Είναι Παρασκευή 2 Ιουλίου 2021, είμαι με την κυρία Άννα Καραγιάννη και βρισκόμαστε στην Νέα Αρτάκη. Είμαι η Φραντζέσκα Κοκκινάκη, ερευνήτρια στο istorima. Κυρία Άννα, πείτε μου λίγα λόγια για σας.

Φραντζέσκα, είμαι δασκάλα στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Νέας Αρτάκης. Κατάγομαι από την Νέα Αρτάκη. Έχω μεγαλώσει εδώ. Έφυγα για σπουδές. Έμεινα στην Αθήνα κάποια χρόνια. Εργάστηκα ως δασκάλα στην Αθήνα κι αποφάσισα να ξανά γυρίσω στον τόπο μου. Ήρθα ως δασκάλα στο 2ο Δημοτικό, δούλεψα αρκετά χρόνια ως δασκάλα και από το 2007 έγινα διευθύντρια στο σχολείο και παραμένω μέχρι σήμερα. Είμαι η μακροβιότερη διευθύντρια σε αυτό το σχολείο. Προηγήθηκαν τρεις άντρες, οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν και έφυγαν και ακολούθησε ο επόμενος. Και αυτός είναι κι εμένα ο σκοπός μου, να συνταξιοδοτηθώ από αυτό το σχολείο που αγάπησα και έχω δουλέψει πάρα πολύ σ’ αυτό το σχολείο. Και σαν δασκάλα με τα παιδιά, αλλά και σαν διευθύντρια. Έχω τη χαρά να έχω στο σχολείο ένα μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης που το ονομάζουμε «Το Παλιό Σχολείο», το οποίο ―δεν ξέρω πανελλαδικά― αλλά στην Στερεά Ελλάδα είναι μοναδικό για το υλικό που έχει. Μάλιστα, έχει βραβευτεί από την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας το 2014, η οποία είχε διοργανώσει έναν μαθητικό διαγωνισμό με θέμα «Η ιστορία του σχολείου μας», στον οποίο συμμετείχαμε. Και όταν παρουσιάσαμε τη δουλειά μας πήραμε το πρώτο βραβείο. Και μας το έδωσε ο ίδιος ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας. Πώς ξεκίνησε τώρα όλη αυτή η ιστορία; Όταν εγώ ανέλαβα διευθύντρια εδώ σε αυτό το σχολείο το 2007, θέλοντας να τακτοποιήσω τις ντουλάπες του σχολείου, την αποθήκη, όλους τους χώρους, βρήκα μαζί με γονείς που βοήθησαν από τον Σύλλογο Γονέων στην τακτοποίηση. Βρήκαμε πολλά παλιά σχολικά αντικείμενα, τα οποία ήταν καταχωνιασμένα σκονισμένα, παρατημένα. Οπότε βλέποντας αυτά τα αντικείμενα, παλιά τύμπανα, παλιές σημαίες, παλιοί χάρτες στο σχολείο, σκεφτήκαμε ότι αυτά δεν πρέπει να πεταχτούν. Πρέπει να μείνουν στο σχολείο να μας θυμίζουν τα παλιά σχολικά χρόνια. Τα καθαρίσαμε, πρόχειρα τα τακτοποιήσαμε λίγο στον διάδρομο του σχολείου. Έχει έναν μεγάλο χώρο, έναν μεγάλο διάδρομο που υπήρχε δυνατότητα να εκτεθούν κάποια τέτοια πράγματα. Μέσα σε αυτά ήταν παλιά ξύλινα θρανία, ήταν ένα γραφείο ξύλινο το οποίο μάλιστα το είχε παραχωρήσει στο 2ο Δημοτικό η εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης που βρίσκεται δίπλα, στη γειτονιά μας και ήταν το παλιό παγκάρι. Το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί ως γραφείο βάζοντας ένα κόντρα πλακέ πάνω στην επιφάνεια