Ο θρύλος του Ολυμπιακού, Γιώργος Δαρίβας, αφηγείται τη ζωή του
Ενότητα 1
Καριέρα στον Ολυμπιακό
00:00:00 - 00:16:37
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Καλησπέρα, είμαι ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος. Είναι Τετάρτη 26/04/2023, κι αυτή είναι μια συνέντευξη για λογαριασμό του Istorima. Βρίσκομαι …ά τον Ολυμπιακό, έπαιξες μπάλα κάπου; Ναι, πρέπει να έπαιξα, αλλά δεν θυμάμαι. Ξεχνάω κιόλα, γιατί πέρασαν τα χρόνια. Είμαι... 97 πήγα.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 2
Καριέρα προπονητικής
00:16:37 - 00:24:45
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Κ.Δ.: Ένας αιώνας. Ναι, αλλά σας έκαναν προπονητή μετά στον Ολυμπιακό. Κ.Δ.: Καλά μετά, ναι. Τι πράγμα; Κ.Δ.: Προπονητή, σαν πρ… παίξαμε στο εξωτερικό σε πολλές ομάδες. Και βγάλανε, κι ο σύλλογος έβγαλε αρκετά χρήματα. Τώρα, πέστε μου, τι άλλο θέλετε να με ρωτήσετε;
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 3
Αναμνήσεις από την Κατοχή
00:24:45 - 00:30:58
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Τι αναμνήσεις έχετε από αυτήν την περίοδο της Κατοχής, ας πούμε; Κ.Δ.: Της Κατοχής. Πριν πάτε στον Ολυμπιακό. Κ.Δ.: Πριν παίξεις μπά…μουνα τότε. Το '45, ξέρω γω, να 'μουνα 19 χρονών. Τότε, αυτή η ηλικία, μην κοιτάς τώρα που ο πιτσιρίκος ξέρει να γεννήσει κιόλας. Για πες.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 4
Αναμνήσεις από τη Δικτατορία και τις πολιτικές διώξεις
00:30:58 - 00:37:56
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Καλύψαμε, λοιπόν, την Κατοχή, την περίοδο με τον Ολυμπιακό. Τη Δικτατορία πώς τη βιώσατε; Πώς; Τη Δικτατορία, πώς τη βιώσατε; Πώς τη … Ε, ναι, κάπου εκεί. Ε, 50; Ξέρω γω, από 50 μέχρι 55. Κάπου εκεί, κάπου εκεί πρέπει να ήτανε. να πούμε. Έναν πιτσιρίκο να πούμε, μικρός.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 5
Αναμνήσεις από την Κατοχή
00:37:56 - 00:40:03
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Αλλά έχω γυρίσει και ξυπόλητος στην Κατοχή στην αρχή. Δεν είχαμε και παπούτσια. Για κάτσε, μεταξύ μας, και οι Γερμανοί άμα σου λέγανε 08:00 …γάλα ονόματα. Αν είχε όνομα μεγάλο, να πούμε. Φά' τον αυτόν. Βέβαια. Ενώ οι Ιταλοί ήτανε άλλο πράγμα. Με τους Ιταλούς τρα γουδάγαμε. Έλα.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 6
Καθημερινή ζωή και οικογένεια
00:40:03 - 00:42:50
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Υπάρχει κάτι άλλο; Εγώ είμαι υπερκαλυμμένος. Υπάρχει κάποια ανάμνηση, κάτι που δεν... Μωρέ, πολλές αναμνήσεις, αλλά δεν τις θυμάμαι τώρα.…νεβάζουνε με το ζόρι. Ε, αυτοί όχι. Και είμαι πιο πολύ ευχαριστημένος με την οικογένειά μου. Οικογενειακώς, που λένε. Γράφεις σ' εφημερίδα;
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΕνότητα 7
Ολυμπιακοί Αγώνες 1952, Φινλανδία
00:42:50 - 00:46:17
Απόσπασμα Απομαγνητοφώνησης
Όχι, όχι. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κύριε Δαρίβα. Εγώ είμαι υπέρ ευχαριστημένος. Δεν ήμουνα προετοιμασμένος τι θα με ρωτήσεις. Συμμετεί…άλεις τη φωτογραφία. Άμα θέλετε, τη βάζω. Ε, βέβαια, δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα. Μα τώρα είσαι με τον άρχοντα; Είσαι με τον άρχοντα.
Μετάβαση στην απομαγνητοφώνησηΚαλησπέρα, είμαι ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος. Είναι Τετάρτη 26/04/2023, κι αυτή είναι μια συνέντευξη για λογαριασμό του Istorima. Βρίσκομαι με τον κύριο Γιώργο Δαρίβα στο σπίτι του. Γεια σας, κύριε Δαρίβα.
Γεια σας!
Θέλετε να μου πείτε μερικά πράγματα για εσάς ξεκινώντας από τα πρώτα σας χρόνια, από την αρχή της ζωής σας στου Ψυρρή;
Απ' του Ψυρρή, ναι, πράγματι. Γεννήθηκα στου Ψυρρή το 1926. Ε, γνωστός έγινα βέβαια μετά το 1945, τότε που ήταν το τέλος της γερμανικής κατοχής. Μετά από ένα χρονικό διάστημα μικρό, έφυγαν οι Γερμανοί, βέβαια. Κι εγώ ξεκίνησα από τον Ολυμπιακό, ας πούμε. Σε ηλικία 19-20 ξεκίνησα στον Ολυμπιακό. Επέμεινα πολύ, γιατί τότε οι μεγάλες ομάδες όπως ήταν ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ δεν παίρνανε παίκτες ανεξάρτητους κτλ. Αλλά επειδής επέμεινε ο Βαγγέλης ο Χέλμης, ο οποίος ήταν γενικός αρχηγός, και προπονητής ήταν ο αδερφός του, γι' αυτό τον αναφέρω. Συγγνώμη.
Παρακαλώ.
Ξεκίνησα από κει. Ο Βαγγέλης ο Χέλμης με βοήθησε βέβαια, αλλά ήδη αυτός είχε αναγνωρίσει από την πρώτη επαφή που είχαμε μαζί, που με είδε να παίζω σε ανεξάρτητα σωματεία. Γιατί δεν έφυγα από το ανεξάρτητο και πήγα στη Β' κατηγορία, πήγα στην Α' κατηγορία, και μετά στη μεγάλη. Πήγα απευθείας, από ανεξάρτητος ποδοσφαιριστής, πήγα απευθείας στον Ολυμπιακό! Είναι πάρα πολύ μεγάλη δουλειά. Να φανταστείτε ένα περιστατικό, είχε έρθει εδώ μια ομάδα από τη Σουηδία. Να θυμηθώ και το όνομά της, και με πήρε Βαγγέλης ο Χέλμης μαζί του σαν αναπληρωματικό, για πρώτη φορά. Κι όπως ντυνόμουνα, ας πούμε, όχι όπως ντυνόμουνα, όπως καθόμουνα, ήθελε να κάνει μια αλλαγή ο Βαγγέλης ο Χέλμης να με δει και σε ένα μεγάλο παιχνίδι. Και μου λέει «Ετοιμάσου». Λέω «Πέστε μου, τι θέλετε» να πούμε. Λέει, φωνάζει τον παίκτη από μέσα. Τον βγάζει έξω, μου λέει «Έμπα μέσα». Μπαίνω εγώ μέσα να πούμε, και μετά από μισό λεπτό «Πού πας;» μου λέει. Λέω «Δεν μου 'πατε να μπω μέσα;». «Την έβγαλες τη φόρμα σου;» μου λέει. Δεν είχα βγάλει τη φόρμα. Είχα μπει... Τέτοιο ενθουσιασμό που είχα εγώ, ότι μπαίνω για πρώτη φορά με τόσο κόσμο, γεμάτο γήπεδο κτλ. Δεν πρόσεξα ότι φόραγα, γιατί στην ομάδα τη μικρή που ήμουνα δεν είχαμε φόρμες. Εδώ δεν είχαμε παπούτσια. Εκείνη την εποχή, τα παπούτσα ήταν ακριβά. Καταλάβατε; Και μπήκα μέσα. Ξαναβγήκα πάλι έξω, έβγαλα τη φόρμα μου και μπήκα μέσα. Μωρέ ξέχασα το όνομα της ομάδας που παίζαμε. Μια πρωταθλήτρια Σουηδίας. Ναι, μεγάλη ομάδα. Μετά ήρθε κι εδώ στην Ελλάδα και κάναμε πολλά παιχνίδια. Νομίζω ότι δεν την κερδίσαμε ποτέ. Ναι, γιατί οι Σουηδοί ήτανε καλές ράτσες, ας πούμε, ποδοσφαιριστών. Παίξαμε. Τώρα σας λέω μόνο για τον εαυτό μου. Δεν πρέπει; Δεν ξέρω μόνο για τον...
