[00:00:00]Είναι Δευτέρα 10 Οκτωβρίου του 2022, είμαι με τον κύριο Πέτρο Πιπερίδη, είμαστε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Παγκράτι. Εγώ ονομάζομαι Ιωάννα Γεωργοπούλου, είμαι ερευνήτρια στο Istorima και ξεκινάμε. Πέτρο καλησπέρα!

Καλησπέρα, και από μένα.

Θα ήθελες να μας πεις λίγα πράγματα για σένα; Που γεννήθηκες;

Γεννήθηκα στην Αθήνα. Οι γονείς και οι δύο γεννήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και ήρθαν εδώ και οι δύο, κατά σύμπτωση το ΄65, και τα τελευταία 24 χρόνια εργάζομαι στο μαγαζί ως τρίτη γενιά.

Το οποίο μαγαζί είναι ζαχαροπλαστείο.

Ναι, ζαχαροπλαστείο με εργαστήριο, μαζί!

Λέγεται «Lido». Πώς προέκυψε το όνομα;

Το όνομα! Το όνομα είναι σαν μύθος ας το πούμε, ήταν καθαρά επιλογή του παππού. Την σύζυγό του την φώναζε με το χαϊδευτικό «Λούλα», από το Ζαφειρία -μη με ρωτήσεις πάλι δεν γνωρίζω πως βγήκε- και ήθελε να βγάλει το μαγαζί «Λούλα». Δεν τους ακουγότανε πολύ εύηχο, οπότε αποφασίσανε μία παραλλαγή «Lido».

Πώς ξεκίνησε έτσι το μαγαζί; Δηλαδή ο παππούς σου ήταν στην Κωνσταντινούπολη και ήρθε…

Είχε ζαχαροπλαστείο, για την ακρίβεια εργαστήριο εκεί στην Κωνσταντινούπολη, αλλά μετά τα συμβάντα που είχαν γίνει εκείνη την εποχή και αναγκαστικά με την ανταλλαγή πληθυσμών, αποφάσισαν ότι- Αποφάσισαν; Έπρεπε να φύγουν, και επέλεξαν την Ελλάδα που ήταν ο πιο-

Οικείος ίσως.

Ναι! προορισμός για τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης. Ήρθε εδώ εργάστηκε σε ένα ζαχαροπλαστείο για ένα-ενάμιση χρόνο και μετά αποφάσισε να ανοίξει το δικό του κατάστημα.

Θυμάσαι πιο έτος ήρθε;

Ναι, ήρθε το ΄65.

Και το κατάστημά σας το άνοιξε ποιο έτος;

Το άνοιξε το ΄67. Για την ακρίβεια 1η Σεπτεμβρίου το ΄67.

Έχετε ένα από τα πιο έτσι, χαρακτηριστικά μαγαζιά στο Παγκράτι, έρχονται από πάρα πολλές διαφορετικές περιοχές της Αθήνας, ουρές… Δεν παραπονιούνται για τις ουρές. Έχω μείνει και εγώ σε ουρά. Τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που, έτσι, έχει κρατήσει το μαγαζί; Τι κάνει ένα μαγαζί να είναι έτσι καλό;

Κοίτα, σίγουρα είναι πρώτα από όλα η ποιότητα. Πρέπει να διατηρήσεις την ποιότητα. Σίγουρα παίζανε ρόλο και οι συνταγές που ήταν ιδιαίτερες, που έφερε ο παππούς από την Κωνσταντινούπολη, γιατί μιλάμε για άλλες εποχές, δεν ήταν συνταγές που ψάχνεις στο Internet, και μέσα σε τρία δευτερόλεπτα θα σου βγάλει 1.000 -1.500 αποτελέσματα. Τότε ήταν, που τις ξέρανε ελάχιστοι. Για αυτό ήτανε και κρυφές μεταξύ των «μαστόρων» ας πούμε, και των βοηθών. Οπότε ήταν επιτυχημένη συνταγή, άρεσε, διατηρήσαμε και τη συνταγή, και την ποιότητα του παππού και μετά είναι και τόσα χρόνια που οι σχέσεις που έχουμε αναπτύξει με τους πελάτες είναι πλέον φιλικές, είναι πολλοί πελάτες που είναι και αυτοί τρίτης γενιάς.

