© Copyright Istorima
Istorima Archive
Τίτλος Ιστορίας
Από το χρώμα στο μελάνι
Κωδικός Ιστορίας
24651
Σύνδεσμος Ιστορίας
Αφηγητής/τρια
Μάριος - Δημήτριος Μεσιακάρης (Μ.Μ.)
Ημερομηνία Συνέντευξης
01/07/2023
Ερευνητής/τρια
Γιάννης Συγκούνας (Γ.Σ.)
[00:00:00]Γεια! Είμαι ο Γιάννης ο Συγκούνας, βρίσκομαι στα Τρίκαλα κι είναι 2 Ιουλίου. Μαζί μας είναι ο Δημήτρης. Γεια σου, Δημήτρη!
Γεια σου, Johnny!
Θα μιλήσουμε για το graffiti και το τατουάζ. Πες μας λίγα πράγματα για σένα.
Ονομάζομαι Δημήτρης - Μάριος Μεσιακάρης. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην πόλη των Τρικάλων. Από μικρός ασχολιόμουνα με καλλιτεχνικά. Κάποια στιγμή ασχολήθηκα με το graffiti γύρω στη δευτέρα γυμνασίου, τότε υπήρχε ήδη graffiti στην πόλη των Τρικάλων. Γενικά τα Τρίκαλα ήτανε πολύ μπροστά στο θέμα graffiti, ειδικά τις εποχές που δεν υπήρχε internet, και τα ερεθίσματα ήταν από διάφορους ντόπιους καλλιτέχνες, το οποίο με βοήθησαν στο να βρω κι εγώ τον δρόμο μου σιγά σιγά. Μικροί πηγαίναμε σαν ομάδες, μαζεύαμε λεφτά και παίρναμε δέκα-δεκαπέντε spray ξέρω ‘γώ και βάφουμε έναν τοίχο και στη συνέχεια αρχίσαμε να πηγαίνουμε πιο μεμονωμένα. Σίγουρα υπήρχαν και ομάδες, αλλά κάναμε αυτό που γουστάραμε. Όταν ήμασταν πιο μικροί κάναμε λίγο πιο πολύ bombing. Αργότερα κυρίως legal κομμάτια, δηλαδή πιο τύπου νόμιμα. Πηγαίναμε σε μια περιοχή ας πούμε, στο γήπεδο, σε κάποια σχολεία και βάφαμε. Εγώ προσωπικά κάνω style, δεν κάνω characters κτλ.
Να σε ρωτήσω, είπες για bombing, character. Μπορείς να μας αναλύσεις λίγο; Αυτά φαντάζομαι είναι στυλ του graffiti, μπορείς να μας τα αναλύσεις λίγο;
Ναι, το graffiti είναι μία τέχνη η οποία κυρίως γράφεις το όνομά σου. Σίγουρα έχει να κάνει πολύ ας πούμε με την έκφραση, αλλά κυρίως γράφεις το όνομά σου και αυτό διαδίδεται. Έχει… Κάθε καλλιτέχνης έχει ένα ψευδώνυμο. Το ψευδώνυμο το χρησιμοποιεί σαν ταγκιά ή σαν graffiti. Ολόκληρο το όνομά του. Από κει και πέρα υπάρχουν τα crew τα οποία συνήθως εδώ στα Τρίκαλα είχανε μέσα και το «τ» σαν γράμμα, επειδή βάζανε το Τρίκαλα. Τα characters είναι λίγο πιο εκφραστικά, δηλαδή μπορεί να βάλεις, να κινήσει ολόκληρη τη θεματολογία ένα character. Τα styles είναι λίγο πιο πολύ τεχνικές. Δηλαδή αν μπορείς να κάνεις διάφορες τεχνικές ξέρω ‘γώ και να εξελίσσεις συνέχεια τα γράμματά σου. Κάθε γράμμα ας πούμε έχει ψυχή. Κάθε γράμμα είναι μοναδικό και όλα αυτά πρέπει να κάνεις έναν συνδυασμό μεταξύ τους για να φαίνονται ωραία, να ‘χουν μια ωραία φόρμα. Από κει και πέρα, ας πούμε τα χρώματα κι αυτά είναι κάτι το οποίο πρέπει να συντονιστείτε ανάλογα πόσα άτομα είναι στον τοίχο, να υπάρχει μία συνοχή δηλαδή, σίγουρα κι απ’ τη θεματολογία. Μπορείς να κάνεις διάφορα πράγματα. Όταν ήμασταν πιο μικροί ας πούμε κάναμε χριστουγεννιάτικους τοίχους έτσι για το fun. Άλλες φορές κάναμε ένα meeting, λέγαμε πώς θα κυλήσει ο τοίχος κτλ. και την επόμενη μέρα πηγαίναμε βάφαμε. Είναι ένα θέμα το οποίο έχει πολλά να δώσει, δηλαδή δεν είναι πας, το κάνεις και φεύγεις. Μπορεί να ξεπεράσει εκεί ας πούμε και τις οχτώ ώρες. Να κάτσεις εκεί μπροστά από έναν τοίχο μαζί με την παρέα σου, να ‘ρθουν άλλοι να πιουν καφέ, να αράξετε, να βάλετε μουσική, να φέρουν τα σκυλιά τους, να περάσουμε ωραία ξέρω ‘γώ. Είναι σαν ένα πικνίκ ας πούμε, απλά εμείς βάφουμε.
Ωραία. Μίλησες για παρέα, για βάψιμο κτλ. Εσύ ας πούμε είχες κάποιους που σε βοήθησαν να ξεκινήσεις; Πώς έμαθες;
Σίγουρα όταν ξεκίνησα κυρίως κοιτούσαμε τους τοίχους και σπάνια πετυχαίναμε πού και πού τους μεγαλύτερους ξέρω ‘γώ να βάφουνε και καθόμασταν εκεί σαν χαζά ξέρω ‘γώ και τους κοιτούσαμε μέχρι να τελειώσουνε. Βγάζαμε και φωτογραφίες, τις τους στέλναμε μετά. Ήταν λίγο ο ενθουσιασμός στη μέση. Κάποιοι από τους μεγαλύτερους, ας πούμε το πρώτο crew στα Τρίκαλα, οι «T.E.S., οι οποίοι ήτανε ο Γεώργιος Παπαγεωργίου, o Jone, o Dante, o Dane, ήτανε να τα πρώτα ερεθίσματα. Από κει και πέρα, υπήρχαν κι άλλοι στην πορεία οι οποίοι ασχολήθηκαν. Σιγά σιγά είδαν, ρε παιδί μου, ότι και μεις πιο πιτσιρικάδες βλέπουμε, κάνουμε πράγματα. Ο Jone ας πούμε και o Dante μάς πήγαν από κοντά, μεγαλώσαμε και μεις μαζί ξέρω ‘γώ, βάφαμε, μαθαίναμε ο ένας με τον άλλον. Κυλούσε ωραία. Τότε δεν υπήρχε internet. Μάλλον υπήρχε, άλλα ήτανε…[00:05:00] Δεν υπήρχε το graffiti στο internet, η πληροφορία. Υπήρχε, ήταν πολύ μικρή και όταν βρίσκαμε υπολογιστή κτλ. ψάχναμε πολλές ώρες ας πούμε να δούμε ένα κομμάτι από κάποιον στην Αμερική, από κάποιον στην Αγγλία, Γαλλία. Αυτά ήταν ερεθίσματα. Μετά με κάποια ταξίδια στο εξωτερικό, όταν ήμουνα μικρότερος ας πούμε έβγαλα κάποιες φωτογραφίες. Έτσι για να υπάρχει κάτι καινούριο, γιατί θες να φτιάχνεις συνέχεια. Είναι κάτι που δεν σταματάει. Κι όσο να ‘ναι δεν σταμάτησε ποτέ. Δηλαδή όταν ήμασταν πιο μικροί βάφαμε με κάποια spay τα οποία δεν ήταν τόσο καλά τεχνικά. Έπρεπε να κάνεις κάποιες πατέντες, να τρυπήσεις καπάκια, να βάλεις καλαμάκια, να βουλώσεις βαλβίδες. Τώρα όλα αυτά υπάρχουν. Πας σε ένα μαγαζί με spray ας πούμε και τα αγοράζεις. Αλλά ήταν άλλη η μαγεία τού να τα φτιάχνεις μόνος σου, να ξέρεις, να κάνεις τη δοκιμασία κτλ. Βέβαια, και τώρα είναι πολύ ωραία, γιατί έχεις όλην αυτήν την ευκολία ας πούμε στα χέρια σου και μπορείς να ξεμπερδεύεις πολύ πιο εύκολα. Και καθώς μεγαλώνουμε είναι ακόμη πιο ξεκούραστο για μας που θέλουμε να το κάνουμε.
Θυμάσαι την πρώτη φορά που είδες το πρώτο σου graffiti;
Ναι–
Πώς ένιωσες;
Το πρώτο μου graffiti, είχαμε ένα crew το οποίο ήμασταν τέσσερα άτομα. Το είχε ξεκινήσει ο αδερφός μου με άλλα δύο παιδιά και πήγαμε και βάψαμε πίσω απ’ το γήπεδο. Κάποια στιγμή που είχαμε πάρει, το θυμάμαι σαν τώρα, ένα μαύρο, ένα ασημένιο κι ένα μωβ. Αρχίσαμε κάναμε ένα μικρό character και ένα μικρό όνομα του crew και περνούσαμε κάθε μέρα να δούμε άμα το πάτησαν, άμα ζωγράφισε άλλος από πάνω κτλ. Υπήρχε, μέχρι πριν δύο χρόνια υπήρχε κανονικά. Νομίζω κάτι φτιάξαν πάνω στον τοίχο, οπότε τώρα δεν υπάρχει. Και έτσι ακολούθησε και το δεύτερο, το οποίο δεύτερο αλλάξαμε τη λέξη, δεν γράψαμε τίποτα για το crew. Βρήκαμε μία λέξη η οποία συμφωνήσαμε όλοι, πήραμε πέντε-έξι spray ξέρω ‘γώ και πήγαμε ζωγραφίσαμε. Ξέρεις, μια δουλειά ο ένας, μία δουλειά ο άλλος, αλλά ήταν κάτι το ωραίο, δηλαδή ήμασταν γεμάτοι ενθουσιασμό σ’ αυτό το πράγμα. Δηλαδή ξεκινούσες, έλεγες: «Φτιάξαμε αυτό!» και νομίζαμε ότι κατακτήσαμε τον κόσμο με ένα κομμάτι ας πούμε που φτιάξαμε, που δεν είχε στην τελική ούτε το 1/10 από τα spray που χρησιμοποιώ σήμερα.
