[00:00:00]Καλησπέρα! Είμαι η Δανάη Τέσσα και είμαι ερευνήτρια για το Istorima. Βρίσκομαι στο Χολαργό Αττικής. Είναι Τρίτη 3… όχι, 2 Μαρτίου 2021 και βρίσκομαι με τον Πέτρο Λύρο. Γειά σου, Πέτρο.

Γειά σου, Δανάη.

Πού βρίσκεσαι τώρα;

Βρίσκομαι στον Άγιο Ελευθέριο.

Εκεί μένεις μόνιμα;

Αυτή τη στιγμή ναι.

Ωραία... Είχαμε πει πως θέλαμε να συζητήσουμε για την καραντίνα και για τη γενικότερη κατάσταση με τον Covid και όλα αυτά. Ήθελα να σε ρωτήσω αρχικά, επειδή έχει και σημασία για την ιστορία μας: Με τι ασχολείσαι επαγγελματικά;

Έχω σπουδάσει και έχω τελειώσει Μουσικολογία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και αυτή τη στιγμή διδάσκω μουσική σε ένα ωδείο εδώ στην Αθήνα, στην Πανόρμου.

Διδάσκεις όργανα, αρχικά;

Διδάσκω κλασική κιθάρα, κλασικό πιάνο, θεωρία, μουσική θεωρία, μουσική αρμονία... Αυτά πάνω-κάτω!

Ωραία... Λοιπόν, θα ‘θελα να μου πεις για το πού σε βρήκε πρώτη καραντίνα αρχικά.

Λοιπόν, η πρώτη καραντίνα με βρήκε όσο ήμουνα στρατιώτης στην ΕΛ.ΔΥ.Κ, στις Ελληνικές Δυνάμεις Κύπρου, κάτω στη Λευκωσία. Εκεί ήταν η πρώτη που με βρήκε, που μέναμε, όπως έλεγα και πριν, τρεις μήνες μέσα στο στρατόπεδο... τριακόσια άτομα! Οπότε, δεν ήταν και τόσο καραντίνα, όσο αυτή που περνούσατε στην Αθήνα τουλάχιστον.

Τι σε οδήγησε στο να διαλέξεις την Κύπρο ως μέρος για το στρατό;

Θα σου πω: Είχα ακούσει από πριν ότι είναι το μόνο μέρος που θα πας και θα πληρώνεσαι αρχικά, γιατί ο μισθός του στρατιώτη στην Ελλάδα είναι, αν θυμάμαι καλά, 8 ευρώ το μήνα, ενώ στην Κύπρο ήταν στα 260. Και αν έπαιρνες και βαθμό, όπως πήρα εγώ, του δεκανέα όπως λέμε, είναι και 100 ευρώ πάνω. Οπότε, πληρωνόμουνα 360 το μήνα, που εντάξει, άμα σου πληρώνουν και το φαγητό, τη διανυκτέρευση και όλα αυτά, είναι… εντάξει, είναι κάποια καλά λεφτά, ας πούμε, για στρατό.

Περίγραψέ μου την κατάσταση μέσα το στρατό, που σας βρήκε η καραντίνα εκεί.

Α! Μέσα στο στρατόπεδο, εντάξει, δεν ήταν κάτι. Όπως μπορείς να το φανταστείς τώρα. Τα πάντα λειτουργούσαν κανονικά: οι υπηρεσίες, αγγαρείες, δουλειές. Απλά δεν είχαμε εξόδους όπως είχαμε πριν. Δηλαδή, κανονικά όταν δεν έχεις υπηρεσία στο στρατό έχεις έξοδο. Μπορείς να βγεις έξω, να πας για καφέ, να πας για να φας, οτιδήποτε για κάποιες ώρες. Από τότε που άρχισε η καραντίνα δεν μπορούσες να το κάνεις αυτό. Όταν ήσουνα ελεύθερος απλά έμενες μέσα!

Πώς σου φάνηκε αυτό όταν έμαθες ότι δε θα μπορείς να βγαίνεις έξω;

Στην αρχή είχαμε ξενερώσει φουλ όλοι, γιατί, ντάξει, είναι το μόνο που περιμένεις, ξέρω ‘γώ, το πότε θα έχεις έξοδο να βγεις, να βγεις καμιά βόλτα, να πιείς καφέ κτλ. Αλλά... Ήταν άσχημο, τέλος πάντων, για αρχή τουλάχιστον. Βασικά, μέχρι το τέλος άσχημο ήτανε. Όλοι γκρινιάζαμε. Μετά είναι που συνειδητοποιείς ότι δεν ήταν τελείως τόσο άσχημα όσο το περίμενες, αυτό που σου ‘λεγα πριν, γιατί, εντάξει, είναι που δεν είναι παραγωγικός χρόνος αυτός που περνάς μέσα στο στρατό, τουλάχιστον να περνάς έτσι. Και γλυτώνεις και έξοδα! Δηλαδή, ό,τι παίρνεις από λεφτά μένουν στην τσέπη σου, κατάλαβες;

Πώς έβλεπες ότι επηρέαζε η έλλειψη εξόδου τα άτομα γύρω σου στο στρατό, που ήσασταν τριακόσια άτομα;

Αυτό ήταν λίγο περίεργο, ειδικά για τα πιτσιρίκια που είχε μέσα. Γιατί εγώ ήμουν από τους μεγάλους. Ήμουνα 26 χρόνων όταν μπήκα. Το 90% που ήτανε μέσα ήτανε παιδιά 18 χρονών και ναι, δεν… Λίγο είχαν αρχίσει και τα χάνανε. Ντάξει, τεταμένα τα νεύρα. Αλλά, νομίζω κάπου πάνω στο μήνα αρχίσαμε συνηθίσαμε. Δεν ήτανε κάτι. Και είχαν αρχίσει λίγο και το παίρνανε και [00:05:00]πιο χαλαρά οι αξιωματικοί μέσα, δηλαδή οι υψηλόβαθμοι. Δηλαδή, «Εντάξει, δεν βγαίνουμε που δεν βγαίνουμε, να τους έχουμε λίγο πιο χαλαρά, ας πούμε, να μην είναι τόσο στην τσίτα τα πράγματα», γιατί γενικά ο στρατός κάτω στην Κύπρο θεωρείται λίγο πιο σκληρός, ας πούμε. Είναι πιο… σε σχέση με την Ελλάδα. Πρέπει να ‘σαι πιο… δεν ξέρω, ετοιμοπόλεμος να το πω; Να ‘σαι πιο στην τέντα, όπως το λένε! Να κάνεις καλά τις δουλειές σου, γιατί πέφτουν πολύ εύκολα κυρώσεις όπως φύλακες, όπως στερήσεις εξόδου... Τώρα θα μου πεις μες την καραντίνα τι στέρηση εξόδου να φας; Αλλά εντάξει, βρίσκανε άλλες ποινές για όσους κάνανε παραπτώματα, τέλος πάντων.

Τι ποινές βρίσκανε καινούριες;

Κυρίως ήταν οι φυλακές, οι οποίες δεν ξέρω αν γνωρίζεις πώς λειτουργούν. Είναι ότι άμα συμπληρώσεις κάποιον αριθμό από φυλακές ότι υπηρετείς παραπάνω θητεία στο τέλος. Οπότε, αυτό ήταν το κύριο, κατάλαβες. Τέλος πάντων, δεν είχαμε τίποτα το ιδιαίτερο μέσα. Ήταν όλοι ήσυχοι ευτυχώς, οπότε δεν είχαμε φασαρίες... Ντάξει, λίγο τα νευράκια ήτανε τσίτα, γιατί, καταλαβαίνεις, ήτανε πολλά άτομα μέσα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα...

