[00:00:00]Είμαι ο Οδυσσέας Γραμματικάκης, ερευνητής στο Istorima. Έχουμε 15 Ιουλίου του 2022, βρισκόμαστε στην Κυψέλη στο Red n’ Noir και είναι μαζί μου ο Γιώργος Τσαγκόζης. Καλησπέρα.

Καλησπέρα, καλησπέρα.

Γιώργο θα ήθελες να κάνεις μια μικρή εισαγωγή στη ζωή σου; Να σε γνωρίσουμε;

Με λένε Γιώργο Τσαγκόζη όπως προείπες. Είμαι 40 χρονών και έχω μεγαλώσει, γεννηθεί και μεγαλώσει σε αυτή την πόλη. Γίνομαι 40 χρονών, γεννήθηκα το ’82. Και πες μου…

Σε ποια περιοχή μεγάλωσες;

Λοιπόν, μεγάλωσα… Ξεκίνησα… Οι γονείς μου είχαν έρθει εσωτερικοί μετανάστες και οι 2 από τη Μυτιλήνη. Μεγάλωσα στην Καλλιθέα στα 80s που η Καλλιθέα στα 80s ήταν μια πολύ σκληρή περιοχή. Εκεί πέρασαν πάρα πολλά ναρκωτικά και πάρα πολύ ηρωίνη. Και θυμάμαι π.χ. η μητέρα μου ήταν δασκάλα και πηγαίνανε στο σχολείο, ξέρω εγώ, μισή ώρα πιο πριν, στο 15ο της Καλλιθέας τότε, για να δούνε αν έχει σύριγγες και λοιπά, να μαζέψουν σύριγγες, να δουν αν έχει κάποιον τοξικομανή. Είχαν βρει μια φορά έναν τοξικομανή που είχαν κολλήσει τα αυτιά του στα κάγκελα και φέρανε και τον βγάλανε με αλυσοπρίονο. Κόψανε τα κάγκελα. Πολύ δύσκολη κατάσταση. Θυμάμαι τα 80s τώρα. Τα 80s στην Καλλιθέα. Ήτανε τότε, είχανε αρχίσει και ερχόντουσαν και ομογενείς από την Ρωσία και λοιπά, είχε πάρα πολλούς Ρωσοπόντιους όπως τους λέγανε εδώ και ήταν και η πρώτη διακυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Δηλαδή είχαν περάσει τα μαύρα χρόνια της Χούντας και λοιπά και είχε έρθει ο Ανδρέας εκεί το ’81, ένα χρόνο πριν γεννηθώ. Δηλαδή δεν ξέρω αν γεννήθηκα και λόγω του Ανδρέα, να είχαν καμία κατάσταση οι γονείς μου έξαλλης χαράς. Και το ’81, ναι… Και οπότε ρε παιδί μου - το ’82 γεννήθηκα εγώ - υπήρχε ένας διάχυτος αέρας ότι κάτι θα γίνει καλύτερο, κάτι πάει καλά, κάτι γίνεται καλύτερο. Οπότε σε αυτό. Μεγάλωσα σε ένα μικρό διαμέρισμα, ξέρω εγώ, 60 τετραγωνικά, μέναμε 4 άτομα αλλά έβλεπες ότι οι γονείς μου βλέπανε αυξήσεις και λοιπά -ίσως ήταν και λίγο πλασματικές λόγω του πληθωρισμού και τα λοιπά- αλλά υπήρχε ένα ότι «Παιδιά πάμε και πάμε προς κάτι καλύτερο. Οδεύουμε προς κάτι καλύτερο».  Ήμουνα στην Καλλιθέα μέχρι το ’89 που ήρθε η ιδιωτική τηλεόραση που ήταν μια καμπή πιστεύω στη φάση πώς βλέπουμε τα media και λοιπά. Ήταν μια επανάσταση, σε εισαγωγικά. Δηλαδή τότε υπήρχαν δύο κανάλια, το ΕΡΤ1 και το ΕΡΤ2. Οπότε θυμάμαι πολύ έντονα ότι υπήρχε το ’89 που ήμουν 7 χρονών, υπήρχε μια αίσθηση τώρα «Κάτι γίνεται ρε παιδί μου». Γιατί είχε φέρει ο πατέρας μου έγχρωμη τηλεόραση και λοιπά, είχαμε πάρει τότε κάτι καλώδια και αλουμινόχαρτα και τα είχαμε βγάλει απ’ έξω για να πιάσουμε και θυμάμαι ότι έπαιζε διαφήμιση το Mega Channel, το ’89, ήταν Muppet Show, έπαιζε και περιμέναμε να ξεκινήσει. Οπότε ξεκίνησε και η ιδιωτική τηλεόραση στα τέλη, ακριβώς τέλη, αρχές ’90. Ήταν κάτι ξεχωριστό ρε παιδί μου. Αυτό θυμάμαι από το ’89. Και μετά… Α, πες…

Το αντίκτυπο της ιδιωτικής τηλεόρασης στην ελληνική κοινωνία ποιο ήτανε; Πώς το βίωσες και εσύ;

Λοιπόν, υπήρχε μια τάση τότε. Ήρθε το ΠΑ.ΣΟ.Κ, ήρθαν οι σοσιαλιστές σε εισαγωγικά και ότι όλα πάνε καλύτερα και είχε αρχίσει μια σκέψη, κάτι που θα το έλεγα εγώ αυθαίρετα αποβαλκανικοποίηση με βαλκανικό τρόπο. Δηλαδή ναι μεν ερχόταν η τηλεόραση. Πιο πριν τα προγράμματα ήτανε ξέρω εγώ Μπόλεκ και Λόλεκ και λοιπά γιατί προσπαθούσε να κρατήσει ένα επίπεδο η ΕΡΤ και ήταν πολύ ποιοτικά πράγματα. Είχε παραγωγές ποιοτικές «Του Κουτιού τα Παραμύθια», με κούκλες και λοιπά που ήταν πολύ αξιόλογα πράγματα να βλέπει ένα παιδί. Και ξαφνικά ήρθανε τα ιδιωτικά κανάλια και σου λέει «Κάτσε, ώπα. Περίμενε. Τώρα ξεκινάει η αμερικανοποίηση. Τι Μπόλεκ και Λόλεκ και μαλακίες; Πάρε G.I Joe, πάρε…». Και ήταν εντυπωσιακό γιατί με όλα αυτά μαζί αναπτύσσονταν και μια βιομηχανία των παιχνιδιών από πίσω. Παίρναμε χαρτάκια, χελωνονιντζάκια και λοιπά. Οπότε είχε αρχίσει μια αμερικανο-δυτικοποίηση. Έτσι το είχα δει εγώ τότε. Οπότε έβλεπες ότι κοίτα αυτό που βλέπεις στη τηλεόραση στην Αμερική, τη σειρά που έχει αγοράσει το Mega, το Ant1, νομίζω αυτά τα δύο κανάλια ήταν τότε, μετά ήταν το ΣΚΑΪ που ήταν με αγγλικά. Τέλος πάντων, ότι πάμε προς την Δύση βουρ ρε παιδί μου. Εντάξει ήμουν και 7 χρονών, δεν καταλάβαινα πολλά. Καταλάβαινα ότι κάτι γινόταν. Και έβλεπες τα ρούχα των γονιών μου αλλάζανε, έφευγε αυτή η 80s μιζερίλα. Ξέρεις. Έπαιρνε Ray-Ban ο πατέρας μου. Τέλος πάντων, οι γονείς μου ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, ήτανε η μάνα μου δασκάλα, ο πατέρας μου στον ΟΤΕ και βλέπανε αυξήσεις και λοιπά. Και έβλεπες ότι η ζωή πάει προς το καλύτερο. Οπότε μετά εμείς, θα σου πω την ιστορία. Ναι. Φύγαμε από την Καλλιθέα και πήγαμε και πάλι πιο κάτω, πήγαμε στο Φάληρο. Νοικιάσανε πάλι οι γονείς μου ένα σπίτι και έβλεπες τεράστια διαφορά κοινωνική, την Καλλιθέα από το Φάληρο. Αλλά συνδεδεόταν και ότι ήμασταν στα 90s πλέον. Δηλαδή πήγα Πέμπτη Δημοτικού στο Φάληρο, είχε ανέβει, έβλεπες ότι είχε ανέβει το ποιοτικό επίπεδο, το βιοτικό επίπεδο. Ποιοτικό δεν ξέρω. Το ποιοτικό ίσως να έπεφτε. Και εκτός μετά ήρθε και η ιδιωτική τηλεόραση και ακολούθησε ένας ορυμαγδός. Δηλαδή μετά ήταν και το ιδιωτικό ραδιόφωνο. Ίσως να… Δεν ξέρω τώρα, τότε πρέπει να άρχισε να μεγιστοποιείται το ΣΚΑΪ που ήταν ραδιοφωνικός σταθμός τότε, πριν κάνει τη τηλεόραση και μετά άρχισε ο δανεισμός του κράτους για να αρχίσει η ανάπτυξη, οι επενδύσεις και λοιπά εκεί στα 90s. Οπότε πέσανε πάρα πολλά λεφτά. Τα πακέτα Ντελόρ, τα λεγόμενα τότε, που είναι σαν ΕΣΠΑ. Το ΕΣΠΑ το τωρινό λεγόταν πακέτο Ντελόρ. Βέβαια τότε με τη δραχμή μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε πληθωριστικά γιατί… Εντάξει, απλά θα μειωνόταν οι εισαγωγές αλλά θα μπορούσε να τυπώσει. Και γινόταν αυτό το πράγμα. Δηλαδή φαινόταν ότι κάτι βρώμαγε. Και έχουμε… Ναι, ερχόμαστε στα 90s. Μετά άρχισε και ο Τύπος. Πριν από αυτό υπήρχε το Τηλέραμα και κάτι περιοδικάκια έτσι τύπου και μετά βγήκε τα Nitro κι όλα αυτά. Το ’94, ’95. Η ιδιωτική τηλεόραση πήρε πρότυπα από τα Ιταλικά μέγα-show. Ήρθανε Ιταλοί σκηνοθέτες, πέσανε στη Ρούλα Κορομηλά, ο κόσμος άρχιζε και έβλεπε το ευ ζην πλέον. Πριν ήταν κάπως επιβίωση μέχρι το… Το ευ ζην βέβαια το πλασάρανε, την πλαστικοποίηση. Και παράλληλα με όλα αυτά υπήρχε και η underground κοινότητα η οποία ήτανε από τότε, είχε καταλάβει το παιχνίδι που παιζόταν. Δηλαδή τότε ξεκινήσανε οι πρώτες καταλήψεις, το ’90, στη Βίλα Αμαλίας και λοιπά. Είχε και πριν καταλήψεις αλλά τότε γιγαντώθηκε το κύμα των καταλήψεων. Είχε έντονα το κίνημα. Το ’92 νομίζω - πότε ήταν; - το ’91 γίνανε απεργίες και λοιπά με τον Μητσοτάκη. Υπήρχε κόσμος που αντιδρούσε και έβλεπε ότι κάτι δεν πάει καλά. Δεν ήταν όλοι ζαμπονιασμένοι. Υπήρχανε μετά, το ελληνικό ροκ είχε ανέβει πάρα πολύ. Τρύπες, Ξύλινα Σπαθιά. Πηγαίναμε σε συναυλίες και λοιπά λίγο πιο μετά. Το hip-hop κάνει την εμφάνιση του. Να φτάσουμε στο ’99 τελικά με το ίντερνετ. Άλλη εποχή.

Ήθελα να σε ρωτήσω που είπες για τη διαφορά Καλλιθέας.

Ναι. Φάληρο. Ναι.

Μου μίλησες και για ναρκωτικά που παιζότανε τότε.

Ναι.

