[00:00:00]Καλησπέρα.

Καλησπέρα.

Θα ήθελες να μου πεις το όνομά σου;

Ονομάζομαι Καραβίας Ζαφείρης.

Είναι Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2022 και βρισκόμαστε στην Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας. Εγώ ονομάζομαι Νικολέτα Σουλτανίδη και είμαι Ερευνήτρια στο Istorima. Ζαφείρη, θα ήθελες να μου πεις λίγα λόγια για εσένα;

Ναι φυσικά. Είμαι απόφοιτος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, κάτοχος μεταπτυχιακού στα Ναυτιλιακά, καθώς και Υποψήφιος Διδάκτορας στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχω συγγράψει ακαδημαϊκά κείμενα και ασχολούμαι με τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα του τόπου μου. Έζησα και μεγάλωσα στην Κατοχή Οινιαδών, μια κωμόπολη δίπλα στον Αχελώο ποταμό. Από μικρός περιηγήθηκα στα ιστορικά αυτά χώματα, τα οποία γέμιζαν το νου μου με απορίες και αύξαναν τη διψά μου για ερευνά και γνώση. Ξέρεις, τα αρχαιά αυτά κτίσματα που βρίσκονται διάσπαρτα στη περιοχή, απομεινάρια άλλων μακρινών ή όχι και τόσο εποχών, ενίσχυσαν την έμφυτη αγάπη μου για την ιστορία και συνέβαλλαν στο να μυηθώ στη μαγεία του ξεχωριστού αυτού τόπου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τα παιδικά μου χρόνια, τα παιχνίδια και τις εξερευνήσεις στο αρχαίο κάστρο των Οινιαδών. Τότε μπορώ να πω πως μου γεννήθηκε πρώτη φορά η επιθυμία να μάθω περισσότερα γι' αυτό το κάστρο, με το επιβλητικό αρχαίο θέατρο και τις υπεραιωνόβιες βελανιδιές, που δέσποζαν επιβλητικές από πάνω. Σαν παιδί ήθελα να γίνω αρχαιολόγος, ώστε να ανακαλύψω περισσότερα. Θυμάμαι, ρώταγα τους μεγαλύτερους συνέχεια για τα αρχαία του τόπου μας και προσπαθούσα να αναλογιστώ, συχνά κάνοντας εικόνα στο μυαλό μου πώς μπορεί να έμοιαζε η ζωή, η καθημερινότητα, τα σπίτια και οι άνθρωποι τους χρόνους εκείνους. Όποτε έβρισκα ευκαιρία, θυμάμαι χαρακτηριστικά, έτρεχα στις πλαγιές και σκαρφάλωνα στα τείχη του κάστρου. Ξάπλωνα στο χώμα, που κάποτε, σκεφτόμουν, πατούσαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, οι αρχαίοι πολεμιστές, οι αρχαίοι βασιλείς και ένιωθα την ενέργεια αυτού του τόπου να με κατακλύζει. Έπειτα, ξεκίνησα να διαβάζω συστηματικά για την ιστορία, τους μύθους και τους θρύλους των Οινιαδών. Διάβαζα για τις ανασκαφές που έγιναν στον τόπο μου αλλά και μαρτυρίες περιηγητών, αρχαιολόγων και αρχαιόφιλων από την Ελλάδα και χώρες του εξωτερικού, απ’ την Ιταλία, τη Γαλλία και την Αμερική. Αργότερα, και καθώς είχα ξεκινήσει την ενασχόλησή μου με την ακαδημαϊκή συγγραφή, έτυχε να έρθω σε επαφή με ξένους ερευνητές που ενδιαφέρονταν και μελετούσαν τις αρχαίες Οινιάδες και φυσικά, πάντα ήμουν πρόθυμος να βοηθήσω με τις γνώσεις που είχα αποκομίσει.

Μίλησέ μου για την ακαδημαϊκή σου συγγραφή, αλλά και την επαφή σου με ξένους ερευνητές.

Εγώ συγγράφω κυρίως για ζητήματα διεθνών σχέσεων, στρατηγικής, κοινωνιολογίας, πολιτειολογίας και ιστορίας. Θέματα δηλαδή συναφή με το αντικείμενο σπουδών μου, τα οποία βρίσκονται στην κορυφή των ακαδημαϊκών μου ενδιαφερόντων. Τα περισσότερα από αυτά τα γραπτά, είναι αντικείμενα προερχόμενα από τις προσωπικές μου μελέτες, έρευνες ή ερευνητικές δημοσιεύεις και άρθρα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμένα είχε η σημασία της θαλάσσιας ισχύος και ο αντίκτυπός της στην εξελικτική πορεία των κρατών, θέμα το οποίο ερευνώ διαρκώς και ασχολήθηκα εκτενώς και στα πλαίσια της διδακτορικής μου διατριβής. Στα πλαίσια της ακαδημαϊκής μου πορείας, συνεπώς, ήρθα σε επαφή με πλήθος φοιτητών, καθηγητών και ερευνητών από το δικό μου ή άλλους κλάδους με τους οποίους πάντοτε αντάλλαζα απόψεις, αποκόμιζα χρήσιμες γνώσεις και συνέλλεγα επιπλέον μεταβλητές που επεξεργαζόμουν και έπειτα εισήγαγα ως νέες παραμέτρους στις μελέτες μου, κάνοντας έτσι πιο σύνθετη την έρευνα. Ουσιαστικά, ο ένας μαθαίνει από τον άλλον, η γνώση δεν έχει όρια, αλλά ούτε είναι και κτήμα κανενός. Είναι σημαντικό να δίνει ο ένας στον άλλον τα φώτα του, να τον βοηθά να λάβει υπόψιν και άλλες παραμέτρους, διευρύνοντας τον ορίζοντα της σκέψης του και ενθαρρύνοντάς τον στο να συνεχίσει το έργο του. Η γνώση και η πρόοδος επωφελεί όλους μας σαν κοινωνία και φυσικά συνιστά μια παρακαταθήκη, που οι παλαιότεροι ερευνητές αφήνουν στους νεότερους, για να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να δημιουργεί αυτός ο κόσμος.  Αναφορικά όμως με τους ιστορικούς ερευνητές που ασχολούνταν με τις αρχαίες Οινιάδες, ήρθαμε σ’ επαφή μέσω της συχνής επικοινωνίας και αναρτήσεων σε ιστότοπους ιστορικού περιεχομένου, όπου ήταν ορα[00:05:00]τές οι μελέτες και τα έργα τους. Ομάδες ενδιαφέροντος στα κοινωνικά δίκτια ή από εκδηλώσεις που έτυχε να παρευρεθούμε αμφότεροι και έπειτα από συζήτηση να πληροφορήθηκα για τις δραστηριότητές τους. Ενώ σε κάθε ευκαιρία προσπαθούσα να επισύρω το ενδιαφέρον τους για τον χώρο των αρχαίων Οινιαδών και κυρίως του αρχαίου νεωρίου. Ο Μελετητής που μου έκανε περισσότερο εντύπωση, ήταν ένας νεαρός συγγραφέας απ’ τη Ρώμη, απόφοιτος του πανεπιστημίου Sapienza, ο οποίος, σε ένα από τα πολλά ταξίδια του στην Ιταλία –Στην Ελλάδα, με συγχωρείτε– επισκέφτηκε και περπάτησε για ώρες στους αρχαίους τόπους του Αχέρωντα, της Νικόπολης, της Αλυζίας, της Στράτου, της Πλευρώνας και των Οινιαδών. Αντικείμενο των ερευνών του, για τις οποίες συνέγραφε και δημοσίευε βιβλία και άρθρα, ήταν οι μύθοι της αρχαίας Ελλάδας και της Ιταλίας, διανθισμένοι όμως με φανταστικά στοιχεία. Δημιουργώντας έτσι νέες παραλλαγές ή νέες ιστορίες, που βασίζονταν στη βάση των πανάρχαιων αυτών μύθων. Σύμφωνα με τον ίδιο, στον τόπο των Οινιαδών στάθηκε, γιατί ένιωθε μια ιδιαίτερη ενέργεια, ωθώντας τον να μάθει περισσότερα για την περιοχή, την ιστορία και τους μύθους της. Έτσι, κατά την επικοινωνία μας, με ρώτησε αν γνωρίζω κάτι για την αρχαία πόλη και αν θα μπορούσα να του στείλω πληροφορίες για να μελετήσει και να συγγράψει ένα νέο βιβλίο. Όπως και έγινε. Το ίδιο βράδυ, ο Andrea –έτσι τον έλεγαν– είχε τις πληροφορίες που ήθελε. Επικεντρωμένος μάλιστα στον πιο ιδιαίτερο μύθο της περιοχής, αυτόν του Ανήλιαγου, όπου θα επεκταθώ εκτενώς στην συνέχεια. Για τον μύθο αυτό μου ζήτησε λεπτομερή στοιχεία, και γεμάτος ευγνωμοσύνη, υποσχέθηκε μάλιστα ότι θα επισκεφτεί τον τόπο ξανά σύντομα.

