© Copyright Istorima

Istorima Archive

Τίτλος Ιστορίας

Είμαι θύμα της 17 Νοέμβρη

Κωδικός Ιστορίας
10642
Σύνδεσμος Ιστορίας
Αφηγητής/τρια
Νίκος Λουρίδας (Ν.Λ.)
Ημερομηνία Συνέντευξης
03/06/2021
Ερευνητής/τρια
Σταύρος Βλάχος (Σ.Β.)
Σ.Β.:

[00:00:00]Το όνομά σας είναι;

Ν.Λ.:

Λουρίδας Νικόλαος.

Σ.Β.:

Ωραία, ευχαριστούμε πολύ για τη φιλοξενία και για τη συνέντευξη. Θέλω αρχικά να μου πείτε για εσάς, πού γεννηθήκατε, πού μεγαλώσατε;

Ν.Λ.:

Γεννήθηκα στην επαρχία Καλαβρύτων, μέχρι την τρίτη γυμνασίου πήγαινα σχολείο σε ένα χωριό των Καλαβρύτων ονόματι «Αροανία» ή «Σοποτό». Μετά ήρθα στην Αθήνα, πήγαινα στο σχολείο [Δ.Α.] Βουλιαγμένης, τελείωσα, μετά πήγα φαντάρος και όταν επέστρεψα, πήγα στην Αστυνομία, έδωσα εξετάσεις και πέρασαν στην Αστυνομία.

Σ.Β.:

Την επιθυμία για την Αστυνομία την είχατε από μικρός; Θέλατε να γίνετε αστυνομικός;

Ν.Λ.:

Ακριβώς. Ήταν η αγάπη μας και το πάθος μας.

Σ.Β.:

Το οποίο από πού προερχότανε; Είχατε κάποιον συγγενή;

Ν.Λ.:

Είμαστε μία μεγάλη οικογένεια στην Αστυνομία, αρκετά παιδιά από το χωριό μου, και ο ένας ακολουθούσε τον άλλον.

Σ.Β.:

Οπότε πού μπαίνετε στη Σχολή; Πότε;

Ν.Λ.:

Μπήκαμε στη Σχολή στη Νέα Φιλαδέλφεια «Αστυνομία πόλεων». Καθίσαμε εκεί εννέα μήνες και όταν τελειώσαμε την εκπαίδευση, το μεγαλύτερο μέρος από τη Σχολή, δημιουργήθηκαν τότε, έφυγαν οι παλιοί από τη Μονάδα Αποκατάστασης Τάξης και πήγαμε εμείς. Ήμαστε όλοι ηλικία από 24-25 χρόνων μέχρι 30.

Σ.Β.:

Εσείς πόσο ήσασταν τότε και πότε αποφοιτήσατε από τη Σχολή;

Ν.Λ.:

Πήγαμε το ’82, αποφοιτήσαμε το ’83.

Σ.Β.:

Οπότε μετατίθεστε πού; Οι πρώτες σας υπηρεσίες πώς ήτανε, πού ήτανε; Η  πρώτη σας μετάθεση…

Ν.Λ.:

Κατευθείαν στα ΜΑΤ. Στη Μονάδα Αποκατάστασης Τάξης, έτσι λεγότανε τότες.

Σ.Β.:

Και αναλάβατε υπηρεσίες, πηγαίνατε; Πως ήταν τότε η εργασία αυτή;

Ν.Λ.:

Η εργασία ήταν… κάναμε εκπαιδεύσεις καθημερινά και ανάλογα με τις υποχρεώσεις…

Σ.Β.:

Ωραία, οπότε αναλαμβάνετε υπηρεσία. Πως ήταν τότε η εργασία στα ΜΑΤ;

Ν.Λ.:

Ήταν πάρα-πάρα πολύ καλή, μας άρεσε, είχαμε πολύ καλή εκπαίδευση, ξέραμε συμπεριφορές, ξέραμε τρόπους εργασίας. Είμαστε μία καλή ομάδα και αγαπούσαμε αυτό που κάναμε υπηρετώντας τον πολίτη.

Σ.Β.:

Το κοινωνικό και πολιτικό κλίμα της εποχής πως ήταν; Υπήρχαν επεισόδια; Υπήρχε ένταση;

Ν.Λ.:

Τα γνωστά επεισόδια που γίνονται ακόμη και τώρα. Αλλά υπήρχε μία ήπια  αντιμετώπιση. Είχαμε καλή συμπεριφορά απέναντι στους ανθρώπους που έκαναν τις εκδηλώσεις- διαδηλώσεις, τις πορείες, δεν είχαμε κάποια προβλήματα συνεργασίας.

Σ.Β.:

Τώρα υπήρχαν κάποιες ομάδες ήδη που κάναν τρομοκρατικά χτυπήματα. Εσείς είχατε σκεφτεί ποτέ ότι ίσως… Είχατε αισθανθεί κάποιον φόβο ή κάποια σκέψη ότι μπορεί να…;

Ν.Λ.:

Κανέναν, κανέναν, κανέναν, δεν φανταστήκαμε ποτέ ότι θα έφταναν στο σημείο να χτυπήσουνε με αυτό τον τρόπο την Αστυνομία. Διότι δεν υπήρχε λόγος.

Σ.Β.:

Ούτε είχατε κάποια ειδικά μέτρα, σας είχαν πει να φυλάγεστε;

Ν.Λ.:

Όχι, όχι! Δεν υπήρχε, δεν υπήρχε λόγος, δεν είχαμε τέτοια θέματα.