Σας οδηγούσε σε εντάσεις μεταξύ σας;

Σε εμένα συγκεκριμένα δεν θα το ‘λεγα, όχι, καθόλου. Λίγο έβλεπα... Υπήρχαν μερικοί τσακωμοί παραπάνω από κάποιους, κάποια άτομα, αλλά όχι τίποτα το φοβερό, που δεν ξέρω αν ήτανε συγκεκριμένα από τέτοιο, λόγω καραντίνας, επειδή ήμασταν μέσα ή άμα θα γινόταν έτσι κι αλλιώς, τέλος πάντων. Κατάλαβες...

Θυμάσαι τέτοιους τσακωμούς να μου περιγράψεις; 

Τσακωμούς συγκεκριμένα; Κοίτα, είχαμε… Ας πούμε, υπήρχαν κάποια περιστατικά με τους αξιωματικούς... Λοιπόν, είχαμε κάποιους «δημοσιογράφους» μέσα στο στρατόπεδο. Υπάρχει ένα δίκτυο που λέγεται Ο Σπάρτακος. Είναι σαν ένα blog —δεν ξέρω αν το έχεις ακούσει— όπου μπαίνουν όλοι οι στρατιώτες και γράφουνε τα παράπονά τους μέσα, ανώνυμα βέβαια. Και ήταν κάποιοι οι στρατιώτες που δεν τους άρεσε τόσο που οι αξιωματικοί μπορούσαν να πηγαινοέρχονται μέσα στο στρατόπεδο, να μπαινοβγαίνουν μάλλον, να πηγαίνουν σπίτια τους και μετά να γυρνούσαν, ενώ εμείς έπρεπε να μένουμε μέσα, Οπότε, υπήρχαν κάποια άρθρα του στυλ «Γιατί μπορούν να το κάνουν αυτό οι αξιωματικοί και εμείς πρέπει να μένουμε ντε και καλά μέσα;», «Γιατί αυτοί μπορούν να κυκλοφορούν και εμείς πρέπει να είμαστε μέσα;». Και ήταν ένα παράδειγμα, ας πούμε, όπου είχαν μπει κάποιοι αξιωματικοί μέσα Κυριακή, θυμάμαι, που Κυριακή υποτίθεται πως Σάββατο-Κυριακή είναι όλοι ελεύθεροι. Δεν χρειάζεται να έρθουμε στο στρατόπεδο. Είναι μόνο ο αξιωματικός υπηρεσίας μέσα —ο πώς τον λένε—, ο όποιος έχει υπηρεσία να προσέχει το στρατόπεδο. Όλοι οι άλλοι είναι έξω. Και είχαν έρθει, θυμάμαι, κάποιοι αξιωματικοί για να παίξουνε μπάσκετ εκεί στο τέτοιο που είχαμε. Και είχαν ανεβάσει σε αυτό, το Σπάρτακο —με φωτογραφίες κιόλας, φωτογραφικό υλικό από τους συγκεκριμένους αξιωματικούς— ότι είχαν έρθει μέσα παράνομα ουσιαστικά! Και οι οποίοι, επειδή αυτόν το Σπάρτακο τον κοιτάνε και ακόμα πιο υψηλόβαθμοι από την Ελλάδα, ξέρεις, αυτούς που τους κάνουν assigned, τέλος πάντων, το είδανε και πέσανε… Δεν ξέρω, νομίζω πέσανε τηλέφωνα και πρέπει να φάγανε πολύ κράξιμο! Και αυτοί οι συγκεκριμένοι μετά είχαν νευράκια με τους στρατιώτες, γιατί δεν ξέρανε ποιος το έκανε. Είναι ανώνυμα όλα αυτά απ’ το Σπάρτακο. Οπότε, άρχισαν τα καψόνια προς όλους τους στρατιώτες, στυλ, μας βγάζανε για αναφορά τρεις τέσσερις φορές τη μέρα... Η αναφορά είναι που πρέπει να φορέσεις όλο σου τον εξοπλισμό και να πας να συγκεντρωθείς, τέλος πάντων, για να σας δώσει την αναφορά, τι θα γίνει από δω και πέρα, τέλος πάντων. Και γινόταν αυτό τρεις τέσσερις φορές κάθε μέρα έτσι, χωρίς λόγο. Αυτά είναι τα καψόνια, όπως τα λες! Καθαριότητες έξτρα που δεν χρειαζόντουσαν, γυμναστικές, διάφορα... Εντάξει. Αλλά δε[00:10:00]ν ήταν και τίποτα το τρομερό αυτό, εντάξει. Απλά είχανε λίγα νευράκια παραπάνω και τα βγάζαν έτσι. Τέλος πάντων. Αυτό ήταν ένα περιστατικό με τους τέτοιους. Είχαμε κάτι άλλα του στυλ… Επειδή ήμασταν πολλά άτομα μέσα στο στρατόπεδο, και μάλιστα φιλοξενούσαμε στο δικό μας, που ήταν από τα πιο μεγάλα στην Κύπρο, πολλούς φαντάρους που ερχόντουσαν σαν νέοι, έπρεπε να περάσουν δύο βδομάδες καραντίνα, όπως όταν πηγαίνεις σε μία άλλη χώρα αυτή τη στιγμή πρέπει να κάνεις δύο βδομάδες καραντίνα κάπου. Έτσι γινόταν και κάτω σε μας. Και επειδή είχαμε ένα μεγάλο κτίριο στο δικό μας στρατόπεδο ερχόντουσαν και έναν σε μας για δύο εβδομάδες. Οπότε, είχαμε φτάσει, νομίζω, capacity του στρατόπεδου σε κάποια φάση… τα πεντακόσια άτομα, πεντακόσια πενήντα; Και είχαμε αρχίσει και ξεμέναμε από κάποια είδη φαγητού. Ναι, στυλ γάλα, δημητριακά, ψωμιά, νομίζω κάτι τέτοια. Και υπήρχαν κάτι παράπονα, πάλι στο Σπάρτακο, που σου είπα πριν για αυτά, όπου τα είδαν πάλι οι υψηλόβαθμοι και πρέπει να πέσανε πάλι τηλέφωνα στους δικούς μας και να έπεσε κράξιμο —μπορεί να χάσανε και βαθμοί μερικοί άνθρωποι για αυτό. Δηλαδή, ήταν αρκετά βαρύ για αυτούς. Οπότε, είχαμε πάλι σε αυτή τη φάση μερικά καψόνια μέχρι να βγει και καλά ο ένοχος που έγραψε αυτό το άρθρο για να παραδεχτεί και τέτοια πράγματα, κάτι που δεν έγινε ποτέ, εννοείται, λόγω ανωνυμίας. Ναι. Τέτοια πραγματάκια. Δεν, εντάξει... Αλλά αυτό, δεν ήταν τίποτα το φοβερό.

