυτά εγώ δεν τα είδα, αλλά τα έχω ακούσει και μού τα έχουν πει οι άνθρωποι των νοσοκομείων που κατάφεραν με τις δικές τους προσπάθειες να ανατρέψουν όλο αυτό το σκηνικό και να μπορούμε σήμερα να μιλάμε για κάτι σύγχρονο, κάτι πολύ ωραίο. Και, βέβαια, είναι και ένα δέσιμο μεταξύ των κατοίκων να πας να δώσεις αίμα και να βρεθείς εκεί με συγχωριανούς. Ή, ας πούμε, έχω δει οικογένεια να δίνει αίμα στο χωριό μας.  Κάποιοι φίλοι μας από την Κατερίνη ερχότανε οικογενειακώς και δίνανε εκείνη την εποχή που ήμουν εγώ Πρόεδρος στον Σύλλογο. Ο Σύλλογος μπόρεσε να προσεγγίσει τον κόσμο με πολλά πράγματα, με συνεργασίες, ιδίως με τον Πολιτιστικό μας Σύλλογο, με διάφορα σεμινάρια που έχουμε κάνει, με διάφορες απονομές σε πλακέτες που δίναμε σε αιμοδότες που είχαν ξεπεράσει τις δέκα αιμοδοσίες παράδειγμα. Άλλη μια φορά σε άλλους που είχαν περάσει στις είκοσι αιμοδοσίες. Όλα αυτά δεν γινότανε για να τον κάνεις τον άλλο, ας πούμε, να τον χρυσώσεις με μια πλακέτα, απλά για να δουν οι υπόλοιποι και να παρακινηθούν, ώστε να καταλάβουν ότι και αυτός που δίνει το αίμα αξίζει, ότι αυτό που θα κάνω σαν μελλοντικός αιμοδότης κάποιοι θα το αναγνωρίσουν. Αν και όλοι οι αιμοδότες δεν τους ενδιαφέρει. Το μόνο που θέλουν είναι να μπορέσουν να βοηθήσουν. Είναι η συνεισφορά τους και αυτό επιδιώκουμε. Δεν τους νοιάζει ούτε το «μπράβο», ούτε τα συγχαρητήρια, ούτε τίποτα. Το κατάλαβα μετά αυτό το πράγμα. Τέλος πάντων, είχαμε πολλές δράσεις και καινοτόμες κιόλας. Ήρθαν και μίλησαν πάρα πολλοί καθηγητές από πανεπιστήμια στο σωματείο μας. Δεν θέλω πάλι να αναφέρω ονόματα γιατί σίγουρα θα δυσαρεστήσω και μπορεί να στεναχωρήσω κάποιους που θα τους ξεχάσω. Έχουμε καλέσει και ήρθανε η ομάδα του ΕΚΑΒ της Πιερίας μαζί με μέλη διασωστικής ομάδας. Κάνανε σεμινάρια πρώτων βοηθειών στους κατοίκους. Είχε περάσει σαν πρόταση εκείνη την εποχή να έχουμε δικό μας απινιδωτή στο χωριό, να εκπαιδεύσουμε ανθρώπους με απινιδωτές, στον απινιδωτή, ώστε, εάν συμβεί κάποιο περιστατικό, να πάει αυτός, να είναι stand by για να μπορέσει να τρέξει πρώτος, πριν χρειαστεί αυτός ο άνθρωπος να καταλήξει στον δρόμο για το νοσοκομείο. Π.χ., είχε γίνει πρόταση και η οποία κόλλησε, να έχει και να εδρεύει στο χωριό μας ένα νοσοκομειακό όχημα. Τα προβλήματα, όμως, τότε στο θέμα της Υγείας ήταν τόσα πολλά που θα έπρεπε μόνοι μας να έχουμε άνθρωπο που να χειρίζεται το ασθενοφόρο, το οποίο ήτανε, σαν ιδέα μετά κατέρρευσε, δεν μπορούσε να υλοποιηθεί. Καταφέραμε, όμως, στο χωριό μας και φτιάξαμε ένα Κέντρο Υγείας, που τώρα βέβαια λειτουργεί δυο-τρεις φορές την εβδομάδα. Τότε, όμως, λειτουργούσε καθημερινά με γιατρό. Αυτό έγινε με πρωτοβουλία κάποιων ανθρώπων οι οποίοι ήταν στο κομμάτι της Υγείας και ξέρανε πώς και από πού να ζητήσουμε, και τα καταφέραμε όλοι μαζί. Αυτά.

