Istorima Archive

[00:00:00]Είμαι ο Ιωάννης-Πορφύριος Καποδίστριας, είναι 26 Ιουνίου του 2023 και βρίσκομαι μαζί με την κυρία Νταίζη Μπουζιάνου, η οποία θα μας συστήσει το αεροδρόμιο Ζακύνθου, την ιστορία του, αλλά και την προσωπική της ιστορία μέσα στο αεροδρόμιο. Καλησπέρα σας.

Καλησπέρα σας. Ονομάζομαι Νταίζη Μπουζιάνου. Αναστασία είναι το κανονικό, αλλά το έχω αλλάξει επί… τω καλλιτεχνικώ, από το Δημοτικό ήδη. Είμαι 64 χρονών και καταγωγή και διαμονή στη Ζάκυνθο. Γεννήθηκα το ’59 στην Αθήνα, επειδή τότε τα μέσα εδώ, στη Ζάκυνθο, δεν ήταν τόσο σύγχρονα και αποφάσισαν οι γονείς μου να με γεννήσουν σε ένα πιο σύγχρονο νοσοκομείο. Εκεί, με μετέφεραν σε ένα σπίτι στη Νέα Σμύρνη μέχρι να γίνω σαράντα ημερών, για να με φέρουν στη Ζάκυνθο. Και ήρθε έτσι το πλήρωμα του χρόνου, και όταν έμεινα μόνιμα στην Αθήνα, σαν τόπο επιλογής διάλεξα, εντελώς τυχαία, τη Νέα Σμύρνη ξανά. Μεγάλωσα στη Ζάκυνθο, τελείωσα σχολείο εδώ πέρα. Πολύ ωραία παιδικά χρόνια, πολύ ωραίες αναμνήσεις, ζεστές, με όλα, ό,τι συνεπάγεται την εποχή εκείνη, τα παιδικά χρόνια. Να μετράμε τα μπάνια, τα παγωτά, με μια Ζάκυνθο που ήταν τελείως διαφορετική απ’ ό,τι είναι σήμερα, με αγνές παραλίες. Κάναμε μόνοι μας μπάνιο τον περισσότερο καιρό, δηλαδή ήταν τόσο τεράστιες οι παραλίες που μπορούσε να μην συναντήσεις και άλλον δίπλα σου. Λαγανάς, Αργάσι, Αλυκές, Τσιλιβί, όλες αυτές οι παρθένες, τότε, παραλίες, προτού γεμίσουν με τόσο πολύ κόσμο. Καλό, βέβαια, που έχουμε τόσο πολύ τουρισμό, γιατί δουλεύει πολύς κόσμος από εκεί και θρέφονται πολλές οικογένειες, αλλά και εκείνη η Ζάκυνθος με τις καντάδες επάνω στην Μπόχαλη, με τα ρομαντικά, με τις γκιόγκες που πουλάγανε τα παιδιά στα μαγαζιά, με τις καντάδες, ήτανε το κάτι άλλο. Δηλαδή, αυτό σαν ταινία μπορεί να το δει κανείς. Μετά, στα δεκαεφτά, έφυγα για σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο που λέγεται σήμερα, τότε ήτανε Πάντειος Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και είχα περάσει με υποτροφία τότε. Και είχε τότε και μόνο δύο τμήματα. Τώρα στο Πάντειο είναι πάρα πολλά τα τμήματα. Τελείωσα στα τέσσερα χρόνια, δούλευα κιόλας, γιατί ήθελα να βοηθάω λίγο… Ήμασταν πολυμελής οικογένεια κι ήθελα να έχω και τα δικά μου, για τα προσωπικά μου έξοδα, να δουλεύω και να σπουδάζω. Οι γονείς μου δεν θέλανε τόσο, αλλά τέλος πάντων, το δέχτηκαν. Και αφού τελείωσα και δούλευα, έδωσα εξετάσεις στο δημόσιο, πέρασα στο Υπουργείο Άμυνας και στη συνέχεια αποφάσισα να κάνω μετάταξη για να έρθω στη Ζάκυνθο, όπου οι συνθήκες ζωής θα ήταν καλύτερες. Έτσι, λοιπόν, μετά από τα ωραία χρόνια της Αθήνας, όπου εκεί απέκτησα και ένα μωράκι και ήτανε και ο λόγος που με ανάγκασε περισσότερο να έρθω στη Ζάκυνθο, για να ζήσουμε πιο γνήσια, πιο κοντά στη φύση. Και οπότε, έκανα προσπάθειες και τότε ήταν, βέβαια, και εύκολες οι μετατάξεις και ήρθα στο Υπουργείο Μεταφορών, στην Πολιτική Αεροπορία, η οποία εδρεύει στο αεροδρόμιο της Ζακύνθου. Στην Πολιτική Αεροπορία ανήκει και το αεροδρόμιο της Ζακύνθου, μέχρι το 2017, οπότε έγινε ιδιωτικό και το πήρε η Fraport. Εκεί, λοιπόν, ήρθα σε πρώτη επαφή με το αεροπλάνο. Πέρασα σχολή, βέβαια, πριν έρθω σε αυτή τη δουλειά. Πέρασα μια εκπαίδευση, γιατί είναι μια δύσκολη δουλειά, με πολλή ευθύνη. Υπάρχει, λοιπόν, η σχολή της Πολιτικής Αεροπορίας, η οποία εδρεύει στην Αθήνα, και από κει εκπαιδεύονται όλοι πριν… Ακόμα και αεροσυνοδοί και πιλότοι δίνουνε κάποια μαθήματα και εξετάσεις, εταιρείες σεκιούριτι εκεί εκπαιδεύουν το προσωπικό τους και πέρασα μια εκπαίδευση περίπου έξι μηνών. Πέρασα λίγο και από τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης για υπολογιστές και όλα αυτά και κατόπιν, τοποθετήθηκα στη Ζάκυνθο, το 1992. Είμαι, λοιπόν, εδώ πέρα, στη θέση αυτή, η οποία σαν τίτλος είναι «αερολιμενικός», που είναι κατά κάποιο τρόπο η κρατική Αεροπορική Αρχή. Έχουμε την εποπτεία [00:05:00]του αεροδρομίου και είναι το «μάτι» του δημοσίου μέσα στο αεροδρόμιο. Όταν ξεκίνησα, ήταν πολύ μικρό το αεροδρόμιο. Είχε πολύ λίγους επιβάτες, τότε, σε εκκίνηση. Εγώ τοποθετήθηκα στο δεύτερο κτήριο του αεροδρομίου, γιατί το αρχικό κτήριο χτίστηκε το 1971. Τότε ήταν ένας μικρός χώρος, σαν παράγκα –έτσι το λέγανε– και εξυπηρετούσε μόνο πτήσεις εσωτερικού. Σιγά σιγά, μεγάλωσαν οι ανάγκες του αεροδρομίου, η κίνηση των επιβατών και έτσι, ξεκίνησαν οι διεθνείς πτήσεις, με τσάρτερ και τα λοιπά, από το 1972. Ξεκίνησε μόνο με πτήσεις εσωτερικού και στη συνέχεια, δειλά δειλά, με κάποιες πτήσεις εξωτερικού. Είχαν αρχίσει οι Άγγλοι τότε και ερχόντουσαν δειλά δειλά. Υπήρχε η Σαμέντ, η Thomson. Στη συνέχεια, δημιουργήθηκε η ανάγκη για μεγαλύτερο χώρο και έγινε το αεροδρόμιο, το οποίο πάλι εγκαταλείφθηκε. Και αυτό το αεροδρόμιο, που ήδη υπάρχει, αλλά τώρα είναι τελείως εγκαταλελειμμένο, εξυπηρετούσε όλες τις πτήσεις τσάρτερ που ερχόντουσαν από όλα τα μέρη της Ευρώπης. Εντάξει, η κίνηση ήτανε μικρή στην αρχή βέβαια, δεν είχαμε τόσο μεγάλη όσο… Εξυπηρετούσε μια μικρή πίστα με τρεις θέσεις αεροπλάνων. Η χωρητικότητα της αίθουσας ήταν πολύ μικρή. Πολύ συχνά οι άνθρωποι περίμεναν έξω, στον ήλιο. Και αυτό δημιούργησε την ανάγκη ενός μεγαλύτερου κτηρίου και είναι το υπάρχον, το οποίο, πραγματικά, είναι ένα στολίδι για τη Ζάκυνθο, γιατί έχει όλες τις προδιαγραφές ενός ευρωπαϊκού αεροδρομίου. Αξίζει να το επισκεφτεί κανείς. Αν και ιδιωτική εταιρεία το ανέλαβε και, εντάξει, δεν είναι τόσο καλό ότι δεν ανήκει στο δημόσιο, αλλά εγώ μπορώ να πω ότι το έχει αναβαθμίσει πάρα πολύ και είναι πάρα πολύ καθαρό. Οι επιβάτες μπορούν άνετα να κινηθούν μέσα, υπάρχει ασφάλεια και δεν υπάρχουν παράπονα όσον αφορά τη διακίνηση των επιβατών.

