[00:00:00] Είμαι η Ευφροσύνη Κυριαζή, είναι 26 Απριλίου του 2023. Είμαστε στην Αθήνα και θα ήθελα να μου πείτε το όνομα και το επώνυμό σας και την ιδιότητά σας για να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη.

Ωραία! Λοιπόν, είμαι η Παυλίνα, Παυλίνα Βάμβουρα. Είμαι ιδιωτικός υπάλληλος, είμαι στα 43 μου. Έχω δυο παιδάκια. Τι άλλο;

Παυλίνα, πες μου λίγο την ιστορία της ζωής σου. Πώς ξεκίνησες; Πού μεγάλωσες; Πως ήταν η οικογένειά σου;

Λοιπόν, γεννήθηκα εδώ πέρα στην Αθήνα, μεγάλωσα κι εδώ κέντρο κι εγώ και λίγο πιο πάνω μετά στον Παναθηναϊκό. Και μετά μετακόμισα προς βόρεια προάστια. Ξεκίνησα να δουλεύω απ’ τα 19 μου, μία ζωή για να πάμε μέχρι εκείνη τη στιγμή ανεξάρτητη. Ήμουνα κάπως μόνη μου από μικρή δηλαδή. Ήθελα να κάνω τα πράγματα μόνη μου. Δεν μου έδιναν και πολλή σημασία, δεν άφηνα κι εγώ περιθώρια. Οπότε είχα μία ζωή έτσι αρκετά γεμάτη, δύσκολη, με πολλούς κινδύνους κι εγώ αυτό που λέω είναι ότι είχα άστρο, για να πω την αλήθεια. Οπότε μεγαλώνοντας σιγά σιγά άρχισα να αντιμετωπίζω και τις συνέπειες όλων αυτών που έκανα, για να πω την αλήθεια. Ξεκίνησα να δουλεύω μετά στα 19 μου και σιγά σιγά σπούδασα, δουλειά. Και φτάνουμε σιγά σιγά… Περνάν τα χρόνια, περνάν τα χρόνια και φτάνουμε στην ηλικία των 40 ξαφνικά.

Πώς ήτανε η οικογένειά σου; Εννοώ, μου είπες ήσουνα πιο πολύ μόνη σου. Ήτανε από επιλογή; Ήτανε λίγο περίεργες οι συνθήκες; Ήσουν… Ήταν ο χαρακτήρας σου τέτοιος;

Νομίζω όπως και όλα τα παιδιά στην ηλικία μου… Δηλαδή ο τρόπος που μεγαλώναν τα παιδιά στην ηλικία των... Στη γενιά... Στη… Στα… Στη χρονολογία των ‘80 δηλαδή, σε εκείνη τη δεκαετία, ήταν πολύ διαφορετικός απ’ ό,τι τώρα. Δηλαδή δεν υπήρχε και τόση πολλή σημασία. Δεν δίναν και τόση πολλή σημασία στα παιδιά. Ήτανε και διαφορετικά τα πράγματα βέβαια. Δηλαδή κυκλοφορούσαμε έξω άνετα στα πάρκα, Πεδίον Άρεως και τέτοια, δηλαδή τα ‘χουμε οργώσει. Τώρα δεν μπορείς να αφήσεις το παιδί σου ούτε στιγμή έξω, έτσι; Οπότε τα πράγματα ήταν πιο ελεύθερα τότε ούτως ή άλλως. Και φυσικά ερχόμενη η γενιά των γονιών μας από μία πολύ δύσκολη πολιτική κατάσταση και ξαφνικά στη δεκαετία του ‘80 ξέρεις, ανοίξανε πράγματα. Ανοίξανε όχι μόνο οικονομικά και σε δουλειές αλλά και σε συναισθηματικό επίπεδο. Δηλαδή οι σχέσεις… Γίνανε πάρα πολλές σχέσεις παράλληλες, κρυφές και τα σχετικά. Οπότε εγώ είμαι παιδί ενός παράνομου έρωτα, αν μπορώ να το πω έτσι. Κι οι δυο μου οι γονείς ήταν τότε παντρεμένοι. Καλά, και μετά χωρίσανε και ήταν μαζί, εντάξει. Αλλά εκείνη την περίοδο ήταν… Πώς να σου πω; Αν πιάνανε, παράδειγμα, το ζευγάρι το παράνομο το πηγαίναν έτσι όπως όταν… Στο αστυνομικό τμήμα ας πούμε. Ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Οπότε αυτό εγώ δεν το ήξερα, ότι ήμουνα παιδί ενός παράνομου έρωτα. Το έμαθα αρκετά αργότερα στη ζωή μου. Δηλαδή μεγάλωσα με μία πολύ διαφορετική νοοτροπία για το ποιος είναι η οικογένειά μου, ποιος είναι σόι μου, ποια είναι τα ξαδέρφια μου, ο θείοι μου ξέρω ‘γώ και τα σχετικά. Η επιλογή των γονιών μου ήταν, λοιπόν, να μου αναφέρουν τίποτα. Οπότε όταν έχασα τον πατέρα μου στα 30 μου τότε έσπασε αυτή η αλυσίδα, η ομερτά που λέμε, και έτσι άρχισε να ξεδιπλώνεται το κουβάρι. Και έτσι, λοιπόν, βρέθηκα με έναν άλλον άνθρωπο για πατέρα τον οποίον τον γνώριζα, γιατί είχε παραμείνει με τη μητέρα μου. Αφού χωρίσανε δηλαδή ήταν μαζί κι αυτός με μεγάλωσε στην ουσία. Έσπασε, λοιπόν, αυτή η ομερτά, οπότε ξαφνικά ξέρεις, αλλάξανε τα πράγματα. Έχασα και τη γη κάτω απ’ τα πόδια μου η αλήθεια είναι. Όταν φτάνεις μετά από κάποια χρόνια, λες: «Δεν είναι αυτοί το σόι σου. Είναι το άλλο το σόι σου», οπότε τι γίνεται ακριβώς; Αυτό.

Εσύ, παρ’ όλα αυτά, στα πρώτα χρόνια της ζωής σου μεγάλωσες με τον βιολογικό σου πατέρα ή με τον πατέρα ας πούμε που ήταν ο σύζυγος της μητέρας σου;

Μέχρι τα 3 μου ήταν μαζί. Στα… Όταν ήταν… Όταν ήμουνα εγώ 3 χρονών χωρίσανε, οπότε και μαζί που ήταν τώρα μέχρι τα 3 εγώ δεν θυμάμαι για να πω την αλήθεια τίποτα, δεν έχω εικόνες. Οπότε ήταν η φάση που τον έβλεπα κάποιες φορές. Πάντα υπήρχε το θέμα ότι... Γιατί έχω κι έναν αδερφό. Πάντα υπήρχε το θέμα, γιατί με τον αδερφό μου ξέρεις, είχε καλύτερες σχέσεις κι όχι με μένα, αλλά εγώ νόμιζα ξέρεις, ότι επειδή είναι στο ίδιο φύλο και ίσως με μένα δεν ξέρει πώς να φερθεί και τα σχετικά. Οπότε υπήρχε όλο αυτό το πράγμα. Στην πορεία φάνηκαν διαφορετικά τα πράγματα. Εντάξει, η καρδιά δεν ξέρεις ποιον θα αγαπήσει και ξέρεις, σε τι φάση θα είναι κι ο ένας κι ο άλλος όταν θα αγαπηθούν. Η αλήθεια είναι αυτή.

Και σε ποια ηλικία το έμαθες εσύ όλο αυτό;

Στα 31 μου.

Το έμαθες αργά.

Ναι, το ‘μαθα αργά. Το ‘μαθα και τυχαία. Το ‘μαθα αργά και τυχαία. Τυχαία με την έννοια, έφυγε απ’ τη ζωή ο βιολογικός μου πατέρας και επειδή ήθελε να αποτεφρωθεί ερχόντουσαν στο σπίτι φίλοι, γνωστοί και τα σχετικά και μία οικογενειακή φίλη τής λέω: «Πω, πω -λέω-, έχω στεναχωρηθεί τόσο πολύ. Ούτε βιολογικός μου πατέρας να ήτανε!». Και έτσι μου λέει: «Μα ξέρεις, τελικά πρέπει κάποιος να στο πει, ρε παιδί μου, ότι ήταν ο βιολογικός σου πατέρας». Και μέσα σ’ όλον αυτόν τον χαμό ξέρεις, του ότι έχει φύγει ο άνθρωπος, θα αποτεφρωθεί. Ξέρεις, και είσαι αυτό... Πώς κάνεις DNA τεστ; Τι; Τι είναι αυτά; Ξέρεις, εγώ τα έβλεπα μόνο στην τηλεόραση ας πούμε, οπότε δεν είχα ιδέα πώς γίνονται. Οπότε σ’ όλον αυτόν τον χαμό άρχισα να ψάχνω και μίλησα με διάφορους γενετιστές. Και φυσικά ο κύριος ο… Που με βοήθησε, ο άνθρωπος, ο Γιώργος ο Φιτσιάλος, ένας γενετιστής, ο οποίος πραγματικά μου ‘δωσε όλην την πληροφορία και με βοήθησε. Και φυσικά σοκαρίστηκε κι αυτός απ’ όλην την ιστορία τη δική μου, πώς γίναν τα πράγματα. Υπήρχε και φυσικά πολύ μεγάλη φόρτιση, γιατί ήταν κι ο θάνατος κιόλας. Εντάξει, έτσι… Έτσι γίναν τα πράγματα. Ήταν δύσκολα.

Ήτανε λίγο σκληρός ο τρόπος που το έμαθες. Εννοώ–

Πολύ σκληρός, πολύ σκληρός. Και για να πω την αλήθεια το σκληρό κομμάτι σχετίζεται με το ότι τριάντα χρόνια ξέρεις, έχεις έναν άλλον κόσμο ο οποίος γκρεμίζεται και ξαφνικά έρχεσαι σε επαφή με έναν τελείως διαφορετικό κόσμο, νέους ανθρώπους με τους οποίους μπορεί να μην έχεις καμία σχέση, να μην τους γνωρίζεις καν, έτσι; Οπότε η όλη διαδικασία τού έχει καταστραφεί ένας κόσμος και πας να φτιάξεις κάτι άλλο, που οι άλλοι μπορεί και να μην το θέλουν κιόλας να έχουν επαφή μαζί σου, έτσι; Δεν είναι ντε και καλά ότι σε θέλουν, δεν σε ξέρουν κι από χθες, είναι πολύ δύσκολο. Είναι πολύ δύσκολο. και μόνο να το δεις ξέρω ‘γώ από το ιατρικό ιστορικό που χρειάζεται να γνωρίζεις παράδειγμα… Μόνο απ’ αυτό να βάλεις, παράδειγμα, είναι… Είναι πολύ δύσκολο.

Οπότε εσύ έζησες με τον βιολογικό σου πατέρα μέχρι την ηλικία των 3 ή μετά;

Μετά. Μετά τα 3.

Μετά τα 3 σου.

Ναι.

Και θεωρούσες μέχρι τα 30 σου ότι ο πατέρας σου ήταν αυτός που γνώρισες μέχρι τα 3 σου;

Ακριβώς!

Και με τον οποίον... Δεν ξέρω. Είχες σχέσεις; Κάπως μετά μιλήσατε;

Ναι, είχαμε καλές σχέσεις. Γενικά είχαμε τυπικές σχέσεις, για να πω την αλήθεια. Μετά που το έμαθα κι εγώ και του μίλησα μου είχε πει ότι το γνώριζε ή τέλος πάντων το υποπτευόταν, για να πω την αλήθεια. Κάτι που εκεί πέρα εμένα και με θύμωσε... Ξέρεις, ήταν ένα συνονθύλευμα. Δηλαδή τα συναισθήματα ήταν σε πολύ μεγάλη ένταση, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ναι μεν από τη μία μπράβο του, γιατί ξέρεις έμεινε μαζί μου κι ακόμα και τώρα έχουμε επαφές και τα σχετικά, από την άλλη όμως όλοι παίζαν ένα θέατρο μέχρι τα 30 μου. Δηλαδή είναι… Ξέρεις, σε κοροϊδεύουν μπροστά σου, ρε παιδί μου.

Ναι. Η μητέρα σου σε όλο αυτό πού βρίσκεται;

Η μητέρα μου δεν έχει τη δύναμη, ξέρεις, να πει τα πράγματα έτσι όπως γίνανε. Δεν είχε τη δύναμη να πατήσει πόδι, γιατί πραγματικά με αυτόν τον άνθρωπο είχαν έναν πολύ μεγάλο έρωτα. Δηλαδή όσο τους ξέρανε ζήλευαν, ρε παιδί μου, ξέρεις τον τρόπο που κοιτάζαν ο ένας τον άλλον, που μιλούσαν, που κάναν πράγματα μαζί, που εκπέμπανε αυτήν την αγάπη. Πραγματικά δηλαδή όλοι, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην  το ‘χει δει αυτό το πράγμα. Οπότε δεν μπορούσε να πατήσει πόδι. Δηλαδή ήταν ένα θέμα μεταξύ τους που δεν μπορούσαν να το βρουν. Ναι, δεν είχε τη δύναμη. Δεν είναι δηλαδή ότι αυτό που λέμε: «Οι μανάδες κάνουν τα πάντα για τα παιδιά τους». Όχι, δεν τα κάνουν. Και δεν ήταν μόνο η δική μου η μητέρα που δεν το ‘κανε. Υπάρχουν κι άλλες μητέρες. Τα βλέπουμε κιόλας, έτσι; Κάποια φτάνουν κιόλας στις τηλεοράσεις και στα σχετικά, στα νέα. Αλλά δεν είναι όλος ο κόσμος έτσι. Κι αν κάνεις τα πάντα για τα παιδιά σου ή ό,τι μπορείς μπορεί να σε πουν και γραφική, μπορεί να σε πουν και υπερβολική. Υπάρχουν διάφορα.

Ναι, αλλά αφού μετά οι γονείς σου ήτανε μαζί, οι βιολογικοί γονείς σου, πώς και… Αυτό ας πούμε, δεν αναρωτήθηκες; Δεν τους ρώτησες πώς δεν στο είπαν;

Ο πατέρας μου είχε πεθάνει. Δεν μπορούσα να ρωτήσω. Η… Ναι, προφανώς. Η μητέρα μου ήταν στη φάση ότι δεν ήθελε ο άλλος λόγω ότι δεν είχε πάρει διαζύγιο απ’ την προηγούμενη σύζυγό του, οπότε υπήρχαν στα μεταξύ τους.