Η αιτία ποια ήταν που λόγω της έξαρσης… Υπήρχε έξαρση των ναρκωτικών εκείνη την περίοδο;

Είναι φοβερό ότι η Καλλιθέα από το Φάληρο δεν είναι πολύ μακριά δηλαδή είναι διαφορετικοί κόσμοι. Βέβαια είχανε περάσει και πολλά χρόνια. Η έξαρση με τα ναρκωτικά δεν ξέρω. Επειδή ήταν μια λαϊκή γειτονιά η Καλλιθέα και επειδή στα 80s υπήρχε πάρα πολύ πρέζα. Ακόμη και υπήρχαν οι θεωρίες της συνωμοσίας της εποχής ότι εντάξει, ότι την πρέζα τη ρίχνει το κράτος. Που δεν ξέρω καν αν είναι θεωρία συνωμοσίας. Γιατί όπως έχουμε δει ακόμα και στο «The Boys» τώρα, τη σειρά του 2022, δεν ξέρω άμα το βλέπετε, το σχέδιο της CIA του να ρίξει πρέζα και [Δ.Α.] στις μαύρες κοινότητες για να χρηματοδοτήσει τα καθεστωτικά και λοιπά κινήματα π.χ. στην Κολομβία και λοιπά έχουν αποδειχθεί. Οπότε υπήρχε και αυτό το σύνθημα που ακόμα γράφεται στους δρόμους άμα δεις. Υπάρχει ακόμα γκραφίτι που γράφει «Θες πρέζα. Πωλείται πρέζα[00:10:00]. Πάρε το 100». Είχε πάρα πολλά ναρκωτικά τότε. Ειδικά δηλαδή θυμάμαι χαρακτηριστικά, αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ, ότι μας είχανε πάει από την Καλλιθέα στο Πάρκο της Νέας Σμύρνης. Που τώρα άμα πας είναι, κόσμος κάνει τζόκινγκ, όλοι χαλαρά και είναι τέλεια, μια χαρά. Όπως πρέπει να είναι ένα πάρκο. Και μας είχανε μαζέψει οι δάσκαλοι γιατί είχε παντού σύριγγες. Και ξέρεις, ήμασταν Τρίτη Δημοτικού και είχε… Δηλαδή θυμάμαι είχε δέντρο που είχε καρφωμένες σύριγγες πάνω. Είχε πάρα πολλά ναρκωτικά. Και στο Φάληρο άλλαζες, ήταν σαν να υπήρχε ένας αόρατος τοίχος από την Καλλιθέα, η Συγγρού. Βασικά αυτό σε χωρίζει. Η Συγγρού σε χωρίζει. Και ήταν άλλος κόσμος, δεν υπήρχε. Ήταν πιο αστική γειτονιά.

Υπήρχε κόντρα Ξύλινα Σπαθιά με Τρύπες;

Εφόσον στα Ξύλινα Σπαθιά τα 2 αδέρφια παίζανε ντράμερ δεν νομίζω ότι υπήρχε κόντρα. Αλλά είναι ωραίο να σκέφτεσαι ότι μπορεί να υπάρχει κόντρα για να δημιουργείται ένα… Δεν ξέρω αν συμπαθιούνταν, μπορεί να μην συμπαθιούνταν. Αλλά όχι κόντρα δεν υπήρχε, κόντρα. Υπήρχε η κόντρα η γνωστή που μου γράφανε όλοι κάτω και στα σχόλια. Μωρά στη Φωτιά – Ξύλινα Σπαθιά. Ναι. Αυτό υπήρχε. 

Και η underground κοινότητα πώς εξελίχθηκε στην Αθήνα;

Η underground κοινότητα τώρα. Υπήρξανε πάρα πολλές μπάντες που βγήκαν στα 90s, punk και λοιπά. Όλες DIY και όλες είχανε έναν πολύ ισχυρό ηθικό κώδικα. Που ίσως δεν ξέρω… Αν θες τη γνώμη μου ήταν και λίγο λάθος αλλά ήταν και άλλες εποχές. Δηλαδή π.χ. δεν μπορούσες να πας στη Βίλα Αμαλίας άμα είχες παίξει στο Red n' Noir με 1€ είσοδο. Δεν επιτρεπόταν. Από τη μια θέλανε να κρατήσουν κάτι σαν καθαρότητα. Αλλά βγήκανε πάρα πολλές μπάντες, punk και λοιπά. Και crust, πάρα πολύ crust που είναι ένα υποείδος της hardcore που είναι συνήθως αναρχο… Προς τα εκεί, αναρχοκεντρικό. Δεν γίνανε grunge μπάντες, δεν υπήρξανε πολλές. Δηλαδή υπήρχανε εναλλακτικές μπάντες, [Δ.Α.] και λοιπά. Υπήρχανε τέτοιες μπάντες με πολύ αξιόλογες δουλειές και είχε και το hip-hop που δεν είναι το είδος μου. Δηλαδή τότε βγήκε, δηλαδή οι Terror X Crew δεν ξέρω αν τους έχει αγγίξει ποτέ κανείς ούτε θα τους αγγίξει ποτέ. Έστω τα πρώτα δύο άλμπουμ. Δεν θέλω να μιλήσω για τα επόμενα. Αν και αυτό το είδος, εγώ είμαι γνωστός hater της hip-hop. Γιατί είμαι hater; Πάντα πίστευα ότι και στην Ελλάδα ότι είναι πολύ εμπορικό είδος, ρε γαμώτο. Δηλαδή θυμάμαι - αν το θυμάται κανείς, μπορεί κάποιος να πει ότι το βγάζω από το μυαλό μου - ότι οι Τρύπες π.χ. υπάρχει ιστορία με τα Goody’s που τους είχανε κάνει πρόταση με πάρα πολλά λεφτά, τύπου αγοράζανε διαμέρισμα. Tύπου να πάρουν το «Δεν Χωράς Πουθενά» και να το βάλουν για διαφήμιση για ένα burger. Και δεν δεχτήκανε. Η hip-hop ρε φίλε ήταν να πούμε, τώρα παίζανε οι Terror X Crew με τα Ημισκούμπρια και τους Going Through την «Πτώση» και μετά πάρα πολλά μέλη… Δεν πίστευα ποτέ ότι είναι underground το hip-hop. Είχα μια αντιπάθεια γιατί μου φαινόταν λίγο περισσότερο το image. Γιατί εγώ ήμουν μεταλλάς, ωραία; Ξεκάθαρα. Και έβλεπες ότι ο μεταλλάς ήτανε το… Δεν είχανε όλη την ίδια ιδεολογία προφανώς. Υπήρχανε φαντάζομαι και εθνικιστές και οτιδήποτε. Αλλά δεν είχε το image. Δηλαδή προσπαθούσες να κάνεις ένα απωθητικό image και λίγο η hip-hop ότι υπήρχε μια κουλτούρα, μαγαζιά να πάρεις. Αυτό. Δηλαδή είχε ακόμα και στην Ελλάδα το ’99, υπήρχανε τα Fubu, τα έτσι, τα φαρδιά, το έτσι. Μου φαινόταν πιο πολύ image. Και μετά π.χ. οι ΝΕΒΜΑ. Πού είναι τώρα οι ΝΕΒΜΑ; Που τότε είχανε πολιτικό στίχο. Δηλαδή εγώ μια φορά είχα βρει, δούλευα σε ένα μπαρ και είχανε έρθει οι ΝΕΒΜΑ για ένα βιντεοκλίπ. 2010, δεν ξέρω, ’11. Και λέω στον Ισορροπιστή, το παλικάρι που είναι συμπαθέστατος, του λέω «Ω, ΝΕΒΜΑ», του λέω. «Ξεχασμένοι ήρωες στη χώρα της μιζέριας». Και μου λέει «Έχουμε αλλάξει από τότε». Ήμουνα… Και μετά άκουσα το κομμάτι [Α.Δ: 00:15:59] και λέω «Μμμ». Το Θηρίο π.χ. που έπαιζε σκυλάδικα. Όλοι αυτοί. Πώς είναι τώρα ο B.D Foxmoor, πώς είναι ο άλλος; Δεν λέω το όνομά του. Όλοι ξέρουμε ποιος. Που έκαιγε το ’97 - πότε ήτανε - το ’99; Που έκαιγε το διαβατήριο το αμερικάνικο. Ο X-Ray. Ο Νικήτας Κλιντ έκαιγε το διαβατήριο του για τον πόλεμο στη Σερβία, στο Σύνταγμα. Πού είναι όλοι; Τι έχουνε κάνει; Terror X Crew; Δηλαδή τι θέλουν; Οπότε σαν να νιώθω μια δικαίωση, εντάξει. Αλλά…

Μου ανέφερες σκυλάδικα.

Τα σκυλάδικα, ναι.

Εκείνη τη δεκαετία του ’90 και ’80 και ’90 ήταν η εποχή που γιγαντώθηκαν, ας πούμε; Αυτή η κουλτούρα;

Επειδή το σκεφτόμουνα για τα σκυλάδικα, είναι αυτό που σου είπα. Υπήρχε μια βαλκανοποιημένη αποβαλκανοποίηση. Δηλαδή «Θέλουμε να μάθουμε τη Δύση αλλά εντάξει μαλάκα, δεν μπορούμε να σταματήσουμε να έχουμε το σκυλάδικο». Γιγαντώθηκε και υπήρχε κάτι που δεν υπήρχε στις άλλες χώρες, που είναι στην νοοτροπία, είναι η ελληνική νοοτροπία της υπερβολής. Δηλαδή είχε σκυλάδικα που ήταν ανοιχτά 6 μέρες την εβδομάδα, κάθε μέρα, μέχρι τις 8 η ώρα το πρωί και ήτανε τίγκα. Το καταλαβαίνεις αυτό τώρα; Κάθε μέρα. Σχεδόν κάθε μέρα. Έλεγε… Έβλεπα του Δημοκίδη που είχε ένα podcast για τον Τόλη Βοσκόπουλο και έλεγε η γυναίκα του, ότι έλεγε ο Βόσκο κάτι, τέλος πάντων, ότι «Εγώ όταν τον βρήκα τον Τόλη δεν είχε μια». Και έλεγε ο Τόλης ότι «Μετά από 5 χρόνια», λέει, «μα θέλει να μου πάρει την περιουσία μου», λέει. Που δεν θυμάμαι πόσες χιλιάδες εκατομμύρια δραχμές έλεγε. Που ήτανε 15 εκατομμύρια σε ευρώ. Και ήμουνα… Το άκουγα, ήμουν στον δρόμο και προσπαθούσα να κάνω τους υπολογισμούς και ήμουνα «Ναι, τόσο βγαίνει». Και δεν μπορούσα να το πιστέψω. Γιατί, ναι, ήτανε 6 μέρες την εβδομάδα. Αυτό. Υπήρχε αυτή η φάση και πάνω σε αυτό σου κολλούσε και το άλλο που ήταν ένα πολύ σημαντικό σκηνικό των 90s. Ήταν ο νόμος Παπαθεμελή. Που αυτό πρέπει να ήτανε… Καλά δεν θυμάμαι τώρα, ’95; Δεν θυμάμαι. Που ήταν ότι θα κλείνουν τα μαγαζιά στις 3 η ώρα. Και ήταν αυτό που είχε γίνει, έβλεπες σκυλάδες και φρικιά μαζί ενάντια στον νόμο του Παπαθεμελή. Και είχανε γίνει μπάχαλα. Είχανε βγει τώρα στην Πανεπιστημίου, είχανε κλείσει με Mercedes τους δρόμους. Πηγαίνανε… Είχε γράψει ο Λαζόπουλος «Παπαθεμελή, Παπαθεμελή απόψε ένας ναύτης στο κορμί μου αμελεί». Δηλαδή ο κόσμος τότε, τον ένοιαζε πάρα πολύ και ήταν δικαίωμα του αναφαίρετο να κάθεται μέχρι τις 7 η ώρα το πρωί και να μπεκροπίνει. Που τώρα αυτό είναι διαστημικό. Να πω και άλλο ένα σκηνικό άσχετα με αυτό. Α, με τον Παπαθεμελή να γυρίσω πίσω. Πηγαίνανε στο Σύνταγμα τότε, κάνανε στριπτίζ οι κοπέλες και λοιπά στους τσολιάδες. Γινόταν το πάρτι εκεί πέρα με ηχεία και λοιπά. Θέλω να πω και ένα άλλο σκηνικό που δεν θα ξανασυμβεί ποτέ. Ας το ακούσουν οι φίλοι από το μέλλον. Ήτανε 2003 και γύρναγα εγώ από το κέντρο. Είχαμε πάει τότε κάπου στο Γκάζι, δεν θυμάμαι. Στο Νηπιαγωγείο στο Γκάζι. Τώρα όποιος το θυμάται. Έχει κλείσει το μαγαζί. Ήταν ένα μαγαζί, έπαιζε funky μουσική και τέτοια. Και γυρνάμε και κάναμε Ποσειδώνος, τώρα κατεβήκαμε από Συγγρού μέχρι Βούλα που έμενα κάνα δυομισάωρο. 2,5 ώρες, 06:00 η ώρα το πρωί. Είχε κίνηση γιατί ήταν ο Tiesto στην Παραλιακή και πηγαίνανε αμάξια ακόμα. Στις 06:00 το πρωί. Πηγαίνανε σαν after. Αυτό δεν θα το δεις ποτέ ξανά στην Ελλάδα. 05:00 η ώρα το πρωί κίνηση από Συγγρού. Και λέγαμε «Έχει γίνει ατύχημα». Αλλά λέγαμε και πάλι «Και να έχει γίνει, δεν δικαιολογεί να έχει τόσα αμάξια μπροστά μας». Και απλά περιμέναμε να παρκάρουνε-ξεπαρκάρουνε, να πάνε στον Tiesto. Ελλάδα 2000s. Early 2000s. Δεν μας ένοιαζε τίποτα.

