Istorima Archive

[00:00:00]Καλησπέρα. Είμαι η Ελένη Κασίμου, είμαι ερευνήτρια στο Istorima. Βρισκόμαστε 17 Σεπτέμβρη του 2020 στα Εξάρχεια και θα μιλήσουμε για την gay σκηνή, νυχτερινή σκηνή των '80s και '90s στην Αθήνα. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για σας;

Καταρχάς, μίλα μου στον ενικό. Λοιπόν, είμαι ο Θάνος Κυριακίδης. Υποτίθεται συστήνομαι, έτσι δεν είναι;

Ναι.

Ωραία, λοιπόν. Και ξεκινάω; Να σου λέω ιστορίες;

Πες μου λίγα λόγια για σένα. Τι σχέση έχεις με την Αθήνα; 

Λοιπόν, θα σου πω. Καταρχάς, γεννήθηκα στην Αθήνα και γεννήθηκα 3 Οκτώβρη. Αυτή η μέρα είναι η μέρα του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, του προστάτη των Αθηνών. Κάπως το θεωρώ εγώ σημαδιακό γιατί μου αρέσει πάντα εκείνη τη μέρα να βγαίνω στο Κολωνάκι. Ν' ακούω την μπάντα του Δήμου που κάνει το γύρο, έτσι. Ανεβαίνει την Κανάρη, τη Σκουφά και καταλήγει στον Άγιο Διονύση. Είναι, έτσι, πολύ χαρμόσυνο και συγκινητικό για μένα. Κι έχει και μια πλάκα, βέβαια, γιατί είναι σαν να παίζει για τα γενέθλια μου. Λοιπόν, μια που πήγαμε σ' εκείνο το σημείο, του Αγίου Διονυσίου, να πω γι' αυτό το σημείο ότι είναι έτσι κάπως πολύ συνδεδεμένο με τις πρώτες μου νυχτερινές εξορμήσεις στην Αθήνα. Διότι πίσω από 'κει υπήρχαν τα θρυλικά gay bar των Αθηνών. To Aleco's και το Alexander. Εγώ ξεκίνησα να βγαίνω πολύ, σε πολύ μικρή ηλικία. Δηλαδή, ήτανε καλοκαίρι, μόλις είχα τελειώσει την πρώτη (Α') Γυμνασίου. Θα πήγαινα δευτέρα (Β'). Εκείνο το καλοκαίρι ξεκίνησα, έτσι, να κάνω τις πρώτες εξόδους. Λοιπόν, να κάνω έτσι και μια σύντομη -πώς να πω- περίληψη για την εποχή. Γιατί ήταν '80s, ήταν τα μέσα των '80s τότε και τότε στη μουσική ήταν οι New Wave, οι Duran Duran, οι Culture Club και πολλά άλλα τέτοιους είδους, ας πούμε, συγκροτήματα. Και ο Boy George που ήταν έτσι ένα σύμβολο κάπως, αν το βάλουμε στα σημερινά πλαίσια, ένα queer κάπως σύμβολο. Λοιπόν, εγώ από πρώτη γυμνασίου είχα ξεκινήσει και πήγαινα στη Γαλλική Ακαδημία. Οπότε μετά κυκλοφορούσα αρκετά στο κέντρο της Αθήνας, ειδικά στο Κολωνάκι. Μου άρεσε πολύ να βλέπω τα μαγαζιά, τους δρόμους κι όλα αυτά. Και φυσικά, τα βράδια -όπως σου είπα- εκείνο το καλοκαίρι ξεκίνησα να πηγαίνω στα gay bar, αυτά τα δύο συγκεκριμένα. Το οποίο ήταν ο Aleco's ακριβώς πίσω από τον Άγιο Διονύση, στην Τσακάλωφ, και το Alexander ακριβώς από πάνω στην Αναγνωστοπούλου. Λοιπόν, θυμάμαι ακόμα την πρώτη φορά που πήγα στο Αleco's, μ' ένα φίλο μου. Που ήταν κι αυτός στην ίδια ηλικία και είχαμε κάπως, έτσι, ένα συντονισμό να το πω. Μικρά αγόρια, στο ψάξιμο. Λοιπόν, θυμάμαι έμπαινες μέσα στον Αλέκο, που ήταν λίγο σαν να είσαι σε νησιώτικο μπαρ. Έτσι είχε μια ατμόσφαιρα μυκονιάτικη, μ' ένα τρόπο. Και ήταν ο Αλέκος, ο οποίος ήταν πίσω απ΄ το μπαρ με γυαλιά πρεσβυωπίας, πάντα, τα οποία τα είχε [00:05:00]κατεβασμένα στη μύτη. Είχε έτσι μια παχιά μύτη. Και τα είχε κατεβασμένα και πάντα σε κοίταζε με τα μάτια του πάνω απ΄ τα γυαλιά. Λοιπόν, πάντα θα είχε κάτι να πει, έτσι, πικάντικο. Κάπως για να σε πικάρει. Και αν δεν ήξερες το χιούμορ του, μπορεί και να... Δηλαδή, εγώ ντρεπόμουνα αρκετά μέχρι να αισθανθώ οικειότητα εκεί μέσα. Ήμουνα πολύ ντροπαλός. Αφού ακόμα είχα ακμή, να φανταστείς.