Θα ήταν πολύ ερωτευμένοι κι εσύ απ’ ό,τι κατάλαβα θα είσαι και παιδί έρωτα.

Ναι, είμαι παιδί μεγάλου έρωτα. Είμαι παιδί μεγάλου έρωτα και νομίζω ότι αυτό κιόλας είναι και το πιο σημαντικό. Όταν κάνεις παιδί, ξέρεις όταν γνωρίζεις έναν άνθρωπο και τον ερωτεύεσαι και έχεις [00:10:00]αυτήν τη μεγάλη αγάπη… Αν υπάρχει, γιατί τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα στις σχέσεις. Αλλά αν υπάρχει κάτι τέτοιο είναι υπέροχο να δημιουργήσεις ένα παιδάκι που να έχει αυτά τα δύο μέρη, ένα δικό μου μέρος κι ένα... Και το μέρος του αλλουνού και να είναι μαζί, να έχουν παντρευτεί μέσα του. Αυτές οι δυνάμεις, λοιπόν, δίνουν άλλην ενέργεια στο παιδί, άλλην ενέργεια. Βλέπεις παιδιά δηλαδή που έχουν ένα drive διαφορετικό, είναι κινητικά, είναι χαρούμενα, ενδιαφέρονται. Και βλέπεις και άλλα παιδάκια που είναι πολύ μαζεμένα, δεν μιλάνε, κλαίνε, γκρινιάζουν συνεχώς. Υπάρχουν, υπάρχουν πολλά προβλήματα. Όλα παίζουν ρόλο, όλα παίζουν τον ρόλο τους. Αυτή η ενέργεια, λοιπόν, που έρχεται από τον γονέα στο παιδί θεωρώ ότι είναι από τις πιο σημαντικές.

Όντως. Και βλέπουμε εσύ είχες μία αντίστοιχη ενέργεια.

Ναι.

Πες μου λίγο πώς πήρες την απόφαση; Πώς το σκέφτηκες; Πώς ήταν η ζωή σου μέχρι τότε; Εννοώ, σου ήρθε ξαφνικά; Το σκεφτόσουνα;

Ναι. Εγώ είχα μία σχέση δώδεκα χρόνια με έναν άνθρωπο που ήθελε εξαρχής παιδιά. Δηλαδή θυμάμαι ότι όταν είχαμε πρωτοξεκινήσαμε να βγαίνουμε, μου είχε πει ότι θέλει παιδιά. Ήταν… Ήταν έτσι. Εγώ το άκουγα τότε, γιατί ήμουνα και πόσων; 28-29 χρονών όταν τον είχα γνωρίσει και λέω: «Τι; Τι παιδιά;». Δηλαδή εγώ ένιωθα ανώριμη ξέρεις, και παιδί σε κάποια πράγματα, ξέρεις σαν άνθρωπος ούτως ή άλλως. Θεωρούσα ότι είχα τόσα θέματα ξέρω ‘γώ να λύσω και μετά στα 31 μου που έμαθα τελικά για τη βιολογική μου οικογένεια ήταν ακόμα μεγαλύτερη η κεραμίδα. Δηλαδή λέω: «Κοίτα εδώ τι έχεις μπροστά σου; Θα πας να κάνεις παιδί τώρα; Τι λέμε τώρα;». Μετά υπήρχαν φυσικά και τα οικονομικά προβλήματα, έτσι; Δηλαδή πώς μεγαλώνεις ένα παιδί με έναν μισθό χ; Τους ξέρουμε τους μισθούς που κυκλοφορούν. Και λέω: «Μα είναι δυνατόν;». Κι έτσι το ‘χα τελείως απ’ το... Δεν το ‘χα καθόλου στο μυαλό μου και γενικότερα δεν ήμουνα και ποτέ παιδί… Πώς να σου πω; Που θα σκεφτόμουνα από μικρή δηλαδή γάμο και παιδιά. Δεν το ‘χα ποτέ στη ζωή μου αυτό. Ενώ άλλα… Άλλες φίλες μου, παράδειγμα, σου λένε: «Εγώ ξέρω το νυφικό που θα φορέσω από όταν ήμουνα ξέρω ‘γώ 10 χρονών!». Δηλαδή σου λένε κάτι τέτοια και λες: «Μα είναι δυνατόν;». Κι όμως! Εγώ δεν το ‘χα αυτό. Χώρισα, λοιπόν, στα 40 μου με αυτόν τον άνθρωπο μετά από δώδεκα χρόνια σχέση. Και εκεί πέρα ξέρεις, όταν βγαίνεις μετά από μία τόσο πολύ μεγάλη σχέση κι έχεις να δεις ξέρεις πώς έχει αλλάξει ο εαυτός σου σε όλα αυτά τα χρόνια; Τι έχει γίνει; Τι καινούριο έχεις; Ποια…; Ποια είσαι δηλαδή; Πώς προσδιορίζεσαι σαν άτομο; Γιατί όλοι περιμένανε ξέρω ‘γώ ότι θα παντρευτούμε και θα κάνουμε παιδιά κι εγώ στα 40 μου ξαφνικά λέω: «Γεια σας!», έτσι; Και σιγά σιγά αρχίζοντας και βρίσκοντας τον εαυτό μου σκεφτόμουνα «Ρε συ; Τελικά έχω πολλά πράγματα να δώσω σε έναν νέο άνθρωπο, σε ένα παιδί». Τότε δεν ήμουνα σίγουρη... Δεν ήμουν σίγουρη για τη διαδικασία για να πω την αλήθεια. Δηλαδή σκεφτόμουνα «Μήπως να υιοθετήσω;». Μετά λέω: «Πόσο εύκολο είναι να υιοθετήσει μία γυναίκα μόνη;» ας πούμε. Οπότε ήμουνα λιγάκι, ξέρεις, στο ενδιάμεσο. Είχα κάποιες φίλες που είχαν προχωρήσει σε κάποια βήματα και τα σχετικά, οπότε έκανα κάποιες συζητήσεις μαζί τους και τελικά αποφάσισα… Λέω… «Όχι -λέω-, θα κάνω μόνη μου παιδί! Ναι. Θα βρω δότη και θα κάνω μόνη μου παιδί!». Κι όντως πήγα σε… Έχουμε τράπεζα σπέρματος εδώ πέρα στην Ελλάδα. Πήγα σε μία απ’ αυτές εδώ, έκανα μία συζήτηση με την κυρία που την έχει, μου έλυσε κάποιες απορίες και μετά άρχισα να κοιτάζω τα προφίλ. Κοιτάζοντας τα προφίλ είχα καταλήξει θυμάμαι σε τέσσερα. Στα προφίλ ξέρεις, σου λέει κάποια χαρακτηριστικά, το χρώμα των μαλλιών, το χρώμα των ματιών, τον σωματότυπο και τα σχετικά. Το επάγγελμά του, αν έχει σπουδάσει, τι έχει σπουδάσει, τα ενδιαφέροντά του και μετά ένα μικρό γενεαλογικό δέντρο μέχρι παππούδες-γιαγιάδες, αν ζουν, τα χαρακτηριστικά τους αντίστοιχα ή αν έχουν πεθάνει τον λόγο που έχουν πεθάνει. Δηλαδή από τι έχουν πεθάνει, από τι έχουν φύγει απ’ τη ζωή. Και θυμάμαι ότι άρχισα… Κι απ’ τους τέσσερις άρχισα να βγάζω, ξέρεις από δω κι από κει και παραπέρα κι έμεινα με τον ένα. Και το διάβασα τόσες φορές το προφίλ του που τον δημιούργησα στο μυαλό μου. Τον δημιούργησα ξέρεις σαν άνθρωπο. Πώς θα ήταν αυτός ο τύπος, ρε παιδί μου; Γιατί προσπαθούσα να βρω κάποιον που να έχουμε πάνω κάτω κοινά ενδιαφέροντα ας πούμε. Οπότε και μουσική και, ξέρεις, δραστηριότητες στη φύση, κάμπινγκ, ιστορίες και τέτοια πράγματα απ’ ό,τι έγραφε το προφίλ του τού αρέσανε και τα σχετικά, οπότε επέλεξα αυτόν τον δότη. Τον οποίον πραγματικά μερικές φορές ξέρεις κάθομαι… Πάω για έναν καφέ μόνη μου, ρε παιδί μου, και κάθομαι και το σκέφτομαι όλο αυτό το πράγμα και νιώθω ξέρεις σαν να πηγαίνω για έναν καφέ μαζί του. Δηλαδή πραγματικά ότι αν τον γνώριζα αυτόν τον άνθρωπο θα ήθελα να έχω μία σχέση μαζί του. Θα ήθελα να κάνω πράγματα μαζί του. Θα κάναμε παρέα. Κι έτσι, λοιπόν, προχώρησα.

Θυμάσαι τι χαρακτηριστικά είχε το προφίλ αυτό που το ξεχώρισες και πού υπερίσχυσε σε σχέση με των άλλων τριών ανθρώπων;

Ναι. Κατ’ αρχήν, το πρώτο εγώ που έψαχνα είναι να έχω την ίδια ομάδα αίματος, γιατί δεν ήξερα αν θα χρειαστεί κάτι παράδειγμα αργότερα στα παιδιά και τα σχετικά, οπότε να έχουμε την ίδια ομάδα αίματος. Το πρώτο είναι αυτό. Το… Ναι. Το δεύτερο θυμάμαι που μου άρεσε ότι είχε…. Η μητέρα του ήταν μεταφράστρια και αυτός ήξερε έξι ξένες γλώσσες, ότι έπαιζε βόλεϊ που μου άρεσε κι αυτό κι ότι απ’ τα ενδιαφέροντά του ήταν κυρίως το να κάνει κάμπινγκ και δραστηριότητες στη φύση και σε Ελλάδα, και σε εξωτερικό. Αυτό, λοιπόν, ήταν απ’ αυτά που μ’ αρέσανε πάρα πολύ. Είδα και το ζώδιό του, οπότε…. Είναι Λέων, οπότε κι εγώ είμαι Κριός, οπότε είμαστε καλά.

Δυναμικά ζώδια και τα δύο.

Έτσι! Οπότε λέω: «Αφού μίλησαν και τα ζώδια τελείωσε! Αυτό είναι! Αυτός είναι!».

Στα χαρακτηριστικά θυμάσαι, εννοώ έδωσες βάση σ’ αυτά; Αν ήταν μελαχρινός, ξανθός...

Κοίτα, έλεγε ότι είναι καστανός ανοιχτός με σπαστό μαλλί και καστανά μάτια. Δεν έδωσα τόσο σημασία σ’ αυτά. Δηλαδή και γενικότερα η εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων για να πω την αλήθεια, και η δική μου δηλαδή και των υπολοίπων, δεν έπαιζε κι ιδιαίτερα ρόλο στη ζωή μου. Δηλαδή δεν έβλεπα κάποιον κι έλεγα: «Ξέρεις, θέλω πράσινα μάτια, θεληματικό πηγούνι» ξέρω ‘γώ και τέτοια. Εμένα με τράβαγε ένας άνθρωπος, ξέρεις, για την προσωπικότητά του, για το χιούμορ του, για τα ενδιαφέροντά του που, ξέρεις… Για τέτοια πράγματα, δηλαδή για την ενέργεια που είχε για να κάνει πράγματα, για τη ζωή γενικότερα. Οπότε αυτά με τράβαγαν εμένα πάντα. Οπότε το αν θα ήταν ξανθός ή μελαχρινός, τέτοια δεν μου ‘κανε καθόλου. Δηλαδή δεν τα κοίταζα καθόλου αυτά. Απλά το μόνο που τα… Τα ξέρω, γιατί η μία μου η κόρη φαίνεται ότι έχει πάρει απ’ αυτά τα χρώματα, δηλαδή είναι πιο ανοιχτόχρωμη απ’ τα δικά μου χρώματα κι έχει και σπαστό μαλλί ας πούμε. Αυτό.  Και λέω έχει πάρει απ’ τον πατέρα της. Ναι.

 Ωραία! Και υπάρχει κάποια… Έχετε εσείς κάποια ας πούμε εχέγγυα ότι ισχύει το προφίλ που σας δίνουνε; Είδες ας πούμε διαφορές ανάμεσα στα προφίλ;

Ναι, ήταν διαφορετικά.

Διαφορές εννοώ στα χαρακτηριστικά και–

Ναι, ναι, ναι! Ναι, ήταν τελείως διαφορετικά τα χαρακτηριστικά. Ήταν διαφορετικά τα χαρακτηριστικά. Δεν μπορείς να ξέρεις. Δεν μπορείς να ξέρεις. Στην Ελλάδα τουλάχιστον, διότι υπάρχει και στο εξωτερικό. Απ’ τις μεγαλύτερες τράπεζες είναι της Δανίας, όπου έχεις τα προφίλ, υπάρχουν… Νομίζω με κάποιο κόστος μπορείς να δεις και προφίλ του δότη σε μικρή ηλικία ας πούμε ή μπορεί να ‘χει αφήσει ένα ηχητικό μήνυμα για τη γυναίκα που ενδέχεται να τον επιλέξει ή ένα σημείωμα οπότε να δεις γραφικό χαρακτήρα, που σε κάποιες γυναίκες δείχνει κάποια πράγματα αυτό. Εμείς δεν το ‘χουμε εδώ πέρα στην Ελλάδα αυτό και νομίζω ότι είμαστε… Είμαστε αρκετά πίσω, δεδομένου ότι η υπογονιμότητα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό κι όπως φαίνεται κιόλας τα πράγματα θα γίνουν ακόμα και πιο δύσκολα, ακόμα και σε νέους άντρες. Οπότε πολλά ζευγάρια καταφεύγουν σε τράπεζα σπέρματος κρυφά από το περιβάλλον ας πούμε, φροντίζοντας ξέρεις να βρουν τα ίδια χαρακτηριστικά με του συζύγου για να μην υπάρχει διαφορά και τα σχετικά. Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος τρόπος να είμαστε σίγουροι για αυτά.