Και φαντάζομαι ηλικιακή γκάμα και μικροί και μεγάλοι, έτσι;

Σίγουρα, σίγουρα, ναι-

Δεν έχει περιορισμό.

Έρχονται πολλοί πελάτες που λένε: «Μας έφερναν σε καροτσάκι» και έρχονται τώρα με τα παιδιά τους!

Φοβερό.

Ναι.

Θυμάσαι έτσι μικρός, η πρώτη σου ανάμνηση στο μαγαζί ποια ήταν; Σε έφερνε ο μπαμπάς, σε έφερνε ο παππούς;

Μικρός-μικρός για την ακρίβεια με φέρνανε οι γιαγιάδες. Γιατί ήταν η εποχή που και ο μπαμπάς και ο παππούς ήτανε στο μαγαζί, και ήτανε η κλασική μου βόλτα το Σαββατοκύριακο, όταν δεν είχα σχολείο που ερχόμουνα να βοηθήσω, όσο μπορούσα να βοηθήσω, κυρίως για παιχνίδι.

Οι μυρωδιές είναι χαρακτηριστικές. Ποια μυρωδιά θυμάσαι έτσι μπαίνοντας στο-.

Ε το τσουρέκι!

Το τσουρέκι.

Το τσουρέκι.

Συνταγή σου είχε δείξει ο παππούς;

Ναι!

Δεν στα έκρυβε;

Όχι, όχι, όχι! Και ο παππούς, αν και ήμουνα αρκετά μικρός…

Σε τι ηλικία περίπου θυμάσαι, έτσι, την πρώτη ανάμνηση;

Πρέπει να ήμουνα οχτώ με εννέα ετών. Ήταν οι τελευταίες αναμνήσεις, γιατί εκείνη την εποχή ήτανε που έφυγε και ο παππούς από τη ζωή. Όταν ήμουν σε εκείνη την ηλικία.

Οι ιστορίες, έτσι, που σου έλεγε μέσα στο μαγαζί όταν ερχόσουν; Θυμάσαι κάποια αστεία ίσως;

Αστείες… Επειδή έκλεισα και εγώ 24 χρόνια, μεταγενέστερες θυμάμαι αλλά έχουνε γίνει πολλά αστεία περιστατικά δηλαδή-

Θυμάσαι κάποια χαρακτηριστικά-

Ναι, ναι. Είναι Πάσχα, φτιάχνουμε τα σοκολατένια τα ζωάκια, και ο κόσμος ήθελε να διαλέξει με την ησυχία του, γιατί είχαμε πολύ μεγάλη ποικιλία σε σχέδια, αλλά ήταν χαρακτηριστικά μία κυρία που είχε κάτσει περίπου τρία τέταρτα μες στο μαγαζί. Όταν τη ρωτάω λέω: «Συγνώμη μπορώ να σας βοηθήσω; Γιατί βλέπω ότι προβληματίζεστε». Μου δείχνει δύο σχέδια από δύο λαγουδάκια, και μου λέει: «Θα ήθελα - λέει - δεν μπορώ να βγάλω άκρη να μου πεις τι είναι – λέει -, λαγός ή κουνέλι;». Αυτό είναι το πιο περίεργο ας πούμε-

Ναι, ναι.

[00:05:00]Και όπως καταλαβαίνεις δεν μπορούσα να ξεχωρίσω το σοκολατένιο αν ήταν λαγός ή κουνέλι!

Εννοείται, εννοείται. Τα υλικά ο παππούς από που τα αγόραζε; Έφερνε και κάτι από Κωνσταντινούπολη;

Ναι, ναι. Έφερνε τότε αρκετές πρώτες ύλες και από Κωνσταντινούπολη, γιατί λογικό πριν 50 χρόνια δεν υπήρχανε και τόσες εταιρείες εδώ. Ακόμα παίρνουμε ορισμένα πράγματα από Κωνσταντινούπολη, που σίγουρα το πιο γνωστό είναι το μαχλέπι γιατί είναι καθεαυτού από την Κωνσταντινούπολη.