Ωραία! Ήθελα να σε ρωτήσω, μάλλον δεν κατάλαβες την ερώτηση, την πρώτη φορά που είδες graffiti κι είπες ότι «Να, θέλω να κάνω κι εγώ!».
Την πρώτη φορά που είδα graffiti. Την πρώτη φορά που είδα graffiti… Βασικά στα Τρίκαλα είχε πάντα graffiti. Η πρώτη φορά μάλλον που είδα κάποιον να κάνει graffiti. Τότε ναι, τότε ήτανε λίγο πιο ωραία. Δηλαδή ας πούμε είδα τον άλλον να βάφει, να πετάει ας πούμε χρώμα σε έναν τοίχο και το πώς το σχεδιάζει, το προσχέδιο, που το προσχέδιο γέννησε κάτι άλλο. Μετά τα γεμίσματα, τα κοψίματα στο τέλος που καθάριζαν όλο το κομμάτι, η second outline που περνούσαμε τότε σε όλο το κομμάτι γύρω γύρω. Όλα αυτά ας πούμε, έβλεπες κι έλεγες: «Πώς το κάνει;» ας πούμε, «Γιατί; Πώς είναι το σταθερό το χέρι του; Πώς το βγάζει; Από πού το ‘βγαλε αυτό;». Μετά αρχίσαμε πλησιάζαμε πιο κοντά σ’ αυτούς τους ανθρώπους ξέρω ‘γώ που είχαν ξεκινήσει το graffiti και βλέπαμε ότι είχαν προσχέδιο σε χαρτί. Ξεκινήσαμε και μεις να κάνουμε προσχέδια σε χαρτιά. Κάπως έτσι ας πούμε γεννήθηκε όλο αυτό, γινόμασταν καλύτεροι στο χαρτί. Λίγο πιο καλοί στο χαρτί, ώστε να μπορέσουμε να ξοδέψουμε τα λεφτά μας σε έναν τοίχο. Δεν ήταν ότι ζωγραφίζω κάτι και πάω και το κάνω.
Ωραία! Αυτή η διαδικασία που είπες, που μίλησες για second outline ας πούμε, μπορείς να μας πεις μια τυπική διαδικασία ενός graffiti; Δηλαδή πώς ξεκινάει; Τι κάνεις; Πώς–
Κοίτα, όταν πηγαίνουμε… Ξεκινάει βασικά… Ξεκινάει απ’ το χρωματοπωλείο. Στο χρωματοπωλείο θα διαλέξεις τα χρώματα, θα συνεννοηθείς με τους υπόλοιπους, θα… Τότε ήμασταν και πιο μικροί, μαζεύαμε τα λεφτά μας, τα συγκεντρώναμε, βλέπαμε πόσα έχουμε, διαλέγαμε τα spay. Κάναμε οικονομία βέβαια για τα spay, να μείνει λίγο spay για την επόμενη φορά να το χρησιμοποιήσει κι ο άλλος. Τέλος πάντων, παίρναμε μετά spray, μαζευόμασταν σε έναν τοίχο, παίρναμε το πλαστικό μας, καθαρίζαμε τον τοίχο, αρχίζαμε προσχέδια, βάζαμε πλαστικό γύρω γύρω από το προσχέδιο, γιατί δεν θέλαμε να ξοδέψουμε παραπάνω για τον… Για ολόκληρο τον τοίχο. Μόλις τελειώναμε τα προσχέδια κανονίζαμε μεταξύ μας ως πού θα φτάσει ο ένας, ως πού θα φτάσει ο άλλος, για να χωρέσουν όλοι, να ‘χουν τον ίδιο χώρο, πού θα μπει ο καρακτεράς.[00:10:00] Κι αργότερα γεμίζαμε. Βάζαμε γεμίσματα διαδοχικά. Γέμισμα, σκιές, κάποιες γραμμές, κοψίματα, ξανά πίσω σε κάποιες γραμμές, ξανά πίσω σε κάποια γεμίσματα, καθάρισμα πάλι, outlines και second outline, που είναι η δεύτερη, απέξω το τελικό περίγραμμα, το οποίο συνήθως το έκανε ένας. Συνήθως έμπλεκα εγώ με αυτό. Και έκανε μία γραμμή περιμετρικά, γύρω απ’ όλα τα κομμάτια που είχαμε σε έναν τοίχο. Στο τέλος βγάζαμε φωτογραφία, αράζαμε, το κοιτούσαμε κάνα μισάωρο, το ξανακοιτούσαμε μέχρι που βράδιαζε κι έπρεπε να φύγουμε για σπίτι.
Ωραία! Πιστεύεις ότι το graffiti έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα καλλιτεχνική σου πορεία;
Σίγουρα! Σίγουρα! Το graffiti είναι κάτι το οποίο είναι τέχνη, όχι επειδή γίνεται. Είναι τέχνη όλη αυτή η μαγεία η οποία γίνεται εκείνην την ώρα. Δηλαδή το να έχω εγώ ένα χαρτί στο χέρι μου, μία Α4, και να πρέπει να τη μεταφέρω σε έναν τοίχο, 2,5 με 5 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη ξέρω ‘γώ από το χαρτί και να βγαίνει ωραίο αποτέλεσμα. Και συν ότι στο χαρτί είσαι απλά με γραμμές και στον τοίχο θα βάλεις πόσα χρώματα, και θα βγουν όλα μετρημένα με σημεία κτλ., σαν ελεύθερο σχέδιο ας πούμε. Ναι, σίγουρα έπαιξε, γιατί με έμαθε να μετράω. Με έμαθε να βρίσκω την αρμονία απάνω σ’ όλο αυτό ας πούμε. Σίγουρα έχει παίξει πάρα πολύ ρόλο και στο καλλιτεχνικό και στο σχεδιαστικό και γενικότερα στον τρόπο ζωής μου.
Μίλησες για legal κομμάτια και για bombing. Είχες κάποια…; Έχεις να μας πεις κάποια περιπέτεια έτσι απ’ τα, απ’ το bombing, δηλαδή απ’ τα παράνομα κομμάτια;
Εντάξει, το bombing πάντα έχει περιπέτειες, γιατί βγαίναμε 03:00-04:00 η ώρα το βράδυ. Δηλαδή εγώ με άλλον έναν φίλο μου παίζαμε τότε το «Jet Set Radio» στο Sega το οποίο είναι ένα παιχνίδι το οποίο κάνεις graffiti και φοράς πατίνια, και μεις κάναμε πατίνια και βγαίναμε το βράδυ με πέντε-έξι spray, βάφαμε και φεύγαμε τρέχοντας με τα πατίνια ας πούμε. Βάφαμε κανέναν τοίχο κεντρικά, κάναμε τη δουλειά μας και φεύγαμε τρέχοντας μες στη νύχτα ξέρω ‘γώ. Γυρνούσαμε σπίτι μας, όλα καλά, δεν καταλάβαιναν τίποτα οι γονείς μας. Εγώ έμενα και στο ισόγειο, ήτανε άλλη εμπειρία. Τώρα το legal, legal δεν υπήρχε ποτέ. Legal… Το βαφτίσαμε legal, το κάναμε legal. Δηλαδή γεννήσαμε το legal. Πηγαίναμε σε τοίχους οι οποίοι είχανε ξαναβαφτεί και βάφαμε, ερχόταν η αστυνομία, ερχόταν η ασφάλεια, αργότερα ερχότανε η ομάδα ΔΙΑΣ. Δεν κουνιόμασταν, δεν φεύγαμε από κει. Τους χαιρετούσαμε κιόλας. Δεν κάναμε κάτι παράνομο, δεν θεωρούσαμε ότι κάναμε κάτι παράνομο. Μία ομορφιά κάναμε ξέρω ‘γώ η οποία υπήρχε και πιο παλιά, ξεθώριασαν τα χρώματα και μεις συνεχίζαμε να κάνουμε αυτό ας πούμε σαν παράδοση που είχαμε όλα τα χρόνια, να βάφουμε σε κάποια σημεία. Με έχουν δέσει πάρα πολλές φορές. Μια φορά με έδεσαν, παραμονή Πρωτοχρονιάς μάς έδεσαν δεκαπέντε-είκοσι άτομα. Είχα μαζέψει όλους τους πιτσιρικάδες απ’ τα Τρίκαλα για να κάνουμε έτσι έναν τοίχο όλοι μαζί σαν χριστουγεννιάτικο event ας πούμε χωρίς θεματολογία και απ’ τη μία έσκασε ένα ασφαλίτικο, απ’ την άλλη έσκασε η ομάδα ΔΙΑΣ. Έλεγα: «Τους πιτσιρικάδες αφήστε τους να κάνουν τη δουλειά τους» κτλ., οι αστυνομικοί είχαν άλλη άποψη. Τελικά, μας μάζεψαν μέσα. Εντάξει, σε μικρή πόλη ζούμε, με ένα τηλέφωνο βγήκαμε και οι είκοσι έξω. Δηλαδή ούτε κρατητήρια ούτε τίποτα. Αλλά γενικά δεν ήμουνα ποτέ της άποψης ότι χρειάζεται να τρέξω, επειδή έβαψα έναν λερωμένο τοίχο. Δεν έκανα κάτι κακό, δεν έκανα κάποια παρανομία, στο μυαλό μου τουλάχιστον.