Εσάς θέλω ν' ακούσω, ναι.
Ναι, αλλά θα πετάγομαι από το ένα στο άλλο. Δεν πειράζει, το συναρμολογείτε.
Κανένα πρόβλημα.
Ναι. Από την ημέρα που, ας πούμε, έπαιξα με τους Σουηδούς, ο Βαγγέλης ο Χέλμης ήταν ενθουσιασμένος, ο γενικός αρχηγός, αυτός έκανε κουμάντο. Και με πήρε στην ομάδα. Εγώ πήγα λοιπόν. Μου λένε «Από δω». Με πήραν από το χεράκι, μπορώ να πω, γιατί οι μικρές ομάδες δεν είχαν αυτά που είχε ο Ολυμπιακός. Να πάμε να μου δώσουν τα παπούτσα, να μου δώσουν τα ρούχα, να μου πούνε τι αριθμό είμαι κτλ. Όλα αυτά, ας πούμε, δεν τα ήξερα. Για μένα ήταν κάτι φανταστικό, ας πούμε. Ήμουνα πολύ ενθουσιασμένος, αλλά και γι' αυτούς. Γιατί εγώ ήμουνα 19 στα 20, ήταν και η εποχή. Δεν ξέρω αν σας το είπα προηγουμένως, που φεύγανε οι Γερμανοί, μπαίνανε και βγαίνανε. Καταλάβατε. 20 χρονών, για εκείνη την εποχή, ήταν μεγάλη δουλειά. Μετά τα 25 μπαίνανε τότε στις μεγάλες ομάδες. Ναι, ήμουνα και τυχερός κιόλας. Γιατί, ναι μεν, πήγαινε καλά ο Ολυμπιακός, αλ[00:05:00]λά δεν είχε μικρούς. Είχε όλο μεγάλους. Και οι μεγάλοι, η σειρά, ας πούμε, τους μεγάλους, οι οποίοι πέρασαν όλη την Κατοχή κτλ., ήταν ο Γιάννης Βάζος, ένας από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές που έχουν περάσει από τον Ολυμπιακό. Τι δουλειά έκανε; Χασάπης. Ναι, όλοι κάνανε δουλειά δική τους ξέχωρα, γιατί δεν υπήρχανε. Τότε το φουλ στο γήπεδο, που ήταν το Καραϊσκάκη, ήταν πρώτα μικρό. Έπαιρνε 14-15.000, και να γέμιζε δεν γινόταν να πάρουν μισθό οι ποδοσφαιριστές, όπως παίρνουν σήμερα. Όχι μόνο μισθό, αλλά τους τάζουνε και δώρα. Διάφορα δώρα, ξέρω γω. Άμα κερδίσετε θα πάρετε από 10.000 ο καθένας. Είναι μεγάλα τα ποσά, ενώ τότε δεν υπήρχαν αυτά τα πράγματα. Μπορούμε να πούμε ότι μας δίναν χαρτζιλίκι, για να πάρουμε το τρένο ή να πάρουμε το λεωφορείο. Δεν είχαμε ούτε δικά μας αυτοκίνητα ούτε δικό μας ποδήλατο δεν είχαμε, εκείνη την εποχή. Καταλάβατε; Ναι, ήμαστε... Δηλαδή, όταν πήγα εγώ. Παλαιότερα, βέβαια, επί Μουράτη ή Χέλμη, Βαγιακάκο, λέω τους παίκτες που έχουν παίξει και στην εθνική ομάδα. Αυτοί παίζαν όλοι στην εθνική ομάδα. Αναματερός. Ποδοσφαιρισταί, που μόνο τους διάβαζα, δεν τους ήξερα, και τώρα βρέθηκα μαζί τους. Να με αγκαλιάζουν, να με φιλάνε, γιατί επειδής ήμουνα μικρός, μου πέταγαν την μπάλα μπροστά εμένα, κι εγώ έφευγα στα γρήγορα. Ήμουν πολύ γρήγορος. Και τους έβαζα τα γκολ και ήταν ενθουσιασμένοι, γιατί τότε θα πάρουμε και κάνα εικοσάρικο, κάνα τριαντάρι, λένε, δώρο. Αυτά τα δώρα, αυτά ήταν τα δώρα, ας πούμε. Ή αν μπορούσανε, να τους βάλουνε σε καμιά δουλειά, αλλά ήταν πολύ δύσκολο. Πάρα πολύ δύσκολο, να πούμε. Δύσκολα να 'βρισκες μορφωμένο άνθρωπο, από τον Λούβαρη, από τους σέντερ μπακ. Τότε ακόμα, τότε ήταν και η εποχή που ο Μουράτης έγινε διεθνής, 6 μήνες πιο νωρίς από εμένα. Ναι, 6 μήνες πιο πολύ, πιο νωρίς από μένα, ο Μουράτης, και πήγε στην Προοδευτική. Και αυτομάτως, τον άλλο μήνα, τον άλλο χρόνο, το υπόλοιπο του χρόνου, ήρθε στον Ολυμπιακό. Πήγε στον Ολυμπιακό, γιατί εγώ ακόμα δεν είχα πάει. Πήγε πρώτα ο Αντρέας, και μετά πήγα εγώ. Και ο Αντρέας δεν ήταν τόσο μεγάλος βέβαια. Μόνο με τη διαφορά ότι ήταν αγράμματος. Ο Αντρέας είχε ένα πολύ σπουδαίο πλεονέκτημα. Ρωτάγανε, ερχόντουσαν κύριοι, πιτσιρικάδες, κορίτσια κτλ. Λέει με ποιο πόδι ρίχνει ο Μουράτης; Λέω, που τους ρωτάγανε. Τι παίζει; Μπακ αριστερό. Θα 'ναι αριστεροπόδαρος. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε αυτό που υπάρχει σήμερα, και τα 2 πόδια. Γιατί σήμερα, για να τον πάρεις και να έχεις επιτυχία στη μεταγραφή σου, πρέπει να έχει και τα 2 πόδια. Για να τον πάρεις, του δίνεις ένα εκατομμύριο για το δεξί, κι άλλα 500 για το αριστερό, ας πούμε. Ναι, αυτό γίνεται σήμερα, ενώ εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε. Υπήρχε... Καμιά φορά, βαράγαν κεφαλιές στο καρβουνίδι. Γιατί όταν πρωτοπήγα εγώ στον Ολυμπιακό, ούτε χώμα είχανε. Καρβουνίδι. Δηλαδή, τα υπόλοιπα της μηχανής του τρένου, αυτά που ρίχνουνε, τα κάρβουνα τα υπόλοιπα είναι καρβουνίδι. Τα πετάγανε, τα πετάνε. Αυτό ήταν γεμάτο το Καραϊσκάκη. Κι όταν έπεφτα κάτω, κι έπεφτες κάτω, κι έβγαινες, όλο γρατζουνιές είχες εδώ, γρατζουνιές εδώ κτλ. Όλοι οι Ολυμπιακοί σημαδεμένοι να πούμε, ναι, ναι. Ενώ μετά ήρθε η καλή εποχή. Η καλή εποχή είχε το χώμα, και εν συνεχεία, όπως ξέρετε, εν συνεχεία το χόρτο. Έτσι δεν είναι; Σήμερα είναι το χόρτο, το κυριότερο, να πούμε. Κι έτσι, αν πέσει και καμιά κλωτσά κτλ. και φύγεις με φόρα, σήμερα δεν χτυπάς. Εκτός αν σου βάλουν καμιά κόντρα, και σπάσει κανένα ποδαράκι κτλ., γιατί σήμερα είναι πονηριά αυτό που κάνουν πολλοί, που κλωτσάνε κατ' αυτόν τον τρόπο. Το να μην κάνει ένας, χωρίς να το θέλει να σου κάνει μια τρικλοποδιά[00:10:00] κτλ., ένα λάκτισμα, όχι. Αλλά το να σου βάλει κόντρες, είναι σπάσιμο πόδια, να πούμε.
