[00:00:00]Ξεκινάω το καταγραφικό, οπότε από τώρα καταγράφει τη συζήτησή μας. Θα μας πεις το όνομα σου;

Γιώργος Τατάκης είναι το όνομά μου.

Ωραία, εγώ είμαι η Ειρήνη Μπαρμπούνη, είμαι ερευνήτρια στο Istorima, είναι 21 Ιανουαρίου του 2022 και βρισκόμαστε τώρα, τηλεφωνικά-διαδικτυακά στην Αθήνα. Πότε γεννήθηκες;

Γεννήθηκα το '81, τον Οκτώβριο.

Να μας πεις ολόκληρη την ημερομηνία, αν είναι εύκολο;

6 Οκτωβρίου 1981.

Ωραία, και από πού είσαι;

Είμαι, εντάξει στην Αθήνα ξέρω κυρίως. Δηλαδή είμαι 3 γενιές περίπου στην Αθήνα. Τώρα από τη μεριά της μητέρας μου κατάγομαι από τον Πόντο, από την Κερασούντα, και από τη μεριά του πατέρα μου κατάγομαι από την Κωνσταντινούπολη-Άνδρο.

Τι όμορφα! Ωραία, άρα τρίτη γενιά, έτσι; Αλλά το βίωμα υπάρχει όμως, έτσι, σαν τρίτης γενιάς μετανάστης;

Έχω το βίωμα των Ποντίων κυρίως, γιατί μεγάλωσα με το σόι της μητέρας μου, οπότε μεγάλωσα ως Πόντιος.

Τι όμορφα! Θα μας πεις κάποιες πληροφορίες και μετά γι’ αυτό, το πώς ήταν τα παιδικά σου χρόνια, ας πούμε.

Ναι, βεβαίως.

Λοιπόν, και με τι ασχολείσαι;

Ασχολούμαι με τη φωτογραφία. Μ' αρέσει να βγάζω φωτογραφίες, είμαι, είμαι ηλεκτρολόγος μηχανικός ως αέναη ιδιότητα εν πάση περιπτώσει, αλλά το παράτησα αυτό πριν εφτά χρόνια περίπου, γιατί ερωτεύτηκα -ας πούμε- τη φωτογραφία και αποφάσισα να ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο.

Και πώς ξεκίνησε ο έρωτας σου για τη φωτογραφία;

Ξεκίνησε από μικρός, από, από έφηβος ουσιαστικά. Είχα δηλαδή μία ιδιαίτερη κλίση ή τάση τουλάχιστον στα καλλιτεχνικά πράγματα, όπως είναι η φωτογραφία, η ζωγραφική, η μουσική, παίζω πιάνο δηλαδή. Κι έκανα διάφορα πράγματα που έχουν να κάνουν με καλλιτεχνίες, όπως μοντελισμός -ξέρω ‘γω- αργότερα μαγειρική. Εντάξει, τη μαγειρική αν τη θεωρήσουμε Τέχνη, τέλος πάντων. Και έτσι… Απλά μικρός θεωρούσα ότι αυτά δεν είναι επαγγέλματα και ότι έπρεπε να διαλέξω να γίνω γιατρός, μηχανικός ή δικηγόρος, και επειδή είχα έφεση στους υπολογιστές, είπα να γίνω ηλεκτρολόγος μηχανικός, και έτσι ακολούθησα αυτό το κομμάτι. Τώρα μετά, ξεκινώντας, ας πούμε, να δουλεύω ως ηλεκτρολόγος μηχανικός, όταν άρχισα να έχω περισσότερα χρήματα, όσο περισσότερα χρήματα είχα μάλλον, αγόραζα καλύτερη φωτογραφική μηχανή. Και τελικά στη τελευταία μου απασχόληση ως μηχανικός, επειδή ταξίδευα σε όλο τον κόσμο πολύ συχνά, μου μπήκε ακόμα περισσότερο το μικρόβιο, γιατί είχα πάρει κάτι μηχανή, ας πούμε, αλλά και είχα και πάρα πολλά ερεθίσματα για να φωτογραφίσω, και έτσι άρχισα να εντρυφώ -ας πούμε- στη φωτογραφία, να μαθαίνω για τους master της φωτογραφίας, να μαθαίνω λίγο περισσότερο το καλλιτεχνικό μέρος-

Ναι-

Της φωτογραφίας. Κι έτσι άρχισε να μου αρέσει ακόμα περισσότερο, μέχρι που έφτασα στο σημείο να έχω στην κρεβατοκάμαρά μου σκοτεινό θάλαμο, να ακούω podcasts στη διαδρομή για τη δουλειά, όταν πήγαινα και όταν ερχόμουνα, οπότε τελικά κατάλαβα ότι μάλλον με αυτό πρέπει να ασχοληθώ, και έτσι και έκανα.