Σ.Β.:

Οπότε τώρα, προηγούνται πριν την επίθεση κάποια επεισόδια στα Εξάρχεια, γιατί είχαν και σχέση με την επίθεση μετά. Θέλετε να μας πείτε εκείνη τη μέρα αν ήσασταν εκεί; Ήταν 17-

Ν.Λ.:

Ήταν τα επεισόδια στα Εξάρχεια, ήταν η γιορτή του Πολυτεχνείου. Και είμαστε στο κέντρο, στα Εξάρχεια, τελείωσε η πορεία, όλα καλά, ήρεμα τα πράγματα. Είμαστε από το πρωί από τις 11 η ώρα μέχρι τις 11 το βράδυ, στην Καλλιδρομίου, στην πλατεία στα Εξάρχεια, μας είπε το κέντρο να αποχωρήσουμε το βράδυ, διότι υπήρχε άπνοια και αυτό κι έγινε. Αργότερα είχαμε… εκεί έγινε ένα σοβαρό περιστατικό με τον θάνατο του Καλτεζά, όπου δολοφονήθηκε, τα γεγονότα ήδη τα γνωρίζουμε, αυτά που λένε ή [00:05:00]που έχουμε ακούσει, ήταν ένα άσχημο περιστατικό και με την αιτιολογία αυτή, πιστεύω ότι έκαναν την κίνηση εναντίον του λεωφορείου των ΜΑΤ.

Σ.Β.:

Εσείς για να καταλάβουμε, είχατε κάποια σχέση με το γεγονός ή ήσασταν μακριά;

Ν.Λ.:

Καμία, καμία! Είχαμε ήδη αποχωρήσει. Οι διμοιρίες είχαν αποχωρήσει, είχε δημιουργηθεί ένα Τμήμα Τάξης από διάφορους συναδέλφους από διάφορα τμήματα χωρίς να γνωρίζουν το αντικείμενο στο κέντρο, και δη στα Εξάρχεια, και πιστεύω ότι είναι λάθος επιλογή του κέντρου για να ορίσει μία..., ένα Τμήμα Τάξης να το βάλει στο σημείο που το έβαλε. Δεν γνώριζε καν –πιστεύω- ο συνάδελφος τι σημαίνει μολότοφ. Πέρασε ο μικρός, του πέταξε μολότοφ, κατέβηκε τον εκτέλεσε, διότι πρόκειται για εκτέλεση, δεν σκοτώνουν ένα μικρό παιδί, ό,τι και αν είναι αυτό. Έτσι τουλάχιστον γνωρίζουμε και ξέρουμε εμείς, πώς να φερθούμε στα νέα παιδιά, και για αυτόν τον λόγο πιστεύω ότι βρήκαν στα γρήγορα την αιτιολογία και άρχισαν να κάνουν τις επιθέσεις και τα χτυπήματα εναντίον των αστυνομικών.

Σ.Β.:

Εκείνο το βράδυ ακολούθησαν επεισόδια μετά τη δολοφονία;

Ν.Λ.:

Δε θυμάμαι, γιατί ήμαστε κουρασμένοι, ήμαστε από το πρωί και τα λοιπά και πήγαμε για ξεκούραση. Δε θυμάμαι το τι έγινε μετά.

Σ.Β.:

Ωραία. Οπότε μετά από πόσο διάστημα φτάνουμε-

Ν.Λ.:

Μετά από μία εβδομάδα έγινε η απόπειρα εναντίον μας χωρίς να γνωρίζουν ότι εμείς δεν είχαμε καμία σχέση με το κέντρο ή με την περίπτωση της δολοφονίας.

Σ.Β.:

Θέλετε να μας πείτε αυτήν τη μέρα από την αρχή, πως ξεκίνησε η υπηρεσία και όλα;

Ν.Λ.:

Από ό,τι θυμάμαι, είχαμε πάει ταξίδι στον Γοργοπόταμο πριν δύο μέρες, επιστρέψαμε και πήραμε ένα ρεπό και την επόμενη μέρα πήγαμε στο… πήγαμε για υπηρεσία εκεί που σας ανέφερα, στο κέντρο της Αθήνας. Λόγω του Πολυτεχνείου, επειδή δεν είχαμε ποτέ θέματα και προβλήματα με τα επεισόδια, γιατί ξέραμε πως να αντιμετωπίσουμε, διότι είχαμε την εμπειρία και τον τρόπο πώς να φερθούμε απέναντι στους πολίτες, υπάρχουν όρια και για αυτούς, αλλά και για την Αστυνομία. Δυστυχώς, τα γεγονότα, πολλές φορές, τη μία πράξη ακολουθεί μία δεύτερη, η οποία είναι για την κοινωνία μας και για τους ανθρώπους είναι πάρα πολύ άσχημη, διότι υπάρχουν θάνατοι, υπάρχουν τραυματίες χωρίς να υπάρχει λόγος.  Ήτανε πολύ δύσκολη και για εμένα και για τους συναδέλφους, μετά το ατύχημα, μία άσχημη εμπειρία και μία ταλαιπωρία χρόνων.