Ποια;
Ναι! Αυτά βέβαια, να, κοίταξε δω τα χέρια. Ευτυχώς ήμουνα τυχερός. Έπαιξα στον Ολυμπιακό, από το 1900... πόσο είπαμε; '45, '45, '46, μέχρι 13 χρόνια.
Ανελλιπώς. 13 χρόνια. Έχω 13 συμμετοχές στην εθνική ομάδα. Τότε δεν παίζαμε πολλά παιχνίδια. Με Αίγυπτο παίζαμε, με Λιβύη κτλ. Με την Τουρκία πιο πολύ, με την Τουρκία ήμουνα...
Πρώτος σκόρερ! Παίξαμε με την Τουρκία ένα παιχνίδι εδώ πέρα, και κερδίσαμε 3-1. Και τα 3 γκολ τα έβαλα εγώ. Κι όταν πήγα στην Τουρκία, με κυνήγαγαν όλοι. Αλλά το βράδυ, με πηγαίνανε σε κέντρα και χορεύαμε κτλ. Δεν υπήρχε αυτό το μίσος που υπάρχει σήμερα. Σήμερα, όλοι έχουν αυτό το μίσος, γιατί είναι το οικονομικό πιο πολύ. Ένας ο οποίος παίζει καλή μπάλα, και είναι σε καλή ομάδα, λύνει το πρόβλημα. Όταν ακούς ότι όταν θα πάει, λέει, στον Ολυμπιακό αυτός ο παίκτης, θα πάρει 2 εκατομμύρια μπροστά. Θα έχει αυτόν τον μισθό, και εν συνεχεία πάλι, όταν φύγει και πάρει και το κυπελάκι, θα του δώσουν άλλο ένα δώρο, να πούμε. Λύνει το πρόβλημά του, αν παίξει ένας ποδοσφαιριστής σήμερα σε καλή ομάδα. Δεν λέμε τώρα στο, πώς λέγεται, του Περιστερίου η ομάδα.
Τον Ατρόμητο. Δεν είναι Ατρόμητος, παρόλο ότι, δηλαδή είναι καλή ομάδα σήμερα, ο Ατρόμητος είναι από τις μεγάλες ομάδες. Μπορεί και κερδίζει και τον Άρη, κερδίζει και την ΑΕΚ, κερδίζει πολλές ομάδες, να πούμε. Εμάς δεν έχει καταφέρει ακόμα, να πούμε, αλλά, ναι, όχι ότι είμαστε εμείς. Είναι καλή, πάρα πολύ καλή ομάδα. Λέω, ας πούμε, γι' αυτές τις ομάδες. Τώρα άλλες ομάδες οι οποίες -απ' το ένα πετάγομαι στο άλλο- που έχουν την, πώς το λένε, την ευχέρεια, άλλες ομάδες όπως είναι ο Παναθηναϊκός, δεν έχει την ευχέρεια που είχε πρώτα με τους Βαρδινογιάννηδες κτλ., ας πούμε, που βάζανε πολλά εκατομμύρια, για να πάρουν παίκτες. Καταλάβατε; Γιατί υπάρχει και η ζήλια μεταξύ των ομάδων. Υπάρχει ζήλια, γιατί σου λέει ο άλλος, αυτός παίρνει 10.000, ας πούμε, τον μήνα μισθό και έχει και τα δώρα του, καταλάβατε; Ούτε ο Πανιώνιος έχει, παρόλο που είναι Α κατηγορία. Δεν έχει ευεργέτες, να το πούμε έτσι. Αυτοί όλοι λέγονται ευεργέτες, βέβαια. Σου δίνει τα λεφτά και δεν παίρνει τίποτα. Παίρνει τις νίκες μόνο, να πούμε, όπως ήταν ο Γουλανδρής. Ναι, σ' ακούω.
Εσείς τι θυμάστε από την πρώτη φορά που μπήκατε στο γήπεδο, με τον Ολυμπιακό;
Εγώ δεν πήγα, όχι δεν πήγα...
Το πρώτο σας ματς.
Δηλαδή;
Ναι.
Α, δεν τα θυμάμαι.
Δύσκολα.
Το πρώτο γκολ;
Δύσκολα, δύσκολα. Πάντα έβαζα γκολ. Όχι βέβαια απαραίτητα, αλλά ήμουνα... Όταν πήγα εγώ, μ' αυτήν την ηλικία, δεν υπήρχε κανένας. Άκουγες 35, 34, 37, άκουγες να πούμε, είχε καλούς παίκτες και δεν μπορούσε να φύγουνε, γιατί δεν υπήρχαν ταλέντα εκείνη την εποχή ή μάλλον, καλύτερα να το πούμε, δεν υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι είχανε το οικονομικό θέμα να το λύσουνε. Με καταλάβατε;
Ναι.
Άλλωστε, μη ξεχνάμε ότι είπαμε προηγουμένως, ότι είχαμε 13-14.000 κόσμου σε κάθε παιχνίδι, ενώ τώρα βλέπεις 30-35.000 να πούμε, και το εισιτήριο έχει τετραπλή, έχει τετραπλασιαστεί, έχει γίνει 4 φορές πιο μεγάλο το εισιτήριο. Τότε άκουγες 15 δραχμές. Σήμερα ακούς 60, ακούς 80, 200, 300. Είναι μεγάλα τα ποσά, αλλά είναι και πολύς ο κόσμος, ούτως ώστε ένας ποδοσφαιριστής δεν είναι ανάγκη να παίξει 20 χρόνια. Φτιάχνει τη ζωή του, φτιάχνει τη ζωή του, έστω και με 7-8 χρόνια, να πούμε. Αρκεί να 'ναι καλός ποδοσφαιριστής.