Και ερχόμαστε στο tattoo. Πότε ξεκίνησες να κάνεις τατουάζ;
Τατουάζ… Τατουάζ ξεκίνησα να κάνω πριν εννιά χρόνια. Είχα σπουδάσει γραφιστική η οποία έχει να κάνει πολύ με το graffiti, γιατί στην ουσία είναι το ίδιο πράγμα, αν κάποιος το αναλύσει λίγο. Δηλαδή στην ουσία παίρνεις ένα όνομα από κάποια εταιρεία και το κάνεις ένα ωραίο λογότυπο με ένα ωραίο στυλ για να πουλήσει. Το ίδιο κάνεις και στο graffiti. Αργότερα, κάποια στιγμή, ενώ δούλευα φελιζόλ για τον Μύλο των Ξωτικών, αγόρασα την πρώτη μου μηχανή. Βέβαια, είχα ερεθίσματα, γιατί όλη η οικογένειά μου έχει τατουάζ και τα ‘βλεπα από πολύ μικρός. Τότε ήτανε στη μόδα τα tribal, οπότε οι γονείς μου κι οι συγγενείς έχουν όλοι από ένα tribal,[00:15:00] και έτσι πήρα την πρώτη μου μηχανή. Ήθελα πάντα να κάνω ένα τατουάζ. Αγοράζοντας την πρώτη μηχανή κατάλαβα ότι είναι κάτι πολύ διαφορετικό και μ’ αρέσει γενικά να κάνω πράγματα διαφορετικά, γιατί είμαι άνθρωπος που βαριέται πολύ εύκολα. Οπότε επένδυσα αρκετά λεφτά για να πάρω τα πρώτα μου πράγματα, για να μην κάνω πίσω. Και έτσι συνέχισα να κάνω τατουάζ. Άρχισα στην αρχή να κάνω σε δυο-τρία φιλαράκια, σε ψεύτικο δέρμα, ανακάλυψα ότι μου αρέσει πιο πολύ το μαύρο-γκρι. Και στη συνέχεια, καθώς έκανα τα πρώτα μου τατουάζ, ήτανε κάτι πολύ πρωτόγνωρο για μένα, γιατί για τον τοίχο ας πούμε μπορούσα να πάρω τα χρώματα 03:00 η ώρα το βράδυ και να πάω να βάψω. Για το τατουάζ έπρεπε να βρω δέρμα. Δηλαδή ήθελα να κάνω τατουάζ κι έπρεπε να βρω κάποιον. Κι ήθελα πραγματικά να κάνω κάπου τατουάζ, έπρεπε να βρω κάποιον. Και τα πρώτα μου τατουάζ θυμάμαι σαν τώρα ότι έκανα το τατουάζ σε κάποιον και πήγαινε να φύγει και του έλεγα: «Κάτσε λίγο, να ανάψουμε ένα τσιγάρο, να τα πούμε λίγο». Δηλαδή μη φεύγεις, ένιωθα ότι φεύγει κάτι δικό μου. Αργότερα έπρεπε να το δεχτώ ότι θα φύγει αυτό το δικό μου κι ότι θα το ‘χω σε μία φωτογραφία. Αλλά ποτέ δεν φεύγει στην ουσία, γιατί θα βρεις τον άνθρωπο που του έκανες τατουάζ μετά από πέντε χρόνια, μετά από πέντε μέρες, θα πιείτε έναν καφέ, θα πείτε ένα γεια, θα χαρείς που το ‘χει ακόμη, που είναι προσεγμένο, θα πεις αυτό που το ‘κανα τότε. Είναι μία ιστορία, είναι μία ωραία ιστορία.
Είπες για τον Μύλο των Ξωτικών και τα φελιζόλ. Μπορείς να μας πεις κάτι παραπάνω για αυτό, για αυτήν τη δουλειά;
Ναι. Εδώ στα Τρίκαλα έχουμε ένα θεματικό πάρκο το οποίο λέγεται Ο Μύλος των Ξωτικών, το οποίο ανοίγει για σαράντα μέρες κάθε Νοέμβριο με Ιανουάριο, την εποχή των Χριστουγέννων και είναι θεματικό πάρκο Χριστουγέννων το οποίο τα πάντα σχεδόν είναι με φελιζόλ και με ξύλο. Εμείς ασχολιόμασταν κυρίως με το φελιζόλ, με τη βοήθεια βέβαια των σιδεράδων και των ξυλουργών για τις μεγάλες κατασκευές. Το φελιζόλ είναι ένα πολύ ωραίο υλικό το οποίο μπορείς να κάνεις πάρα πολλά πράγματα. Εμείς μάθαμε να κόβουμε ας πούμε το φελιζόλ, να το ξύνουμε, να δημιουργούμε από όγκους ας πούμε τετράγωνους πράγματα, να βάζουμε σκιές να τα κάνουμε πιο αληθινά, πιο παιχνιδιάρικα. Αργότερα, επειδή το πάρκο είναι για τα… Για… Κυρίως για παιδιά, θέλαμε λίγο να το ψάξουμε ώστε να φτιάχνουμε τα πράγματα στο ύψος των παιδιών, γιατί κυρίως για αυτά απευθύνεται το πάρκο. Να φτιάχνουμε πράγματα τα οποία θα τα χαρεί ένας μικρός και όχι τόσο ένας μεγάλος, για να μπορεί ένα παιδάκι ας πούμε να μπει μέσα και να ταξιδέψει το μυαλό του. Είναι μία δουλειά την οποία την έκανα για εννιά χρόνια. Ήταν πολύ δημιουργική, δηλαδή ας πούμε δεν μας πείραζε να δουλεύουμε δώδεκα ώρες, γιατί ήταν κάτι το οποίο μας γέμιζε. Δηλαδή χαιρόμασταν την επόμενη μέρα να ξαναπάμε στην αποθήκη, ακόμα και κουρασμένοι να ξαναγυρίσουμε στην αποθήκη και να κάνουμε εκεί τα πράγματα για να συνεχίσουμε, να βάλουμε χρώματα, να δούμε πώς είναι η τελική μορφή. Αργότερα να τα στήσουμε, να τα κολλήσουμε ας πούμε ένα ένα τα κομμάτια για να γίνει η δημιουργία ξέρω ‘γώ που θα δει ο κόσμος όταν θα ‘ρθει αυτές τις σαράντα μέρες. Είναι κάτι το ωραίο. Τα θεματικά πάρκα είναι κάτι το πολύ ωραίο.
Μου είπες ότι φτιάχνατε γλυπτά για τον Μύλο των Ξωτικών από φελιζόλ. Εσείς πώς το μάθατε αυτό;
Εμείς ξεκινήσαμε να δουλεύουμε στον Μύλο των Ξωτικών από τις πρώτες χρονιές, στο πρωταρχικό στάδιο του Μύλου. Τότε υπήρχανε κάποιες κατασκευές οι οποίες ήταν αγοραστές και σιγά σιγά τα βλέπαμε και τα απομυθοποιούσαμε. Κοιτούσαμε μέσα, πώς έγιναν οι κολλήσεις, πώς έγιναν κάποια πράγματα ας πούμε, πώς το στερέωσε ο άλλος ας πούμε, πώς κατάφερε να το λυγίσει το φελιζόλ και διάφορα πράγματα. Και από κει και πέρα, προσπαθούσαμε μόνοι μας σε μία αποθήκη που μας είχαν δώσει στα τρένα, εδώ στα Τρίκαλα, την οποία αποθήκη την είχαμε για όλον τον χρόνο, και κάναμε και διάφορα πράγματα με την παρέα μας και με σένα εδώ, Johnny. Πηγαίναμε εκεί, βάφαμε, φτιάχναμε φελιζόλ, κάναμε κατασκευές ας πούμε με ρετάλια, με διάφορα πράγματα, κι αυτό μας βοήθησε ώστε να έχουμε μία συνοχή όλον τον χρόνο, γιατί σαράντα μέρες δεν έφτανε μόνο για αυτό. Και μετά εντάξει, από διάφορες ιδέες που βλέπαμε στο internet τις οποίες καθόμασταν σκεφτόμασταν σχεδιαστικά και τεχνικά πώς θα υλοποιηθούνε, πώς θα το στηρίξεις όλο αυτό. Γιατί σίγουρα[00:20:00] μπορεί να είναι φελιζόλ, αλλά άμα πέσει πάνω σε ένα παιδί ας πούμε είναι επικίνδυνο. Οπότε θα πρέπει να το στερεώσεις πολύ σωστά, να σκεφτείς ότι αυτό θα μείνει εκεί για πόσον καιρό, ακόμα και να το πειράξουνε, που το πειράζουνε, ας πούμε να μην καταστραφεί. Κι αν καταστραφεί να μην πέσει πάνω σε κάποιον, να μη γίνει κάποιο ατύχημα. Γενικά είναι πολύ τεχνική η δουλειά του φελιζόλ και έχεις να κάνεις με πολλά εργαλεία, έχεις να κάνεις με πολλές τεχνικές, έχεις να κάνεις με πολύ χρώμα, γιατί η τελική μορφή τους είναι το χρώμα. Πράγματα τα οποία δεν τα ξέραμε, δηλαδή υλικά που δεν τα γνωρίζαμε και τα μάθαμε. Κάποια έγιναν πιο αγαπημένα, κάποια δεν βοήθησαν τόσο. Σίγουρα υπήρχανε οι αποτυχίες, αλλά συνήθως πέσαμε σε επιτυχίες.
Ένα έργο σου που θυμάσαι και σου άρεσε πολύ από κείνην την εποχή στον Μύλο των Ξωτικών;
Από τον Μύλο είχαμε φτιάξει με τα παιδιά τότε που ήμασταν ομάδα, είχαμε μία σκάλα στο κεντρικό κτήριο η οποία ήτανε σιδερένια με ξύλο, με ξύλινα σκαλοπάτια. Και δεν μας άρεσε τόσο πολύ και θέλαμε να την κρύψουμε κάπου κάπως. Οπότε καθίσαμε και την ντύσαμε ολόκληρη με φιμπρά φελιζόλ και το κόψαμε σαν πέτρα από κάστρο και το κάναμε ένα ωραίο κάστρο με ένα μικρό μπαλκονάκι και δυο-τρεις καμάρες και δύο παραθυράκια, το οποίο του βάλαμε και τους αρμούς, βάλαμε και σκιές. Βάλαμε πάρα πολλά πράγματα ξέρω ‘γώ. Και είχε γίνει πάρα πολύ ωραίο. Δηλαδή ήτανε το πρώτο μεγάλο πράγμα που φτιάξαμε. Ήτανε γύρω στα 4-4,5 μέτρα, το οποίο ήτανε μόνο κάλυμμα για να καλύψεις την σκάλα, αλλά ήτανε κάτι το οποίο ήταν πολύ δύσκολο, γιατί ήτανε σε τέτοιο μέρος που έπρεπε να μπεις με τη σκάλα, να χωθείς ας πούμε σε μέρη τα οποία ήτανε πολύ στριμωχτά για να κάνεις κολλήσεις, να δέσεις πράγματα. Ήτανε κάτι πολύ ωραίο. Και μ’ άρεσε, γιατί ήταν όλο σαν κάστρο και ήτανε σαν εργοστάσιο ο τρόπος που φτιάχναμε αυτό το πράγμα. Δηλαδή, το να κόψουμε όλα αυτά τα φελιζόλ σαν πέτρα και να δημιουργήσουμε τους αρμούς κι αυτά για να βγάλουμε κάποιο κομμάτια πιο έξω, αργότερα να τα ψήσουμε λίγο με το αερόθερμο για να υπάρχει… Να μην είναι ευθεία τελείως και κάποια να είναι πιο μέσα, πιο έξω, να σκληρύνουν και λίγο, επειδή καιγότανε, και να δημιουργήσουμε πιο ωραίες υφές για να πέσει η τελική σκιά ξέρω ‘γώ ή το στεγνό πινέλο στο τέλος και να αφήσει κάτι το πιο αληθινό, ήτανε πραγματικά πολύ ωραίο.