Είχατε ελεύθερο χρόνο καθόλου;

Ναι, ναι, εννοείται, εννοείται. Και βασικά, θα σου πω. Εγώ επειδή ήμουνα στα τελειώματα μου ευτυχώς τότε, σαν πιο… Στην Κύπρο γενικά παίζει πολύ το παλιός–νέος, όπως υπάρχει σε μία δουλειά, τέλος πάντων, όπου ο καινούργιος θα αναλάβει περισσότερες, πιο βαριές υπηρεσίες, και τέτοια πράγματα. Έτσι κάτω, επειδή εγώ ευτυχώς θεωρούμουνα παλιός, ας πούμε, είχανε μπει οι καινούργιοι και αναλάμβαναν περισσότερο αυτοί τις πιο βαριές υπηρεσίες και καθαριότητες και αγγαρείες κτλ. Εγώ είχα αρκετό χρόνο —μην σου πω ψέματα—, ειδικά τότε. Τώρα οι καινούργιοι... Δεν είχαν τόσο ελεύθερο χρόνο! Ντάξει, περνούσαν λίγο πιο σκληρά από μας, αλλά ναι. Τι έκανα σε αυτό τον ελεύθερο χρόνο θες να με ρωτήσεις; 

Ναι!

Προσωπικά κυρίως διάβασμα. Είχα φέρει ευτυχώς, είχα ψυλλιαστεί ότι θα γινόταν κάτι τέτοιο και είχα φέρει πολλά βιβλία μαζί μου. Άμα ήμουνα και σίγουρα θα ‘χα φέρει και το laptop μου, σκέψου, γιατί δεν υπάρχει θέμα με αυτό κάτω, τουλάχιστον πολλά παιδιά που είχανε laptop μαζί τους... Και κυρίως διάβασμα. Είχαμε πολλά γηπεδάκια για ποδόσφαιρο, για μπάσκετ, για τένις και τέτοια πράγματα κάτω. Οι εγκαταστάσεις ήταν αρκετά καλές. Γυμναστήριο επίσης, οπότε ασχολιόμασταν με αυτά αρκετά. Αλλά ναι, κυρίως αυτά. Δεν έχεις και πολλά να κάνεις.

Επίσης, ένα καλό που μου έκατσε εμένα είναι ότι στην ΕΛ.ΔΥ.Κ, που σου είπα, υπάρχει η ορχήστρα! Και ναι, εμένα με είχανε πάρει στο συγκεκριμένο στρατόπεδο για να είμαι στην ορχήστρα κιόλας, οπότε είχαμε και αυτό το outlet. Δηλαδή, είχαμε έναν χώρο της ορχήστρας, που πριν από την καραντίνα κιόλας κάναμε πρόβες εντατικά, γιατί είχαμε κάποια events να πάμε, στυλ Χριστούγεννα, για Πρωτοχρονιά... Και θυμάμαι το τελευταίο ήτανε που είχαμε παίξει για Τσικνοπέμπτη κιόλας, στη Λέσχη Αξιωματικών! Ναι, είχαμε φτιάξει ένα πρόγραμμα, τέλος πάντων, και είχαμε πάει και τους είχαμε παίξει, αλλά μετά από αυτό, ντάξει, ακυρώθηκαν όλα τα events προφανώς. Αλλά, εμείς είχαμε ευτυχώς ακόμα την ορχήστρα, το χώρο εκεί πέρα. Είχα και ένα όργανο, τέλος πάντων, κάτω και μπορούσα και παίζαμε κιόλας. Ντάξει, περνούσε και η ώρα εκεί ευχάριστα.

Τι όργανο είχες φέρει κάτω;

Δεν είχα φέρει. Μας είχανε προσφέρει, μας είχανε διαθέσει αυτοί μάλλον. Είχανε διάφορα όργανα. Είχανε και το πιάνο, είχα και κιθάρα, είχαμε διάφορα. Και ντραμς είχε κάτω. Πολλές κιθάρες, βασικά, και ηλεκτρικές και ακουστικές. Παραδόξως για στρατόπεδο ήτανε πλήρως εξοπλισμένο από αυτά, ναι. Οπότε, ναι, περνούσε ο χρόνος. Δεν ήταν ότι… Ντάξει, είχαμε πραγματάκια να κάνουμε.

Περίγραψέ μου λ[00:15:00]ίγο τη δομή της ορχήστρας.

Τη δομή της ορχήστρας, ΟΚ. Η ορχήστρα ήτανε καθαρά… Η οδηγία που είχαμε από την αρχή, τέλος πάντων —γιατί υπήρχε ο υπεύθυνος αξιωματικός της ορχήστρας. Μας είπε όταν πήγαμε ότι «Θέλουμε λαϊκό πρόγραμμα», το οποίο δεν είναι εμένα το φόρτε μου. Ήθελαν λαϊκό πρόγραμμα, θυμάμαι, και για… Α, και χριστουγεννιάτικα ήταν τότε. Είχα πάει τέλη Νοέμβρη κάτω στην Κύπρο, οπότε πρέπει να ετοιμάσουμε χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα. Και θα μας έπαιρναν, τέλος πάντων, να μας πάνε σε διάφορα μέρη για να τραγουδήσουμε κάλαντα και τέτοια πράγματα. Οπότε, ήμασταν —πόσοι ήμασταν;— γύρω στα δέκα άτομα στην ορχήστρα, που προσπαθούσαμε να βγάλουμε ένα λαϊκό πρόγραμμα και κάποια χριστουγεννιάτικα μαζί. Χριστουγεννιάτικα θυμάμαι ήτανε κάλαντα από διάφορες περιοχές, που εγώ δεν τα είχα ξανακούσει ποτέ στη ζωή μου. Ευτυχώς είχαμε ένα παλικάρι ο οποίος ήταν πάρα πολύ καλός με αυτά. Ήταν και τραγουδιστής, πιανίστας, έτσι, του λαϊκού κυρίως. Ήξερε και πολλά δημοτικά, οπότε μας βοήθησε αυτός και τα βγάλαμε αρκετά και βγήκε καλή δουλειά. Αλλά εντάξει, ναι. Καλή εμπειρία. Δηλαδή, έμαθα πράγματα που δεν περίμενα να μάθω.

Σαν τι; Πες μας μερικά!

Α, για την ορχήστρα λέω αρχικά, ότι δηλαδή ασχολήθηκα με αυτό, με μουσικά είδη που δεν περίμενα ότι θα ασχοληθώ, ότι δεν θα το έκανα σε άλλη περίπτωση, όπως τα δημοτικά τραγούδια ή τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς και Χριστουγέννων που λένε σε διάφορες περιοχές: ξέρω ‘γω, τα κερκυριώτικα, τα ηπειρώτικα, κυπριακά εννοείται... Τέτοια πράγματα. Και μετά τη λαϊκή μουσική, τέλος πάντων, που, ντάξει, η ελληνική είναι αρκετά περίπλοκη και δεν είχα ασχοληθεί ποτέ. Αλλά εντάξει, τα ψιλοέμαθα εκεί πέρα...

Ωραία. Πότε απολύθηκες;

Απολύθηκα… Πότε απολύθηκα; Αρχές… όχι, τέλη Ιουνίου του ‘20. Τέλη Ιουνίου.

Και γύρισες Ελλάδα;

Όχι. Όταν πηγαίνεις κάπου μακριά για να κάνεις τη θητεία σου, π.χ. Κύπρο ή σε κάποιο νησί μακριά από τα μέρη σου, ο τελευταίος μήνας είθισται ότι γυρνάς και τον κάνεις κάπου κοντά. Οπότε, εγώ τέλη Απριλίου επαναπατρίστηκα, όπως το λένε. Με γυρίσανε με άλλους εκατό φαντάρους. Γυρίσαμε Ελλάδα, όπου κάναμε πάλι δύο μήνες καραντίνα. Μας είχανε πάει στο στρατόπεδο της Θήβας. Κάναμε δύο εβδομάδες εκεί... Και μετά γυρίσαμε και πήγε ο καθένας το δρόμο του. Εγώ συγκεκριμένα, επειδή είμαι από Εύβοια, με πήγαν στο στρατόπεδο της Χαλκίδας που είναι σχετικά κοντά στο σπίτι μου... Και έκανα εκεί πέρα τον τελευταίο μήνα και μετά απολύθηκα.