Αλλά εσείς ως ποδοσφαιριστής, την καριέρα σας δεν την κλείσατε στον Ολυμπιακό;
Κοιτάξτε να δείτε κάτι. Ο Ολυμπιακός με βοήθησε, με βοήθησε στη δουλειά μου. Όλους τους παίκτες τότε, ο Μπέμπης ο Μουράτης, ο οποίος ήτ[00:15:00]αν από τους καλύτερούς μας παίκτες, με τη διαφορά ότι ήταν βέβαια αγράμματος, τελείως. Κι ήταν και ο παίχτης που δεν ήξερες με ποιο πόδι, ποιο πόδι είναι το καλό του, ας το πούμε έτσι. Κι ερχόταν και με ρωτάγανε εμένα. Δεν ήθελα να τους πω εγώ, για τον άλφα ή βήτα λόγο. Λέει, γιατί, γιατί δεν μας λες κτλ. Λέει, με ποιο πόδι έχει ο Μουράτης; Και οι δημοσιογράφοι ακόμα ρωτάγανε, ποιο είναι το καλό πόδι του Μουράτη, να πούμε. Πώς θα το κάνουμε; Την ώρα που θα γίνει το πέναλτι, θα πάει ο Μουράτης, γιατί απ' την αρχή κανονίζει ο προπονητής ποιος θα χτυπήσει, άμα γίνει πέναλτι. Ο Ολυμπιακός είχε 5 επιθετικούς, σαΐνι. Πάντα είχαμε πέναλτι, να πούμε. Λοιπόν, και στήνει την μπάλα ο Μουράτης και τρέχει και τη χτυπάει με το δεξί πόδι και μπαίνει γκολ. Ενώ έπαιζε μπακ αριστερά. Καταλάβατε; Άρα είχε δυο πόδια, τα οποία είναι ίδια.
Παίζοντας;
Κάπου πήγα. Δεν τα θυμάμαι, γιατί...
Ναι, όχι προπονητής. Ε, βέβαια.
Ναι, πρέπει να έπαιξα, αλλά δεν θυμάμαι. Ξεχνάω κιόλα, γιατί πέρασαν τα χρόνια. Είμαι... 97 πήγα.
Ναι, αλλά σας έκαναν προπονητή μετά στον Ολυμπιακό.
Τι πράγμα;
Και επιτυχημένη θητεία.
Εκείνη την εποχή, όχι, δεν είχα φτάσει αυτήν την ηλικία, όχι. Και έγινα προπονητής σε καλές ομάδες, πήγαινα, αλλά πιο πολύ βεβαίως στον Ολυμπιακό. Ολυμπιακό, Προοδευτική, να πούμε. Δεν θυμάμαι τώρα. Πήγα στον Πανιώνιο. Δεν θυμάμαι όλες. Αν τα 'ξερα, θα τα 'χα γράψει.
Φωστήρα, Α' Εθνική ο Φωστήρας, Α' Εθνική.
Α, ναι, λέμε και τα εκτός έδρας.
Για μένα εκτός έδρας, Απόλλων Καλαμαριάς, ναι, μπράβο.
Αιολικός κάτι, ναι.
Β' Εθνική ο Αιολικός. Στη Θεσσαλονίκη, πότε; Α, Καλαμαριά, την είπαμε.
Πώς;
Ατρόμητο Αθηνών, ναι. Από όλες τις ομάδες, έκανα προπονητής σε 16 ομάδες.
Χαλκίδα. Ναι, σε πολλές ομάδες έκανα. Και κανένας δεν με έδιωξε. Εγώ έφευγα. Γιατί δεν είχαν οι άνθρωποι. Δεν είχανε. Πήγαινα από δω στη Χαλκίδα. Να μην πάρω τα έξοδά μου; Έβλεπα ότι δεν είχανε, αλλά ντρεπόντουσαν να μου το πούνε. Ε, κι εγώ έφευγα μόνος μου. Τι να κάνω; Ούτε τα εισιτήρια, αλλά τώρα βέβαια υπάρχουνε. Και υπάρχουν και οι χρηματοδότες, ας πούμε, και η ομάδα κάνει εισιτήρια. Ο Ολυμπιακός παίζει τώρα που είναι τρίτος, κι έχει 35.000 κόσμο. Για καθίστε, ρε παιδιά. Φοβερό, φοβερά ποσά, να πούμε. Πώς να μην πληρωθούν οι ποδοσφαιριστές; Πώς να μη θέλουν να πάνε στην Ελλάδα όλοι οι ξένοι; Αλλά εδώ που τα λέμε, δεν είναι το ανφάν γκατέ, ας πούμε, των ξένων, τους οποίους τους κρατάνε εκεί. Όσοι περισσεύουν από εκεί, τους πλασάρουν στην Ευρώπη, και τους παίρνουν οι διάφοροι μάνατζερ.
Ε, μα δεν είπαμε;
Προπονητής.
Α, προπονητής. Α, πού να θυμάμαι, Κυριάκο μου;
Το '71, ε;
Κύπελλο και πρωτάθλημα.
Πήρε ένα πρωτάθλημα, και πρωτάθλημα στη θητεία του.
Α, το θυμάσαι; Ναι, αυτά ξεχνάω.
4 τούς βάλαμε;
Εμάς;
Κ.Δ.: Ναι, και την άλλη μέρα, σε πήραν τηλέφωνο. Και πήγες και γράφανε, έγραφε τότε το «Φως», «Το 100 στον Ολυμπιακό». Το 100, εννοώ ο μπαμπάς.
Ναι, έχω εφημερίδες εκείνης της εποχής, ας πούμε. Γιατί σήμερα όποιος παίζει, ή μάλλον όποιος είναι σε αυτές τις [00:20:00]ομάδες, Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ κτλ. έχει, πώς το λένε, κάνει φιγούρα μεγάλη, ας πούμε, οι εφημερίδες.
Θέλουμε να μιλάει όσο το δυνατόν περισσότερο.
Τι πράμα;
Ποιος;
Πότε λες;
Ήμουνα εγώ;
Είχε πάει χαμηλά;
Αποκλείεται στα χέρια μου να... Θα ήταν κάποιος άλλος και πήγα εγώ.
Αλλά στα χέρια μου αποκλείεται, γιατί εγώ θα έφευγα μόνος μου. Ένας που θέλει να έχει μια αξιοπρέπεια, να πούμε, λέει ότι μου συμβαίνει αυτό. Θα σηκωθώ να πάω στον γιατρό, που λέει ο λόγος, όχι.
Ε, βέβαια. Και με τον Ντόζα και με κάποιον άλλο ήμουνα προπονητής, έναν... Μωρέ, άλλος ένας, ένας ψηλός παχύς. Δεν θυμάμαι το όνομα του. Ξένος. Πέρασαν πολλοί.
Πώς;
Ο Άσμαν, ναι.
'71. Καλά, με τον Ολυμπιακό, γιατί τα περισσότερά μου χρόνια ποδοσφαιρικώς είναι με τον Ολυμπιακό, ας πούμε. Δεν τους άρεσε ένας προπονητής, «Γέρο, έλα». Και μόλις με βλέπανε εμένα, φεύγανε. Δεν τους διώχνανε, γιατί σου λέει ο δικός τους άνθρωπος κτλ., ας πούμε.
Και πώς βρήκατε χρόνο να κάνετε οικογένεια; Ακούγεται πολύ φορτωμένο αυτό.