Σ.Β.:

Εκείνη τη μέρα θα μας την περιγράψετε; Πως αναλάβετε υπηρεσία; Πως ξεκινήσατε;

Ν.Λ.:

Είμαστε από τις 10 η ώρα το πρωί παρακολουθώντας τα γεγονότα, βλέποντας τις πορείες, ακούγοντας από το κέντρο να μας καθοδηγεί τι έγινε… Την ημέρα του Πολυτεχνείου, τη γιορτή του Πολυτεχνείου, έτσι; Είναι μία γιορτή για όλους, δεν είχαμε επεισόδια, δεν είχαμε γεγονότα, ήταν όλα ήρεμα κι έγιναν αυτά που έγιναν… με τη δολοφονία του Καλτεζά απ’ τον αστυνομικό ονόματι Μελίστα.

Σ.Β.:

Ωραία. Πάμε τώρα στη μέρα της επίθεσης κατά του λεωφορείου σας, να μας πείτε από την αρχή τι έγινε εκείνη τη μέρα.

Ν.Λ.:

Δε θυμάμαι δυστυχώς, λόγω του ατυχήματος.

Σ.Β.:

Όχι, εννοώ από την υπηρεσία σας, πώς φτάσατε, πώς έγινε.

Ν.Λ.:

Ναι, είχαμε 10 η ώρα το βράδυ είχαμε βάρδια, οι βάρδιες ήταν ανά οκτάωρο, θα πηγαίναμε στο κέντρο της Αθήνας, όπου είχαμε και μας περίμεναν και άλλοι συνάδελφοι εκεί, γιατί εκεί δίναμε το ραντεβού μας. Οι διμοιρίες το βράδυ είμαστε τέσσερις-πέντε διμοιρίες, δε θυμάμαι ακριβώς, και κάθε διμοιρία πήγαινε στον στόχο της. Άλλες αμερικανική πρεσβεία, άλλες τουρκική πρεσβεία, άλλες Ομόνοια, άλλες Εξάρχεια. Και όταν ξεκινήσαμε λοιπόν, εντωμεταξύ είχαν στο σημείο Καραολή Δημητρίου, απέναντι ακριβώς από το Caravel εκεί έχει ένα πάρκο, είχαν βάλει [00:10:00]ένα κλειστό φορτηγό, όπου εκεί το είχαν παγιδεύσει με εκρηκτικά και περίμεναν τις διμοιρίες. Έτυχε να είμαστε εμείς οι τυχεροί-άτυχοι που δεχθήκαμε την επίθεση και είχαμε τα γεγονότα που ακολούθησαν.

Σ.Β.:

Θυμάστε κάτι απ’ τη στιγμή της έκρηξης;

Ν.Λ.:

Όχι, δε θυμάμαι τίποτα, διότι ο τραυματισμός ήταν ακαριαίος. Με μετέφεραν, επειδή εφημέρευε ο Ευαγγελισμός, μεταφέρθηκα στον Ευαγγελισμό, κάθισα στον Ευαγγελισμό δύο μήνες στην εντατική με σοβαρές απώλειες και τελειώνοντας απ’ τον Ευαγγελισμό άρχισε ο αγώνας μου με τα ταξίδια στο εξωτερικό, όπου έκανα 10 χρόνια και 7 χειρουργεία συνεχόμενα.

Σ.Β.:

Το αποτέλεσμα της έκρηξης ποιο ήταν πέρα από τον δικό σας τραυματισμό;

Ν.Λ.:

Ο τραυματισμός των άλλων συνάδελφων, ήταν μία άσχημη εμπειρία για όλους, που δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί δυστυχώς.

Σ.Β.:

Και είχε και ένα θύμα;

Ν.Λ.:

Είχε τον Νίκο τον Γεωργακόπουλο, έναν εξαιρετικό νέο από την Ανδραβίδα. Ήταν μία καταστροφή για την οικογένεια, μία απώλεια χωρίς να έχουμε καμία, καμία ευθύνη. Δυστυχώς.

Σ.Β.:

Αυτός καθόταν δίπλα σας στο λεωφορείο;

Ν.Λ.:

Ακριβώς, ακριβώς! Ήμουν εγώ, ο συγχωρεμένος ο Γεωργακόπουλος, ο [Δ.Α.] Μανώλης, ο Κοκκίνης ο Νίκος, ο οποίος έκανε μία καλή καριέρα στην Αστυνομία και οι άλλοι συνάδελφοι, οι οποίοι ήταν στα απέναντι καθίσματα.

Σ.Β.:

Εσείς πώς καθόσασταν;

Ν.Λ.:

Οι μισοί πήγαν στο 401, οι άλλοι μισοί πήγαμε στο… μας μετέφεραν στον Ευαγγελισμό γιατί εφημέρευε.

Σ.Β.:

Αυτός καθόταν στο παράθυρο το θύμα; Πως ήταν η διάταξη;

Ν.Λ.:

Tα λεωφορεία της Αστυνομίας οι θέσεις είναι παράλληλες με τα παράθυρα, οι πλάτες δηλαδή που καθόμαστε είναι προς το προς τα παράθυρα. Και όταν έγινε η έκρηξη, το ωστικό κύμα έκανε μεγάλα ανοίγματα απ’ την πλευρά που είμαστε εμείς, οι παθόντες. Αυτά έχουμε να πούμε.

Σ.Β.:

Πόσοι τραυματιστήκατε;

Ν.Λ.:

Σχεδόν όλο το λεωφορείο, άλλοι σοβαρά, άλλοι λιγότερο σοβαρά. Φαίνεται έτσι κι αλλιώς απ’ τις φωτογραφίες και τα γεγονότα εκείνης της ημέρας, πώς ήταν το λεωφορείο. Αν θα ανατρέξουμε στα αρχεία, θα δούμε.