Το αντικείμενο της δουλειάς μου, ο τίτλος της δουλειάς μου είναι «αερολιμενικός». Οι αερολιμενικοί είναι υπάλληλοι του δημοσίου, οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με πάρα πολλά καθήκοντα όσο ήταν στο δημόσιο το αεροδρόμιο. Από το να ελέγχουνε τον διάδρομο πριν κατέβει ένα αεροπλάνο, μέχρι τις πληρωμές των αεροπλάνων πριν φύγουνε, μέχρι το εάν κάποιος μεθυσμένος επιβάτης δημιουργεί πρόβλημα, να καλέσουν την αστυνομία να κατεβάσουν τον επιβάτη, που έχει συμβεί αρκετές φορές. Να κυνηγάμε τους γλάρους στον διάδρομο, γιατί οι γλάροι, ειδικά τον Μάιο, επειδή έχουν ρευματικά, τους άρεσε να στέκονται σε παράταξη μπροστά στον διάδρομο, να μη φεύγουν με τίποτα. Και έπρεπε να βγαίνουμε με το ειδικό αυτοκίνητο, το Follow Me, που είναι για να ελέγχεις τον διάδρομο, και μέσα μας είχαν τοποθετήσει ένα μηχάνημα με διάφορους ήχους, ώστε να ακούνε τους ήχους από γεράκι ή οτιδήποτε και να φεύγουνε. Μερικές φορές, ούτε αυτό τους επηρέαζε και υπήρχαν πολλές φορές στη βάρδιά μου, που ήμουν στην άκρη, κάτω από το αεροπλάνο σχεδόν, να κράζουμε, όπως λέγαμε τότε, για να φεύγουν οι γλάροι από την αντίθετη πλευρά, να μη δημιουργήσουν πρόβλημα στον κινητήρα. Γιατί ένα πουλί στον κινητήρα μπορεί να πετάξει το αεροπλάνο. Αυτό ήτανε μια από τις αρμοδιότητες που είχαμε, ήταν ευχάριστες αρμοδιότητες αυτές. Και τα δύσκολα ήτανε όταν μας ειδοποιούσαν για κάποιο αεροπλάνο με πρόβλημα. Ευτυχώς, στην πορεία των τριάντα ετών της δουλειάς μου, δεν είχα πολλά προβλήματα, έτσι, κινδύνους, επικίνδυνες καταστάσεις. Το ένα συμβάν ήτανε μ’ ένα στρατιωτικό αεροσκάφος, το οποίο έχασε κινητήρα και προσγειώθηκε χωρίς κινητήρα στο αεροδρόμιο μας, ασφαλώς βέβαια. Ήταν πολύ τυχερός ο πιλότος. Μετά μπλόκαρε, βέβαια, το αεροπλάνο, δεν μπορούσε να φύγει. Σε αυτή την περίπτωση κλείνουμε τον διάδρομο και δεν πετάνε. Βγάζουμε ένα NOTAM ότι το αεροδρόμιο είναι κλειστό και δεν έρχονται αεροπλάνα εδώ πέρα, πηγαίνουν σε κάποιο εναλλακτικό αεροδρόμιο. Και ήρθαν από την Ανδραβίδα, με ειδικό μηχάνημα, και το μετακίνησαν. Ένα άλλο περιστατικό που θυμάμαι είναι όταν απογειώθηκε το αεροπλάνο και χτύπησε έναν γλάρο μπροστά, στη μύτη, που έχει όλα τα ηλεκτρονικά συστή[00:10:00]ματα και το άνοιξε σαν χαρτί, τη μύτη όλη του αεροπλάνου. Έκανε πολύ μεγάλη ζημιά, ενώ ο γλάρος απλά πέθανε. Τίποτα άλλο, ούτε τραυματίστηκε ούτε τίποτα. Και για όλα αυτά υπάρχουν και φωτογραφίες στο αρχείο μου. Το αεροπλάνο, βέβαια, με εκατόν ογδόντα επιβάτες, αναγκάστηκε να φύγει, δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω αμέσως, έπρεπε να αδειάσει τα καύσιμα. Γύρισε πίσω, δεν είχαν πάθει… Προσγειώθηκε ασφαλώς, ήμασταν, βέβαια, stand by, γιατί ήταν δύσκολη η κατάσταση. Και κατέβηκαν οι επιβάτες και το αεροπλάνο έμεινε τρεις μέρες στη Ζάκυνθο, μέχρι να επισκευαστεί και να φύγει. Αυτά έτσι σκόρπια, λίγο, όσον αφορά τα γεγονότα της δουλειάς. Πέρα από την ειδικότητά της αερολιμενικού, είχα και την ειδικότητα της επιθεωρήτριας ασφάλειας, που σημαίνει ότι ήμουνα και είμαι υπεύθυνη για την ασφάλεια του αεροδρομίου και την ασφαλή διακίνηση των επιβατών, ώστε να μην υπάρξει κάποιος τρομοκράτης να περάσει μέσα, να γίνονται οι έλεγχοι σωστά. Παλιότερα, όταν το αεροδρόμιο ανήκει στην ΥΠΑ, τον έλεγχο των επιβατών τον είχε η αστυνομία. Τώρα, με τη Fraport, γίνεται από εταιρεία σεκιούριτι. Γύρω στα ογδόντα άτομα υπηρετούν για να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τη διακίνηση των επιβατών. Το αεροδρόμιό μας έχει ελεγχθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφαλείας και από άλλες επιτροπές και έχει θεωρηθεί πάρα πολύ ασφαλές. Δεν