Πώς αισθάνεσαι που συνέβαλλες με τις γνώσεις σου στην συγγραφή ενός έργου;

Σίγουρα χαίρομαι που κατάφερα με τον τρόπο μου να συμβάλλω έστω και στο ελάχιστο στην συγγραφή ενός έργου. Όπως είπα, τη γνώση πρέπει να την μοιραζόμαστε. Να ανταλλάζουμε απόψεις, να συνδράμουμε όπου μπορούμε και όπου είναι εφικτό. Επίσης, με χαροποιεί ιδιαίτερα να βλέπω ανθρώπους να ασχολούνται με τον τόπο μου. Είναι ένας τόπος που έχει πολλά να προσφέρει και έχει προσφέρει ήδη από τη αρχαιότητα.

Υπήρξε κάποιο άτομο που συνέβαλε στο να σου καλλιεργηθεί η τόσο έντονη αγάπη για την ιστορία, αλλά και τους μύθους και τους θρύλους της περιοχής σου;

Μπορώ να πω ότι ήταν η οικογένειά μου, που μου εμφύσησε την αγάπη αυτή για την ιστορία. Ο πατέρας μου, λάτρης της ιστορίας, μου μιλούσε με τις ώρες για ιστορικά γεγονότα και ιστορίες της Κατοχής και της ευρύτερης περιοχής των Οινιαδών. Από πολύ μικρή ηλικία, θυμάμαι, είχα επισκεφτεί τους περισσότερους από τους αρχαιολογικούς χώρους. Η έντονη αγάπη της οικογένειάς μου για την ιστορία, πέρασε, μπορώ να πω, και στο δικό μου DNA. Θυμάμαι επίσης τη γιαγιά μου, μαζί με άλλες γιαγιάδες, να μαζεύουν τα εγγόνια τους και να μας λένε ιστορίες και παραμύθια. Θρύλους και μύθους θα λέγαμε σήμερα, που ωστόσο είχαν περάσει από πάππου προς πάππου στις συνειδήσεις των ανθρώπων και είχε χαθεί η αλήθεια ανάμεσα στο παραμύθι και την πραγματικότητα. Μπορώ να πω ακόμα και σήμερα είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν σε κάποιον θρύλο και έχουν συνδέσει ένα μέρος μαζί του.

Δηλαδή; Πες μου περισσότερα για τους θρύλους που υποστηρίζουν ακόμα κάποιοι.

Η λαϊκή φαντασία σύνδεσε τα αρχαία ευρήματα διαφορετικών περιόδων, από την απώτερη αρχαιότητα π.χ. και το μεσαίωνα με θρύλους και ιστορίες της νεότερης εποχής, της περιόδου της ενετοκρατίας και της τουρκοκρατίας, δημιουργώντας έτσι ένα συνονθύλευμα ιστοριών που αποτελούν κράμα από διαφορετικές αφηγήσεις, όπως αυτές διασώθηκαν από την προφορική παράδοση και ουσιαστικά από στόμα σε στόμα. Παραποιημένες, έτσι έφτασαν μέχρι τις μέρες μας. Αυτό συνιστά ένα κοινό γνώρισμα της προφορικής παράδοσης άλλωστε, καθώς άλλες ιστορίες εμπλουτίζονται και άλλες χάνουν στοιχεία τους, κατά τη διάδοσή τους από γενιά σε γενιά, στη συλλογική μνήμη. Εδώ, πολλές γιαγιάδες μιλούν για ιστορίες που έχουν να κάνουν με εξωπραγματικά όντα που εθεάθησαν δήθεν κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους, όπως το…Μια τοποθεσία, ονομάζεται Λαφρολάγκαδο, πλησίον του αρχαιολογικού χώρου των Οινιαδών. Όπως στα ερείπια ενός παλαιού μήλου πριν τον ιερό ναό και πρώην μοναστήρι του Σωτήρος ή σε ιστορίες για... Που αναφέρονται σε εποχιακές π.χ. υποχθόνιες οντότητες που παρουσιάζονται την περίοδο πριν τα Χριστούγεννα και εξαφανίζονται μετά τον αγιασμό. Λαϊκές αφηγήσεις από γιαγιάδες μεγά[00:10:00]λης ηλικίας που αναφέρουν γεγονότα που συσχετίζονται με τοπικούς αγίους, π.χ. έχουν ακούσει τα άλογα των αγίων Θεοδώρων να ανεβαίνουν προς την ομώνυμη εκκλησία στην κωμόπολη της Κατοχής. Ή αντίστοιχα, πονηρά πνεύματα που δήθεν στοίχειωναν ανθρώπους ή τόπους για να τους πειράξουν και να τρομάξουν τους χωρικούς, είτε έρχονταν ως τιμωρία.

