[00:00:00]Καλησπέρα, πες μου το όνομά σου.

Λέγομαι Γεωργία Μήτση.

Λοιπόν, είναι Παρασκευή, 22 Ιανουαρίου του 2021, είμαι με τη Γεωργία Μήτση που βρίσκεται στο Αννόβερο. Εγώ ονομάζομαι Βλαχάκη Μαριτίνα, είμαι ερευνήτρια στο Istorima και βρίσκομαι στο Άστρος. Λοιπόν, και ξεκινάμε. Πες μου λοιπόν κάποια πράγματα για εσένα.

Ονομάζομαι Γεωργία, είμαι 22 χρονών. Ζω στο Αννόβερο με τους γονείς μου και τις αδερφές μου. Προς το παρόν, σπουδάζω στο Braunschweig Ψυχολογία, και μένω προσωρινά στο Braunschweig, μέχρι να τελειώσω τις σπουδές.

Ωραία, πού μεγάλωσες;

Γεννήθηκα στη Γερμανία και ήμουνα στη Γερμανία μέχρι το νηπιαγωγείο. Μετά ξαναγυρίσαμε στην Ελλάδα με την οικογένειά μου και, στην ουσία, νιώθω ότι μεγάλωσα στην Ελλάδα. Δεν έχω πολλές αναμνήσεις απ' τα παιδικά μου χρόνια εδώ.

Τι θυμάσαι από τα παιδικά σου χρόνια στην Ελλάδα;

Πολλά πράγματα, κυρίως τις ξαδέρφες μου και τους θείους μου, το σχολείο, φίλους που είχα παιδικούς, αρκετά πράγματα.

Και πώς, πότε πήγες ξανά στη Γερμανία;

Στη Γερμανία έχω τώρα απ’ το 2013, εδώ και 8 χρόνια, ναι. Στην αρχή είχαν φύγει οι γονείς μου, αλλά, κι εμείς είχαμε μείνει με τον παππού και τη γιαγιά, αλλά είχανε, επειδή είχανε πάει σε ένα μέρος της Γερμανίας, το οποίο δεν είχε ελληνικό σχολείο, προτίμησαν να αλλάξουνε μέρος, ώστε να μπορέσουμε να έρθουμε κι εμείς, κυρίως εγώ που δεν είχα τελειώσει το σχολείο και να πάω σε ένα σχολείο, το οποίο όμως ήταν ελληνικό. Και έτσι ήρθαν στο Αννόβερο, που είχαν βρει ότι υπάρχει ελληνικό σχολείο, και μετά έτσι ήρθα κι εγώ, το 2013.

Εσύ σε ποιο μέρος ήσουν στη Γερμανία στην αρχή, που γεννήθηκες;

Στην αρχή μέναμε στο Peine, όχι πολύ μακριά από το Braunschweig, που είμαι τώρα, ούτε απ’ το Αννόβερο η αλήθεια είναι. Ναι, στην αρχή ήμασταν εκεί, είχαμε αλλάξει δυο-τρεις φορές περιοχή, αλλά ανήκανε στο Peine.

Και πώς και αποφασίσατε να επιστρέψετε στη Γερμανία;

Ο μπαμπάς μου έχει καφετέρια στην Αθήνα και το αποφάσισαν, όταν είχανε ξεκινήσει οι διαδηλώσεις... διαδηλώσεις δεν τις λες, βανδαλισμούς θα τους πούμε καλύτερα, της Αθήνας, λόγω του θανάτου του Αλέξη, όταν είχε γίνει εκείνο το περιστατικό, που κυριολεκτικά η Αθήνα καιγότανε. Κανένας δεν είχε δουλειά εκείνη την περίοδο. Έτσι και η καφετέρια του μπαμπά μου άρχισε να πέφτει, να μην έχει δουλειά, οπότε σκέφτηκε να έρθει στη Γερμανία, όπου ήμασταν και πιο πριν, οπότε ήξερε πάνω-κάτω πώς είναι. Και συν το ότι έμενε, έμεναν συγγενείς του μπαμπά μου, όπως για παράδειγμα ο αδερφός του, πολλά ξαδέρφια του, οπότε είχε και κάποιον να έρθει, δεν ήτανε ότι θα ήτανε μόνος του, θα ήτανε μόνοι τους τελείως. Οπότε αποφάσισε να ξαναγυρίσει.

Και γιατί πιστεύεις αποφάσισαν να πάνε πρώτα οι δικοί σου και μετά να ακολουθήσετε;

Κυρίως γιατί, όπως είπα, εμείς δεν είχαμε τελειώσει το σχολείο και δεν, δεν ήταν σίγουροι πόσο θα κρατήσει, αν θα πετύχει, αν θα βρουν ελληνικό σχολείο να πάμε. Γιατί να πηγαίναμε σε γερμανικό σχολείο θα ήταν πολύ δύσκολο, δεν ξέραμε τη γλώσσα, οπότε σκεφτήκαν ίσως ότι θα ήταν καλύτερο να τελειώσουμε το σχολείο πρώτα και μετά να έρθουμε είτε, όπως και συνέβη, αν βρίσκανε κάποιο ελληνικό σχολείο. μετά να μας φέρνανε. Και, όπως είπα στην αρχή, στο μέρος που είχανε πάει ήταν αρκετά μικρό, ήτανε χωριό, δεν υπήρχανε πολλά πράγματα, οπότε αποφάσισαν να μην μας φέρουν κατευθείαν. Και όταν μετακόμισαν στο Αννόβερο και βρήκαν ότι υπάρχει ελληνικό σχολείο, πήγα εγώ πρώτα, γιατί οι αδερφές μου ήταν στο τελευταίο έτος, οπότε για να μην το διακόψουνε, παρέμειναν να δώσουνε και Πανελλήνιες, και ήρθα εγώ πρώτα, που μόλις έμπαινα στο Λύκειο.

Σαν ιδέα πώς σου φαινότανε να γυρίσεις στη Γερμανία;

Εν μέρει, εν μέρει το ήθελα, γιατί σκεφτόμουν ότι η Γερμανία μπορεί να μου προσφέρει κάτι καλύτερο από την Ελλάδα, αλλά από την άλλη σκεφτόμουνα, σαν παιδί και εγώ, σκεφτόμουνα τις σχέσεις που είχα, τις ξαδέρφες μου, τους φίλους μου που θα άφηνα πίσω, και ήμουν διχασμένη, δεν ήξερα. Αλλά, αλλά είπα να το κάνω περισσότερο γιατί το θέλαν και οι γονείς μου πάρα πολύ και πίστευα ότι, πίστευα ότι θα έχουμε ένα καλύτερο...

Πάντως δεν είχες αναμνήσεις, όπως είπες από το νηπιαγωγείο κάποια. Ότι «Α, ήταν ωραία τότε στη Γερμανία».

Ναι, είχα, είχα πολύ λίγες, οι οποίες, για να πω την αλήθεια, είχα μόνο καλές αναμνήσεις. Για παράδειγμα, όταν πηγαίναμε σε εστιατόρια με τους γονείς μου, στο νηπιαγωγείο με τις φίλες μου, που παίζαμε, με τις δασκάλες, μία συγκεκριμένη δασκάλα που είχαμε μία πολύ καλή σχέση, ήταν πολύ γλυκιά, πολύ καλή μαζί μου. Είχα ωραίες αναμνήσεις, αλλά δεν νομίζω ότι ήταν αυτές που με έκαναν να γυρίσω πίσω, γιατί ήταν, ήταν πολύ, πολύ παιδικές αναμνήσεις, οπότε δεν είχα στο μυαλό μου ότι θα είναι έτσι, αν έρθω. Ήξερα ότι θα ‘ναι πολύ δύσκολο, αλλά θα ήμουνα με την οικογένειά μου.

Και αρχικά γιατί είχατε επιστρέψει από τη Γερμανία στην Ελλάδα;

Αυτό θα σε γελάσω, δεν το γνωρίζω. Δεν… Ήμουνα πολύ μικρή, δεν, δεν ξέρω, αλλά έχω την εντύπωση ότι ήταν καθαρά και μόνο επειδή τότε η Ελλάδα είχε αρχίσει να αναπτύσσεται οικονομικά, να, ήτανε καλύτερα, και εντάξει, όσο να ‘ναι εννοείται κανένας δεν θέλει να μείνει στη Γερμανία, γιατί του αρέσει πραγματικά η Γερμανία, αλλά κυρίως γιατί προσφέρει πολλά περισσότερα από ό,τι η Ελλάδα και έχει καλύτερη οικονομία. Οπότε όταν στην Ελλάδα έδειξαν τα πράγματα καλύτερα, αποφάσισαν οι γονείς μου να γυρίσουν στην πατρίδα τους.

Χμ, ωραία, θα πούμε για τις διαφορές αναλυτικά και τα θετικά και τα αρνητικά της Γερμανίας και τις διαφορές με την Ελλάδα, αλλά πρώτα θέλω να σε ρωτήσω, αν θυμάσαι τη μέρα που έφυγες για Γερμανία.

Τη θυμάμαι σαν χθες. Ήταν, ήταν πολύ στενάχωρη μέρα. Θυμάμαι που με πήγε ο παππούς μου στο αεροδρόμιο, θυμάμαι πόσο στεναχωρημένος ήτανε, θυμάμαι που όλοι μου οι φίλοι το προηγούμενο βράδυ ανεβάζανε φωτογραφίες και λέγανε: «Θα μου λείψεις» και «μη φύγεις» και τέτοια. Αυτό με έκανε λιγάκι να νιώθω ότι ίσως και να μην πρέπει να φύγω, αλλά όπως είπα ήμουνα παιδί, ήμουνα μόνο 14… Νομίζω 14 χρονών, 14-15 χρονών, οπότε ήμουνα πολύ μικρή για να ξέρω ότι οι φίλοι δεν κρατάνε πάντα, αλλά η οικογένεια είναι πάντα εκεί.

Και ποιες ήταν οι πρώτες σου εντυπώσεις ως 14χρονη, 15χρονη στη Γερμανία πια;

Όταν, όταν σκέφτομαι πώς ένιωθα, την έβλεπα πολύ σκοτεινή τη Γερμανία. Δηλαδή δεν ήταν, όπως ήταν η Ελλάδα, που νιώθεις μία χαρά μέσα σου. Ίσως, ίσως να φταίει και ο καιρός. Το σκέφτομαι πολλές φορές ότι ίσως είναι ο καιρός, γιατί στη Γερμανία ήταν πάντα μουντός, δεν είχες ήλιο, ήταν αρκετά σκοτεινά. Οπότε, ίσως, ίσως, εντάξει, σίγουρα ήταν και η στεναχώρια μου ότι ήμουν σε ένα καινούργιο μέρος, χωρίς φίλους, δεν ήξερα κανέναν εκτός από τους γονείς μου, δεν είχα και τις αδερφές μου, που εννοείται είναι πιο εύκολο. Ίσως όλα αυτά να κάνανε το συναίσθημα μουντό και σκοτεινό. Αλλά δεν μπορώ να πω, έκανα, έκανα πολύ γρήγορα φίλες και με βοήθησαν πάρα πολύ και μου στάθηκαν.