Σ.Β.:

Εσείς τώρα -φαντάζομαι- δεν θυμάστε κάτι. Μετά τι σας είπανε οι φίλοι σας, η οικογένειά σας, στον Ευαγγελισμό τι ακολούθησε;

Ν.Λ.:

Τίποτα, τίποτα. Πέρασε πάρα-πάρα πολύς χρόνος για να μπορέσουμε να επανέλθουμε στα… να βρούμε τον εαυτό μας και να επανέλθουμε στα φυσιολογικά.

Σ.Β.:

Η πρώτη φορά που ξυπνήσατε, που θυμάστε, ποια ήταν;

Ν.Λ.:

Δε θυμάμαι τίποτα. Διότι ήταν μεγάλη ταλαιπωρία και η νάρκωση σχεδόν δύο μηνών και κάναμε δύσκολο, δύσκολο αγώνα για να επανέλθουμε στην πορεία μας. Πέρασαν αρκετές μέρες και μπορώ να πω και μήνες.

Σ.Β.:

Τι ακριβώς βλάβη σας προξένησε η έκρηξη;

Ν.Λ.:

Είχαμε απώλεια στην σπονδυλική στήλη ένα μέρος, είχαμε απώλεια ολική παράλυση του προσωπικού νεύρου, καταστροφή της κάτω γνάθου, απώλεια στο αριστερό αυτί και ακοή και άλλα τα οποία ήτανε δευτερεύοντα.

Σ.Β.:

Και πήγατε στο εξωτερικό; Μετά πως ήταν η πορεία;

Ν.Λ.:

Ξεκίνησα την πορεία μου, βρήκα τον γιατρό στην Αυστρία, έκανα τα πρώτα χειρουργεία τα τέσσερα στην Αυστρία και τα δύο τα έκανα στη Γερμανία, στη Στουτγάρδη. Ενδιάμεσα έκανα άλλο ένα χειρουργείο στο Γενικό Κρατικό, δύσκολα και επώδυνα [00:15:00]χειρουργεία. Μεταμόσχευση κάτω γνάθου, τρομερά δύσκολο! Ήθελε τρομερή υπομονή για να μπορέσεις να φτάσεις, να πετύχεις τον στόχο σου.

Σ.Β.:

Άρα φαντάζομαι το ωστικό κύμα το υπέστη κυρίως το θύμα…

Ν.Λ.:

Δεν ήτανε μόνο το ωστικό κύμα, ήταν και όλες οι λαμαρίνες από το ωστικό κύμα που ήρθαν από το λεωφορείο από τη διάλυση του λεωφορείου και ήρθαν επάνω μας. Οι λαμαρίνες ήταν αυτές που κάνανε τις μεγάλες ζημιές. Αυτά.

Σ.Β.:

Και το θύμα έχασε τη ζωή του, επειδή ήταν πιο κοντά -φαντάζομαι- στην...

Ν.Λ.:

Ήταν δίπλα, ήταν πιο μεγάλο το ωστικό κύμα, ήρθε στην κοιλιακή χώρα, από ό,τι μου είπανε, δεν γνωρίζω λεπτομέρειες. Διότι νοσηλεύτηκε στο 401 και συνήθως δεν ρωτάμε εμείς το πώς έγινε. Έγινε, από ‘κει και πέρα, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα ούτε να φέρουμε πίσω τον συγχωρεμένο τον Γεωργακόπουλο. Απλά από ό,τι είπαν οι γιατροί στο 401 ότι ήταν τόσο σοβαρό… του είχε καταστρέψει όλα τα εσωτερικά όργανα. Αυτά.

Σ.Β.:

Και τώρα, μετά από κάποιο διάστημα, υπήρξε κάποια προκήρυξη όπου ανέλαβε την ευθύνη η 17 Νοέμβρη; Τι ακριβώς έλεγε;

Ν.Λ.:

Ναι μετά από λίγες μέρες, ναι ανέλαβε με προκήρυξη την πράξη η 17 Νοέμβρη.

Σ.Β.:

Και την απέδωσε πού; Τι ακριβώς έλεγε;

Ν.Λ.:

Με την με την αιτιολογία ότι… για τη δολοφονία -είπανε- του Μελίστα, του Καλτεζά.

Σ.Β.:

Εσείς πότε συνειδητοποιήσατε, πότε καταλάβατε ότι αυτήν την επίθεση την έκανε η 17 Νοέμβρη; Σας το είπαν μετά;

Ν.Λ.:

Μου το είπαν μετά από πολύ καιρό, όταν άρχισα να επανέρχομαι φυσιολογικά, στους ρυθμούς τους φυσιολογικούς.

Σ.Β.:

Kαι πώς νιώσατε τότε;

Ν.Λ.:

Πάρα-πάρα πολύ άσχημα, διότι δεν είχαμε καμία ευθύνη.

Σ.Β.:

Οπότε μετά από την Αστυνομία -φαντάζομαι- δεν μπορέσατε να ξαναεπιστρέψετε.

Ν.Λ.:

Όχι, γιατί είχα έναν δύσκολο δρόμο και συνεχίζουμε ακόμα και σήμερα να προσπαθούμε να καλύψουμε τα κενά που έχει αφήσει ο τραυματισμός.