Και είπες ότι δούλεψες για εννιά χρόνια στον Μύλο των Ξωτικών. Από κει και πέρα τι έγινε;
Εννιά χρόνια στον Μύλο των Ξωτικών. Έκανα παράλληλα και τατουάζ τα τρία απ’ τα εννιά χρόνια, τα τελευταία τρία απ’ τα εννιά χρόνια. Αργότερα, ήθελα να ασχοληθώ κυρίως με το τατουάζ, γιατί ήρθε στη ζωή μας και το Covid. Προσωπικά έκανα μία καραντίνα στην Ελλάδα, ένα lockdown. Τα υπόλοιπα lockdown, τον Νοέμβρη ας πούμε που ήτανε το δεύτερο lockdown εγώ ταξίδευα για Ελβετία. Στην Ελβετία δεν είχαν καθόλου lockdown. Είχαν κλείσει κάποιες επιχειρήσεις μόνο. Εμείς δουλεύαμε κανονικά σαν tattoo studio και ήταν μία ευκαιρία για να βγάλω χρήματα για να ζήσω, γιατί εδώ δεν υπήρχε τίποτα. Εδώ ήμασταν με το μήνυμα να στέλνουμε, εκεί δεν… Έβγαινες κανονικά έξω ξέρω ‘γώ, χωρίς μάσκα, χωρίς τίποτα. Και ανά διαστήματα πήγαινα στην Ελβετία ας πούμε, δούλευα και γυρνούσα. Είναι κάτι το ωραίο, δηλαδή και το να ταξιδεύεις και το να γνωρίζεις διαφορετικό κόσμο, και να βλέπεις και τη χαρά στο πρόσωπό τους όταν παίρνουν ένα ωραίο τατουάζ, ένα ωραίο αποτέλεσμα. Και μ’ άρεσε κιόλας πολύ το εξωτερικό, γιατί ήταν κάτι διαφορετικό.
Ήταν η πρώτη φορά που πήγαινες να δουλέψει το εξωτερικό τότε που είπες με το lockdown;
Όχι. Είχα ξαναπάει έναν χρόνο πιο πριν, αλλά έκατσα για πολύ λίγο. Έκατσα για είκοσι πέντε μέρες νομίζω; Είχα πάει στη Λουκέρνη. Τότε δούλευα σε ένα tattoo studio εκεί πέρα, πριν το lockdown. Είχα πάει πολλές φορές, άλλα για τατουάζ είχα πάει… Ήταν η πρώτη φορά που πήγα στη Λουκέρνη. Από κει και πέρα, έκανα κάποιες γνωριμίες, κάποιες πόρτες ας πούμε, και συνέχισα μέχρι και τώρα να δουλεύω ας πούμε σε διάφορα studio.
Η πρώτη αντιμετώπιση εκεί του κόσμου στο εξωτερικό πώς ήτανε; Που εσύ ήσουνα μετανάστης και πήγες εκεί να ξεκινήσεις να δουλεύεις σαν tattoo artist;
Γενικά στην Ελβετία δεν αντιμετώπισα κάποιου είδους ρατσισμού, γιατί ήτανε λίγο πιο ελεύθερο[00:25:00]ι και συνήθως υπάρχουνε σε κάθε πόλη μεγάλα ποσοστά μεταναστών, γιατί είναι μία πολύ πλούσια χώρα και όλοι πάνε για να βγάλουνε έξτρα χρήματα. Ίσα ίσα, γνώριζα κόσμο ας πούμε απ’ τα Βαλκάνια, γνώριζα κόσμο απ’ την Ελβετία, γνώριζα Γερμανούς, Γάλλους, γιατί ήταν τριεθνές εκεί. Δεν είχα κάποια διαφορετική αντιμετώπιση. Και όλοι ήτανε θετικοί στο να μιλήσουν αγγλικά, γιατί δεν γνώριζα γερμανικά. Και χαιρόντουσαν που γνώριζαν έναν άνθρωπο από την Ελλάδα, γιατί μεγάλο ποσοστό των ξένων έχει έρθει στην Ελλάδα για διακοπές και τους έχει αρέσει πάρα πολύ και το κλίμα και ο τρόπος ζωής των Ελλήνων, και ήταν πολύ χαρούμενοι που γνώριζαν έναν Έλληνα ας πούμε και μοιραζόντουσαν πράγματα τα οποία τα ζήσανε κι εσύ τα ήξερες ήδη.
Ωραία! Μίλησες πριν για tribal. Αυτό είναι ένα είδος τατουάζ φαντάζομαι. Μπορείς να μας πεις λίγα πράγματα για τα στυλ του τατουάζ;
Εντάξει, το τατουάζ έχει προχωρήσει πάρα πολύ. Δηλαδή ας πούμε μπορείς να κάνεις οτιδήποτε. Μπορείς να κάνεις από προσωπογραφία μέχρι κάτι abstract. Το tribal είναι λίγο abstract. Κάποια στιγμή, επειδή εγώ δουλεύω σαν tattoo worker… Δηλαδή δεν έχω ένα συγκεκριμένο στυλ, έχω διαφορά στυλ, γιατί μου αρέσει συνέχεια να πειραματίζομαι και να ανακαλύπτω καινούρια πράγματα… Κάποια στιγμή έκανα και εγώ neo tribal, που είναι στην ουσία tribal αλλά λίγο πιο λεπτά, λίγο πιο κομψά θα πει κάποιος ξέρω ‘γώ. Δεν πάνε με το βιβλίο. Τα στυλ είναι πάρα πολλά. Δηλαδή ας πούμε εγώ που δουλεύω μαύρο-γκρι ας πούμε, κυρίως δουλεύω ρεαλιστικό, neo traditional, neo tribal, fineline. Διάφορα πράγματα. Δεν δουλεύω τόσο χρώμα, γιατί δεν μου άρεσε ποτέ το πολύ χρώμα ας πούμε. Πάνω μου μ’ αρέσει να ‘χω χρώμα, αλλά δεν μ’ άρεσε η διαδικασία. Ή δεν μ’ άρεσε μέχρι στιγμής. Από κει και πέρα, μπορείς να κάνεις πάρα πολλά πράγματα. Μπορείς να κάνεις γραμματοσειρές, μπορείς να κάνεις τον σκύλο από κάποιον, την πατούσα απ’ τον σκύλο. Μπορείς να κάνεις ένα θέμα, να κάνεις ένα μανίκι ας πούμε ή να κάνεις ένα ολόκληρο πόδι, πράγματα τα οποία δένουν μεταξύ τους ξέρω ‘γώ, είτε είναι από video game είτε είναι από κάτι απ’ τη ζωή τους. Είναι κάτι ωραίο. Δηλαδή είναι μία ανάμνηση για μένα το τατουάζ. Θέλω να πω δηλαδή ότι κάποια στιγμή θα γεράσουμε και θα πρέπει να ανοίξουμε το κουτί με τις φωτογραφίες για να θυμηθούμε τι περάσαμε ενώ τα τατουάζ τα ‘χεις πάνω σου. Δηλαδή θυμάσαι ότι αυτό το τατουάζ το ‘κανες το 2002 ξέρω ‘γώ και το 2002 ήσουνα σε κείνην τη φάση, είχες εκείνον τον σκύλο, περνούσες αυτά τα πράγματα. Είναι μία ανάμνηση, είναι κάτι για σένα ας πούμε που μένει πάνω σου. Δεν θα χαθεί όσο μεγάλος και να ‘σαι, όσο και να ξεχάσεις. Θα το ‘χεις πάνω σου, θα το κουβαλάς ας πούμε.
Είπες ότι μέσα στην καραντίνα κυρίως έφυγες για το εξωτερικό για να πας για δουλειά. Σε ώθησε αυτό ότι δεν υπήρχε δουλειά εδώ πέρα, ότι είναι μικρή πόλη; Ή ήταν άλλοι οι λόγοι που έφυγες;
Όχι, εντάξει, την πρώτη φορά που πήγα για να δουλέψω στη Λουκέρνη, απλά δέχτηκα μία πρόταση από έναν φίλο ας πούμε που κάποιοι άνοιγαν ένα δεύτερο μαγαζί και δεν υπήρχε καλλιτέχνης, ή μάλλον δεν τους έκανε ο καλλιτέχνης που ήταν εκεί, και κάπως έτσι πήγα. Τις υπόλοιπες φορές πήγα, επειδή ήταν ο αδερφός μου. Έτυχε να ‘ναι στη Βασιλεία, να δουλεύει εκεί και εφόσον είχα σπίτι, πήγα εκεί και ψάχτηκα. Και από κει και πέρα, αφού έφυγε ο αδερφός μου και πήγε Αμερική, εγώ συνέχισα, βρήκα ένα studio και συνέχισα να πηγαίνω εκεί ας πούμε. Τα βρήκα με το αφεντικό, έμενα σπίτι του κι όποτε πηγαίνω ακόμα πάλι το ίδιο είναι ας πούμε. Και είναι κάτι ωραίο, γιατί έχω φίλους πλέον εκεί, έχω συνέχεια. Δηλαδή ο άλλος περιμένει να του τελειώσει το χέρι, ο άλλος περιμένει να του κάνω το επόμενο. Ο άλλος θέλει για τη γυναίκα του, ο άλλος θέλει για την πεθερά του. Πάει έτσι ας πούμε. Δηλαδή αν σε δουν ότι είναι ευχαριστημένοι με τη δουλειά σου θα σου φέρουν κι άλλους, θα σε προωθήσουνε. Δηλαδή εγώ έτυχε να κάνω πολλά τατουάζ σε άτομα τα οποία δεν είχαν ξανά τατουάζ και ήτανε φοβισμένοι και τους έδινα τον χρόνο, τους έλεγα: «Αν δεν είσαι έτοιμος δεν είμαι ούτε εγώ έτοιμος. Όταν θα είσαι έτοιμος θα ‘μαι κι εγώ έτοιμος». Τους χαλάρωνα, τους εξηγούσα ότι «Δεν πονάει τόσο όσο φαντάζεσαι», τους γρατσουνούσα λίγο για να καταλάβουνε ποιος είναι ο πόνος, γελούσαμε, «Α, μόνο αυτό είναι;», και έτσι ξέρω ‘γώ, «Το περίμενα κάτι πολύ μεγαλύτερο». Κι αυτοί μου φέρναν φίλους, οι φίλοι μού φέρναν άλλους. Οι άλλοι μου φέρναν τις μανάδες τους, οι μανάδες τις φίλες τους. Πήγαινε κάπως έτσι δηλαδή, και έκανα μία[00:30:00] ομάδα ανθρώπων που ανά τακτικά διαστήματα με περιμένει ή μου στέλνει μήνυμα, μου λέει: «Θα έρθεις;». Ή βλέπουν τη δημοσίευση που κάνω ας πούμε στα social media και λένε: «Κλείσε με τη Δευτέρα», ας πούμε, «Την Τρίτη θέλω» κτλ.