Σωστό. Και στην Ελλάδα υπάρχει ανωνυμία;

Ναι, ναι.

Αλλάζει το πλαίσιο; Πώς είναι ακριβώς;

Υπάρχει ανωνυμία. Πέρυσι ξέρω ότι βγήκε ένα νομοσχέδιο που δίνει τη δυνατότητα σε όποιον δότη θέλει όταν θα φτάσει το παιδί 18 χρονών να τον βρει, να… Δηλαδή να ανοίξει η καρτέλα και να βρουν τα στοιχεία, αλλά αυτό ήταν… Είναι τελείως καινούριο, δηλαδή έγινε πέρυσι. Δεν ξέρω κατά πόσον υπάρχει. Έχει γίνει implement δηλαδή, το ‘χουν χρησιμοποιήσει οι δότες αυτό το πράγμα.

Και φτάνουμε στη στιγμή την καθοριστική. Πες μου λίγο αν θυμάσαι πώς ήταν τα συναισθήματά σου εκείνη την περίοδο; Πώς το αποφάσισες; Πώς ήταν η όλη αυτή διαδικασία; Γιατί μπήκες σε μία διαδικασία να γίνεις μητέρα με έναν τρόπο που δεν είναι ας πούμε… Δεν θα πω ο συνηθισμένος, ο πιο διαδεδομένος. Συνήθως ξέρουμε ότι έχεις μία σχέση και κάπως προκύπτει από αυτό ή μπορεί να είναι και μία βραδιάς.

Ναι, ναι!

Δηλαδή να έτυχε.

Ναι, ναι.

Πώς ήτανε το δικό σου ταξίδι στη μητρότητα;

Κατ’ αρχήν, εγώ είχα τη στήριξη της μητέρας μου σ’ αυτό δηλαδή όταν[00:20:00] της το είπα. Και νομίζω ότι αυτές οι γενιές, δηλαδή στην ηλικία των 70 και οι γονείς, ξέρεις απλά θέλουν ένα εγγόνι. Δηλαδή σου λέει: «Κάνε ένα παιδί, ρε παιδί μου, και…», ξέρεις. Οπότε είχα τη στήριξη της μητέρας μου σ’ αυτό. Όλοι οι υπόλοιποι γενικότερα ενώ λέγανε: «Ναι, μπράβο! Θα σε στηρίξουμε, πολύ δυναμικό όλο αυτό που κάνεις!» ξέρω ‘γώ και τα σχετικά, ακριβώς επειδή έχουμε μεγαλώσει σε μία φοβερά κλειστή πατριαρχική οικογένεια για όλα αυτά τα χρόνια και η κοινωνία μας είναι τέτοια θεωρώ ότι είμαστε πολύ πίσω σε αυτό. Ακόμα δηλαδή και το… Κι ο πιο κλειστός κύκλος της οικογένειας. Αλλά επειδή εγώ είχα μεγαλώσει γενικά ανεξάρτητη και μόνη μου, δεν με ενδιέφερε. Και γενικότερα δεν με ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων. Όποτε, λοιπόν, ξεκίνησα, αποφάσισα να το κάνω. Μίλησα με τον γιατρό μου, γιατί εντάξει, ήμουνα πλέον 40. Δεν ήξερα τη διαδικασία, δεν ήξερα αν θα μπορώ και τα σχετικά. Οπότε μπήκαμε σ’ όλο αυτό. Ξεκίνησα τις ενέσεις. Τότε δούλευα σε μία δουλειά που έπαιρνα αρκετά καλά χρήματα, αλλά δούλευα πάρα πολλές ώρες την ημέρα λοιπόν… Δηλαδή αυτό είναι χαρακτηριστικό, γιατί πάντα έλεγα στη ζωή μου: «Πώς θα κάνω παιδί με τα λεφτά που παίρνω;» ας πούμε. Οπότε τώρα… Τότε εκείνη τη στιγμή υποτίθεται ότι οικονομικά ήμουν αρκετά καλά, ρε παιδί μου, οπότε θα μπορούσα να το ξεκινήσω. Και την ημέρα που ξεκίνησα τις ενέσεις, την ίδια μέρα έγινε μία πολύ μεγάλη φασαρία στη δουλειά και ήρθα σε μεγάλη ρήξη με τους ανθρώπους που την είχαν, με τον έναν από τους τρεις βασικά. Οπότε εκείνη την ημέρα το απόγευμα λέω: «Κοίτα να δεις -λέω-, θα πρέπει να αποφασίσεις τι είναι πιο σημαντικό για σένα. Ή θα κάνεις οικογένεια ή θα είσαι σ’ αυτή τη δουλειά με όλην αυτήν την πίεση, με όλην αυτή, ξέρεις, την ανωριμότητα, τη βλακεία που υπάρχει ξέρω ‘γώ στις... Ό,τι έχουν τέλος πάντων οι Έλληνες εργοδότες, ας το πω έτσι, και θα δουλεύεις αυτές τις ώρες. Πώς το ζυγίζεις;». Και εκείνη τη μέρα γύρισα και είπα: «Θα κάνω οικογένεια!» κι έτσι πήρα τον άλλον από τους τρεις που έχουν την εταιρεία και του λέω: «Κοίτα να δεις -λέω-, έτσι δεν γίνεται να συνεχίσουμε, γιατί έγινε κάτι αρκετά άσχημο. Το μόνο που μπορώ να πω είναι, θα φύγω απ’ την εταιρεία, αλλά επειδή δεν έχω βρει κάποια άλλη δουλειά…». Τέλος πάντων, το κανονίσαμε, πήρα μία αποζημίωση κι έφυγα. Οπότε ξεκίνησα το ταξίδι της μητρότητας χωρίς να έχω δουλειά, έτσι; Που ήταν το μεγάλο μου άγχος βασικά, αλλά όμως με μία σιγουριά ότι θα κάνω παιδιά, ότι θα τα καταφέρω. Δηλαδή το ‘χα μέσα μου ότι θα κάνω δίδυμα, τελείωσε, κι ότι θα το καταφέρω. No matter what, θα γίνει. Κι έτσι κι έγινε κιόλας. Δηλαδή η Παρασκευή ήταν η τελευταία μέρα απ’ τη δουλειά, Σάββατο έκανα την ωοληψία, Τρίτη έκανα την εμβρυομεταφορά και προχώρησε η εγκυμοσύνη. Κι είχα μία εγκυμοσύνη πάρα πολύ καλή. Δεν είχα σκεφτεί καθόλου το οικονομικό κομμάτι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, παρόλο που εντάξει, φεύγανε λεφτά με την έννοια ότι εξετάσεις, ιστορίες και τέτοια. Και μετά φυσικά ήρθε η γέννα, δύο πλάσματα σ’ έναν καινούριο κόσμο. Δύσκολα, δύσκολα πολύ. Είσαι όχι μόνο είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Είσαι no matter what. Δηλαδή δεν είσαι καλά, έχεις πυρετό, είσαι άρρωστος, είσαι καλά, είσαι άυπνη, αυτά τα παιδιά είναι… Είναι προτεραιότητα. Με κάποιον τρόπο η φύση σού δίνει όλην αυτήν την ενέργεια όσο κουρασμένη και να ‘σαι να το αγκαλιάσεις το μπαμπάκι, να το αγκαλιάσεις το βρεφάκι. Γιατί πάντα έλεγα και στις άλλες κοπέλες, λέω: «Έρχεται ένας άνθρωπος… Σκέψου, είναι σαν να πηγαίνεις σε έναν άλλον πλανήτη, σε μία χώρα ας πούμε καινούρια που δεν ξέρεις κανέναν και δεν ξέρεις ούτε πώς να επικοινωνήσεις ούτε τη γλώσσα σου. Κι έχεις μόνο έναν άνθρωπο που ανάλογα τα κέφια του και το πόσο θα σου δώσει σημασία θα μπορέσει να σε βοηθήσει να προσαρμοστείς». Έτσι είναι τα αδερφάκια. Έρχονται σε έναν καινούριο κόσμο, οπότε εσύ είσαι αυτή που θα του δώσεις τα πάντα, τη σιγουριά, το χάδι, την αγκαλιά. Θα ακούσεις αυτό το κλάμα, θα ξανακούσεις αυτό το κλάμα και θα τα αγκαλιάσεις μέχρι να νιώσουν ασφάλεια. Αυτή είναι η ουσία. Οπότε έτσι πήγε.

Είναι μία κοστοβόρος διαδικασία; Θέλω να πω ότι μου είπες ότι ήσουνα τόσο πολύ αποφασισμένη που παρά το γεγονός ότι το οικονομικό ήτανε κάτι που ναι μεν σε αγχώνει, αλλά κάπως το είχες διασφαλίσει βρέθηκες μία εβδομάδα πριν ξεκινήσεις τη διαδικασία χωρίς δουλειά. Σκέφτηκες να κάνεις πίσω; Σε άγχωσε αυτό; Πώς το αντιμετώπισες;

Δεν σκέφτηκα να κάνω πίσω. Δεν σκέφτηκα να κάνω πίσω ούτε στιγμή. Για κάποιον λόγο ήμουνα πάρα πολύ σίγουρη. Δηλαδή το ένιωθα. Πώς να σου πω; Και παρόλο που δεν ήξερα αν θα πιάσει και η πρώτη εξωσωματική, έτσι; Δηλαδή δεν μπορείς να το ξέρεις. Πολλές γυναίκες μπορούν να κάνουν παραπάνω από μία. Ή ταλαιπωρούνται ή αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά, εγώ ήμουνα στη φάση «όχι, θα γίνει μία. Θα κάνω δύο παιδιά». Δηλαδή το είχα… Το ένιωθα. Πώς να σου πω; Το ένιωθα. Αυτό είναι. Και δεν είχα υπάρξει ποτέ πιο σίγουρη να σου πω την αλήθεια.

Ήταν ένα όνειρο για σένα η μητρότητα;

Δεν το ‘χα σκεφτεί ποτέ. Στα 40 μου το σκέφτηκα, στα 41 μου έγινα μάνα. Δεν το ‘χα σκεφτεί ποτέ. Δεν το ‘χα σκεφτεί ποτέ, γιατί έλεγα, ρε παιδί μου, ότι είναι… Πρέπει να είσαι… Πρέπει να είσαι συνεχώς εκεί πέρα με έναν τόσο ήρεμο τρόπο για να δώσεις στο παιδί αυτό που χρειάζεται. Και πού ξέρεις τι χρειάζεται; Δηλαδή εγώ είχα αμφιβολίες για μένα, ότι «θα καταλάβω τι θέλει; Πώς θα το κάνω;». Ξέρεις, υπήρχαν κάποια πράγματα ξέρεις και πολύ πρακτικά. Και μετά κιόλας που έκανα και δίδυμα υπήρχε το πρακτικό κομμάτι, γιατί είχα δύο χέρια κι ήταν δύο παιδιά. Κλαίγανε και τα δύο, έπρεπε να ταϊστούν και τα δύο. Υπήρχε δηλαδή ένα πρακτικό κομμάτι. Κι ακόμα και τώρα που τώρα εντάξει είναι πιο μεγάλα, ok, κάπως συνεννοούμαστε, αλλά και πάλι, υπάρχει ένα πρακτικό κομμάτι το πώς θα τα κάνεις. Οπότε εγώ δεν το περίμενα ποτέ. Δηλαδή αν με ρωτούσες στα 39 μου θα σου ‘λεγα: Όχι, δεν θα κάνουμε. Φαίνεται δηλαδή ότι δεν θα κάνουμε παιδιά». Ναι.

Όταν όμως το αποφάσισες φαντάζομαι ότι το ήθελες κι έγινε ας πούμε αυτοσκοπός, έτσι όπως μου το περιγράφεις.

Το αποφάσισα και το οργάνωσα. Λέω: «Τι χρειάζεται να γίνει;». Δηλαδή έχω κάποιο πρόβλημα υγείας; Μιλούσα με τον γυναικολόγο μου. Ok, χρειάζεται να κάνω κάποια εξέταση, να δούμε τι και πώς και τα σχετικά. Πάει αυτό το κομμάτι. Μετά το επόμενο βήμα είναι να βρω τον δότη. Μπορεί και να μην έβρισκα δότη. Μπορεί δηλαδή απ’ τα προφίλ αυτά που είχα βρει να μη μου άρεσε κανένα ας πούμε. Δεν είναι ντε και καλά ότι αν θα πας… Θα βρεις ντε και καλά. Άμα δεν σου κάνει κάποιος; Άμα δεν θες; Δε θα τον πάρεις ντε και καλά. Εμένα έτυχε, λοιπόν, και μου άρεσε αυτός ο δότης, οπότε μετά προχώρησε η όλη διαδικασία. Είναι σαν αυτό που λέει μία φίλη μου «Πέρασε το τρένο, ανέβηκες πάνω κι έφυγες». Αυτό ακριβώς έγινε. Ήταν η… Όλα γίνανε την κατάλληλη στιγμή και συντελέστηκαν ξέρεις έτσι για να έρθει αυτό το αποτέλεσμα. Αυτό είναι το δικό μου το κομμάτι.