Ποιο;
Το πρόγραμμά σας ως εργαζόμενος είτε ως ποδοσφαιριστής είτε ως προπονητής.
Α, και τι; Για μένα ήταν ευχάριστο. Από το πρωί ξεκίναγα, ας πούμε, πήγαινα στη δουλειά μου. Με είχανε βάλει στη ΔΕΗ. Ήμουνα εισπράκτορας της ΔΕΗ. Με καταλάβατε; Λοιπόν, από τον Ολυμπιακό δεν είχα παράπονο. Και τα λεφτά μου μού τα δίνανε. Δηλαδή, όχι μόνο εμένα, σε όλο τον κόσμο να πούμε, γιατί ο Ολυμπιακός έχει εισιτήρια πάντα. Έχει τα περισσότερα εισιτήρια εξ όλων, να πούμε. Καταλάβατε; Πράγματι, δεν ήταν μόνο αυτό να πούμε, αλλά τα καλέσματα, όλα αυτά που ήσουν υποχρεωμένος να πας, αλλά διασκέδαζες. Ήτανε για μένα, πώς να το πω; Μια ξεκούραση, ας πούμε, γιατί πράγματι μετά τη δουλειά μου, δεν σταμάταγα. Πήγαινα στον Ολυμπιακό, στην προπόνηση. Αυτά εδώ ήτανε μικρά, βέβαια. Ο Κυριάκος και ο Λάζαρος ήτανε μικροί, να πούμε. Και από κει, μπορεί να ξαναπήγαινα 2 φορές την ημέρα, ας πούμε, στην προπόνηση. Και πρωί και απόγευμα, να πούμε. Ο Ολυμπιακός, εκείνη την εποχή, είχε, όπως ξέρετε, τους καλύτερους ποδοσφαιριστές. Είχε 7 που παίζανε στην εθνική ομάδα. Και 3 που παίζανε στις ομάδες στο εξωτερικό. Ήταν όλοι διεθνείς που παίζανε, να πούμε. Γι' αυτό ο Ολυμπιακός ποτέ δεν φοβόταν να χάσει μες στην έδρα του. Και ο Ολυμπιακός έπαιζε με 5, με 5 κυνηγούς. 5 κυνηγούς και τι, ο ένας καλύτερος από τον άλλονε. Και είχανε μάθει και οι ξένοι να μιλάνε ελληνικά. Ε, βέβαια. Και πολύ καλοί ποδοσφαιριστές, αλλά ο Ολυμπιακός τούς άμειβε, τους έδινε χρήματα, να πούμε. Γι' αυτό κανένας δεν έφυγε παραπονεμένος. Μόνο στην Κατοχή ήταν τότε, αν δεν κάνω λάθος, που μερικοί στραβό... πώς του λένε τους διοικητάς που είχαμε τότε; Δεν ξέρω ποιοι είναι. Και σηκώθηκαν και φύγαν οι ποδοσφαιριστές. Ναι, δεν έγινε φασαρία όμως. Αλλά περάσανε πολύ καλοί προπονηταί. Πάρα πολύ καλοί προπονηταί. Αμείβοντο, βέβαια, αλλά είναι κι αυτοί καλοί προπονηταί. Και από εκείνη την εποχή, ο Ολυμπιακός πήρε κάποιο όνομα στην Ευρώπη. Μας καλούσαν οι ξένες ομάδες, και πήγαμε και παίξαμε στο εξωτερικό σε πολλές ομάδες. Και βγάλανε, κι ο σύλλογος έβγαλε αρκετά χρήματα. Τώρα, πέστε μου, τι άλλο θέλετε να με ρωτήσετε;
Τι αναμνήσεις έχετε από αυτήν την περίοδο της Κατοχής, ας πούμε;
Πριν πάτε στον Ολυμπιακό.
Όταν ήμουν μικρός;
Από την Κατοχή;
Τι θυμάστε;
Αυτό που θυμάμαι είναι η πείνα. Όλος ο κόσμος, βέβαια. Αλλά επειδή, στο τέλος, τα τελευταία ήταν αυτά, δηλαδή τον τελευταίο χρόνο, είχαν οι Γερμανοί, άρχισαν να πέφτουν, να πούμε, και βρίσκαμε με περισσότερη ευκολία το ψωμί, να φάμε ψωμί, ένα πιάτο φαΐ, να πούμε. Με καταλάβατε; Ενώ στην αρχή που μπήκανε μέσα, ήταν πάρα πολύ δύσκολα. Οι Γερμανοί μάς κυνηγάγανε, πιτσιρίκια εμείς. Πόσο είμαστε; 8, 9 χρονών, 10 χρονών, εκεί είμαστε. Οι Γερμανοί μάς κυνηγάγανε, ενώ οι Ιταλοί, οι Ιταλοί μάς αγαπούσανε πάρα πολύ. Εδώ, Ιταλός έγινα, εκείνα τα χρόνια με τους Ιταλούς. Δηλαδή κοντά οι πιο πολλοί, ας πούμε, της ηλικίας μου ξέρανε να μιλάνε τα γερμανικά, αγράμματοι άνθρωποι. Είχα έναν φίλο εγώ στου Ψυρρή, τον Ορφανουδάκη -όνομα και πράμα-, ο οποίος στο σχολείο μας δεν έλεγε τίποτα, να πούμε. Δηλαδή, μηδενικά έπαιρνε συνέχεια, να πούμε. Όμως, έμαθε να μιλάει αυτός τα γερμανικά. Τον ακούγαμε έτσι και κάναμε, «Καλά, αυτός είναι δικός μας, Έλληνας. Πώς μιλάει έτσι τα γερμανικά;». Καλύτερα απ' τους Γερμανούς, ναι. Και του λέγανε οι Γερμανοί, «Τι θες εδώ;»; Τους έλεγε, «Arbeit», Arbeit; Δηλαδή, «Δουλειά θέλω», τους έλεγε να πούμε. Ε, σχεδόν, τα είχαμε μισομάθει κι εμείς. Τα 'χαμε μισομάθει τα γερμανικά. Καλά, με τους Ιταλούς ήτανε... καλαμπούρι. Με τους Ιταλούς ήτανε καλαμπούρι. Οι Ιταλοί δεν κάναν καθόλου Κατοχή στην Ελλάδα. Τίποτα, μας αγαπάγανε οι Ιταλοί. Γι' αυτό και τους αγαπήσαμε τους Ιταλούς, όλοι οι Έλληνες, εκείνης της εποχής. Ας πούμε, ήταν με τους Ιταλούς φίλους, γιατί οι Ιταλοί βγάλαν την πανιότα. Πανιότα, ιταλικά ξέρεις τι θα πει; Ψωμί. Πανιότα, είναι ψωμί. Σχεδόν τα 'χαμε μάθει κι εμείς, τα μιλάγαμε κι εμείς. «Σενιόρα» κτλ., ας πούμε, «bene qua». Αλλά τώρα τα 'χουμε ξεχάσει, τα 'χουμε ξεχάσει, γιατί δεν πήγαινες. Εφρόντιζες να πας στο δικό σου σχολείο, να μην πας στο ιταλικό, βέβαια. Ενώ οι Γερμανοί ήταν σκληροί απέναντι των Ελλήνων. Θυμάμαι ένα περιστατικό που ήτανε στο Μοναστηράκι. Του Ψυρρή με το Μοναστηράκι τούς χωρίζει ένας δρόμος. Η οδός Μιαούλη. Φεύγεις απ' τη Μιαούλη απ' το Μοναστηράκι και πας στου Ψυρρή, απευθείας δηλαδή. Είναι μια απόσταση γύρω στα 100 μέτρα. Και κάθε φορά που... κάθε πρωί πέρναγε γερμανικό αυτοκίνητο. Με Γερμανούς απάνω κτλ. και είχε ένα, είχε πώς λένε; Κλούβα. Οι οποίοι ήτανε οι κρατούμενοι. Ε, και μια φορά, ήταν οι Έλληνες στημένοι. Στημένοι στο Μοναστηράκι, στην οδό Ερμού και πλατεία Μοναστηρακίου, λίγο πιο κάτω, να πούμε. Και μόλις περνάει το αυτοκίνητο, τους καθαρίσανε τους Γερμανούς. Ε, βέβαια.. Δεν ήταν αντάρτες, Έλληνες; Παλικάρια. Τους καθάρισαν τους Γερμανούς. Και μετά από μια βδομάδα, ξαναπερνάει το αυτοκίνητο και είναι η τιμητική μας. Αλλά πρόλαβαν οι Γερμανοί. Και στο αυτοκίνητο, αντί να έχει Έλληνες αιχμαλώτους, είχε Γερμανούς. Και ήταν όλοι με πιστόλια, αυτά να πούμε, και τους καθαρίσαν όλους, να πούμε. Τέτοια περιστατικά, είχαμε Μοναστηράκι, Ψυρρή κτλ., πλατεία Κουμουντούρου, Μεταξουργείο. Όλα αυτά, όλες αυτές οι συνοικίες είχανε και ομάδες. Μόνο στο Θησείο δεν υπήρχε, γιατί οι πιο πολλοί τότε ήταν ΕΑΜ. Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, να πούμε. Ενώ στο Θησείο ήτανε Χ. Ήτανε της Χ, ξέρεις. Και μεταξύ τώρα των κομμουνιστών, ας το πούμε, των αριστερών οι κομμουνισταί, κομμουνιστής ποιος δεν ήτανε; Πού ξέραμε εμείς από Κομμουνισμό; Των αριστερών. Και από τους άλλους τους Χίτες, να πούμε, τους Ιταλούς, υπήρχανε...