Είπες ότι ξέρεις να κάνεις κι άλλου τύπου τέχνη, όπως είπες πριν γλυπτική σε φελιζόλ, έχεις τελειώσει γραφιστική. Τι σε έκανε να ασχοληθείς με το τατουάζ; Η ζήτηση ή η αγάπη για αυτήν την τέχνη; Ή κάτι άλλο;
Κοίτα, τελείωσα γραφιστική, μ’ άρεσε πάρα πολύ, αλλά δεν μου άρεσε το να κάθομαι σε έναν υπολογιστή για τόσες ώρες και να προσπαθώ να σχεδιάσω με ένα ποντίκι. Ήθελα κάτι πιο ελεύθερο, κάτι πιο δημιουργικό που να έχει να κάνει με το χέρι. Τότε δεν υπήρχαν tablet και άλλες ψηφιακές βοήθειες ας πούμε, όπως ταμπλέτες και διάφορα που χρησιμοποιούνται σήμερα, οπότε καλή ήταν η γραφιστική, μ’ άρεσε πάρα πολύ, και η λογική της γραφιστικής. Μ’ άρεσε που υπήρχαν τα όρια και ήξερα τι ακριβώς πρέπει να κάνω, αλλά ήθελα κάτι το οποίο ήθελα να το δημιουργώ εγώ με το χέρι μου, δηλαδή να ασχολείται το χέρι μου ας πούμε, να δίνω εκεί όλο μου το είναι. Το τατουάζ το ‘βλεπα στη ζωή μου. Δηλαδή το ‘βλεπα που το είχανε συγγενείς, φίλοι. Μ’ άρεσε από μικρός να βλέπω τατουάζ πάνω σε ανθρώπους ξέρω ‘γώ. Έβλεπα πράγματα τα οποία δεν τα συναντούσες συνέχεια κι αυτό ήταν το κάτι διαφορετικό, το κάτι ωραίο. Τα λεφτά δεν είναι το παν. Δηλαδή ας πούμε δεν με ένοιαζε ποτέ να βγάλω λεφτά από την τέχνη ή να πουλήσω κάτι. Έτσι κι αλλιώς θα γινόταν. Έτσι κι αλλιώς θα πουλούσα κάτι. Δηλαδή δεν μπήκα ποτέ στη λογική τού να γίνω εμπορικός για να… Γιατί μπορείς να γίνεις εμπορικός. Μπορείς να πας κατευθείαν με το κύμα ας πούμε και να αλλάζεις στυλ κάθε τρίμηνο και να πουλάς αυτό που είναι εμπορικό για εκείνην τη σεζόν ας πούμε. Δεν με ενδιέφερε πολύ αυτό, εμένα με ενδιέφερε κυρίως να φεύγει ο άλλος με ένα χαμόγελο. Τα λεφτά θα ‘βγαιναν έτσι κι αλλιώς. Δηλαδή αν δεν τα κυνηγάς θα βγουν, αν το κυνηγάς πολύ θα μείνεις στο κυνηγητό. Τουλάχιστον αυτό είναι κάτι δικό μου, έτσι πιστεύω. Δηλαδή τα πρώτα τατουάζ που έκανα όλα τα λεφτά που έβγαζα τα ‘στελνα για να πάρω πράγματα καινούρια, για να δοκιμάσω καινούρια πράγματα, για να δοκιμάσω καινούρια χρώματα, άλλες μηχανές, να δω πώς ταιριάζει αυτή η βελόνα, να δω πώς είναι αυτό το χαρτί για stencil, να… Πράγματα, αγόραζα πράγματα, για να κάνω κάτι ωραίο. Μ’ αρέσει δηλαδή, πιστεύω ότι τον μάστορα τον κάνουν τα εργαλεία. Δηλαδή ήξερα η κάθε μηχανή τι κάνει. Πλέον έχω αγαπημένες. Ξέρω ότι σήμερα θα πάρω αυτήν και θα κάνω αυτό. Ή ήρθε αυτός, θα χρησιμοποιήσω αυτήν τη μηχανή, θα χρησιμοποιήσω αυτά, αυτές τις βελόνες, αυτό το χρώμα. Είναι κάτι το οποίο δεν σταματάς να μαθαίνεις κι αυτό είναι το ωραίο.
Έχεις να μας πεις κάνα απρόοπτο έτσι στη διαδικασία του τατουάζ;
Απρόοπτο… Μια φορά ήρθαν δύο παλικάρια ξέρω ‘γώ, ο ένας φίλος κι ο άλλος φίλος αργότερα, δεν τον ήξερα μέχρι τότε, και ήθελε να κάνει ένα, μία γραμματοσειρά κι ένα δέντρο από πάνω. Τέλος πάντων, έρχονται, τώρα μιλάω για τα χρόνια που βαρούσα σπίτι, δηλαδή από τα πρώτα μου τατουάζ, και καθώς έρχονται σπίτι ξέρω ‘γώ, ξεκινάω, βάζω το stencil μου, βάζω τα γάντια μου, πιάνω τη μηχανή, είμαι έτοιμος να αρχίσω. Ξεκινάω από κάτω προς τα πάνω, οπότε Ξεκινάω από τα γράμματα. Μόλις φτάνω στα πρώτα γράμματα μού λέει ο τύπος: «Μητσάρα», λέει, «Να σταματήσουμε λίγο;». Του λέω: «Τι έπαθες; Όλα καλά ξέρω ‘γώ; Ναι, άμα θες να σταματήσουμε». Τον βλέπω, τον είχε κόψει κρύος ιδρώτας. Του λέω: «Κάτσε, άραξε. Βγαίνω έξω να κάνω ένα τσιγάρο. Πάρε τον χρόνο σου». Βγαίνω έξω, κάνω το τσιγάρο, γυρνάω μέσα, του λέω: «Όλα καλά;». Μου λέει: «Φίλε, όλα καλά». Λέει: «Δεν έγινε κάτι. Ο άλλος εδώ μου λέει ότι θα με πόναγε πάρα πολύ ξέρω ‘γω. Τελικά δεν πόνεσα καθόλου, αλλά όλη αυτή η ιστορία ότι θα πονέσω και δεν πόνεσα με έκανε να νιώσω μία κρίση πανικού ότι πότε θα πονέσω, πότε θα πονέσω και ξαφνικά βρέθηκα σ’ αυτό το σημείο ξέρω ‘γω να με κόβει κρύος ιδρώτας». «Τελικά δεν πόνεσα», λέει, «Όλα καλά». Κάνω το τατουάζ και έφυγε.
Γενικά υπήρχε κάποια στιγμή που σου ζήτησαν κάποιο τατουάζ να τους κάνεις και απλά δεν δέχτηκες;
Κάποια στιγμή στη Λουκέρνη ήρθε [00:35:00]μία κοπέλα και μου ζήτησε να της κάνω μία σβάστικα 15 επί 15 στο κεφάλι. Και της λέω: «Συγγνώμη, αλλά εγώ δεν μπορώ να το κάνω αυτό» και μου λέει: «Γιατί; Εγώ θα σε πληρώσω» ξέρω ‘γώ. Λέω: «Ναι, εντάξει», ξέρω ‘γώ, «Εγώ δεν θέλω να το κάνω. Προσωπικά εγώ δεν θέλω να το κάνω». «Μα γιατί; Σε πληρώνω», λέω: «Ναι, ok. Δεν είναι ότι αρνούμαι τα λεφτά σου. Δεν θέλω εγώ να κάνω αυτό στο κεφάλι σου. Μπορείς να πας σε ένα άλλο μαγαζί και αν δεχτούνε ξέρω ‘γώ να το κάνεις. Δεν υπάρχει θέμα». Αλλά προσωπικά εγώ δεν ήθελα να το κάνω. Δεν ήτανε κάτι το οποίο ήτανε κάτι ας πούμε που θα μου άρεσε. Δηλαδή πιο πολύ δυσφήμηση το έβλεπα εγώ παρά κάτι σαν δουλειά ας πούμε.
Το μαγαζί είχε πρόβλημα μ’ αυτό; Πώς το πήραν;
Το αφεντικό μού είπε… Το αφεντικό εκεί μου είπε: «Εντάξει», λέει, «Τατουατζής είσαι. Γιατί δεν το έκανες;» και λέω: «Γιατί αύριο-μεθαύριο αυτό θα είναι μέσα στις δουλειές μου, ρε παιδί μου, και δεν θέλω να είναι ανάμεσα στις δουλειές μου μία σβάστικα σε ένα κεφάλι από μία τύπισσα ξέρω ‘γώ». Έχω δικαίωμα να λέω όχι.
Ωραία! Αυτήν τη στιγμή τι κάνεις; Πού βρίσκεσαι;
Τον τελευταίο χρόνο ήμουνα στη Μεθώνη Μεσσηνίας, ένα πολύ ωραίο μέρος στην Πελοπόννησο. Βρισκόμασταν εκεί, επειδή η γυναίκα μου είναι αναπληρώτρια και πήγαμε μαζί με την κόρη μου και τη γυναίκα μου. Ένα χωριουδάκι δίπλα από την Πύλο, το οποίο είναι πολύ ήσυχο μέρος. Έχει… Όλοι ασχολούνται με τις ελιές και με τον τουρισμό, αλλά ακόμα και κει ας πούμε άρχισα να κάνω τατουάζ, γιατί μόλις πήγα το πρώτο πράγμα ας πούμε… Πάω να πάρω έναν καφέ δίπλα απ’ το μαγαζί και μου λέει ο Νικόλας εκεί ο τυπάρας, μου λέει: «Έφερες και τα μηχανήματα;». Λόγω ότι είναι χωριό όλα μαθαίνονται και κάπως έτσι άρχισα να κάνω και κει μερικά τατουάζ, ρε παιδί μου, σε κάποιους που ήθελαν. Και αυτό μου αρέσει πάρα πολύ, γιατί δεν έχουνε κάποιον να τους κάνει τατουάζ και υπήρχε κόσμος σε τέτοια μέρη ας πούμε που είχε πολύ ωραίες ιδέες ας πούμε και για τατουάζ. Και γενικά ας πούμε και πολύ ωραίο μέρος και αρμονικό μέρος δηλαδή να ζήσει μια οικογένεια. Πάρα πολύ ωραίο. Τώρα αυτό το διάστημα βρίσκομαι στα Τρίκαλα για καλοκαίρι. Ελπίζω να ξαναείμαι εκεί του χρόνου. Ήταν πολύ ωραίο μέρος. Και το κάστρο τους και η θάλασσά τους είναι πάρα πολύ ωραία. Και γενικά μου αρέσει κι ο τρόπος ζωής τους, δεν… Θέλω και μία αλλαγή. Μου αρέσουν οι αλλαγές γενικότερα. Δεν μπορώ να είμαι συνέχεια στα ίδια. Εντάξει, γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Τρίκαλα, ωραία πόλη, αλλά σίγουρα πρέπει να δεις κι άλλα πράγματα. Και πού και πού ταξιδεύω και Ελβετία ξανά για να κάνω τα τατουάζ μου, όταν μαζεύω ραντεβού. Τώρα λόγω της κόρης μου είναι λίγο πιο δύσκολο να πάω και να περιμένω, οπότε συγκεντρώνω όλα τα ραντεβού μου ας πούμε σε δέκα-δεκαπέντε μέρες, πάω, τα κάνω, κάθομαι και δυο μέρες και γυρνάω πίσω.