Από το ελληνικό σχολείο;

Ναι, σωστά.

Πώς ήταν-

Σωστά-

Το ελληνικό σχολείο;

Το μάθημα ξεκινούσε[00:10:00] 14:30 και τελείωνε 20:30, αν θυμάμαι καλά, ή 19:30. Δεν θυμάμαι πολύ καλά, αλλά τέλος πάντων, ξεκινούσε μεσημέρι και τελείωνε απόγευμα, διότι γινότανε σε γερμανικό σχολείο. Αλλά το ελληνικό κράτος νοίκιαζε κάποιες αίθουσες, και επειδή τις αίθουσες αυτές τις χρησιμοποιούσανε οι Γερμανοί το πρωί, εμείς μετά τους, αφού σχόλαγαν οι Γερμανοί, ξεκινούσαμε εμείς τα μαθήματα. Το σχολείο ήταν πολύ μικρό, καμία σχέση με ένα ελληνικό σχολείο. Δεν υπήρχαν διάφορες τάξεις, υπήρχε μία τάξη για κάθε, για κάθε τάξη. Δηλαδή δεν υπήρχε Α1, Α2, υπήρχε μόνο πρώτη Λυκείου, δευτέρα Λυκείου, τρίτη Λυκείου. Α, ναι, επίσης ήτανε μόνο Λύκειο, δεν ήτανε Γυμνάσιο, Δημοτικό και τα λοιπά, ήτανε καθαρά Λύκειο. Κάποιες φορές, βασικά ήτανε, ήταν πιο εύκολο να κάνεις έτσι μάθημα η αλήθεια είναι, γιατί ήταν σαν ένα μίνι φροντιστήριο, και οι καθηγητές μπορούσανε να, είχαν το χρόνο να κοιτάξουνε προσωπικά το κάθε παιδί και να βοηθήσουνε προσωπικά με τις αδυναμίες του. Οπότε, εν μέρει, ήταν καλύτερο. Απ’ την άλλη, εντάξει, ίσως επειδή ήτανε πολύ λίγα τα παιδιά, δεν είχες πολλές παρέες. Εννοώ δεν ήταν όπως την Ελλάδα, που ήτανε πολλά παιδιά μαζί και μπορούσες να γίνετε παρέα, ήτανε κυριολεκτικά, διάλεγες 2-3 άτομα για να κάνεις παρέα. Αλλά είχε όφελος στα μαθήματά σου.

Οι καθηγητές ήταν Έλληνες;

Ε, ναι, ήταν Έλληνες. Κάποιοι μάλιστα ήταν, ερχόντουσαν από την Ελλάδα καθαρά και μόνο για να διδάξουν στο σχολείο. Θέλω να πω, δε μένανε εδώ πέρα και έτυχε να πιάσουν δουλειά, αλλά τους έστελνε το Υπουργείο. Μόνο μία καθηγήτρια δεν ήταν Ελληνίδα, ήτανε Γερμανίδα, αλλά ο άντρας της ήτανε Έλληνας και ήξερε πολύ καλά ελληνικά, και μας έκανε Γερμανικά, το μάθημα των Γερμανικών. Ναι, κατά τα άλλα όμως ήτανε όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες.

Τα μαθήματα διέφεραν καθόλου από το να τα έκανες στην Ελλάδα;

Διέφεραν μόνο κατά την άποψη του ότι δεν υπήρχε αυτή η βαβούρα και το να μιλάνε δεξιά και αριστερά ή το να υπάρχει αυτός ο ένας που πάντα διακόπτει το μάθημα και κάνει τις βλακείες του και τα λοιπά. Μόνο έτσι διέφερε. Κατά τα άλλα, το μάθημα γινότανε ίδιο και ήσουν και πιο συγκεντρωμένος.

Και η ύλη και όλα δηλαδή ακριβώς όπως είναι, ναι, ναι.

Ακριβώς ίδια.

Και εκεί πέρα πώς είναι τι σύστημα δηλαδή ακριβώς; Δίνετε Πανελλήνιες, τι; Πώς είναι;

Κανονικά μπορείς να δώσεις Πανελλήνιες, δίνεις Πανελλήνιες με τους ομογενείς, και εννοείται έχεις πολλά οφέλη, αλλά να πω σε αυτό το σημείο ότι δεν μπορεί να δώσει ο οποιοσδήποτε Πανελλήνιες με τους ομογενείς. Πρέπει νομίζω εσύ να έχεις κλείσει τρία χρόνια στη Γερμανία και οι γονείς σου τουλάχιστον πέντε. Νομίζω έτσι είναι, δεν είμαι 100% σίγουρη. Και εννοείται, έχει οφέλη να δώσεις Πανελλήνιες με τους ομογενείς, γιατί είναι οι βάσεις πιο χαμηλές και μπορείς να περάσεις πιο εύκολα κάπου που θέλεις. Αν δεν μπορείς να δώσεις Πανελλήνιες με τους ομογενείς, μπορείς να δώσεις στην Ελλάδα κανονικά. Αν δεν θες να δώσεις καθόλου Πανελλήνιες απ’ την άλλη υπάρχει, εδώ στη Γερμανία υπάρχει κάτι το οποίο λέγεται «Ausbildung». Είναι στην ουσία σχολείο για κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα και κάνεις και παράλληλα πρακτική, δηλαδή δουλεύεις και παράλληλα μαθαίνεις για αυτό το επάγγελμα που έχεις επιλέξει. Είναι πολύ, πολλοί το κάνουν αυτό στην στη Γερμανία, δηλαδή δεν είναι όπως στην Ελλάδα, που οι περισσότεροι δίνουν Πανελλήνιες. Είναι, είναι αρκετά δύσκολο να περάσεις σε ένα πανεπιστήμιο στη Γερμανία, παρόλο που δεν υπάρχουνε οι Πανελλήνιες, για αυτό και οι περισσότεροι κιόλας επιλέγουν κάτι τέτοιο, να πάνε σχολείο πάνω σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα.

Και δηλαδή οι ομογενείς δίνουν Πανελλήνιες, αλλά οι Γερμανοί πώς περνάνε στο Πανεπιστήμιο;

Είναι κάπως παρόμοιο, κάτι παρόμοιο σε Πανελλήνιες. Δίνουνε και αυτοί κάποια συγκεκριμένα μαθήματα.

Για το κάθε πανεπιστήμιο.

Ναι, όχι ακριβώς, το δίνουνε στο σχολείο. Πώς δίνουμε εμείς τις εξετάσεις στο τέλος; Δίνουνε και αυτοί κάτι ανάλογο, αλλά είναι μόνο συγκεκριμένα μαθήματα και με το βαθμό που έχουνε τελειώσει, μπορούν να κάνουν αίτηση σε όποιο πανεπιστήμιο θέλουν. Δεν είναι όπως είναι στις Πανελλήνιες που δίνεις, που γράφεις ποιο πανεπιστήμιο θες πρώτο, δεύτερο, τρίτο, και αναλόγως με τη βάση μπαίνεις. Με τον βαθμό που θα βγάλουνε σε αυτές τις εξετάσεις, μπαίνουν, κάνουν αίτηση και μπαίνουν σε ποιο πανεπιστήμιο θέλουν. Αν βέβαια αυτό τους δεχτεί, γιατί, όπως είπα, είναι λίγο δύσκολο, είναι πολλά τα, τα μαθήματα που, που έχουνε υψηλή βάση για να μπεις, ή και ακόμα και να μην έχουνε υψηλή βάση, έχουνε περιορισμό μαθητών που παίρνουν, όπως για παράδειγμα το δικό μου το πανεπιστήμιο. Για παράδειγμα εγώ έχω βγάλει 18,1 στα, στο ελληνικό το σχολείο. Μεταφρασμένο στα γερμανικά ήταν 1,5, που είναι πολύ καλό, το 1 είναι το άριστο. Παρ' όλα αυτά όμως, για να μπω στο πανεπιστήμιο, έπρεπε να περιμένω ένα χρόνο, παρόλο που η βάση είναι 2,8, γιατί υπήρχε περιορισμό μαθητών και ότι όλοι, όλους όσους δέχτηκαν πριν από μένα είχαν πάνω από 1,5. Δηλαδή έτσι μπορείς να καταλάβεις ότι είναι αρκετά δύσκολο να μπεις σε ένα πανεπιστήμιο, ακόμα και να έχεις πολύ καλό βαθμό, αν αυτό το μάθημα που έχεις επιλέξει, έχει, παίρνει περιορισμένους μαθητές.

Και πώς βίωσες εσύ τη διαδικασία των Πανελληνίων;

Εγώ έδωσα με τους ομογενείς, αν και… Αν και για να μπω στο πανεπιστήμιο, δεν χρησιμοποίησα τις Πανελλήνιές μου, κανονικά χρειάζονται, αλλά είναι πιστεύω είναι, είναι λίγο σε όποιο πανεπιστήμιο πετύχεις. Για παράδειγμα το δικό μου, ναι, το πανεπιστήμιο στο Braunschweig δεν τις ζήτησε. Το πανεπιστήμιο στο Αννόβερο όμως, που έκανα και εκεί αίτηση για Νομική, γιατί κανονικά Νομική ήθελα, ζήτησε Πανελλήνιες. Τις οποίες εγώ εκείνο το χρόνο δεν τις είχα. Τις έδωσα… Πρέπει να κάνεις αίτηση μέχρι τον Αύγουστο, αν δεν κάνω λάθος, στα πανεπιστήμια και εγώ το Σεπτέμβριο έδινα Πανελλήνιες με τους ομογενείς. Και έτσι δεν με δέχτηκε το πανεπιστήμιο, γιατί δεν είχα τις Πανελλήνιες. Στο μεταξύ όμως με έχει δεχτεί το πανεπιστήμιο του Braunschweig. Εγώ, παρ' όλα αυτά όμως, έδωσα τις πανελλήνιες, γιατί δεν είναι κακό να τις έχεις για παν ενδεχόμενο. Ήταν εύκολες, θα μπορούσα να πω, γιατί τα θέματα ήτανε σίγουρα πολύ πιο εύκολα από ό,τι θα έβαζαν σε άτομα τα οποία μένουν στην Ελλάδα, και πάνε σχολείο στην Ελλάδα. Τα ερεθίσματά σου είναι αλλιώς, και είναι άλλα, και ο τρόπος που μιλάς είναι σίγουρα διαφορετικός. Οι λέξεις που μαθαίνεις είναι περισσότερες από ό,τι ένας ομογενής, και γι’ αυτό έχουνε κάνει και τα θέματα τόσο εύκολα πιστεύω. Ήτανε ναι, ήταν σχετικά εύκολα, το πέρασα, τα πέρασα πολύ χαλαρά, καμία σχέση με τη σύγκριση των μαθητών στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, έβλεπα τις ξαδέρφες μου ή τις αδερφές μου που έδωσαν Πανελλήνιες που πόσο αγχωμένες ήταν, πόσο διάβαζαν, καμία σχέση. Εγώ, θα είμαι ειλικρινής, διάβασα πολύ λίγο, και παρ' όλα αυτά πέρασα στο Καποδιστριακό Ψυχολογία.