Το Κέντρο Υγείας αυτό τώρα σε τι κατάσταση δηλαδή είναι;

Είναι σύγχρονο. Μπορεί και το επισκέπτεται ο παππούς του χωριού ο οποίος δεν μπορεί να μεταβεί για να γράψει φάρμακα ή για μια εξέταση, ας πούμε, εύκολη εξέταση της στιγμής και τα λοιπά, ή να του γράψουν εξετάσεις. Κλείνοντας το ραντεβού του μπορεί και το επισκέπτεται. Όπως, επίσης, και πάρα πολλοί κάτοικοι οι οποίοι κάνουν χρήση σε φάρμακα και πρέπει να γράψουν τα φάρμακά τους. Αλλά και για έκτακτα περιστατικά, όπως έχει τύχει παιδί με πυρετό ή και με δύσπνοια και τα λοιπά να το επισκεφτεί και κατευθείαν να μεριμνήσουν ώστε να μεταφερθεί και τα λοιπά και τα λοιπά. Γενικά, το χωριό μας μέχρι εκεί που ο κάτοικος δεν έφευγε από εδώ, έμενε στο χωριό, έχει ανάγκη από όλα αυτά, και ακόμα τα έχει βέβαια, αλλά υπήρχε και η δυνατότητα να τα κρατήσουμε εδώ και να μείνουνε... Το μεγάλο πρόβλημα τώρα πλέον στα χωριά μας είναι ότι ο κόσμος[00:30:00] τα εγκαταλείπει. Ο λόγος που τα εγκαταλείπουν είναι ότι δεν μπορούν να βγάλουν τα προς το ζην. Έχουν στραφεί από τη μονοκαλλιέργεια του καπνού που άφηνε πάρα πολλά λεφτά σε δενδροειδείς καλλιέργειες, που, εν πάση περιπτώσει, δεν αφήνουν όσα αφήνει ο καπνός και δεν τον ακολουθούν και οι νέοι αυτόν τον δρόμο. Ύστερα, επειδή ο νέος είδε ότι αυτό που τον συμφέρει πιο πολύ είναι η σπουδή, να σπουδάσει και να μορφωθεί, κατάλαβε ότι υπάρχει ζωή και πέρα από το χωριό, και καλύτερη. Και έτσι έχει στραφεί αλλού. Σπουδάζουν οι νέοι μας, μορφώνονται, γίνονται επαγγελματίες και επιχειρηματίες και σιγά σιγά αναγκαστικά φεύγουν και από τον τόπο για να μπορέσουν να δραστηριοποιηθούν. Κι έτσι, αυτοί που μένουν πίσω είναι αυτοί που έχουν ανάγκη πλέον και το Αγροτικό Ιατρείο, που έχει τον τίτλο Κέντρο Υγείας, αλλά και όσοι το επισκέπτονται κατά καιρούς και έχουν την ανάγκη για να επισκεφθούν έναν γιατρό, μπορούν να το κάνουν.

Οπότε η δράση του Συλλόγου σήμερα, με βάση όλα αυτά που είπατε, θεωρείται ότι έχει ατονήσει, ότι θα μπορούσε να γίνονται και άλλα πράγματα, αλλά κάπως το αφήσαμε στάσιμο ή προχωράει με έναν καλό ρυθμό;