Σ.Β.:

Τώρα τα επόμενα χρόνια συνέχισε αυτή η οργάνωση τη δράση της, έκανε κι άλλες επιθέσεις, εσείς κάθε φορά που ακούγατε για επιθέσεις πώς αισθανόσασταν;

Ν.Λ.:

Πάρα πολύ άσχημα, διότι οι πράξεις αυτές ήτανε κατακριτέες από την κοινωνία, από τους ανθρώπους χωρίς να υπάρχει κάποια αιτιολογία, απλά το έκαναν για να το κάνουν, να αιτιολογούν τα κλεμμένα λεφτά που έκαναν από τις ληστείες στις τράπεζες. Δεν υπήρχε δικαιολογία και υπήρχαν τόσες απώλειες από τις πράξεις αυτών των ανθρώπων.

Σ.Β.:

Στα γεγονότα της εξάρθρωσης τώρα, εκεί αρχές της δεκαετίας 2000, θυμάστε εκεί πώς φτάσαμε και πώς το μάθατε και εσείς και τι έγινε;

Ν.Λ.:

Όχι, αλλά υπήρχε μία σωστή οργάνωση, υπήρχε σωστή δουλειά από την Αστυνομία, διότι τα πράγματα είχαν φτάσει στο απροχώρητο και αποφάσισε η Αστυνομία να πουν ότι: «Ως εδώ!». Απλά συντόμευσε η σύλληψή τους λόγω του ατυχήματος που έγινε, όταν πήγαν να τοποθετήσουν τη βόμβα στον Πειραιά, στα γραφεία της ναυτιλιακής εταιρείας και έγιναν πιο γρήγορα οι συλλήψεις, ενώ υπήρχε ήδη μία πολύ-πολύ μεγάλη προετοιμασία πιο πριν και ακολούθησαν τα γεγονότα που γνωρίζουμε όλοι.

Σ.Β.:

Εσείς όταν ακούσατε ότι πιάσανε κάποια άτομα που μάλλον συνδέονται με την οργάνωση, θυμάστε πώς νιώσατε;

Ν.Λ.:

Απ’ τη μια πλευρά στενοχώρια, από την άλλη μία απογοήτευση για τους ανθρώπους που είδαμε, διότι το επίπεδό τους ήταν πολύ μικρότερο από αυτό που έλεγαν ή διαφήμιζαν με τις προκηρύξεις τους. Εκεί ήταν δύο φορές η απογοήτευσή μας…

Σ.Β.:

Τι περιμένατε δηλαδή; Τι άνθρωποι ίσως μπορεί να ήτανε;

Ν.Λ.:

Υποτίθεται ότι έλεγαν ότι είναι διανοούμενοι, μορφωμένοι αγωνιστές. Σε τι αγωνίστηκαν; Από πού έγιναν αγωνιστές; Από τα 22 τους χρόνια στα Εξάρχεια, αμόρφωτοι έγιναν εκτελεστές, επειδή κάποιοι τους παραμύθιασαν ή τους έλεγαν ότι: «Εμείς θα αλλάξουμε την κοινωνία σκοτώνοντας ή δολοφονώντας αθώους πολίτες;». Αυτή ήταν η απογοήτευσή μας δυστυχώς.

Σ.Β.:

Και στη δίκη βρεθήκατε στην ίδια αίθουσα-

Ν.Λ.:

[00:20:00]Ήμουνα μάρτυρας ναι και στις δύο δικές, άσχημες εμπειρίες, διότι κάποιοι έπρεπε να καταθέσουν για να καταδικαστούν. Όταν δεν υπήρχαν μαρτυρίες, δε θα είχαν καταδικαστεί, αλλά πέρα από ‘κει, οι άνθρωποι ομολόγησαν από μόνοι τους τις πράξεις τους.

Σ.Β.:

Στη δική σας περίπτωση ποιοι αποδείχθηκε ότι συμμετείχαν;

Ν.Λ.:

Σχεδόν σε όλες τις εκπαιδεύσεις ήταν οι τρεις, ο Κουφοντίνας, ο Τζωρτζάτος και ο Ξηρός, αυτοί ήταν οι εκτελεστές οι στυγνοί. Τα υπόλοιπα μέλη συμμετείχαν σε κάποιες δολοφονίες παλαιότερες ή νεότερες.

Σ.Β.:

Στην επίθεση τη δική σας ξεκαθάρισε ότι ήταν αυτοί;

Ν.Λ.:

Ναι, από τις μαρτυρίες τους στις ανακρίσεις που έγιναν.

Σ.Β.:

Και όταν τους είδατε στο δικαστήριο πώς νιώσατε;

Ν.Λ.:

Πάρα, πάρα πολύ άσχημα.

Σ.Β.:

Τους απευθύνατε κάτι; Τους είπατε κάτι;

Ν.Λ.:

Όχι, όχι, όχι.  Ήτανε… Έλληνες πολίτες να δολοφονούν Έλληνες πολίτες… Αυτό μόνο στην Ελλάδα γίνεται πουθενά αλλού στον κόσμο, χωρίς να υπάρχει καμία αιτιολογία. Απλά έκαναν το σχέδιο δυο-τρεις μέρες πριν και έλεγαν: «Σήμερα θα πάμε να εκτελέσουμε ή να τραυματίσουμε τους πολίτες» δεν υπήρχε αιτιολογία.

Σ.Β.:

Θυμάστε να σας κοίταξαν, να ανταλλάξατε ματιές στο δικαστήριο;

Ν.Λ.:

Όχι, όταν μιλούσαμε τότε ήταν τα κεφάλια τους κατεβασμένα, δυστυχώς. Δεν είχαν το θάρρος να κοιτάξουνε, διότι έμμεσα ήξεραν τι είχαν κάνει.