Οπότε χτυπάς τατουάζ και στο εξωτερικό και στην πόλη που μένεις;
Ναι. Στην Ελβετία κυρίως σαν δουλειά. Δηλαδή είναι κανονικά σε studio κτλ. Στη Μεθώνη το ‘κανα ξέρεις, μόνο για γνωστούς, για ανθρώπους που γνώρισα εκεί. Γιατί τους γνώρισα πολύ εύκολα όλους, γιατί ήμουνα ο ξένος στην ουσία. Ήμουνα ο ένας και αυτοί είναι πολλοί και γνώρισα πολύ κόσμο πάρα πολύ γρήγορα, οπότε αφού έμαθαν ότι κάνω τατουάζ και ήθελαν τατουάζ εντάξει, δεν θα μπορούσα να πω όχι. Μου άρεσε δηλαδή ας πούμε να αφήνω και κει… Είναι… Είναι πάλι ίδιο με το graffiti. Δηλαδή πώς πάς σε ένα μέρος κι αφήνεις μία ταγκιά και λες: «Ω! Ήταν εδώ πέρα ο Johnny ξέρω ‘γώ, άφησε ταγκιά. Είχες πάει εκεί διακοπές, ρε φίλε;» ξέρω ‘γώ. Το ίδιο πράγμα είναι, γιατί κάποιος θα πάει κάποτε στη Μεθώνη, μπορεί να δει το τατουάζ και να πει ξέρω ‘γώ «Αυτό μου το ‘κανε ένας απ’ τα Τρίκαλα», «Ποιος;», ξέρω ‘γώ «ο Δημήτρης», «Έλα, ρε φίλε!» ξέρω ‘γώ, και να ξεκινήσει μία άλλη ιστορία από κει. Γενικά είναι κάτι το οποίο είναι πολύ connecting people.
Πιστεύεις ότι στο μέλλον θα συνεχίσεις να χτυπάς τατουάζ ή θα κάνεις κάτι άλλο;
Δεν ξέρω καθόλου, αλλά θα ήθελα πάρα πολύ. Δηλαδή δεν θα σταματήσω. Δεν έχω βλέψεις να σταματήσω. Ίσα ίσα ξέρω ‘γώ, μ’ αρέσει να μαθαίνω καινούρια πράγματα, να βλέπω καινούρια στυλ, να πειραματίζομαι, να δοκιμάσω πράγματα σιγά σιγά. Είναι κάτι το οποίο μ’ αρέσει να το συνεχίσω. Τώρα όσο αντέξει η μέση μου. Γιατί είναι μία δουλειά η οποία θυσιάζεις τα μάτια σου και τη μέση σου για να βγάλεις ένα αποτέλεσμα. Πάντα… Δηλαδή είναι σαν τα meme που ξεκινά ο τατουατζής με ίσια πλάτη και καταλήγει να φεύγει με λουμπάγκο ξέρω ‘γώ. Είναι… Είναι κάτι το οποίο[00:40:00] θυσιάζεις ακόμα και τον πόνο ας πούμε για να βγάλεις ένα πολύ ωραίο αποτέλεσμα. Μακάρι να αντέξω ας πούμε και να βαράω σ’ όλα μου τα χρόνια τατουάζ. Όπως και graffiti, και τώρα κάνω. Όταν έχω παρέα ας πούμε μπορεί να πάμε να βάψουμε σε ένα τετράωρο… Βέβαια, τώρα δεν θα πάμε τόσο οργανωμένα, θα πάμε λίγο πιο freestyle. Δηλαδή freestyle, ότι θα βγάλουμε κάτι απ’ το μυαλό μας εκείνην την ώρα, θα το χτυπήσουμε στον τοίχο και θα βγάλουμε δέκα φωτογραφίες και θα φύγουμε. Αλλά δεν νομίζω να σταματήσω τίποτα απ’ τα δύο. Και τα δύο μου αρέσουν πάρα πολύ, και τα δύο με εκφράζουν πάρα πολύ και γενικά είναι κάτι που αν έχεις αντοχές μπορείς να το κάνεις. Και για τα δύο χρειάζεται αντοχή. Και για να είσαι στον ήλιο ας πούμε μπροστά σε ένα ντουβάρι και να βάφεις και για να είσαι σε ένα studio με κλιματισμό κτλ., αλλά να είσαι σκεβρωμένος και να σου βγαίνουν τα μάτια να κάνεις τις λεπτομέρειες ξέρω ‘γώ μέχρι τέλους. Για να είσαι εσύ ευχαριστημένος. Κι αν είσαι εσύ ευχαριστημένος ο πελάτης θα κοιτάξει μέσα απ’ το βλέμμα σου ότι είσαι εσύ ευχαριστημένος και θα είναι κι αυτός ευχαριστημένος.
Είπες ότι σου αρέσει να κάνεις τα tattoo που σου αρέσουνε, ρε παιδί μου. Δεν σου αρέσει να ακολουθήσεις τόσο πολύ τη μόδα. Αυτό πιστεύεις σε έχει πάει πίσω στην τέχνη σου, στη σταδιοδρομία σου;
Δεν θα το ‘λεγα ότι με άφησε πίσω. Ίσα ίσα, δηλαδή ας πούμε όταν ο άλλος του προσφέρεις κάτι καλύτερο απ’ αυτό που σκεφτότανε το εκτιμάει πιο πολύ. Και ούτε θα το ‘λεγα για τη μόδα. Δηλαδή ας πούμε εντάξει, εδώ ας πούμε στην επαρχία με ‘χει τύχει πολλές φορές να θέλει κάποιος ή κάποια να της κάνω ένα Infinity. Infinity football, infinity με όνομα, παιδιά, infinity το ένα, infinity το άλλο. Μια φορά μία τύπισσα ας πούμε μου ζήτησε να της κάνω ένα Infinity με ένα φτερό που το φτερό καταλήγει σε πουλάκια και να γράφει το όνομα των παιδιών της, μέσα να γράφει το όνομα του πατέρα της, από κάτω να γράφει την ημερομηνία. Σ’ αυτό ας πούμε αρνήθηκα. Αρνήθηκα, γιατί δεν θεωρούσα ότι ήταν ωραία ιδέα κάτι το οποίο ούτε θα της άρεσε αργότερα και πιο πολύ δυσφήμιση θα έκανε σε εμένα που το δέχτηκα να κάνω κάτι τέτοιο ας πούμε. Αλλά ναι, δεν θα το ‘λεγα για τη μόδα. Κυρίως ας πούμε αποφεύγω να κάνω Google tattoo και Pinterest tattoo. Μ’ αρέσει πιο πολύ ας πούμε να μου δώσεις μια ιδέα, να σχεδιάσω. Και στο μαγαζί που είμαι τώρα ας πούμε έχουμε ένα έντυπο το οποίο τη μέρα που κλείνεις ραντεβού ας πούμε θα γράψεις την ιδέα σου, θα πεις περίπου τι στυλ θες κτλ. κι εγώ θα σου βγάλω δύο ιδέες και θα διαλέξεις ανάμεσα απ’ τις ιδέες. Πιο πολύ μου αρέσει αυτό ας πούμε, γιατί είναι κάτι δικό μου. Δεν είναι να μου έρθει κάποιος με το κινητό και να μου πει «Θέλω αυτό». Όχι ότι δεν έχει γίνει, αλλά αν μπορείς να προσφέρεις κάτι καλύτερο σίγουρα θα το κάνεις. Δηλαδή να προσπαθήσεις να… Όχι ακριβώς μεταπείσεις τον άλλον να αλλάξει τατουάζ. Δηλαδή να έρθει, να κάνει μία ημερομηνία και να του πεις: «Όχι, μην κάνεις ημερομηνία. Κάνε έναν δράκο». Απλά να του πεις ότι «Ξέρεις τι; Η ημερομηνία θα ήταν πιο ωραία άμα στην έβαζα εγώ ας πούμε σ’ αυτό το σημείο ξέρω ‘γώ μέσα σε ένα κενό ή σε ένα χαρτάκι ξέρω ‘γώ ή σε έναν πάπυρο ή πάνω σε αυτό. Ή να βάλουμε ας πούμε κάτι από δίπλα, ή να υπάρχει ένα θέμα και κάπου να υπάρχει η ημερομηνία, πάνω σε ένα ρολόι κτλ.». Ο κόσμος έχει ανάγκη από ιδέες, γιατί έχουμε χαζέψει και λίγο. Είναι πολλή η πληροφορία που παίρνουμε καθημερινά και είμαι της άποψης αυτό λίγο αμερικανάκι. Δηλαδή πας στον ειδικό για να σου κάνει την ειδική δουλειά. Δεν πας ας πούμε στον ηλεκτρολόγο για να σου κάνει τα υδραυλικά. Και όσοι το σέβονται αυτό σίγουρα είναι πολύ πιο ευχαριστημένοι με το τελικό αποτέλεσμα.