περνάει κουνούπι χωρίς να έχει ελεγχθεί. Όταν ήταν μικρότερο το αεροδρόμιο και το διαχειριζόμασταν εμείς, η Πολιτική Αεροπορία, εγώ έβγαζα και όλες τις κάρτες του προσωπικού, οπότε και να υπήρξε κάποιος που να μην έπρεπε να είναι στον χώρο του αεροδρομίου που απαγορευότανε, μπορούσα και δι’ ιδίοις όμμασι να το καταλάβω, γιατί ήξερα όλα τα άτομα. Τώρα είναι πολύς ο κόσμος και δεν μπορείς να το ξέρεις, έτσι, οπτικά. Δεχόμαστε και πτήσεις από το Ισραήλ, οι οποίες ήταν πάρα πολύ αυστηρές και είχαν πολύ αυστηρούς κανόνες ασφαλείας. Σκεφτείτε ότι ερχόταν ένα αεροπλάνο πριν, με δικούς τους, με δικά τους άτομα σεκιούριτι να κάνουν δεύτερους ελέγχους ασφαλείας, εκτός τους ελέγχους που κάνουμε εμείς εδώ στη Ζάκυνθο. Τώρα έχουν λιγοστέψει οι πτήσεις –δεν ξέρω φέτος αν έχει ξεκινήσει κάποια ακόμα– και δεν είναι τόσο τα πράγματα, τόσο αυστηρά. Καταρχάς, έρχονται και μέσω άλλου αεροδρομίου, δεν είναι τόσο όπως παλιότερα, που ήτανε συναγερμός. Σαν να είχαμε με συνθήκες πολέμου ήταν το αεροδρόμιο τότε. Μέσα στη διάρκεια αυτών των ετών της θητείας μου στο αεροδρόμιο, διετέλεσα και σαν αναπληρώτρια αερολιμενάρχη κάποιο διάστημα. Συνέβησαν και διάφορα ευτράπελα μέσα στον χώρο. Το πιο αστείο είναι όταν μας σήμανε συναγερμός –έστειλαν κάποιο σήμα και ειδοποίησε η εταιρεία– ότι το αεροπλάνο μετέφερε έναν επιβάτη, ο οποίος ήταν «dead» Έγινε μεγάλη κινητοποίηση και πώς θα τον παραλάβουμε, πώς θα γίνει η διαδικασία για το πώς θα μπει η νεκροφόρα μέσα και τα λοιπά και τα λοιπά. Και ενώ είχαμε κάνει όλη αυτή την κινητοποίηση, ξαναστέλνει η εταιρεία ένα σήμα –τότε μας έστελναν σήματα και μας ενημερώνανε– ότι ο επιβάτης ήταν «deaf», δηλαδή κουφός, και θα έπρεπε να έχει ιδιαίτερης μεταχείρισης, γιατί δεν ήταν τότε ακόμα η διαδικασία για τα ΑμΕΑ έτσι όπως είναι τώρα, που υπάρχει ειδικό πρόγραμμα, ειδικοί συνοδοί και τους προσέχουν πολύ περισσότερο. Μιλάμε για την εποχή γύρω στο 1996-’97. Δεν ήταν τα πράγματα έτσι όπως είναι τώρα. Τώρα υπάρχει ειδική μέριμνα. Οι εταιρείες έχουν ειδικό προσωπικό, το οποίο είναι επιφορτισμένο να εξυπηρετεί τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Ακόμα, έξω από το αεροδρόμιο, υπάρχει μια συσκευή –ίσως πολύς κόσμος δεν το ξέρει κι αυτό– που πατάς το κουμπάκι και μόνος του κάποιος με καροτσάκι, που δεν μπορεί, μπορεί να πατήσει το κουμπάκι και να έρθει εκεί ο υπάλληλος να τον παραλάβει και να τον στείλει με ασφάλεια στην πατρίδα του. Αυτά όσον αφορά το αντικείμενο της δουλειάς μου και τα γεγονότα που συνέβαιναν μέσα σε αυτό τον χώρο. Τώρα, στο καινούριο αεροδρόμιο, οι [00:15:00]θέσεις είναι πιο ξεκαθαρισμένες, δηλαδή τη δουλειά που έκανα εγώ, την κάνουνε… Εμείς ήμασταν τρία άτομα στις βάρδιές μας. Οι βάρδιες ήταν οκτάωρες και μοιραζόντουσαν σε… είχαμε τρεις βάρδιες και ρεπό. Τώρα, η δουλειά του ενός ατόμου τότε, έχει αντικατασταθεί από έξι άτομα. Είναι άλλο άτομο που κάνει τον έλεγχο του διαδρόμου. οι οδηγοί το Follow Me, γιατί ο διάδρομος πρέπει να ελέγχεται απαρέγκλιτα πριν ανοίξει το αεροδρόμιο. Το αεροδρόμιο της Ζακύνθου δεν είναι εικοσιτετράωρο. Λειτουργεί, δέχεται πτήσεις από τις πέντε η ώρα το πρωί μέχρι τις δέκα η ώρα το βράδυ, λόγω της ωοτοκίας της χελώνας καρέτα-καρέτα. Θα μου πείτε, τηρείται πολύ αυστηρά αυτό το ωράριο; Κάποιες φορές, για την εξυπηρέτηση των επιβατών, παρεκκλίνουνε τις ώρες. Δηλαδή, μπορεί το αεροπλάνο… δεν θα ’ρθει ποτέ πριν τις πέντε η ώρα, αλλά μπορεί να καθυστερήσει, γιατί αν τύχει κάποια βλάβη μετά τις δέκα το βράδυ, δίνεται μία παράταση. Όπως, επίσης, και αν τύχει τη νύχτα να χρειαστεί να φύγει κάποιος με ένα στρατιωτικό