του, ώστε να κλείσει η σχισμή. Τα βάλαμε προσωρινά εκεί, για να διατηρηθούν. Αλλά σιγά σιγά άρχισε να δημιουργείται η ιδέα δημιουργίας μιας έκθεσης αυτών των πραγμάτων. Άρχισα να σκέφτομαι πώς μπορούμε να μαζέψουμε κι άλλα πράγματα και κατά κύριο λόγο πώς να μαζέψουμε παλιές σχολικές φωτογραφίες των κατοίκων της Νέας Αρτάκης. Κάναμε λοιπόν ένα κάλεσμα μέσω των μαθητών και των μαθητριών του σχολείου μας, στους παππούδες και στις γιαγιάδες τους και τους ζητήσαμε να μας φέρουν στο σχολείο οτιδήποτε υλικό, σχολικό υλικό είχαν και σχολικές φωτογραφίες, από τότε που ήταν παιδιά και πράγματι ανταποκρίθηκαν με πάρα πολύ μεγάλη χαρά. Μαζεύτηκαν 300 φωτογραφίες περίπου. Και ακόμα συνεχίζουμε και μαζεύουμε. Τις οποίες σκανάραμε, τις κορνιζάραμε και τις εκθέσαμε στους διαδρόμους του σχολείου. Αυτές οι φωτογραφίες ξεκινάνε από τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων Αρτακινών στην Νέα Αρτάκη[00:05:00]. Δηλαδή από το 1924 περίπου και μετά. Δεν είναι δηλαδή φωτογραφίες μόνο των μαθητών του 2ου Δημοτικού, αλλά και του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Αρτάκης, που είναι και το πρώτο σχολείο που χτίστηκε στον τόπο αυτό. Το οποίο μάλιστα χτίστηκε από τους πρόσφυγες τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης, γύρω στο 1930-‘32, με χρήματα που έστειλαν Αρτακινοί πρόσφυγες από την Αμερική.

Είχαν πάει να δουλέψουν στην Αμερική και έστειλαν χρήματα, για να βοηθήσουν την ανέγερση εδώ του 1ουΔημοτικού, το οποίο χτίστηκε στα πρότυπα του αρρεναγωγείου της Αρτάκης Κυζίκου, που είναι ένα εξαιρετικό μαρμάρινο κτίριο που βρίσκεται στη σημερινή Erdek, στην Τουρκία. Και μάλιστα το εγκαινίασε το 1932, ο τότε Υπουργός Παιδείας, Γεώργιος Παπανδρέου. Σε αυτό το σχολείο ήμουν και εγώ μαθήτρια, στο 1ο Δημοτικό. Το αγαπώ. Είναι το παλιό σχολείο της Αρτάκης. Όμως αγάπησα περισσότερο το 2ο Δημοτικό. Το 1961 από ό,τι φαίνεται από τα αρχεία του σχολείου, υπήρξε ανάγκη να δημιουργηθεί δεύτερο Δημοτικό. Γιατί ήταν πάρα πολλά τα παιδιά. Η Αρτάκη είχε επεκταθεί οικιστικά. Άρα υπήρχαν δυσκολίες στο να μετακινούνται τα παιδιά που ήταν κάτω από τον κεντρικό δρόμο, στο 1ο Δημοτικό. Οπότε χωρίστηκαν τα δύο σχολεία. Βέβαια αυτό έγινε μόνο στα χαρτιά στην αρχή. Τη σχολική χρονιά ’64-‘65 νοικιάστηκε ένα κτίριο στην περιοχή Βουδούρη, η οποία ήταν κάτω από τον δρόμο. Και τότε ψιθυριζόταν στο σχολείο, όπως μας έχουν πει παλιοί μαθητές, μας έχουν αφηγηθεί. Τότε ανακοίνωσαν στα παιδιά, ότι πρέπει ένας αριθμός παιδιών να αποχωριστούν το σχολείο τους και να πάνε στο άλλο. Τότε όπως καταλαβαίνεις, τα παιδιά στεναχωρήθηκαν, γιατί θα έχαναν τους φίλους και τους συμμαθητές τους αλλά δεν μπορούσα να κάνουν διαφορετικά. Έτσι