Εσύ τι γνωρίζεις για τους μύθους και τους θρύλους της περιοχής σου αλλά και για τα αρχαιολογικά ευρήματα;

Η περιοχή των Οινιαδών είναι γεμάτη από μύθους και παραδόσεις, που οι απαρχές τους χάνονται στα βάθη του χρόνου, ενώ κάποιοι από τους θρύλους αυτούς συνδέονται και με σημαντικά πρόσωπα της αρχαιότητας και άλλων ιστορικών περιόδων. Υπάρχουν δύο μύθοι σχετικά με την ίδρυση ή κατοίκιση της πόλης. Λέγεται ότι ο πρώτος οικιστής των Οινιαδών ήταν ο Αλκμαίωνας, γιος του φημισμένου Μάντη Αμφιάραου. Σύμφωνα με το μύθο αυτόν, ο Αλκμαίωνας, που είχε σκοτώσει την μητέρα του, έφυγε από το Αργός και περιπλανιόνταν σε τόπους ξένους, προσπαθώντας να ησυχάσει απ' τις Ερινύες που τον βασάνιζαν, δηλαδή τις τύψεις του. Στην προσπάθεια του να εξιλεωθεί, έλαβε χρησμό από τον Απόλλωνα, ο οποίος τον προέτρεψε να κατοικήσει στη γη εκείνη που όταν φόνευσε τη μητέρα του, δεν την έβλεπε ούτε ο ήλιος αλλά δεν ήταν ακόμη και ξηρά, στεριά δηλαδή. Έτσι, περιπλανώμενος, έφτασε στη γη αυτή που δημιούργησε από προσχώσεις ο Αχελώος και εκεί βασίλευσε και έκανε απογόνους. Μάλιστα, από έναν από αυτούς τους απογόνους, από τον γιο του τον Ακαρνάνα, έλαβε το όνομά της ολόκληρη εκείνη η χώρα, που ονομάστηκε έπειτα Ακαρνανία, και έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος οικισμός στην νέα χώρα. Ένας ακόμη σημαντικός μύθος, που πηγάζει από τις αρχαίες Οινιάδες και σχετίζεται με την κατοίκιση της περιοχής, είναι ο Μύθος Αμάλθειας. Σύμφωνα με το μύθο, στον τόπο αυτό πάλεψε ο Ηρακλής με τον ποταμό θεό Αχελώο, πατερά όλων των ποταμών, πηγών και των υδάτων, διεκδικώντας την Δηιάνειρα, την κόρη του του Βασιλιά της Καλυδώνας, Οινέα. Στη μάχη αυτή, ο Ηρακλής κατάφερε να επιβληθεί στον Αχελώο, σπάζοντας μάλιστα το αριστερό δρακόντινο κέρατό του, το οποίο θέλοντας να ευεργετήσει τον Οινέα, το χάρισε έπειτα στους Αιτωλούς, χαρίζοντας έτσι στη χώρα τους αφθονία και πλούτο. Πρόκειται για το γνωστό κέρας της Αμάλθειας, που προσέδιδε αιώνια αφθονία και ευημερία σε όποιον το κατείχε. Ουσιαστικά, ο μύθος αυτός αναφέρεται στην τιθάσευση της ορμητικής δύναμης του ποταμού από τον άνθρωπο και σε κάποιο σπουδαίο έργο που με την ανακατεύθυνση ενδεχομένως μέρους των υδάτων του αριστερού, δηλαδή του ανατολικού ρου του ποταμού Αχελώου, ευεργέτησε την χώρα της Αιτωλίας. Τότε, ο ποταμός, όπως και σήμερα, ήταν το σύνορο μεταξύ των δυο γεωγραφικών περιοχών της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας. Στο δεύτερο μέρος του μύθου αυτού αναφέρεται ότι ο Ηρακλής εν συνεχεία χάρισε το νησί των Οινιαδών στον Οινέα, που έχει μείνει ευρύτερα γνωστός ως ο οικιστής της ομώνυμης πόλης, αντί του προγενέστερου Αλκμαίωνα. Του οποίου το όνομα, φυσικά, έχει συνδεθεί και με το οίνο, καθώς η περιοχή είναι πλούσια σε αμπελώνες, από τότε μέχρι και σήμερα. Ο Κεντρικός και πιο δημοφιλής ίσως μύθος που σχετίζεται όμως με τις αρχαίες Οινιάδες, έγινε αντικείμενο λαογραφικών μελετών, διαδόθηκε σε διάφορα μέρη και απασχόλησε ακαδημαϊκούς και συγγράφεις, είναι ο μύθος του Ανήλιαγου. Ο βασιλιάς Ανήλιαγος, ή αναχρονιστικά πρίγκιπας θα λέγαμε Ανήλιαγός, ήταν γιος του μυθικού βασιλιά Τρίκαρδου που εξουσίαζε το κάστρο των αρχαίων Οινιαδών. Σύμφωνα με το μύθο, την ημέρα που γεννήθηκε ο Ανήλιαγος, αέρας φύσηξε και έσβησε το λυχνάρι που ο πατέρας του είχε ανάψει πάνω από την κούνια του. Ο πανευτυχής Βασιλιάς Τρίκαρδος, που μόλις είχες καλωσορίσει στη ζωή το γιο του, κατάλαβε ότι κάτι περίεργο πρόκειται να συμβεί. Και τότε, οι Μοίρες τον καταράστηκαν τον Ανήλιαγο να ζει αιώνια στο σκοτάδι, κάτω από τη γη, και να μη δει ποτέ του το φως του ήλιου, καθώς μόλις θα το αντίκριζε θα πέθαινε ακαριαία. Ο Πατέρας του, βασιλιάς Τρίκαρδος, για να προστατέψει το γιο του, έχτισε υπόγεια παλάτια στα οποία ο πεντάμορφος αλλά εύθραυστος γιος του θα ζούσε ασφαλής. Όπως και σήμερα μάλιστα, λένε ότι κάτω από τα πετρώματα υπάρχει μια [00:15:00]υπόγεια πόλη. Σύμφωνα με την ιστορία όμως, ο Ανήλιαγος αργότερα γνωρίζει μια όμορφη αρχοντοπούλα, την κυρα-Ρήνη, που σύμφωνα με το μύθο ζούσε στην αρχαία Πλευρώνα και την επισκέπτονταν μόνο τα βράδια, γεγονός που έκανε την ερωμένη του να πιστέψει ότι ο Ανήλιαγος έχει άλλη αγαπημένη που την έβλεπε τη μέρα, αυξάνοντας έτσι την ανασφάλεια και την ανησυχία της. Οι Μοίρες ή κατ’ άλλες αναφορές κακές νεράιδες ή δαίμονες, δηλητηρίαζαν τη σκέψη της κυρα-Ρήνης, ώστε να προσπαθεί να παγιδέψει τον Ανήλιαγο και να τον κρατήσει κοντά της τη μέρα, προκειμένου να διαπιστώσει το λόγο της απουσίας του και να εξασφαλίσει φυσικά την αφοσίωσή του. Άθελά της, η κυρα-Ρήνη τού ζητά να μείνει κοντά της ως το πρωί. Ο Ανήλιαγος πείθεται και ξυπνά τη στιγμή που ανατέλλει ο ήλιος, για να πεθάνει θαμπωμένος απ' τη λάμψη του. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με τον θρύλο, πεθαίνει ο Ανήλιαγος, κατά τη στιγμή της ανατολής του ηλιού και η κυρα-Ρήνη μοιρολογεί για το μοιραίο λάθος της. Ο Μύθος αυτός παρουσιάστηκε και ως παράσταση και επίσης απασχόλησε και το μεγάλο λαογράφο Νικόλαο Πολίτη, ενώ παρουσιάζει και μια σημαντική ομοιότητα με αντίστοιχες αναφορές που συναντώνται σε αρχαία έργα, στα οποία κατά το χρόνο θανάτου του, ο Ανήλιαγος επευφημεί τον ήλιο. Δηλαδή, το αγαθό θα λέγαμε το οποίο για όλους θεωρείται δεδομένο αλλά ο ίδιος δεν μπορούσε να το χαρεί. Και λέει κάποια λόγια που ουσιαστικά επευφημεί την ζωή πάνω στην γη και την συγκρίνει με τα υγρά και σκοτεινά παλάτια. Μια αντίθεση, η οποία συναντάται και στα ομηρικά έργα. Όπου, παράδειγμα, στο διάλογο του Οδυσσέα με τον Αχιλλέα, ο Αχιλλέας αναφέρεται ότι θα προτιμούσε να έχει ζήσει μια ζωή πάνω στην γη, παρά να έχει πεθάνει νέος, κυνηγώντας την δόξα και να ‘χει χάσει το αγαθό της ζωής. Ένας ακόμη μύθος τώρα αναφέρεται στη χρυσή γουρούνα με τα γουρουνόπουλα. Ο μύθος αυτός αναφέρει ότι βαθιά στο βουνό του Τρικάρδου, του κάστρου δηλαδή των Οινιαδών, υπάρχει μια γουρούνα χρυσή με τρία χρυσά γουρουνόπουλα. Όποιος τα βρει θα είναι μάλιστα ο πιο τυχερός άνθρωπος στον κόσμο. Ό,τι και αν ποθεί θα το έχει και ο πλούτος και η αφθονία του θα είναι ανεξάντλητος. Πολλά χρόνια δε, πολλοί γυρεύουν να τη βρουν, όμως ακόμη τίποτα. Το περίεργο γεγονός στο μύθο αυτό, πέραν της αναφοράς για μια ακόμη φορά σε πιθανολογούμενο υπόγειο σημείο εντός του βουνού του Τρίκαρδου, έγκειται στο ότι το 1923, μια τέτοια χρυσή γουρούνα με εννέα χρυσά χοιρίδια ανακαλύφθηκαν όντως από αρχαιοκάπηλους στην αρχαιά ακαρνανική πόλη Κόροντα, στη Χρυσοβίτσα Ξηρομέρου, αποδεικνύοντας πως δεν πρόκειται απλά για αναφορές και θρύλους, αλλά για αληθινές ιστορίες, προερχόμενες από τα βάθη του χρόνου και ενδεχομένως συνδεδεμένες με προϊόντα λατρείας και κρυμμένους θησαυρούς, που οι Ακαρνάνες προστάτευαν σε δύσβατα και κρυφά σημεία για την αποτροπή κλοπής από επιδρομές ή βεβήλωσης ιερών και υποτιθέμενων μαγικών αντικειμένων. Ενώ μια γεωμορφολογική ιδιαιτερότητα, οι λάμιες, αποτέλεσαν το έναυσμα για έναν ακόμη γνωστό μύθο της περιοχής. Στην περιοχή εδώ, υπάρχουν και πολύ μεγάλα φυσικά βάραθρα με μεγάλο βάθος και κάθετα τοιχώματα, τα οποία πιθανολογείται ότι επικοινωνούν με τη θάλασσα. Τα πηγάδια αυτά ονομάζονται λάμιες. Τη Λάμια... Σύμφωνα με την παράδοση, ερωτεύθηκε παράφορα για την θεσπέσια ομορφιά της ο Δίας και αυτό προκάλεσε τη ζήλια της Ήρας, η οποία την καταδίκασε να γεννά νεκρά παιδία. Αυτό έκανε τη μορφή της τερατώδη και την συμπεριφορά της εκδικητική απέναντι στις γυναίκες, γι’ αυτό και το όνομά της έμεινε ως εκφοβισμός για τα παιδιά που δεν ήταν φρόνιμα. Κατά μια άλλη εκδοχή, κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη –αν δεν κάνω λάθος– γεννήθηκε κάποια βασίλισσα στην Λιβύη, η οποία, τα παιδιά πού γεννούσε δεν επιβίωναν και έτσι έδωσε εντολή να αρπάζονται τα βρέφη απ' τις μητέρες τους και να τα σκοτώνουν. Έτσι και στην περιοχή πέραν της τοποθεσίας της Λάμιας, έλεγαν ιστορίες σχετικά με την αδυναμία απόδρασης από το σημείο ή το χρησιμοποιούσαν σαν απειλή στα μικρά παιδιά ότι θα τα ρίξουν στη λάμια ή –χαρακτηριστικά όπως έλεγαν– «θα τα φάει ή Λάμια», προκειμένου να καθίσουν φρόνιμα. Δημιουργώντας κάτι αποκρουστικό και τρομακτικό στην παιδική φαντασία, που συνδύαζε το σημείο αυτό με την ύπαρξη κάποιου εξωπραγματικού όντος. Αυτοί ήταν οι κυριότεροι μύθοι που σχετίζονται με τις αρχαίες Οινιάδες. Στο σημείο αυτό, θα [00:20:00]ήθελα να επεκταθώ στα καταγεγραμμένα ιστορικά της πόλης. H αρχαία πόλη Οινιάδες είναι κτισμένη στη βόρεια όχθη του ποταμού Αχελώου, 4 χιλιόμετρα δυτικά της σημερινής κωμόπολης Κατοχής και πολύ κοντά στις εκβολές του ποταμού Αχελώου. Υπήρξε η δεύτερη σε μέγεθος και σπουδαιότητα πόλη των Ακαρνάνων, μετά την Στράτο, και η πιο εύπορη. Τα ερείπια των τειχών της αρχαίας πόλης, από το μεσαίωνα και μέχρι τις μέρες μας, αποκαλούνται τρικαρδόκαστρο ή κάστρο του Τρικάρδου. Από τον Στράβων έχουμε πληροφορίες ότι το παλιότερο όνομα της πόλης και γενικότερα της περιοχής του κάτω ρου του Αχελώου, ήταν Ερύσιχη. Πολλοί μελετητές υποθέτουν πως πρωτοϊδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. ως αποικία των Κορινθίων, οι οποίοι ίδρυσαν πλήθος αποικιών στις ακτές του Ιονίου. Αργότερα, ακολουθώντας την πορεία της υπόλοιπης περιοχής, η πόλη εντάχθηκε στο κοινό των Ακαρνάνων. Η Πόλη των Οινιαδών, επί μακρόν αποτέλεσε το μήλον της έριδος μεταξύ της Ακαρνανίας και της Αιτωλίας, λόγω της στρατηγικής σημασίας που της παρείχε η