αεροπλάνο, δεν θα σκεφτούμε ότι η χελώνα θα ενοχληθεί, θα φύγει με το στρατιωτικό. Θα μου πείτε, γιατί δεν απογειώνεται το αεροπλάνο όχι από την πλευρά που γεννάνε οι χελώνες, από την άλλη πλευρά. Οι προσγειώσεις-απογειώσεις των αεροσκαφών εξαρτώνται απ’ τον καιρό. Δεν μπορεί, δηλαδή, ο κάθε ελεγκτής πάνω στον Πύργο να δώσει από μόνος του: «Πήγαινε από τον βορρά» ή «Από τον νότο», αλλά εξαρτάται από το πώς είναι ο άνεμος και πώς διευκολύνει, οπότε αυτό δεν ρυθμίζεται από ανθρώπινο χέρι. Το αστείο είναι ότι κάποιος Ζακυνθινός μας έστειλε κάποτε μία επιστολή, ζητώντας να μην περνάνε τα αεροπλάνα πάνω από το σπίτι του, γιατί τον ενοχλούσε ο θόρυβος το πρωί. Αλλά αυτό ήταν αδύνατον, όπως το απαντήσαμε γραπτώς, γιατί ο αεροδιάδρομος ήταν επάνω από το σπίτι του και όταν έπρεπε να φύγει από τον διάδρομο τον συγκεκριμένο, δεν γινόταν, ο ελεγκτής, για να μην ενοχλήσει τον επώνυμο Ζακυνθινό πολίτη, να αλλάξει πορεία το αεροπλάνο. Δεν είναι αυτοκίνητο, που του λες: «Στρίβε δεξιά» ή «αριστερά». Οι αεροδιάδρομοι είναι προκαθορισμένοι και ακολουθούν συγκεκριμένες συντεταγμένες. Το αεροδρόμιο έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον. Όσοι δουλεύουμε εκεί πέρα, παθαίνουμε κάτι σαν τους αλκοολικούς, δεν θέλουμε να φύγουμε, γιατί προσφέρει την ένταση. Δηλαδή, εκεί που όλα είναι χαλαρά, γίνεται ένας πανικός και εκεί που γίνεται ένας πανικός και τελειώνει, θα φύγει το αεροπλάνο, θα προσγειωθεί το αεροπλάνο, θα κατέβει, θα προλάβουμε, μετά γίνονται όλα μια χαρά και ηρεμούμε. Τώρα, γίνεται και με σύγχρονο τρόπο η στάθμευση των αεροσκαφών, γιατί έχουν εφοδιαστεί με ειδικά μηχανήματα, οπότε μπορεί να παρκάρει το αεροπλάνο με τη μούρη προς το κτήριο και μετά, με ειδικό μηχάνημα, το βοηθάνε και φεύγει, κάτι που δεν γινόταν επί των ημερών μας. Δεχόμαστε και αρκετά ιδιωτικά αεροπλάνα –όχι τόσο πολλά όσο παλιότερα. Γιατί, για να πω την αλήθεια, παλιότερα που δεχόμασταν λίγα, είχαμε λίγες θέσεις, κάναμε και μερικές αλχημείες για να χωρέσουν περισσότερα αεροπλάνα απ’ όσα χωράνε. Ήταν πολύ δύσκολο και έπρεπε να ξέρεις πολύ καλά να χειριστείς το πώς θα παρκάρεις ένα αεροπλάνο για να μην κινδυνεύσει και για να μπορούν και γύρω γύρω να κινούνται όλα τα οχήματα εφοδιασμού με καύσιμα, να κατέβουν οι βαλίτζες, να γίνει ο καθαρισμός και, εφόσον υπάρχει πρόβλημα, να μπορεί να κινηθεί και το πυροσβεστικό με ασφάλεια. Λειτουργεί και πυροσβεστικός σταθμός τώρα στο αεροδρόμιο. Υπάρχουν μόνιμα οι πυροσβέστες, οι οποίοι μένουν μέσα στις εγκαταστάσεις, σε εξοπλισμένους χώρους και είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι ώστε να προσφέρουν τη βοήθειά τους και μακάρι να μη χρειαστεί, όπως δεν έχει χρειαστεί μέχρι στιγμής. Ευτυχώς, στα τριάντα χρόνια της συνεχούς παρουσίας μου στη Ζάκυνθο, δεν είχαμε ατύχημα σοβαρό. Κανένα ατύχημα, θα μπορούσα να πω. Ένα ατύχημα συνέβη με ένα μικρό αεροπλάνο ισραηλινό, το οποίο δεν άκουσε τις οδηγίες –δεν είχε επιβάτες μέσα–, με ευθύνη του πιλότος το πήρε και ήταν αυτό που χτύπησε στην Κεφαλονιά, εδώ και περίπου δεκαπέντε χρόνια, που σκοτώθηκαν οι άνθρωποι. Γιατί δεν είχε τα κατάλληλα μηχανήματα, δεν του έδωσε ειδοποίηση και έπεσε πάνω στο βουνό της Κεφαλονιάς. Και πέρυσι είχαμε ένα μικρό πρόβλημα με ένα αεροπλάνο πυροσβεστικό, το οποίο έπεσε[00:20:00] στην προσπάθεια να κατασβέσει φωτιά –στην περιοχή της Λιθακιάς νομίζω ή του Αγαλά, κάπου εκεί. Ήταν τυχερός, όμως, ο πιλότος, γιατί ήταν αυτά τα πυροσβεστικά και έπεσε, αλλά έπεσε πάνω σε δέντρο και ναι μεν το αεροπλάνο καταστράφηκε, αλλά ο πιλότος δεν έπαθε τίποτα. Αυτά είναι τα λίγα γενικά συμβάντα στο αεροδρόμιο.