λοιπόν, τα ίδια τα παιδιά με την παρότρυνση των δασκάλων τους, κουβάλησαν τα ίδια τα θρανία τους και τα καρεκλάκια τους και τους πίνακες και μεταφέρθηκαν σε ένα νοικιασμένο κτίριο. Αυτό στην αρχή ήταν τριθέσιο. Ήταν ανά δύο τάξεις μαζί. Πρώτη-Δευτέρα, Τρίτη-Τετάρτη, Πέμπτη-Έκτη. Δεν θύμιζε σχολείο. Παρ' όλα αυτά έμειναν αρκετά χρόνια εκεί μέχρι που ένας δάσκαλος που είχε πάρει μετάθεση στο 2ο Δημοτικό, έβαλε στόχο να χτιστεί νέο σχολείο. Τότε αποφάσισε στην περίοδο της χούντας ―ήταν η περίοδος της χούντας τότε― να πάει να βρει... Να πάει στον ΟΣΚ, τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων, και να αιτηθεί να γίνει σχολείο στην Αρτάκη. Αυτά που σου λέω εξιστορώ τα έχει πει ο ίδιος, τον οποίον τον καλέσαμε το 2012 εδώ, με τα 40 χρόνια λειτουργίας στο σχολείο και μας αφηγήθηκε πώς κατάφερε να χτίσει το σχολείο. Ξεκίνησε λοιπόν, και πήγε στον ΟΣΚ, είπε ότι είναι διευθυντής του σχολείου χωρίς να είναι όμως, και όταν μπήκε μέσα να βρει τον υπεύθυνο σε ένα γραφείο, έμεινε άφωνος και αυτός και ο υπεύθυνος, διότι ήταν παιδικοί φίλοι. Παίζαν μαζί στην Λαμία από όπου ήταν η καταγωγή του. Είχαν χρόνια να βρεθούν από παιδιά. Γνώρισε ο ένας τον άλλον και αυτή η σχέση οδήγησε στο να χτιστεί το 2ο Δημοτικό. Γιατί ο υπεύθυνος του ΟΣΚ βλέποντας τον Παναγιώτη Δερβετζή ―αυτό ήταν το όνομα του πρώτου διευθυντή του σχολείου, έχει φύγει από τη ζωή― του είπε: «Παναγιώτη το σχολείο θα γίνει. Πήγαινε στην Αρτάκη και περίμενε νέα μου». Όντως κατά τη διάρκεια λοιπόν, της χούντας γύρω στο 1970 άρχισε να χτίζεται το 2ο Δημοτικό στην περιοχή Παναγίας Φανερωμένης, σε ένα οικόπεδο που παραχώρησε ο Δήμος, 8 στρεμμάτων και τελείωσε το 1972. Τότε λοιπόν, οι μαθητές του σχολείου ξαναπήραν τα θρανία και τα καρεκλάκια στους ώμους και μετακόμισαν στο νέο τους σχολείο, το οποίο τους φάνηκε παλάτι σε σχέση με αυτό που ήταν πριν. Ήταν πάρα πολύ χαρούμενοι[00:10:00]. Μας έχουν αφηγηθεί πώς έβλεπαν αυτό το σχολείο, πώς φαινόταν στα μάτια τους σαν ένα πραγματικό σχολείο, το οποίο είχε μεγάλο κήπο και παραμένει να έχει έναν μεγάλο κήπο. Στον οποίον ο διευθυντής, οι δάσκαλοι μαζί με τα παιδιά φύτεψαν νεραντζιές, πορτοκαλιές, λεμονιές, ελιές, λεβάντες, τριανταφυλλιές αλλά και λαχανικά. Καλλιεργούσαν και λαχανικά. Και μάλιστα μας έχουν διηγηθεί πώς οι δάσκαλοι χρησιμοποιούσαν βιωματικούς τρόπους, που εκείνη την εποχή δεν ήταν βέβαια γνωστοί. Αλλά όπως σήμερα προσπαθούμε να διδάξουμε τα παιδιά με βιωματικούς τρόπους. Λοιπόν, και όταν κάποιος έκανε μία αταξία ή δεν είχε διαβάσει, αντί να τον μαλώσουν τον έστελναν για τιμωρία, σε εισαγωγικά, να σκαλίσει τον κήπο, να ποτίσει τις τριανταφυλλιές. Και δεν λείπουν βέβαια και οι σκανδαλιές, ότι