Χρειάστηκε να κάνεις καραντίνα όταν γύρισες Ελλάδα;

Αυτό σου είπα, ότι όταν μας γυρίσανε μας βάλανε δύο εβδομάδες για καραντίνα, για προφύλαξη, τέλος πάντων. Μας κάναμε και τεστ Covid όταν γυρίσαμε κανονικά, αλλά επειδή έτσι ήταν ο κανονισμός, και αρνητικός να βγεις στο τεστ πρέπει πάλι να περάσεις δύο βδομάδες καραντίνα. Περάσαμε μαζί πάλι με τους στρατιώτες δύο βδομάδες καραντίνα. Αλλά, όταν τελείωσε αυτό ευτυχώς μπορούσα να πάω σπίτι μου κανονικά. Δεν ήτανε θέμα.

Και Αθήνα πότε ήρθες μετά;

Κοίτα, κανονικά τα σχέδιά μου εμένα ήτανε να ξαναγυρίσω Κύπρο, γιατί εκεί είχα περάσει τα τελευταία εφτά χρόνια της ζωής μου. Αλλά, η κατάσταση κάτω στην Κύπρο ήταν χειρότερη από ό,τι στην Ελλάδα με την καραντίνα. Είχανε πιο σκληρά μέτρα. Κυρίως λόγω — δεν ξέρω— μικρού νησιού, υπερπληθυσμού, φοβόντουσαν θα εξαπλωθεί πάρα πολύ εύκολα ο ιός. Είχανε κλείσει τα πάντα. Και το να βρω δουλειά κάτω ήταν πολύ δύσκολο. Δηλαδή, όσο ήμουνα Κύπρο έκανα μερικές συνεντεύξεις, μίλησα με μερικούς ανθρώπους και μου είπαν όλοι το ίδιο πράγμα πάνω-κάτω... Οπότε, το πήρα κάπου κάποια απόφαση εκεί ότι θα πρέπει να ψαχτώ για Ελλάδα προς το παρόν. Και άρχισα το καλοκαίρι όταν απολύθηκα, άρχισα να ψάχνω για δουλειά. [00:20:00]Και κάπου εκεί στα τέλη καλοκαιριού-αρχές Σεπτέμβρη βρήκα εδώ πέρα ένα ωδείο στην Πανόρμου με έναν άνθρωπο που με εμπιστεύτηκε και ξεκίνησα κατευθείαν. Βρήκα σπιτάκι εδώ, στον Άγιο Ελευθέριο. Αυτά.

Τι διαφορές έχεις δει όσον αφορά το μάθημα από κοντά σε αντίθεση… Βασικά, πώς κάνετε τα μαθήματα τώρα;

Αυτή τη στιγμή γίνονται όλα online. Χρησιμοποιούμε μια εφαρμογή, το Zoom, όπου μας κανονίζει όλα τα μαθήματα, τις ώρες, το ωδείο, η γραμματεία. Μας δίνει το πρόγραμμα, μπαίνουμε σε ένα συγκεκριμένο κανάλι στο Zoom και εκεί πέρα μπαίνουν και οι μαθητές παράλληλα και κάνουμε το μάθημα. Είναι αρκετά δύσκολο. Κυρίως είναι ότι αργεί πολύ η διαδικασία. Δηλαδή, αυτό που θα έκανες σε πέντε λεπτά σε από κοντά online γίνεται σε μισή ώρα. Μπορεί να πάρει και μία ώρα, ας πούμε, για να γίνει. Οπότε, πάει πολύ αργά όλη διαδικασία. Αυτό είναι το… Α, και μετά εξαρτάται και το μάθημα, ντάξει. Τα πιο θεωρητικά μαθήματα γίνονται πιο εύκολα προφανώς, όπως θεωρία της μουσικής, που σου είπα πριν, ή η αρμονία. Τώρα, τα μαθήματα με τα όργανα, κιθάρα–πιάνο, είναι σχεδόν αδύνατον να τα κάνεις από online... Αλλά ναι, προσπαθείς!

Πώς έχετε προσαρμοστεί σε αυτά τα μαθήματα με όργανα, λοιπόν;

Δεν νομίζω να μπορείς ποτέ να προσαρμοστείς πλήρως για να κάνεις online με αυτόν τον τρόπο. Ντάξει, απλά κάνεις ό,τι μπορείς. Αλλά, το physical, τέλος πάντων, του να είσαι με το μαθητή, να του δείχνεις, να τον βοηθάς με την τεχνική του, με το πώς πρέπει ακριβώς να χειριστεί το όργανο κτλ. δεν μπορείς να το κάνεις αυτό με τίποτα μέσω κάμερας.

Πώς βλέπεις τα υπόλοιπα παιδιά; Βασικά δε σε ρώτησα. Κάνεις και σε παιδιά ή και σε ενήλικες;

Κάνω κυρίως σε παιδιά Δημοτικού-Γυμνασίου και έχω αυτή τη στιγμή, αν θυμάμαι καλά, τρεις ενήλικες που κάνουμε. Ναι, τρεις ενήλικες που κάνουμε όργανα. Άνω των είκοσι.

Πώς βλέπεις τα παιδιά, αρχικά, να ανταποκρίνονται στην καραντίνα και να έρχονται στο μάθημα;

Εντάξει, ανάλογα την ηλικία πιο πολύ, δηλαδή. Εντάξει, πάντα είναι αυτά που έρχονται με το ζόρι, που τα βάζουν οι γονείς τέλος πάντων. Δεν βρίσκουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αλλά, είναι και αυτά που τους ενδιαφέρει αρκετά και μπορεί να δυσκολεύονται με το online. Και μετά είναι το πιο δύσκολο. Είναι τα παιδιά Δημοτικού, τρίτης τετάρτης πέμπτης, όπου έχουνε πολλά προβλήματα συγκέντρωσης, και ειδικά από την κάμερα, τέλος πάντων, που εκεί είναι σχεδόν αδύνατον. Δηλαδή, αργεί πάρα πολύ να γίνει η δουλειά, τέλος πάντων. Εντάξει, νομίζω προσαρμόζεται σιγά-σιγά, αλλά φαντάζομαι σιγά-σιγά, όμως, θα φύγουμε και από την καραντίνα, οπότε δεν είναι να το πεις ότι είναι και πρόοδος ακριβώς!

Πώς έχεις αλλάξει τη δική σου προσέγγιση ως προς αυτά τα παιδιά τα οποία έχουνε πρόβλημα συγκέντρωσης;

Δεν μπορείς νομίζω να κάνεις και πολλά. Και εντάξει, μπορεί και εγώ να μην έχω βρει το σωστό τρόπο αυτή τη στιγμή ή να μην έχω κάποια σωστή καθοδήγηση από το ωδείο. Αλλά, δεν μπορείς να αλλάξεις και πολλά αυτή τη στιγμή στον τρόπο που διδάσκεις. Απλά, αυτό που κάνεις στο χειροτερεύει και πρέπει να αποδεχτείς ότι δεν μπορείς να κάνεις και πολλά εντέλει.