Μου είχατε πει μία ιστορία παλιότερα για μία αεροπειρατεία.

Παρ’ ολίγον αεροπειρατεία-

Παρ’ ολίγον, έτσι. Ναι, ναι-

Όχι, όχι κανονική αεροπειρατεία. Όντως, υπήρχε κάποιος ο οποίος ήταν ερωτευμένος με μια Αγγλίδα και αυτή τελικά το έσκασε και του έφυγε, δεν ήθελε να τον πάρει και έφυγε κρυφά. Αυτός, λοιπόν, το ανακάλυψε και γύρναγε γύρω γύρω στο αεροδρόμιο για να την πάρει ή να κάνει κάτι στο αεροπλάνο. Και είχαμε βγει με αστυνομία και με τον τότε αερολιμενάρχη, τον κύριο Σταυρίδη, και περιπολούσαμε γύρω γύρω από τον χώρο προσγείωσης, μήπως βγει πουθενά με κάποιο ντουφέκι. Γιατί αυτός απειλούσε ότι δεν θα την αφήσει να φύγει και επιστρατεύτηκαν οι δυνάμεις εδώ, της αστυνομίας της Ζακύνθου. Τελικά, τον απομάκρυναν και δεν φτάσαμε σε κάποιο δυσάρεστο γεγονός, να χτυπήσει το αεροπλάνο με κάποιο ντουφέκι. Εντάξει, ζημιά δεν θα του έκανε, αλλά δεν ξέρει ποτέ κανείς, αν χτύπαγε τα λάστιχα και… Δηλαδή, δεν θα μπορούσε, ζημιά δεν θα του έκανε, ήταν πολύ δύσκολο να πλησιάσει μέσα στον χώρο. Αλλά επειδή ποτέ δεν ξέρεις ένας τρελός τι θα κάνει… Και έτσι, η κοπέλα έφυγε με ασφάλεια στην Αγγλία και αυτός έμεινε εδώ και, πιθανώς, στην επόμενη πτήση να παρέλαβε κάποια καινούρια αγαπητικιά. Το συνηθίζουν εδώ, στη Ζάκυνθο. Ναι, κι αυτό είναι ένα ευτράπελο, έτσι, γεγονός. Είχαμε, αρκετά υπάρχουν, έτσι, μικρά και μεγάλα και μέσα στον χώρο του αεροδρομίου. Τώρα δεν έχω πολλή επαφή με τον χώρο, γιατί η θέση μου είναι κυρίως εποπτική. Όλο τον επιχειρηματικό τομέα τον έχει αναλάβει η Fraport με το προσωπικό της. Έχει δώσει δουλειά σε πάρα πολλά άτομα, δουλεύουνε πολύ καλά τα παιδιά και άψογα, η συνεργασία είναι άψογη. Και περιορίζεται ο ρόλος μου, πλέον, στον εποπτικό, αν συμβεί κάτι και πρέπει να παρέμβω σαν Αεροπορική Αρχή, είτε στο θέμα της ασφάλειας του αεροδρομίου, όπου κάνω και εκπαιδεύσεις, αλλά και εξετάζω προφορικά και ελέγχω το πώς δουλεύουν οι ελεγκτές ασφαλείας –σεκιούριτι, όπως ξέρει ο κόσμος– προτού αναλάβουν δουλειά στο πόστο τους για να εμποδίζουνε κάποιον ανεπιθύμητο να περάσει. Πολλές φορές, ο κόσμος διαμαρτύρεται για αυτό τον έλεγχο που γίνεται, γιατί βέβαια, εντάξει, δεν είναι ευχάριστο να σου αδειάσουνε τις βαλίτζες σου και όλα αυτά, αλλά όλα αυτά μας δίνουνε την αίσθηση της ασφαλούς πτήσης και ότι δεν θα υπάρχει κάποιος τρελός ή κάποιος ερωτευμένος να μπορέσει να δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα και να τρομοκρατήσει τους επιβάτες στον αέρα. Η κίνηση του αεροδρομίου είναι πάρα πολύ ικανοποιητική. Ξεκίνησε σταδιακά, από όταν ξεκίνησαν οι πτήσεις, ανέβαινε σιγά σιγά και σταθερά, με αποκορύφωμα τη χρονιά του 2019, έφτασε να διακινήσει εννιακόσιες χιλιάδες σε άφιξη και άλλους τόσους σε αναχώρηση. Δηλαδή, μέσα στο αεροδρόμιο περάσανε ένα εκατομμύριο οχτακόσιες χιλιάδες επιβάτες. Φανταστείτε τι γίνεται, τι χαμός γίνεται με τόσο κόσμο να διακινείται. Γιατί δεν κινούνται μόνο επιβάτες, είναι και τα ιδιωτικά, είναι και οι συνοδοί τους, είναι και αυτοί που τους παραλαμβάνουν. Είναι, δηλαδή, κάτι σαν ένα μεγάλο εργοτάξιο με κόσμο, με αυτοκίνητα που νοικιάζονται, με άτομα που παραλαμβάνουνε με τις λιμουζίνες και τα λοιπά και τα λοιπά. Δηλαδή, καμιά φορά σκέφτομαι, όταν κοιτάζω ένα αεροπλάνο που έρχεται και το πλησιάζουν γύρω τα αυτοκίνητα, όλα αυτά, να το ξεφορτώσουν, να το εφοδιάσουν με καύσιμα, από ένα αεροπλάνο πόσος κόσμος μπορεί να ζει. Οδηγοί λεωφορείων, οδηγοί ταξί, τα κυλικεία που δουλεύουν μέσα στο αεροδρόμιο, τα ξενοδοχεία. Πόσο κόσμο τροφοδοτεί ένα[00:25:00] και μόνο αεροπλάνο. Βέβαια, μέσα στα χρόνια αυτά που υπηρετώ στο αεροδρόμιο, μου έτυχε και να συναντήσω πολλές φορές και πολλούς επισήμους επιβάτες, προσκεκλημένους ή που ερχόντουσαν για διακοπές. Από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, οποίος είχε έρθει από εδώ, μας έκανε την τιμή –δεν θυμάμαι ποια χρονιά ακριβώς– και μεταφέρθηκε και στα Στροφάδια. Από αρχηγούς κρατών, από τον Εμίρη του Κουβέιτ, του Κατάρ, του Κουβέιτ –μάλιστα απ’ το Κουβέιτ ήρθαν και πρόσφατα–, βασιλείς από το Μαρόκο και πάρα πολλοί επώνυμοι, οι οποίοι μάλιστα, πολλές φορές, είχαμε… Εγώ ήμουν επιφορτισμένη για την υποδοχή τους σαν επίσημα άτομα, γιατί η Αρχή του αεροδρομίου έπρεπε να είναι στην υποδοχή. Δεν μας επιτρέπανε, ειδικά στις βασιλικές οικογένειες, να πλησιάζουμε τα δύο μέτρα περίπου, έπρεπε να είμαστε σε απόσταση. Γίνεται ειδική διαδικασία για όλους αυτούς. Δεν έρχονται σε επαφή με τον κόσμο, φεύγουν κατευθείαν με λιμουζίνες και κατευθύνονται στα κότερα, στις θαλαμηγούς που τους περιμένουνε. Επίσης, έχουν έρθει και διάσημοι ηθοποιοί, καλλιτέχνες, πάρα πολλοί άνθρωποι, αρχηγοί κρατών, που φιλοξενούνται για διακοπές, πότε ινγκόγκνιτο, πότε φανερά. Όταν είναι επίσημα, μας έρχεται ειδοποίηση από το Υπουργείο Εξωτερικών. Όταν είναι ανεπίσημα, δεν χρειάζεται καν, δεν τους παραλαμβάνει ούτε σεκιούριτι, γίνονται πολύ διακριτικά όλα. Συνήθως, έρχεται ο καπετάνιος του σκάφους και τους παραλαμβάνει. Πάρα πολλοί έχουν περάσει από το γραφείο μου από τον χώρο που φιλοξενούνται. Έχω και κάποιες φωτογραφίες με κάποιους από αυτούς. Και έχω συζητήσει μαζί τους, όπως έχω και αυτόγραφο. Κάποτε ήτανε, θυμάμαι, ένας διάσημος DJ, μου διαφεύγει το όνομά του τώρα, για τον οποίο πήρα και αυτόγραφο, επειδή τον λάτρευε η κόρη μου και τρελάθηκε από τη χαρά της. Δεν μπορώ να θυμηθώ το όνομά του τώρα, αλλά έτυχε να έχω εκείνη την ημέρα πάρει ένα CD απ’ την εφημερίδα και μου υπέγραψε πάνω στο CD και ενθουσιάστηκε που είχα και το CD του μαζί. Πολλά τέτοια, πολλά τέτοια στιγμιότυπα έχουνε περάσει στην πορεία της θητείας μου. Τώρα, βέβαια, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν ερχόμαστε σε επαφή ποτέ με τους επιβάτες εμείς, σαν υπεύθυνοι του αεροδρομίου, και η δουλειά έχει περιοριστεί περισσότερο σε εποπτικό έλεγχο και οικονομικό έλεγχο. Γιατί κάθε αεροπλάνο που έρχεται, μας πληρώνει κάποιο ποσόν για τα τέλη στάθμευσης και για τους επιβάτες. Σε γενικές γραμμές, αυτή είναι η όλη εικόνα της δουλειάς μου και των συνθηκών που επικρατούν στο αεροδρόμιο.