θέση της, από την οποία εξασφάλιζε τόσο την είσοδος προς τον Πατραϊκό κόλπο, όσο και τη θαλάσσια αρτηρία μεταξύ της Ακαρνανίας και των νησιών Λευκάδας, Ιθάκης και Κεφαλλονιάς, αλλά και του κεντρικού και βορείου Ιονίου γενικότερα. Η θέση της πόλης εξασφάλιζε έντονα ζωηρό εμπόριο, που είχε ως αποτέλεσμα τη γενικότερη συσσώρευση πλούτου, οικονομική και πολιτιστική ακμή. Οι Οινιάδες, ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. ήταν μια πόλη με ισχυρή οχύρωση. Ενώ, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, τα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου είχε φιλικές σχέσεις με τους Σπαρτιάτες. Αργότερα όμως, υπό τις πιέσεις των λοιπών πόλεων του κοινού των Ακαρνάνων και των Αθηναίων, εντάχθηκαν στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Από το 424 π.Χ και έπειτα, η πόλη των Οινιαδών ακολουθήσε την πορεία όλης της Ακαρνανίας και από το 270 π.Χ. βρέθηκε υπό αιτωλική Κατοχή, την οποία έπαυσε ο Φίλιππος Ε’ ο Μακεδών, όπου ήρθε ουσιαστικά για να τους ελευθερώσει και να υποκινήσει τους Ακαρνάνες να συστρατευτούν μαζί του και να εξεγερθούν εναντίον των Αιτωλών, τους οποίους εκδίωξαν μετά από επιθέσεις και τους ανάγκασαν να συνθηκολογήσουν. Ο Φίλιππος ενίσχυσε τις οχυρώσεις της πόλης και την ευεργέτησε. Ωστόσο, μετά από οχτώ χρόνια, η πόλη κατελήφθη από τον Ρωμαίο Στρατηγό Βαλέριο Λαιβίνο, ο οποίος υπέταξε περιοχές της Ακαρνανίας για λογαριασμό των Αιτωλών, σύμφωνα με τις προβλέψεις και τα συμφωνηθέντα σχετικής συνθήκης που είχαν συνάψει οι Αιτωλοί με τους Ρωμαίους και τους καλούσαν να συνδράμουν στον αγώνα των Αιτωλών έναντι των ελληνικών χωρών ή βασιλείων. Σύμφωνα με την ιστορία, μετά από συνθήκη μεταξύ των Ρωμαίων και των Αιτωλών, η πόλη των Οινιαδών παραχωρήθηκε ξανά στους Ακαρνάνες, οι οποίοι στο μεταξύ ήταν υπό την επικυριαρχία των Ρωμαίων. Μετά την ίδρυση της Νικόπολης, οι κάτοικοί της πόλης, όπως και οι κάτοικοι άλλων περιοχών της Ακαρνανίας και της Ηπείρου, αναγκάζονται να μετοικήσουν στη νέα πόλη που σχεδιάστηκε από τους Ρωμαίους για να αποτελέσει ένα διοικητικό και οικονομικό κέντρο στη δυτική Ελλάδα και να εγκαταλείψουν την ιδιαίτερη και διαχρονικά ευημερούσα πόλη τους, αφήνοντας πίσω μόνο μια μικρή φρουρά. Το σημερινό βουνό, παλαιοτέρα νησί, πάνω στο οποίο δεσπόζουν οι αρχαίες Οινιάδες, περιβάλλεται από ισχυρή οχύρωση και από ένα κατάφυτο και πυκνό δάσος από υπεραιωνόβιες βελανιδιές. Η διατήρησή της οχύρωσης είναι εντυπωσιακή και αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά δείγματα της αρχαίας οχυρωματικής τέχνης. Στην κορυφή του λόφου, βρίσκεται η ακρόπολη με ξεχωριστό περίβολο. Τα τείχη είναι κτισμένα σε όλο το μήκος τους κατά το πολυγωνικό σύστημα, ενώ χωριστή οχύρωση περικλείει το λιμάνι της πόλης και τα νεώριά της. Τα τείχη της πόλης περιλαμβάνουν δώδεκα πύλες και πυλίδες διαφορετικών τύπων. Ο τρόπος κατασκευής τους, που συναντάται στις περισσότερες οχυρώσεις της Ακαρνανίας, φανερώνει πολλά χρήσιμα στοιχεία για την οχυρωματική τέχνη και αμυντική των Ακαρνάνων, που θεωρούνταν πολεμική ελληνική φυλή με ιδιαίτερή ικανότητα την πραγμάτωση ληστρικών και ταχύτατων επιδρομών, πειρατείας ή αιφνίδιων εφόδων από οχυρά σημεία και δάση, στα οποία συγκέντρωναν τα λάφυρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρώτες ανασκαφές έγιναν από τον Powell και ομάδα Αμερικάνων αρχαιολόγων. Εντός της οχύρωσης είναι σήμερα ορατά τα δημόσια κτίρια της αγορά[00:25:00]ς, μεταξύ αυτών το βουλευτήριο, η στοά, ένα οικοδόμημα με οίκους, ένας ναός και ένα ιερό. Το λουτρό, που ανάγεται στο τέλος της ελληνιστικής περιόδου, και φυσικά το ιδιαίτερο λαξευτό σε γκρίζο τοπικό ασβεστόλιθο θέατρο. Ενώ εκτός των τειχών έχουν ερευνηθεί τάφοι από το ανατολικό νεκροταφείο της πόλης. Ίσως το σημαντικότερο μνημείο όμως των αρχαίων Οινιαδών να είναι τα λιμάνια τους και ειδικότερα το nεώριο της πόλης. Οι αρχαίες Οινιάδες διέθεταν τρία λιμάνια με ισχυρές οχυρώσεις. Όλα αυτά τα λιμάνια ήταν λιμναία κι όχι ποτάμια και περιβάλλονταν από ένα μεγάλο βάλτο, κανάλια και ποτάμιες οδούς που καθιστούσαν τηn πόλη απροσπέλαστη από χερσαία εισβολή. Το μεγάλο λιμάνι της πόλης, που ως φαίνεται απ' την αρχαιολογική έρευνα, είχε μεγάλη εμπορική κίνηση, ήταν στη νοτιοδυτική πλευρά του νησιού, κοντά στη μεγάλη κεντρική πύλη της πόλης. Το δεύτερο λιμάνι, το νοτιοανατολικό, ήταν το κυρίως εμπορικό και μεγαλύτερο των άλλων. Αυτό είχε και ευκολότερη πρόσβαση στον Αχελώο. Ενώ το τρίτο, στα βoρειοδυτικά, περιβάλλονταν από εξίσου ισχυρή οχύρωση και εξυπηρετούσε κυρίως πολεμικούς σκοπούς και επισκευές. Πρόκειται για το λιμάνι στο οποίο βρίσκονταν οι nεώσοικοι ή αλλιώς το νεώριο των αρχαίων Οινιαδών.