Εγώ, όπως σας είπα, το βλέμμα μου τώρα είναι απ’ έξω, κοιτάει μέσα. Κάποτε ήμουνα μέσα και κοιτούσα προς τα έξω. Εγώ θέλω απλά να συγχαρώ όλους όσους συνεχίζουν την προσπάθεια όπως μπορούνε και δεν θα έλεγα ότι βρίσκεται καλύτερα ή χειρότερα, θα έλεγα ότι δείχνει πάντοτε την παρουσία του ο Σύλλογος, είναι εκεί. Και χρειάζεται μονάχα μια απόφαση για να μπορέσει κάποιος να τον επισκεφθεί, να γνωρίσει τη διαδικασία και να αιμοδοτήσει κιόλας, να γίνει και αιμοδότης. Λόγω του ότι η νεολαία μας φθίνει, και αυτό το διαπιστώνουμε αν δούμε το Δημοτικό μας Σχολείο που ήταν επταθέσιο και κάποτε αριθμούσε εκατόν είκοσι- εκατόν τριάντα παιδιά, σήμερα έχει πολύ λίγους μαθητές. Οι δάσκαλοι πλέον είναι οι μισοί απ’ όσοι κάποτε βρισκόταν στο χωριό μας. Να φανταστείτε ότι στο χωριό μας παλιά, επειδή δεν υπήρχε και η συγκοινωνία, βέβαια, η τόσο εύκολη που είναι σήμερα η μετακίνηση, οι δάσκαλοι νοίκιαζαν και έμεναν εδώ, όπως και το Αστυνομικό Τμήμα που διέθετε και δεν διαθέτει πλέον το χωριό μας, είχε τέσσερις άνδρες, τρεις-τέσσερις άνδρες δύναμη, και είχε τη δυνατότητα να φιλοξενήσει αυτόν, ας πούμε, που είχε τη βάρδιά του, να μείνει για να ξεκουραστεί στο Τμήμα και οι υπόλοιποι να νοικιάσουν και να μένουν στο χωριό. Όπως και γινόταν μέχρι και το 1988, πριν φύγω στον στρατό, υπήρχαν εδώ αστυνομικοί που μέναν στο χωριό μας. Το ίδιο γινόταν και με τους δασκάλους. Τώρα πλέον έχουν μειωθεί πάρα πολύ οι μαθητές στο χωριό. Οι νεολαία μας έχει λιγοστέψει και οι νέοι που φτάνουν μέχρι τον Σύλλογο είναι πολύ λιγότεροι απ’ όσοι παλιότερα. Παρόλα αυτά, όμως, παραμένουν παλιοί αιμοδότες οι οποίοι στηρίζουν. Και πληροφορήθηκα τελευταία ότι και πολλοί από τους νέους ενδιαφέρονται και πηγαίνουν και αιμοδοτούν.

Ωραία, και κάτι τελευταίο για να το κλείσουμε, υπήρξε καμία στιγμή που σας συγκίνησε, ας πούμε, βαθιά κάποιος που του προσφέρατε το αίμα και ήρθε, ξέρω ’γω, να σας ευχαριστήσει και έκανε κάποια δωρεά ή οτιδήποτε, κάτι που είπατε: «Τώρα για αυτό είμαι πολύ περήφανος που έγινε»;

Δεν μπορούμε να αναφέρουμε κάτι τέτοιο. Έχουν συμβεί κάποια πράγματα, όπως θα σου πω. Το εξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων θέλαμε να το ανακατασκευάσουμε. Να μείνει και το παλιό σαν, ας πούμε, σαν από την άποψη της αρχαίας πλευράς, σαν παλιό που ήταν και τα λοιπά, αλλά θέλαμε την ανέγερση ενός καινούριου ναού, να μπορεί να πάει κάποιος να βαφτίσει το παιδί του ή, γιατί όχι, να κάνει και τον γάμο του, απ’ έξω βέβαια, γιατί θα γινόταν σαν ξωκλησάκι, έτσι; Είχαμε αυτό το όνειρο και ψαχτήκαμε. Κοντά υπήρχε ρεύμα, θα μπορούσαμε να το ηλεκτροδοτήσουμε. Υπήρχε και η δυνατότητα να πάρουμε και νερό, γιατί κοντά υπήρχαν οι πηγές. Λοιπόν, και έτσι το σκεφτήκαμε ότι θα ήταν ό,τι πιο ωραίο να αφήσουμε, να φτιάξουμε το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων[00:35:00] εκεί που βρισκόταν και το παλιό. Όταν αυτό έγινε γνωστό, ήταν πάρα πολλοί οι άνθρωποι που μας προσέγγισαν και θέλανε να βοηθήσουνε με προσωπική εργασία ή να συνεισφέρουν σε χρήμα ή σε υλικά για να μπορέσουμε να το ανεγείρουμε. Υπήρξαν μέσα, όμως, πολλά προβλήματα όσον αφορά τον χώρο και την ιδιοκτησία του χώρου, η οποία βέβαια ήταν δημόσια, θα πρέπει να γίνουνε παραχωρήσεις, οι πράξεις δικαστικές για να μπορέσει να φτάσει σε εμάς. Μετά ανακαλύψαμε ότι δεν μπορούσαμε εμείς να έχουμε σαν περιουσιακό στοιχείο έναν τέτοιο χώρο και θα ’πρεπε αυτό να πάει στην εκκλησία. Έπρεπε να ξαναγίνουν όλα από την αρχή και, εν πάση περιπτώσει, ακόμα δεν φτάσαμε να το ανεγείρουμε. Είναι ζωντανή, όμως, η ιδέα ακόμα και ελπίζω κάποια στιγμή να το καταφέρουμε.

Ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη!

Κι εγώ!

Το εκτίμησα ιδιαιτέρως, ευχαριστώ.

Να είστε καλά.