Μπράβο. Και τώρα σπουδάζεις Ψυχολογία όμως στη Γερμανία;

Στο Braunschweig.

Θα σε ρωτήσω και πώς επέλεξες τη σχολή κλπ., αλλά πρώτα θέλω να σε ρωτήσω αν ξεκίνησες αμέσως το σχολείο ή αν πήρες ένα διάστημα για να προσαρμοστείς στη Γερμανία.

Εννοείς όταν-

Όταν πήγες-

Ήρθα. Όταν πρωτοήρθα.

Ναι, ναι.

Όχι, κατευθείαν.

Κατευθείαν;

Κατευθείαν ξεκίνησα. Γιατί είχε, είχε ήδη ξεκινήσει στο σχολείο. Είχα κάνει, έκανα τον πρώτο ένα μήνα στην Ελλάδα, πρώτη Λυκείου, και όταν είχα έρθει, όταν ήρθα στη Γερμανία ήταν Οκτώβρης, οπότε το σχολείο είχε ξεκινή[00:20:00]σει ήδη, και ξεκίνησα κατευθείαν. Αλλά ήρθα νομίζω, αν θυμάμαι καλά, είχα έρθει την περίοδο που έχουν κλειστά λόγω της γιορτής της πατάτας, έτσι λέγεται, «Oktoberfest», και έχουνε κλειστά για ένα διάστημα. Οπότε, αν θυμάμαι καλά, είχα έρθει σε αυτή την περίοδο, οπότε είχα κάποιες, δυο-τρεις μέρες να προσαρμοστώ και να μπω λίγο περισσότερο στο κλίμα της Γερμανίας πριν ξεκινήσω το σχολείο.

Θέλεις επί τη ευκαιρία να μας μιλήσεις και γι’ αυτή τη γιορτή, γιατί είναι πάρα πολύ διάσημη; Άμα θέλεις, ας πούμε. Γιατί εντάξει, δεν είναι στη ζωή σου ακριβώς, αλλά αφού την ανέφερες.

Ναι, θα την, θα σας την περιγράψω έτσι όπως τη ζω εγώ προσωπικά, γιατί σίγουρα ένας Γερμανός τη ζει πολύ διαφορετικά και ξέρει πολλά περισσότερα πράγματα να σας πει. Και φυσικά και να το πω, ότι σε κάθε κρατίδιο είναι διαφορετικό το πώς γιορτάζεται. Στο Αννόβερο υπάρχει ένα πανηγύρι, το οποίο λέγεται «Oktoberfest», δηλαδή «η γιορτή του Οκτωβρίου», να του πω έτσι, και έχει και διάφορα παιχνίδια- είναι σαν το λούνα παρκ ένα πράγμα. Έχει διάφορα παιχνίδια, έχει κιόσκια με φαγητό, μπύρα, διάφορα τέτοια, και στην ουσία έτσι γιορτάζεται, τουλάχιστον έτσι την έχω γιορτάσει εγώ, έτσι την έχω ζήσει εγώ να γιορτάζεται. Τώρα, κάποιος άλλος μπορεί να σας έλεγε κάτι διαφορετικό.

Ότι, ας πούμε, σαν να γιορτάζουνε τη σοδειά, δηλαδή είναι συμβολικό, γιορτάζουνε τις πατάτες, ξέρω ‘γω;

Ναι, αν θυμάμαι καλά, είναι, για ένα διάστημα ζούσανε μόνο με τις πατάτες. Γιατί ήτανε η περίοδος του πολέμου και ζούσανε μόνο με τις πατάτες, μπορούσανε μόνο πατάτες να καλλιεργήσουνε. Για αυτό το λόγο έχει μείνει και η γιορτή της πατάτας. Αν θυμάμαι καλά, δεν είμαι σίγουρη για αυτό που λέω.

Οκέι, οκέι, ευχαριστώ. Και τώρα ας επανέλθουμε σε σένα. Για τη γλώσσα δε σε ρώτησα. Πόσο δυσκολεύτηκες, αν θυμόσουν κάτι από το νηπιαγωγείο, για πες μου.

Πήγαινα φροντιστήριο όταν ήμουν στην Ελλάδα, οπότε είχα κάποιες βάσεις, δεν ήταν ότι δεν ήξερα τίποτα, θυμόμουνα λίγα πράγματα και από το νηπιαγωγείο, αλλά η αλήθεια είναι ότι ήταν πολύ δύσκολο, γιατί δεν είχα την αυτοπεποίθηση να μιλήσω. Φοβόμουνα ότι θα κάνω κάποια λάθη, ότι η προφορά μου φαινότανε και ότι θα με κοροϊδέψουνε, δηλαδή το είχες αυτό το αίσθημα, το είχες αυτό τον φόβο και η αλήθεια είναι ότι –ξαναλέω, προσωπικά– βλέπω έτσι λίγο τους Γερμανούς, ότι αν το κάνεις, αν πεις κάτι λάθος, αν μιλήσεις κάπως λίγο περίεργα θα το, θα το, θα το πούνε θα το, θα σου την κάνουνε την παρατήρηση, δεν θα το αφήσουν να περάσει έτσι. Κάποιοι θα το κάνουνε με καλή πρόθεση, ώστε να σε βοηθήσουν να μάθεις, άλλοι θα το κάνουνε κοροϊδευτικά, απλά και μόνο για να σου δείξουν ότι δεν ξέρεις.

Θυμάσαι κάποιο περιστατικό να μας πεις;

Ναι, θυμάμαι αρκετά. Θυμάμαι ένα συγκεκριμένο, το οποίο μου έχει μείνει στο μυαλό, και ήτανε τραυματική εμπειρία μπορώ να πω. Ο μπαμπάς μου έχει εστιατόριο και είχε, μας είχε εμένα και τις αδερφές μου τα Σαββατοκύριακα να βοηθάμε λίγο στο μαγαζί για να μάθουμε και τη γλώσσα. Γιατί, όσο να ‘ναι, ως σερβιτόρα έρχεσαι σε επαφή με τους πελάτες, αναγκάζεσαι να μιλήσεις, γιατί οι Γερμανοί το έχουν αυτό να σου πιάνουν την κουβέντα και να θέλουν να μάθουνε περισσότερα για σένα και τα λοιπά. Οπότε το βρήκε ως μία καλή ευκαιρία να μάθουμε και καλύτερα τη γλώσσα. Εγώ, επειδή πήγαινα σχολείο, δεν μπορούσα να πάω και φροντιστήριο, ήτανε πολλά, ήταν, θα έπεφτε πολύ, πολύ μαζεμένο. Οι αδερφές μου πήγαιναν και φροντιστήριο παράλληλα, αλλά ήταν, είναι αλλιώς να τα μαθαίνεις στο φροντιστήριο, αλλιώς να μιλάς όντως με Γερμανούς. Οπότε με έβγαζε σαν σερβιτόρα να μάθω καλύτερα τη γλώσσα. Εννοείται όμως πάντα με την επίβλεψη από τις αδελφές μου, γιατί πολλές φορές δεν καταλάβαινα τι μου λέγανε, να μην κάθομαι σαν χάνος, να επέμβουν και να με βγάλουν απ’ τη δύσκολη θέση. Έτσι όπως μάζευα το τραπέζι ενός πελάτη, και τον είχα ρωτήσει αν τελείωσε με το φαγητό του, δεν είχα στο μυαλό μου ότι η λέξη «τελείωσε» μπορεί να την πάρει κάποιος αλλιώς, και έτσι απλά ρώτησα, όπως πίστευα εγώ ότι είναι το σωστό εκείνη τη στιγμή και όπως, και όπως ήξερα. Και εκείνος βρήκε την ευκαιρία να κάνει ένα σεξουαλικό σχόλιο, το οποίο αγνόησα, γιατί δεν ήξερα τι μου είπε, και εκείνη τη στιγμή απλά ήρθανε οι αδερφές μου και μου είπαν: «Μάζεψε τα πράγματα και μην του δώσεις σημασία». Και έτσι και έκανα. Αλλά από εκείνη τη μέρα, και από εκείνη τη στιγμή, που με έκανε να νιώσω έτσι άσχημα, δεν το έχω ξαναχρησιμοποιήσει. Αν και δεν ήτανε λάθος, δηλαδή το λένε, απλά αυτός βρήκε εκείνη τη στιγμή την ευκαιρία να πει την βλακεία του, να πει κάτι το οποίο θεωρούσε ότι ήτανε αστείο, το οποίο δεν ήτανε, και να το παίξει κάποιος μπροστά στους φίλους του. Αλλά παρ' όλα αυτά εγώ δεν το ‘χω ξαναπεί έτσι, προσπαθώ να βρίσκω άλλους τρόπους να ρωτάω πριν μαζέψω τα πιάτα και τα λοιπά. Και, ναι, και αυτό είναι κάτι που μου έχει μείνει.

Δηλαδή κάποιοι το θεωρούν αστείο αυτό, το θεωρούν ότι είναι ένας τρόπος να κάνεις χιούμορ.

Πολύ συχνά, ναι. Μπορώ να πω ότι πολύ συχνά μου έχει συμβεί.

Και δηλαδή πες μας και γι’ αυτό το χιούμορ που έχουνε κάποιοι Γερμανοί, που έχεις παρατηρήσει.