Στην εφηβεία, λογικό..

Ναι. Πολλή ακμή, όμως. Anyways.. Λοιπόν, άμα σου πω θυμάμαι εκείνο το πρώτο βράδυ. Και τον πρώτο μου εραστή μ' ένα τρόπο. Που τον γνώρισα εκείνο το βράδυ. Ήταν αρχιτέκτονας...  Υπήρχε γενικά -εντάξει τώρα το λέω ίσως πολύ νωρίς, μέσα σ' αυτά που 'χω να πω- αλλά υπήρχε ένας πολύ ιδιαίτερος ρομαντισμός. Όχι, ρομαντισμός, ερωτισμός. Εκείνη την εποχή. Δεν ξέρω αν έχει να κάνει με τ' ότι εγώ ήμουνα σ' αυτή την ηλικία και τα έβλεπα έτσι. Μπορεί να συμβαίνει και στα σύγχρονα παιδιά τώρα. Πάντως η ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα ερωτική. Είχε κάτι έτσι το... -πώς να το πω;- λίγο φασμπιντερικό, λίγο κάτι από Ταχτσή, κάτι από Τσαρούχη.

Γενικά; Ή μέσα σ' αυτούς τους χώρους; Δηλαδή-

Όχι μόνο εκεί-

Έμπαινες μέσα και το βίωνες;

Ναι, αυτό θέλω να πω για να επεκταθώ λίγο παραπέρα. Δηλαδή, τώρα θυμάμαι την οδό Αθηνάς, τότε. Η οποία ήταν ένα πραγματικά φασμπιντερικό σκηνικό. Δηλαδή, τότε υπήρχαν πολλές γυναίκες που εκδιδόνταν στο πεζοδρόμιο, κανονικά. Και υπήρχαν αυτά τα ξενοδοχεία, τα οποία τα είχαν σαν τη βάση τους. Όλες αυτές στην Αθηνάς, που κυκλοφορούσαν. Αυτό ήταν ένα υπέροχο, ήταν τελείως κινηματογραφικό σκηνικό. Ή μετά, φυσικά, το Ζάππειο που γινόταν και γίνεται ακόμα το ψωνιστήρι. Ή και το Πεδίο του Άρεως. Όλα αυτά είχαν μια καταπληκτική ατμόσφαιρα. Πραγματικά, πολύ ερωτική. Μετά υπήρχε... Τώρα εδώ που είναι στην Ομόνοια. Τώρα έχει γίνει -πώς το λένε; Αχ πώς λέγεται αυτό;- Boulangerie.

Εε...

Φούρνος! Έχει γίνει φούρνος -να μην πούμε ποιος. Δεν έχει σημασία-. Πάντως τότε ήταν το ΝΕΟΝ, που είχε τραπέζια, ας πούμε, κατά μήκος της τζαμαρίας στο πλάι. Στο πλάι, ας πούμε, του κτιρίου είχε από μέσα τραπέζια τα οποία έβλεπαν προς τα έξω. Κι απ΄ έξω υπήρχαν όλο νεαρά αγόρια, που είτε συνεννοούντουσαν με τους από μέσα μ' ένα τρόπο, είτε για να πάνε μαζί τους με πληρωμή είτε χωρίς. Όλ' αυτά είχαν μια πολύ ωραία αίσθηση. Πραγματικά πολύ ερωτική. Κι εκεί γύρω, βέβαια, υπήρχαν και τα διάφορα τσοντάδικα, που υπάρχουν ακόμα, νομίζω. Βέβαια, το Σταρ που ήταν ένα τεράστιο, δεν υπάρχει πια. Λοιπόν, ξαναπάμε πίσω στο Κολωνάκι και μετά τον Αλέκο, που συνήθως στον Αλέκο έπινες ένα ποτό πριν πας στο Alexander.