Πόλεμος, να πούμε. Καθαρίζαν πιο πολύ, γιατί αυτοί τ[00:30:00]ους προστάτευε ο νόμος, λέγανε. Τι είχανε; Πιστόλια, ενώ οι άλλοι, οι αριστεροί δεν είχανε. Δεν είχανε, όχι δεν τους προστατεύει, είχανε, αλλά δεν τα κουβαλάγανε, γιατί τους ψάχνανε οι Αμερικανοί, οι αστυνομικοί στον δρόμο. Τα κρύβανε κάπου, και μόλις φεύγανε οι αυτοί, παπ, παπ, πηγαίνανε και τα παίρνανε κι άρχιζε πόλεμος. Μπαμ, μπαμ, Ψυρρή με, πώς το λένε, με πλατεία Θησείου, πλατεία Θησείου, πόλεμος μεγάλος. Τρομερός πόλεμος. Και τι; Οι πιο πολλοί πιτσιρίκια; Πιτσιρίκια. Ναι, είν' τα πιτσιρίκια να παίζουν τα πιστόλια έτσι. Ναι, πιτσιρίκια, κι εγώ πιτσιρίκος ήμουνα τότε. Το '45, ξέρω γω, να 'μουνα 19 χρονών. Τότε, αυτή η ηλικία, μην κοιτάς τώρα που ο πιτσιρίκος ξέρει να γεννήσει κιόλας. Για πες.
Καλύψαμε, λοιπόν, την Κατοχή, την περίοδο με τον Ολυμπιακό. Τη Δικτατορία πώς τη βιώσατε;
Πώς;
Τη Δικτατορία, πώς τη βιώσατε; Πώς τη ζήσατε;
Πώς επιβιώσαμε;
Πώς τη ζήσατε;
Πώς την έζησα;
Τη Δικτατορία; Κοίταξε να δεις κάτι. Εγώ δεν λέω ότι πέρασα καλά, αλλά δεν είχα κυνήγι, γιατί τη ΔΕΗ την είχαν οι Γερμανοί. Δηλαδή, την προσέχανε πιο πολύ από μας. Γιατί τους συνέφερε να μην είναι σκοτεινά. Και μας βοηθάγανε, δηλαδή ανθρώπους που κυνηγάνε μαζί τους, τι να κάνουμε; Εμείς θα πάμε με το κράτος μας, κτλ. Αλλά πολλοί εισχωρήσανε με τους Γερμανούς και γίναν και προδότες.
Κάτσε να θυμηθώ, να θυμηθώ τώρα. Όλα αυτά τα έχω ξεχάσει.
Α, πήγα στο νησί. Ναι, κοίταξε να δεις κάτι. Πράγματι, δεν χρειάζεται να τους υπενθυμίσω ότι πήγα να πούμε κι ούτε με πειράζει που πήγα στη Μακρόνησο. Πηγαίνανε όλους τους αριστερούς. Και μια μέρα στο καφενείο που σύχναζα εγώ τότε, συχνάζανε και 2-3 της Χούντας. Κι ο ένας ειδοποίησε τον άλλονε, παίζανε τάβλι, λεφτά όμως. Και ειδοποίησε, να πούμε. «Πρόσεχε, γιατί αυτός έχει, ξέρω γω, σκάρτα ζάρια», κτλ. Και επεμβήκαμε μερικά παιδιά δικά μας, κι έβγαλαν πιστόλια. Βγάλαν πιστόλια να μας καθαρίσουνε; Αλλά εμείς δεν κωλώσαμε, γιατί κάνανε έτσι αυτοί και κοιτάγανε τις πόρτες. Είναι άνθρωποι δικοί τους για να φύγουνε, άμα χτυπήσουνε; Γιατί αν ήτανε άνθρωποι δικοί τους, θα μας καθαρίζανε. Υπήρχε ένα τρομερό μίσος, δηλαδή, Θησείο με Άγιοι Ασώματοι, με Ψυρρή. Υπήρχε μίσος, αντί να είναι ενωμένοι, ξέρω γω, κτλ. Υπήρχε μίσος, αυτό δεν θες να πεις;
Στη Μακρόνησο πώς με πήγανε; Τώρα να θυμηθώ πού ήμουνα και ήρθαν και με πήραν από τον στρατό. Ήμουνα στον στρατό. Μπράβο. Και ήρθαν και με πήραν, την τελευταία μέρα που υπηρετούσα. Και θα 'φευγα, κάπου θα μας έστελναν. Στην Κρήτη θα μ' έστελναν; Είχε προγραμματιστεί. Αλλά την τελευταία μέρα, ήρθαν και με πήρανε. Λέω πού πάμε, ρε παιδιά; Μακρόνησο, μου λένε. Η Μακρόνησο ήτανε, πώς το λένε, εξορίες, αυτό. Οίκημα, εξορίες.
Κοιμόσουνα με... πώς τις λένε; Οι τέντες που μπαίνεις μέσα πώς τις λένε;
Σκηνές.