Θέλω να, θέλω να ξανατονίσω ότι είναι η προσωπική μου εμπειρία. Αν ρωτούσατε κάποιον άλλον μπορεί και να σας έλεγε κάτι τελείως διαφορετικό. Και σίγουρα δεν είναι έτσι όλοι. Έχω γνωρίσει και ανθρώπους που έχουνε πολύ καλό χιούμορ, που είναι πολύ καλοί, πολύ ευγενικοί, πολύ…θα σε βοηθήσουνε με χαρά, δεν θα, δεν είναι, δε θα γκρινιάξουνε. Είναι, είναι κάποιοι, οι οποίοι είναι πολύ καλοί άνθρωποι. Όπως εννοείται είναι και σε άλλες χώρες έτσι, δεν είναι όλοι καλοί ούτε όλοι κακοί, αλλά έχουν ένα ξινό χιούμορ γενικά, είναι αρκετά κρύο. Το βρίσκουν, έχουν ένα δικό τους χιούμορ. Θα γελάσουνε μεταξύ τους, εμείς προσωπικά δε θα τα βρίσκαμε αστεία. Πιστεύω κανένας Έλληνας δεν θα γελούσε με το χιούμορ τους. Αλλά, όπως είπα, εντάξει, υπάρχουνε και κάποιοι άνθρωποι, οι οποίοι είναι πολύ καλοί και έχουνε καλό χιούμορ και είναι ευχάριστη η παρέα.

Και θέλω να μου μιλήσεις και λίγο για τη δουλειά των γονιών σου. Ας πούμε, πώς λέγεται το εστιατόριο; Γιατί ξέρεις, άμα ακούσει και κάποιος τη συνέντευξη, θα μάθει και για το εστιατόριο. Οπότε, ναι.

Ναι, καλή διαφήμιση.

Ναι. καλή διαφήμιση. Αλλά ναι, είναι και στη ζωή σου.

Το εστιατόριο λέγεται «YAMAS», και είναι σε ένα χωριό έξω από το Αννόβερο, Wennigsen λέγεται. Το έχουμε τώρα από το 2013, δηλαδή από τότε που ήρθα. Είναι, είναι σκληρή δουλειά, μπορώ να πω. Όποιος έχει δουλέψει σε εστιατόριο, ξέρει. Είναι δύσκολο, είναι όμως, είναι όμως κάτι, το οποίο θα σου, παρέχεις για την οικογένειά σου. Ναι, από τότε, από τότε που θυμάμαι τους γονείς μου είναι πάντα, ασχολιόντουσαν πάντα με εστιατόρια. Είναι κάτι που το κάνουνε και αυτοί μία ζωή.

Στο εστιατόριο έρχονται και Έλληνες και Γερμανοί και άλλες εθνικότητες;

Κυρίως Γερμανοί, δεν υπάρχουνε πάρα πολλοί Έλληνες στο χωριό, αυτό που μένουμε. Είναι μετρημένοι στα δάχτυλα αυτοί που θα έρθουνε και είναι Έλληνες. Άλλης εθνικότητας μπορεί να τύχει να έρθουν λόγω του ξενοδοχείου που έχει από πάνω. Οπότε τυχαίνει κάποιες φορές να έρθουνε Πολωνοί, [00:30:00]Κινέζοι, Ιάπωνες. διάφορης εθνικότητας, λόγω του ξενοδοχείου.

Ωραία. Και επανερχόμαστε στη σχολή σου, που θέλω να σε ρωτήσω. Τελείωσες το σχολείο, σε πήρανε στο πανεπιστήμιο. Εσύ πώς επέλεξες βασικά να, γενικά είπες Νομική ήθελες, έτσι; Αν δεν άκουσα καλά.

Ναι.

Και πώς αποφάσισες, πώς λέγεται κατ’ αρχάς ο τίτλος του πτυχίου που θα πάρεις; Δηλαδή πώς λέγεται η σχολή, το τμήμα σου, ας πούμε; Ψυχολογίας;

Ναι, είναι Psychologie Bachelor.

Μμ, οκέι.

Το bachelor. Είναι, δεν είναι ακριβώς πανεπιστήμιο, είναι τεχνικό πανεπιστήμιο, είναι «technisch».

Πες το και στα γερμανικά.

Ναι, «Technische Universität» και βασίζεται κυρίως στην ερευνητική ψυχολογία, κάτι που, για να είμαι ειλικρινής, εμένα δε μου αρέσει τόσο. Παρ' όλα αυτά όμως το επέλεξα, γιατί ήτανε ένα πανεπιστήμιο, το οποίο ήταν κοντά, πολύ κοντά στο Αννόβερο, άρα και κοντά στους γονείς μου, και έτσι ήτανε πιο εύκολο, ας πούμε, να είμαι στο σπίτι και να πηγαίνω στο πανεπιστήμιο, να είμαι πιο κοντά και με τους γονείς μου, να βοηθάω τα Σαββατοκύριακα στο μαγαζί, όποτε έχω χρόνο. Οπότε ήταν μία καλή λύση. Και απ’ την άλλη, σκεφτόμουνα πολλές φορές ότι η Νομική θέλει πολύ, να ξέρεις πολύ καλά να μιλάς, πρέπει να διαχειρίζεσαι τη γλώσσα τέλεια, κάτι το οποίο εγώ δεν το είχα, και πιστεύω ότι είναι δύσκολο να το κάνεις, αν δεν είναι η γλώσσα σου. Δηλαδή, αν ήμουν στην Ελλάδα, σίγουρα θα είχα σπουδάσει νομική, θα ήτανε πιο εύκολο. Δε λέω ότι είναι εύκολο, αλλά θα ήταν πιο εύκολο λόγω της γλώσσας. Και έτσι επέλεξα να κάνω κάτι, το οποίο εξίσου μου αρέσει πολύ και δεν θα είναι και τόσο μεγάλο εμπόδιο η γλώσσα.

Και από εκεί δηλαδή που ήσουνα στο ελληνικό σχολείο με Έλληνες συμμαθητές, βρέθηκες σε ένα πανεπιστήμιο, το οποίο είναι κυρίως Γερμανοί, όπως μου έχεις πει νωρίτερα. Χτες βασικά-

Ναι.

Ναι. Ναι, μη σε ξαναρωτήσω… Όχι, θα σε ρωτήσω. Το πανεπιστήμιό σου θεωρείται πολυπολιτισμικό, έχει κυρίως Γερμανούς, έχει και από άλλες εθνικότητες, πώς θα το χαρακτήριζες;

Μπορώ να σου μιλήσω συγκεκριμένα για το δικό μου τμήμα, γιατί το πανεπιστήμιο είναι πολύ μεγάλο, έχει πάρα πολλά μαθήματα, για αυτό δεν ξέρω για όλα, αλλά μπορώ να σου πω συγκεκριμένα για το δικό μου τμήμα ότι είμαστε πάρα πολύ λίγοι που έχουμε έρθει από μία ξένη χώρα για να σπουδάσουμε, και που δεν μιλάμε τα γερμανικά άπταιστα. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει μία υπηρεσία στο πανεπιστήμιο, το οποίο, η οποία είναι καθαρά και μόνο για τους μετανάστες, αλλά νιώθω ότι είναι εκεί απλά και μόνο για να υπάρχει και να δείχνει ότι το πανεπιστήμιο είναι πολυπολιτισμικό. Εγώ προσωπικά δεν νιώθω κάποιο, κάποιο ελαφρυντικό επειδή δεν ξέρω τη γλώσσα καλά, και πολλές φορές νιώθω κιόλας ότι οι καθηγητές δεν το λαμβάνουν υπόψη τους, ότι είναι και κάποιοι δεν ξέρουν τόσο καλά τα γερμανικά. Απ’ τη μία, εντάξει, μπορώ να το κατανοήσω, γιατί στα γερμανικά θα δουλεύουμε, στα γερμανικά είναι το πανεπιστήμιο, αλλά από την άλλη πιστεύω ότι θα ήταν καλό να βοηθούσαν λίγο περισσότερο, ας πούμε, εκείνους που η γλώσσα τους δεν είναι η γερμανική. Και είναι πολύ διαφορετικό, δεν είναι ότι δεν ξέρουμε γερμανικά, δεν είναι ότι δεν ξέρουμε να μιλήσουμε. Είναι πολύ διαφορετικό να σπουδάζεις κάτι σε μία άλλη γλώσσα, και πολύ διαφορετικό να μιλάς με κάποιον σε, σε μία άλλη γλώσσα. Είναι, είναι πολλά πράγματα, τα οποία δεν οφείλονται στο ότι δεν ξέρουμε καλά γερμανικά, αλλά είναι καθαρά και μόνο λόγω του πανεπιστημίου. Δηλαδή η γλώσσα του πανεπιστημίου, να το πω έτσι.

Πες μου ένα παράδειγμα, ας πούμε, για τη, όχι να το πω διάκριση, αλλά ότι υστερείτε εσείς που δεν είναι η μητρική σας γλώσσα σε σχέση με τους άλλους, που τους έρχεται πιο εύκολο, ας πούμε.

Μπορώ να σου δώσω ένα παράδειγμα. Για παράδειγμα, αυτό το εξάμηνο έχω ένα σεμινάριο, το οποίο, επειδή, εντάξει, επειδή είναι online, μας έχουν βάλει να, κάθε δύο εβδομάδες έχουμε και δύο κεφάλαια να διαβάσουμε. Και η καθηγήτρια είχε πει πως το κάθε κεφάλαιο, το οποίο επεξεργαζόμαστε, θα χρειάζεται πάνω-κάτω 45 λεπτά. Δεν σκέφτεται όμως ότι θα χρειαστεί 45 λεπτά κάποιος, ο οποίος ξέρει τη γλώσσα τέλεια. Για κάποιον σαν εμένα ή σαν πολλούς, πολλά άλλα παιδιά, τα οποία το έχω συζητήσει μαζί τους, θα χρειαστεί πολύ παραπάνω, θα χρειαστεί δύο ώρες, ώστε να διαβάσω αυτό το ένα το κεφάλαιο. Και αν χρειάζομαι δύο ώρες μόνο για αυτό το σεμινάριο, μένω πολύ πίσω στα άλλα τα μαθήματα, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά. Μένω πίσω στις διαλέξεις, μένω πίσω στις εργασίες. Είναι, είναι πολλά τα πράγματα που χάνεις από αυτές τις δύο ώρες που ξοδεύεις σε ένα σεμινάριο. Και πρέπει να σκεφτούμε κιόλας ότι για να επεξεργαστώ μία διάλεξη, θέλω επίσης πάρα πολύ χρόνο, ώστε να μεταφράσω κάποιες λέξεις που δεν καταλαβαίνω, να ψάξω κάποιους όρους, οι οποίοι δεν είναι αρκετά καθαροί, δεν είναι αρκετά ξεκάθαροι. Οπότε, γενικά όλη αυτή η διαδικασία θέλει, θέλει πολύ χρόνο. Και αν χαλάω, ας πούμε, δύο ώρες για ένα σεμινάριο, το οποίο δεν είναι και δεν είναι το περιεχόμενό του, δεν είναι συμπεριλαμβανόμενο στις εξετάσεις, μένω πίσω στις εξετάσεις, οι οποίες είναι και σημαντικές.