Μίλησέ μου για το αρχαίο νεώριο. Τι σε συνδέει με αυτό το μνημείο;

Το Νεώριο συνιστά ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Η ιδιαιτερότητα και η μοναδικότητα του μνημείου έγκειται στο γεγονός ότι το νεώριο συνιστά ένα από τα επιβλητικότερα και πιο καλοδιατηρημένα κτίρια –κτίσματα καλύτερα– αυτού του είδους στον αρχαίο κόσμο. Εντοπίζεται, όπως προαναφέρθηκα, στα δυτικά του αρχαίου λιμανιού της πόλης, λαξευμένο εντός του βράχου και προστατεύεται από ισχυρό τείχος. Σκοπός της ύπαρξής του ήταν η ανάσυρση και η επισκευή των πλοίων στο εσωτερικό του, που πραγματοποιούνταν συνήθως τη χειμερινή περίοδο. Επιπλέον, εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του μνημείου, συνιστά το γεγονός ότι ήταν στεγασμένο και στο εσωτερικό του υπήρχαν διάδρομοι που επέτρεπαν την ταυτόχρονη εξυπηρέτηση μεγάλου αριθμού πλοίων. Πρόκειται στην ουσία για έναν αρχαίο ναύσταθμο ή ναυπηγείο, που πλέον πλησιάζει τα τρεις χιλιάδες χρόνια ζωής. Οι νεώσοικοι, που όπως είπαμε βρίσκονται στο νοτιοδυτικό άκρο της οχύρωσης του λιμανιού, στην οποία δεσπόζουν και ο κοκκινόπυργος, και η λοξή τοξωτή πύλη, η αποκαλούμενη αυλόπορτα, καθώς και τα ερείπια ενός δεύτερου επίσης μεγάλου σε μέγεθος και λοξού στην κάτοψη πύργου, που προστάτευε την περιοχή, είναι ένα μνημείο, το οποίο χρονολογείται τον 4ο αιώνα π.Χ. Έχει πολλά αρχιτεκτονικά στοιχεία συγγενή προς τους νεώσοικους του λιμανιού της Ζέας στον Πειραιά. Ήταν σε πλήρη λειτουργία έως και τα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ., όταν –απ’ όσα έχω διαβάσει– για άγνωστο λόγο, η στέγη υποχώρησε και οι κιονοστοιχίες κατέρρευσαν, καθιστώντας έτσι αδύνατη πλέον τη χρήση τους. Ένα στοιχείο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ και το οποίο αξίζει να σημειωθεί για το αρχαίο νεώριο, είναι η μελέτη που έγινε από τον Ιθακήσιο μελετητή Διονύσιο Γρίβα, μια μελέτη που αναδεικνύει λεπτομέρειες που ρίχνουν φως σε πτυχές της εμπορικής, οικονομικής ζωής, της προόδου και της ανάπτυξης της εσπέριας Ελλάδας, που ανάγονται πριν και κατά τη διάρκεια της εποχής της καθόδου των Δωριέων, ανατρέποντας εν μέρει προγενέστερες μελέτες για το ρόλο και την σημασία της περιοχής αλλά και γενικότερα ιστορικούς και αρχαιολογικούς μύθους περί αρχαίου μεσαίωνα την εποχή της καθόδου, με μειωμένη εμπορική και πολιτιστική δραστηριότητα, όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί. Αυτό φαίνεται απ’ την ύπαρξη ενός φυσικού εμπορικού τριγώνου που υπήρχε από την εποχή προ του Τρωικού Πολέμου μεταξύ της Ακαρνανίας, με επιτομή και κέντρο της δραστηριότητας αυτής τις αρχαίες Οινιάδες, τα νησιά του κεντρικού Ιονίου, Ιθάκη, Κεφαλληνία και Λευκάδα και τη Ζάκυνθο και την Ηλεία νοτιότερα. Το οποίο διαχρονικά διατηρήθηκε μέχρι και τη δεκαετία του 1960 μεταξύ των τριών αυτών γεωγραφικών συνόλων. Οι αρχαίες Οινιάδες ήταν το σημείο εκείνο στο οποίο παράγονταν ουσιαστικά πρώτες ύλες από τον εύφορο κάμπο των Οινιαδών και τα παρακείμενα δάση της Ακαρνανίας και της αιτωλικής ενδοχώρας. Στο σημείο αυτό, οι αρχαίοι Οινιαδίτες συγκέντρωναν και εξήγαγαν τρόφιμα, ξυλεία, οί[00:30:00]νο και άλλα πρωτογενή υλικά. Ενώ στο αρχαίο νεώριο Οινιαδών ναυπηγούσαν πλοία, τα οποία οι εξαιρετικοί θαλασσοπόροι της Ιθάκης και της Κεφαλληνίας χρησιμοποιούσαν για να εμπορευτούν τα προϊόντα οι ίδιοι, είτε να τα εξάγουν σε άλλα σημεία του φυσικού αυτού εμπορικού τριγώνου και ευρύτερα της εσπέριας Ελλάδας και της Μεσογείου. Νομίσματα άλλωστε και αρχαιολογικά ευρήματα από τις Οινιάδες έχουν βρεθεί και την νότια Ιταλία και τη νότια Γαλλία, επίσης γεγονός που αποδεικνύει τη ζωηρότητα και το εύρος εκείνου του εμπορίου. Αντίστοιχα, η Ηλεία ήταν μια ακόμη παραγωγική περιοχή που εξυπηρετούσε την παραγωγή και εξαγωγή προϊόντων προς τα νησιά του Ιονίου. Οι περιπετειώδεις ναυτικοί των Ιόνιων νήσων θα λέγαμε, κατά την επιστροφή τους από πιο μακρινούς τόπους, εξασφάλιζαν νέα τεχνολογικά μέσα, όπως π.χ. βελτιωμένα προϊόντα σιδήρου, μεταλλικά αντικείμενα ή εργαλεία, χρήσιμες συσκευές, αποτελώντας έτσι τα μέσα επικοινωνίας και διάδοσης πληροφοριών, τεχνογνωσίας και πρακτικών, καθιστώντας έτσι τους εαυτούς τους ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των σημείων του φυσικού αυτού εμπορικού τριγώνου και των πιο μακρινών χωρών, με τις οποίες επικοινωνούσαν μέσω του θαλάσσιου εμπορίου. Έτσι, η σημασία των αρχαίων Οινιάδων ως κέντρο αυτής της θαλάσσιας κοινοπολιτείας, που σύμφωνα με την ίδια μελέτη είχε αναπτύξει αντίστοιχους καινοτόμους θεσμούς διακυβέρνησης και οργάνωσης, αυξάνει το γόητρο και την αξία της περιοχής και του νεωρίου και αποδεικνύει ότι τελικά, παρά την ευρεία αντίληψη ότι τα χρόνια της καθόδου των Δωριέων, η πορεία και η πρόοδος του ελληνισμού… Ουσιαστικά, λέγεται ότι με την κάθοδο των Δωριέων, η πρόοδος του ελληνισμού επιβραδύνθηκε και παρατηρήθηκε κάποια στασιμότητα και εσωστρέφεια. Το μνημείο του αρχαίου νεωρίου όμως στέκει εκεί χιλιάδες χρόνια μετά, για να μας υπενθυμίζει ότι ακόμη και τότε υπήρχε τεχνολογική και οικονομικοκοινωνική πρόοδος που διαμόρφωσε ιδιαίτερες συνθήκες και μηχανισμούς, που χρήζουν όμως περαιτέρω μελέτης και ανάδειξης. 