Σκηνή, δωδεκάρι, σαρανταπεντάρι κτλ. Εν συνεχεία, εγώ δεν έδειξα, δεν είχα κόμμα εγώ. Δεν ήθελα, να πούμε, δεν έδειξα. Και με φώναξε μια μέρα ο Διοικητής, μου λέει, «Θες μια άδεια;». Πού να βγουν, άλλοι είχαν έναν χρόνο, άλλοι ενάμιση, άλλοι 2 χρόνια. Ήταν όλων των ειδών, οι αυτοί,[00:35:00] οι κρατούμενοι. Όλων των ειδών, από 45-50 χρονών, μέχρι 20, να πούμε. Και λέω, «Πώς δεν θέλω, κύριε Διοικητά», του λέω, «Σας παρακαλώ». «Πάρε μια ιδέα κι έλα την άλλη εβδομάδα», μου λέει. Ήρθα. Είχε ο Ολυμπιακός παιχνίδι. Τώρα θυμήθηκα. Είχε ο Ολυμπιακός παιχνίδι. Πήγαινα Ολυμπιακό, λοιπόν, «Κύριε Διοικητά», «Ναι, ναι, να τον πάρετε» κι ερχόντουσαν άνθρωποι. Δεν χρειαζόταν να με πάρουνε, αλλά ερχόταν ένας άνθρωπος, τυπικά ας πούμε, και μ' έπαιρνε μαζί του. Επήγαινα, έκανα το παιχνίδι, έπαιζα στον Ολυμπιακό τότε, τώρα το θυμήθηκα. Είδες, αναμνήσεις. Ναι, πρέπει όμως κάποιος να βοηθήσει εδώ. Πήγαινα, έπαιζα το παιχνίδι μου, μετά με αφήνανε. Μου λέγανε «Θα περάσουμε αύριο να σε πάρουμε». Τυπικά. Ναι, τυπικά. Δεν ήμουν απ' τους ανθρώπους που θα φοβόντουσαν, μήπως τους κάνω καμιά ζημιά. Γιατί δεν είχα λάβει μέρος. Μπορεί να πίστευα εγώ ότι αυτοί είναι καλύτεροι, αλλά δεν είχα συμμετοχή. Δεν μου άρεσε η συμμετοχή. Έλληνες μεταξύ, ο ένας με τον άλλον, αδέρφια να σκοτώνονται; Πού το ξέρεις; Δεν επιτρέπεται. Και δεν ήμουνα. Έκτοτε, ο Διοικητής μου 'λεγε «Όποτε θέλεις, φύγε. Φύγε, πάρε μια 15ήμερη», σαν να μου... Ε, είδαν ότι δεν ήμουνα επικίνδυνος. Κι εκεί ήταν λίγο δύσκολα, εκεί πέρα. Είχανε, πώς το λένε, είχανε πολλούς οι οποίοι ήτανε εκτελεστές. Και αριστερούς. Ήταν εκτελεσταί, να πούμε, και τους είχανε, πώς το λένε, ξεχωριστά από τους υπόλοιπους. Είχανε σκηνές 45άρες, 40ντάρες, 12κάρες. Είχανε σκηνές, αλλά δεν επιτρεπόταν. Μόνο επιτρεπότανε, όταν είχαμε αγώνες ποδοσφαιρικούς, ξέραν τώρα. Από τον Ολυμπιακό, ήταν ο Νίκος ο Πολίτης, ο τερματοφύλακας, εγώ. Τώρα, ποιος άλλος; Α, ναι, και κάνα δυο ακόμα, ήτανε στη Β' ομάδα του Ολυμπιακού, ήταν αυτοί οι άλλοι δύο, να πούμε. Κι εγώ ήμουνα, επειδής ήμουνα όνομα εκείνη την εποχή, έβγαινα όποτε ήθελα να πούμε.
Για ποια περίοδο λέμε τώρα;
Ορίστε;
Για ποια περίοδο λέμε τώρα;
Πότε, είπα; 50 τόσο; Εγώ τα βρίσκω τώρα, σύγχρονα με τα χρόνια που είμαι.
Ε, 50; Ξέρω γω, από 50 μέχρι 55. Κάπου εκεί, κάπου εκεί πρέπει να ήτανε. να πούμε. Έναν πιτσιρίκο να πούμε, μικρός.
Αλλά έχω γυρίσει και ξυπόλητος στην Κατοχή στην αρχή. Δεν είχαμε και παπούτσια. Για κάτσε, μεταξύ μας, και οι Γερμανοί άμα σου λέγανε 08:00 όλοι μέσα, 08:00 όλοι μέσα, δεν έβγαινε τίποτα έξω. Σε καθαρίζανε. Για πες μου, πες μου τώρα.
Για τα;
Ναι, αυτό ήταν. Στο Μοναστηράκι που περνάγανε, στο Μοναστηράκι που περνάγανε, πηδάγαμε απάνω στα αυτοκίνητα και παίρναμε ψωμιά, και τα πετάγαμε. Ερχόντουσαν οι άλλοι τρέχοντας, και τους πετάγαμε τα ψωμιά. Εκεί βρήκαμε την καλύτερή μας. Γιατί ποιος δίνει ψωμί, εκείνη την εποχή; Το ψωμί είναι λίρα Αγγλίας, που λέμε. Το ψωμί είναι λίρα Αγγλίας. Και πηγαίναμε στον κόσμο, ξέραμε ποιοι πεινάνε, ποιοι είναι μαυραγορίτες, αυτά, όλοι. Υπήρχε μαύρη αγορά, εκείνη την εποχή. Λέει, δεν υπάρχει λάδι. Βρε υπάρχει, μα έχει 20 τον μήνα. Όχι. Εκεί θα δώσεις 30, και θα πάρεις πιο πολύ λάδι. Ε, καλά, η Κατοχή ήταν πολύ δύσκολη. Δηλαδή, τα 3-4 χρόνια που κάτσανε οι Γερμανοί, μας τιμωρήσανε. Μας τιμωρήσανε, πολύ κόσμο, τον καθαρίσανε. Επίσης, υπήρχε εκτελεστικό απόσπασμα που καθαρίζανε, αλλά τα μεγάλα ονόματα. Αν είχε όνομα μεγάλο, να πούμε. Φά' τον αυτόν. Βέβαια. Ενώ οι Ιταλοί ήτανε άλλο πράγμα. Με τους Ιταλούς τρα[00:40:00]γουδάγαμε. Έλα.
Υπάρχει κάτι άλλο; Εγώ είμαι υπερκαλυμμένος. Υπάρχει κάποια ανάμνηση, κάτι που δεν...
Μωρέ, πολλές αναμνήσεις, αλλά δεν τις θυμάμαι τώρα.
Κάτι που δεν θα ξεχάσετε ποτέ; Κάτι συγκεκριμένο που δεν θα ξεχάσετε ποτέ. Κάτι που δεν θα ξεχάσετε ποτέ.
Όχι, η Κατοχή δεν ξεχνιέται.
Κάτι άλλο, κάτι άλλο που έχετε στο μυαλό σας;
Όχι, όχι.
Α, τη ζωή μου.
Γενικά, γενικά.
Κοίταξε να δεις κάτι. Ήταν κουραστική, αλλά για μένα δεν ήτανε. Είναι και στον άνθρωπο καμιά φορά. Εμένα μου αρέσει το περπάτημα, μου αρέσει το τρέξιμο, μου αρέσει, ξέρω γω, ο χορός. Χόρευα καλά. Δηλαδή, ήξερα όλους τους χώρους, όχι καλαματιανά κτλ., ευρωπαϊκούς χορούς, να πούμε. Ήμουνα χορευτής. Ήμουνα καλός χορευτής. Δηλαδή, δεν ήμουνα τεμπέλης. Το πρωί που ξεκίναγα απ' το σπίτι, πήγαινα πρώτα στη δουλειά. Μετά πήγαινα στην εταιρεία. Ναι, βέβαια. Και μετά πήγαινα στην προπόνηση, μέχρι το βράδυ την έτρωγα την ημέρα μου. Και ήμουν συνέχεια εν κινήσει. Ήμουν στην κίνηση μέσα, αλλά εσύ θες κάτι το...