Τι κόσμος πήγαινε γενικά;

Στον Αλέκο; Πηγαίνανε, έτσι κάπως κομψοί, άντρες. 

Δεν ήταν διαχωρισμένος ο χώρος; Ας πούμε, μόνο ομοφυλόφιλοι ή και λεσβίες ή και straight;

Κοίτα, ως επί το πλείστον, άντρες. Ίσως να έβλεπες και καμια [00:10:00]φίλη τους. Αλλά αυτό ήταν σπάνιο. Συνήθως ήταν άντρες. Και συνήθως κομψοί άντρες.

Από μία εθνικότητα ή μπορεί να έβλεπες και διαφορετικές;

Όχι, και Ευρωπαίους. Κι Ευρωπαίους και.. Δηλαδή, εκτός από Έλληνες, έτσι; Ας πούμε, πίσω απ΄ το μπαρ που ήταν ο Αλέκος, ήταν κι ο φίλος του, ο οποίος ήταν ο - Ρενέ τον λέγανε;- Ο οποίος ήτανε Γάλλος. Και έξω στους θαμώνες υπήρχανε και Γάλλοι κι Αμερικάνοι. Λοιπόν, και εντάξει, στον Αλέκο γενικώς πολλά και διάφορα σκηνικά, που όλα έτσι λίγο τα θυμάμαι σαν σε όνειρο. Έχουν περάσει και τριάντα και χρόνια. Το ωραίο ήταν το καλοκαίρι, καθόμασταν κι έξω. Δηλαδή, το Aleco's κατέβαινες τρία- τέσσερα σκαλιά για να μπεις στον Αλέκο. Κι απ΄ έξω ήταν κανονικά το πεζοδρόμιο Τσακάλωφ, πίσω απ΄ το Ιερό του Αγίου Διονυσίου. Λοιπόν, εκεί το καλοκαίρι, πολύς κόσμος καθόταν έξω. Και γινόταν τρομερή πλάκα. Άλλοι κραζόντουσαν με άλλους, ξέρεις. Διάφορα τέτοια, πολύ αστεία. Και πολλές drag queen μάλλον της εποχής.

Είχε και σόου μέσα;

Στον Αλέκο, άμα σου πω ότι δε θυμάμαι, αν είχα πετύχει. Μπορεί και να είχα πετύχει. Στο Alexander συνήθως είχε σόου. Πολύ συχνά. Λοιπόν και μετά, πηγαίνοντας στο Alexander άλλη κατάσταση εκεί, γιατί εκεί πήγαινες για χορό. Δηλαδή, ήτανε επάνω. Έφτανες στο Alexander και ήταν η -πώς τη λέγανε να δεις- στην είσοδο η Βούλα; Κάτι τέτοιο τη λέγανε. Αυτή ήταν λεσβία. Λεσβία της εποχής. Αδύνατη με κοντά μαλλιά και με μπάσα φωνή. Και σου 'κοβε το χαρτί. Όπου σ' αυτό το χαρτί, ό,τι έπαιρνες απ΄ το μπαρ στο σημειώνανε. Και πλήρωνες όταν έφευγες. Λοιπόν κι έμπαινες μετά απ' αυτήν, αφού σου έδινε αυτό το χαρτί, έμπαινες στο ισόγειο που ήταν το μπαρ. Που ήταν ένα μεγάλο, τετράγωνο μπαρ στο κέντρο του χώρου. Και γύρω γύρω όλο σκαμπό. Και μετά παραπέρα υπήρχε η σκάλα που κατέβαινες κάτω που ήταν το κλαμπ, ας πούμε, για χορό. Επάνω τώρα τι να σου πω; Μπορεί να συναντούσες από τη Βουγιουκλάκη... Διάφορο τέτοιου τύπου '80s περσόνες. Και κάτω γινόταν τρελός χορός. Τρελός χορός όμως, έτσι;! Θυμάμαι τώρα ήταν πολύ της μόδας τότε, επίσης, οι Dead or Alive. Αυτό το γκρουπ, όπου ο Pete Burns ήταν με τα μακριά μαλλιά, που 'λεγε εκείνο το ''You spin me round-round" και λοιπά. Και ήταν μια παρέα, τέτοιου τύπου αγόρια. Έτσι κάπως -πώς να τα πεις; Δεν ξέρω πως λέγονται τώρα με τους όρους τους σημερινούς. Queer, ναι. Λοιπόν και που όλοι είχαν κάπως ψευδώνυμα, έτσι; Δηλαδή, θυμάμαι τότε όλοι, είχαν κάπως ψευδώνυμα.