Έχει τύχει, ήμουνα τυχερή, γιατί δίδαξα κιόλας. Έχω πάρει και μια εκπαίδευση, κάτι σαν μεταπτυχιακό, όσον αφορά τη διδασκαλία, από το Καποδιστριακό. Και δίδαξα, όλη αυτή την εμπειρία, για δυο χρόνια, μαθητές του ΙΕΚ, οι οποίοι παρακολουθούσαν κάποιο κομμάτι αεροπορικό και χρειάστηκε τη βοήθειά μας, γιατί δεν υπήρχε –δεν υπάρχει– κάποιο αντίστοιχο εδώ, στη Ζάκυνθο, κάποιος καθηγητής που να έχει τις γνώσεις. Και μου ζήτησαν από το ΙΕΚ, αφού πήρα ειδική άδεια, και μετέδωσα τις γνώσεις και την εμπειρία μου στα παιδιά αυτά. Ήτανε δέκα τη μια χρονιά και δεκαπέντε, νομίζω, την άλλη. Τους ενδιέφερε πάρα πολύ, γιατί έχει πολύ ενδιαφέρον όλο αυτό. Τα παιδιά ήρθαν και στο αεροδρόμιο και παρακολούθησαν πώς γίνεται η διαδικασία του check in, πώς μεταφέρουν τις βαλίτζες και από κει, το αγάπησαν τόσο πολύ όλο αυτό που έβλεπαν, που ήδη δέκα παιδιά από τότε έχουν βρει δουλειά στο αεροδρόμιο και δουλεύουν μόνιμα τα καλοκαίρια.

Πώς ήταν να μεταλαμπαδεύετε όλες αυτές τις γνώσεις κι όλη αυτή την εμπειρία;

Είναι πάρα πολύ όμορφο, γιατί εμένα μου αρέσει πάρα πολύ αυτή η δουλειά, δεν την κάνω από απλά δημοσιοϋπαλληλικό ενδιαφέρον. Τη ζω τη δουλειά αυτή και την αγαπάω και το κάνουμε με πολλή αγάπη και με ενδιαφέρον. Δεν είναι απλά: «Πηγαίνω να δουλέψω οχτώ ώρες και να φύγω».[00:30:00] Είναι κάτι σαν πάθος, γιατί αγαπάω πολύ και τα αεροπλάνα. Έχω μία μεγάλη συλλογή στο σπίτι, έχω φτιάξει έναν ειδικό χώρο όπου, όσο και να φαίνεται αστείο, έχω αγοράσει ένα αεροδρόμιο από τα Playmobil, το έχω στήσει και έχω μία συλλογή γύρω στα εκατόν πενήντα αεροπλάνα από όλες τις εταιρείες και είναι μία καλή συλλογή. Μέχρι έχω και ένα αντίγραφο του Concorde, το οποίο τότε πέταγε, τώρα δεν ξέρω αν έχει ξεκινήσει ξανά να πετάει. Και αυτή η συλλογή ίσως παραδοθεί σε κάποιο εγγονάκι, ίσως παραδοθεί στο αεροδρόμιο, σε κάποιο χώρο εκθεσιακό. Θα δούμε τι θα γίνει.

Πώς σας ήρθε να ασχοληθείτε με αυτή τη δουλειά; Αυτό δεν μου το είπατε.

Αυτή τη δουλειά μου την έμαθε ο αερολιμενάρχης, ο οποίος ήταν φίλος του πατέρα μου, γύρω στο ’90. Ο πατέρας μου –δεν το είπα αυτό– ήτανε έμπορος, αλλά για κάποιο λόγο, επειδή δεν υπήρχαν και πολλά άτομα τότε, του έγινε πρόταση από τον τότε αερολιμενάρχη, τον κύριο Μαθιουδάκη αρχικά, και τον κύριο Σίμο μετά, που ανέλαβε, να αναλάβει ένα χώρο του αεροδρομίου σαν έμπορος και να πουλάει σουβενίρ –δεν υπήρχε ούτε καν duty free τότε, να σκεφτείτε– να πουλάει είδη σουβενίρ μέσα στον χώρο του αεροδρομίου. Και πράγματι, του φάνηκε ενδιαφέρουσα αυτή η πρόταση, το έκανε. Παράλληλα με το μαγαζί με τα ηλεκτρικά είδη που είχε στην Αλεξάνδρου Ρώμα, άνοιξε και αυτό το μικρό gift shop, μέσα στον χώρο του αεροδρομίου. Ήταν δίπλα με τον κύριο Ακτύπη, τον πατέρα του νυν βουλευτή, ο οποίος τότε διατηρούσε το κυλικείο του αεροδρομίου. Και πούλαγε τουριστικά είδη, ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, από πήλινα, από μπρελοκάκια, μαντολάτο και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς, στον χώρο του αεροδρομίου. Εκεί, λοιπόν, του είπαν για αυτή τη θέση, ότι γίνεται αρχικά προκήρυξη, στην οποία δεν προλάβαινα να δώσω. Και μετά, όμως, έμαθα, συζήτησα για αυτή τη δουλειά, γιατί κι εγώ δεν την ήξερα και μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα. Οπότε, όταν αποφάσισα να έρθω στη Ζάκυνθο, έκανα αίτημα για να μεταταχθώ, αφού είχα και τα προσόντα βέβαια. Γιατί χρειάζεται να έχεις τελειώσει πανεπιστήμιο για αυτή τη δουλειά, να ξέρεις οπωσδήποτε μια γλώσσα πάρα πολύ καλά, επίπεδο Proficiency. Εγώ τυχαίνει και μιλάω αγγλικά άπταιστα, ιταλικά, γαλλικά όχι και τόσο καλά. Και επίσης, έχω παρακολουθήσει γερμανικά, ισπανικά και ρώσικα. Αλλά γλώσσες που δεν μιλάς, δεν τις χρησιμοποιείς, δεν τις θυμάσαι. Αυτό που θυμάμαι πολύ καλά είναι τα αγγλικά και τα ιταλικά, φυσικά. Και στην πορεία, σ’ όλα αυτά τα χρόνια, να πω την αλήθεια, δεν μου χρειάστηκε να μιλήσω καμιά άλλη γλώσσα εκτός από αγγλικά. Και αφού, λοιπόν, είχα τα προσόντα αυτά, έκανα την προσπάθειά μου και όντως με δέχτηκαν εδώ, στη Ζάκυνθο, γιατί υπήρχε έλλειψη προσωπικού. Κανείς δεν θέλει να φεύγει και να αφήνει τον τόπο του. Προτιμάνε καλύτερα να δουλεύει ο καθένας είτε στην Αθήνα είτε στον τόπο που έχει τα συμφέροντά του. Τώρα δημιουργήθηκε και μια καινούρια υπηρεσία, αντί της Πολιτικής Αεροπορίας, λέγεται ΑΠΑ –Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας–, η οποία εδρεύει στην Αθήνα και ζήτησαν να τη στελεχώσουμε. Αλλά εγώ, αν και θα μπορούσα άνετα, λόγω της θέσης μου και των γνώσεων, δεν δέχτηκα να απομακρυνθώ από τη Ζάκυνθο, γιατί η ζωή εδώ είναι πολύ ανθρώπινη. Οπότε, τα υπόλοιπα τρία χρόνια που θέλω μέχρι να συνταξιοδοτηθώ, θα παραμείνω στη Ζάκυνθο και θα προσφέρω ό,τι μπορώ και τις γνώσεις μου και την εμπειρία μου και τη συνεργασία μου στα παιδιά εκεί, στο αεροδρόμιο.