Πώς αλλάζει αυτό στους ενήλικες; Πώς βλέπεις τους ενήλικες να έρχονται;

Με τους ενήλικες δεν έχω ιδιαίτερο θέμα, εντάξει. Προφανώς, όπως σου είπα, με τα όργανα είναι λίγο πιο δύσκολο. Αλλά, ειδικά από αυτούς που έχουμε κάποια εμπειρία από πριν και μπορείς να εξηγήσεις κάποια πράγματα λίγο πιο εύκολα γίνεται λίγο πιο εύκολα η διαδικασία. Δηλαδή, μπορεί να καταλάβει ο άλλος τι του ζητάς ακριβώς να κάνει. Ντάξει, με τα παιδάκια αυτό είναι, λίγο το θέμα της συνεννόησης, το ότι [00:25:00]επειδή με τα όργανα τουλάχιστον έχει να κάνει πολύ με το θέμα της τεχνικής και το πώς χειρίζεσαι τα χέρια σου δεν μπορεί να του δώσει του αλλουνού να καταλάβει, του μικρού τέλος πάντων, στο 100% τι θέλεις να κάνει και το πώς πρέπει να βγει ο ήχος από την κιθάρα ή από το πιάνο ή με ποιον τρόπο είναι, ποιος είναι ο σωστός τρόπος τέλος, πάντων, να παίζει. Μπορείς να του το δείξεις, μπορείς να το εξηγήσεις, αλλά άμα δεν είσαι εκεί πέρα να του πιάσεις το χέρι, να τον βοηθήσεις να το βάλει όπως πρέπει, δεν θα γίνει σωστά η δουλειά δυστυχώς.

Εσένα πώς είναι η καθημερινότητά σου τώρα, μες στην καραντίνα;

Μέσα στην καραντίνα... Ντάξει, πώς είναι; Αυτό που κάνω ουσιαστικά, επειδή μαθήματα έχω από το πρωί μέχρι το μεσημέρι συνήθως… Επίσης, είναι και λίγο περίεργο με το πρόγραμμα λόγω και των προγραμμάτων που έχουν στα σχολεία αυτή τη στιγμή. Δεν είναι στάνταρ, οπότε μπορεί από τη μία μέρα στην άλλη να αλλάξει. Περιμένω πάντα να μου πούνε τι ώρες θα έχω μάθημα να γνωρίζω, αλλά το μόνο που μπορώ να κάνω, τέλος πάντων, το διαφορετικό… Δεν ξέρω, περιπάτους —κοντά πάντα εννοείται—, βόλτες με φίλους, και αυτά πολύ… Αλλά αυτό, κυρίως σπίτι. Σπίτι και μαθήματα.

Τι κάνεις στο σπίτι τον περισσότερο χρόνο, τώρα που είναι παραπάνω ο χρόνος στο σπίτι;

Αυτή τη στιγμή αρκετό διάβασμα. Είχα βιβλία από παλιά που ήθελα πάντα να διαβάσω και έχω βρει τώρα το χρόνο. Επίσης, έχω κάποιες εξετάσεις για μένα. Λόγω της… να στο εξηγήσω. Λοιπόν, υπάρχουν διαφορά από τα εξεταστικά κέντρα της Κύπρου με της Ελλάδας. Οπότε, κάποια πτυχία, όπως αυτό της Μουσικής που έχω πάρει εγώ, και συγκεκριμένα της οργανοπαιξίας στην κλασική κιθάρα, είναι διαφορετικό αυτό που έχω πάρει στην Κύπρο και διαφορετικό αυτό που έχω στην Ελλάδα. Οπότε, χρειάζεται αυτή τη στιγμή να κάνω μία αντιστοίχιση και αυτό γίνεται μέσω εξετάσεων. Οπότε, δίνω και εγώ τώρα τελευταία… Επειδή έχω εξετάσεις σε δύο μήνες, κάθομαι και εγώ και μελετάω όπως οι μαθητές μου, αρκετά. Και, αρχικά δεν ξέρω καν αν θα γίνουν οι εξετάσεις σε δύο μήνες. Έτσι μας λένε, αλλά… ναι. Κυρίως αυτά: μελέτη, διάβασμα, σειρές, Netflix... Ναι, αυτά τα ωραία.

Τι βιβλία διαβάζεις; Και τι βιβλία διάβαζες και στο στρατό, αν έχουν διαφορά.

Όχι, δεν έχουνε διαφορά. Πάντα λογοτεχνία προτιμάω, οτιδήποτε να σου πω την αλήθεια. Ό,τι βρω. Δανείζομαι από δω, από κει, ό,τι μπορώ να βρω αυτή τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή τώρα τελείωσα το Στο Ντιβάνι, του κυρίου... Θύμισέ μου και εσύ. Τον ξεχνάω συνέχεια...

Γιάλομ;

Γιάλομ, μπράβο, το οποίο μου το είχε προτείνει και ο αδερφός μου και το πήρα από μια φίλη. Και ναι, μόλις τελείωσα αυτό... Ναι. Αλλά…

Πώς σε βοηθά… Α, συγγνώμη!

Πώς με βοηθά; Δεν θα έλεγα ότι με… Α, δεν θα ‘λεγα ότι με βοηθά, νομίζω, κάπως. Κυρίως να περάσω το χρόνο μου. Αλλά, μου αρέσει να διαβάζω πολλά χρόνια τώρα, από μικρός, τέλος πάντων. Ειδικά τα μυθιστορήματα τα λατρεύω, ειδικά άμα είναι καλογραμμένα. Οπότε, ναι, κυρίως να περνάω ευχάριστα το χρόνο. Όχι, δεν έχει κάποια διαφορά με αυτά που διάβαζα στο στρατό. Πάλι, σου λέω, μυθιστορήματα. Στο στρατό κυρίως το γύρισα λίγο και διάβαζα κάποια πράγματα περί αστρολογίας, που δεν είχα ξαναασχοληθεί, και μου τα σύστησε κάποιος φίλος μέσα, ένα παιδί που γνώρισα. Μου έδωσε μερικά βιβλία και λίγο μπήκα σε αυτόν τον κόσμο της αστρολογίας, που δεν γνώριζα πολλά πράγματα... Αστρολογία είπα; Αστρονομία εννοούσα, μην τρελαθούμε! Ναι.

Και από σειρές τι βλέπεις;

Βλέπω ό,τι υπάρχει στο Netflix! Κυρίως προτιμάω κω[00:30:00]μικές για να περνάει ευχάριστα η ώρα.

Ωραία... Πώς βλέπεις τον κόσμο γύρω σου να αντιδρά στην καραντίνα, στο σούπερ μάρκετ, έξω;

Ναι, εντάξει. Δεν ξέρω να σου πω τώρα. Δεν έχω ιδιαίτερες… Δεν αλληλοεπιδρώ ιδιαίτερα με τον κόσμο γύρω μου. Δηλαδή αυτό, κυρίως στα σούπερ μάρκετ θα δω κόσμο ή… σε κάνα μετρό; Δεν έχω ιδιαίτερη εικόνα, να σου πω την αλήθεια. Δηλαδή, πιστεύω κάποιος που θα δουλεύει κάτι άλλο, π.χ. κάποιος γιατρός ή κάποιος… δεν ξέρω, θα αλληλοεπιδρά περισσότερο —ή κάποιος πωλητής— με κόσμο και θα γνωρίζει να σου πει παραπάνω. Εγώ δεν... Δυστυχώς δεν έχω μέχρι στιγμής επαφές. Ντάξει, είναι και όλοι με τις μάσκες, ξέρω ‘γώ. Δεν μπορείς να καταλάβεις και πολλά, να σου πω την αλήθεια.