Μπορεί και drag τότε. Να κάνανε-

Δεν ήταν ακριβώς drag.

Ένα είδους drag.

Αλλά θα σου πω τι ήταν το φοβερό. Ότι πριν βγει το Vogue της Madonna με το voguing κι όλο αυτό. Γιατί το vogue ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη απ' τα διάφορα House της Labeija και λοιπά. Των διάφορων drag queens, έτσι; Και μετά το πήρε η Madonna, βέβαια, και το 'κανε popular. Αλλά αυτή η παρέα τότε, πριν βγουν όλ' αυτά κάνανε voguing κανονικό. Κάτω στο Alexander. Έτσι; Το οποίο ήταν καταπληκτικό. Και θυμάμαι είχε στο βάθος, έτσι, μέσα σε μια γυάλα -όχι γυάλα- σαν μεγάλη τζαμαρία που μέσα είχε φτέρες -ξέρεις φυτά- πολύ '70s, '80s. Και από πίσω ένα τεράστιο poster, όλο τον τοίχο, που ήταν η Νέα Υόρκη φωτισμένη βράδυ. Τέλος πάντων, μια φοβερή ατμόσφαιρα. Τώρα εκεί τι να σου [00:15:00]πρωτοπώ; Για έρωτες; Για φασώματα; Για μεθύσια τρελά, που να με πηγαίνουν σηκωτό, να με περιμαζεύουν διάφοροι να με πηγαίνουν στα σπίτια τους και διάφορα τέτοια;

Ο Αλέκος, που είπες πριν, τι τύπος ήτανε;

Πολύ αστείος. Αλλά ένα πολύ ιδιαίτερο χιούμορ. Δηλαδή, πάντα ήταν σοβαρός, αλλά αυτά που έλεγε μπορεί να σε κάνανε να πεθαίνεις στα γέλια. Ο ίδιος, όμως, ήταν πάντα σοβαρός και πάντα σε κοίταζε με τα γυαλιά πρεσβυωπίας κατεβασμένα. Έτσι με τα μάτια του πάνω απ΄ τα γυαλιά.

Γνώριζε, όμως, τον κόσμο; Είχε επαφές-

Βέβαια, με όλους, όλους. Όλους!

Όλους, όλους! Το άλλο καταπληκτικό ήταν ότι όταν κλείνανε αυτά τα μπαρ λοιπόν, μαζευόμασταν όλοι, όσοι, ας πούμε, δεν είχαν βρει κάποιον για 'κείνο το βράδυ ή οτιδήποτε, στην πλατεία. Στην πλατεία Κολωνακίου. Όπου εκεί γινόταν ο χαμός. Δηλαδή, γκέι, drag queen, σόου πάνω στα τραπέζια, χοροί, τραγούδια, κραξίματα... Μέχρι τα ξημερώματα. Στην πλατεία. Αυτό ήταν καταπληκτικό -τι να σου πω δηλαδή-. Το γέλιο; Τα γέλια; Φοβερά. Κι έτσι τώρα, πολύ λίγα... Μπορώ να λέω κι άλλα που -ξέρεις- μπορεί να μου ΄ρθουνε.

Και αργότερα.

Έτσι στη ροή.. Να πάμε λίγο στο Graffiti. Που ήταν άλλο θρυλικό. Κάπως ο ναός. Ο ναός των γκέι των '80s.