Έτσι, εκτός από τα τσουρέκια που είναι τα χαρακτηριστικά, που έρχονται από κάθε γειτονιά, τι άλλο είναι αυτό που θα αναζητήσουν στο μαγαζί σας πάρα πολύ; Δηλαδή θα έρθουν από την άλλη άκρη να το πάρουν, να τους θυμίσει την Πόλη ας πούμε.

Το τσουρέκι σίγουρα, και ιδιαίτερα την περίοδο του Πάσχα. Αντίστοιχα την περίοδο των Χριστουγέννων για τον κουραμπιέ, το μελομακάρονο και την πολίτικη βασιλόπιτα. Η οποία είναι, ουσιαστικά μια παραλλαγή με το τσουρέκι. Είναι πολύ οικεία δηλαδή με το τσουρέκι.

Όταν ήσουν μικρός θυμάσαι την πρώτη φορά που μπήκες στην κουζίνα μαζί έτσι, με τον μπαμπά ή τον παππού και φτιάξατε κάτι μαζί;

Ναι, ναι. Ήτανε περίοδος Πάσχα, που φτιάχναμε τα σοκολατένια τα σπιτάκια και ήταν η καλύτερη περίοδος… να βρίσκεσαι στο εργαστήριο.

Η γειτονιά εδώ στο Παγκράτι; Πως ήταν όταν εσύ ξεκίνησες ας πούμε, να… Αρχικά σε τι ηλικία ξεκινάς να ασχολείσαι εσύ με το μαγαζί, και πως πήρες την απόφαση αυτή; Ξέρω ότι είχες φύγει και στο εξωτερικό και γύρισες. Πως προέκυψε; Πως είπες ότι: «Εγώ τώρα, θα ξεκινήσω να συνεχίσω την παράδοση του μαγαζιού…» κλπ.

Εγώ ξεκίνησα να έρχομαι το ΄98 παράλληλα με τις σπουδές μου, αναλόγως, είτε πρωί είτε απόγευμα. Μετά έλειψα ένα χρόνο στο εξωτερικό για το Μεταπτυχιακό.

Που ήταν;

«Στρατηγική Διαχείριση Ποιότητας».

Άρα εκμεταλλεύτηκες και αυτά που, έτσι, αποκόμισες και για την επιχείρηση…

Σίγουρα, σίγουρα, ναι! Ήθελα να κάνω και κάτι το οποίο θα μου χρησιμεύσει και στη δουλειά. Ήμουν τυχερός επειδή το εξάσκησα έστω επαγγελματικά, λίγο κατά τη θητεία μου στο Ναυτικό, το οποίο είχε συγκεκριμένο τμήμα για αυτό που σπούδασα. Μου άρεσε, αλλά μου άρεσε στο μαγαζί πάρα πολύ, είχα συνηθίσει την καθημερινή επικοινωνία με τον κόσμο. Δεν μπορούσα δηλαδή να φανταστώ τον εαυτό μου σε ένα γραφείο, σε εισαγωγικά «αποκομμένος από τον κόσμο». Έχω συνηθίσει την καθημερινή επαφή με τους πελάτες.

Ήταν δηλαδή για σένα σίγουρο ότι θα επέστρεφες Ελλάδα όταν έφυγες για έξω; Δεν σου πέρασε από το μυαλό ότι: «μήπως να μείνω Αγγλία;»

Όχι, όχι. Ήμουνα σίγουρος ότι θα επιστρέψω!