Είπες πριν ότι «βρέθηκε ένας δότης που μου άρεσε». Δηλαδή αν δεν βρισκότανε κάποιος δότης που σου άρεσε και σου έκανε στα χαρακτηριστικά μπορεί και να μην το προχωρούσες;

Ναι, δεν θα το προχωρούσα. Δηλαδή να σου δώσω ένα παράδειγμα. Υπήρχαν π.χ. δότες αρκετοί που ήταν στο κομμάτι της πληροφορικής, εργαζόντουσαν. Ξέρουμε λίγο ως πολύ ότι οι άνθρωποι της πληροφορικής είναι αυτοί που κάθονται μπροστά στο κομπιούτερ, στο λάπτοπ τους, ξέρεις ξημεροβραδιάζονται, κολλάνε, όπως κι εμείς κολλάμε. Δηλαδή άμα ξεκινήσουμε λίγο κινητό, λίγο τάμπλετ, λίγο έτσι, λίγο αλλιώς πάει, κολλάς.  Κι είναι αλήθεια αυτό το πράγμα. Εγώ, τέλος πάντων, δεν ήθελα… Σκεφτόμουν αυτόν τον άνθρωπο στη ζωή μου, αν θα μπορούσα με αυτόν τον άνθρωπο να είμαι μαζί. Κατάλαβες; Τον δημιουργούσα κι έλεγα: «Θα ήθελα με έναν τέτοιο άνθρωπο στο σπίτι μου να κάνω ξέρω ‘γώ παιδί;». Δηλαδή αυτά τα χαρακτηριστικά θα τα έβλεπε το παιδί μου, θα ‘παιρνε το παιδί μου. Κι έλεγα: «Όχι, δεν θέλω». Υπήρχε θυμάμαι ένας άλλος ο οποίος ήταν ξυλουργός που σημαίνει τέχνη με τα δάχτυλα, skilled άνθρωπος. Αυτό ήταν κάτι πάρα πολύ ωραίο, αλλά δεν μου έκαναν μετά άλλα χαρακτηριστικά ας πούμε. Και υπήρχε κι άλλος ένας, o τρίτος, ήταν επίσης νεαρός, γιατί κι ο δότης που διάλεξα ήταν μικρός σε ηλικία, αλλά επειδή τον ρωτούσαν και υπήρχαν και κάποιες ερωτήσεις, οπότε έβλεπες και τις απαντήσεις του, υπήρχε ένα πολύ arrogant, ρε παιδί μου, ύφος που είχε και αποφάσισα ότι ξέρεις δεν θέλω ένα τέτοιο στιλ. Ο άλλος ήταν πιο μετρημένος, πιο μαζεμένος, γειωμένος, ασχολιόταν με τα αθλητικά του, με τα της φύσης και τα σχετικά. Οπότε θεωρώ ότι αυτά υπήρξαν πράγματα… Γιατί μου αρέσουν και μένα. Υπάρχουν πράγματα που έχουν πάρει τα παιδιά μου και από αυτόν. Και πάντα να σου πω την αλήθεια εγώ στα παιδιά μου απ’ την πρώτη στιγμή που γεννήθηκαν τους είπα ότι πάντα θα ευγνωμονούμε αυτόν τον άνθρωπο ακόμη και που δεν τον ξέρουμε, γιατί χωρίς αυτόν δεν θα τα είχα. Απλά. Οπότε είναι πολύ σημαντικό να ξέρουνε τα παιδιά Ποιος είναι… Ποιος είναι ο δότης. Όχι ποιος είναι σαν όνομα, αλλά τι χαρακτηριστικά είχε, τι είδους άνθρωπος είναι. Με τις γλώσσες του, τα… Τις αθλητικές του, ξέρεις, δραστηριότητες. Όλα αυτά.

Ο δικός σου ο δότης τι δουλειά έκανε τουλάχιστον ή κάνει;

Είχε τελειώσει σε ένα τμήμα πανεπιστημίου, νομίζω Φυσικής, κι έκανε μαθήματα με… Ιδιαίτερα δηλαδή, φυσική,[00:30:00] χημεία, μαθηματικά θυμάμαι, και ασχολιόταν και με το βόλεϊ. Δηλαδή έπαιζε αγώνες σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ήταν σε κάποια ομάδα.

Κι από χαρακτηριστικά μού είπες ήτανε ανοιχτόχρωμος;

Ανοιχτόχρωμος, καστανά μάτια, καστανά μαλλιά, περίπου 1,80 θυμάμαι στο ύψος και μεσαίου μεγέθους σωματότυπος. Όχι τέτοιο… Το τέτοιο…

Έχεις αναρωτηθεί ποτέ αν αλλάξει νομοθεσία στο μέλλον αν θα μπεις στη διαδικασία να τον ψάξεις, να τον δεις; Έστω κι από περιέργεια, βρε παιδί μου.

Θα ήταν ωραίο, χωρίς απαιτήσεις ούτε απ’ τη μία ούτε απ’ την άλλην πλευρά. Δεν το συζητώ αυτό. Θα ήταν πολύ ωραίο, γιατί ξέρεις, λέω πολλές φορές, ρε παιδί μου: «Τον ευχαριστώ, γιατί είναι δικά μου αυτά τα παιδιά και δεν ξέρει τι  διαμάντια έχω». Δηλαδή τα παιδιά μου ξέρεις είναι πολύ easy-going παιδιά, είναι χαρούμενα παιδιά. Δηλαδή βγάζουν γούστo, ρε παιδί μου, σ’ αυτό που κάνουν. Πώς να σου πω; Και θα ήταν ωραίο ξέρεις να δει, γιατί δεν ξέρεις πότε. Αυτός μπορεί κάποια στιγμή στο μέλλον να θελήσει να κάνει παιδιά και να μην μπορεί. Δεν ξέρεις πώς έρχονται τα πράγματα στη ζωή. Και θα ήταν πολύ ωραίο να ξέρει ότι «ναι, έχεις δυο παιδιά από μένα και κοίταξέ τα, ρε παιδί μου!». Αυτό, ως εκεί. Όχι. Χωρίς… Σου λέω πραγματικά χωρίς τίποτα άλλο. Κι απλά ότι ταιριάζαμε τόσο πολύ στο κομμάτι των ενδιαφερόντων που σου λέω πραγματικά θα έκανα παρέα μαζί του. Ή πραγματικά αν ήταν ξέρω ‘γώ μεγαλύτερος σε ηλικία ας πούμε ξέρω ‘γώ θα μπορούσα να είμαι και σε σχέση μαζί του. Αυτό.

Και στα παιδιά είπες ότι κάτι έχεις αναφέρει; Επειδή είναι μικρά. Εννοώ τι τους έχεις πει; Ρωτάνε ξέρω ‘γώ για τον μπαμπά τους;

Τα παιδιά μου δεν επικοινωνούν ακόμα, δηλαδή είναι 18 μηνών, δεν είναι στη φάση. Λένε απλά λεξούλες. Καταλαβαίνουνε, τέλος πάντων, και το σχετικά, αλλά λένε πολύ συγκεκριμένες λέξεις. Εγώ από την αρχή τούς έλεγα τρία πράγματα, από την πρώτη μέρα που γεννήθηκαν: ότι είναι μεγάλη μου τιμή που με ‘χουν επιλέξει για μητέρα τους, ότι είμαστε εμείς οι τρεις που είμαστε η ομάδα και ότι σ’ αυτήν την ομάδα στηρίζουμε η μία την άλλην. Και το τρίτο ότι πάντα είμαστε ευγνώμονες για αυτόν τον άνθρωπο που μας βοήθησε. Εμένα με βοήθησε να τις φέρω, διαφορετικά δεν θα υπήρχαν σ’ αυτόν τον κόσμο. Αυτό, λοιπόν, τους το λέω πολύ συχνά και από τις πρώτες μέρες που γεννήθηκαν, γιατί είναι σημαντικό για μένα. Είναι σημαντικό να ξέρουν. Δηλαδή τι να πω; Ότι είχα μία σχέση και ξέρω ‘γώ τράκαρε ας πούμε και χάθηκε απ’ τη ζωή τους; Τους είπες την αλήθεια. Έτσι είναι τα πράγματα. Ξέρουν πού έρχονται, ξέρουν σε τι οικογένειες έχει έρθει… Έχουν έρθει και ξέρουν και τι μητέρα έχουν επιλέξει κιόλας αντίστοιχα τα παιδιά, οπότε ναι.

Και είναι και σεβασμός ως προς τα παιδιά το να τους πεις την αλήθεια και το πώς έχουνε τα πράγματα. Ή έστω να τα εισάγεις ας πούμε στο πώς γίνανε.

Έτσι είναι, έτσι είναι. Έτσι είναι. Και τους γράφω και παραμύθι, αυτό είναι το… Απ’ το άλλο που λέγαμε για τις Single Mothers. Έχω φτιάξει ένα παραμύθι που το ολοκληρώνω για να τους το… Για να αρχίσω να τους το λέω, για να εισάγω την έννοια του δότη σε μία έτσι παιδική ηλικία. Γιατί πώς θα το καταλάβουν; Δεν μπορούν. Ναι.

Πολύ ωραίο αυτό–

Ναι, ναι.

Σαν σκέψη.

Ναι, ναι, ναι. Νομίζω ότι ξέρεις όταν είσαι σε μία τέτοια φάση έρχονται οι ανάγκες και επειδή πρέπει να βρεις κάποιες λύσεις, αρχίζεις και τις δημιουργείς. Αρχίζεις και δημιουργείς το παραμύθι, αρχίζεις και δημιουργείς την ιστορία, τους λες την πραγματικότητα, τα έχεις στη ζωή σου, τα… Τα βάζεις ξέρεις να είναι… Πώς να σου πω; Είναι μέρος της ζωή σου, είναι της καθημερινότητά σου. Δεν είναι κάτι διαφορετικό από εσένα. Και τα βλέπεις όπως μεγαλώνουν, ξέρεις με τα καλά τους, με τα στραβά τους, με την γκρίνια τους, με το χαμόγελό τους, με τη… Σου λένε: «Μαμά» ξέρω ‘γώ και λιώνεις ας πούμε. Είναι… Είναι πολύ σημαντικό. Είναι πολύ σημαντικό. Είναι… Είναι πρωτόγνωρο για τις γυναίκες που γίνονται μαμάδες, βρε παιδί μου. Όσο και να σου λένε πώς είναι δεν μπορείς να το φανταστείς αυτό το πράγμα. Δεν μπορείς να το καταλάβεις. Εγώ όταν έκανα την εμβρυομεταφορά ήταν... Και θα πω είναι η πιο σημαντική μέρα απ’ όταν ξεκίνησα αυτήν τη διαδικασία. Ένιωσα τόσο συγκινημένη που βούρκωσα. Ήμουνα δηλαδή ξαπλωμένη και έβλεπα σε μία μεγάλη οθόνη, τα έβλεπα στο τρυβλίο και μετά που τα βάλαμε μέσα μου και το έβλεπα στην οθόνη, και μου το ‘χουν βγάλει φωτογραφία και το έχω κορνιζάρει στη… Στο σαλόνι μου. Είναι η πρώτη τους φωτογραφία τους μέσα μου, που τα καλωσορίζεις στο σώμα σου, τα καλωσορίζεις. Είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Και μετά ακούς και την καρδούλα αργότερα. Αλλά θέλω να πω, ρε παιδί μου, ότι τότε γύρισα και είπα: «Ρε συ, τι έκανα τόσα χρόνια στη ζωή μου;», αλλά ξέρω ότι δεν θα ήμουνα έτοιμη νωρίτερα. Για αυτό όλοι μας έχουμε τη στιγμή μας, τον χρόνο μας. Αυτό είναι το σημαντικό.

Βλέπω όμως ότι συγκινείσαι τώρα που το λες.

Ναι, ναι, ναι! Αυτές είναι στιγμές νομίζω καθοριστικές, τουλάχιστον για μένα. Υπάρχουν άλλες γυναίκες που ξέρεις έχουν περάσει την ίδια φάση που δεν τους κάνει αίσθηση. Εγώ δεν ξέρω, το ‘χα τόσο πολύ μέσα μου. Δηλαδή ένιωθα τόσο πολύ τη σύνδεση που ήταν… Λέω ότι ήταν απ’ τα πιο όμορφο πράγμα, τις πιο υπέροχες στιγμές που έχω ζήσει στη ζωή μου. Απ’ τις πιο υπέροχες στιγμές που έχω ζήσει πραγματικά η εμβρυομεταφορά.

Θυμάσαι αν… Δεν ξέρω, αν… Τώρα ίσως να λέω και βλακείες, γιατί εγώ δεν το ‘χω περάσει. Αν πόνεσες; Κάτι; Αν είχες κάποια αίσθηση ή αν… Πέρα απ’ τον γιατρό που σου είπε ότι είναι όλα ok και μπαίνει η διαδικασία. Αν κάπως το κατάλαβες;

Όχι. Τίποτα. Τον πρώτο καιρό, απ’ τη στιγμή που έκανα την εμβρυομεταφορά, ένιωθα θυμάμαι ότι είχα κοιλιά, που αυτό μπορεί να ήταν ιδέα μου. Αλλά θυμάμαι ότι έλεγα: «Βρε παιδί μου, μα είναι δυνατόν να έχω κοιλιά;». Και μετά σιγά σιγά επειδή παίρνεις διάφορα φάρμακα τα οποία σου φέρνουν ξέρεις υπνηλία, σου φέρνουν έτσι διαφορά, πολλές γυναίκες το μπερδεύουν ότι «να, έμεινα έγκυος και ξέρω ‘γώ έχω υπνηλία», αλλά είναι από τα φάρμακα. Δηλαδή ειδικά το πρώτο τρίμηνο ξέρεις επειδή έχεις υποστήριξη από φαρμακευτική αγωγή, έχεις όλα αυτά τα συμπτώματα που τελικά είναι απ’ τα φάρμακα κι όχι απ’ την εγκυμοσύνη. Απλά το θέμα είναι ότι πρέπει να προσέχεις. Αυτό. Αλλά εγώ δεν είχα καταλάβει τίποτα. Δηλαδή και μετά που θυμάμαι περίμενα πώς και πώς να πάω να κάνω τον υπέρηχο να τα δω και αυτά και μετά άρχισα να τα νιώθω στον πέμπτο μήνα; Δηλαδή μεγάλα παιδάκια ας πούμε. Ναι. Πέμπτος μήνας.