Πώς ήταν ο χώρος του Graffiti; Αρχικά, σε ποια περιοχή ήτανε;

Το Graffiti ήταν στην Ομόνοια, στην Ξούθου. Απέναντι από -πώς λέγεται- τη σάουνα. Τη γκέι σάουνα, που νομίζω ότι εξακολουθεί να υπάρχει. Η Ξούθου ήταν ένας πάρα πολύ στενός δρόμος στην Ομόνοια. Λοιπόν, το Graffiti ήταν μέσα σε μια πολυκατοικία. Και πώς ήτανε, έμπαινες στο ασανσέρ κι ανέβαινες στον πέμπτο. Και στον πέμπτο ήταν το μπαρ του Graffiti. Δηλαδή, έμπαινες μέσα στο μπαρ και μετά υπήρχε μια σκαλίτσα σιδερένια σαν κι αυτές που είναι υπηρεσίας. Ξέρεις, πίσω στις πολυκατοικίες στους ακάλυπτους, τις παλιές. Και κατέβαινες στο κλαμπ. Εντάξει, τι να πω; Το Graffiti, νομίζω, δε θα ξαναυπάρξει τέτοιο μέρος. Ήταν κάτι το...

Τι το ιδιαίτερο-

Καταπληκτικό!

Είχε;

Τι το ιδιαίτερο είχε; Το vibe. Ήτανε... Νομίζω πιο πολύ ήταν το vibe. Δηλαδή, η μουσική, ο κόσμος, το κέφι, το φλερτ... Όλο αυτό ήταν τόσο ζωντανό. Κάπως γινόντουσαν όλοι μια παρέα. Δεν ξέρω αν μπορώ να το μεταφέρω ακριβώς αυτό. Πάντως ήτανε μοναδικό. Δηλαδή, εγώ δεν έχω ξανά υπάρξει -τότε να πω-. Δεν έχω ξανά υπάρξει σε τέτοιο μέρος, που να είναι όλο τόσο... Όλοι να χορεύουν... Αλλά όλοι να είναι μεταξύ τους σαν μια παρέα. Δηλαδή, όχι ο καθένας... Ξέρεις.

Ο κόσμος ήταν αντίστοιχος με το Alexander, ας πούμε, ή το Aleco's;

Ναι, περίπου. Ίσως λίγο πιο μοντέρνος. Δηλαδή, εντάξει ο Αλέκος πιο πολύ ίσως -να πω- ήταν οι άντρες λίγο πιο κομψοί, πιο καλοβαλμένοι. Έτσι, ίσως, λίγο μεγαλύτερων ηλικιών. Μετά, εντάξει, στο Alexander -όπως σου είπα- πηγαίναν αρκετά celebrities της εποχής. Στο Graffiti πήγαινε αρκετά fashion κόσμος, με τρελά ντυσίματα. 

Είχε πόρτα;

Ήταν ακριβώς το ίδιο σύστημα, όπως το Alexander. Εννοείς αν ήταν δύσκολη η πόρτα να μπεις;

Nαι.

Όχι, δεν ήταν. Όχι. Το σύστημα ήταν ο Γιώργος -και πως το λέγανε τον άλλον δε θυμάμαι- που ήταν μπροστά στην είσοδο, μόλις έμπαινες. Πάλι έπαιρνες το χαρτί που σου σημείωναν τα ποτά, και όταν τελείωνε η βραδιά, περνούσες για να πληρώσεις φεύγοντας. [00:20:00]Τι άλλο να πω για το Graffiti; Ναι, να πω ότι και τότε δεν υπήρχαν ακριβώς -όχι ακριβώς- δεν υπήρχαν αυτά τα ναρκωτικά που υπάρχουν τώρα. Που κάπως σε κάνουν λίγο ζόμπι, έτσι; Είναι κάπως αποχαυνωτικά. Ο κόσμος ήταν λίγο πιο natural. Ή... πιο natural... Με αλκοόλ, το οποίο, εντάξει, οκ, δεν είναι natural αλλά εντάξει.

Πιο προσιτό, και πιο εύκολο.

Ίσως, ναι. Τέλος πάντων, διαφορετικού είδους κέφι. Διαφορετικού είδους κέφι.

Τα μαγαζιά αυτά είχαν την ταυτότητα, ας πούμε ως... Λεγόντουσαν ότι ήταν gay μαγαζιά;

Ναι, ναι καθαρά.

Υπήρχαν άλλα, είτε bars είτε clubs που να προσείλκυαν ΛΟΑΤΚΙ γενικά κόσμο, αλλά να μην είχαν αυτή την ταμπέλα; Δηλαδή, που να συχνάζεις, γιατί είναι ωραίο μέρος, έχει ωραία μουσική και τα λοιπά, αλλά δεν είναι gay μαγαζί.