Μου ανέφερες τη Βίλα Αμαλίας. Τι συνέβαινε εκεί;

Η Βίλα Αμαλίας ήταν η πρώτη punk, ξεκάθαρα punk κατάληψη. Τώρα έχει γίνει σχολείο, που λες «Εντάξει. Τουλάχιστον έγινε σχολείο». Δηλαδή συνήθως όλες τις καταλήψεις τις κλείνουνε και μετά απλά γκρεμίζεται το κτίριο. Αυτή την κάνανε σχολείο. Και ήτανε μια κοιτίδα πολιτισμού. Γινόντουσαν θεατρικά, γινόντουσαν δρώμενα, γινόντουσαν ομιλίες, γινόντουσαν προβολές στην αυλή. Τον χώρο τον είχανε φτιάξει τα παιδιά. Ο Βανδώρος ο ηθοποιός ήταν από τους μπροστάρηδες της φάσης εκεί. Και, ναι, ήτανε ένας χώρος πολιτισμού που ο οποιοσδήποτε έψαχνε καταφύγιο και λοιπά μπορούσε να πάει, να κάτσει εκεί πέρα με την φάση του. Συναυλίες Χάσμα. Εντάξει, εγώ δεν την πέτυχα. Στα τελευταία. Ούτε ήμουν θαμώνας, ήμουν πολύ μικρός. Αλλά έπαιζε, ήτανε φασάρα.

Και μου είπες ότι αγαπάς το metal.

Ναι. Και το punk.

Πώς έγινε αυτό;

Εγώ πήγαινα σε όλα γιατί προσπαθούσα να έχω μια σφαιρική άποψη. Και το να πηγαίνεις σε όλα εκείνη την εποχή ήταν και λίγο τράβηγμα[00:20:00]. Αλλά εγώ, μου άρεσε η metal αλλά δεν ήμουν… Πήγαινα, π.χ. ξεκινάγαμε τώρα από τη Βούλα. Φύγαμε από το Φάληρο, είχαμε πάει στη Βούλα. Το είχαμε πάει όλο έτσι. Κάνε έναν νοητό χάρτη προς τα εκεί. Αλλά εκεί σταματήσαμε, δεν πήγαμε πιο κάτω. Και εκεί άλλος κόσμος. Άλλος κόσμος. Αλλά ξεκινήσαμε από τη Βούλα, εγώ 17 χρονών, το ’99, να πάω στο Περιστέρι στο Dark Sun γιατί σαν μεταλλάδες δεν βρίσκαμε ωραίες, δεν είχε πάρα πολλές ωραίες κοπέλες που θα ενδιαφερόντουσαν για εμάς. Όχι ότι στα γκοθάδικα είχε αλλά έτσι πιστεύαμε. Ήταν ταξίδι. Οπότε ξεκίναγες και ήσουνα dedicated. «Θα σηκωθώ από τη Βούλα, θα πάρω το λεωφορείο, θα πάω Πανεπιστημίου, θα βρω το λεωφορείο που πάει Περιστέρι». Στη Θηβών ήταν το Dark Sun. Ακόμα υπάρχει. Η Rebound, το αντίστοιχο. Εμείς στο Next πηγαίναμε κυρίως, στη Θεμιστοκλέους και Γαμβέτα, την υπόγα που έπαιζε λίγο metal, λίγο punk, λίγο goth.

Αλλά πώς ξεκίνησε η αγάπη σου για την punk και το metal;

Εγώ πήγα στη Βούλα, τέλος πάντων, τη Δευτέρα Γυμνασίου και δεν μου άρεσε η φάση που έβλεπα γύρω μου. Δεν με γέμιζε ο κόσμος που έβλεπα. Γιατί αν περάσαμε από την αστική φάση, στη Βούλα περάσαμε τελείως στον νεοπλουτισμό πλέον. Είχε μια κουλτούρα που στα παιδιά Γυμνασίου ήτανε ακριβώς παράλληλη με την κουλτούρα της τηλεόρασης και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης της εποχής, του νεοπλουτισμού. Ίσα-ίσα που στη Βούλα ήτανε και ακριβή περιοχή, μπορούσαν να το στηρίξουν κιόλας και ενδυματολογικά και λοιπά. Και εκεί είδα ότι δεν ήθελα να είμαι σε αυτό το μπουλούκι γιατί είχα πάρει πρέφα ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτό το σύστημα. Οπότε την έφαγα με μουσικές και λοιπά, με κασέτες και λοιπά, από εδώ και από εκεί και… Ήτανε και μια εκπομπή τότε που άκουγα πολύ του Πάνου Ανεστόπουλου στον Επικοινωνία. Που ήτανε Επικοινωνία FM 94.1 που εξέπεμπε από το Νέο Ηράκλειο και έπιανε στη Βούλα για κάποιο λόγο. Ήτανε ο δημοτικός σταθμός. Οπότε ήταν φοβερή, ήτανε δημοτικός σταθμός και μπορούσανε να παίξουνε ό,τι θέλανε. Είχε εκπομπές, είχε μια εκπομπή ο Πάνος Ανεστόπουλος, καθημερινή κιόλας, που λεγότανε «Ελληνικό Ροκ και άλλα», κάτι τέτοιο. Και έπαιζε, το ελληνικό ροκ που έπαιζε ήτανε μόνο punk. Οπότε έγραφα κασέτες και λοιπά και έλεγα «Ρε φίλε, κάτι λένε αυτοί οι στίχοι, κάτι λένε αυτά τα παλικάρια», κάτι τέτοιο. Οπότε αρχίσαμε και την ψάχναμε. Και μαζευτήκαμε 2-3 παιδιά που ήμασταν κάπως, την είχαμε δει αλλιώς τη φάση και τότε δεν είχε ίντερνετ, δεν είχε κινητά, δεν είχε τίποτα. Οπότε ακούγαμε από το ραδιόφωνο. Π.χ. «Έχει live στους Άγιους Ανάργυρους. Παίζουνε οι Σμέρνα». Και σε εξίταρε τώρα αυτό. «Μαλάκα, θα φύγω από τη Βούλα;». Δεν ξέρω καν. Τώρα αν μου πεις, τότε, δεν ξέρω καν που είναι οι Αγίου Ανάργυροι. Και ρώταγε ο ένας τον πατέρα του, ο ένας τον θείο του, ο ένας από εδώ, από εκεί, πηγαίναμε στο κέντρο και βλέπαμε κάνα πάνκη, κάνα τέτοιο. Έτσι πήγαινε η φάση. Εγώ στους System of A Down το ’98, έτσι πήγα στο Περιστέρι. Κατεβήκαμε από, είχε… Τότε βέβαια οι μεταλλάδες ήταν χιλιάδες, ρε φίλε. Τότε υπήρχανε φυλές. Ήτανε οι μεταλλάδες, οι ravers και ξεχωρίζανε αισθητά. Τώρα δεν ξέρω εάν είναι για καλό ή για κακό, ας το κρίνει η ιστορία. Αλλά έγινε ομογενοποίηση. Δεν υπάρχουν φυλές. Μπορεί να είναι και για καλό, μπορεί να είναι για κακό. Δεν ξέρω.

Η μετακίνηση χωρίς μετρό τότε πώς ήτανε;

Είπες χωρίς μετρό. Χωρίς κινητό; Χωρίς χάρτη; Random σου λέω. Εγώ δεν ξέρω πώς πήγα Περιστέρι από τη Βούλα. Είπα στους γονείς μου ότι πάω στη Γλυφάδα για ένα σουβλάκι και έφτασα στο Περιστέρι και κατάφερα και γύρισα ενώ το τελευταίο λεωφορείο ήταν στις 12. Ήτανε… Αυτό το είχα γράψει σε ένα άρθρο μου στο Luben, που γράφω για τη συναυλία των System of a Down, ήταν οι Fog Of War αν έχεις παίξει τα παιχνίδια, το Warcraft το 2, τα παιχνίδια και λοιπά. Προχωράς και ανοίγει μπροστά σου σιγά-σιγά, είναι Fog Of War. Δεν ξέραμε που πάμε, ρωτάγαμε. Και μου έχει τύχει σκηνικό να είμαι με έναν φίλο μου που ήμασταν μαλλιάδες, μεταλλάδες και υπήρχε… Παίρναμε από κέντρο να κατέβουμε Γλυφάδα αλλά είχε Rockwave στον Νέο Κοσμά και μας ακολούθησε κόσμος στη Γλυφάδα γιατί νομίζανε ότι ξέραμε. Σου λέει «Είναι 2 μαλλιάδες. Όταν κατέβουνε αυτοί, θα κατέβουμε και εμείς». Ήταν έτσι, ήταν αστεία, κωμικοτραγικό. Ο πατέρας σου δεν σε έπαιρνε τηλέφωνο. Του έλεγα «Θα πάμε στο Next, θα γυρίσουμε 7 η ώρα το πρωί». 18 χρονών. Δεν έχει τηλέφωνο. Να σε παίρνει «Πού είσαι; Είσαι καλά;».

Μου είπες για τους ravers.

Ναι.

Τι συνέβη εκείνη την εποχή;

Τι συνέβη; Τι έχει συμβεί τώρα. Οι ravers ή πέθαναν από τα ναρκωτικά. Δεν είναι αστείο. Νομίζω ότι άμα πας και δεις, τέλος πάντων, ναι. Ή κυρίλεψαν. Δεν ξέρω. Είχε σαθρά θεμέλια.

Πώς ξεκίνησε το rave στην Ελλάδα;

Πώς ξεκίνησε το rave στην Ελλάδα. Εγώ δεν ξέρω πώς ξεκίνησε γιατί δεν έχω ειδικότητα αλλά όπως το εξέλαβα εγώ. Ήτανε πιο… Εντάξει, υπήρχε κόσμος που γούσταρε αλλά ήτανε βασισμένοι τελείως στα ναρκωτικά, ήτανε ναρκοκουλτούρα. Ε, και αισθητικά για εμένα ήταν απαράδεκτο. Σύμφωνα με την αισθητική μου. Δηλαδή το μαύρο t-shirt με τον κολλητό σωλήνα - ναι μπορεί για το 99% του κόσμου να είναι απαράδεκτο - και το Asics το παπούτσι. Αλλά άμα τους έβλεπες τους ravers είχανε το γνωστό μαλλί που λεγόταν «τασάκι». Εντάξει, άλλο να έχεις κοτσίδα και να τη δένεις και άλλο να κάτσεις να κάνεις όλο αυτό. Είχανε, παίρνανε Air Max, τους βάζανε πολύχρωμα κορδόνια και 8 πάτους από το Μοναστηράκι και ήταν έτσι. Ήταν όλοι λιποδιαίτοι και παίρνανε πάρα πολλά ναρκωτικά. Γιατί τότε είχε πέσει το… Είχε έρθει στην Ελλάδα το ecstasy αλλά ως Mitsubishi, Lamborghini. Δεν ξέρω τι τα λέγανε. Και αυτό. Αυτή η κουλτούρα μου φάνηκε σαν τους emo. Δηλαδή short-lived και χωρίς κανένα νόημα. Δηλαδή δεν υπήρχε αυτό που… Η μόνη πνευματικότητα που είδα εγώ - εντάξει δεν συναναστράφηκα και πολύ ούτε πήγαινα στα Οινόφυτα και λοιπά - ήτανε στις αφίσες που είχε κάτι Βούδες. Δεν νομίζω ότι κανείς είχε καμία πνευματικότητα. Υπήρχε κόντρα εν τω μεταξύ, μεταλλάδες με ρεϊβάδες. Δεν ξέρω για ποιον λόγο. Υπήρχε και σύνθημα στα metal live «Είναι πουτάνες των ρεϊβάδων οι μάνες». Δεν ξέρω, ίσως αυτό το πολύχρωμο, αυτό με τη μαυρίλα. Δεν νομίζω και να τους χώριζαν και πάρα πολλά στην ουσία.

Ο αντίκτυπος των media στο rave και σε όλη αυτή την κουλτούρα; Θυμάσαι καταστάσεις;

Ήταν η ίδια δαιμονοποίηση που γίνεται τώρα με την trap. Το ίδιο πράγμα. Δηλαδή για αυτό είχα γράψει και στο facebook «Άντε ήρθε. Ωρίμασαν οι συνθήκες να βγει και μάνα trapper στο τέτοιο». Ναι, ήταν το ίδιο πράγμα. Δεν ξέρω. Αλλά βέβαια, δεν. Το πλεονέκτημα που είχε η rave, δεν είχε στίχους να πει ούτε για πουτάνες, ούτε για βιζιτούδες, ούτε για όπλα, ούτε για ναρκωτικά, ούτε για τίποτα. Ήτανε πριόνια αυτό που λέμε. Ακόμα βάζω και ακούω πού και πού κάτι ελληνικά, τα uplifting που λένε που είναι τσιφτετέλια. Έχουνε, είναι ενδιαφέρον.

Όσον αφορά την ιδιωτική τηλεόραση και ειδικότερα τα media που τη δεκαετία του ‘90 γιγαντώθηκαν.

Ναι.

Την ίδια εποχή είχαμε και ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης.