Αυτό το εκφράζεις σαν παράπονο ή σαν αίτημα στο τμήμα σου, ας πούμε, ότι «δυσκολευόμαστε».

Η αλήθεια είναι πως όχι. Είναι, είναι το ότι έχεις την εντύπωση ότι δεν θα το καταλάβουνε, ότι απλά θα σκεφτούνε ότι είσαι τεμπέλης, ότι δεν θέλεις να διαβάσεις, ότι προτιμάς να χαλάσεις το χρόνο σου κάπου αλλού, παρά να κάνεις αυτό που πρέπει, δηλαδή να διαβάσεις. Η αλήθεια είναι πως είχα σκοπό να το αναφέρω, μέχρι που είδα ότι όταν, όταν η καθηγήτρια ρώτησε πώς μας φάνηκε το μάθημα, αν έχουμε κάποιες παρατηρήσεις, όλοι είπαν ότι ήταν όλα μία χαρά, ότι τους φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και τα λοιπά. Οπότε δίστασα να πω εγώ το τι εγώ είχα πρόβλημα, γιατί μου έτρωγε πάρα πολύ χρόνο. Παρόλο που, όπως είπα, το είχα συζητήσει και με άλλους μαθητές, οι οποίοι είναι μετανάστες, και το βρήκανε ακριβώς, ακριβώς όπως το βρήκα και εγώ, δηλαδή πολύ χρονοβόρο.

Και από εκεί που ήσουνα - το επαναλαμβάνω για να το κολλήσουνε μετά μάλλον. Και από εκεί που ήσουνα στο σχολείο το ελληνικό που έκανες παρέα με Έλληνες, ξαφνικά βρίσκεσαι στο πανεπιστήμιο, το οποίο αποτελείται κυρίως από Γερμανούς και από κάποια άτομα από άλλες χώρες. Αυτό πώς σου άλλαξε τη ζωή δηλαδή; Άλλαξε τις συναναστροφές σου;

Τις άλλαξε με την έννοια του ότι είναι, είναι πολύ πιο δύσκολο να κάνεις παρέες, να βρεις φίλους, γιατί, όπως είπα, οι μετανάστες είναι πολλοί λίγοι, οπότε τα άτομα, τα οποία έχεις για να συναναστρέφεσαι είναι λίγα και στην ουσία είναι κάποιες φορές σαν να συμβιβάζεσαι, γιατί δεν έχεις κάποιον άλλον να κάνεις παρέα και να μιλήσεις. Κυρίως αυτήν, κυρίως δεν έχω, για να πω την αλήθεια, φίλους[00:40:00] από το πανεπιστήμιο. Έχω περισσότερο κάποιες παρέες με τις οποίες μιλάμε, ανταλλάσσουμε πληροφορίες, βοηθιόμαστε στο διάβασμα, στις διαλέξεις. Είναι κυρίως αυτές οι σχέσεις που έχω. Δεν μπορώ να πω ότι έχω κάποια σχέση με κάποιον, ο οποίος δεν είναι Γερμανός, εκτός από, από μία κοπέλα, η οποία δεν είναι Γερμανίδα, όμως μιλάει τα Γερμανικά τέλεια γιατί είναι εδώ από μικρή. Εκτός από, από μία κοπέλα, όλοι οι άλλοι είναι καθαρά, έχουν έρθει καθαρά από άλλη χώρα για να σπουδάσουνε μόνο.

Και από ποιες χώρες προέρχονται αυτά τα παιδιά;

Η μία κοπέλα έρχεται από το Taiwan, η άλλη έρχεται από την Συρία και είναι άλλη μία κοπέλα, η οποία έρχεται και εκείνη από Ασία, αλλά τώρα δεν, δεν θυμάμαι πάρα πολύ καλά την, τη χώρα.

Δεν πειράζει.

Δεν τη θυμάμαι ακριβώς.

Και ποιο πιστεύεις ότι είναι το θέμα, γιατί δεν υπάρχουνε μεικτές παρέες, ας πούμε; Πώς το ερμηνεύεις;

Πιστεύω ότι είναι… Πιστεύω ότι σκέφτονται ότι επειδή δεν ξέρουμε καλά γερμανικά ίσως να μην κολλήσουμε σαν παρέα, ή να σκέφτονται ότι: «Ασ’ το καλύτερα, ας κάνουμε κάποιον παρέα που ξέρω ότι μιλάει γερμανικά και καταλαβαινόμαστε καλύτερα». Είναι λίγο και αυτό το αίσθημα, το ότι είναι υπεράνω. Το έχω δει αρκετές φορές σε βλέμματα. Πιστεύω ότι, ίσως, για να μην λέω μόνο ότι είναι δικό τους το φταίξιμο, ίσως και επειδή παίρνω τέτοια...

Vibes, ας πούμε.

Τέτοιο σινιάλο, ναι, τέτοια vibes, ακριβώς, ίσως γι’ αυτό κι εγώ να σκέφτομαι ότι: «Αχ, δεν θέλουν να κάνουν παρέα μαζί μου» ή ίσως επειδή σκέφτομαι εγώ ότι μπορεί κάποιος να σκέφτεται έτσι, να φαίνομαι και εγώ λίγο πιο αποτραβηγμένη. Αλλά μετά, από την άλλη, επειδή το ‘χω συζητήσει και με τις υπόλοιπες κοπέλες που δεν είναι από τη Γερμανία, νιώθουνε το ίδιο. Άρα μετά δεν μπορώ να πω ότι το σκέφτομαι μόνο εγώ έτσι και ότι είναι στην ιδέα μου.

Εκεί στη Γερμανία που βρίσκεσαι, υπάρχει κάποια ελληνική κοινότητα; Είστε κάπως οργανωμένοι, ας πούμε;

Υπάρχει ελληνική κοινότητα, ναι, η Ελληνική Κοινότητα του Αννοβέρου. Υπάρχουνε πολλά μαγαζιά, τα οποία είναι ελληνικά και πάνε κυρίως Έλληνες. Υπάρχουν επίσης άτομα, τα οποία οργανώνουν ελληνικά βράδια, τώρα φυσικά όχι λόγω Corona, αλλά σχεδόν κάθε μήνα υπήρχε και ένα ελληνικό βράδυ να πας, που μαζεύονται Έλληνες. Είναι σαν, σαν να βρίσκεσαι σε club στην Ελλάδα. Ακούς ελληνική μουσική, περιστρέφεσαι από Έλληνες, τραγούδι, χορός και τα λοιπά.

Συμμετέχεις εσύ σε αυτές τις δραστηριότητες δηλαδή;

Κάποιες, κάποιες φορές ναι. Κάποιες φορές. Η αλήθεια είναι πως δεν, δεν έχω και πάρα πολύ χρόνο να πηγαίνω κάθε μήνα σε πάρτι, αλλά κάποιες φορές, πολύ σπάνια, αν είναι καμία γιορτή, τίποτα γενέθλια, ή απλά αν έχω όρεξη να βγω, μπορεί να πάω.

Και οι Γερμανοί, ας πούμε, πώς αντιμετωπίζουν τους Έλληνες;

Γενικά, γενικά καλά. Αγαπάνε την Ελλάδα. Τους περισσότερους Γερμανούς που έχω γνωρίσει, έχουν πάει κάπου στην Ελλάδα. Υπάρχουνε Γερμανοί, οι οποίοι είναι πάρα πολύ φιλέλληνες. Σίγουρα όμως υπάρχουνε και πολλοί Γερμανοί, οι οποίοι είναι ρατσιστές, κάνουνε πολλά ρατσιστικά σχόλια, θεωρούν ότι επειδή είσαι Έλληνας είσαι και φτωχός, δεν έχεις λεφτά, ή επειδή είσαι Έλληνας είσαι τεμπέλης, κλπ., κλπ.

Αυτό με το «τεμπέλης» που είπες για το πανεπιστήμιο σκέφτηκες ότι θα στο έλεγε, επειδή είσαι Ελληνίδα, ή επειδή θα ζητούσες μια ελάφρυνση, επειδή δεν είναι η μητρική σου;

Δεν πιστεύω… Όχι, η αλήθεια είναι πως δεν πιστεύω ότι θα το σκεφτόντουσαν λόγω της χώρας, πιστεύω ότι απλά θα το σκεφτόντουσαν λόγω της γλώσσας. Επειδή δεν την ξέρω τη γλώσσα, βαριέμαι κιόλας να διαβάσω λίγο παραπάνω. Κάτι το οποίο δεν ισχύει.

Αυτά τα σχόλια που κάνουνε, τα κάνουνε, ας πούμε, σε αυτό το πλαίσιο του «κακού» σε εισαγωγικά χιούμορ που ανέφερες, ή μπορεί να πάρει και πιο σοβαρές τροπές.

Κάποιες φορές μπορεί να πάρει και πιο σοβαρές τροπές, αλλά κυρίως είναι αυτό το άθλιο χιούμορ, που ανέφερα.

Έχεις, ας πούμε, εσύ προσωπικά ζήσει κάποια περιστατικά ή αν ξέρεις κάποιον που να το έχει ζήσει;

Τώρα μιλάς για τις...

Για αυτά τα ρατσιστικά σχόλια, ας πούμε.

Σε πλαίσιο χιούμορ ή γενικά;

Γενικά, ναι. Οτιδήποτε έχεις ζήσει που να νιώθεις ότι τώρα αυτό ήτανε ρατσιστικό.

Ναι, έχει τύχει, του στυλ, αυτό που σου είπα, ότι νομίζουν ότι επειδή είμαστε Έλληνες ότι δεν έχουμε και λεφτά. Ή ότι έχει τύχει, ας πούμε, πολλές φορές να πουν ότι ναι, αυτό, ότι επειδή είμαστε Έλληνες δεν έχουμε λεφτά, ναι.