Όταν πηγαίνετε ταξίδια –και ξέρω ότι κάνετε πολλά ταξίδια– το μάτι σας βλέπει κριτικά τα άλλα αεροδρόμια;

Ναι. Βλέπεις αμέσως, γιατί ένας καινούριος βλέπει πάντα αυτό που δεν το βλέπει κάποιος που δουλεύει συνέχεια. Και πολλές φορές, με συναδέλφους –κυρίως σε ελληνικά αεροδρόμια, γιατί στα ξένα αεροδρόμια δεν έχω δικαίωμα να συζητήσω με κάποιον, δεν το προλαβαίνεις. Αλλά πάντα κάνω κάποιες παρεμβάσεις. Δηλαδή, ας πούμε: «Αυτό το εμπόδιο γιατί δεν το έχετε βάψει κόκκινο;» ή «Ο διάδρομος εκεί έχει ένα κενό στην[00:35:00] περίφραξη». Επίσης, εκτός από το να ταξιδεύω στα άλλα αεροδρόμια, πηγαίνω και σαν επιθεωρήτρια ασφαλείας και ελέγχω τα αεροδρόμια. Έχω πάει στο Άκτιο, στην Πρέβεζα, έχω πάει στη Μήλο. Όπου εκεί, ενώ υπήρχαν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, υποτίθεται, με την αστυνομία, δεν υπήρχε περίφραξη στον διάδρομο. Δηλαδή αν αυτός ο αεροπειρατής ο ερωτευμένος πήγαινε στη Μήλο, θα χτύπαγε το αεροπλάνο κατευθείαν. Έχω πάει σε αρκετά αεροδρόμια σαν επιθεωρήτρια, γιατί γινόταν και αυτό παλιότερα, πηγαίναμε ο ένας στο αεροδρόμιο του άλλου –δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε τα δικά μας αεροδρόμια. Εμένα με έλεγξαν δυο φορές. Η μία ήταν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν μπορούσαν να βρουν κάτι για να γράψουν στην έκθεση, κάτι αρνητικό. Ήμασταν τόσο πολύ καλυμμένοι από απόψεως ασφάλειας, ώστε ο επιθεωρητής –Βέλγος ήταν, θυμάμαι– μου είπε: «Δεν μπορώ να σας βρω να σας γράψω κάτι. Πρέπει να βρω κάτι να γράψω, τουλάχιστον να δικαιολογήσω την επιθεώρηση». Θέλω να πω με αυτό ότι είναι τόσο τέλειο από πλευράς ασφάλειας το αεροδρόμιο, που δύσκολα θα βρει κανείς κάποια τρύπα για να κατηγορήσει το θέμα της ασφάλειας. Βέβαια, και η καθαριότητα είναι άψογη και η τάξη γύρω από το αεροδρόμιο, όσον αφορά το παρκάρισμα, τις συνθήκες που κινούνται οι επιβάτες. Αν πάει κανείς εκεί, θα δει ότι είναι διαγραμμισμένα, και πρόσφατα μάλιστα, υπάρχουν κορίνες που απαγορεύουν την εμπόδιση της στάθμευσης. Έχει γίνει πολύ καλή δουλειά, κάτι που επί των ημερών μου δεν μπορούσαμε να το κάνουμε, γιατί δεν είχαμε προσωπικό. Ενώ η Fraport διαθέτει τη σεκιούριτι, που μπορεί να βγει ένα πάσα στιγμή κάποιος και να απομακρύνει τον ενοχλητικό. Σε γενικές γραμμές, αυτά είχα να παραθέσω για το αεροδρόμιο. Η κίνησή μας ανεβαίνει, με peak το 2019. Το ’20 και το ’21, λόγω της πανδημίας, πέσαμε αρκετά βέβαια. Δεν κινείτο τίποτα τότε, ήταν ένα αεροδρόμιο σε πλήρη ησυχία, που σου δημιουργούσε κατάθλιψη. Υπήρχε μόνο μία πτήση εσωτερικού, η οποία γινόταν για λόγους καθαρά τάξης. Δηλαδή έπρεπε να γίνει η πτήση, έστω και αν δεν έφερνε κανένα επιβάτη. Δηλαδή, ο ένας επιβάτης μπορούσε να είναι ένας γιατρός, κάποιος για λόγους υγείας που έπρεπε να πάει στην Αθήνα. Υπήρχαν μέρες που ερχόταν το αεροπλάνο άδειο και έφυγε άδειο. Υπόψιν, όμως, ότι οι γραμμές εσωτερικού επιδοτούνται. Αυτή τη στιγμή, η Ζάκυνθος συνδέεται εσωτερικά με την Αθήνα με δύο αεροπορικές εταιρείες, της Aegean και της Sky Express. Επίσης, η Sky έχει πάρει και μια επιδοτούμενη γραμμή όπου συνδέεται, κάνει τη διαδρομή Αθήνα-Κεφαλονιά-Ζάκυνθο-Άκτιο-Κέρκυρα και επιστροφή πάλι, οπότε κάποιος μπορεί να επισκεφθεί και άλλα νησιά, να πάει στην Κέρκυρα, ας πούμε, ή να πάει στην Πρέβεζα. Παλιότερα πήγαινε και στα Κύθηρα. Και έχουν κάνει και το εξής τρικ. Επειδή η έδρα της Sky Express είναι στο Ηράκλειο, την Παρασκευή φεύγει και, αντί να γυρίσει στην Αθήνα, πηγαίνει στην έδρα της στο Ηράκλειο. Επίσης, με τα αεροσκάφη της Sky Express μπορεί να έρθεις από Αθήνα, φέρνει επιβάτες από Αθήνα και μετά γεμίζει και συνεχίζει για Δανία. Κάναμε τη διαδρομή Αθήνα-Ζάκυνθο σε λιγότερο από μισή ώρα με το airbus. Όποιος είναι τυχερός και πετύχει αυτή την αλλαγή αεροσκάφους, δεν καταλαβαίνει… δεν πρόλαβα να δέσω τη ζώνη μου και να κατέβουμε. Νομίζω ότι κάλυψα αρκετά από τα θέματα. Θέλεις να με ρωτήσεις κάτι;