σύμφωνα με έναν μαθητή πρώην που θυμάται έτσι με μεγάλη αγάπη τον δάσκαλό του. Που όταν τον έστειλε στον κήπο να τον περιποιηθεί, έβγαλε το ραπανάκι, το έφαγε και το ξανά φύτεψε στο χώμα, για να μην το καταλάβει ο δάσκαλος του. Και φυσικά μετά κάποιος τον μαρτύρησε και μάλλον τιμωρήθηκε. Λοιπόν, και πράγματι αυτήν την κουλτούρα τη συνεχίσαμε και τη συνεχίζουμε και εμείς. Περιποιούμαστε τον κήπο μας, φυτεύουμε πιπερίτσες, μελιτζάνες, ντοματούλες κάθε χρόνο, τα ίδια τα παιδιά το περιποιούνται. Κάνουμε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και προσπαθούμε να διατηρήσουμε αυτές τις μνήμες του σχολείου από γενιά σε γενιά. Πολύ σημαντική είναι η μαρτυρία του Παναγιώτη Δερβετζή, του πρώτου Διευθυντή του 2ου Δημοτικού Νέας Αρτάκης, ο οποίος μας ανέφερε ότι, όταν τελείωσε το χτίσιμο του σχολείου αποφάσισε να μην κάνει εγκαίνια, διότι πριν λίγους μήνες είχαν γίνει εγκαίνια στο γήπεδο της Νέας Αρτάκης, όπου ήρθαν χουντικοί. Μάλιστα λένε ότι ήρθαν με ελικόπτερα. Είχαν αναγκάσει τον κόσμο να πάει εκεί και να χειροκροτάει. Είχε γίνει δηλαδή μία φιέστα, στην οποία ήταν αντίθετος. Σαν ένας δημοκρατικός άνθρωπος δεν ήθελε να επαναληφθούν αυτά που έγιναν στο γήπεδο και στο σχολείο. Έτσι, το σχολείο έχει μείνει χωρίς εγκαίνια. Και μάλιστα μου είπε: «Αν κάποια στιγμή αποφασίσετε, να τα κάνετε». Και του είπα: «Όχι, κύριε Δερβετζή. Μία χαρά είναι και χωρίς εγκαίνια. Ας μείνει έτσι, όπως το αποφασίσατε εσείς».

Μετά τον Παναγιώτη Δερβετζή, διευθυντής στο σχολείο έγινε ο κύριος Κομνάς Αλεξάνδρου από το 1987 ως το 2000. Από το 2000 μέχρι το 2007 διευθυντής ήταν ο κύριος Κωνσταντίνος Κοκοφίκης. Και από το 2007 μέχρι σήμερα είμαι εγώ. Το 2014 λοιπόν, αφού μαζέψαμε φωτογραφίες και τις σκανάραμε και τις εκθέσαμε, αρχίσαμε να μαζεύουμε και άλλα αντικείμενα μέσω φίλων, παλιών μαθητών, γνωστών, εκπαιδευτικών, άλλων σχολείων. Ας πούμε, το Δημοτικό Σχολείο της Ανθηδόνας μας έφερε από τα αρχεία του κάποια βιβλία προσφορά στο σχολείο μας. Επίσης, η σχολική σύμβουλος που υπηρέτησε στην Εύβοια, η κυρία Ευαγγελία Μπλατσούκα χάρισε στο σχολείο μας βιβλία ανεκτίμητης αξίας των παππούδων της και των γιαγιάδων της, που ήταν εκπαιδευτικοί. Η ίδια έχει συνταξιοδοτηθεί τώρα. Σε αυτά τα βιβλία περιέχεται βιβλίο του 1919 χειρόγραφο. Επίσης, βιβλίο του 1909, Στοιχεία Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας. Όπως και πάρα πολλά άλλα, πολύ αξιόλογα βιβλία με μεγ[00:15:00]άλη αξία, και παιδαγωγική και ιστορική. Όλα αυτά λοιπόν, έχουν βρει τον χώρο τους, τη γωνία τους στον χώρο του σχολείου μας, εκτίθενται... Το μουσείο μας περιλαμβάνει, όπως είπαμε, πλήθος φωτογραφιών, βιβλίων, περιοδικών, εγκυκλοπαίδειες, slides, προβολείς, διαφάνειες, δίσκους