Τι σου λείπει περισσότερο από τη ζωή προ καραντίνας;

Κοίτα, αυτό που έλπιζα όταν ήρθα και Αθήνα ήτανε γενικά να γνωρίσω την Αθήνα, να δω πώς είναι, να μάθω, να δω καινούργια πράγματα, γιατί δεν είχα ευκαιρία μέχρι στιγμής στη ζωή μου, επειδή έμενα πολλά χρόνια… και είχα περάσει και Αγγλία, τέλος πάντων, έναν χρόνο και τα υπόλοιπα χρόνια μου ήταν στην Κύπρο και δεν είχα έρθει ποτέ Αθήνα να εξερευνήσω. Οπότε, αυτό έλπιζα κυρίως ότι θα κάνω: θα γνωρίσω Αθήνα και γενικά τα μέρη εδώ πέρα γύρω. Αλλά, δεν είχα αυτή την ευκαιρία μέχρι στιγμής. Δηλαδή, μόνο εδώ πέρα γύρω-γύρω, Πατήσια κτλ.

Σου λείπουν οι φίλοι και η οικογένειά σου;

Εννοείται, ναι! Εντάξει, ευτυχώς τον αδερφό μου τον έχω σχετικά κοντά, όποτε μπορώ να τον βλέπω συχνά-πυκνά. Και οι γονείς δεν είναι σχετικά μακριά, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να τους δω επειδή είναι στην επαρχία. Αλλά, εντάξει, μιλάμε αρκετά συχνά ευτυχώς, οπότε είναι ΟΚ μέχρι στιγμής.

Τέλεια... Υπάρχει κάτι άλλο που θα ‘θελες να συζητήσουμε;

Α, εγώ συγκεκριμένα δεν ξέρω τι να σου πω... Τι να σου πω τώρα; Δεν ξέρω, τι θέλεις να σου πω; Μπορώ να σου πω… για τη σχολή σου είπα, για τα χρόνια στην Κύπρο... Δούλευα αρκετά χρόνια. Ντάξει, μαζί με τη σχολή δούλευα αρκετά χρόνια σε διάφορα μαγαζιά, μπαράκια στυλ. Παίζαμε πολλά χρόνια live... Τώρα, συγκεκριμένες ιστορίες πάλι δεν μου πολυέρχονται, να σου πω την αλήθεια. Εντάξει, είχαμε περιστατικά διάφορα με στυλ, ντάξει, τσακωμούς με μαγαζάτορες... Να μας έχουνε… Ναι, θυμάμαι ότι μου είχανε σπάσει κατά λάθος μια κιθάρα μου σε ένα μαγαζί. Ναι, εντάξει, όταν πίνουν ανεξέλεγκτα και κινούνται λίγο ανεξέλεγκτα επίσης, ναι, γίνονται μαλακίες... Με συγχωρείς!

Πώς είχε γίνει αυτό το περιστατικό; Πες μου λίγα παραπάνω.

Αυτό θυμάμαι ήμασταν σε ένα από τα main μαγαζιά που παίζαμε. Γενικά από τότε που κατέβηκα Κύπρο είχα γνωρίσει κάποια παιδιά, δύο παιδιά συγκεκριμένα, όπου με αυτούς είχαμε αρχίσει και μαζευόμασταν. Παίζαμε μαζί. Είχαμε βγάλει κι ένα πρόγραμμα, τέλος πάντων, είχαμε αρχίσει, παίζαμε σε μαγαζιά. Σιγά-σιγά μεγαλώσαμε κιόλας, βάλαμε και άλλα άτομα μέσα. Και με αυτούς είχαμε ένα μαγαζί συγκεκριμένα, τη Μουσική Γωνιά, που παίζαμε σχεδόν κάθε Παρασκευή. Και στο συγκεκριμένο μαγαζί δεν… Ήταν πολύ καλά. Ειδικά με το αφεντικό τα βρίσκαμε, για αυτό πηγαίναμε και κάθε Παρασκευή και παίζαμε εκτός απροόπτου, δηλαδή. Απλά θυμάμαι ένα συγκεκριμένο περιστατικό, που ήταν… Είχε προσλάβει ο μαγαζάτορας μια άλλη μπάντα για να παίξουνε. Αυτοί ήταν να παίξουνε Σάββατο και θυμάμαι είχαν έρθει Παρασκευή βράδυ να δουν το μαγαζί, να δούνε το χώρο... Και ήταν ένα παλικάρι στη μπάντα που έπαιζε και αυτός κιθάρα σαν εμένα και είχε πιει πάρα πολύ το συγκεκριμένο βράδυ. Και όταν κάναμε εμείς διάλειμμα μάς ζητήσανε να πάνε λίγο να παίξουν αυτοί ένα κομμάτι με τα όργανά μας. Εμείς τους είπαμε «ΟΚ, κανένα πρόβλημα». [00:35:00]Και ο τύπος που έπαιζε κιθάρα πήγε, έπιασε τη δικιά μου. Είχε πιει πάρα πολύ. Η σκηνή ήταν λίγο σαν ένα λίγο υπερυψωμένο stage... Και ο τύπος δεν έβλεπε μπροστά του. Καθώς πήρε την κιθάρα έφαγε μια πολύ άσχημη σαβούρα και έπεσε μαζί με την κιθάρα κάτω από το stage! Και είχε σπάσει το ξύλο της κιθάρας από κάτω, ναι... Αλλά μου την πλήρωσε! Οπότε, όλα ΟΚ.

Εσύ πώς αντέδρασες εκείνη την ώρα;