Και τώρα η ζωή με τα δίδυμα, τα δύο κοριτσάκια σου, πώς είναι;

Είναι γεμάτη. Δεν υπάρχει… Κατ’ αρχήν, πρέπει να πω ότι είναι κάτι που μου αρέσει. Δηλαδή γνωρίζω, ξαναζώ κι εγώ ξέρεις, κάνω healing στο παιδικό μου κομμάτι. Κάνουμε δραστηριότητες και είμαι κι εγώ μέρος σ’ αυτές τις δραστηριότητες. Δηλαδή παίζουν αυτές, παίζω κι εγώ, οπότε γίνεται ένα healing μέσα μου ξέρεις στη δική μου παιδική ηλικία, που είναι πάρα πολύ σημαντικό. Ναι μεν καθοδηγώ εγώ κάποια πράγματα, ρε παιδί μου, εντάξει ως ενήλικας και τα σχετικά, αλλά υπάρχουν πάρα πολλές αλλαγές που βλέπεις, γιατί σου κουνιούνται πράγματα εσωτερικά, ξέρεις ψυχολογικά, συναισθηματικά και τέτοια απ’ όταν ήσουνα εσύ στην αντίστοιχη ηλικία. Που φαντάσου πόσο δύσκολο είναι, ειδικά όταν είναι βρεφάκια που δεν επικοινωνούν, που είναι σε προλεκτικό επίπεδο, που δεν καταλαβαίνεις τι σου γίνεται. Δηλαδή νομίζεις ότι χάνεις το μυαλό σου και λες: «Ρε φίλε; Τι γίνεται τώρα;». Ναι. Και για αυτόν τον λόγο κιόλας πολλές γυναίκες το μπερδεύουν. Δηλαδή η επιλόχειος κατάθλιψη δεν είναι γιατί έχουν έρθει δυο παιδάκια ή ένα παιδάκι ξέρω ‘γώ στον κόσμο ή είσαι μία νέα μαμά ξέρω ‘γώ κι αυτά. Είναι γιατί κουνιούνται όλα αυτά τα πράγματα, τα δικά σου πράγματα, τα ψυχολογικά σου, ρε παιδί μου, από κείνη την ηλικία, την οποία είναι τόσο βαθιά, τόσο πυρηνικά και σε προλεκτικό επίπεδο που δεν καταλαβαίνεις τι γίνεται. Και δεν υπάρχει χρόνος για να δουλέψεις και αυτά και το παιδί και τη δουλειά ας πούμε ή τον σύζυγο ή… Δεν ξέρω, ανάλογα σε τι κατάσταση βρίσκεται η καθεμία. Έτσι; Είναι δύσκολο και χρειάζεσαι υποστήριξη. Η αλήθεια είναι αυτή. Χρειάζεσαι υποστήριξη, δεν είναι εύκολο. Δεν υπάρχει υποστήριξη. Δεν υπάρχει υποστήριξη γενικότερα, δεν το συζητάμε από συγγενείς. Πολλές φορές είναι πιο δύσκολο κι από φίλους, δηλαδή με την έννοια ότι εγώ από τους φίλους μου ήμουνα η τελευταία που έκανα παιδιά. Όλοι έχουν παιδιά μεγαλύτερα, οπότε όλοι έχουν φύγει απ’ αυτήν τη φάση ξέρεις του βρέφους ας πούμε. Ήταν κιόλας κι ο κορονοϊός, οπότε φοβόντουσαν ξέρεις να μην αυτό, να μην κολλήσουν τίποτα τα μικρά κι όλα αυτά τα διάφορα. Ήταν λιγάκι δύσκολα. Οπότε ήταν πολύ περιορισμένα τα πράγματα.

Εσύ μες στον κορονοϊό έκανες τη διαδικασία;

Ναι. όχι στην πρώτη καραντίνα, λίγο μετά. Ναι.

Οπότε είχες κι αυτό.

Ναι, ναι, ναι. Δηλαδή εγώ γέννησα το ‘21. Το ‘21. Ήταν… Πάλι ήμασταν έτσι με προσοχή, με μάσκες και τα σχετικά, αλλά στους περισσότερους είχε μείνει η φοβία, γιατί σου λέει είναι έγκυος. Και λίγο βήχα να ‘χω ας πούμε δεν ερχόντουσαν. Κατάλαβες; Ή δεν ερχόντουσαν για να δουν τα μωρά, οπότε ήταν λίγο μοναχικά. Κι ακόμα είναι. Δηλαδή δεν έχει αλλάξει αυτό το πράγμα και το αναφέρω αυτό, γιατί η υποστήριξη ενώ σου λένε[00:40:00] δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει γενικότερα ούτε απ’ την κοινωνία. Δηλαδή δεν… Το ‘χουμε χάσει αυτό. Την ανθρωπιά μας την έχουμε χάσει, τη στήριξη στην οικογένεια, στον άνθρωπο. Τώρα δεν το συζητάμε σε μία γυναίκα που κάνει μόνη της παιδιά, έτσι; Δεν το συζητώ καν. Δηλαδή αντιμετωπίζεις προβλήματα… Προβλήματα… Όχι προβλήματα, σχόλια ας πούμε. Θυμάμαι είχα πάρει τηλέφωνο σε δημόσια υπηρεσία για να βάλω τα παιδιά στην ασφάλισή μου και μου λένε: «Το όνομα του πατρός των παιδιών;», λέω: «Δεν έχουν». Και η κυρία άρχισε να μου λέει: «Μα ό,τι και μου ‘χει γίνει μεταξύ σας είναι και παιδιά του και…». Και της λέω: «Δεν υπάρχει -λέω- πατέρας. Δεν υπάρχει». Δηλαδή ακόμη κι αυτό είναι δύσκολο να το να το αντιληφθούν οι άνθρωποι. Δύσκολο να καταλάβουν κάτι τέτοιο.

Έχεις νιώσει ποτέ κάποια προκατάληψη απ’ το περιβάλλον σου; Από κάποιον που θα τύχει ας πούμε να αναφέρεις, γιατί είναι κι ένα θέμα ταμπού στην Ελλάδα.

Εννοείται! Αρκετοί θεωρούν ότι… Δηλαδή κάποια στιγμή είχα ακούσει ένα σχόλιο στη δουλειά μου: «Ας πρόσεχες!». Και λέω: «Τι ας πρόσεχα; Ήταν επιλογή. Δεν έπαθα κάτι». Ναι, οι περισσότεροι που είναι μεγαλύτεροι… Σε μεγαλύτερη ηλικία από μένα, δηλαδή 50-50 plus ας πούμε, το… Δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό μπορεί να είναι μία επιλογή. Είναι: «Έμεινες έγκυος και σε παράτησε. Ας πρόσεχες, κοπελιά!», αλλά δεν μπορούν να καταλάβουν αυτό. Οπότε ναι, υπάρχει αυτό, υπάρχει το ταμπού, υπάρχουν τα προβλήματα. Δεν στο συζητώ όταν ήμουνα έγκυος με την κοιλιά σου ως εκεί που δεν έδινε κανένας προτεραιότητα στην εγκυμονούσα σε μαγαζιά ξέρω ‘γώ, σε ΑΤΜ και τέτοια. Είχα τσακωθεί με όλον τον κόσμο. Θυμάμαι προχωρούσα για να πάω στο ταμείο μπροστά κι ήταν ένας κύριος και του λέω: «Με συγχωρείτε -λέω- μπορώ να περάσω για να πάω στο ταμείο;». Και μου λέει: «Κι εγώ για το ταμείο περιμένω», του λέω: «Αλήθεια;», του λέω. «Εγώ είμαι έξι μηνών έγκυος σε δίδυμα. Εσείς τι είστε;». «Α -μου λέει-, αν είναι έτσι ναι, περάστε!». Θέλω να πω ότι δεν το ‘χουν. Και δεν το ‘χουν ούτε οι γυναίκες, δεν εννοώ μόνο οι άντρες. Δεν το ‘χουν ούτε οι γυναίκες αυτό. Οπότε ναι, θεωρώ ότι έχουμε χάσει την ανθρωπιά μας. Δηλαδή με όλα τα σκληρά που βλέπουμε και βιώνουμε, δεν υπάρχει καλλιέργεια. Δεν υπάρχει.

Δεν θεωρείς όμως ότι κάτι αλλάζει στις σύγχρονες γενιές; Δηλαδή ακόμα και η σύγχρονη οικογένεια, οι μητέρες κι οι πατέρες του σήμερα έχουνε μία άλλη αντιμετώπιση ως προς τα παιδιά. Ή… Δεν ξέρω. Ποια είναι η άποψή σου για αυτό το θέμα; Πώς είναι η οικογένεια σήμερα στον 21ο αιώνα;

Νομίζω ότι έχουμε πάει στο άλλο άκρο. Είναι… Γίνεται μία προσπάθεια από κάποιες ομάδες, από κάποιους ανθρώπους να ευαισθητοποιήσουν και να δουλέψουν με κόσμο τα προβλήματα. Γιατί κακά τα ψέματα, για να μπορέσεις να κάνεις οικογένεια πρέπει λιγάκι να ‘χεις δει τον δικό σου εσωτερικό κόσμο, τα τραύματά σου, για να μπορέσεις να συνδεθείς με το παιδί. Το θέμα δεν είναι να κάνεις οικογένεια κι απλά να έχεις ένα παιδί, δυο παιδιά, να κάνεις το checkbox που λέμε το κοινωνικό. Το θέμα είναι κατά πόσον μπορείς να έχεις μία σύνδεση μαζί τους. Και δεδομένου ότι όλοι έχουμε τα τραύματά μας και τις πιέσεις τις κοινωνικές, τις πολιτικές, τις οικονομικές, της δουλειάς και, και, και, και, και δεν έχουμε την ενέργεια να ασχοληθούμε με αυτό. Να ασχοληθούμε με τα δικά μας, τα συναισθηματικά μας και να ασχοληθούμε και με αυτήν τη σύνδεση, να καλλιεργήσουμε αυτήν τη σύνδεση. Και για αυτό βλέπεις πολλές… Πολλούς ανθρώπους, όχι μόνο μητέρες, και πατεράδες που κάνουν μία δραστηριότητα, παρκάρουν το παιδί στην δραστηριότητα και κάνουν κάτι διαφορετικό. Δεν είναι μέρος της δραστηριότητας, δεν κάνουν κάτι μαζί με το παιδί. Είναι πολύ δύσκολο. Ή βλέπεις γονείς που δουλεύουν ατελείωτες ώρες την ημέρα. Θα μου πεις: «Πώς θα γίνει;». Ναι, αλλά το παιδί χρειάζεται τον γονιό. Τι να κάνουμε; Δηλαδή αυτό είναι από τα παλιά τα χρόνια. Δεν είναι κάτι καινούριο. Δεν το υποστηρίζει η εποχή μας. Είναι πολύ δύσκολο.

Για σένα τι σημαίνει μητρότητα;

Είναι μεγάλη συγκίνηση το να στηρίζεις τα παιδιά σου, να τα βλέπεις να εξελίσσονται, να βγάζουν τον χαρακτήρα τους, να αναπτύσσονται τα… Ξέρεις, όλη τους τη διάθεση να τη βλέπεις απ’ το πρωί που ξυπνάνε μέχρι την ώρα που κοιμούνται. Αυτά που τους αρέσουν, τα ενδιαφέροντά τους. Πλημμυρίζεις με αγάπη. Πλημμυρίζεις… Δεν θα πω ο έρωτας, γιατί μπορεί να μπερδευτεί ξέρεις με το ερωτικό στοιχείο, αλλά είναι, ρε παιδί μου, ξέρεις όλη αυτή η χαρά το blissful που λέμε. Το… Τα νεραϊδάκια που πετάνε μπροστά σου, ρε παιδί μου. Είναι αυτή η χαρά. Το να βλέπεις δύο πλασματάκια ξέρεις να εξελίσσονται, να μεγαλώνουν και να γίνονται άνθρωποι του αύριο, άνθρωποι που θα… Πώς να σου πω; Θα προστατέψουν το περιβάλλον, θα βγουν στην κοινωνία, θα φέρουν καινούριες ιδέες, θα κάνουν μοναδικά πράγματα δικά τους, θα είναι… Θα ‘χουν το creativity ξέρεις να δημιουργήσουν πράγματα καινούρια, διαφορετικά, πρωτοποριακά, κάτι που δεν έχουμε σκεφτεί εμείς. Νομίζω ότι είναι μοναδικό και νομίζω ότι πρέπει συνεχώς να θυμίσουμε τον εαυτό μας ότι αυτήν τη στιγμή που ζούμε με τα παιδιά μας δεν ξανάρχεται. Φεύγει. Οπότε όσο κουρασμένος και να ‘σαι χρειάζεται να δώσεις ξέρεις όχι το 100%, παραπάνω απ’ το 100% των δυνάμεών σου, γιατί αυτά τα παιδιά είναι το αύριο. Είναι το αύριο. Πώς βλέπω παράδειγμα τόσα… Τόσες κακοποίησης παιδιών που σε λίγα χρόνια θα γίνουν πολίτες αυτής της κοινωνίας. Θα αποφασίζουν για το μέλλον μας αυτά τα παιδιά που είναι τόσο πολύ κακοποιημένα. Κάπως χρειάζεται να τα δούμε διαφορετικά τα πράγματα. Πρέπει να ξαναγυρίσουμε στις ρίζες μας, ξέρεις στα βασικά, στα πολύ βασικά. Η τηλεόραση πια έχει γίνει… Όχι μόνο η τηλεόραση. Το λάπτοπ, τα κινητά, τα πάντα. Βλέπεις παιδάκια που είναι πολύ μικρά σε ηλικία και κολλάνε με αυτό το πράγμα και δεν έχουν καμία ουσία. Δηλαδή σου λένε: «Οι ντομάτες ξέρω ‘γώ έρχονται απ’ το σουπερμάρκετ» ας πούμε, δηλαδή πολύ βασικά πράγματα. Κι απ’ την άλλη, οι γονείς ακριβώς επειδή γινόμαστε και γονείς σε μεγαλύτερη ηλικία κι όσο περνάνε οι εποχές και σ’ όλο μεγαλύτερη ηλικία έχουμε… Τους βάζουμε τις δικές μας φοβίες. Δηλαδή το παιδί χρειάζεται ένα πλαίσιο για να μπορέσει να αναπτυχθεί κι εσύ πρέπει να δεις τις δικές σου φοβίες πώς θα τις καλύψεις και πώς θα τις δουλέψεις. Το αν θέλει να σκαρφαλώσει σ’ ένα δέντρο κι εσύ είσαι: «Παναγία μου, όχι! Μην στραβοπατήσει, μην αυτό, μην εκείνο», δεν το βοηθάς. Κακά τα ψέματα. Θες παιδιά δυναμικά, θες παιδιά που να ‘χουν κριτική σκέψη, θες παιδιά που να έχουν άποψη, αλλά αν απ’ όταν είναι μικρά αρχίζει και λες: «Θα… Ok, θα αναπτύξεις κριτική σκέψη αργότερα. Τώρα θα κάνεις αυτό που λέω εγώ!», δεν γίνεται. Δεν δουλεύει έτσι το πράγμα. Οπότε ο λόγος που κάνουν παιδιά οι άνθρωποι είναι πολύ διαφορετικός. Πολύ διαφορετικός.