Ναι, υπήρχαν. Υπήρχαν, δηλαδή. Οι gay λίγο πολύ πηγαίναν παντού. Παντού... Τώρα πιο μετά, ας πούμε, υπήρχε το FAz. Το οποίο ήτανε ένα σημείο αναφοράς στα '90s. Των '90s. Το ''σούπερ ντούπερ γουάου'' κλαμπ της Αθήνας, στην πλατεία Μαβίλη. Εκεί ήταν ένα ανάμεικτο crowd. Κατά βάση, ήταν πολύ fashion όλη η κατάσταση. Δηλαδή, τα πιο τρελά ντυσίματα. Θυμάμαι τότε για να πάμε εκεί με τις παρέες που πήγαινα, ας πούμε, με φίλες μου, φίλους μου, συναντιόμασταν πόσες ώρες πριν να ετοιμαστούμε, να αυτό... Όλο αυτό ήτανε φοβερή, έτσι, πολύ αστεία... Πολλή πλάκα είχε όλο αυτό. Να ετοιμαστούμε για να πάμε εκεί. Υπήρχε το FAz. Υπήρχε το Alarm. Άλλο καταπληκτικό. Στο Σύνταγμα. 

Το Factory, το '93.

Το Factory. Κι εκεί μια τρελή κατάσταση. Πιο έτσι καθαρά clubbing. Το Factory κάπως νομίζω, απ' όσο θυμάμαι, εμφανίστηκε σε μια εποχή που ήταν πολύ της μόδας τα ecstasy κι όλα αυτά. Οπότε ο κόσμος ήταν αρκετά σε τέτοια κατάσταση εκεί μέσα. Για να σου είμαι ειλικρινής το Factory δεν το έχω παρακολουθήσει και τόσο. Ίσως εκείνη την περίοδο εγώ έλειπα στο εξωτερικό. Δεν καλοθυμάμαι. Γιατί κάποια περίοδο εγώ έλειψα, τέλος πάντων, για κάποιο διάστημα μεγάλο στο εξωτερικό.

Πάντα στο κέντρο βγαίνατε;

Ναι, στο κέντρο. 

Σε αυτές τις περιοχές; Κολωνάκι, Ομόνοια.

Ναι, ναι, ναι. Στο κέντρο. Μετά υπήρχε και το Lizard. Το Ταξίδι. Ταξίδι λεγόταν στην αρχή. Στο Θησείο. Εκεί που είναι τώρα στη γωνία επάνω -νομίζω, δεν ξέρω αν υπάρχει ακόμη- το Glamorous. Υπάρχει ακόμα, στη γωνία; Τέλος πάντων, δίπλα ήτανε το Ταξίδι. Ήταν σ' ένα νεοκλασικό, ανέβαινες τις σκάλες κι επάνω ήταν το Ταξίδι. Καλά εκεί, άλλη τρελή κατάσταση. Εντελώς, όμως τρελή.

Αυτό πώς ήτανε σαν χώρος;

Ήτανε δύο μεγάλα δωμάτια. Με μπαρ απ΄ τη μία μεριά κι απ' την άλλη. Και το μπαλκόνι του, που έβλεπε την Ακρόπολη. Πολύ ωραίο μέρος! Έτσι πιο καλοκαιρινό. Αλλά και το χειμώνα πηγαίναμε. Το χειμώνα, δηλαδή... Ναι, αυτό είναι που μου 'χει μείνει πιο πολύ από αυτό το μέρος: ότι άδειαζα την πίστα κι έκανα εγώ τα δικά μου!

Θα πάμε λίγο σε ένα άλλο θέμα, λίγο πιο βαρύ. Το AIDS πώς επηρέασε αυτούς τους χώρους ή τους τρόπους διασκέδασης;

Θα σου πω. Εγώ, όταν εμφανίστηκε, πρωτοακούστηκε το AIDS, [00:25:00]φυσικά, ήταν με τον Rock Hudson. Εγώ ήμουν στο δημοτικό. Τέλη... Ίσως πέμπτη (Ε'), έκτη δημοτικού (ΣΤ'). Κάτι τέτοιο. Και θυμάμαι ήταν καλοκαίρι, ήμασταν διακοπές. Και στις εφημερίδες φάνηκε αυτό! Το οποίο ξαφνικά ήταν λίγο σαν βόμβα. Εγώ, φυσικά, επειδή κάπως από μικρός έψαχνα τη σεξουαλικότητα μου, αυτό το ζήτημα ήταν κάπως τρομακτικό, έτσι; Και στην πορεία γνώρισα ανθρώπους οι οποίοι πεθάναν από AIDS εκείνη την περίοδο. Πώς τα επηρέασε όλ' αυτά;

Με βάση τη δική σου εμπειρία... Εννοώ, με βάση-

Με βάση τη δική μου εμπειρία-

Αυτούς που έβλεπες.