Γελούσα πάρα πολύ, γιατί… Κοίτα, στην αρχή τρόμαξα, γιατί δεν ήξερα αν είχε χτυπήσει το κεφάλι του. Αλλά, μόλις τον είδα ότι ήταν ΟΚ, τέτοια, και σηκώθηκε, εντάξει, γελούσα πάρα πολύ, τέλος πάντων... Ε, δεν μπορείς να κάνεις και πολλά. Αλλά, σταμάτησα εγώ να παίζω εκείνο το βράδυ. Δεν είχα όργανο, γιατί ήταν το διάλειμμά μας όταν πήγαν οι άλλοι. Αυτό. Εντάξει, ήρθε, μου ζήτησε συγνώμη. Βασικά, οι άλλοι μου ζήτησαν συγγνώμη! Αυτός δεν έβλεπε μπροστά του! Τώρα, άλλα περιστατικά είχαμε κλασικά: εργοδότες που δεν πληρώνανε, πολλά φέσια... Είχαμε έναν που μας… Α, θυμάμαι έναν τύπο σε ένα μαγαζί, μαγαζάτορας, που μας είχε πει ότι είχε τον δικό του ήχο για το μαγαζί, το οποίο σημαίνει κονσόλες, ηχεία, κτλ., και ότι δεν χρειαζόταν να φέρουμε τίποτα απολύτως, ούτε δικό μας ηχολήπτη —γιατί εμείς είχαμε έναν ηχολήπτη δικό μας. Συνήθως αυτό κάνουν οι μπάντες. Έχουν κάποιο παιδί που ξέρει από ηχοληψία ή κάποιο μέλος της μπάντας, τέλος πάντων. Εμείς είχαμε ένα παλικάρι, τον Κώστα, που ήταν ηχολήπτης στο επάγγελμα, και όποτε τον χρειαζόμασταν ερχόταν μαζί μας και πληρωνόταν και αυτός ξεχωριστά, εννοείται. Και μας είχε πει ότι ο μαγαζάτορας αυτό, ότι είχε δικές του κονσόλες και δικά του ηχεία και δεν χρειαζόταν να φέρουμε ηχολήπτη, να τον πληρώνουμε τσάμπα ουσιαστικά... Αλλά, ο τύπος, εντέλει, δεν είχε τίποτα από αυτά που μας είπε! Είχε κάτι ηχεία, θυμάμαι, της κακιάς ώρας... Και πήγαμε εμείς, θυμάμαι, για το soundcheck μιάμιση ώρα νωρίτερα, τέλος πάντων, είδαμε ότι δεν δουλεύει τίποτα και επειδή δεν δούλευε τίποτα και δεν είχαμε και τον άλλον —δεν μπορούσε να έρθει— ακυρώσαμε το live. Και ναι, μετά είχαμε φάει και κράξιμο από τον κύριο, θυμάμαι, γιατί το έχει ανεβάσει —α, πάνε πολλά χρόνια από τότε— στη σελίδα του στο Facebook ότι θα παίξουμε και είχε κάνει και καλά σαν… πώς λεγότανε; Και καλά ότι θα μπορούσες να πατήσεις ότι θα παρευρεθείς, σαν εκδήλωση. Πώς τα λέγανε αυτά; Και είχανε βάλει αρκετά άτομα —γιατί τότε δουλεύαμε με εισιτήρια, ότι ανάλογα το πόσα άτομα θα μπούνε μέσα τόσα λεφτά θα πάρουμε. Και εντέλει, επειδή δεν είχε τέτοια για να παίξουμε και φύγαμε, κάτι είχε γράψει. Δεν θυμάμαι να σου πω και τι, αλλά κάτι είχε γράψει στη σελίδα στο Facebook για μας... Κάτι άσχημο, ναι, αυτό. Τέλος πάντων, αυτό το περιστατικό ακόμα!

Εσείς ξαναπήγατε για live στο συγκεκριμένο μαγαζί;

Όχι! Όχι. Θα πηγαίναμε! Βασικά, θυμάμαι ότι είχαμε φύγει σχετικά ΟΚ. Δηλαδή, πάμε εκεί, τον ρώτησα εγώ πού είναι η κονσόλα —γιατί θέλαμε να συνδέσουμε, να κάνουμε το soundcheck— και με είχε ρωτήσει… όχι «Τι είναι η κονσόλα;». Μου είχε δείξει κάτι το οποίο δεν ήταν κονσόλα. Αυτό θυμάμαι. Και είχα μείνει λίγο… ναι, άναυδος. Και ντάξει, του λέω ότι «Με αυτά εδώ πέρα δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε, με συγχωρείτε», του λέω κιόλας —ναι, αυτό θυμάμαι—, και «Καλό σας βράδυ». Και ότι είχαμε μείνει εκεί, ότι ήμασταν σχετικά ΟΚ. Και του λέω ότι «Άμα είναι την επόμενη φορά θα φέρουμε τον ηχολήπτη τον δικό μας για να φέρει τα εργαλεία του, ΟΚ;». Και είχαμε μείνει στο έτσι. Και θυμάμαι ότι την επόμενη μέρα ή την παραεπόμενη είχα δει κάτι άσχημα σχόλια στο Facebook, στην ανάρτηση που είχε κάνει. Οπότε ναι, δεν υπήρχε περίπτωση να ξαναπάμε εκεί.

Τι είχε γράψει για σας;

Δεν θυμάμαι ρε συ, Δανάη. Πάνε πολλά χρόνια. Μπορεί να ήταν και το 2014-‘15 αυτό; Πάνε[00:40:00] πολλά χρόνια, μη σου πω ψέματα...

Εσείς πώς αντιδράσατε όταν τα είδατε;

Πώς αντιδράσαμε; Ούτε αυτό το θυμάμαι! Ε κοίτα, για μένα προσωπικά, εγώ πιστεύω θα γελούσα, γιατί δεν τσαντίζομαι με αυτά εύκολα, αλλά ναι, εντάξει. Θα τσαντιστώ συνήθως με θέματα χρημάτων, δηλαδή δεν… Με τέτοια χαζά δεν πρόκειται να χαλαστώ. Ντάξει, έχω τσακωθεί με μαγαζάτορες για τα χρήματα, εννοείται, και με… Α, και με στούντιο υπήρχαν πολλά θέματα. Συνήθως οι μπάντες όταν θέλουν να κάνουν κάποια καλή πρόβα πηγαίνουνε προσλαμβάνουν κάποιο στούντιο, τα οποία λειτουργούνε με την ώρα. Πληρώνεις κάποια λεφτά για να είσαι μέσα και να κάνεις την ηχογράφησή σου. Όπου θυμάμαι ήταν με ένα συγκεκριμένο στούντιο κάτω στη Λευκωσία, όπου άλλα είχαμε συμφωνήσει περί χρημάτων και μετά άλλος μάς ήρθε ο λογαριασμός εκεί πέρα, ναι. Και επειδή εγώ τα έπαιρνα λίγο παραπάνω κιόλας στο κρανίο, ότι τα διαχειριζόταν τότε… Είχαμε μια κοπέλα που είχαμε σαν να τραγουδίστρια και μιλούσε αυτή εντέλει για τα λεφτά. Ναι, τέτοια περιστατικά. Αλλά εντάξει, όχι… Καλά πάνω-κάτω! Καλά ήταν. Δεν έχω παράπονο. Είναι και καλή, προσοδοφόρα ενασχόληση το να κάνεις live στην Κύπρο ευτυχώς. Πληρώνονται καλά οι μουσικοί, γιατί από ό,τι ξέρω, τουλάχιστον στην Ελλάδα δεν είναι τόσο καλά τα λεφτά, για τα live τουλάχιστον. Αλλά, στην Κύπρο ευτυχώς υπήρχε μια συγκεκριμένη ταρίφα, ας πούμε, που πληρωνόσουνα. Δεν θα ‘πεφτες κάτω από αυτό όπου και να πήγαινες. Ντάξει, τώρα, η σχολή…

Τι μουσική παίζατε;

Τι μουσική παίζαμε; Το δικό μας το πρόγραμμα ήταν κυρίως ροκ, ξένο ροκ κιόλας, αγγλικό. Αλλά, εντάξει, υπήρχαν πάντα τα μαγαζιά που είχαν λίγο αυτό το ύφος του έντεχνου, που λέγανε όλοι, και το θέλανε. Οπότε, πάντα είχαμε στο πρόγραμμα και από αυτά τα τραγούδια, εννοείται. Πιο, έτσι, πιο έντεχνα. Ας πούμε, ελληνική ροκ πιο πολύ. Εντάξει, όχι τόσο… Και λαϊκά, θυμάμαι, είχαμε παίξει. Όχι λαϊκά, ρεμπέτικα είχαμε κάνει σε διάφορα μαγαζιά, γιατί είχαμε ένα παλικάρι ο οποίος ήταν αρκετά καλός με τα ρεμπέτικα και εντάξει, πληρώνανε και αρκετά καλά για τα ρεμπέτικα, η αλήθεια είναι, στην Κύπρο. Αλλά, κυρίως με ροκ ασχολιόμασταν όλοι που ήμασταν στην μπάντα, στυλ Queen, στυλ… τέτοια πράγματα.