Ό,τι εσείς θέλετε, ό,τι θέλετε εσείς Εγώ δεν θέλω κάτι συγκεκριμένο. Δεν ψάχνω κάτι συγκεκριμένο.
Μα ναι, μα δεν ήξερα τις ερωτήσεις που θα μου κάνεις. Λέω θα 'ναι γνωστές.
Η ζωή μου είναι τα παιδιά μου. Δεν χωράει καμιά αμφιβολία, να πούμε. Ο Κυριάκος και ο Λάζαρος, να πούμε. Και με μεγάλη εμπιστοσύνη, και δόξα τω Θεώ, μέχρι στιγμής καλά πάμε. Χωρίς να υπάρχουνε ξεμυαλίσματα κτλ., όπως σ' άλλες οικογένειες, πλούσιες οικογένειες, οικογένειες με πολλά χρήματα κτλ. Που τα πούλησαν όλα, και είναι και φυλακή μέσα, δυστυχώς. Είμαι ευχαριστημένος. Και για τα παιδιά μου. Βεβαίως που είχαν κάποιο, χωρίς να έχουν σπρώξιμο, είχανε σπρώξιμο δικό τους. Με καταλαβαίνετε. Γιατί είναι άλλα παιδιά, τα οποία δεν έχουν αξία, και τα ανεβάζουνε με το ζόρι. Ε, αυτοί όχι. Και είμαι πιο πολύ ευχαριστημένος με την οικογένειά μου. Οικογενειακώς, που λένε. Γράφεις σ' εφημερίδα;
Όχι, όχι. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κύριε Δαρίβα. Εγώ είμαι υπέρ ευχαριστημένος.
Δεν ήμουνα προετοιμασμένος τι θα με ρωτήσεις.
Συμμετείχατε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες;
Συμμετείχαμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες με την εθνική ομάδα, βέβαια. Δεν θυμάμαι ακριβώς, δεν θυμάμαι ακριβώς ημερομηνία. Πάντως πήγαμε στη Φιλανδία, στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι δύσκολα να πας στους Ολυμπιακούς Αγώνες, εμείς πήγαμε όμως, εκείνη την εποχή. Ήταν και η ποδοσφαιρική ομάδα της Ελλάδας μαζί. Δηλαδή, ξέχωρα από τους αθλητάς στίβου, μέχρι το μποξ π.χ. καταλάβατε; Στο τέλος προσετέθη και η Ελλάδα, κι έδωσε προκριματικά. Βέβαια, δεν περάσαμε. Χάσαμε με 2-1, μου φαίνεται. Χάσαμε με 2-1 και δεν προκριθήκαμε. Ήταν κατά ομίλους, μέχρι το τέλος βγήκε μια ομάδα, 2 ομάδες βγήκαν στο τέλος, και παίξαν μεταξύ τους. Έχω ξεχάσει και ποιος κέρδισε.
Το ταξίδι στη Φινλανδία πώς ήτανε, που πήγατε μέχρι Φινλανδία;
Η Φινλανδία θαυμάσια χώρα, παιδιά. Θαυμάσια. Ο κόσμος, τι να σου πω; Αλλά περισσότερο απ' όλα είναι για τους νέους, γιατί ό,τι δουλειά κάνουν οι νέοι στην Ελλάδα κάνουν κι οι γυναίκες εκεί. Ας πούμε, τους αρέσει μια κοπέλα ή στις κοπέλες τους αρέσει ένας άντρας, πάει η κοπέλα και ζητάει σχέσεις. Το ανάποδο που έχουμε εμείς εδώ, που πάει ο νέος, ας πούμε, και ζητάει. Εκεί πηγαίναν οι κοπέλες, οι οποίες ήταν πάρα πολύ όμορφες γυναίκες, ψηλές, όλες. Πανύψηλες όλες. Το λέγαμε, ναι. Είναι ένα κράτος έτσι εύχαρο. Σου αρέσει κι έχει και καλή, πώς τη λέμε, καλή καιρική κατάσταση. Φινλανδία. [00:45:00]Δεν έχεις πάει στη Φιλανδία;
Όχι ποτέ.
Φοβερό μέρος, φοβερό μέρος.
Ευχαριστώ πάρα πολύ.
Κι εγώ ευχαριστώ. Αυτό ήθελα, ένα από τα κυριότερα, μα είχα και πολλά ποδοσφαιρικά παιχνίδια που κάναμε, αλλά ήταν κύρια παιχνίδια, ωραία παιχνίδια. Όχι, ξέχωρα απ τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ολυμπιακοί Αγώνες έχω και φωτογραφία ακόμα, αν ψάξουμε, θα τη βρω.
Αμέ, αμέ.
Άμα ψάξω και δεν μου τις έχουν πάρει, είχα 2000 φωτογραφίες.
Πω, πω.
Και μου τις έχουν πάρει, μου τις έχουν πάρει. Αλλά θα ψάξω, θα ψάξω, κι άμα έχω, άμα έχω, θα στη στείλω.
Ευχαριστώ πάρα πολύ, κύριε Δαρίβα.
Όχι, ναι.
Τι είναι αυτό;
Α, με τον Πελέ, ναι, βέβαια. Αυτή είναι μια, η ωραιότερη μου φωτογραφία και οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Αυτή θα τη βάλεις τη φωτογραφία.
Άμα θέλετε, τη βάζω.
Ε, βέβαια, δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα. Μα τώρα είσαι με τον άρχοντα; Είσαι με τον άρχοντα.
Περίληψη
Ο Γιώργος Δαρίβας, βετεράνος ποδοσφαιριστής της Εθνικής Ομάδας και του Ολυμπιακού, αφηγείται στιγμές από τη ζωή του, τα χρόνια της Κατοχής στην Αθήνα, την ποδοσφαιρική του καριέρα και τα προπονητικά του χρόνια. Δίπλα του, ο γιος του Κυριάκος, που θυμάται κι εκείνος μαζί μας, τη ζωή του πατέρα του.
Αφηγητές/τριες
Γιώργος Δαρίβας
Ερευνητές/τριες
Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος
Ιστορικά Γεγονότα
Tags
Ημερομηνία Συνέντευξης
25/04/2023
Διάρκεια
46'
Σημειώσεις Συνέντευξης
Ο Αφηγητής έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2024.
Περίληψη
Ο Γιώργος Δαρίβας, βετεράνος ποδοσφαιριστής της Εθνικής Ομάδας και του Ολυμπιακού, αφηγείται στιγμές από τη ζωή του, τα χρόνια της Κατοχής στην Αθήνα, την ποδοσφαιρική του καριέρα και τα προπονητικά του χρόνια. Δίπλα του, ο γιος του Κυριάκος, που θυμάται κι εκείνος μαζί μας, τη ζωή του πατέρα του.
Αφηγητές/τριες
Γιώργος Δαρίβας
Ερευνητές/τριες
Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος
Ιστορικά Γεγονότα
Tags
Ημερομηνία Συνέντευξης
25/04/2023
Διάρκεια
46'
Σημειώσεις Συνέντευξης
Ο Αφηγητής έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2024.