Με τους Αλβανούς. Ναι, ναι.

Και γενικότερα από χώρες που κατέρρευσε το σοβιετικό καθεστώς. Τι συνέβη εκεί;

Το ’90 που άνοιξαν τα σύνορα ήταν η χαρά των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης να βρουν αποδιοπομπαίους τράγους. Το φοβερό είναι ότι το κύμα της σκατίλας που βγήκε από τότε ακόμα το ζούμε. Δηλαδή υπάρχουνε… Ναι, για όλα φταίγανε οι Αλβανοί. Ήρθαν 1 εκατομμύριο Αλβανοί όταν άνοιξαν τα σύνορα οι οποίοι… Εγώ, η πρώτη μου επαφή που είχα ήταν στην πολυκατοικία που μέναμε στο Φάληρο, που νοικιάζαμε στο Φάληρο, είχαμε θυρωρό. Δεν ξέρω αν υπάρχουν θυρωροί ακόμα. Ο οποίος ήταν ένας κύριος από την Αλβανία και τον συμπαθούσαν πάρα πολύ οι γονείς μου και μου έλεγε η μάνα μου «Αυτός ήταν καθηγητής σε Πανεπιστήμιο στην Αλβανία» π.χ. Αυτό ήταν η πρώτη μου επαφή. Και λέω «Κοίτα, μαλάκα, που ο άνθρωπος καθότανε και σπούδαζε και λοιπά για να έρθει να καταντήσει θυρωρός στην πολυκατοικία στο Φάληρο». Αλλά ναι, υπήρχε και ρατσισμός. Εγώ με Αλβανούς συμμαθητές, είχα στο Λύκειο γιατί… Ή στο Δημοτικό; Όχι, στο Δημοτικό δεν είχα. Στο Φάληρο δεν είχε. Εντάξει δεν είδα πολύ. Υπήρχε ρατσισμός αλλά δεν είδα κάτι ακραίο στη Βούλα. Τώρα φυσικά δεν είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Δηλαδή κάναμε και παρέα, μπάλα, μπάσκετ και τέτοια παίζαμε μαζί, εντάξει. Παρέα δεν κάναμε γιατί ήταν ακόμα τελείως… Δεν είχανε κάνει το[00:30:00] integrate οπότε υπήρχε διαφορετική νοοτροπία. Δεν κάναμε παρέα επειδή ήταν Αλβανοί ούτε δεν κάναμε… Ήταν και αυτοί πιο κλειστοί γιατί φοβόντουσαν τη φάση. Ήτανε πολύ περίεργα χρόνια. Δεν είχανε πάρει τότε - καλά και τώρα θα μου πεις - χαρτιά και λοιπά. Γιατί ήτανε και η πρώτη γενιά, πολλοί δεν είχανε γεννηθεί καν στην Ελλάδα και ήταν ζόρι. Αλλά ήταν αυτό. Δηλαδή δεν υπήρχε, εγώ δεν είδα κάποιο ακραίο σκηνικό. Δεν λέω «Δεν υπήρχανε». Εγώ δεν είδα.

Θα σε πάω λίγο στο… Δεν ξέρω άμα θυμάσαι κιόλας ακριβώς την πολιτική κρίση που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το 1989.

Το Μαύρο… Πώς δεν το θυμάμαι. Που δικαιώθηκε ο Ανδρέας μας. Ήταν τότε που ενώθηκε η Νέα Δημοκρατία. Το «Βρώμικο ’89», το λεγόμενο για να πάνε σε Ειδικό Δικαστήριο τον Παπανδρέου και λοιπά ο οποίος αθωώθηκε. Αυτό. Η έντονη ανάμνηση που έχω είναι ο Κουτσόγιωργας που πέθανε στη δίκη. Αυτό. Αυτό θυμάμαι. Γιατί ήταν κάπως σαν event. Θυμάμαι να είναι καλοκαίρι, δεν θυμάμαι πότε ήταν η δίκη και να το βλέπουμε στη τηλεόραση. Δεν είχε τι να δεις το ’89, δεν είχε ακόμα… Σκέψου στη Μυτιλήνη εμείς που πηγαίναμε το καλοκαίρι, έπιανε καλύτερα τα τούρκικα κανάλια παρά τα ελληνικά. Παίζει ακόμα να ισχύει αυτό. Αυτό, ενώθηκε… Και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α που ήταν τότε νομίζω, δεν είχε ακόμα γίνει… Τέλος πάντων, ενώθηκε η Νέα Δημοκρατία με το… Ο Μητσοτάκης πήγε με το… Για να πάνε τον Ανδρέα στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο με τον Κοσκωτά και λοιπά. Το οποίο αυτό που έχει μείνει από τότε και μπορεί ακόμα και οι νεότερες γενιές να θυμούνται ήταν τα Pampers γιατί λέει τα πεντοχίλιαρα τα βάζανε σε Pampers. Και πιο πριν νομίζω είχε γίνει το σκάνδαλο με κάτι καλαμπόκια από τη Γιουγκοσλαβία που είχε φέρει. Ναι, δεν το θυμάμαι ακριβώς αυτό οπότε μην λέω μαλακίες.

Και είχε γίνει μια ξεχασμένη εξέγερση. Το βάζω σε εισαγωγικά το εξέγερση, τη δεκαετία του ’90.

Α, λες το ’95 στο Πολυτεχνείο. Ναι.

Έχεις αναμνήσεις;

Έχω πολύ έντονες αναμνήσεις, να το λέω όπως στη τηλεόραση. Ήτανε το… Πότε είχε; Ήτανε η δολοφονία του, o αντίστοιχος Γρηγορόπουλος της εποχής, ο Μιχάλης ο Καλτεζάς και νομίζω ήτανε τότε στα 90s. Δεν θυμάμαι πότε, αν ήτανε το ’95 ή το ‘91. Κάτι τέτοιο. Που είχε αθωωθεί ο δολοφόνος του, ο Μελιστάς νομίζω τον λέγανε. Και ήτανε η νεολαία τότε στα κάγκελα. Και το ’95 είχε την ιδιαιτερότητα ότι είχανε κλειστεί στο Πολυτεχνείο πάρα πολύς κόσμος. Και τότε το ΠΑ.ΣΟ.Κ., συνήθως όλες οι κυβερνήσεις κάνανε. Θα έφευγαν τα ΜΑΤ το πρωί και λοιπά και έφευγαν και οι διαδηλωτές και λοιπά και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έκλεισε τις πύλες και τους συνέλαβε όλους όσους ήταν μέσα με κλούβες. Τους μάζεψε όλους και τους πήγε Ασφάλεια. Και τότε κατέγραψε, είχε πάρει η Ασφάλεια τα στοιχεία από όλο το αναρχο-αντιεξουσιαστικό κίνημα. Ήτανε συγκλονιστικό. Υπάρχουν ακόμη τα video στο YouTube. Όλη η διαδικασία που βγαίνανε σιγά-σιγά και λοιπά. Ούτε μάσκες ούτε τίποτα τα παλικάρια. Πάμε, δώσε. Ήταν τότε, ψάχνανε μονίμως να έχουνε κάποιον εχθρό και να υπάρχει φάση της αστυνομίας και τάξης και ασφάλειας. Ναι. Το ’95. Και θυμάμαι να είμαι στο σπίτι, στου διπλανού μου, του γείτονα και να το βλέπουμε στην τηλεόραση μέχρι πολύ αργά. Γιατί μας είχε κάνει εντύπωση. Λέγαμε «Τι γίνεται εδώ;». Ήταν ζωντανό όλο. Το έδειχνε όλο. Ώρες, πάμε. Ήταν σαν ταινία. Εμείς το βλέπαμε τώρα 13 χρονών. Ήταν, έβλεπες μολότοφ, καίγανε σημαίες. Είχε, είχε τη φάση του. Αυτό το ’95, ναι.

Και ήθελα να σε ρωτήσω γιατί μου είπες και στην αρχή για το ίντερνετ.

Ναι.

Που έκανε την πρωτοεμφάνισή του τέλη δεκαετίας του ’90.

Ναι, ναι.

Το έζησες; Έζησες την αρχή του;

Δεν ήμουνα στην πολύ αρχή αλλά για εμένα επειδή λόγω της περιοχής που ζούσα και της μουσικής που άκουγα και του lifestyle σε εισαγωγικά, εντάξει. Το ίντερνετ για εμένα υπήρξε μια πύλη για έναν άλλον κόσμο. Για να φύγω από τη φάση και να… Δηλαδή θυμάμαι είχα βάλει ίντερνετ εγώ το ’97 και υπήρχε ένα πρόγραμμα chat τότε, το IRC που έμπαινες, έβαζες ένα hashtag και έγραφες #metalgr και σε έβαζε στο - βασικά ήταν ελληνικός server - και σε έβαζε σε αυτό του metal. Οπότε απλά κοινωνικοποιούσουνα από εκεί. Χωρίς φωτογραφία, χωρίς όνομα, όλοι με nickname και λοιπά και μίλαγες. Και έλεγαν «Κάνουμε meeting το κανάλι τάδε του μήνα στα Εξάρχεια, στο μεταλλάδικο Διόνυσος». Και πήγαινες εκεί πέρα και έλεγες «Γεια, εγώ είμαι ο Phantom». Ήμουν ο Phantom. «Εσύ ποια είσαι; Εσύ είσαι η τάδε; Η Qualema;». «Εσύ ποιος είσαι;». «Εγώ είμαι ο Hunter». Και υπήρχε φοβερή κοινωνικοποίηση. Μιλάμε, πηγαίναμε σου λέω σε μαγαζιά και τέτοια, σε συναυλίες μαζί, κόσμος. Οπότε, ναι, το ίντερνετ το έζησα από εκεί. Εκείνη την περίοδο. Δηλαδή δεν είχε τότε ούτε ταινία, μουσική. Το να έπρεπε να κατεβάσεις ένα τραγούδι, έπρεπε να το αφήσεις, να φύγεις 8 ώρες, να μην χτυπήσει το τηλέφωνο γιατί έπεφτε η γραμμή και να ακούσεις ένα τραγούδι που μπορεί να ήταν και ιός στο τέλος. Ναι, αυτή ήταν η φάση. Και τότε είχε πολύ λίγο κόσμο, λιγότερους καθυστερημένους. Είχε δηλαδή αλλά ήταν λιγότεροι γιατί είχε πιο λίγο κόσμο. Ήταν η διαδικασία για να μπεις στο ίντερνετ. Δηλαδή δεν ήταν απλά. Έπρεπε να συνδέσεις το μόνιτορ, ρούτερ. Οπότε κάποιοι που δεν είχανε πάνω από [Δ.Α.] αμοιβάδας δεν μπορούσαν να μπούνε.

Η εμφάνιση των forum πότε έγινε;

Λοιπόν εμείς είχαμε -οι μεταλλάδες τώρα σου λέω, στις κοινότητες που ήμουνα εγώ χωμένος- είχαμε mailing list. Τι ήταν η mailing list θα μου πεις και με το δίκιο σου. Έστελνες ένα email και είχε cc - πώς λέγεται - και πήγαινες σε όλα τα email που είχανε μπει στη mailing list. Ήταν σαν forum. Δηλαδή έγραφε ένας κάτι και απαντάγανε από κάτω. Και πρώτη τους φορά στο forum το 2003 που ήμουνα σε ένα forum το οποίο υπάρχει ακόμα αλλά πνέει τα λοίσθια, το Electric Requiem από το οποίο μέσα γεννήθηκαν συνολικά… Κάνανε το πρώτο τους promotion οι 1000 Mods, ξεκίνησε το Luben, ξεκίνησε ο Μαλιάτσης. Ναι και ήταν μεταλλάδικο. Δεν ξέρω τι δουλειά είχε ο Μαλιάτσης εκεί μέσα, είχε χωθεί παντού. Και ήτανε, ναι, το forum αυτό, Electric Requiem, ήταν σαν τα social media αλλά πάλι με nickname και λοιπά.

Θα σε πάω λίγο στο nightlife και στα μαγαζιά τα οποία ήτανε «σταθμός», ας πούμε, στην Αθήνα.

Ωραία.

Για παράδειγμα το Ρόδον.

Το Ρόδον.