Ποιες στιγμές μέσα στην ημέρα ξεχωρίζεις με τις μικρές σου; Δηλαδή έχουνε κάνει κάτι που να το θυμάσαι, να σε συγκίνησε; Κάτι, ρε παιδί μου, που ξέρεις… Πώς μου είπες για αυτό το συναίσθημα χαράς–

Ναι!

Τύπου έρωτα, που εγώ το καταλαβαίνω πώς το λες.

Οι μικρές βρίσκονται παιδική χαρά ή στο πάρκο δυόμιση με τρεις ώρες κάθε μέρα. Υπάρχουν φορές που γυρνάνε και έχουν κόψει κάποιο λουλούδι για να μου φέρουν. Όταν το κάνανε πρώτη φορά, εντάξει λέω: «Τα παιδάκια μου!». Γιατί είναι σε φάση που δεν είχαν καν ξεκινήσει να μιλάνε, δεν είχαν καν ξεκινήσει να λένε: «Μαμά» ας πούμε, έτσι; Το λέγανε μια στο τόσο. Οπότε ερχόντουσαν με λουλουδάκια στο χέρι για να μου δώσουν. Μ’ αρέσει πολύ που ξυπνάμε το πρωί και κατευθείαν ξέρεις είναι ροδοκόκκινο το πρόσωπό τους, ρε παιδί μου, και σε παίρνουν αγκαλιά να σε φιλάνε, να σου πουν: «Μαμά, μαμά!». Ή ξέρω ‘γώ βλέπεις τη χαρά τους όταν κάνουμε ένα παιχνίδι που τους αρέσει. Τις πας για ποδήλατο, τις βάζεις τις δαχτυλομπογιές, κάνουν τα χέρια, γίνονται χάλια από πάνω έως κάτω. Ή τις βλέπεις ξέρω ‘γώ όταν σκάβανε για να φυτέψουμε ένα δεντράκι που ρίχναμε και νερό και μετά κάνουμε τις λάσπες, είχανε γίνει από πάνω ως κάτω με τις λάσπες. Η χαρά αυτή του να ανακαλύψουν καινούρια πράγματα, καινούριες αισθήσεις, να κάνουν κάτι που τους αρέσει. Όλο αυτό σου δίνει μία απίστευτη χαρά, γιατί φωτίζεται το πρόσωπό τους. Δηλαδή δεν έχω να κρυφτούν, τα μάτια τους ανοίγουν. Πώς να σου πω; Κάνουν pop up, ξέρεις σου λέει: «Wow! Εδώ είμαστε! Αυτό είναι!». Στον δικό τους τον κόσμο αυτό είναι. Ξέρεις, φτιάχνεις τον χαρακτήρα τους, φτιάχνεις τις αισθήσεις τους, φτιάχνεις πράγματα ξέρεις που σκέφτονται, ρε παιδί μου, πώς θα το κάνουν, πώς θα βρουν τη λύση. Σκαρφάλωσαν πάνω εκεί. Πώς θα κατέβεις; Τους λέω: «Πώς θα κατέβεις τώρα;» και τσουπ τσουπ τουπ, τη βλέπεις ότι βρίσκει τον τρόπο της. Θέλω να πω ότι αυτό είναι, ότι βλέπεις τις ικανότητές τους. Αρχίζεις και βλέπεις πράγματα που ούτε καν φανταζόσουνα ότι ένα παιδάκι μπορεί να τα κάνει σε αυτήν την ηλικία ας πούμε.

Είναι συγκινητικό όμως. Είναι αυτές οι μικρές χαρές της ζωής…

Ναι, που αυτές οι μικρές χαρές ξέρεις είναι όλη η ζωή. Και αν δεν έχεις αυτήν τη σύνθεση το χάνεις αυτό. Αυτό είναι το θέμα. Το χάνεις. Όσο… Όσες… Εγώ τους τραβάω φωτογραφίες καθημερινά και βιντεάκια και τέτοια, αλλά λες: «Όσα και να…»… Ξέρεις, όσα και να τράβηξες, ρε παιδί μου, αυτήν τη στιγμή που πηγαίναμε πάνω στο δάσος και ξαπλώνουμε στο χορτάρι εκεί πέρα ανάμεσα απ’ τις μαργαριτούλες και σε χτύπαγε ο ήλιος[00:50:00] και τις έβλεπες σε κάποια φάση που το κάνανε μόνες τους αυτό. Λες: «Υπάρχει πιο ωραίο πράγμα;», να βλέπεις το παιδάκι σου τώρα να την αράζει ξέρω ‘γώ στο γρασιδάκι εκεί πέρα και να το χτυπάει ο ήλιος και να παίζει με τις μαργαριτούλες. Αυτό. Μπορεί κάποιος άλλος ναι, να μην του κάνει αίσθηση, έτσι; Εννοείται! Αλλά σε μένα είναι αυτό που κάνει μου αίσθηση και νομίζω ότι το ‘χουμε πάει πολύ καλά έως τώρα.

Life by choice. Είσαι μία μητέρα από επιλογή.

Ναι.

Αν μπορείς να μου το πεις αυτό. Δηλαδή τι σημαίνει μητέρα από επιλογή;

Το να αποφασίσω… Να σου πω. Το να είσαι single mother by choice είναι ένα θέμα περίεργο.

Μήπως μπορείς να μου το πεις στα ελληνικά; Να το σημειώσω.

Ναι. Το να είσαι… Να αποφασίσεις να γίνεις μητέρα, μονογονέας κατ’ επιλογή είναι ένα θέμα αρκετά tricky. Ναι, υπάρχει ένας δυναμισμός, αλλά από πίσω απ’ τον δυναμισμό υπάρχουν πολλά τραύματα για να αποφασίσουμε σ’ αυτό το κομμάτι. Θέλω να πω ότι δεν είναι όλοι ότι φτάσαμε στην ηλικία των 40-40 plus και δεν ήρθε πρίγκιπας, δεν βρήκαμε κανέναν και δεν θα κάνουμε ποτέ παιδιά, έτσι; Εμένα ήταν επιλογή μου αυτό το πράγμα. Δεν με ενδιέφερε. Είχα μία σχέση. Όταν ήμουνα… Όταν διάλεγα τον δότη ήμουνα σε μία σχέση κι όταν μου είχε προτείνει να γίνει ο δότης, του είχα πει ότι «δεν θα ‘χεις όμως επαφή με τα παιδιά. Τα παιδιά είναι δικά μου!». Και εννοείται ότι αυτό το πράγμα έχει από πίσω θέματα τα οποία πρέπει να κοιτάξω εγώ και έχω να κοιτάξω. Και υπάρχει και το άλλο το κομμάτι βέβαια του φεμινισμού, που είναι το άλλο άκρο μπορώ να πω αν μου επιτρέπεται αυτό, που δεν τους έχουμε ανάγκη. Για μένα να σου πω την αλήθεια η συντροφικότητα χρειάζεται στη ζωή μας. Είτε επιλέγω να κάνω μόνη μου παιδί, είτε όχι, είτε είμαι σε μικρότερη είτε σε μεγαλύτερη ηλικία θεωρώ ότι μπορώ να μείνω μόνη μου, να ζήσω μόνη μου, αλλά είναι πιο ωραίο να μοιράζεσαι πράγματα με έναν άνθρωπο. Υπάρχει αυτός ο άνθρωπος εκεί πέρα έξω; Οι σχέσεις είναι δύσκολες. Ναι, αλλά έχεις την προθυμία να το δουλέψεις; Έχεις την προθυμία, ξέρεις, να κάνεις πράγματα για αυτό; Αυτό είναι άλλη ιστορία. Στον καθένα είναι διαφορετικό. Δεν θεωρώ όμως ότι ξέρεις πρέπει να είμαστε στο άκρο, ότι έκανα παιδί, δεν με ενδιαφέρουν οι άντρες. Δεν είναι έτσι. Άσχετα αν είναι άντρας ή γυναίκα αυτός που θα επιλέξεις στη ζωή σου η συντροφικότητα είναι τελείως διαφορετικό πράγμα. Οπότε ναι, υπάρχουν δυσκολίες, υπάρχουν θέματα, υπάρχει δυναμισμός. Δεν γίνεται διαφορετικά. Είναι πολύ δύσκολο, γιατί θα πρέπει… Είσαι μητέρα, πατέρας, φέρνεις τα χρήματα στο σπίτι. Χρειάζεται να είσαι εκεί εδώ κι εκεί και παραπέρα. Αν έχεις και δύο παιδιά πρέπει να χωρέσεις και τον εαυτό σου. Διαφορετικοί χαρακτήρες και τέτοια. Υπάρχει αυτό. Δεν θεωρώ ότι είναι κάτι διαφορετικό από μία γυναίκα που ‘χει χάσει τον άντρα της παράδειγμα, τις ίδιες δυσκολίες έχει και κείνη. Τις ίδιες δυσκολίες έχουμε και όλες είτε είμαστε με συντρόφους, είτε όχι, είτε έχουμε επιλέξει να κάνουμε μόνες μας παιδιά, είτε όχι όταν το παιδί μας είναι στο νοσοκομείο. Τους ίδιους φόβους έχουμε. Αυτό που διαφέρει σε μας είναι ότι χρειάζεσαι κι ένα δεύτερο χέρι για το παιδί που βρίσκεται στο σπίτι, παράδειγμα, ή ότι χρειάζεσαι… Χρειάζεσαι έξτρα χέρια, γιατί ξέρω ‘γώ μπορεί να ‘χεις δύο παιδιά και πώς να τα κουμαντάρεις με δυο χέρια και τα δυο παιδιά. Αυτό, οk, αλλά κατά τα άλλα έχουμε τις ίδιες αδυναμίες, τους ίδιους προβληματισμούς, τα ίδια άγχη με όλες τις γυναίκες. Και αυτό είναι που θέλω να πω, ότι δεν είμαστε κάτι διαφορετικές από… Σαν ομάδα δηλαδή δεν είμαστε κάτι διαφορετικό απ’ την υπόλοιπη κοινωνία. Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουμε όλοι. Plus εμείς έχουμε και το… Αυτό το πατριαρχικό σχόλιο και τα ταμπού της κοινωνίας και τα σχετικά. Αυτό. Αλλά κατά τα άλλα έχουμε τα ίδια.

Τα οποία όμως δεν σε σταμάτησαν ποτέ ή δεν σε φόβισαν ή δεν σου έβαλαν κάποιο εμπόδιο.

Όχι. Δεν με φόβισαν σε καμία περίπτωση. Για να σου πω την αλήθεια δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα έχω αυτά τα άγχη. Φανταζόμουν ότι θα είναι δύσκολα, αλλά δεν μπορείς να ξέρεις πόσο δύσκολα είναι. Δεν μπορείς… Δηλαδή και πραγματικά αν αρχίσεις και κοιτάς ναι, έχεις τις επιλογές να πας τα παιδιά σου, παράδειγμα, σ’ έναν παιδότοπο κι έχεις και τις επιλογές να πας σ’ ένα πάρκο, σ’ ένα βουνό, να κάνεις στο δάσος δραστηριότητες. Τι θα επιλέξεις; Πόσο κουρασμένος είσαι; Πόσο θες να εμπλακείς στο παιχνίδι των παιδιών; Μετά τι θες να τους δώσεις; Εγώ, παράδειγμα, τα παιδιά μου σχεδόν δεν ξέρουν το πλαστικό ας πούμε, έτσι; Πίνουν νερό από γυάλινο ποτηράκι απ’ όταν ήταν 8 μηνών. Όταν πήγε η θεία μου να τους δώσει με παιδικό ποτηράκι πλαστικό δεν το πίνανε, δεν το ξέρανε αυτό. Οπότε, θα μου πεις: «Είναι καλό;». Δεν ξέρω. Αυτό έχω επιλέξει να τους μάθω. Οπότε ναι, αντιμετωπίζουμε διάφορα, διάφορες δυσκολίες που μπορεί να τις φτιάχνουμε εμείς. Θέλω να πω ότι εμείς καθορίζουμε το τι ποιότητα ζωής θέλουν να ‘χουν. Μπορεί… Είναι σαν να λες: «Μπορώ να πάω τα παιδιά μου σε ένα δημόσιο σχολείο, μπορώ να τα πάω και σ’ ένα ιδιωτικό. Μπορώ να επιλέξω αυτήν τη μέθοδο εκπαίδευσης, μπορώ να επιλέξω και μία άλλη. Μπορώ να τα πάω σε δίγλωσσο, μπορεί…». Τι επιλέγω; Τι δυνατότητα έχω να το κάνω; Κατάλαβες; Αυτό.

Μου είπες πριν ότι όταν μπήκε στη διαδικασία κι έκανες επιλογές προφίλ και, και, και ότι είχες μία σχέση.

Ναι. Χώρισα απ’ τη δώδεκα ετών σχέση και είχα… Γνωρίζοντας έναν άλλον άνθρωπο που τον είχα ερωτευτεί πολύ. Ναι.