Έχεις ακούσει και στο δρόμο, ας πούμε;

Όχι, γιατί όταν, εντάξει, δεν είναι ότι θα με δει κάποιος και θα καταλάβει ότι είμαι Ελληνίδα, δεν είναι…Ναι, δεν είναι ότι είναι εμφανές. Γενικά, ναι. Το άλλο επίσης που το θεωρώ πολύ ρατσιστικό και το έχω ακούσει πολλές φορές, αλλά δεν, δεν έχει να κάνει με το τι είσαι Ελληνίδα, απλά μόνο με το ότι δεν μιλάς πολύ καλά τα γερμανικά, έχει τύχει να μιλάω με τις αδερφές μου στα ελληνικά και να μας πουν: «Εδώ είναι Γερμανία, μιλήστε γερμανικά». Κάτι τέτοιο, ας πούμε.

Πάντως έτσι όπως το λες πιο πολύ με τη γλώσσα φαίνεται να έχει να κάνει, παρά με καταγωγή. Λέω εγώ τώρα, σαν συμπέρασμα, πώς το αντιλαμβάνομαι.

Κυρίως ναι. Κυρίως ναι. Γενικά δεν μπορώ να πω ότι το Αννόβερο είναι μία ρατσιστική περιοχή.

Ναι, ναι.

Είναι αναλόγως το κρατίδιο, και αναλόγως την περιοχή είναι πολύ διαφορετικά. Το Αννόβερο πιστεύω ότι είναι από τις «καλύτερες» σε εισαγωγικά σε αυτό το θέμα. Είναι αρκετά πολυπολιτισμική.

Και τι διαφορές υπάρχουν ανά κρατίδιο δηλαδή;

Δηλαδή υπάρχουν κριτήρια, τα οποία είναι ακόμα περισσότερο επικίνδυνο να είσαι μετανάστης, είναι πιο επικίνδυνο μιλάς τη γλώσσα σου και να μη μιλάς γερμανικά. Είναι βέβαια και άλλα κρατίδια, τα οποία είναι πιο καλοδεχούμενα, είναι πιο, είναι πιο καλοί οι άνθρωποι, είναι πιο ευχάριστοι. Σε πολλά κρατίδια, σε πολλά κρατίδια αλλάζει και η προφορά στα γερμανικά. Σε άλλα κρατίδια δεν μπορείς να καταλάβεις, ας πούμε, πολύ καλά τι λένε, λόγω της προσφοράς. Ναι, είναι αρκετές οι διαφορές.

Έχεις ταξιδέψει και πέρα από… Έχεις ταξιδέψει, γυρίσει τη Γερμανία, ας πούμε;

Η αλήθεια είναι πως δεν έχω πάει σε πολλές άλλες περιοχές. Έχει τύχει να πάω στο Βερολίνο, στο Αμβούργο. Δε μου έρχεται κάποια άλλη περιοχή.

Οκέι, οκέι.

Ναι, κυρίως, κυρίως αυτά.

Πες μου άμα θέλεις και το περιστατικό με το πουρμπουάρ στο εστιατόριο, που δείχνει πόσο-

Α!

Διαφορετικοί είναι. Ναι, ναι.

Ναι. Είναι ένα ζευγάρι, το οποίο έρχεται πολύ συχνά στο μαγαζί, είναι τακτικοί πελάτες, και μου αφήνει 10 ευρώ πουρμπουάρ. Συνήθως δεν αφήνουνε 10 ευρώ. Αφήνουνε 1 ευρώ, 2 ευρώ, μέχρι το πολύ 5 ευρώ, αν θα είναι και καμία γιορτή. Και, εντάξει, βέβαια είναι αναλόγως σε τι μαγαζί είσαι και σε ποια περιοχή είσαι. Τώρα, στο χωριό που είμαστε εμείς δεν αφήνουνε πολλά πουρμπουάρ. Ξέρω, τώρα σε ανάλογα με αυτά που αφήνουνε στην Ελλάδα ακούγεται πολύ, αλλά για τα δεδομένα της Γερμανίας 1 ευρώ δεν είναι πολύ. Και μου αφήνει 10 ευρώ πουρμπουάρ, του λέω: «Είστε σίγουρος;». Γιατί ήτανε και ηλικιωμένος, είπα μήπως είδε λάθος, μήπως δεν τα μέτρησε καλά.[00:50:00] «Είστε σίγουρος;» λέω. «Μου έχετε αφήσει 10 ευρώ πουρμπουάρ». Και παραξενεύτηκε που τον ρώτησα και μου λέει: «Ναι, γιατί;» λέει. «Δεν σας αφήνουνε τόσο πουρμπουάρ;» Λέω: «Όχι, κυρίως» λέω «θα μας αφήσουνε 1 ευρώ, 2 ευρώ, κάποιοι ίσως και τίποτα». Και λέει: «Αυτοί που δεν σας αφήνουν τίποτα, δεν είναι ευχαριστημένοι ή αυτοί που αφήνουν 1 ευρώ;». Και λέω: «Όχι, ευχαριστημένοι είναι, δεν είναι ότι θα κάνουνε κάποιο σχόλιο. Μπορεί, ας πούμε, να τους αρέσει πάρα πολύ το φαγητό, παρ' όλα αυτά όμως να μην αφήσουνε ή να αφήσουνε μόνο ένα ευρώ». Και λέει: «Εμείς είμαστε από άλλη περιοχή της, από άλλο κρατίδιο της Γερμανίας και εκεί» λέει «τα 10 ευρώ» λέει «είναι φυσιολογικό να τα αφήσεις. Είναι εν μέρει δεδομένο». Και από εκεί μπορείς να καταλάβεις ότι είναι πολύ διαφορετική η νοοτροπία σε κάθε, σε κάθε κρατίδιο.

Και οι ίδιοι το ερμηνεύουν δηλαδή, τη διαφορά με βάση τον τόπο.

Και οι ίδιοι την βλέπουνε, ναι. Το καταλαβαίνουνε. Άμα κάτσεις να μιλήσεις με κάποιον, θα σ' το παραδεχτεί και ο ίδιος ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες, μεγάλες διαφορές.

Και θέλω να σε ρωτήσω και για την κοινωνική ζωή στο Αννόβερο. Και πώς είναι σαν πόλη, τι σου αρέσει;

Γενικά είναι ωραία πόλη, έχει διάφορα μαγαζιά, κυρίως, δεν εννοώ μαγαζιά του τύπου εστιατόρια, καφετέριες κλπ., περισσότερο να αγοράσεις πράγματα. Δυστυχώς δεν έχεις πολλές επιλογές και πράγματα να κάνεις. Εν μέρει, ευθύνεται και το κρύο. Όχι τόσο ότι δεν έχει ωραίες περιοχές να πας, αλλά το θέμα είναι ότι σε σύγκριση με την Ελλάδα κάνει κρύο και δεν μπορείς να πας να κάτσεις έξω, για παράδειγμα όταν έχει μείον βαθμούς. Γενικά το κύριο, η κυρία ψυχαγωγία είναι τα ναργιλάδικα πλέον. Ναι, και γενικά δεν έχει πολλά άλλα πράγματα να κάνεις. Δεν έχει, ας πούμε, κάποιο καλό μπαράκι να πας να κάτσεις, να πιείς το ποτό σου, ας πούμε. Είναι, είναι… Είναι μετρημένα στα δάχτυλα. Και πόσες φορές θα πας; Μετά θα βαρεθείς και εκεί.

Και θέλω να μου συγκρίνεις κάπως την παλιά σου ζωή στην Ελλάδα σε σχέση με την τωρινή σου ζωή στη Γερμανία. Δηλαδή, τι σου λείπει, τι προτιμάς τώρα, τέτοια πράγματα. Όπως το νιώθεις.

Εντάξει, είναι πολύ διαφορετικά, δηλαδή είναι δύσκολο να το συγκρίνω, γιατί τότε ήμουνα, όπως είπα, μικρή, ήμουν έφηβη. Ήμουνα 15 χρονών, τώρα είμαι 22. Τα ενδιαφέροντά μου είναι άλλα, ο χρόνος που έχω είναι άλλος. Δηλαδή δεν έχω τόσο ελεύθερο χρόνο, όσο είχα. Παρ' όλα αυτά όμως μου έχει λείψει πολύ, μου έχει λείψει πολύ αυτή η ελευθερία που ένιωθες στην Ελλάδα, που μπορούσες απλά να βγεις, να πας στην παραλία, να κάτσεις με τους φίλους σου, να πείτε τις βλακείες σας, να παίξετε, δεν ξέρω εγώ τι. Μου έχουνε λείψει γενικά οι παρέες που είχα. Αυτό, το ότι είχες περισσότερη ελευθερία, είχες περισσότερα πράγματα να κάνεις. Απλά και μόνο να πας να κάτσεις κάπου με όλη σου στην παρέα είχε πλάκα, είχε, είχε γέλιο… και τα σουβλάκια κυρίως. Ναι! Ναι, είναι, είναι πολλά τα πράγματα που, που σου λείπουν, αλλά η αλήθεια είναι πως, το έχω πει πολλές φορές, αν η Γερμανία είχε τον καιρό της Ελλάδας, δηλαδή τον καιρό της Αθήνας, ας πούμε καλύτερα, γιατί σε κάθε περιοχή είναι λίγο διαφορετικά, θα ήταν η καλύτερη, η καλύτερη χώρα για μένα προσωπικά. Δηλαδή μου λείπει, μου λείπει ο ήλιος και η ζέστη.

Ποια είναι τα καλά της Γερμανίας;

Τα καλά της Γερμανίας είναι το πράσινο, το λατρεύω ότι έχει τόσο πολύ πράσινο. Μ’ αρέσει που είναι πολύ φιλόζωοι. Δε βρίσκεις αδέσποτα στο δρόμο, ούτε μισό, τίποτα, καθόλου. Είναι, τα ζώα είναι προστατευμένα. Ακόμη και εκείνα, τα οποία δεν έχουν κάποιον ιδιοκτήτη, όπως για παράδειγμα τα ελάφια, τα κουνέλια, ό,τι-ό,τι ζώο είναι προστατευμένο. Μου αρέσει το ότι υπάρχει οργάνωση και μία πειθαρχία. Μου αρέσει το ότι το κράτος βοηθάει αυτούς που δεν είναι τόσο εύποροι, να το πω έτσι. Μου αρέσει πάρα πολύ το ότι έχεις ασφάλεια υγείας και δε χρειάζεται να πληρώσεις κάποιον ιδιωτικό γιατρό για να πας να κάνεις κάποια εξέταση. Δηλαδή για μένα αυτό είναι το πιο σημαντικό, το ότι έχεις την υγεία σου καλυμμένη. Από την άλλη, όπως είπα, δεν μου αρέσει ο καιρός. Αν και τώρα η αλήθεια είναι πως δεν είναι τόσο κρύος, όπως άλλες χρονιές, έχει αλλάξει αρκετά το κλίμα και είναι αρκετά πιο ζεστό. Δεν μου αρέσει που κάποιες φορές αισθάνεσαι, αισθάνεσαι μία κακία.