Είπες για επαρχία εδώ και για ιδέες και τέτοια. Πιστεύεις ότι εδώ στην επαρχία το τατουάζ είναι αποδεκτό κοινωνικά;
Κοίτα, όσο πάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο αποδεκτό. Ο κόσμος αρχίζει το καταλαβαίνει, το βάζει πάνω του, κολλάει μ’ αυτό, θέλει κι ένα δεύτερο, θέλει κι ένα τρίτο. Βλέπει κάτι στο internet, του ανοίγει τα μάτια, λέει: «Ωραία ιδέα!», αγαπημένα πράγματα. Σημαντικό είναι να μην το μετανιώσει ποτέ, να το υποστηρίζει. Από κει και πέρα, άμα το υποστηρίζεις δεν μπορεί να σου πει κάποιος κάτι. Σίγουρα και στην επαρχία και στο εξωτερικό, αλλά πιο πολύ στην επαρχία, οι άνθρωποι που βρίσκονται στις θέσεις-κλειδιά, διοικητικές θέσεις κτλ., μπορεί κάποιοι να ‘χουν προβλήματα μ’ αυτό. Δηλαδή δεν θέλουν να σε βλέπουνε, γιατί είναι μεγάλοι σε ηλικία. Είχαν συνηθίσει ότι το τατουάζ είναι απ’ τους ναύτες, απ’ τους φυλακ[00:45:00]όβιους, αλλά για μένα δεν είναι έτσι. Δηλαδή ας πούμε τα πιο ωραία τατουάζ τα ‘χω κάνει στο εξωτερικό σε μετανάστες. Γιατί ο μετανάστης έχει μία ιστορία να πει, έχει κάτι να κολλήσει πάνω του, έχει μία ιστορία υποστηρίξει από πίσω. Δηλαδή θα κάνει ένα τατουάζ και θα είναι το βίωμά του αυτό το τατουάζ. Κι αυτό είναι το πιο ωραίο, δηλαδή απ’ τη στιγμή που το υποστηρίζεις ας είσαι και γεμάτος τατουάζ. Μπορεί να είσαι γεμάτος τατουάζ, άλλα να είσαι ο καλύτερος χειρούργος στον κόσμο. Δηλαδή δεν θα σταματήσει ο άλλος το χειρουργείο και θα πει: «Όχι, δεν θέλω μ’ αυτόν τον γιατρό, επειδή έχει τατουάζ». Αν ο άλλος κάνει πολύ σωστά τη δουλειά του ας πούμε ή υποστηρίζει αυτό που κάνει με όλο του το είναι και είναι ειδικός θα το αποδεχτεί ο κόσμος. Τώρα το να κάνω τατουάζ ας πούμε στον λαιμό ενώ δεν έχω αλλού τατουάζ… Δηλαδή ας πούμε και στο studio που είμαι τώρα αν έρθει κάποιος και μου πει «Θέλω να μου κάνεις στα δάχτυλα τατουάζ» και δεν έχει αλλού τατουάζ ή «Θέλω να μου κάνεις στον λαιμό ή στο πρόσωπο τατουάζ» και δεν έχει ούτε άλλο ένα τατουάζ στο πρόσωπο… Στο σώμα του, μάλλον δεν θα δεχτούμε ας πούμε να του το κάνουμε. Αυτό είναι σαν φόρο τιμής σ’ αυτούς που έχουν πολλά τατουάζ. Γιατί δεν ξεκινάς ανάποδα. Δηλαδή θα σου μακελέψω, σε εισαγωγικά, τα χέρια ενώ δεν έχεις αλλού τατουάζ. Δεν μπορείς να πας ας πούμε και να κάνεις τατουάζ στο πρόσωπο και να είναι το πρώτο σου. Πρέπει να αποκτήσεις, σιγά σιγά αυτό. Βέβαια, αυτό είναι άγραφος κανόνας. Δεν είναι κάτι το οποίο υπάρχει κάπου ας πούμε, γραμμένος κανόνας του μαγαζιού κτλ.
Είπες πριν ότι ξεκινά η διαδικασία του τατουάζ κτλ. Μπορείς να μας αναφέρεις ποια είναι μια τυπική διαδικασία; Εσύ όταν ξεκινάς τη δουλειά σου τι κάνεις;
Κοίτα, θα έρθει ο πελάτης για το ραντεβού, θα εκτυπώσω το σχέδιο, αν δεν είναι freehand. Το freehand είναι ορολογία όταν κάνουμε τατουάζ, με μαρκαδόρο κατευθείαν το προσχέδιο πάνω στο σώμα του πελάτη, για να δένει καλύτερα. Όπως κάποια Maori ή κάποια πράγματα τα οποία είναι περιμετρικά γύρω από το χέρι και δεν κολλάει τόσο εύκολα στάμπα. Θα βγάλω το σχέδιο, θα βγάλω το stencil, θα πάμε στο booth, θα ξυρίσω την περιοχή, θα απολυμάνω για να είναι και στεγνή από το οινόπνευμα, θα βάλω το stencil με μία αλοιφή που βάζουμε πριν κολλήσουμε το χαρτί πάνω. Θα ετοιμάσω τα πράγματά μου καθώς στεγνώνει αυτό, θα ετοιμάσω τον πάγκο μου, θα δω τι βελόνες θα χρειαστώ, θα δω τα χρώματα που θα χρειαστώ, τη συχνότητα του γκρι που θα χρειαστώ και διάφορα άλλα. Τι βελόνες θα πάρω για σκιές, τι βελόνες θα πάρω για γραμμές. Θα καθίσει ο άλλος στο κρεβάτι ας πούμε, θα αρχίσω σιγά σιγά από κάτω προς τα πάνω, ή από τις πλευρές που ξέρω ότι πρέπει… Ανάλογα τις τεχνικές. Δηλαδή αν έχω κάτι ρεαλιστικό θα ξεκινήσω από τα σκούρα μέρη και σιγά σιγά θα αρχίσω να απλώνω τις σκιές μου και στο τέλος θα βάλω το άσπρο. Αν είναι κάτι άλλο θα αρχίσω το stencil μου από κάτω, τις γραμμές ή τα γεμίσματα. Έχει να κάνει διαφορετικά. Καθώς κάνω αυτήν τη διάρκεια... Τη διαδικασία ξέρω ‘γώ, πρέπει να σκουπίζεις συνέχεια χωρίς να ερεθίζεις το δέρμα. Πρέπει να χρησιμοποιείς ας πούμε κάποια λιπαντικά τα οποία βοηθάνε το δέρμα να γίνει πιο μαλακό και να μην πονέσεις, γιατί όσο να ‘ναι η βελόνα καίει από την ταχύτητα. Πρέπει να προσέχεις να έχεις πάντα χρώμα μέσα στη βελόνα. Αν θα χρειαστεί κάποιο διάλειμμα ο πελάτης μπορούμε να κάνουμε ένα διάλειμμα, να κάνουμε ένα τσιγάρο, να φάμε. Εγώ να κοιτάξω έναν τοίχο να καθαρίσουν τα μάτια μου, γιατί όλην την ώρα είσαι στην πληροφορία. Και καθώς προχωράς φτάνεις προς το τελικό, κάνεις τις τελικές λεπτομέρειες. Το αφήνεις λίγο για να ξεκοκκινίσει, να πέσει λίγο, γιατί έχει το πρήξιμο, ώστε να μπορέσεις να βγάλεις μία όμορφη φωτογραφία. Συνήθως βγάζουμε δεκαπέντε-είκοσι φωτογραφίες, για να τις διαλέξουμε στο τέλος ποια θα είναι η αγαπημένη. Καθαρίζω τον πάγκο μου, καθαρίζω τα πράγματα, πηγαίνω κάτω με τον πελάτη και τελείωσε. Αυτό ήταν. Φεύγει ο καθένας. Του εξηγώ τη διαδικασία, πώς θα κάνει το healing, δηλαδή πώς θα το φροντίσει. Ενημερώνω ότι αν χρειαστεί κάτι μπορεί να μου στείλει ας πούμε μήνυμα όποια ώρα και στιγμή θέλει, θα του απαντήσω κι εγώ όποια ώρα και στιγμή θέλω. Και από κει και πέρα, συνήθως κανονίζουμε το επόμενο ραντεβού.
Πιστεύεις ότι το τατουάζ εμπεριέχει κινδύνους;
Κινδύνους… Όχι, δεν θα το ‘λεγα. Πιο παλιά τα χρώματα ήτανε… [00:50:00]Υπήρχε… Υπήρχαν χρώματα τα οποία ήταν από ζωικής προέλευσης ουσίες, δηλαδή από σκαθάρια, από ό,τι θες, κόκκινα τέτοια. Τώρα είναι όλα vegan, γιατί έχει περάσει νόμος για την τοξικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πόσω μάλλον στην Ελβετία που δουλεύω εγώ υπάρχει ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα με την τοξικότητα, οπότε κάποια χρώματα που στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιτρέπονται, στην Ελβετία δεν επιτρέπονται τόσο. Μετά τα πράγματα και… Τα πράγματα που χρησιμοποιείς, οι βελόνες και τα… Οι λαβές που έχεις δεν είναι όπως παλιά που ας πούμε έπρεπε να τα βάλεις στον κλίβανο κτλ. Τώρα είναι όλα μιας χρήσης. Δηλαδή μπορεί να χρησιμοποιήσεις πράγματα και να τα πετάξεις στο τέλος του session. Πιο παλιά ας πούμε έπαιρνες τις λαβές, έπαιρνες τις μύτες, τα tip ξέρω ‘γώ κι έπρεπε να τα αποστειρώσεις. Τώρα τα tip είναι όλα μαζί με βελόνα. Είναι μία καινούρια τεχνολογία με τα [Δ.Α.], το κουμπώνεις πάνω, το βγάζεις. Είναι κι η ευκολία στο να δουλέψεις. Δηλαδή με την ίδια μηχανή μπορείς να κάνεις με πέντε-έξι βελόνες ξέρω ‘γώ διαφορετικές και δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα, ούτε αλλεργίες ούτε τίποτα. Πιο παλιά υπήρχαν αυτά. Δηλαδή πολλοί είχαν θέμα με το κόκκινο ή δεν καθόταν στο σώμα. Και με τα κίτρινα. Γενικά μ’ αυτά τα έντονα χρώματα. Τώρα δεν υπάρχει αυτό, δηλαδή έχει εξαλειφθεί λόγω ότι όλα τα χρώματα είναι φυτικής προέλευσης και γενικά αλλεργίες δεν υπάρχουνε, γιατί τα μέταλλα που χρησιμοποιούνται ας πούμε στις βελόνες κι αυτά είναι μη αλλεργιογόνα. Είναι πιστοποιημένα. Δεν υπάρχει κάτι ας πούμε. Πρέπει να έχει δηλαδή ο άλλος πολύ μεγάλο θέμα. Πρέπει να έχει από μόνος του θέμα δερματικό. Κι αυτοί κυρίως που έχουν θέματα δερματικά δεν θα κάνουν τατουάζ. Το ξέρουν από πριν ας πούμε ή θα ρωτήσουν τον γιατρό τους αν είναι να το κάνουνε. Τώρα υπάρχουνε, ρε παιδί μου, εντάξει. Κάποιες δουλειές που έχουν παραπάνω σκόνες, κάποιες δουλειές που μπορεί να μολυνθεί κτλ., σ’ αυτό προσπαθούμε ας πούμε να τους λέμε να το προσέξουν παραπάνω, να χρησιμοποιήσουμε ταινία σαν δεύτερο δέρμα ώστε να… Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ας πούμε να τα αποφύγεις όλα αυτά. Αλλά γενικά είναι πολύ δύσκολο ξέρω ‘γώ να πάθει κάποιος κάτι. Πρέπει να το κυνηγάει ή να είναι πολύ απρόσεκτος ξέρω ‘γώ στη ζωή του.