Δεν σκέφτηκες καθόλου να κάνεις μαζί του οικογένεια ή έστω να γίνει εκείνος ο δότης; Το συζητήσατε; Ή τι σου είπε όταν του το ανακοίνωσες;

Εγώ όταν ξεκίνησα εκείνη τη σχέση είχα ξεκαθαρίσει εξαρχής ότι «κοίτα να δεις, απ’ τη νέα χρονιά εγώ θα κάνω παιδί μόνη μου». Δεν είμαι στη φάση ότι «γνωρίζω έναν άνθρωπο και να δούμε πώς θα πάει και αν…». Γιατί σου λέω, ήταν επιλογή μου. Δεν είναι ότι έκανα παιδί γιατί δεν βρήκα τον κατάλληλο κύριο. Ήταν επιλογή μου να κάνω μόνη μου παιδί. Οπότε όταν μου το πρότεινε να γίνει εκείνος ο δότης, του είπα: «Ok -του λέω-, αλλά δεν θα ‘χεις πάρε δώσε με τα παιδιά. Την ανατροφή τους την έχω εγώ. Δεν θέλω κάτι από εσένα σ’ αυτό το κομμάτι». Και μου ήταν πάρα πολύ ξεκάθαρο. Είναι ok; Δεν ξέρω. Προφανώς δεν είναι ok και έχω να πω τα δικά μου… Γιατί σχετίζεται με το κομμάτι της ανεξαρτησίας που… Ο τρόπος που έχω μεγαλώσει, έτσι; Από την άλλη, έτσι είμαι. Οπότε δεν προχώρησα μαζί του και ακριβώς για αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι ήταν… Πώς να σου πω; Ότι κάναμε κάπως πίσω, ρε παιδί μου, σ’ αυτό το πράγμα, γιατί ήμουν πολύ ξεκάθαρη εγώ. Τα παιδιά γενικότερα τα θεωρώ δικά μου και ήμουνα στη φάση ότι «θέλω να πάω δεξιά; Θα πάω δεξιά. Θέλω να πάω το καράβι αριστερά; Θα το πάω αριστερά. Εγώ είμαι οδηγός, έτσι; Εγώ έχω και τις συνέπειες και το τρέχω όλο». Το να έχω κι έναν άλλον άνθρωπο γιατί και πώς και τα σχετικά, δεν ήθελα να τον έχω στη ζωή μου.

Γιατί όμως; Ήταν η παρεμβατικότητα αυτή που σε φόβιζε; Εννοώ από τη στιγμή που είχες και μία σχέση ας πούμε και έδειξε μία–

Ναι.

Προσφορά, ήταν ας πούμε το μέλλον; Μη–

Κοίτα–

Χωρίσατε και έχει ας πούμε μία άλλη άποψη;

Κοίτα, είναι το μέλλον, ήταν και το κομμάτι ότι αυτό ήταν κάτι δικό μου. Δηλαδή ήταν κάτι το οποίο το ‘χα σκεφτεί… Πώς να σου πω; Για αυτό όταν πρωτοξεκίνησα τη σχέση που δεν ήξερα πώς θα πάει, έτσι; Του το είχα ξεκαθαρίσει εξαρχής, οπότε να ξέρει κι ο άλλος. Θέλει να μείνει; Δεν θέλει να μείνει; Δεν σημαίνει ότι ντε και καλά θέλει να μείνει ένας άνθρωπος όταν θα μπεις σ’ αυτήν τη διαδικασία. Οπότε εμένα μου ήταν πολύ ξεκάθαρο ότι «Κοίτα να δεις, με τη νέα χρονιά εγώ θα προχωρήσω στην εξωσωματική και θα κάνω παιδί». Δηλαδή το είχα μέσα μου, το είχα περάσει μέσα μου. Το είχα κάνει... Πώς να σου πω; Ήταν η πεποίθησή μου, ήταν το πιστεύω μου αυτό το πράγμα. Ήταν… Καθόριζα εκείνη τη στιγμή τη ζωή μου, ότι αυτό θα γίνει κι αυτό θα κάνω και θα γίνει με την πρώτη και θα κάνω και δυο παιδιά. Δηλαδή, το είχα μέσα μου αυτό το πράγμα. Οπότε θεωρώ για αυτό, ότι με κάποιον τρόπο είχα κάνει τόσο μεγάλη αυθυποβολή, αν θέλεις, που δεν υπήρχε χώρος για τίποτα άλλο. Και δεν το μετανιώνω. Αυτήν τη στιγμή δηλαδή το ότι έχω αυτήν την τριάδα με τα παιδιά μου κι είμαστε αυτή η ομάδα και κάνουμε αυτά τα πράγματα μαζί δεν θεωρώ ότι μπορεί ή θα μπορούσε να χωρέσει ένας τέταρτος άνθρωπος αυτήν τη στιγμή. Αυτήν τη στιγμή. Γιατί τα παιδιά είναι μικρά. Εντάξει, τα πρώτα χρόνια ούτως ή άλλως θέλουν πολλή δουλειά και τα σχετικά. Αυτό.

Πόσων είναι μου είπες ακριβώς σήμερα;

Είναι 18 μηνών. 18 μηνών και κάτι. Ναι.

Είναι… Φαίνονται πιο μεγάλα πάντως.

Ναι. Ναι, ναι, ναι. Γενικότερα έχουν πολύ καλή ανάπτυξη. Είναι και ψηλά παιδιά. Απ’ τον πατέρα τους το ‘χουν πάρει αυτό.

Ωραία! Να σε ρωτήσω κάτι; Επειδή βλέπω ότι έχεις πολύ ξεκάθαρες, συνειδητοποιημένες απόψεις, σε μία γυναίκα που αντιστοίχως θα ήθελε να γίνει μητέρα μόνη της από επιλογή για διάφορους λόγους, είτε επειδή δεν είχε κάποιον σύντροφο, είτε επειδή θέλει να είναι μονογονέας, τι θα της έλεγες;

Να τα σκεφτεί σαν να είναι μόνη της. Δηλαδή όσο πιστεύουμε ότι θα έχουμε κάποια στήριξη αργότερα δεν έχουμε. Οπότε θα πρέπει να σκεφτείς πολλούς[01:00:00] παραμέτρους. Είσαι μόνος σου; Πώς οικονομικά μπορείς να το βγάλεις ή δεν μπορείς να το βγάλεις; Πόσο είσαι διατεθειμένη να δώσεις πράγματα, χρόνο από τον εαυτό σου, συναισθήματα, Να δεις τα δικά σου θέματα. Δεν είναι εύκολα πράγματα. Είναι αρκετά δύσκολα και για αυτό χρειάζεσαι υποστήριξη. Από έναν θεραπευτή; Απ’ ό,τι πιστεύει ο καθένας, ξέρεις, ότι θα τον στηρίξει. Εγώ είμαι πολύ υπέρ του να βρει η γυναίκα τον χρόνο που θα νιώσει έτοιμη για να το κάνει. Έρχεται αυτός ο χρόνος πάντα; Δεν ξέρω, αλλά αν δεν αρχίσεις να το ψάχνεις δεν πρόκειται να το εξελίξεις αυτό το συναίσθημα, αν θέλεις, για να δεις «είμαι έτοιμη ή δεν είμαι». Δηλαδή αν δεν είχα κοιτάξει εγώ τα προφίλ, παράδειγμα, ξέρεις, μπορεί ακόμα να… Δεν ξέρω. Να το σκεφτόμουνα π.χ. Μπαίνοντας στη διαδικασία, ξέρεις βλέποντας προφίλ, ρωτώντας. Ξέρεις, έχεις διάφορες ερωτήσεις. Να πάρεις τις απαντήσεις, να μιλήσεις με τον γυναικολόγο σου, να μιλήσεις με τη μαία σου, να διαβάσεις βιβλία. Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορείς να κάνεις. Έτσι, σιγά σιγά αρχίζει και μπαίνει το σύστημα σου, ξέρεις, σε αυτήν τη διαδικασία. Προετοιμάζεσαι με κάποιον τρόπο. Προετοιμάζεσαι για να μπεις σ’ αυτό, του να γίνεις μητέρα, του να κάνεις παιδί, το πώς είναι αυτά. Πρακτικά μετά υπάρχουν διάφορα θέματα τα οποία ναι, θα πρέπει να βρεις λύση. Ποιος θα σου κρατάει το παιδί όταν δεν υπάρχει κάποιος τις ώρες που δουλεύεις ας πούμε; Έχεις ξέρω ‘γώ ή είναι η δουλειά σου και χρειάζεται να κάνεις τα ταξίδια, λέμε ένα παράδειγμα. Έχεις κάποιο κατοικίδιο, έχεις… Δηλαδή υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που χρειάζεσαι να δεις. Μετά, τι θα τρώνε τα παιδιά; Τα γάλατά τους, τα αυτά. Ναι, οι αλλεργίες τους. Συμβαίνει κάτι, πρέπει να το πας στο νοσοκομείο, πρέπει να το πω στον παιδίατρο, έρχονται οι παιδίατροι στο σπίτι. Τα λεφτά που χρειάζεσαι είναι εξωφρενικά. Πραγματικά εξωφρενικά. Δηλαδή για να κάνεις παιδιά πρέπει να ‘χεις λεφτά. Δεν ξέρω τι λένε για υπογονιμότητα και τα σχετικά και κατά πόσο στηρίζουν τα ζευγάρια και τις οικογένειες και τέτοια. Το θέμα είναι… Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Αν δεν βγάζεις λεφτά είναι πολύ δύσκολο.

Εδώ ένας μόνος σου και δεν μπορείς να συντηρηθείς.

Ναι. Ναι, ναι, ναι, ναι! Ναι. Πόσω μάλλον… Και στην αρχή κιόλας… Τι να σου πω; Εμένα η μία μου η κόρη, παράδειγμα, είχε σαν δυσανεξία. Πόσα γάλατα μπορεί να αλλάξαμε; Εγώ χρειαζόμουνα ένα γάλα κάθε μιάμιση μέρα ας πούμε και το γάλα έκανε δεκατέσσερα-δεκαπέντε ευρώ. Είναι πολλά, δεν… Όταν ήταν στα γάλατα. Φαντάσου τώρα που είναι στα φαγητά ξέρω ‘γώ που πρέπει να τρώνε. Εσύ εντάξει, μπορεί να μη φας ξέρω ‘γώ το βράδυ ας πούμε ή να φας κάτι πολύ ελαφρύ. Τα παιδιά δεν μπορούν να μη φάνε. Τι θα κάνεις; Θα πρέπει να τους πας κάποιες δραστηριότητες. Πώς θα γίνει; Θέλω να πω, υπάρχουν πράγματα τα οποία πρέπει να τα σκεφτείς, αλλά γενικότερα είναι… Αυτά είναι σε δεύτερη μοίρα. Το πρώτο είναι να αρχίζεις να προετοιμάζεις το σώμα σου, το μυαλό σου, την καρδιά σου ξέρεις στο να ανοίξει, στο να αγκαλιάσεις ξέρεις με όλη σου την ύπαρξη αυτά τα πλάσματα.

Πολύ ωραία όλα αυτά! Και πάλι κάτι για τα προφίλ που μου έλεγες. Ένιωσες ότι ήτανε, έτσι όπως μου το περιέγραψες, σαν να βγαίνεις ένα ραντεβού;  

Εγώ αυτό έκανα. Δηλαδή του ‘χω δώσει όνομα. Τον έχω ονομάσει Γιώργο τον δότη μου. Δεν τον ξέρω. Να είναι καλά όπου είναι ο άνθρωπος! Όταν έδωσε το δείγμα ο δότης ήταν 23 χρονών, οπότε είναι αρκετά χρόνια μικρότερος από μένα. Τον δημιούργησα στο μυαλό μου, δηλαδή τον έφτιαξα, ρε παιδί μου. Τα μαλλιά του, ξέρεις τα αυτά, το σώμα του, πώς θα ήταν και τα σχετικά, τις απόψεις του. Και σου λέω κάθε… Μια στο τόσο, ρε παιδί μου, πάω και πίνω έναν καφέ και είναι σαν… Το κάνω… Το κάνω εσκεμμένα για να ‘χω αυτήν τη σύνδεση να σου πω την αλήθεια. Να θυμάμαι πάλι τα χαρακτηριστικά τα οποία μπορεί να τα βλέπω στα παιδιά μου, έτσι; Οπότε κάθομαι και πίνω έναν καφέ και είναι σαν να πίνω καφέ με αυτόν τον δότη, τον Γιώργο ας πούμε. Που δεν τον ξέρω, αλλά τον έχω δημιουργήσει στο μυαλό μου. Και μ’ αρέσει αυτό, γιατί έχω μία σύνδεση με αυτόν άνθρωπο. Είναι... Να σου πω, υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ντιμπέιτ στις γυναίκες που κάνουν παιδιά με δοτές αν έχουν πατέρα τα παιδιά ή όχι. Πατέρα έχουν τα παιδιά, έτσι; Δηλαδή δεν μυρίσαμε τον κρίνο. Υπάρχει ένας άντρας από πίσω. Δεν έχει σημασία αν δεν τον ξέρουμε, είναι δότης, αλλά υπάρχει κάποιος. Οπότε θυμάμαι που πήγαινα σε παιδικούς σταθμούς και τους έλεγα… Τους έλεγα την περίπτωση τη δική μου και τους έλεγα: «Ok, υπάρχει ξέρω ‘γώ η μέρα του πατέρα. Τι θα κάνατε, παράδειγμα, στα δικά μου τα παιδιά απ’ τη στιγμή δεν έχουν κάποιον; Και για να μη νιώσουν άσχημα» και οι περισσότεροι δεν ξέρανε τι να κάνουν, δεν ξέρανε να μου απαντήσουν. Φέτος, λοιπόν, σκέφτηκα και αποφάσισα απ’ τη στιγμή ξέρεις που τους λέω κάθε τρεις και λίγο ότι «τον ευγνωμονούμε αυτόν τον άνθρωπο» να κάνουμε μία δραστηριότητα και ξέρεις, να δείξουμε την ευγνωμοσύνη σ’ έναν άνθρωπο τον οποίον δεν τον γνωρίζουμε, αλλά χωρίς αυτόν δεν θα ήμασταν. Δεν θα υπήρχαμε εμείς οι τρεις. Κι είναι πολύ σημαντικό αυτό το πράγμα να το ξέρουμε, γιατί αν δεν ήταν αυτός δεν θα υπήρχε κανείς. Δεν θα είχα τη δυνατότητα να έχω αυτά τα παιδιά. Όχι μόνο εγώ. Η καθεμία μας που έχει επιλέξει έναν δότη. Κι είναι πολύ σημαντικό να τον αναγνωρίζουμε, ναι, ότι έχει βάλει κι αυτός κάτι. Έχει…

Τι κάνατε; Τι δραστηριότητα έτσι κάνατε;

Δεν έχουμε κάνει ακόμα.