Έχεις αναμνήσεις από αυτό το μαγαζί;

Οι αναμνήσεις μου από το Ρόδον. Λοιπόν Το πρώτο μου live στο Ρόδον ήταν ένα μεταλλάδικο live. Είχα πάει το ’97, 15 χρονών, Gamma Ray και HammerFall. Παίζουν power metal. Και μου είχε κάνει εντύπωση. Ήταν το πρώτο μου live που είχα πάει σε κλειστό χώρο και λοιπά, μόνος μου. Στη Μάρνης εκεί πέρα, τώρα άλλα αντ’ άλλα. Μέρη που δεν είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Τώρα έχει γίνει σούπερ μάρκετ. Μετά τα σημαντικά live που πήγα εκεί πέρα, αυτό ήταν το ζέσταμα. Τρύπες, είχα δει 2 φορές Τρύπες. Υπήρχε ένας ηλεκτρισμός στην ατμόσφαιρα. Ήταν λες και ήταν όλοι μέσα σε μια έκσταση ρε παιδί μου. Τρύπες τώρα το ακούς και… Δεν ξέρω, μου σηκώνεται λίγο η τρίχα. Ήταν σαν το Gagarin για τους νέους αλλά λίγο πιο μεγάλο. Είχανε παίξει εκεί πέρα οι Ramones, είχανε παίξει… Είχα δει Motorhead εκεί πέρα με τον Lemmy το ’98. Ιστορικός χώρος. Το An υπήρχε και τότε και λοιπά. Ένα από τα πρώτα μου live στο An ήταν το ’99 που είχανε παίξει οι Rotting Christ, Nightfall, Septicflesh και μαζευάνε λεφτά από τους σεισμοπαθείς. Που κοίταγα το ταβάνι συνέχεια να δω αν θα γίνει κάνας σεισμός να το φάω στο κεφάλι, την υπόγα. Υπήρχαν κάτι άλλοι χώροι που έχουνε κλείσει το Bug, δεν ξέρω, κάπου εκεί στο Μεταξουργείο-Βοτανικό, είχε στο Ψυρρή ένα άλλο το Οκτάνα. Περίεργο όλοι αυτοί οι χώροι που κάνανε, γινόντουσαν 2-3 lives και κλείνανε μετά. Ναι, από club στο Next πηγαίναμε πάρα πολύ. Υπήρχανε πάρα πολλά μεταλλάδικα τότε που ήταν τίγκα στον κόσμο. Υπήρχε το Χωρίς Ανάσα που ήταν στη Λεωφόρο Καβάλας που είχε ένα αερόστατο στο ταβάνι για κάποιον λόγο. Το πανί από ένα αερόστατο, δεν ξέρω γιατί. Και από κάτω γίνονταν γάμοι τύπου λαϊκοί γάμοι για αυτούς που δεν είχανε πολλά λεφτά να πάνε σε ακριβά μέρη. Οπότε άκουγες Motorhead και πέφτανε χλέπες από πάνω και από κάτω παντρευόντουσαν με κλαρίνια ο κόσμος. Η Rebound που έκλεισε πρόσφατα. Που τότε δεν ήτανε όπως τώρα. Τώρα νομίζω έχει γίνει και λίγο χιπστερο… «Πάμε Rebound». Τότε ήτανε ψιλο ha[00:40:00]rdcore - γκοθιά. Εντάξει, αν υπάρχει ακόμα… Ναι, είχε μέταλ καφετέριες στα Εξάρχεια, τον Δίονυσο και λοιπά που τώρα έχει γίνει εστιατόριο γκουρμέ απέναντι από τα Άγραφα. Ναι αυτά.

Η Αθήνα πώς έχει αλλάξει;

Η Αθήνα πώς έχει αλλάξει. Έχουν έρθει οι πρόσφυγες και οι μετανάστες και λοιπά που της έχουνε δώσει αέρα, της έχουνε δώσει ένα άλλο χρώμα της πόλης. Δηλαδή π.χ. εδώ στην Κυψέλη το βλέπεις έντονα και λοιπά. Το μετρό άλλαξε επίσης τις συγκοινωνίες. Δεν υπήρχε gentrification τότε ρε φίλε. Ήτανε αλητεία. Το ’70 ήταν σαπίλα. Τώρα εδώ πέρα βλέπεις ξαφνικά ότι γίνεται ηθελημένα gentrification. Ένα απλό παράδειγμα ρε παιδί μου. Το Γκάζι το θυμάμαι ότι πήγαινα με τον πατέρα μου το ’94, τον έτρεχα και με πήγαινε στα φεστιβάλ της Βαβέλ. Το ’95; Δεν θυμάμαι πότε ήταν. Ε, φοβόσουν να ψιλοκυκλοφορήσεις στο Γκάζι. Μετά έγινε το μετρό που είχανε πάρει τα ακίνητα από πριν όλοι όταν έγινε το gentrification. Τώρα πάλι μια παρακμή είναι και μισή αν θες τη γνώμη μου. Έχει κάποια πιο ωραία πράγματα, π.χ πεζοδρόμηση της Ερμού και λοιπά, η Διονυσίου Αρεοπαγίτου που ήταν δρόμος όλο αυτό, που ήταν σάπια. Σαπίλα. Δεν ξέρω. Οι γενικές που σου δίνει η Αθήνα είναι ίδια. Μια μίζερη τσιμεντούπολη. Κάποια πράγματα ίσως να έχουν βελτιωθεί λίγο, όχι από τον Μπακογιάννη. Ναι. Αν και δηλαδή το πάρκο, το Πεδίον του Άρεως είναι ωραίο τώρα αλλά πριν από 5 χρόνια δεν πέρναγες ούτε απ’ έξω. Κάποια πράγματα είναι καλύτερα. Δεν ξέρω τι μπορεί να είναι χειρότερο. Δηλαδή και κάποια πάρκα που έχουν και φτιάξει και λοιπά. Η γενική μου αίσθηση είναι ότι είναι πιο καλά από ότι ’85, ’95. Δηλαδή άμα δεις και βίντεο, βιντεοκασέτες και λοιπά σου βγάζει μια μεγαλύτερη μιζέρια από τώρα. Αλλά μπορεί να είναι και η δική μου οπτική, δεν ξέρω. Μπορεί να μην ισχύει τίποτα, μπορεί να λέω και μαλακίες. Δηλαδή και το Κουκάκι τότε, δεν πέρναγες, τότε που δεν είχε δρόμο η Διονυσίου Αεροπαγίτου. Η Κυψέλη π.χ. στα 70s μπορεί να ήταν πιο αρχοντική και τώρα να έχει λίγο… Δεν ξέρω, εμένα μια χαρά μου φαίνεται η Κυψέλη. Δεν ξέρω, δεν ξέρω. Θέλω να το ψάξω λίγο μέσα μου.

Ο σεισμός πότε έγινε στην Αθήνα;

Το ‘99.

Θυμάσαι;

Θυμάμαι; Σαν να ήταν χθες το θυμάμαι. Τι εννοείς; Ακόμα αυτό φοβάμαι από τον σεισμό. Θα πω την αλήθεια. Έβλεπα Baywatch. Όπως το 99% των ανδρών. Και εκεί όπως είμαι στο κρεβάτι, αρχίζει και βλέπω την οθόνη να κάνει τουκ, τουκ, τουκ. Και εντάξει, χέζομαι πάνω μου γιατί… Εσύ δεν το έχεις ζήσει, ε; Δεν είναι το κούνημα. Το κούνημα ok. Ο ήχος, τώρα ένας ήχος, έβγαινε ένας θόρυβος από τα άδυτα της γης. Και εκεί πάει έτσι και πέφτω κάτω από το κρεβάτι κατευθείαν σαν αίλουρος και να βλέπω τον τοίχο να πηγαίνει έτσι και να αρχίσουν να πέφτουν βιβλία. Και να λέω «Μαλάκα πέφτει το ταβάνι. Κάτι γίνεται, μαλάκα. Τελειώσαμε». Δεν το έχω ξαναζήσει αυτό. Τόσο χέσιμο.

Και μετά; Τι έγινε;

Μετά. Λοιπόν, μετά. Είχα χεστεί πάνω μου, πήγαινα γύρω-γύρω. Όλος ο κόσμος έξω. Γυρνάμε σπίτι, καλά εντάξει… Ήμουνα… Δεν. Για κάνα μήνα φουλ χεσμένος. Μετασεισμοί συνέχεια. Είχαμε βάλει πάνω στη τηλεόραση ένα μπουκάλι νερό οπότε με το που κούναγε ήμασταν και οι 4 στην οικογένεια «4.2, 3, …». Λέγαμε τα ρίχτερ. Είχε γίνει… Σκοτώθηκε ο κόσμος εκεί πέρα στη Ρικομέξ στο εργοστάσιο. Βλέπαμε στη τηλεόραση συγκλονιστικά πλάνα από εκεί πέρα που ήτανε κοντά στην περιοχή, πού ήτανε; Στον Κόκκινο Μύλο; Κάπου στην Πάρνηθα εκεί πέρα. Στο Μενίδι. Είχανε πέσει πάρα πολλά κτίρια. Δεν θυμάμαι πόσοι νεκροί είχε. Είχε πάρα πολλούς νεκρούς. Ήταν απίστευτο, ήταν πολύ δύσκολο. Και νομίζω είχε γίνει και σεισμός στην Καλαμάτα και το ’86; Στην Καλαμάτα ήτανε που είχε γίνει πάλι ένας μεγάλος σεισμός. Αλλά και το ’99 ο σεισμός νομίζω ότι είναι και σημείο, όλοι στην ηλικία μου θυμούνται ακριβώς πού ήτανε. Αυτό και τους Δίδυμους Πύργους.

Το είχες δει live;

Τους Δίδυμους Πύργους; Τους Δίδυμους Πύργους, είχαμε ένα περιοδικό τότε το 2001, online - τόσο μπροστά ήμασταν - λεγότανε Metal Disorder και μας είχαν κλείσει συνέντευξη στο Κοράλι το ξενοδοχείο, στο Φάληρο που ακόμη και τώρα εκεί πέρα πάνε νομίζω πολλές μπάντες. Ήτανε οι Kreator εκεί που είχαν έρθει για live στην Ελλάδα. Και μιλάμε με τους Kreator στο ξενοδοχείο και σκάει ένας τύπος από τη ρεσεψιόν και λέει «Έχει γίνει επίθεση από Ιρανούς». Δεν ήξερε και αυτός ο άνθρωπος. «Και έχουνε ρίξει τον έναν Δίδυμο Πύργο». Και είμαι εγώ με τους Kreator και τους κάνω «Πώς νιώθετε τώρα που ήρθε το τέλος του κόσμου;». Αυτή ήταν η καλύτερη ερώτηση που έχω κάνει ποτέ. Και έτσι μάθαμε και μετά, όταν γυρνάγαμε θυμάμαι με το τραμ… Με το τραμ; Δεν θυμάμαι, είχε τραμ τότε; Με το λεωφορείο. Πέρναγες στον δρόμο, πηγαίναμε από Φάληρο, Βούλα και σε κάθε καφετέρια ήταν λες και βλέπανε ποδόσφαιρο ο κόσμος. Όλοι κοίταζαν τη τηλεόραση. Ήταν συγκλονιστικό αυτό. Όλοι στη τσίτα. Και ξέραμε, δηλαδή το λέγανε «Από σήμερα έχει αλλάξει ο κόσμος». Δεν ξέρανε ακριβώς τι εννοούσαν τότε αλλά όντως άλλαξε ο κόσμος από εκείνη τη μέρα.

Πώς άλλαξε;

Όλη η πολιτική της Αμερικής και λοιπά, μετά με όλους αυτούς πολέμους που τους δικαιολόγησε πλέον στο Αφγανιστάν και λοιπά. Τα μέτρα ασφαλείας που χάθηκε τύπου η αθωότητα. Δηλαδή θα σου πω ένα χαρακτηριστικό. Δεν έχω σταματήσει να μιλάω, ε; Λοιπόν, είχα πάει το 2001 στην Ισπανία από Αγγλία. Θα ακουστεί πολύ αστείο αλλά είναι αλήθεια. Θα ακουστεί και πολύ μούφα αλλά είναι αλήθεια. Πέρασα το μηχάνημα ανιχνευτή μετάλλου στη Βαρκελώνη και έκανα «Μπιμπ, μπιμπ» με το στόμα μου και με συλλάβανε. Το 2001. Δηλαδή τα μέτρα, μαλάκα, τύπου «Δεν παίζουμε εδώ πέρα».

Σε συλλάβανε και τι έγινε;

Με πήγανε για εξακρίβωση στοιχείων στα ισπανικά που δεν καταλάβαινα Χριστό. Και με κρατήσαν καμία ώρα. Ναι ακούγεται αστείο, είναι αλήθεια. Και τότε ρε παιδί μου έγινε αυτό, όλη αυτή η φάση. Ο κόσμος δεν φοβόταν τόσο πολύ την τρομοκρατία τότε, σε τέτοιο βαθμό. Σκέψου ότι δώσανε μετά το ’04 για το C4I που δεν λειτούργησε ποτέ, ένα σύστημα κατά της τρομοκρατίας, 5 δισεκατομμύρια. Έτσι, τότε πηγαίναν τα λεφτά έτσι. Δεν λειτούργησε ποτέ γιατί ήτανε τύπου «Μην γίνει καμία τρομοκρατική».

Θα ήθελα να σε ρωτήσω επειδή ανέφερες τα λεφτά που πηγαίνανε έτσι. Ήτανε μια εποχή στην οποία έχουμε ακουστά ότι, ας πούμε, παίρνανε τηλέφωνο οι τράπεζες τους καταναλωτές για…

Διακοποδάνεια.