Αν θέλετε, μιας που μας είπατε με ποια μέρη συνδέεται εντός Ελλάδας, εκτός Ελλάδας απευθείας πτήσεις;

Απευθείας πτήσεις τσάρτερ έχουμε για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Λιθουανία, Τσεχία, Πολωνία, Αγγλία –όλες τις χώρες της Ευρώπης–, Ιρλανδία. Δεν θυμάμαι τώρα αν ξέχασα και κάποια. Δανία, Σουηδία, Νορβηγία. Και εκτός Ευρώπης δεν έχουμε αυτή τη στιγμή, γιατί παλιά είχαμε με τη Ρωσία, αλλά τώρα πια δεν γίνονται πτήσεις. Και κάποιες πτήσεις θα έρθουν από το Ισραήλ. Δεν ξέρουμε ακόμα. Έχουμε και από Βουλγαρία, από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, πάντως, έχουμε επιβάτες, με κύριο κορμό [00:40:00]την Αγγλία, Πολωνία, Γερμανία. Έχουμε και Τσεχία πάρα πολλούς. Και ακολουθούν λιγότερα οι Γερμανοί, οι Αυστριακοί –Γερμανοί είπα, συγγνώμη, Αυστριακοί–, Δανία, Νορβηγία, Σουηδία και όλα τα ευρωπαϊκά κράτη.

Μία τελευταία ερώτηση θα σας κάνω και θα σας το πάω λίγο πιο ποιητικά.

Ναι, για να ακούσω.

Πώς είναι κάθε μέρα να δουλεύετε σε ένα τέτοιο σταυροδρόμι;

Είναι μια φανταστική εμπειρία και, όπως σου είπα και πριν, εάν κάποιος κολλήσει με το αεροδρόμιο, δεν ξεκολλάει με τίποτα. Δηλαδή, παρόλο που μπορεί να είναι κουραστικό, να έχει ξενύχτια, περίεργες ώρες, να πηγαίνουμε –κι εγώ πήγαινα παλιότερα– τρεισήμισι η ώρα τη νύχτα και τέσσερις. Και νιώθεις, όμως, ότι εξαρτάται από σένα, γι’ αυτό νιώθεις πολύ δυνατός. Έχεις έναν πολύ σημαντικό ρόλο, ότι αν δεν κάνεις σωστά τη δουλειά σου, θα δημιουργηθεί ένα πρόβλημα στην πτήση ή κάποιος επιβάτης μπορεί να φύγει, αν δεν ελεγχθεί σωστά, και να γίνει κάποιο μπέρδεμα και να αναστατωθεί όλη η πτήση, εάν ξεφύγει κάποια βαλίτζα –γιατί οι βαλίτζες ελέγχονται με πολύ σύγχρονα συστήματα. Και να κάνω μια παρένθεση. Τον πρώτο καιρό που στήθηκε αυτό το σύστημα ελέγχου αποσκευών, που πιάνει ένα μεγάλο χώρο μέσα στο αεροδρόμιο, δεν έχει πρόσβαση ο καθένας να το δει, επειδή έπιανε την άμμο στις σαγιονάρες και στα παπούτσια σαν εκρηκτικό και πέταγε πάρα πολλές βαλίτζες εκτός. Μέχρι που έγινε η ρύθμιση η σωστή και πλέον δεν είναι τόσο… γιατί γίνεται μια διαδικασία, περνάνε οι βαλίτζες, σκανάρονται απ’ το μηχάνημα, μετά τις βλέπει ο ελεγκτής. Υπάρχει και αξονικός τομογράφος μέσα στο αεροδρόμιο, κάτι που δεν είναι πολύ γνωστό, από το οποίο περνάνε οι βαλίτζες οι οποίες θεωρούνται ύποπτες. Και αν συνεχίσει η βαλίτζα να θεωρείται ύποπτη, φωνάζουμε τον επιβάτη κάτω, έχουμε και ειδικό σκύλο που θα μυρίσει και δεν θα μπει βαλίτζα αυτή στο αεροπλάνο, σε καμία περίπτωση. Γι’ αυτό είπα πριν ότι η ασφάλεια στο αεροδρόμιο μας είναι εκατό τοις εκατό και με τόνο. Όλα αυτά, λοιπόν, ο καθένας, στον τομέα που δουλεύει, έχει ένα νευραλγικό πόστο που θεωρείται, πιστεύεις δηλαδή εκείνη την ώρα ότι από σένα εξαρτάται η ομαλή λειτουργία μιας πτήσης. Εάν καθυστερήσει η κοπέλα που κάνει το check in, θα καθυστερήσει η πτήση, με ό,τι συνέπειες έχει αυτό, δεν θα έχει χωρητικότητα να κατέβει το άλλο αεροπλάνο. Εάν δεν κάνει σωστά τη δουλειά του ο άνθρωπος που είναι επιφορτισμένος με την εξυπηρέτηση του αεροσκάφους στο έδαφος, κάτω στην πίστα, θα καθυστερήσει να φύγει το αεροπλάνο και αυτό σημαίνει και πρόστιμα και μεγάλη ζημιά και τα λοιπά και τα λοιπά. Οπότε, ο καθένας νιώθει ότι έχει, ότι κρατάει στα χέρια του μια δύναμη και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γιατί είπαμε, όταν κατεβαίνει ένα αεροπλάνο υπάρχουν άπειρες ειδικότητες που το γυροφέρνουνε και το εξυπηρετούνε. Καταρχάς, κατεβαίνει, μόλις κατέβει, μπαίνει η σκάλα για να κατέβουν οι επιβάτες –είναι οι ειδικοί που χειρίζονται τη σκάλα. Είναι αυτοί οι μάρσαλες που κάνουν τα σήματα, είναι το Follow Me που το καθοδηγεί, υπάρχουνε οι άνθρωποι της πίστας, λέγονται οι πισταδόροι, οι οποίοι πηγαίνουν τα χαρτιά στον πιλότο και όλα τα χαρτιά που είναι απαραίτητα για την πτήση. Υπάρχουν άνθρωποι που ξεφορτώνουν τις βαλίτζες, άλλοι που τις φορτώνουν, γίνεται τώρα με πιο σύγχρονο τρόπο, με κυλιόμενες σκάλες, ενώ πριν τα βάζανε με το χέρι. Εάν κάποιος έχει τη δυνατότητα να ξεναγηθεί και να δει πώς δουλεύει το αεροδρόμιο, είμαι σίγουρη ότι θα θέλει να μείνει και να δουλέψει, όπως και τα παιδιά, οι μαθητές μου, που ήδη, δέκα δουλεύουν τώρα δέκα χρόνια και δεν θέλουν να φύγουν. Είναι έρωτας το αεροδρόμιο.

Ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτή την κουβέντα.

Κι εγώ ευχαριστώ, που μου δώσατε την ευκαιρία να τα πω. Και ό,τι άλλο θέλετε, στη διάθεσή σας.