Τι σκέφτεσαι να κάνετε;

Δεν ξέρω ακόμα, δεν το ‘χω σκεφτεί. Αλλά εκεί πέρα που έλεγα ότι «τι θα έκανα εκείνη την ημέρα;», θα το απέτρεπα ας πούμε ξέρεις, να μην έδινα σημασία ή κάτι τέτοιο. Ή θα έφτιαχνα κάτι για το θείο, για το… Ξέρω ‘γώ κάτι τέτοιο. Αποφάσισα: «Όχι». Θα πρέπει να τις βάλω τις κόρες μου και εγώ να μπω στο ότι με κάποιον τρόπο θα πρέπει να τον ευγνωμονούμε αυτόν ξέρεις, πρακτικά. Μπορούμε…  Μπορεί να φτιάξουμε κάτι, παράδειγμα, με πηλό. Να φτιάχνουμε ξέρεις, τέτοια πραγματάκια τα οποία θα μείνουν στο σπίτι ή θα μείνουν σαν αντικείμενα ας πούμε, κάπου θα τα βάλουμε και θα είναι μία διαδικασία την οποία θα την ακολουθούμε. Με αυτήν την έννοια το λέω. Και αυτές θα αρχίσουν να νιώθουν μία σύνδεση, δεν είναι ότι απλά φύτρωσαν. Υπάρχει μία βιολογική κατάσταση, τέλος πάντων, από πίσω απ’ όλο αυτό. Αυτό.

Καταιγιστική! Κι έχεις κάνει κι ένα group–

Ναι.

Στο Facebook. Πώς σου… Τι group είναι αυτό κατ’ αρχάς; Πώς σου ήρθε η ιδέα; Τι σου λένε οι άλλες μητέρες; Τι άτομα περιλαμβάνει; Έτσι ποιοι έχουνε δείξει ενδιαφέρον;

Ναι. Σ’ αυτό  όταν ήμουνα… Ή που ήμουν έγκυος ήμουνα στο Facebook σε διάφορες international ομάδες για μητέρες μονογονείς και λέω: «Ρε παιδί μου, δεν υπάρχει -λέω- κάτι εδώ πέρα στην Ελλάδα; Δηλαδή είμαι η μόνη ας πούμε;». Και σε ένα international group που λέγανε: «Από πού ήσαστε, ρε παιδιά;» κι έγραψα εγώ ότι είμαι απ’ την Ελλάδα, είδα ότι και μία άλλη μου γράφει «Ωπ! Κι εγώ -μου λέει-, εδώ!». Κι έτσι αποφάσισα να φτιάξω το αντίστοιχο το ελληνικό. Δεν είναι μόνο το κομμάτι για να γνωριστούμε, γιατί αντιμετωπίζουμε πάνω κάτω τα ίδια θέματα για να πω την αλήθεια. Είναι για να γνωριστούν τα παιδιά μας και να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο, αν θες, ένα network στήριξης των ανθρώπων που είναι στη διαδικασία, που το σκέφτονται, που μπορεί να φοβούνται. Να πω κιόλας ότι μιλάμε για μονογονείς μητέρες κατ’ επιλογή και έχουμε στο μυαλό μας μητέρες ξέρω ‘γώ άνω των 30-35 χρονών. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να είναι και μία κοπέλα αρκετά νέα που μπορεί να της έτυχε, που μπορεί να θέλει να το κρατήσει, που μπορεί να βρίσκει πολύ μεγάλα εμπόδια απ’ το περιβάλλον παράδειγμα, έτσι; Δεν είναι ότι είμαστε μόνο εμείς. Πρέπει να σκεφτούμε, υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις εκεί πέρα έξω. Οπότε, λοιπόν, αποφάσισα να κάνω αυτό και σιγά σιγά αρχίσανε και μαζευόντουσαν. Υπάρχουν άνθρωποι που στηρίζουν την ομάδα που για αυτό την έχω ονομάσει "Single Mothers By Choice", αλλά είναι supporters και network, οπότε είναι άνθρωποι που υποστηρίζουν την όλη… Το όλο εγχείρημα. Έχουμε κάνει κάποιες συναντήσεις, έχουμε βρεθεί. Άλλοι έχουν κολλήσει, άλλοι δεν έχουν κολλήσει. Κάνουν… Άλλοι έχουν βρει παρεούλα και τα σχετικά. Άλλοι έχουν βρει ότι έχουν τον ίδιο δότη, οπότε τα παιδάκια τους είναι ετεροθαλή αδέρφια.

Αυτό πώς προέκυψε; Π.χ. πήγανε στην ίδια κλινική και επιλέξαν το ίδιο προφίλ ας πούμε;

Ναι, ναι. Χωρίς να το ξέρουν προφανώς. Και πάνω που συζητούσαμε ξέρω ‘γώ τι και πώς και τα σχετικά, τσουπ, αρχίσανε και βρίσκανε κάποια πράγματα κοινά κι αποφάσισαν και κάνανε το DNA και βρέθηκε αυτό.

Και κάναν και τεστ DNA;

Ναι. Ναι.

Ok. Καλό αυτό για να μην–

Ναι. Οπότε, λοιπόν, υπάρχουν πράγματα ή υπάρχουν καινούριες καταστάσεις. Εγώ το θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό. Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό στο να μπορέσεις να… Να πω... Δεν ξέρω. Να πω να διεκδικήσουμε; Δεν ξέρω αν είναι θέμα διεκδίκησης για να πω την αλήθεια ή αν είναι θέμα, ρε παιδί μου, να έχεις… Να πεις τα προβλήματα που αντιμετωπίζεις και να γίνουνε considered δηλαδή πολύ σοβαρά., γιατί θεωρώ ότι αυτό θα είναι το μέλλον των γυναικών. Οι γυναίκες ας πούμε θεωρώ τα επόμενα χρόνια θα κάνουν με δότες παιδιά. Δεν… Θα είναι πολύ δύσκολες οι σχέσεις και να κάνουν μέσα σε σχέσεις παιδιά.[01:10:00] Φυσικά δεν υπάρχει καμία βοήθεια, δεν το συζητάμε, από πολιτεία, κράτος και τέτοια.

Γιατί το λες όμως αυτό; Ότι θεωρείς το μέλλον πάει προς τα εκεί;

Κατ’ αρχήν, όλο και περισσότερες γυναίκες έχουν αρχίσει να ανεξαρτητοποιούνται και είναι αυτό που ανέφερα νωρίτερα, το κομμάτι του φεμινισμού έχει αρχίσει και μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Οπότε πολλές γυναίκες ακριβώς επειδή έχουν πολύ ανεπτυγμένο το κομμάτι του φεμινισμού, προχωράνε σ’ αυτήν τη διαδικασία. Υπάρχουν πάρα πολλά ομόφυλα ζευγάρια που επίσης περνάνε σ’ αυτήν τη διαδικασία. Στο εξωτερικό θυμάμαι διάβαζα για μία περίπτωση που ένα ζευγάρι από γυναίκες διαλέξαν τον ίδιο δότη ώστε τα παιδιά τους να είναι ετεροθαλή αδέλφια και κάνουν μαζί τη διαδικασία και τα σχετικά. Υπάρχουν πάρα πολλές, πάρα πολλές περιπτώσεις στο… Με τα διατροφικά προβλήματα που υπάρχουν ούτως ή άλλως στην κοινωνία, θέλω να πω σαν ποιότητα τροφών πλέον, το σπέρμα αρχίζει και εξασθενίζει, για αυτό κιόλας πολλά ζευγάρια που έχουν θέματα υπογονιμότητας στρέφονται στις τράπεζες, όπως κι ανέφερα πριν. Ακριβώς επειδή δεν θέλουν να το γνωρίζουν, το περιβάλλον, είναι μία διαδικασία… Πώς να πω; Μυστική ας πούμε, έτσι; Όπου βρίσκουν δότες που να ταιριάζουν στα χαρακτηριστικά του συζύγου για… Και έρχονται στον κόσμο τα παιδιά. Αυτό νομίζω ότι έχει… Έχουν αρχίσει και στρέφονται προς τις τράπεζες σπέρματος όλο και περισσότεροι. Συν κιόλας και νεότερες γενιές δεν ενδιαφέρονται και ιδιαίτερα το να κάνουν παιδιά. Κακά τα ψέματα. Δηλαδή βλέπεις ότι υπάρχει μία δεν θα έλεγα ελευθερία, να μην… Έχουμε φτάσει σε άλλα επίπεδα, σε… Τέλος πάντων, δεν θέλουν. Δεν θέλουν τη δέσμευση; Δε θέλουν να προσπαθούν; Δεν θέλουν τη σύνδεση; Το αναφέρω αυτό, γιατί συνήθως γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό και στις σχέσεις τις ενήλικες και στις σχέσεις με τα παιδιά. Αυτό. Οπότε, λοιπόν, θεωρούσα ότι αυτή η ομάδα θα μπορούσε να κάνει κάποια πράγματα και να στηρίξει. Σαφέστατα δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Εννοείται. Υπάρχουν διαφορετικοί λόγοι που κάνουμε τα παιδιά. Υπάρχουν διαφορετικοί λόγοι που θέλουμε να προσπαθήσουμε για αυτήν την ομάδα ή δεν δίνουμε σημασία ή είναι μεγαλύτερα τα παιδιά ή οτιδήποτε. Ναι, αυτό. Έχουμε κι ανθρώπους από το εξωτερικό που έχουν έρθει Ελλάδα για να κάνουν… Που έχουν χρησιμοποιήσει Έλληνες δότες, οπότε με κάποιον τρόπο θέλουν να είναι μέλη της ομάδας και θέλουν να κρατήσουν αυτήν την επαφή με το τι γίνεται εδώ πέρα είτε στο νομικό πλαίσιο, είτε με τους δότες, είτε αν αλλάζει κάτι, είτε να γνωρίσουν ανθρώπους αντίστοιχους. Υπάρχουν πάρα πολλοί. Υπάρχουν πάρα πολλοί, ναι. Πάρα πολλές περιπτώσεις.

Πολύ ωραία! Ξέρεις, σε ακούω καθηλωμένη εγώ. Την απολαμβάνω τη συζήτηση.

Ευχαριστώ!

Δεν ξέρω αν θες να μας πεις κάτι άλλο που ίσως παρέλειψα να ρωτήσω ή κάτι που εσύ θα ‘θελες να μοιραστείς.

Όχι, δεν έχω κάτι. Δεν έχω κάτι στο μυαλό μου. Πραγματικά σε ευχαριστώ! Σε ευχαριστώ για αυτήν την ευκαιρία! Είναι πολύ όμορφο μία μητέρα… Μία γυναίκα να γίνεται μητέρα. Είναι πολύ όμορφο να έρχεται σε επαφή ξέρεις με όλην αυτήν τη διαδικασία, όσο δύσκολο κι αν είναι. Υπάρχουν γυναίκες που έχουν χρησιμοποιήσει και δότριες και αυτό που θέλω να πω είναι κάτι που ‘χα διαβάσει σαν σχόλιο σε μία ομάδα στο Facebook. Έλεγε μία κοπέλα ότι της είχε πει γιαγιά της, λέει: «Από του γείτονα -λέει- το χωράφι, το δέντρο του έχει ανέβει και ρίχνει τον καρπό, έναν απ’ τους καρπούς του, στο δικό σου το χωράφι. Αυτός ο καρπός, λοιπόν, πιάνει και δημιουργεί δεντράκι στο δικό σου το χωράφι. Και τελικά το δεντράκι ποιανού είναι; Είναι δικό σου ή του γείτονα;». Κι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί πολλές γυναίκες ξέρεις αποτρέπονται επειδή χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν δότρια ή χρειάζεται να ψάξουν για δότρια. Είναι τόσο σημαντικό και τόσο μεγάλο ξέρεις το… Αυτό το θαύμα, το να βλέπεις δέκα κύτταρα να βάζουν μέσα σου την αρχή και ξαφνικά μετά από ενάμιση χρόνο ξέρω ‘γώ να βλέπεις δύο πλασματάκια να τρέχουν δεξιά κι αριστερά. Είναι τόσο σημαντικό αυτό και τόσο μεγαλειώδες που έχουμε ξεχάσει τη φύση μας. Ξέρεις, έχουμε ξεχάσει αυτήν την ομορφιά, αυτήν την ιδιαιτερότητα που έχουμε, το να δημιουργούμε ζωή. Και την έχουμε ξεχάσει ακριβώς γιατί είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα, αλλά με κάποιον τρόπο πρέπει να γυρίσουμε προς τα πίσω. Είναι πολύ σημαντικό αυτό και ακόμα κι αν δεν το σκέφτονται οι γυναίκες αυτήν τη στιγμή. Ξέρεις, είναι αυτό, θα έρθει η στιγμή που θα το σκεφτούν κι εύχομαι να έχουν κάνει proactively κάποια πράγματα για να μη φτάσουν στο σημείο ξέρεις να λένε: «Δεν είχα κάνει αυτό, ρε παιδί μου, και τώρα δεν μπορώ να προχωρήσω. Δεν μπορώ να κάνω παιδιά». Είναι προτιμότερο δηλαδή να ρωτήσουν τη διαδικασία, τι χρειάζεται. Ας κάνουν κάποια πράγματα βασικά, ας καταψύξουμε ωάρια ας πούμε και μετά ας είναι εκεί, όταν το αποφασίσουν. Είναι πολύ σημαντικό αυτό το πράγμα. Είναι ένα θαύμα. Φτιάχνεις ένα θαύμα και το ζεις. Το ζει το σώμα σου. Δεν υπάρχει καλύτερο, πιο όμορφο πράγμα από αυτό. Και πρέπει να το βιώνουμε έτσι, αυτή είναι η αλήθεια. Πρέπει να το βιώνουμε έτσι.

Τι ωραία! Σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ που μοιράστηκες την ιστορία σου μαζί μας.

Κι εγώ. Κι εγώ ευχαριστώ.

Εύχομαι ό,τι καλύτερο! Πώς θα γιορτάσει εσύ την ημέρα της μητέρας;

Σίγουρα με τα κοριτσάκια μου θα πάμε κάποια βόλτα σε κάποιο δάσος να μαζέψουμε τα λουλουδάκια μας, να κάνουμε παιχνιδάκια εκεί πέρα. Γενικά είμαστε πολύ της φύσης, είμαστε πολύ της εξοχής, οπότε θα κάνουμε κάποια δραστηριότητα σε τέτοια… Σε δάσος σίγουρα! Σε δάσος.

Τέλεια! Σ’ ευχαριστώ πάρα μα πάρα πολύ!

Κι εγώ, κι εγώ. Πάρα πολύ!