Σ.Β.:

Κι αν μπορούσατε απευθείας να τους μιλήσετε, τι θα τους λέγατε;

Ν.Λ.:

Δεν υπήρχε λόγος, απαξιώ ακόμα και να τους μιλήσω, να τους πω τι; Το επίπεδό τους είναι τόσο… τόσο λίγο, τόσο μικρό, που δυστυχώς η απογοήτευση είναι δύο και τρεις φορές για εμάς μεγάλη, δυστυχώς.

Σ.Β.:

Με την απόφαση νιώσατε κάποια δικαίωση;

Ν.Λ.:

Φυσικά. Το δικαστήριο ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να υπάρχει, έτσι όπως το ζήσαμε. Οι δικαστές ήτανε άριστοι.

Σ.Β.:

Τώρα αυτοί έχουν τελειώσει οι περισσότεροι τις ποινές, έχουν αποφυλακιστεί, εσείς όταν ακούτε και έρχονται κατά καιρούς στην επικαιρότητα για διάφορους λόγους είτε για άδειες και αυτά, πώς νιώθετε μετά από 20 χρόνια να έρχονται στην επικαιρότητα τόσο έντονα-

Ν.Λ.:

Πάντα τα γεγονότα έρχονται στη μνήμη μας, είναι πάρα πολύ άσχημα, πρέπει να έχεις τη δύναμη και το κουράγιο να τα ξεπεράσεις και να συνεχίσεις την πορεία της ζωής σου.

Σ.Β.:

Αν διασταυρωθείτε τυχαία στον δρόμο με κάποιον από αυτούς, πώς θα νιώσετε; Θα τους μιλήσετε; Θα πείτε κάτι;

Ν.Λ.:

Όχι, δεν ξέρω πώς θα αντιδράσω εκείνη τη στιγμή. Δεν μπορείς από τώρα να βγάλεις μία απόφαση για το τι θα γίνει εκείνη τη στιγμή. Μπορεί να τον αμελήσεις, αλλά μπορεί να σκοτώσεις κιόλας. Εκείνη τη στιγμή δεν μπορείς να καταλάβεις πως θα αισθανθείς.

Σ.Β.:

Νιώθετε μισός, κακία; Τι νιώθετε για αυτούς τους ανθρώπους;

Ν.Λ.:

Μίσος όχι. Ούτε κακία. Απλά είναι αυτό το γιατί, αυτά που έγιναν, τόσες απώλειες χωρίς να υπάρχει λόγος, τόσες οικογένειες καταστράφηκαν χωρίς να υπάρχει λόγος, δεν υπάρχει αιτιολογία. Απλά έβγαζαν μία απόφαση και έλεγαν «Θα πάμε να εκτελέσουμε» ό,τι έλεγα από την αρχή. Οι άνθρωποι είναι κλέφτες, είναι του κοινού ποινικού δικαίου, δεν ήταν αγωνιστές. Δυστυχώς.

Σ.Β.:

Το ψυχολογικό κομμάτι μετά πως βρήκατε τη δύναμη έτσι και το αντιμετωπίσατε;

Ν.Λ.:

Έπρεπε να βρω, έπρεπε να συνεχίσω, να συμμετέχω στην κοινωνία όπως ξεκίνησα, ο αγώνας ήταν δύσκολος, ήθελε τρομερή δύναμη να κάνεις αυτό το ταξίδι το μεγάλο και το δύσκολο και είμαι ευχαριστημένος αυτή τη στιγμή, εδώ που έχω φτάσει.

Σ.Β.:

Σας έκοψε την ορμή, τη ζωή αυτή η επίθεση; Την πορεία σας;

Ν.Λ.:

Έχασα τα καλύτερά μου χρόνια. 10 χρόνια μες στα χειρουργεία, ό,τι χειρότερο μπορεί να πάθει ένας νέος άνθρωπος, χωρίς να [00:25:00]έχει καμία ευθύνη. Δυστυχώς. Δεν έγινε μία πράξη, με κάλεσαν να πάω κάπου σε ένα συμβάν και να έχω έναν τραυματισμό… εκεί υπήρχε μία αιτιολογία. Το ότι πήγαμε στην Αστυνομία να υπηρετήσουμε τον πολίτη και να έρθουν μία παρέα 10-15 ατόμων και να παίρνουν αποφάσεις ποιους θα εκτελούν… με καμία αιτιολογία, εκεί είναι η απογοήτευση δύο φορές.

Σ.Β.:

Βρήκατε όμως τη δύναμη, προχωρήσατε, κάνατε οικογένεια.

Ν.Λ.:

Έπρεπε! Έπρεπε! Η ζωή συνεχίζεται, είναι ένας αγώνας και τουλάχιστον η Αστυνομία μας έμαθε ότι δεν τα παρατάμε ποτέ. Μας δίδαξε.

Σ.Β.:

Στα παιδιά σας πότε αφηγηθήκατε την ιστορία σας μεγαλώνοντας;

Ν.Λ.:

Σχεδόν ποτέ δεν το έχουμε… Απ’ τα γεγονότα, επειδή έζησαν το δικαστήριο, τα είδαν από μόνοι τους, παρακολουθούν και βλέπουν.