Άμα σου πω ότι δε νομίζω ότι και τόσο... Δηλαδή, με βάση τη δική μου εμπειρία θα σου πω...

Εννοώ περισσότερο-

Εγώ με το που κάπως μπήκα στην εφηβεία, έγινα τόσο ασυγκράτητος. Έγινα ένα αγρίμι. Δε με σταμάταγε τίποτα. Πώς να στο πω; Αλλά τίποτα! Οπότε, ήταν ένα γεγονός που συνέβαινε. Ένα, έτσι, καινούργιο... Μια καινούργια αρρώστια, πολύ σοβαρή. Ήτανε πάνω απ' τη γκέι σκηνή. Ήταν σαν ένα πέπλο. Και σου ξανά λέω, γνώρισα και ανθρώπους που πεθάνανε τότε. Ωστόσο, εγώ σαν Θάνος -πώς να στο πω- δεν καταλάβαινα τίποτα. Δηλαδή, πάρτι! Αυτό ήταν...

Θες να μου μιλήσεις λίγο για άλλους τρόπους γνωριμιών. Όπως, ας πούμε, το cruising;

Το cruising -να σου πω, ναι- πολύ αστείο, επίσης γιατί...

Αρχικά, τι είναι το cruising;

Το cruising τι είναι; Σε υπαίθριους χώρους, βλέπεις εσύ εμένα, βλέπω εγώ εσένα, γουσταριζόμαστε. Είτε κάνουμε ό,τι κάνουμε εκεί επιτόπου, είτε πάμε σ' ένα ξενοδοχείο, είτε πάμε στο σπίτι μου, στο σπίτι σου. Κάπως έτσι. Αλλά να σου πω το cruising εγώ, δεν είναι ότι ήμουν τόσο πολύ του cruising. Τύχαινε όμως να πηγαίνω κάποιες φορές με φίλους, μετά τα μπαρ, και συνήθως λιώμα. Οπότε κάπως οι φίλοι με παρατούσαν σ' ένα παγκάκι. Εγώ μισοκοιμόμουνα λίγο. 

Σε τι χώρους γινόταν δηλαδή;

Στο Πεδίον του Άρεως, στο Ζάππειο και λοιπά. Στο Πεδίον του Άρεως και στο Ζάππειο βασικά. Θα σου πω μια αστεία σκηνή γιατί τώρα αυτό θυμάμαι. Μια τέτοια βραδιά, έτσι όπως την περιέγραψα εγώ, λιώμα σ' ένα παγκάκι στο Πεδίον του Άρεως. Και οι φίλοι μου να με έχουν παρατήσει και να έχουν μπει μες στους θάμνους ή -δεν ξέρω τι- οτιδήποτε. 

Εκεί ήταν η ίδια ατμόσφαιρα, όπως την περιέγραφες πριν; Δηλαδή, αυτός ο ερωτισμός;

Ναι, ναι. Πάρα πολύ, πάρα πολύ. Αλλά πια σε μια άλλη, έτσι, πιο ήσυχη... Σιωπηλά. Μέσα στη σιωπή. Σιωπηρά.

Μόνο άνδρες;

Ναι, μόνο. Μέσα στη σιωπή, το οποίο ήταν πραγματικά πολύ κινηματογραφικό όλο αυτό. Μπορούσε να είναι κι επικίνδυνο, βέβαια, έτσι; Δηλαδή, είχαν συμβεί περιστατικά. Μαχαιρώματα και τέτοια. Ας πούμε, ένας φίλος μου -κολλητός μου τότε- είχε δεχτεί απειλή με μαχαίρι.

Από άλλον που βρισκόταν εκεί;

Ναι, συνέβαιναν και τέτοια.

Η αστυνομία δεν επενέβαινε ποτέ;

Δε θυμάμαι να έχει συμβεί κάτι με την αστυνομία, όχι. Δε μπορώ να θυμηθώ.

Και μετά από όλα αυτά τα μαγαζιά, πού έβγαινες; Γιατί αυτά [00:30:00]κάποια στιγμή κλείσανε.