βινυλίου, πικάπ, τύμπανα παρέλασης, όργανα για πειράματα φυσικής, τηλεφωνικές συσκευές, κουτιά με ξύλινα γεωμετρικά σχήματα, γραφομηχανή, δερμάτινη σάκα, κύπελλα από μαθητικούς αγώνες, ένα παλιό αρμόνιο, ηχείο, τηλεόραση, υδρόγειος σφαίρα, χαλκομανίες. Περιοδικά πολλά: «Η ζωή του παιδιού», «Το διδασκαλικό βήμα», «Εκπαιδευτικά νέα», «Σχολική ζωή», «Σχολική υγιεινή» αλλά και άλλα. «Ρομάντζο», «Πανδώρα», «Ευβοϊκά Νέα» και λοιπά. Στον χώρο αναπαριστάται μία σχολική αίθουσα παλαιότερων χρόνων με δύο ξύλινα θρανία, ένα έδρανο, ένα ξύλινο γραφείο έδρα, έναν ξύλινο πίνακα, έναν αριθμητικό άβακα με χρωματιστές μπίλιες, μία κούκλα ανατομίας του ανθρώπινου σώματος, η κλασσική βέργα από ελιά, σφραγίδα, ελληνικές σημαίες, μία τσάντα δασκάλου, μία θήκη ακορντεόν. 13 χάρτες, γεωφυσικοί, πολιτικοί, ιστορικοί, χλωρίδας, πανίδας. Κάδρα και εικόνες ιστορικών προσώπων, παραστάσεων από την αρχαία Ελλάδα, θρησκευτικού περιεχομένου, έργων τέχνης και άλλα. Κάδρα κεντημένα από μαθήτριες του σχολείου. Πρωτότυπες, επίσης, έγχρωμες φωτογραφίες μαθητών και μαθητριών παρελθόντων ετών, ένα στυπόχαρτο, υπηρεσιακή αλληλογραφία του σχολείου με τις αρμόδιες αρχές σχετικά με την ίδρυση του σχολείου, καθώς και μελέτες και σχέδια για την κατασκευή του. Τετράδια σχολικά, ποδιές μαθητικές, μαθητολόγια, βιβλίο υλικού, κουδούνι χειρός, σκυτάλη για τις αθλητικές δραστηριότητες, κουμπαράς ταχυδρομείου. Όλοι θυμούνται οι παλαιότεροι τον κουμπαρά που μας έδιναν απ’ το ταχυδρομείο, όταν γράφαμε την έκθεση για την αποταμίευση στις 31 Οκτωβρίου. Πετρώματα, ενδεικτικά απολυτήρια, έλεγχοι προόδου, αναγνωστικά, βιβλία ιστορίας, ξύλινη κασετίνα, κονκάρδα με το σήμα της κουκουβάγιας της δεκαετίας του ‘70, που τη φορούσαν στην παρέλαση. Μελανοδοχεία του 1950, χάρακες, γόμες της εποχής, παιχνίδια της εποχής και η συλλογή συνεχίζεται. Είναι ιδιαίτερα συγκινητική η ανταπόκριση όλων των μαθητών και μαθητριών μας μικρών και μεγάλων και των γονέων τους, όπου με πολλή χαρά έφεραν και συνεχίζουν να φέρνουν στο σχολείο για σκανάρισμα οικογενειακές σχολικές φωτογραφίες, δικά τους προσωπικά αντικείμενα και τις μνήμες τους. Γιατί εκτός από το υλικό, πολύ σημαντικές είναι οι προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων από τα σχολικά τους χρόνια. Καλούμε λοιπόν, ανθρώπους που έχουν τελειώσει το δημοτικό σχολείο πριν 50, πριν 60 χρόνια και αφηγούνται στα παιδιά μας πώς ήταν τα δικά τους παιδικά χρόνια. Παιδικά χρόνια δύσκολα, μαθητές που... Πρόσφυγες, προσφυγόπουλα, από φτωχές οικογένειες που προσπαθούσαν να σταθούν σε έναν ξένο τόπο με χιλιάδες προβλήματα και παρ' όλα αυτά να πηγαίνουν σχολείο να μάθουν τα πρώτα γράμματα.