Διάφορα δάνεια.

Εγώ θα σου πω.

Υπήρχε αυτό έντονα;

Εγώ θα σου πω την δικιά μου εμπειρία όταν δούλευα. Έχω κάνει πολλές δουλειές αλλά δούλευα π.χ. το ’05 - ίσως έχω πάει λίγο πιο μετά τώρα γιατί - και δούλευα τύπου στο Fouskoto Land στη Βάρκιζα που είχε κάτι φουσκωτά και έπαιρνα 850€ καθαρά, ρε φίλε. Δηλαδή έπαιρνα, δούλευα έναν μήνα, έπαιρνα 850€ και μετά πήγαινα Σαντορίνη διακοπές τύπου. Που όντως είχα πάει Σαντορίνη και μετά μου περισσεύανε λεφτά και έλεγα «Αφού μου περισσεύουν, θα πάω και μια Δονούσα για κάμπινγκ». Γιατί και ήταν καλά τα λεφτά και ήταν πολύ πιο φθηνά τότε. Για αυτό σου λέω δεν θα ξαναέρθουν αυτές οι εποχές. Διακοποδάνεια. Εμένα οι γονείς μου π.χ. το σπίτι στη Βούλα το πήρανε με δάνειο και το ξεπληρώσανε εδώ και 15 χρόνια βέβαια αλλά… Έχεις δει αυτό το meme που λέει «Οι γονείς μας στα 25: θα κάνουμε 2 παιδιά, θα πάρουμε 1 σπίτι και θα πάρουμε και 2 αμάξια». «Εμείς στα 25…». Είναι αλήθεια. Αυτό ήτανε. Αυτό ήτανε. Γιατί δεν βλέπανε οι άνθρωποι όπως τώρα εγώ που είμαι 40 χρονών και λέω «Μαλάκα, άμα διπλασιαστεί το ρεύμα δεν θα έχω να φάω». Λέγανε ότι «Όλα πάνε καλά». Αυτό σου λέω. Υπήρχε η ψευδαίσθηση ότι όλα πάνε, βαίνουν καλώς ρε παιδί μου. Γιατί ξέρανε μεν ότι υπήρχανε τα άρθρα, ότι υπήρχανε δανεισμοί και λοιπά αλλά εθελοτυφλείς ρε μαλάκα. Είναι σαν έχεις πάρει MD. Ξέρεις ότι είναι ναρκωτικά αλλά λες γιατί να μην περάσω καλά; Και ας μου σκάσει μετά το hangover. Ένα άλλο να συμπληρώσω πάρα πολύ σημαντικό για τις νέες γενιές. Αυτό το καραγκιοζιλίκι που υπάρχει σήμερα με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης υπήρχε και τότε αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό. Γιατί ήτανε σαν την Αμερική. Υπήρχανε οι Liberals και οι… Πώς λέγονται οι άλλοι; Republicans. Και γάμαγε ο ένας τον άλλον. Δεν είναι τώρα αυτό που υπάρχει. Εγώ δεν ξέρω αν… Υπήρχε η Ελευθεροτυπία τότε που ανέβαζε και κατέβαζε κυβερνήσεις, σε εισαγωγικά, η οποία είχε και… Μπορούσες να διαβάσεις και διάφορες φωνές μέσα. Είχε τον Ιό Press που ήτανε εξωκοινοβουλευτική αριστερά και λοιπά και έπιανε πολύ σημαντικά θέματα. Εγώ που από εκεί ουσιαστικά περίμενα να… Διάβαζα πάρα πολύ εφημερίδες, πάρα πολύ και περίμενα πώς και πώς να πάρω το Ε το οποίο το [00:50:00]έχω κρατήσει ακόμα για να ποστάρω στο Facebook random πράγματα. Να ενημερωθώ για πράγματα. Για στρατιωτικές θητείες, αυτοκτονίες στον στρατό. Τα έγραφαν μέσα ρε φίλε. Για τα σκάνδαλα της Δημοκρατίας και λοιπά. Και είχε και τον αντίστοιχο τύπο της Δεξιάς. Δεν ήταν η Ελευθεροτυπία π.χ. Το είχα κάνει αυτό το λάθος μικρός. Ήταν η Ελευθεροτυπία και ο Ελεύθερος Τύπος. Και είχε έναν φίλο του πατέρα μου Δεξιό και μου λέει «Πήγαινε πάρε μου έναν Ελεύθερο Τύπο». Και του έφερα Ελευθεροτυπία και ξενέρωνε. Υπήρχε αυτό ρε παιδί μου, υπήρχανε… Ήταν δίπολο. Τώρα δεν…

Τώρα τι είναι;

Τώρα τι είναι; Πες μου εσύ τι είναι. Υπάρχει κάτι που είναι; Με στοιχεία. ΣΚΑΪ – Αλαφούζος. Τι είναι ο Αλαφούζος; Εφοπλιστής. ΔΟΛ – Μαρινάκης. Τι είναι ο Μαρινάκης; Εφοπλιστής. Μεγαλοεπιχειρηματίας Γιαννακόπουλος που έχει το Newsbeast, ποιο έχει δεν θυμάμαι. Ο Σαββίδης δεν έχει το OPEN; Τι άλλο να σου πω. Πες μου κάποιον που απλά να είναι μια οικογένεια που απλά έχουνε… Πώς είναι στην Αμερική που έχει το CNN ο τάδε και… Πώς γίνεται να μην εξυπηρετεί ο άλλος τα συμφέροντα του μέσα από τα media; Και ποια είναι τα συμφέροντα του; Ήταν ποτέ τα συμφέροντά του ενάντια στην εξουσία; Δηλαδή βλέπεις τη Guardian. Την έχει εφοπλιστής τη Guardian, ρε φίλε;

Κινδυνεύει η ελευθεροτυπία στην Ελλάδα;

Δεν υπάρχει ελευθεροτυπία στην Ελλάδα ρε φίλε. Τι να κινδυνέψει; Δεν μπορείς να έχεις ελευθεροτυπία. Δηλαδή αυτό που έχει καταφέρει το Luben και έχει 500.000 ακόλουθους με 0 λεφτά είναι case study παγκόσμιο.

Η σχέση σου με το Luben;

Η καλύτερη.

Πώς ξεκίνησε;

Θέλεις την ιστορία; Την έχω πει 500 φορές αλλά θα τη ξαναπώ. Στο forum Electric Requiem ήταν ο Σπύρος και ήθελε να κάνει ένα site. Βασικά ήθελε να κάνει ένα Free Press με ένα άλλο παιδί στα Χανιά, τον Τέρη. Γενικά ήταν το free press του Luben αλλά το διαφημίζανε στο forum. Εγώ τον ήξερα τον Σπύρο χρόνια. Οπότε εγώ έτυχα να είμαι στα Χανιά το 2009 μετά τον στρατό ή το ’10; Δεν θυμάμαι. Και λέω και πήγα. Έχω πάει δηλαδή στα εγκαίνια του Luben που ήταν στα Χανιά. Μετά ήμουνα το 10ο like, το 10ο follow του Luben, φαντάσου στο facebook. Και μετά είχαμε έναν φίλο μας. Τέλος πάντων, εγώ ανέβαζα memes συνέχεια. Εγώ έχω σπουδάσει Οπτική Επικοινωνία στην Αγγλία οπότε λέω «Εφόσον δεν θα κάνω τίποτα με το πτυχίο μου, ας κάνω memes». Είχα πάρει κάποια παιδεία ουσιαστικά πώς λειτουργεί η εικόνα στα μέσα και λοιπά. Είχα… Και έκανα memes. Ήταν η εποχή των memes, το ’10, ’11, τα οποία τα κλέβανε και τα ποστάρανε στο facebook του Luben. «Ρε μαλάκες», λέω, «αφού τα παίρνετε, θέλετε να έρθω και εγώ;». Γιατί γούσταρα τη φάση που κάνανε τα παιδιά προφανώς και ζήλευα και ήθελα να είμαι σε κάτι. Λέω «Να μπω και εγώ», τέτοιο.  Κι ο αρχισυντάκτης, ο τότε με προσέλαβε με λεφτά και έκανα memes με λεφτά. Οπότε ίσως να είμαι ο πρώτος στην Ελλάδα που πληρωνόταν για memes. Και πάω εκεί πέρα και μετά ξεκινήσαμε, γίναμε και φίλοι με αυτούς που δεν ήμασταν δηλαδή με τα υπόλοιπα παιδιά. Μετά άρχισα και έγραφα και άρθρα και λοιπά. Αυτό. Οπότε μετά έφυγα γιατί είχα λίγο κουραστεί. Γιατί ήταν λίγο η φάση «Κάνε αυτό….». Λίγο με τα… Ήθελα πιο δημιουργικά πράγματα αλλά είμαι και λίγο τεμπέλαρος. Και έπαιζε πολύ news και λοιπά τότε, ήτανε μια φάση. Και δεν ήθελα να έρθω σε τριβή ούτως ή άλλως γιατί τους αγαπώ και λέω «Παιδιά εγώ φεύγω. Δεν κάνω ούτως ή άλλως για τη φάση». Αλλά μετά όταν, επειδή είχαμε πολύ καλές σχέσεις και έχουμε, για ό,τι πρότζεκτ έχουνε, με παίρνουνε. Θέλουν ένα νούμερο εκεί πέρα.

Αλλά ανέφερες ότι το Luben είναι case study διότι έχει 500.000 likes χωρίς καμία διαφήμιση.

Όχι χωρίς. Χωρίς να έχει από πίσω κανέναν με λεφτά.

Έχει επιρροή θεωρείς το Luben στην ελληνική κοινωνία;

Θέλω να ελπίζω ότι έχει. Αλλά δεν ξέρω ρε φίλε. Δεν μπορώ να ψυχολογήσω καν την ελληνική κοινωνία. Δηλαδή είναι… Πώς γράφουνε στους Rage Against the Machine κάποιοι στα comments «Σταμάτησα να σας ακολουθώ από όταν γίνατε πολιτική μπάντα». Φίλε, ήτανε πάντα, από την πρώτη μέρα. Τύπου βλέπεις comments και… Απλά ακολουθεί για τα αστεία, για κάποια αστεία βίντεο και χωρίς να καταλαβαίνει ότι κάτι θέλουν να σου πούνε, ρε μαλάκα. Ξύπνα λίγο, δεν ξέρω. Είναι ξεκάθαρα πολιτικό site το Luben. Και ήταν από την αρχή που έγινε και συνεχίζει. Και χωρίς να τα παίρνει από κανέναν. Και για αυτό βάζω το χέρι μου στην φωτιά, για αυτό το πράγμα. Αυτό είναι το φοβερό όμως. Δεν θα πω άλλα media, Free Press που μπαίνεις μέσα και έχουν ένα τεράστιο τέτοιο και γράφει «ΕΣΠΑ 2021-2022» και δίπλα «Λίστα Πέτσα». Δεν έχει τίποτα εκεί πέρα ρε φίλε, αλήθεια. Υπογράφω, όποιος θέλει.

Σπούδασες Αγγλία;

Σπούδαζα Αγγλία 3 χρόνια. Δεν τελείωσα ποτέ. Τύπου χρώσταγα ένα μάθημα, αλλά τα παράτησα. Αυτό.

Σε ποια πόλη;

Ήμουνα στο Kent. Στο Kent είναι η κομητεία, στο Mason η πόλη. Ήταν μια χάλια πόλη, πέρασα πολύ χάλια αλλά εντάξει ήταν μια εμπειρία.

Γιατί χάλια;

Έφυγα από την Αθήνα και πήγα σε ένα κωλοχώρι στην Αγγλία. Έφυγα από την Αθήνα μου. 00:30, 03:00 η ώρα το βράδυ πάω και τρώω ένα σουβλάκι, ένα βρώμικο. Και εκεί πέρα 10:00 η ώρα το βράδυ δεν είχες στην ήλιο μοίρα. Μπορεί να πέθαινες. Όχι, δεν ήτανε. Δηλαδή έχω ζήσει και ελληνική επαρχία σαν φαντάρος στη Μυτιλήνη που είμαι κι από εκεί. Έκανα ζωάρα. Έκανα ζωάρα. Δεν συγκρίνεται αυτό το πράγμα, η μιζέρια. Δεν θα ζούσα ποτέ. Φεύγω εγώ από την όμορφη Καλλιθέα με την θάλασσα μπροστά μου.