Μέσω της ενασχόλησής μου με την πολιτική, τα κοινωνικά και αναπτυξιακά ζητήματα του τόπου μου, πήρα… Και έχοντας υπόψιν όλα τα προλεχθέντα, πήρα την πρωτοβουλία να θέσω το θέμα της κατάταξης του νεωρίου αρχαίων Οινιαδών στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και της συνολικής αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου υπόψιν της Υπουργού Πολιτισμού, τον Ιούλιο του 2021, ενώ μέσω της αρθρογραφίας και πλήθος προσωπικών ενεργειών, προσπάθησα να συμβάλω στην ανάδειξη του μνημείου. Ο χαρακτήρας του ιδιαίτερου αυτού μνημείου λοιπόν βρίσκεται σε συμφωνία με τα κριτήρια συμπερίληψής του στον εν λόγω κατάλογο, όπως αυτά ορίζονται από την UNESCO, και πλέον αναμένεται η εξέταση του ζητήματος από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Είχα μάλιστα πρόσφατα νέα από την αρχαιολογική υπηρεσία, η οποία επιθυμεί να… Αφού ολοκληρωθούν κάποιες ενέργειες, να ασχοληθεί και πιο διεξοδικά με το ζήτημα της υποβολής του αιτήματος αυτού προς τις αρμόδιες υπηρεσίες, για τη συμπερίληψη του νεωρίου στην UNESCO.

Ποια θα ήταν τα οφέλη για την περιοχή από τη συμπερίληψη του νεωρίου στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομίας της UNESCO;

Τα οφέλη τα οποία θα προκύψουν από την ανάδειξη του μνημείου και την περαιτέρω αξιοποίηση του αρχαιολογικού χώρου θα είναι πολυεπίπεδα. Αναλυτικότερα, τα πλεονεκτήματα για την τοπική κοινωνία αναμένεται να είναι τα εξής. Πρόκειται για την ανάδειξη της περιοχής σε τουριστικό προορισμό αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ένα γεγονός το οποίο, σε συνδυασμό με τα πολυάριθμα μνημεία που υπάρχουν στην Κατοχή και την περιοχή της Παραχελωίτιδας, ευρύτερα στο Δήμο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου αλλά και την Αιτωλοακαρνανία, θα αυξήσει την επισκεψιμότητα και την εμπορική κίνηση στη περιοχή. Ενδεικτικά, να αναφερθεί ότι στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει πλήθος ιστορικών κτισμάτων, μονών, εκκλησιών, παραπλήσιων αρχαιολογικών χώρων αλλά και σημεία αυξημένου φυσικού κάλους και περιβαλλοντικής σημασίας, όπως το πάρκο Λιμνοθάλασσας Αιτωλικού-Μεσολογγίου, η παραλία του Λούρου και η παραλία Διόνι, η οποία αποτελεί πλέον και σημείο συγκέντρωσης αθλητών kite surf απ’ όλο τον κόσμο. Tο Δέλτα του Ποταμού Αχελώου, σημαντικοί υγροβιότοποι προστατευόμενοι από τη συνθήκη Νatura 2000 και Ramsar. Συνακόλουθός, οι ενδιαφερόμενοι θα επιμηκύ[00:35:00]νουν την παραμονή τους στη περιοχή, προκειμένου να συνδυάσουν τις εναλλαγές που θα προσφέρονται από την ύπαρξη τόσων αξιοθέατων, σε σχετικά μικρές αποστάσεις. Το γεγονός αυτό επιφέρει πολλαπλά άμεσα και έμμεσα οφέλη, καθώς θα τονωθεί η τοπική αγορά προϊόντων, θα αυξηθεί η κίνηση στην εστίαση αλλά και θα αποτελέσει κίνητρο να αναπτυχθεί ο κλάδος της φιλοξενίας, που αυτή τη στιγμή είναι ελάχιστα αναπτυγμένος στην περιοχή. Επιπροσθέτως, θεωρώ ενθαρρύνεται η επιχειρηματικότητα, καθώς με την ανάδειξη του μνημείου σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομίας και την αύξηση του τουριστικού ενδιαφέροντος, θα δοθούν και τα απαραίτητα εκείνα κίνητρα για την δημιουργία επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας. Η αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου θα αποτελέσει αφορμή για τη μετέπειτα δημιουργία πολιτιστικού χώρου που θα φιλοξένει τα αρχαιολογικά ευρήματα απ' τις Οινιάδες και θα προβάλει την τοπική ιστορία και τις παραδόσεις της περιοχής, είτε εντός του αρχαιολογικού χώρου είτε στην κωμόπολη της Κατοχή. Η ένταξη του αρχαίου νεωρίου στη λίστα μνημείων της UNESCO θα σηματοδοτήσει και τη βελτίωση της πρόσβασης στον αρχαιολογικό χώρο εκ μέρους της πολιτείας, η οποία θα αναβαθμίσει έτσι το οδικό δίκτυο και θα μεριμνήσει για την ασφάλεια των επισκεπτών. Πρόκειται για ένα γεγονός το οποίο θα επωφελήσει και τον ντόπιο πληθυσμό, τους αγρότες που κάνουν χρήση του δρόμου, αλλά και τους αθλητές kite surf που διέρχονται απ' το σημείο στην πορεία τους προς την κοντινή παραλία Διόνι. Θα συμβάλει στην αναβάθμιση και την περαιτέρω ενίσχυση του Φεστιβάλ Αρχαίου Θεάτρου Οινιαδών, ενός ξακουστού φεστιβάλ. Η αύξηση της επισκεψιμότητας θα συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση των κρατικών εσόδων από τις πωλήσεις εισιτηρίων εισόδου στο χώρο αλλά και έμμεσα, μέσω των εκδηλώσεων που δύνανται να διοργανωθούν στο σημείο απ’ τη δημοτική αρχή. Να σημειωθεί ότι για δύο χρόνια ήδη, τα οποία, λόγω εργασιών, δεν κατέστη δυνατή η διεξαγωγή του φεστιβάλ Οινιαδών, ήδη αξιοποιήθηκε το αρχαίο νεώριο, στο οποίο έλαβαν χώρα δύο εκδηλώσεις οι οποίες διοργανώθηκαν από την δημοτική αρχή. Θεωρώ ότι δεν θα είναι λίγα τα πλεονεκτήματα που θα αποκομίσουμε.