Οι αντιδράσεις των παιδιών που έρχονται και βλέπουν τα εκθέματα, ποιες είναι;

Οι αφηγήσεις των παλιών μαθητών του σχολείου περιλαμβάνουν μνήμες από την αυστηρότητα των δασκάλων τους. Είναι γνωστές οι τιμωρίες που έπαιρναν τα παλιά χρόνια οι μαθητές από τους δασκάλους. Το ξύλο με τη βέργα. Αλλά ό[00:20:00]λοι θυμούνται με συγκίνηση τα παιχνίδια τους, τις σκανδαλιές τους, πόσο χαρούμενοι ήταν αν είχαν μία πάνινη μπάλα να παίζουν με τους συμμαθητές τους. Όλο αυτό συμβάλλει στη διατήρηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που αφορά την εκπαίδευση. Συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να καλούμε ανθρώπους να αφηγούνται στα παιδιά μας τις ιστορίες τους και με αυτόν τον τρόπο ελπίζουμε να περάσουν από γενιά σε γενιά οι μνήμες των ανθρώπων, να μη χαθεί η ιστορία της εκπαίδευσης των παλαιότερων ετών στη χώρα μας και να δίνουμε μέσα από αυτόν τον τρόπο και χαρά στους ανθρώπους που θυμούνται την παιδική τους ηλικία. Είναι αξιοθαύμαστο πώς, όταν έρχονται να επισκεφτούν το σχολείο αντιδρούν βλέποντας τον εαυτό τους σε μία σχολική φωτογραφία μαζί με τους συμμαθητές τους. Περιγράφουν, καθώς την κοιτούν, σκηνές από τη σχολική τους ζωή. Θυμούνται τους παλιούς τους μαθητές. Πολλοί από αυτούς αναφέρουν ότι: «Αυτός έχει φύγει από τη ζωή». «Αυτός είναι γιατρός». «Αυτός είναι ψαράς». «Αυτός είναι φίλος μου ακόμα». «Αυτός έχει φύγει στην Αμερική». Και ξεδιπλώνουν ιστορίες που θυμούνται καθώς βλέπουν την ομαδική φωτογραφία με τους συμμαθητές τους. Όλο αυτό το εγχείρημα, σε αυτό εδώ το μικρό σχολείο με τους 144 μαθητές που φοιτούν κατά το σχολικό έτος ’21-’22, έχει προσφέρει με τον τρόπο του στους μαθητές και στις μαθήτριες μας, σε εισαγωγικά, μία μουσειακή αγωγή. Πολλοί με ρωτούν: «Σέβονται τα παιδιά αυτά αυτό το υλικό που υπάρχει στο σχολείο; Το πειράζουν;». Η απάντηση είναι κατηγορηματικά «όχι». Αντιθέτως, είναι πολύ περήφανοι που στο σχολείο μας υπάρχει αυτό το υλικό, αυτό το μουσείο και χαίρονται ιδιαίτερα, όταν καλούμε και μας κάνουν την τιμή να μας επισκεφτούν μαθητές και μαθήτριες άλλων σχολείων, όπου τους υποδέχονται τα δικά μας παιδιά με μεγάλη χαρά. Αναλαμβάνουν το ρόλο του ξεναγού. Βρίσκονται όλοι μαζί. Γνωρίζονται. Παίζουν μαζί στο προαύλιο του σχολείου και τους περιγράφουν τα εκθέματα. Έτσι λοιπόν, νιώθουν είναι σε ένα ξεχωριστό σχολείο που έχει κάτι να δείξει και στα άλλα παιδιά. Έτσι λοιπόν, έχει δημιουργηθεί μία κουλτούρα σεβασμού στο παλιό υλικό, στη μνήμη και στη συνέχειά της. Και αυτός είναι ο στόχος μας. Να παραμείνει, να διασωθεί όσο το δυνατόν και να αξιοποιηθεί περισσότερο στην εκπαιδευτική διαδικασία η καταγραφή της Ιστορίας, όχι μόνο του δικού μας σχολείου, αλλά και σε συνεργασία με τα άλλα σχολεία της πόλης μας, η διάσωση της ιστορικής μνήμης και η ανάδειξη της στην τοπική κοινωνία.