Αν γυρνούσες στην Κύπρο με το να μην υπήρχε καραντίνα, τι δουλειά θα έκανες;

Στην Κύπρο τον τελευταίο χρόνο που βρισκόμουνα δούλευα part-time σε ένα ωδείο και εννοείται και τα live πάντα που κάναμε. Οπότε, σχεδίαζα όταν γυρίσω, τέλος πάντων —είχαμε κάνει συμφωνία κιόλας με το αφεντικό εκεί—, ότι θα δουλεύω full-time στο ωδείο σαν καθηγητής κιθάρας. Οπότε, θέλω να πιστεύω ότι με αυτό θα ασχολιόμουνα κυρίως. Θα είχα μαθητές πάλι και θα τους έκανα κιθάρα, πιάνο, θεωρία, αρμονία κτλ. Αλλά ναι, όταν άρχισαν να μου λέγανε ότι κοβόντουσαν οι συμβάσεις κάτω ήταν λίγο δύσκολο να επιστρέψω.

Πες μου και για την εμπειρία της σχολής, μιας και την ανέφερες πιο πριν.

Α. Όχι, βασικά πήγα να σου πω αυτό, ότι δεν ήταν τίποτα ιδιαίτερο. Καλή, καλή σχολή. Οι πιο καλοί καθηγητές ήτανε πολύ καλοί. Είχανε δοκτοράτα, δηλαδή, κιόλας. Είχαν ασχοληθεί αρκετά χρόνια με αυτό. Επειδή κάτω είναι… Δουλεύουνε σαν την Αγγλία, με το ιδιωτικό σύστημα. Πληρώνονται καλά οι καθηγητές, δηλαδή, που βρίσκονται σε κάθε σχολή. Δεν είναι σαν το δημόσιο της Ελλάδας. Εντάξει, είναι λίγο μεγαλύτερα τα επίπεδα, λίγο καλύτερα, ας πούμε, στη διαπαιδαγώγηση.[00:45:00] Και ευτυχώς, ναι, είχα καλούς καθηγητές κάτω. Βοηθήσαν αρκετά. Ντάξει, η σχολή ήταν από τις καλές, τουλάχιστον από ό,τι είδα και μετά με συζητήσεις με άτομα εδώ πέρα στην Ελλάδα κυρίως, που πήγανε είτε στο Καποδιστριακό ή στο Μακεδονίας, για Μουσική δηλαδή. Άκουσα αρκετά. Κατάλαβα ότι το δικό μου ήταν αρκετά καλό, τέλος πάντων! Μ’ άρεσε επειδή ασχολιόταν με πολλά διαφορετικά είδη της μουσικής. Δηλαδή, εγώ ήμουν αρχικά στο κλασικό κομμάτι, αλλά μπορούσες άμα ήθελες να ασχοληθείς με το οτιδήποτε: είτε να πας τζαζ είτε να πας για ενορχήστρωση είτε να πας για contacting είτε να πας για εθνικoμουσικολογία, όπου μαθαίνεις για μουσικές από όλο τον κόσμο... Ντάξει, υπήρχαν και οι θεμέλιοι, τέλος πάντων, όπως είναι η Ιστορία της Μουσικής, η Μουσική Θεωρία, η Μουσική Αρμονία κτλ. Το να μάθεις πιάνο ήταν αναγκαστικό, δηλαδή υπάρχουν και οι βάσεις που βάζεις, αλλά μετά είναι… ναι, πας όπου θέλεις. Σου δίναν την ευκαιρία, τέλος πάντων.

Τι διαφορές είδες με τα ελληνικά πανεπιστήμια;

Κοίτα, δεν έχω προσωπική εμπειρία από ελληνικό πανεπιστήμιο. Δεν έχω μπει ποτέ. Κυρίως από φίλους που έχω ακούσει, σου δίνουν… Το κακό νομίζω είναι αυτό, ότι σου δίνει πολύ περιθώριο για το λάθος, ότι να πεις ότι «Εντάξει, και να μην περάσω αυτό το μάθημα δεν πειράζει. Θα το περάσω το επόμενο εξάμηνο ή του χρόνου ή του παραχρόνου». Και για μένα κάνουνε κάτι πάρα πολύ σωστό στην Κύπρο, και με τη βάση του έχει να κάνει και με το στρατό: Αναγκάζουν όλα τα παιδιά, εκτός αν έχουνε κάποιο πολύ σοβαρό λόγο, 18 χρονών να μπούνε στρατιώτες, όπου κάνουνε ενάμιση χρόνο αυτή τη στιγμή στρατό. Είναι παραπάνω από ό,τι εμείς. Και όσα παιδιά γνώρισα κάτω στην ηλικία μου, όταν είχαν τελειώσει το στρατό και μετά, τους έβλεπα πολύ πιο αποφασισμένους ότι «Θα μπω στη σχολή, θα πάρω το πτυχίο μου, θα τελειώσω και θα κάνω τη ζωή μου όπως θέλω να την κάνω, τέλος πάντων», σε αντίθεση με αυτό που βλέπω γενικά στην Ελλάδα, ότι «Το παίρνω πιο χαλαρά και, εντάξει, αν φτάσω 27 χρόνων θα πάρω το πτυχίο μου ή 28 ή 30», δεν ξέρω. Ναι. Και αυτό το έβλεπα αρκετά κάτω στην Κύπρο. Και νομίζω έχει να κάνει με πολλούς τομείς, εννοείται. Πιστεύω και αυτό, επειδή αναφέραμε και το στρατό πριν. Παίζει ένα ρόλο που τελειώνουνε στα 20 τους το στρατό, τέλος πάντων, και μετά πρέπει να μπούνε στη διαδικασία. Και ότι τους πήζει λίγο και το κεφάλι νομίζω, γιατί βγαίνεις από το σπίτι σου χωρίς να έχεις εμπειρία του έξω και πρέπει να μάθεις αναγκαστικά λίγα πράγματα να τα κάνεις μόνος σου, να φροντίζεις τον εαυτό σου. Οπότε ναι, νομίζω παίζει και λίγο ρόλο αυτό το συγκεκριμένο. Αλλά αυτό, είναι και ότι τα πανεπιστήμια δεν θα σου δώσουνε και τα άπειρα περιθώρια να πάρεις το χρόνο σου για να τελειώσεις. Δηλαδή, εγώ, ας πούμε, τελείωσα στα τεσσεράμισι χρόνια. Μου πήρε ένα εξάμηνο παραπάνω. Και πάλι είχα ακούσει, θυμάμαι, από την Advisor που είχα… Ο κάθε φοιτητής είχε έναν Advisor, τέλος πάντων, ο οποίος σε βοηθούσε με τα μαθήματα, του τι να επιλέξεις κτλ. ή άμα είχες κάποιο θέμα. Και επειδή είχα μείνει, έμεινα σε δύο μαθήματα κατά διάρκεια των σπουδών μου, τέλος πάντων, και αναγκάστηκα να κάνω ένα εξάμηνο παραπάνω, είχα ακούσει αρκετή γκρίνια από την Advisor, θυμάμαι! Και κατάλαβες... Αυτά πάνω-κάτω για τη σχολή.

Τέλεια! Σε ευχαριστώ για τη συνέντευξη, βασικά!

Τίποτα Δανάη μου, να ‘σαι καλά.