A, για πες!

Κάποιες φορές. Δεν ξέρω, στα βλέμματα. Δεν είναι, δεν σε κοιτάνε όλοι, δεν σε κοιτάνε με καλό βλέμμα. Αλλά εντάξει, αυτό ίσως να υπάρχει και στην Ελλάδα. Να σου πω την αλήθεια, δεν το θυμάμαι, ήμουν μικρή και δεν το μετρούσα. Αλλά τώρα εδώ στη Γερμανία το νιώθω. Κατά τα άλλα όμως είναι, έχεις καλές προοπτικές.

Θα ήθελες να κάνεις περισσότερη παρέα με Γερμανούς; Ή δε σε δελεάζουν κιόλας;

Θα ήθελα, η αλήθεια είναι πως θα ήθελα. Είναι…Θα επέλεγα όμως με ποιους θα έκανα, γιατί όπως λες, κάποιοι δεν είναι, δε με δελεάζουν. Είναι κάποιοι, ας πούμε, που φαίνονται ίσως πιο ευγενικοί, πιο καλοί, φαίνεται ότι θα κάναμε καλή παρέα. Αλλά με κρατάει λίγο πίσω και το θέμα της γλώσσας, ότι δεν νιώθω πολύ άνετη. Ακόμα και τώρα που ξέρω αρκετά καλά τη γλώσσα, νιώθω ότι θα κάνω κάποιο λάθος ή ότι θα πω κάτι λάθος και θα με κοιτάξουν στραβά. Κάτι που μπορεί να μην ισχύει, αλλά όταν αισθάνεσαι έτσι είναι λίγο δύσκολο το αποβάλεις. Αυτά, ναι. Πιστεύω ότι θα έκανα με κάποιους παρέα, αν δεν είχα αυτό το κόλλημα.

Σκοπεύεις να γυρίσεις στην Ελλάδα κάποια στιγμή στο μέλλον;

Δεν μπορώ να το απαντήσω με 100% σιγουριά, αλλά προς το παρόν, έτσι όπως σκέφτομαι τώρα, όχι, δεν έχω σκοπό. Τώρα βέβαια, η ζωή τα φέρνει έτσι ώστε κάποια στιγμή μπορεί να αλλάξω γνώμη, αλλά προς το παρόν όχι.

Έρχεσαι για επίσκεψη;

Ναι, εννοείται. Έρχομαι σχεδόν κάθε καλοκαίρι, κυρίως στην Αθήνα, στον παππού και στη γιαγιά. Ναι, σχεδόν κάθε καλοκαίρι.

Μήπως τώρα, ως Ελληνίδα του εξωτερικού, βλέπεις την Ελλάδα με διαφορετικά μάτι απ’ ό,τι την έβλεπες πριν;

Σίγουρα, 100%. Είναι πολλά πράγματα, τα οποία έχουν αλλάξει και, ή κάποια πράγματα, τα οποία δεν τα θυμάμαι πώς λειτουργούν, πώς έχουν τη ροή τους, και μου φαίνονται περίεργα. Όπως για παράδειγμα τα λεωφορεία. Είναι, είναι πολλά πράγματα που, όπως λες, τα βλέπω τα με διαφορετικά μάτια. Πολλές φορές νιώθω τουρίστρια. Πολλές φορές ναι, δε νιώθω ότι είμαι σπίτι μου, αλλά εντάξει, έχω, έχω τις ξαδέρφες μου που με βοηθάνε σε αυτό και γενικά πάντα περνάω καλά. Και δεν είναι ότι κάποια στιγμή θα νιώσω άσχημα, επειδή νιώθω τουρίστρια ή επειδή θα νιώσω λίγο διαφορετικά.

Άλλωστε δεν είναι ότι γυρνάς πίσω σε χωριό, ότι, φαντάζομαι: «Α, ήρθε από το εξωτερικό». Κάπως να υπάρχει…

Ναι-

Ναι, ναι.

Ναι, δεν υπάρχει αυτό το μεγάλο κενό, όπως θα ήταν άμα πήγαινα σε ένα χωριό.

Ναι, ναι. Που ξέρουνε: «Ήρθε η κόρη του τάδε από το εξωτερικό».

Ναι.

Ξέρω, ξέρω. Και οι αδερφές σου προσαρμόστηκαν εύκολα;

Οι αδερφές μου ναι, προσαρμόστηκαν πολύ πιο εύκολα, γιατί είχαν η μία την άλλη και [01:00:00]είχαν εμένα, που είχα φτιάξει ήδη μια παρέα, και επειδή είμαστε σχετικά κοντά σε ηλικία, ήρθανε στην ουσία σε μία ήδη φτιαγμένη παρέα, με παιδιά από Έλληνες, ήδη γνωρίζοντας αρκετά πράγματα, ήδη έχοντας μία «ζωή», σε εισαγωγικά. Οπότε ήτανε πολύ πιο εύκολα.

Και είπες δε σκοπεύεις να γυρίσεις τουλάχιστον τώρα, στο εγγύτερο μέλλον, στην Ελλάδα, αλλά ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον;

Προς το παρόν θέλω να τελειώσω το πανεπιστήμιό μου. Αργότερα θέλω να κάνω κάποιο master, γιατί η αλήθεια είναι πως μόνο με το bachelor δεν κάνεις πολλά.

Έτσι είναι δηλαδή στη Γερμανία;

Πιστεύω, πιστεύω δεν είναι ότι είναι απλά στη Γερμανία. Πιστεύω ότι είναι και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το κομμάτι της ψυχολογίας ότι το bachelor δε σου προσφέρει πολλές γνώσεις, ώστε να κάνεις κάτι. Είναι πολύ basic πράγματα. Δηλαδή δεν μαθαίνεις κάτι, το οποίο να σου είναι πραγματικά χρήσιμο, ώστε να κάνεις κάτι. Οπότε πιστεύω ότι το master είναι απαραίτητο. Είναι στην ουσία σαν να μην έχεις κάνει τίποτα, αν δεν έχεις κάνει, αν έχεις κάνει μόνο το bachelor. Για αυτό έχω σκοπό να κάνω ένα master, και μετά από κει και πέρα βλέπω. Κυρίως θέλω, σκέφτομαι να ασχοληθώ με την κλινική ψυχολογία, είτε με την νομική ψυχολογία. Ακόμα δεν είμαι σίγουρη. Θα το ανακαλύψω στα επόμενα εξάμηνα, που κάνεις, που κάνεις τον κάθε κλάδο ξεχωριστά.

Και αν θέλεις, πες μου για να το έχουμε και σαν πληροφορία σχετικά με το να βρεις σπίτι ως φοιτήτρια στο Αννόβερο. Δηλαδή σε βοηθάει κάπως το πανεπιστήμιο; Δηλαδή ξέρεις, να το έχουμε και για κάποιον που μπορεί να θέλει να έρθει να σπουδάσει, ναι, σαν συμβουλή.

Ναι. Υπάρχουν φοιτητικές εστίες, οι οποίες τις προσφέρει το πανεπιστήμιο. Είναι πολύ δύσκολο να πάρεις βέβαια θέση, να πάρεις, να σου δώσουν το σπίτι…

Με τη βαθμολογία-

Γιατί προηγούνται-

Μπαίνεις;

Όχι, όχι. Προηγούνται τα παιδιά, τα οποία δεν έχουν πραγματικά κάπου να μείνουν, δηλαδή έρχονται καθαρά και μόνο σε χώρες, από χώρες, από τις χώρες τους για να σπουδάσουν, όπως για παράδειγμα η κοπέλα από το Taiwan. Ήρθε καθαρά από τη χώρα της για να σπουδάσει, οπότε της έχουνε δώσει εστία. Είτε άνθρωποι, οι οποίοι έρχονται από μακρινά μέρη της Γερμανίας για να σπουδάσουνε, για παράδειγμα μία κοπέλα που μένει στη Φρανκφούρτη, η οποία είναι πολύ πιο μακριά, της έχουνε δώσει εστία. Δηλαδή τέτοια άτομα, τα οποία δεν έχουν πραγματικά κάπου να μείνουν και είναι πολύ μακριά, προηγούνται. Εγώ, όπως είπα, ήμουν απ’ το Αννόβερο, το οποίο δεν είναι πολύ μακριά από το Braunschweig, που σπουδάζω, οπότε δεν προηγούμουνα για να μου δώσουν εστία. Οπότε εγώ έψαχνα μόνη μου να βρω σπίτι. Είναι σχετικά δύσκολο να βρεις, γιατί είναι, είναι, είναι σε περιοχή η οποία είναι φοιτητική. Εντάξει, τα νοίκια είναι λίγο πιο ακριβά. Κάποιες φορές το σπίτι δεν, δεν, δεν αξίζει το ενοίκιο που ζητάνε. Προς το παρόν, με το σπίτι που έχω βρει εγώ προσωπικά είμαι ευχαριστημένη. Μετακόμισα το 2020, Νοέμβρη. Προς το παρόν… Γενικά, εντάξει, ήτανε δύσκολο να βρω, αλλά πρέπει, πρέπει απλά να ψάχνεις συχνά. Να το κοιτάς συχνά.

Οκέι, λοιπόν αυτά εγώ ήθελα να σε ρωτήσω για τη ζωή στη Γερμανία γενικά. Θες εσύ κάτι να μοιραστείς από τη ζωή σου, που πιστεύεις ότι θα ήθελες; Ναι.

Νομίζω ότι τα ‘χουμε καλύψει όλα, δεν έχω, δε μου έρχεται κάτι άλλο που να ήθελα να μοιραστώ.

Οκέι, οκέι. Οπότε αυτά, μπορούμε να θυμηθούμε κάτι άλλο… Και γιατί δηλαδή σου λείπει το σουβλάκι;

Εδώ πέρα δεν βρίσκεις σουβλάκι, για να ‘μαι ειλικρινής. Σουβλάκι λέγοντας τυλιχτό, για να μην το μπερδέψουμε με το καλαμάκι που λέμε εμείς στην Αθήνα. Δεν υπάρχει. Ξέρω κυριολεκτικά μόνο ένα μαγαζί που κάνει, και είναι νόστιμο, αλλά είναι σχετικά μακριά από εκεί που μένω, οπότε είναι, δεν είναι ότι μπορώ να πεταχτώ και να πάρω ένα, όπως είναι στην Ελλάδα, που σε κάθε γωνία βρίσκεις και ένα σουβλατζίδικο, είναι πολύ διαφορετικό.