Για εσένα πόσο σημαντική θα ήταν μια τέτοια αναγνώριση του τόπου σου;

Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι κάθε τόπος έχει ξεχωριστή αξία και έτσι πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για την Ελλάδα μας, που είναι γεμάτη ιστορία, πλούτο και φυσικές ομορφιές. Για μένα, η αναγνώριση του νεώριου ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θα σήμαινε την εκπλήρωση ενός οράματος αλλά και μια προσωπική νίκη θα έλεγα. Προσωπικά, επέλεξα να γυρίσω σ’ αυτόν τον τόπο από την αγάπη γι’ αυτόν και κάθε ενέργειά μου έχει άμεσο στόχο να συμβάλει στο μέτρο που μου αναλογεί και είναι εφικτό, στην πρόοδο και την ανάπτυξή του. Αυτό θα ήθελα και από άλλους νέους. Να αγαπήσουν αυτά τα χώματα, να αντιληφθούν και να εκτιμήσουν τις δυνατότητες και τις προοπτικές της περιοχής και να εργαστούν κατά μόνας η συλλογικά για το μέλλον μας. Η περιοχή μας διαθέτει μεγάλο πλούτο, ωστόσο μεγάλο μέρος αυτού του πλούτου έχει μείνει αναξιοποίητο. Αυτό είναι κάτι που με θλίβει, καθώς η ανάπτυξή του θα έδινε το κίνητρο και σε άλλους νέους να γυρίσουν στον τόπο τους.

Ανέφερες ότι γύρισες στον τόπο σου. Πού ζούσες πριν γυρίσεις;

Ναι, γύρισα στο τόπο μου το 2020. Σπούδασα στην Κόρινθο και έπειτα στην Αθήνα και παράλληλα εργάστηκα εκεί. Εκπαιδεύτηκα ένα μικρό διάστημα στην Ιταλία, κατά τη διάρκεια παρακολούθησης ενός θερινού σχολείου που είχε να κάνει με τη αειφορία και την μπλε ανάπτυξη και μπορώ να πω ότι ένα διάστημα της ζωής μου ήμουν έτοιμος να φύγω και στην Αμερική, ώστε να συνεχίσω την ακαδημαϊκή και επαγγελματική μου καριέρα εκεί. Ωστόσο, έπειτα από ενδελεχή εσωτερική ανασκόπηση, αποφάσισα ότι θα γυρίσω και θα μείνω στον τόπο μου. Θέλω να συμβάλλω με τον τρόπο μου στην ανάπτυξή του, με όποιον τρόπο και όποιο μέσο διαθέτω.

Πώς θα επιδιώξεις να το πετύχεις αυτό;

Καλή ερώτηση. Είμαι ήδη στην διαδικασία ιδρύσεως μιας Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης, όπου θα εδρεύει εδώ, στην περιοχή των Οινιαδών και θα έχει ως άμεσο στόχο την ανάδειξη της περιοχής. Μέσα από αυτή την δραστηριότητα, τις ενέργειες τις δικές μου και της ομάδας που έχω φτιάξει, πιστεύω ότι η περιοχή μας θα αναβαθμιστεί και παράλληλα θα δώσει και τη δυνατότητα εργασίας σε νέους ανθρώπους, ευνοώντας έτσι και τη διαδικασία της αποκέντρωσης, που θεωρώ ότι θα μας απασχολήσει έντονα τα επόμενα χρόνια, λόγω των πολιτικών εξελίξεων.

Εσύ, πώς θα ήθελες να δεις την περιοχή των Οινιαδών σε δέκα χρόνια από τώρα;

Παίρνοντας δημοσιά θέση για την ανάδειξη του νεωρίου των αρχαίων Οινιαδών, του αρχαιολογικού χώρου και[00:40:00] της περιοχής ευρύτερα, επεδίωξα να προσελκύσω πέρα από το ενδιαφέρον της πολιτείας, το ενδιαφέρον των συμπολιτών μου, να τους ευαισθητοποιήσω γύρω από το ζήτημα και να αποτελέσει η κίνηση ή επιδίωξη αυτή τροφή για σκέψη σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης και δυνατότητες της περιοχής. Είναι σημαντικό, πέραν του να βλέπουμε προοπτικές ή δυνατότητες, να πιστεύομε στη δύναμη και τη σημασία ενός τόπου. Να συνδεόμαστε με τον τόπο αυτό και να τον κάνουμε μέρος της ψυχής μας. Ο τόπος είναι ο χώρος στον οποίο ζούμε, δημιουργούμε, αναπτυσσόμαστε σαν προσωπικότητες και σίγουρα έχουμε μέσα μας στοιχεία που υποσυνείδητα αντλούμε και από αυτόν. Γνωρίζοντας καλά την αγάπη που χαρακτηρίζει τους κάτοικους της περιοχής μας για τον τόπο τους, τον καθημερινό τους μόχθο και την απόγνωση για την εγκατάλειψή τους από την πολιτεία, αναφορικά δηλαδή με την παροχή υπηρεσιών και την δημιουργία υποδομών και θέσεων εργασίας που θα κρατήσουν τους νέους στον τόπο τους και θα επιτρέψουν την πολυπόθητη ανάπτυξη, θέλησα να αναδείξω ένα ακόμη πλεονέκτημα που συνεισφέρει απλόχερα ο ιστορικός μας πλούτος για την αξιοποίηση της περιοχής. Αν μπορούσα να ευχηθώ για το πως θα ήθελα να είναι οι Οινιάδες δέκα χρονιά μετά, θα ήθελα σιγουρά να δω τον ευλογημένο αυτό τόπο να αναπτύσσεται και να διευρύνει τις δραστηριότητες, πέραν των παραδοσιακών αγροτικών δραστηριοτήτων, στους τομείς της μεταποίησης, του τουρισμού, της αξιοποίησης των φυσικών και ιστορικών της μνημείων, σε συμφωνία πάντα με τη διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής –άλλο μεγάλο θέμα– και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων. Θα ήθελα να δω τον τόπο, που οι ιδιαίτεροι θησαυροί του παραμένουν ακόμη άγνωστοι στο ευρύ κοινό, να προσελκύει κόσμο που αναζητά εναλλακτικές μορφές τουρισμού, περισσότερη επαφή με τη φύση, με την ιστορία και τον αρχαίο πολιτισμό. Αυτά κυρίως θα ήθελα να επισημάνω.

Θα ήθελες να συμπληρώσεις κάτι άλλο;

Όχι, πιστεύω ότι είμαστε εντάξει.

Ευχαριστώ πολύ.

Να είστε καλά.

Και εσύ.