Είπες ότι πρώτη φορά που βγήκες για να δουλέψεις σαν tattoo artist βγήκες στην Ελβετία. Πώς και πήγες Ελβετία; Έχω ακούσει ότι είναι δύσκολο να πας εκεί.
Έτυχε να ‘χω μία πρόταση από έναν φίλο να δουλέψω σε ένα studio το οποίο έψαχνε να βρει κάποιον καλύτερο καλλιτέχνη. Και δεν το πολυσκέφτηκα. Ξέρω ‘γώ λέω: «Θα πάω να δοκιμάσω!», ξέρω ‘γώ. Είχα και την υποστήριξη από το σπίτι, όχι στο οικονομικό, γιατί το οικονομικό στην Ελβετία είναι πολύ ακριβή χώρα να ζήσεις. Λέω: «Θα πάω να δοκιμάσω!» και παίρνω το αεροπλάνο, πηγαίνω ξέρω ‘γώ. Πάω πρώτα στη Βασιλεία. Τα πράγματά μου τα ετοιμάζω όλα ξέρω ‘γώ από δω, τι θα πάρω μαζί κτλ. Υπήρχε το άγχος τι θα βρω μπροστά μου. Ήμουνα έτοιμος για όλα. Με παίρνει ο φίλος ξέρω ‘γώ απ’ τη Βασιλεία, με πηγαίνει στη Λουκέρνη, έπρεπε να φύγει, με πηγαίνει στο μαγαζί. Εκεί ήτανε ένας τυπάς ο οποίος μάθαινε να κάνει τατουάζ. Δεν ήταν τόσο καλός, δεν ήταν ακόμη έτοιμος να κάνει τατουάζ. Το αφεντικό έλειπε, ρίχνω μία πρώτη ματιά στο μαγαζί, βλέπω πράγματα που λείπαν ξέρω ‘γώ. Είδα πράγματα που φρίκαρα ξέρω ‘γώ. Τα κρεβάτια ήταν άσπρα, το ένα είχε μία ρώσικη σημαία απ’ το stencil κολλημένη πάνω στο κρεβάτι. Ό,τι να ‘ναι. Το χαρτί ήταν χειροπετσέτες κι όχι χαρτί κουζίνας. Κάποια πράγματα… Ο εκτυπωτής δεν δούλευε. Τέλος πάντων, μένω τρεις ώρες εκεί μέχρι να ‘ρθει το αφεντικό. Σκάει το αφεντικό, τα ‘χω φτιάξει όλα αυτά μέχρι να έρθει, μου λέει: «Σκεφτόμουνα», λέει, «Να σου δώσω 50-50. Τώρα θα σου δώσω 60-40. Εσύ το 60, εγώ το 40». Μόλις το λέει αυτό πετάω το χέρι, χειραψία «Κλείσαμε!» του λέω, όλα καλά. Κι άρχισα να δουλεύω εκεί. Εκεί ήταν λίγο δύσκολο το θέμα, το πώς θα δουλέψεις, ρε παιδί μου, γιατί αυτοί ήτανε με συμμορίες, με τέτοια, Hells Angels, ιστορίες ξέρω ‘γώ, ήταν λίγο μπερδεμένη η κατάσταση, άλλα είχε την πλάκα του. Βέβαια, το θετικό ήταν ότι έμενα στον κολλητό του αφεντικού, έναν Πολωνό, τον Boris, ο οποίος τελικά αποδείχτηκε αδερφός. Δηλαδή απ’ την πρώτη μέρα που έμεινα σπίτι δεν μιλούσε αγγλικά, δηλαδή ήμασταν με το google translate. Μία μιλούσα εγώ, μία μιλούσε αυτός. Ξέρω ‘γώ ρομποτικά έβγαζε το google translate τι λέγαμε και αυτή ήταν η συνεννόηση στην αρχή. Δεν μπορούσαμε καν να μιλήσουμε. Σιγά σιγά άρχισε να μαθαίνει κι αυτός λίγα αγγλικά, του μιλούσα κι εγώ λίγο πιο ελεύθερα αγγλικά. Ξέρεις, δεν είχα θέμα το πώς μου μιλάει, τον καταλάβαινα, ένιωθε ο ένας τον άλλο. Άλλοι μας [00:55:00]έβλεπαν κι έλεγαν: «Πώς συνεννοείστε;» ξέρω ‘γώ. Ο τύπος ήταν εκατόν είκοσι κιλά, γομάρι ξέρω ‘γώ, τίγκα μύες, δούλευε οικοδομή. Και είχα την καλύτερη φιλοξενία που δέχτηκα ποτέ ξέρω ‘γώ. Δηλαδή πρώτη μέρα μου… Στέλνει μήνυμα το αφεντικό και λέει: «Πες στον Δημήτρη ό,τι είναι μες στο ψυγείο είναι δικό του», παίρνω κάποια πράγματα να φάω, γεμίζω ξανά το ψυγείο, μου έβαλε χέρι, γιατί δεν έπρεπε να ξαναγεμίσω το ψυγείο, ήταν όλα δικά του. Πηγαίναμε βόλτες, μου έδειξε την πόλη ξέρω ‘γώ. Του έκανα κάποια τατουάζ, μου λέει: «Τη Δευτέρα θα πληρωθώ, θα σου δώσω λεφτά», του λέω: «Όχι, δεν θέλω λεφτά από σένα» ξέρω ‘γώ. Περάσαμε πολύ ωραία ξέρω ‘γώ κι ακόμη έχουμε επαφές πού και πού. Όχι τόσο συχνά, αλλά έχουμε επαφές. Ο άνθρωπος είναι… Ήταν πραγματικά πολύ ωραίος σ’ αυτό το κομμάτι. Δηλαδή χάρηκα πάρα πολύ που τον γνώρισα και είμαι ευχαριστημένος με όλα όσα έκανε για μένα. Και κάπως έτσι ξεκίνησα. Αργότερα, πήγα σ’ άλλο studio, στη Βασιλεία, το οποίο εντάξει, είχε κι αυτό τα δικά του θεματάκια, αλλά εγώ έψαχνα κάτι καλύτερο. Δηλαδή έψαχνα να βρω κάτι πιο δημιουργικό. Να πάω σε ένα μαγαζί το οποίο μπορώ να δημιουργήσω. Να κάνω πιο πολλά πράγματα ας πούμε. Να είναι πιο καθαρό. Δηλαδή καθαρό στην άποψη ότι δεν έρχονται και σου λένε: «Κάνε μου αυτό» ή να ‘χει θέματα με ναρκωτικά κι ιστορίες ξέρω ‘γώ, γιατί υπάρχουν αυτά σε studio, αλητείες, ναρκωτικά. Ήθελα κάτι πιο ήσυχο. Κι αυτό βρήκα ας πούμε και κάθισα εκεί. Κι ακόμα εκεί δουλεύω. Κι αυτό είναι σημαντικό για μένα, γιατί εντάξει, δεν θέλω να τα συνδυάζω. Δεν θέλω να συνδυάσω το τατουάζ με την αλητεία ξέρω ‘γώ. Άλλο να έχει ο άλλος τα βιώματά του και να του κάνω ας πούμε το τατουάζ για… Που ήθελε να κάνει ενώ ήταν φυλακή για να θυμάται, ή τους φίλους του από πόλεμο. Γιατί μου έχει τύχει κι αυτό ας πούμε, να κάνω σχέδιο για κάποιον που ήταν στο PKK [Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν] ας πούμε και ήτανε στην αντίσταση μαζί με άλλους φίλους ξέρω ‘γώ κι ήθελε όλο αυτό να το θυμάται. Βέβαια, αυτά δεν πρέπει να στιγματίζουν εμένα. Εγώ είμαι απλά το μέσο για να πάρει αυτό που θέλει. Δεν θέλω να αναμειγνύομαι μ’ αυτά ας πούμε. Θέλω να κάνω τη δουλειά μου. Να πηγαίνω το πρωί στη δουλειά μου, να κάνω τα τατουάζ μου και να γυρνάω σπίτι χαρούμενος ξέρω ‘γώ να ξεκουραστώ. Αυτό. Δεν…
Είπες πριν για αυτόν τον φίλο σου που σε υποδέχτηκε και σε βοήθησε εκεί στην Ελβετία, τον Boris, και είπες ότι δεν μιλάγατε την ίδια γλώσσα. Τι σας έφερε τόσο κοντά;
Με τον Boris έχει πλάκα, γιατί θα πάμε λίγο πάλι στην αρχή της συζήτησης. Δηλαδή με τον Boris μόλις τον γνώρισα λίγα πράγματα που λέγαμε με το google translate, μου λέει ότι είχε δύο ντόπερμαν, κι εγώ έχω ντόπερμαν ας πούμε. Και έκανε graffiti μικρός. Και αυτό μας έφερε πιο κοντά. Δηλαδή το graffiti ας πούμε και τα βιώματα που είχαμε σαν νέοι μάς έκανε να ταιριάξουμε και είχε την πλάκα του. Ακόμη κι αν δεν μιλούσαμε ακόμα την ίδια γλώσσα κολλήσαμε με το graffiti, κολλήσαμε με τα βιώματα, και ήταν κάτι το ωραίο και του έχω αφιερώσει και τοίχους ας πούμε. «Για τον μασίνα», έτσι τον λέγαμε, μηχανή. Και έτσι ήρθαμε κοντά. Δηλαδή με το graffiti γνωρίζεις πολύ κόσμο. Ή βιώματα κτλ., είναι κάτι το ωραίο. Και είναι έτσι. Ήτανε κάτι μαγικό, δεν… Δεν προβλεπόταν να γίνουμε τόσο καλοί φίλοι. Έκατσαν οι καταστάσεις, μοιραστήκαμε κάποια πράγματα και είδαμε ότι ταιριάζουμε πολύ σαν άνθρωποι.
Ok. Θα ήθελες να συμπληρώσεις κάτι που θέλεις να το πεις; Ok. Σε ευχαριστώ, Δημήτρη!
Ευχαριστώ κι εγώ, Johnny! Ήταν πολύ ωραία η συνέντευξη!
Να ‘σαι καλά!
Χάρηκα που τα είπαμε ξανά!