Σ.Β.:

Και τι σας άφησε όλη αυτή η περιπέτεια; Τι σας έχει αφήσει πιο πολύ;

Ν.Λ.:

Μία απογοήτευση για την κοινωνία που ζούμε, δυστυχώς. Είναι μια ταλαιπωρία για τους ανθρώπους που είχαν τέτοια γεγονότα. Άλλοι μπόρεσαν να το ξεπεράσουν, άλλοι όχι.

Σ.Β.:

Επανέρχεται στη σκέψη σας, στη μνήμη σας εκείνη η μέρα πάλι;

Ν.Λ.:

Αρκετές φορές, αρκετές φορές, αλλά το έχουμε κάνει στην άκρη του μυαλού μας, γιατί υπάρχουν άλλα ενδιαφέροντα στη ζωή μας και δεν πρέπει αυτό να μας χαλάει την πορεία της ζωής μας. Ό,τι έγινε έγινε, η ζωή συνεχίζεται, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο.

Σ.Β.:

Και για την τρομοκρατία στο όνομα της πολιτικής ιδεολογίας, τι πιστεύετε; Γιατί έτσι την αποδίδανε αυτοί οι άνθρωποι τότε αυτή τη δράση. Είχε κάποια σχέση με αυτό;

Ν.Λ.:

Εντάξει, δεν μπορώ τώρα εγώ να κρίνω… δεν υπάρχει αιτιολογία, ποια τρομοκρατία; Υπάρχει αιτιολογία το ότι γίνομαι τρομοκράτης; Για ποιον λόγο; Αυτό που έγινε στην Ελλάδα δεν είναι τρομοκρατία. Αυτό είναι… ούτε… δολοφονίες εν ψυχρώ χωρίς να υπάρχει λόγος. Ποια ιδεολογία;  Είχαμε ένα καλό πολίτευμα, είχαμε μια Δημοκρατία, ποιος ο λόγος να γίνει να γίνονται οι εκτελέσεις και οι επιθέσεις σε διάφορους στόχους; Δεν αιτιολογείται.

Σ.Β.:

Η πολιτεία μετά, η αντιμετώπιση είχατε κάποιο παράπονο; Ήταν σωστή, πιστεύετε;

Ν.Λ.:

Όχι ήταν εντάξει, συμμετείχε, ήταν δίπλα μου, δεν μπορώ να πω. Φάνηκε απ’ την πορεία μου, δεν με άφησαν, ό,τι τους χρειάστηκα ήταν μαζί μου.

Σ.Β.:

Ωραία, σήμερα τι κάνετε; Θέλετε να μας πείτε σήμερα η ζωή σας πώς είναι και ότι έχετε οικογένεια…

Ν.Λ.:

Έχω μια καλή οικογένεια, έχω τρεις γιους, οι οποίοι σπουδάζουν στα πανεπιστήμια, αυτός ήταν ο αγώνας μου και είμαι ευχαριστημένος για αυτό που έχω κάνει. Αυτά.

Σ.Β.:

Πάμε λίγο απ’ την αρχή, στο ότι εκείνη τη μέρα υπήρχαν κάποιες συγκυρίες το ότι πήγατε στην έδρα, ενώ συνήθως δεν πηγαίνατε.

Ν.Λ.:

Ναι, συνήθως επειδή οι υπηρεσίες που έβγαιναν οι πιο πολλές ήταν στο κέντρο της Αθήνας, όταν πολλοί συνάδελφοι που έμεναν στα προάστια, ανατολικά ή δυτικά, δίναμε ραντεβού στο κέντρο της Αθήνας. Απλά έτυχε εκείνη την ημέρα, για κάποιους λόγους, να πάω και εγώ στο κέντρο, να είμαι στο λεωφορείο, κάποιοι άλλοι συνάδελφοι, μας περίμεναν στην Ομόνοια.

Σ.Β.:

Και ξεκινήσατε πολλά λεωφορεία; Πως ήτανε;

Ν.Λ.:

Από ό,τι θυμάμαι ήταν γύρω στα πέντε με έξι λεωφορεία. Είμαστε τρίτο ή τέταρτο στη σειρά, ο οδηγός, επειδή το φανάρι έγινε πορτοκαλί, μείωσε την ταχύτητα και έγινε η έκρηξη με τηλεκοντρόλ στο λεωφορείο που ήταν στο πεζοδρόμιο.

Δ.Π.: Που ακριβώς;
Σ.Β.:

Στο Caravel.

Δ.Π.: Σε ποιο σημείο; Δηλαδή σε ποια οδό ήταν αυτή η ιστορία;
Ν.Λ.:

[00:30:00]Καραολή Δημητρίου Καισαριανή, είναι απέναντι ακριβώς από το Caravel. Επειδή η έκρηξη ήτανε πάρα-πάρα πολύ μεγάλη, ακούστηκε σχεδόν στη μισή Αθήνα, εφημέρευε ο Ευαγγελισμός και με διάφορα μέσα κάποιοι πήγαμε στον Ευαγγελισμό, κάποιοι στο 401. Ο συγχωρεμένος ο Γεωργακόπουλος ο Νίκος μεταφέρθηκε στο 401 και δυστυχώς τελείωσε εκεί η ζωή του. Εγώ μεταφέρθηκα στον Ευαγγελισμό, ήμουνα τυχερός, διότι εφημέρευε το νοσοκομείο, με περίμεναν οι γιατροί, επειδή με είδαν, νόμισαν ότι εγώ είμαι νεκρός και με άφησαν πάνω στο μάρμαρο. Για καλή μου τύχη, πέρασε από ‘κει ο γιατρός, ο Στυλογιάννης ο Σωτήρης, με είδε ότι λειτουργούσε η καρδιά και φώναξε τους άλλους γιατρούς που χειρουργούσαν στα χειρουργεία, μου έκανε τραχειοτομή και με έκανε εισαγωγή στα χειρουργεία. Εκεί οι γιατροί, ο Ηλίας ο νευροχειρούργος-ο κύριος Ηλίας, ο οποίος είμαστε φίλοι σήμερα-οι ωριλάδες έκαναν μία προσπάθεια να μου βγάλουν τις λαμαρίνες που είχα στην τραχεία και στο κεφάλι χωρίς να γνωρίζουν τι θα ακολουθήσει. Ελπίδες δεν υπήρχαν ότι θα ζήσω. Επειδή είχα καλό οργανισμό, αντέδρασε καλά και μπόρεσα μετά από δύο μήνες να επανέλθω.

Σ.Β.:

Σας είδαν και τα αδέρφια σας –μας είπατε μία ιστορία- όταν είχαν έρθει στο νοσοκομείο.

Ν.Λ.:

Είναι δύσκολο να την αναφέρουμε, γιατί αυτά γεγονότα είναι πάρα-πάρα πολύ δύσκολα και στη μνήμη μας είναι άσχημες εμπειρίες.

Δ.Π.: Από την έκρηξη που έγινε, γιατί φαντάζομαι ότι υπήρχε αυτοκίνητο απέξω που μέσα υπήρχαν τα εκρηκτικά που… Πως ήταν το
Ν.Λ.:

Όχι. Ναι, στο πεζοδρόμιο είχαν παρκάρει ένα αυτοκίνητο κλειστό, Volkswagen, όπου ήταν γεμάτο εκρηκτικά, ήταν συνδεδεμένο με καλώδιο, με μπουτόν, σε απόσταση 25 με 30 μέτρα στο πάρκο και όταν μειώσαμε την ταχύτητα του λεωφορείου επειδή μας έπιασε το φανάρι, πάτησαν το μπουτόν και έγινε η έκρηξη, όπου δεχτήκαμε το ωστικό κύμα και τις λαμαρίνες από το λεωφορείο. Με αποτέλεσμα να έχουμε αυτές τις απώλειες. Λοιπόν…

Σ.Β.:

Κι εσείς κάπως τυχαία μας είπατε ότι σωθήκατε στην ουσία. Τι ακριβώς σας είπανε μετά οι γιατροί;

Ν.Λ.:

Ναι, ότι επειδή ο τραυματισμός ήταν πολύ σοβαρός, οι γιατροί δεν περίμεναν ότι θα ζήσω. Από ό,τι μου είπαν μετά. Διότι είχα εσωτερική αιμορραγία και αναρρόφηση και ο θάνατος είναι ακαριαίος, απλά επειδή είχα τύχη και οι γιατροί ήτανε… έγινε γρήγορα η επέμβαση, διότι η απόσταση είναι κοντινή, ήταν κοντινή από το Caravel μέχρι τον Ευαγγελισμό και για αυτό μπόρεσα και έζησα.

Σ.Β.:

Και ήρθαν εκεί μετά στελέχη της κυβέρνησης; Τι μάθατε μετά για τον Ευαγγελισμό;

Ν.Λ.:

Ότι είχαν έρθει εκεί ο πρωθυπουργός, ο Υπουργός Υγείας, ο συγχωρεμένος ο Γεννηματάς, ο πρόεδρος του νοσοκομείου και όλο το team των ιατρών. Είχα μία καλή φροντίδα στο νοσοκομείο και η πορεία ήταν αρκετά καλή.

Σ.Β.:

Και τέλος, τον συνάδελφο αυτόν που χάσατε, την έχετε τη μορφή του; Τον θυμάστε; Θα μας πείτε δυο λόγια για αυτόν; Μας είπατε –ας πούμε-ότι έπαιζε ωραίο μπουζούκι, αυτό θα ήταν ωραίο να το πείτε.

Ν.Λ.:

Ο συγχωρεμένος, ο Νικολάκης ο Γεωργακόπουλος ήταν εξαιρετικό παιδί. Ήταν και μουσικός, ήταν ο διασκεδαστής της παρέας, έπαιζε και ωραίο μπουζούκι και δυστυχώς έφυγε πάρα-πάρα πολύ νέος χωρίς να έχει καμία ευθύνη. Η οικογένεια καταστράφηκε, μια αρχοντική οικογένεια της Ανδραβίδας, όπου η μητέρα πέθανε μετά από 17 μέρες αφού έγινε η σύλληψη των δολοφόνων, διότι όλα τα χρόνια περίμενε τους δολοφόνους και πάντα περίμενε να τους δει και όταν έγινε η σύλληψή τους, δυστυχώς μετά από 17 μέρες πέθανε απ’ το κακό της. Ο κυρ Βασίλης μετά από λίγο καιρό και έχει μείνει ο αδερφός του με τη φροντίδα της συζύγου του. Άσχημη εμπειρία.

Σ.Β.:

[00:35:00]Σας ευχαριστούμε πολύ.

Ν.Λ.:

Και εγώ σας ευχαριστώ.

Σ.Β.:

Δεν ξέρω κάτι άλλο αν θέλετε να προσθέσετε;

Ν.Λ.:

Όχι, όχι σας ευχαριστώ.