Θυμάσαι έτσι όταν… Τη δεκαετία του 90; Πως ήταν, έτσι εδώ, η γειτονιά σας, γύρω-γύρω το Παγκράτι; Διαφέρει από σήμερα;

H γειτονιά πάνω-κάτω ήταν η ίδια, απλώς ήτανε τότε άλλες εποχές. Θα ακουστεί λίγο κλισέ αυτό που θα πω αλλά, υπήρχε πιο πολλή δουλειά σε όλα τα καταστήματα -και σε εμάς και στα υπόλοιπα- και είχε πολύ, πιο πολύ κόσμο. Δηλαδή τον κόσμο που βλέπεις τώρα στη γειτονιά να κυκλοφορεί στις γιορτές τη δεκαετία του ΄90 ήταν ένα σύνηθες καθημερινό φαινόμενο.

Κατάλαβα. Ο παππούς σε τι ηλικία φεύγει;

Το ΄86. Ήταν 67 ετών.

Ερχόταν μέχρι και τελευταία στιγμή στο μαγαζί; Έστω έτσι σαν παρουσία;

Ο παππούς δούλευε κανονικά.

Κανονικά;

Κανονικότατα, και δεν είχε κανένα πρόβλημα υγείας Δεν ξέρω τώρα αν ενδιαφέρει τόσο πολύ σε λεπτομέρειες. Μια μέρα ένιωσε μία αδιαθεσία ενώ ήταν στο μαγαζί, πήγε σε μία ιδιωτική κλινική, τον παρακολούθησαν, λένε: «Δεν έχετε τίποτα», και παίρνει εξιτήριο να βγει. Και την ώρα που του πάει οι γονείς –συγγνώμη- η σύζυγός του, και ο πατέρας μου ρούχα να αλλάξει, να βγει, λένε: «Έφυγε από τη ζωή», από ενδό- μικρόβιο του νοσοκομείου, που κόλλησε χωρίς λόγο και αιτία, χωρίς να έχει ουσιαστικά πρόβλημα υγείας.

Η τελευταία ανάμνηση με τον παππού στο μαγαζί την θυμάσαι;

Πάλι Πάσχα ήτανε στο μαγαζί, ναι, να φτιάχνει και να συναρμολογεί τα σπιτάκια τα σοκολατένια που τα κάνε εξ ολοκλήρου στο χέρι!

Μου είπες πριν ότι μυστικά που ήξερε εκείνος ενδεχομένως, δεν τα ήξεραν οι υπόλοιποι που τον βοηθούσαν απαραίτητα. Άρα κράταγε, υπήρχαν μυστικά στη συνταγή που τα ήξερε μόνο εκείνος;

 Αυτό ήτανε κυρίως όσο ήταν στην Κωνσταντινούπολη.

Τι σου είχε πει;

Ήτανε διηγήσεις του ίδιου, πόσο περίεργα ήταν ακόμα πιο παλιά. Εκείνος, επειδή ήτανε ορφανός από μικρός αναγκάστηκε να δουλέψει από πολύ μικρός. Τότε δεν υπήρχαν και οι περιορισμοί ηλικιακά, δούλευε από εννέα ετών σε ζαχαροπλαστείο, όσο περίεργο και αν ακούγεται αυτό. Και τότε στην [00:10:00]Κωνσταντινούπολη, οι αρχιμάστορες όταν ήταν να ζυμώσουν, έβγαζαν έξω όλους τους βοηθούς, για να μην δουν τη δόση των υλικών, και ένα ακόμα πολύ περίεργο είναι, σε ένα από τα τελευταία που δούλευε πιο μεγάλος, ο αρχιμάστορας έβαζε πάνω στη ζυγαριά -όταν ζύγιζε κάτι- και το ένα του παπούτσι!

Γιατί;

Γιατί μόνο εκείνος ήξερε το βάρος του παπουτσιού και να μην μπορεί κανείς να υπολογίσει το βάρος, όσο περίεργο και αν ακούγεται.

Τώρα ισχύουν τέτοια πράγματα;

Όχι, όχι!

Όχι, όχι.

Τώρα είναι αλλιώς. Δηλαδή μπορείς την δόση να τη βρεις από οπουδήποτε!

Ναι, ναι.

Πέτρο χάρηκα για όλα όσα μοιράστηκες σήμερα μαζί μου.

Εγώ, η χαρά ήτανε δικιά μου.

Να είσαι καλά!

Επίσης.