Ο στρατός στη Μυτιλήνη πώς ήτανε;

Ο στρατός στη Μυτιλήνη. Εγώ πήγα φαντάρος λοιπόν, έκανα 12 μήνες πεζικό. Πήγα το 2008. Είναι για εμένα, ήταν τεράστια εμπειρία ο στρατός. Όχι για πολύ κόσμο. Για εμένα. Γιατί; Βρέθηκα σαν να μπήκα σε μια σκουληκότρυπα του αληθινού Δημοσίου αλλά εποχών ’70. Που υπάρχει ιεραρχία, που υπάρχει άλλος κόσμος. Πήγα Αυλώνα. Όλη η αισθητική από τα κτίρια και λοιπά, ξεκινάς είναι Χούντα. Πότε χτίστηκαν όλα αυτά ρε φίλε; Το ’60 και το ’70 δεν χτίστηκαν; Η Αυλώνα πότε χτίστηκε; Το στρατόπεδο; Και τώρα τι σκηνικό έζησα εγώ. Πάω ’08, δεν είναι σαν τώρα που χιονίζει 2 χρονιές σερί στην Αθήνα, άνθρωποι του μέλλοντος του 2022. Τότε χιόνιζε 1 φορά στα 10 χρόνια. Και πάω ’08 μαλάκα και χιονίζει στην Αυλώνα. Τύπου πηγαίνω στο ΚΨΜ που ήταν 1,5 χιλιόμετρο και μπαίναμε με τις μπότες σε δυάδες τύπου σαν κάτι ταινίες που βλέπεις τους Ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης μέσα στα χιόνια και λοιπά. Και μετά εντάξει. Ήταν αυτό και νιώθεις τη Δημόσια φάση. Δεν ξέρω, εμένα μου φαίνονται ενδιαφέροντα να ξέρω βαθμούς και τέτοια, δεν ξέρω. Πήγα στη μονάδα, ήταν η χειρότερη μονάδα στο σύμπαν. Δεν ξέρω αν θα ξαναυπάρξει. Ήταν ένα γαμήσι μόνιμο. Έκατσα εκεί 3 μήνες. Έκατσα 11 μήνες τέλος πάντων Μυτιλήνη και στο τέλος επειδή η κοπέλα που τα είχα τότε, η αδερφή της ήταν φοιτήτρια, γνωρίστηκα με τους φοιτητές. Οπότε ήταν hardcore στρατός. Είχα φάει… Τέλος πάντων. Και την επόμενη ήμουν έξω, μαλάκα. Punks τώρα, καταλήψεις, φασάρα. Και πέρασα καλά. Δηλαδή δεν έχω παράπονο.

3 μήνες που ήτανε δύσκολοι, πού ήταν αυτό;

Το στρατόπεδο που ήταν δύσκολο είναι - θα το ξέρουν οι ιστορικοί του μέλλοντος - είναι η Μόρια. Γιατί η Μόρια μετά έγινε στρατόπεδο για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Εκεί ήμουν φαντάρος. Το οποίο δεν πιστεύω σε μαλακίες τύπου - δεν πιστεύω αλλά θα πω - τύπου ατμόσφαιρα και… Το άλλο ήτανε μια μαυρίλα ρε φίλε και είμαι σίγουρος και οι καημένοι οι πρόσφυγες και αυτοί μαυρίλα. Κάθονται πάνω σε μαυρίλα. Ήταν απαίσια. Σαν ένα χωνί ήτανε μέσα. Τι υγρασία, ζέστη. Ήταν προβλεπέ. Είχαμε αναφορές. Έχεις πάει; Δεν έχεις πάει φαντάρος. Αναφορές εκεί πέρα, μπαίνανε μέσα μας. Έμπαινε μέσα ο διοικητής τώρα και έλεγε, ήτανε τέντα μέσα ο θάλαμος και έφερνε σκάλα και έβαζε το χέρι πάνω από το… Και έλεγε «Μυγόχεσμα δεν βγαίνετε έξω». Λες και θα βγαίναμε, δεν θα βγαίναμε. [01:00:00]Τώρα δεν υπάρχει αυτό το στρατόπεδο. Άρπαξε και φωτιά μετά.

Οι νοοτροπίες των από πάνω, ας πούμε; Ποιες ήτανε;

Εντάξει, οι μισοί ρε φίλε είναι γλείφτες, κωλογλείφτες των Υπουργών και λοιπά και οι άλλοι μισοί είναι στρατόκαυλοι. Δεν υπάρχει κάτι ενδιάμεσο. Είναι η καλύτερη δουλειά του Δημοσίου, μαλάκα. Δηλαδή δεν έβλεπες - σόρρυ για το μαλάκα που ακούστηκε - δηλαδή είχαμε έναν τύπο, μετά εγώ πήρα απόσπαση σε μια μονάδα επιστράτευσης που ήτανε μια σημαντική θέση στο ίδιο στρατόπεδο που ήμουνα. Ήτανε ένας Ταγματάρχης, μαλάκα – σόρρυ - και ερχότανε και απλά άραζε και τα έξυνε όλη μέρα. Μου έλεγε 10:00 η ώρα το πρωί «Τσαγκόζη, έλα αγόρι μου, βάλε μου ένα ποτηράκι». «Νερό κύριε Συνταγματάρχα;». «Νερό που καίει, ρε μαλάκα». Επειδή ήξερε ότι έπινα και εγώ γιατί έσκαγα κομμάτια. Ναι, εντάξει. 05:00 η ώρα το πρωί, 06:00 έσκαγα μπουκωμένος, ε; Του έβαζα κάτι ουίσκι. Αυτός είχε δωρεάν σπίτι, δωρεάν φαΐ, δωρεάν αμάξι και δεν έκανε τίποτα ρε φίλε. Το βαθύ το Δημόσιο. Καλά να είναι ο άνθρωπος. Συμπαθέστατος ήτανε, δεν ήτανε μαλάκας. Δεν τον ένοιαζε να κάτσει να ασχοληθεί. Ένα σκηνικό που μου είχε τύχει, ήταν απίστευτο, ήταν ότι… Τέλος πάντων στη Μυτιλήνη όσοι έχουν υπηρετήσει που ακούνε για να πας έχει ένα δρόμο που χωρίζει το στρατόπεδο στη μέση, κανονικό. Και πέρναγα από τον δρόμο και ένα Σάββατο, δεν ξέρω, Παρασκευή τέλος πάντων, εγώ ήμουνα παρτάλι obviously. Και φόραγα και αθλητικά γιατί έχω ένα πρόβλημα στο πόδι. Και σταματάω και ακούω ένα αμάξι από πίσω και ήτανε Στρατονόμοι συνήθως που δεν μου λέγανε τίποτα, με ξέρανε οι Στρατονόμοι. Και βλέπω το αμάξι και βλέπω με την άκρη του ματιού μου ότι είχε ένα σημαιάκι κόκκινο. Άμα δεις σημαιάκι κόκκινο δεν είναι καλό πράγμα. Το σημαιάκι κόκκινο συνοδεύεται με 2 αστέρια. Οπότε ήτανε ο Υποστράτηγος του νησιού και είμαι φαντάρος. Είναι Υποστράτηγος, μου ρίχνει 42 βαθμούς. Ο Υποστράτηγος, για όσους δεν ξέρουνε, λέγεται Μεραρχία γιατί έχει Στρατηγό. Το Σύνταγμα έχει Συνταγματάρχη. Η Ταξιαρχία έχει Ταξίαρχο, η Μεραρχία έχει στρατηγό. Ήταν ο πιο υψηλόβαθμος στη Μυτιλήνη τέλος πάντων. Και λέω «Θα περάσει». Ήμουνα μαλάκα και αξύριστος. Και έτσι όπως πάει, σταματάει το αμάξι. Βλέπω το μουστάκι του γιατί όλοι αυτοί έχουν μουστάκι να ξέρεις, οι Στρατηγοί. Γιατί το μούσι δεν προβλέπεται στον στρατό ξηράς. Ή ξυρισμένος ή μουστάκι. Και με είπε γύφτο και καραγκιόζη και να πάω να αναφερθώ. Ο στρατηγός του νησιού σε έναν φαντάρο. Για να καταλάβεις τι κόμπλεξ κουβαλάνε μερικοί.

Έκανες παρέες όμως;

Στρατό; Όχι. Αφού έκανα εγώ με τους φοιτητές ρε. Παρέα έκανα με κάνα, 2 παιδιά που τους ξέρω από πριν, που έτυχε και βρεθήκαμε μαζί αλλά όχι. Δεν μπορούσα να βρω άκρη γιατί σκέψου εγώ ήμουν 26 χρονών και ήταν κάτι 18 χρονών, δεκαεννιάχρονοι. Ναι. Όχι, δεν έκανα.

Στην… Σε πάω λίγο πιο μετά. Δολοφονία Γρηγορόπουλου.

Ναι. Α! Ήμουν φαντάρος.

Ήσουν φαντάρος τότε;

Ήμουν φαντάρος. Είμαι στο σπίτι της γιαγιάς μου τότε γιατί είχα διανυκτέρευση, στη συγχωρεμένη τη γιαγιά μου και βλέπω ότι έχει γίνει αυτό στο Facebook, διαβάζω και λοιπά. Και μπαίνω Indymedia τότε γιατί μόνο εκεί υπήρχε ενημέρωση. Δεν θυμάμαι αν υπήρχε το Τwitter τότε. Υπήρχε το Τwitter το ’08; Και παθαίνω σοκ και λοιπά. Την επόμενη μέρα λοιπόν είμαι εξοδούχος και έχει πορεία. Και κατεβαίνω στην πορεία και είναι η πρώτη φορά στην Μυτιλήνη που πέσανε δακρυγόνα. Έγινε της πουτάνας. Φτάσαμε στο τμήμα. Παρότι είχα πολύ κοντινούς μου συγγενείς που δουλεύανε στο τμήμα, εγώ ήμουν με τους απέναντι. Και μετά τα δακρυγόνα που ήταν τόσα πολλά που η απόσταση τώρα να είναι χιλιόμετρα, μπα ίσως λιγότερα. Από τον προκυμαία και από το τμήμα και τα δακρυγόνα είχανε φτάσει στην προκυμαία. Στη Μυτιλήνη δεν έχει συμβεί αυτό το πράγμα ποτέ. Υπάρχει και σε βίντεο. Το έχω βρει. Και αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι πάμε το πρωί στην αναφορά και μας κοίταζε στα μάτια ο λοχαγός να δει ποιοι είχαμε πάει στην πορεία για να δει αν είναι κόκκινα τα μάτια μας από το δακρυγόνο. Ήμουνα φαντάρος οπότε δεν το έζησα το Αθηναϊκό.

Το συναίσθημα όμως τη στιγμή που το μαθαίνεις;

Ακόμα και οι γονείς μου είχανε πάει με κεριά και τέτοια στο τμήμα στη Βούλα ρε φίλε. Το συναίσθημα ήταν οργή και λες «Πάλι τα ίδια ρε μαλάκα». Δεν ήταν η πρώτη φορά. Εγώ είχα, δεν το θυμόμουνα, ήμουνα πολύ μικρός αλλά είχα πάντα το τραγούδι των Αντίδραση που λέει -νομίζω ότι είναι το ΕΛ.ΑΣ- που είναι η μάνα του Καλτεζά και λέει «Σκότωσαν τον Μιχάλη, τον Μιχάλη, τον Μιχάλη». Ένα από τα σκηνικά που θυμάμαι, ξαναπάω πίσω στα 80s. Εμένα οι γονείς μου ήταν αριστεροί πριν γίνουνε ΠΑ.ΣΟ.Κ. Και πηγαίναμε πορεία. Και είχαμε πάει πορεία στο Πολυτεχνείο. Τώρα εγώ είμαι 6-7 χρονών, με έχει ο πατέρας μου πάνω και λοιπά και παίζουνε δακρυγόνα και τέτοια και είναι από τις πρώτες στιγμές που θυμάμαι και τρέχαμε. Με έχει πάρει ο πατέρας μου αγκαλιά και τρέχουμε. Και θυμάμαι αυτό το σκηνικό. Το θυμάμαι πολύ έντονα. Μαλάκα, να είμαι παιδάκι τώρα και να… Το ’87, μπορεί να ήταν και ’86. Όχι το ’86, το ’87, ’88. Ε, το ’89 νομίζω έγινε η δολοφονία του Καλτεζά αν δεν κάνω λάθος. Ναι. Ήτανε φοβερό ρε φίλε. Θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε στη θέση του. Και εγώ από τα 15 πήγαινα στα Εξάρχεια.

Και η γενιά σου ήταν και από τις, από τους ανθρώπους οι οποίοι επηρεάστηκαν από την οικονομική κρίση που ήρθε στην Ελλάδα το 2009 και μετά.