Παραπέρα; Μετά από αυτά; Έχω πάει σε τόσα πολλά που... Καταρχάς, μετά εκείνη την εποχή υπήρχε το Εργοστάσιο, το οποίο ήταν άλλος ναός. Εκεί ήταν πάλι gay, celebrities, fashion crowd. Όλοι μαζί. Ένα απίστευτο κλαμπ στη Βουλιαγμένης. Σου είπα το Faz, σου είπα ήταν πιο μετά στα '90s. Καλά το +SODA, φυσικά. Άλλο φοβερό. Που πριν ήταν Άτομο. Ήταν το Άτομο. Μια φοβερή κατάσταση και εκεί. Λέω συνέχεια τη λέξη «φοβερό'», νομίζω επαναλαμβάνομαι πάρα πολύ. Αλλά ναι, μια καταπληκτική ατμόσφαιρα εκεί, στο Άτομο. Ένας τεράστιος χώρος εργοστασιακός. Άρχισε κάπως να γίνεται η νυχτερινή Αθήνα πιο... Να γκλαμουροποιείται μ' ένα τρόπο στα '90s. Δηλαδή, αρχίσαν τα μοντέλα, τα celebrities, όλου αυτού του τύπου ο κόσμος, ηθοποιοί. Πιο πολύ ήτανε μοντέλα, τότε που δίνανε, έτσι, πολύ γκλάμουρ στη βραδιά.

Υπήρχε κάποια διαφορά στο πώς φλέρταρες με κάποιον, ας πούμε, στο δημόσιο χώρο, όπως είναι το cruising ή στην Ομόνοια, για παράδειγμα, σε σχέση με το πώς φλέρταρες στα κλαμπ;

Ναι, γιατί στα κλαμπ είχες πιει κιόλας, χόρευες, μπορεί αν χόρευες με κάποιον μαζί, να πηγαίνατε στη γωνία να φιλιόσασταν, οτιδήποτε...

Εννοώ, ένιωθες ότι ίσως ο κλειστός χώρος ήταν πιο safe space, απ' ότι έξω;

Ναι. Μ' ένα τρόπο ναι. Safe από ποια άποψη όμως;

Της ορατότητας -δεν ξέρω- του χώρου. Ότι μπορεί οποιοσδήποτε, ας πούμε, στο δημόσιο χώρο αν αντιδράσει με οποιοδήποτε τρόπο, βλέποντας -δεν ξέρω- φλερτ.

Ναι, κοίτα, σου ξανά είπα, στους δημόσιους χώρους, Ζάππειο και Πεδίο, δεν... Δεν πολύ μπορώ να σου πω πολλά γι' αυτό, γιατί δεν πολύ πήγαινα. Κι όταν πήγαινα ήμουν στην κατάσταση που σου περιέγραψα πριν. Οπότε... Αλλά σίγουρα όλα γινόντουσαν με άλλο, έτσι... κώδικα. Με άλλο κώδικα. Δηλαδή, πιο πολύ με νοήματα -ναι-, με άλλο κώδικα. Απ' οτι...

Υπήρχε τότε ένα αίσθημα -δεν ξέρω- κοινότητας; Ας πούμε, σε αυτούς τους χώρους, στα clubs, που κατά κύριο λόγο ήταν gay άνδρες που σύχναζαν.

Νομίζω ναι, υπήρχε κοινότητας. Δεν ξέρω αν θα το χαρακτήριζα ακριβώς κοντά σ' αυτό που υπάρχει τώρα ως ''κοινότητα LGBT''. Πιο πολύ ήταν μία πιο παρείστικη κατάσταση. Έτσι θα το έλεγα.

Κλείνοντας, θα ήθελες να προσθέσεις κάτι για τη νυχτερινή ζωή των '80s, '90s;

Κλείνοντας, ναι. Κοίτα, ναι σίγουρα χαίρομαι που έχω βιώσει αυτή την εποχή. Πάρα πολύ χαίρομαι. Και μακάρι τώρα τα παιδιά, που είναι στην ηλικία που ήμουν εγώ τότε, να περνάνε το ίδιο όμορφα, κι έτσι, ελεύθερα. Και ερωτικά, έτσι; Αυτό.

Σ' ευχαριστώ πάρα πολύ που μοιράστηκες τις εμπειρίες σου μαζί [00:35:00]μου.

Εγώ.