Εσείς ποια θα θέλατε να είναι η πορεία του Μουσείου αυτού, η εξέλιξή του;

Στα πρώτα χρόνια είχα σκεφτεί ότι ίσως θα έπρεπε να γίνει ένα μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης σε ένα προσφυγικό σπίτι, σε ένα από τα λίγα εναπομείναντα προσφυγικά σπίτια στην Νέα Αρτάκη και το υλικό να μεταφερθεί εκεί και να μπορούν να το επισκέπτονται έτσι, οι κάτοικοι, και από άλλες πόλεις και μακάρι και από όλη την περιφέρεια. Όμως στην πορεία των ετών τείνω να αλλάξω γνώμη, γιατί θεωρώ ότι ο ρόλος που παίζει μέσα στο σχολείο είναι πολύ σημαντικός στη διαπαιδαγώγηση των νέων γενεών. Αυτό που περιέγραψα προηγουμένως. Πόσο σημαντικό είναι τα παιδιά να νιώθουν ότι ζουν σε ένα σχολείο στο οποίο υπάρχει αυτό το μουσείο, το Παλιό Σχολείο. Και να περνάει μέσα στην ψυχοσύνθεσή τους ο σεβασμός και η αγάπη για τη μνήμη. Απλά ονειρεύομαι να έχουμε τη στήριξη του Δήμου Χαλκιδέων, της τοπικής κοινωνίας, ώστε να μπορέσουμε να το αναδείξουμε περισσότερο[00:25:00] και να μπορέσουμε να το επικοινωνήσουμε πιο πολύ με τον έξω κόσμο. Να γίνει γνωστό σε όλη την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Γιατί όχι σε όλη την Ελλάδα και να αποτελέσει ένα πρότυπο και για τα άλλα σχολεία. Διότι δυστυχώς, από ό,τι έχει φανεί από την εμπειρία μου σε σχέση με το υλικό. Πολλά σχολεία και πολύ παλαιότερα του δικού μας σχολείου, δυστυχώς έχουν καταστρέψει και έχουν πετάξει υλικό που υπήρχε στις αποθήκες τους. Κάτι που το θεωρώ εγκληματικό και ελπίζω και εύχομαι, ήδη έχω λάβει μηνύματα, ότι πολλά σχολεία που επισκέφτηκαν το σχολείο μας, μετά όταν επέστρεψαν στο σχολείο έψαξαν και βρήκαν παλιά αντικείμενα και τα έβαλαν σε μία γωνιά και τα έστησαν. Οπότε αισθάνομαι έτσι πολύ μεγάλη ικανοποίηση να είμαστε έτσι, ένα πρότυπο σχολείο και για τα άλλα σχολεία, ώστε να διατηρηθεί όχι μόνο το υλικό, αλλά και οι μνήμες των ανθρώπων. Να διατηρηθούν οι μνήμες των ανθρώπων, που το θεωρώ ίσως και το πιο σημαντικό. Εξάλλου είναι αυτό που κάνετε και εσείς αυτή τη στιγμή με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και σας συγχαίρω πραγματικά για αυτήν την πρωτοβουλία.