Είναι 2. Η διαφορά είναι ποιοτική ως προς τον επηρεασμό γιατί η δικιά μας η γενιά είναι που επηρεάστηκε από την κρίση και ένιωσε την πτώση. Εγώ πιο πολύ στεναχωριέμαι για τη γενιά τη δικιά σας, τους πιο μικρούς. Γιατί εγώ ρε φίλε, απλά με απτά πράγματα θα στο πω. Δηλαδή εγώ θυμάμαι ότι πήγαινα 1, 1,5 μήνα διακοπές με 300€ και πήγαινα Δονούσα, έπαιρνα το καράβι πήγαινα Σίκινο, έπαιρνα το καράβι. Ναι μπορεί να γαμήθηκε η ζωή μου εκεί που έπαιρνα 850€ με το να ξύνω τα αρχίδια μου στο προπατζίδικο που δούλευα. Τώρα παίρνω 780 μετά από 15 χρόνια αλλά τουλάχιστον μαλάκα λέω «Έπαιρνα το αεροπλάνο με EasyJet και πήγαινα με 20 λίρες από την Αγγλία στην Ισπανία και καθόμουνα μια εβδομάδα». Γιατί το πρόλαβα. Τώρα δεν μπορείς να το κάνεις ρε φίλε. Δεν ξέρω, έτσι νομίζω. Γιατί εγώ δεν μπορώ να το κάνω. Οπότε ναι μεν φάγαμε. Αλλά τουλάχιστον ήταν και αυτό. Το 2005 το ζήσαμε το peak της ψευτιάς. Ζήσαμε ένα Euro. O δεκάχρονος ο τωρινός δεν έχει… Gεννήθηκε όταν έγινε το Euro. Ενώ ζήσαμε κάτι έντονο, συλλογικό.

Ήθελα να σε ρωτήσω γιατί μου έχεις αναφέρει για τις διακοπές που γινόντουσαν στην Ελλάδα.

Ναι, ναι, ναι.

Π;vς ήτανε δηλαδή;

Λοιπόν, δεν ξέρω αν με παρακολουθείς στο Facebook ενδελεχώς. Είχα βρει, είχα πάρει ένα Έψιλον από το αρχείο μου και έγραφε «Tα μέρη που προτιμούν οι 15 με 22 στην Ελλάδα για διακοπές το ‘98». Και ήτανε, το 50% ήτανε Σαντορίνη-Μύκονος. Ξέρω εγώ, 38%. Πες μου σε παρακαλώ πόσοι 15 με 22 τώρα μπορούνε να πάνε στη Μύκονο και Σαντορίνη διακοπές; Σκέψου το 50% σου λέω τώρα ρε. Και είχε κάτι Μπαρμπέϊντος, κάτι τέτοια, Καραϊβική, κάτι τέτοιο κάτω-κάτω. Εμείς πηγαίναμε και κάμπινγκ και με δωμάτια που δεν τα είχες δει. Δεν είχαμε Airbnb, δεν υπήρχε κριτική και δεν σε ένοιαζε ρε μαλάκα, δεν σε ένοιαζε. Έλεγε ο άλλος «Έχει τουαλέτα και 2 κρεβάτια». «Πού είναι;». «Είναι κοντά στην πόλη, να μην είναι;». «Είναι». Εντάξει να σου πω, μέχρι πρόσφατα, μέχρι το 2010, εντάξει εγώ είμαι και παρτάλι σου λέω, δεν έχω και πολλές… Πηγαίναμε, μαζευόμασταν, ήμασταν 6 άτομα, βρίσκαμε στην Αντίπαρο με 10€ το άτομο. Είχε 5 κρεβάτια, μια υπόγα. Αυτό θέλαμε. Ούτε αυτό δεν θα μπορείς να κάνεις πλέον ρε φίλε. Δεν θα βρίσκεις Έλληνα στα νησιά άμα δεν είναι κάποιος που έχει λεφτά ο μπαμπάς του. Γιατί μόνος του να τα έχει βγάλει στα 22 του δεν υπάρχει περίπτωση.

Και ποιες ήτανε, ας πούμε, οι τυπικές διακοπές που θα έκανες εσύ, 18 χρονών;

18; Εμείς πηγαίναμε και σε έναν φίλο μας που είχε σπίτι στην Οία στη Σαντορίνη. Καλά να είναι ο Φάνης που μέναμε στο σπίτι του. Το έχει κάνει τώρα, το νοικιάζει φαντάζομαι[01:10:00]. Προφανώς και καλά κάνει. Ένα χιλιάρικο τη μέρα. Και μέναμε, μαλάκα, 12 άτομα σε ένα σπίτι 60 τετραγωνικά. Και λέγαμε «Θα πάμε». Χύμα ρε, τίποτα. «Που πάμε; Δονούσα». «Ωραία. Σκηνή». «Έχει κάμπινγκ;». «Έχει κάμπινγκ. Πάμε εκεί.» Ή άμα ήθελες δωμάτιο, κατέβαινες στο λιμάνι και έβρισκες έναν random τύπο που είχε 50 άτομα εκεί πέρα και τους έκανες και παζάρια εκείνη την ώρα και λοιπά. Αλλά δεν σε ένοιαζε ρε φίλε. Και δεν ήτανε και… Την έβγαζες με ένα σουβλάκι. Δηλαδή εμείς στη Σαντορίνη τι φαντάζεσαι ότι τρώγαμε το 2001; Γκουρμέ; Παίρναμε ένα σουβλάκι, ένα τέτοιο, λίγο ψωμί, και κάνα μακαρόνι. Δεν υπάρχει. Δεν ξέρω, δεν ξέρω. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα ήμουνα τώρα. Ρε σου λέω είχαμε τύπου… Με 300€ είχα κάνει 20 μέρες διακοπές Δονούσα-Σίκινο το ’06. Έπαιρνες κάτι… Εντάξει, ξέρεις. Κονσέρβες. Έτσι τη βγάζαμε ρε φίλε. Σκηνή και λοιπά. Και μπύρα από το περίπτερο. Αλλά πήγαινες, έβλεπες το μέρος, πέρναγες καλά, έκανες τη φάση σου. Τώρα άμα θέλω να πάω με το πλοίο, το budget μου θα βγει στο πλοίο στο τέλος.  Και τώρα βλέπω και το αυτό. Ότι όσο ακριβαίνουν τα δωμάτια, διακόπτονται τα κάμπινγκ. Δηλαδή στη Δονούσα, στον Κέδρο, το κάμπινγκ, π.χ. το έχουν κόψει εδώ και 2 χρόνια. Στο Κάτω Κουφονήσι που δεν ενοχλεί κανέναν, δεν έχει σπίτια το Κάτω Κουφονήσι, δεν έχει καν ρεύμα. Το διακόψανε. Δεν το διακόψανε, το κάνανε πάρανομο. Τι σε ενοχλεί ρε μαλάκα να πάει ο άλλος στο Κάτω Κουφονήσι που δεν έχει ενοικιαζόμενα; Δεν ξέρω στη Δονούσα τι παίζει αλλά θυμάμαι ότι εμείς θέλαμε να νοικιάσουμε π.χ. Εγώ έχω πάει 3 φορές. Δεν είχε να νοικιάσεις ρε φίλε. Δεν είχε να νοικιάσεις ούτως ή άλλως. Οπότε… Έχει 50 ενοικιαζόμενα. Δηλαδή να μην πάω ποτέ γιατί πρέπει να κλείσω 2 χρόνια πριν; Ε, δεν θέλω να κλείσω 2 χρόνια πριν ρε μαλάκα. Αυτό δεν είναι διακοπές. Εδώ δεν μπορώ να προγραμματίσω τη ζωή μου τι θα κάνω 2 μήνες μετά, όχι να κλείσω τις διακοπές μου 2 μήνες πριν.

Ποιο είναι το μέλλον στην Ελλάδα; Πώς το βλέπεις;

Το μέλλον στην Ελλάδα;

Το μέλλον στην Ελλάδα…

Το μόνο μέλλον που μπορεί να υπάρξει και να υπάρχει και μια ακτίνα αισιοδοξίας είναι να βρεθούν κάποια στιγμή, κάποτε, νέες πηγές ενέργειας, δεν ξέρω, φωτοβολταϊκά και τέτοια για να μην έχουμε ανάγκη και ρομπότ για να έρθει ο σοσιαλισμός. Δεν υπάρχει άλλο μέλλον ρε φίλε. Δεν υπάρχει. Όλα πάνε προς τα κάτω. Δεν βλέπω ούτε μια ηλιαχτίδα. Κάτι θετικό, δεν υπάρχει κάτι θετικό. Έχει γαμηθεί η φάση με το πετρέλαιο, έχει γαμηθεί η φάση, τα πάντα έχουνε γαμηθεί ρε φίλε. Τον ίδιο πληθωρισμό λέει είχαμε από το ’94, 11%. Ε τι; Θα φτιάξει αυτό; Θα πάει στο 5; Ε δεν θα φτιάξει ρε μαλάκα.

Βλέπεις ομοιότητες με το ’94 με το 2022;

Όχι. Μόνο διαφορές βλέπω. Το ’94 έλεγες «Δεν πειράζει να μείνει ο πληθωρισμός». Έλεγε ο πατέρας μου «Α, έπαιρνα 300 χιλιάρικα. Έχει πληθωρισμό 10%. Α, ο επόμενος μισθός μου είναι 340 χιλιάρικα». Ήταν τα ίδια λεφτά αλλά χαιρότανε ρε φίλε. Και εγώ χαιρόμουνα. Λέω πιο πολλά λεφτά. Ήταν τα ίδια λεφτά, ίδια αξία είχανε. Η οικονομία είναι και ψυχολογία. Ξεκάθαρα. Δεν είμαι οικονομολόγος αλλά από αυτά τα λίγα που έχω ακούσει είναι ενδεικτικό και η μετοχή π.χ. είναι με τη ψυχολογία του κόσμου, μπορεί να ανέβει η ψυχολογία. Πώς κάνει ένα tweet ο Elon Musk και απογειώνει. Είναι η ψυχολογία αυτό, δεν είναι ουσία, δεν έχει κάνει καμία επιστημονική πρόοδο με το tweet του. Οπότε υπήρχε αυτή η ψυχολογία. Και άμα είσαι με αυτή τη ψυχολογία, λες «Ναι ρε μαλάκα. Θα πάρω και ένα σπίτι για τα παιδιά μου». Ακόμη και να έχεις τα λεφτά τώρα, τι ψυχολογία έχεις αφού ξέρεις ότι μπορεί να σου έρθει 5 χιλιάρικα το ρεύμα; Σε 3 μήνες από τώρα.

Τη φούσκα του χρηματιστηρίου τη θυμάσαι;

Θυμάμαι τη φούσκα του χρηματιστηρίου, ναι. Θυμάμαι πολύ έντονα ένα πράγμα. Αυτό μόνο θα σου πω. Ότι ήμουν στη Γλυφάδα, τότε που ήτανε το ’99 πάλι εκεί, δεν θυμάμαι πότε έσκασε η φούσκα, νομίζω τότε. Και είχε ένα εμπορικό κέντρο και είχε μια τεράστια γιγαντοοθόνη και έδειχνε μετοχές και σε όλες τις καφετέριες είχε τις μεγάλες οθόνες CRT βέβαια. Και έπαιζε όλο το μεσημέρι χρηματιστήριο ρε. Πώς έπαιζες στοίχημα μια περίοδο ή teletext. Και είχε 2-3 εκπομπές στη τηλεόραση που έλεγαν για μετοχές μονίμως. Ήταν φοβερό. Δυστοπικό τελείως. Αλλά αυτό το θυμάμαι πολύ έντονα. Γιατί κατέβηκε αυτό. Δηλαδή είχε πάρα πολλά γραφεία με… Είχανε ανοίξει ξαφνικά πάρα πολλά εταιρείες που κάνανε τις συνδιαλλαγές για τις μετοχές και λοιπά. Και για αυτό στη Γλυφάδα, σε ένα εμπορικό και είχε σου λέω ένα τεράστιο που έλεγε «ΕΛΛΑΚΤΩΡ» και ανάβανε πούρα και τα βλέπαμε.

Για να ολοκληρώσουμε. Θα σου κάνω την τελευταία ερώτηση. Τι ήτανε τα 90s για εσένα;

Τα 90s για εμένα ήτανε… Θα πω τι ήτανε τα 90s για την Ελλάδα, δεν θα πω για εμένα ούτε για όλη την... Τα 90s ήτανε μια εποχή στην οποία με ένα βαλκανικό τρόπο, όπως ξαναείπα πριν, προσπάθησε να γίνει μια αποβαλκανοποίηση της Ελλάδος και υπήρχε ρε παιδί μου ένας… Ο ανάποδος αέρας από το τώρα. Υπάρχει τώρα ένας αέρας πεσιμισμού, υπήρχε ένας αέρας αισιοδοξίας ότι τα πράγματα γίνονται καλύτερα. Ενδόμυχα νομίζω όσοι το παρακολουθούσανε, τα media και λοιπά, βλέπανε ότι ήτανε ένα ψέμα και μια φούσκα που θα σκάσει. Απλά, όπως πολλές φορές παρ’ ότι ξέρεις ότι δεν θα συμβεί κάτι κακό, απολαμβάνεις το καλό όσο είναι μέχρι να προκύψει το κακό. Αυτό ήταν τα 90s.

Ευχαριστώ πολύ.

Εγώ.