Και το κάνουν-

Κοίταξε, εννοείται, και εννοείται δεν είναι το ίδιο σε σύγκριση με το ελληνικό σουβλάκι. Έχει, έχει διαφορές.

Αυτό θα σε ρωτούσα, ποιες είναι οι διαφορές;

Δε ξέρω, η γεύση είναι…Δεν ξέρω, δεν μπορείς να συγκρίνεις τα υλικά που έχουμε στη Γερμανία με τα υλικά που υπάρχουν στην Ελλάδα, γενικά. Ακόμα και στις φακές για παράδειγμα, οι φακές της Ελλάδας είναι πιο νόστιμες, δεν τις βρίσκεις, όπως είναι εδώ.

Είναι του μετανάστη που του λείπει η πατρίδα του, ας πούμε;

Πιστεύω ότι έχει να κάνει - και ξανά έρχομαι -, πιστεύω ότι έχει να κάνει με τον καιρό και πιστεύω ότι έχει να κάνει με την, με τις καλλιέργειες. Η Ελλάδα πιστεύω ότι έχει λίγο πιο, έχει… Δεν μπορώ να το εξηγήσω, είναι, τη νιώθεις πιο υγιεινή όταν την τρως. Εδώ πέρα το νιώθεις λίγο πιο μεταλλαγμένο. Δεν μπορώ να το εξηγήσω, αλλά έχει σίγουρα πολύ μεγάλες διαφορές.

Πάντως, βάζουνε μέσα κοτόπουλο και χοιρινό ή βάζουνε και αρνί; Γιατί κάπου είχα δει ότι μπορεί να βάζουν άλλο κρέας.

Όχι, κυρίως νομίζω κοτόπουλο ή χοιρινό διαλέγεις. Είτε και καλαμάκι, σουβλάκι.

Α, σκέτο, ναι, ναι, ναι.

Ναι, εννοώ και μέσα στην πίτα στην Ελλάδα. Πώς το κάνουν στην Ελλάδα για παράδειγμα;

Οκέι.

Όχι μόνο γύρο κομμένο, κοτόπουλο είτε χοιρινό, αλλά και το καλαμάκι.

Οκέι. Α, και πώς; Και το λένε σουβλάκι, λένε το τυλιχτό στη Γερμανία; Πώς τα έχουνε; Ποιες είναι οι γερμανικές λέξεις;

Σουβλάκι, ναι, σουβλάκι κανονικά. Θα πεις, άμα παραγγείλεις σουβλάκι, θα σου φέρουν καλαμάκια.

Στη Γερμανία.

Ναι, καλαμάκια τώρα με τα λεγόμενα της Αθήνας, έτσι;

Ναι.

Αν πεις τυλιχτό, πίτα τυλιχτό, θα σου φέρουν το σουβλάκι που λέμε εμείς στην Αθήνα.

Και δηλαδή το λένε τυλιχτό οι Γερμανοί;

Οι Γερμανοί δεν το λένε. Στους Γερμανούς, άμα το πεις, θα σου πούνε: «Pita brot».

Πίτα;

«Pita brot», «brot» είναι το ψωμί. Και θα σου πούνε: «Pita brot», και θα εννοούν δηλαδή το τυλιχτό, που λέμε εμείς. Αλλά δεν το ξέρουνε, δεν το γνωρίζουνε. Δηλαδή τα φαγητά που ξέρει ένας Γερμανός, τα ελληνικά φαγητά που ξέρει ένας Γερμανός, είναι το σουβλάκι, καλαμάκι δηλαδή, γύρο, μπιφτέκι και μετά αυτά που είπα, δηλαδή το καλαμάκι, το μπιφτέκι, το γύρο, όλα αυτά, υπάρχει μία συνταγή, η οποία υπάρχει μόνο στη Γερμανία, στην Ελλάδα δεν το τρώμε, και είναι σάλτσα, την οποία τη λένε «Metaxa».

Την οποία; Κόπηκε.

Την οποία τη λένε «Metaxa». Metaxa, με τυρί από πάνω στο φούρνο.

Και έχει αυτά τα κρέατα;

Μπορείς να τα βάλεις όλα μαζί, κυρίως γύρος σκέτο, μπιφτέκι σκέτο, σουβλάκι σκέτο και όλα με metaxa στο φούρνο. Δηλαδή το λένε: «Gyros mit metaxa überbacken», θα σου πει ο άλλος, και θα καταλάβει ότι θέλει αυτό. Θέλει το γύρο με τη Metaxa και το τυρί από πάνω, στο φούρνο.

Άρα έχουν ουσιαστικά προσαρμόσει το, κάτι ελληνικό στη δική τους κουζίνα; Ή το κάνανε από πριν;

Δεν ξέρω να σου πω την αλήθεια πώς προέκυψε. Το έχουν όλα τα ελληνικά μαγαζιά, όλα τα ελληνικά εστιατόρια. Όλοι οι Γερμανοί ξέρουν ότι θα πάνε σε Έλληνα και θα φάνε αυτό το συγκεκριμένο φαγητό, αλλά στην Ελλάδα δεν το ‘χουμε. Δεν έχω ιδέα πώς έχει, ποιος το βρήκε και πώς-

Ενδιαφέρον αυτό-

Προέκυψε.

Εσύ σαν Ελληνίδα τρως ντόπια γερμανικά φαγητά ή ας πούμε η μαμά σου ή ο μπαμπάς σου στο σπίτι, ή κι εσύ, οι αδερφές σου, δεν ξέρω, μαγειρεύετε μόνο ελληνικά;

Κυρίως ελληνικά τρώμε, για να ‘μαι ειλικρινής. Βασικά ναι, δεν τρώμε γερμανικά φαγητά καθόλου. Δεν είναι νόστιμα, δεν έχουνε την, δεν έχουν την κουζίνα που έχουμε εμείς. Δεν έχουνε αρκετά μπαχαρικά. Τα φαγητά τους είναι λίγο άνοστα. Το μόνο που μπορεί να φάω, αν είμαι έξω, είναι να φάω το λουκάνικο με το ψωμί που τρώνε. Δεν ξέρω αν το έχεις ακουστά. Αντί[01:10:00] για hot dog, δεν τρώνε, δεν έχουν το ψωμί αυτό του hot dog, έχουνε ψωμάκι, κανονικό ψωμάκι. Βάζουν μέσα το λουκάνικο και το τρώνε με κέτσαπ ή μαγιονέζα, μουστάρδα, ό,τι θέλει ο καθένας. Αυτό τρώνε πολύ συχνά. Ή το «gugel wurst», που είναι επίσης πάρα πολύ γνωστό, δεν ξέρω αν το ξέρεις. Είναι επίσης λουκάνικο με κάρυ, και κέτσαπ κάρυ. Και το τρώνε και αυτό πολύ, τέτοιο με πατάτες, ή αυτό που βρίσκω το πιο αηδιαστικό και όμως το τρώνε πάρα πολύ συχνά, είναι το ψωμί με ωμό κιμά. Και τρώνε ψωμάκι με ωμό κιμά.

Δεν έχεις δοκιμάσει;

Ούτε πρόκειται.

Άλλες κουζίνες υπάρχουν έτσι στο Αννόβερο.

Ναι, φυσικά. Βασικά βρίσκεις πάρα πολλά, βρίσκεις ιταλικό, βρίσκεις μεξικάνικα, βρίσκεις ασια… ναι, ασιατικά, ινδικά, κινέζικα, γιαπωνέζικα, διάφορα τέτοια. Τούρκικα πάρα πολλά.

Υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων για κεμπάπ, ας πούμε;

Δε θα το ‘λεγα. Δεν θα το ‘λεγα, γιατί θα σου πω... Γιατί οι Έλληνες κυρίως έχουν εστιατόρια, ενώ οι Τούρκοι κυρίως έχουνε να το πω φαστφουντάδικα. Δηλαδή έρχεται ο άλλος το παίρνει και φεύγει, δεν θα κάτσει να φάει. Οπότε δεν υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός, γιατί όπως είπα κυρίως στον Έλληνα θα πας να κάτσεις να φας, ενώ στον Τούρκο θα το πάρεις και θα φύγεις, ναι.

Και μιας και πιάσαμε φαγητό, έτσι, όσον αφορά τη μουσική. Γενικά, εντάξει, τώρα, στερεοτυπικά μιλάω, αλλά τέλος πάντων, συμβατικά κάπως να το δούμε. Εσείς σαν Έλληνες στο εξωτερικό, ακούτε ελληνική μουσική, γερμανική, άλλη ξένη;

Γενικά ακούγεται…

Σαν τάση-

Ακούνε.

Τώρα ρωτάω, ναι, ναι.

Ναι, ακούνε, ακούνε πολλοί Έλληνες ελληνική μουσική. Εγώ προσωπικά δεν ακούω, δε μου αρέσει. Ακούω περισσότερο ξένη, αλλά όχι γερμανική. Κυρίως περισσότερο αμερικάνικα, αγγλικά τραγούδια. Θα ακούσω ελληνικά παλιά κυρίως. Η μουσική που βγαίνει τώρα δεν είναι τόσο του γούστου μου. Πάντως, ακούγεται και η γερμανική μουσική, περισσότερο γερμανική ραπ. Ακούνε, ακούνε, ακούνε. Ακόμα και Έλληνες, καθαρά Έλληνες της Γερμανίας, ακούνε γερμανική μουσική. Εγώ προσωπικά όχι, δεν μου αρέσει τόσο πολύ.

Είναι και θέμα γούστου, εννοείται. Απλά ξέρεις-

Ε, ναι-

Σαν τάση. Οκέι.

Αλλά ακούνε, αλλά ακούνε γενικά.

Οκέι. Τώρα από άποψη θρησκείας, υπάρχει ορθόδοξη εκκλησία ή κάνετε κάποιο πανηγύρι; Μαζεύεστε, Πάσχα γιορτάζετε, ας πούμε; Ξέρεις, διάφορα.

Ναι, υπάρχει ορθόδοξη εκκλησία στο Αννόβερο. Εγώ προσωπικά δεν πιστεύω, άρα δεν πάω, αλλά μαζεύονται Πάσχα, Ανάσταση και τα λοιπά. Δηλαδή πηγαίνουνε στην εκκλησία, υπάρχει παπάς, κάνει κανονικά Λειτουργία κάθε Κυριακή. Τώρα δεν ξέρω λόγω Corona, πάντως έκανε. Και είναι, υπάρχει πάρα πολύς κόσμος που πηγαίνει, ναι.

Οκέι, ωραία.