Τι ωραία! Και πώς… Πολλές ερωτήσεις τώρα μου δημιουργήθηκαν, ωραία!

Πάντα έτσι γίνεται, μια ερώτηση-

Ναι-

Γεννάει άλλες ερωτήσεις.

Θα κάνω μια άλλη ερώτηση. Τι δουλειά έκαναν οι γονείς σου; Για να δούμε και το background, ας πούμε, κάπως.

Ο πατέρας μου ήταν εργολάβος, έβαζε πλακάκια δηλαδή, απλά έπαιρνε εργολαβίες, πιο μεγάλες δουλειές, ας πούμε, και η μητέρα μου ήταν σχεδιάστρια σπιτιών. Είχε τελειώσει του Δοξιάδου τότε, που ήταν έτσι πολύ της μόδας σχολή για σχεδιαστές. Γιατί δεν υπήρχαν και τα AutoCAD τότε, οπότε-

Ναι, ναι-

Υπήρχαν οι σχεδιαστές για να κάνουν σμικρύνσεις, μεγεθύνσεις κλπ.

Θεωρείς ότι κάποιο, βασικά η μαμά σου θα πω περισσότερο, που είναι μάλλον πιο καλλιτεχνική φύση από τον μπαμπά, σε επηρέασε στο να σου αρέσει, ας πούμε, η Τέχνη και όλα αυτά που ασχολήθηκες μετέπειτα;

Ναι, ίσως, γιατί, εντάξει, και ο πατέρας μου έχει μία καλλιτεχνική φλέβα, γιατί εργάστηκε από ανάγκη ουσιαστικά ξεκίνησε να δουλεύει-

Α, οκ-

12 χρόνων ο πατέρας μου. Αλλά ήταν καλός, δηλαδή έκανε σκίτσα, είχε και αυτός -ας πούμε- το καλλιτ[00:05:00]εχνικό δαιμόνιο, απλά δεν το ανέπτυξε ποτέ. Και η μητέρα του πατέρα μου μάλιστα ήταν και ζωγράφος.

Αλήθεια;

Ναι, οπότε υπήρχε έτσι μια διάχυτη καλλιτεχνική φλέβα στην οικογένεια. Ο πατέρας της μητέρας μου επίσης ήταν μεν ποδηλατάς, όταν ήρθε δηλαδή από την Κερασούντα, αλλά… Από την Κερασούντα μετά εννοώ, γιατί ήρθε παιδί στην Αθήνα.

Ναι, ναι.

Αλλά ξεκίνησε ως σιδεράς και ως σιδεράς ξεκίνησε να φτιάχνει από το μηδέν δικά του ποδήλατα.

Αλήθεια; Ουάου!

Και μάλιστα ήταν και εδώ στην Καλλιθέα που μένω εγώ, στην Αθήνα, ήταν πάντα το πιο γνωστό ποδηλατάδικο. Πάντα, ας πούμε, ανέκαθεν. Οπότε, εντάξει, όλοι είχαν τη δημιουργία, και την δημιουργία αλλά και την έννοια του ελεύθερου επαγγελματία.

Ναι.

Οπότε εγώ έτσι μεγάλωσα. Θεωρούσα ότι τα επαγγέλματα είναι έτσι, δηλαδή θεωρούσα δεδομένο το επάγγελμα το ελεύθερο παρά του, την σχέση υπαλλήλου, τέλος πάντων, και υπηρεσίας ή εταιρείας.

Κι απ' το σύστημα υποθέτω μετά εσύ αποφάσισες να περάσεις αυτό που πέρασες, ας πούμε, και να ασχοληθείς με κάτι άλλο, έτσι;

Ναι. Εντάξει, δεν το θεωρώ λάθος βέβαια. Δηλαδή με την έννοια ότι ως μηχανικός έμαθα να σκέφτομαι διαφορετικά, βλέπω τον κόσμο διαφορετικά και νομίζω ό,τι μαθαίνει κανείς κι ό,τι ζει εμπεριέχεται και σε κάποια, σε κάτι που δημιουργεί αργότερα. Οπότε η φωτογραφία μου νομίζω εμπεριέχει το γεγονός το ότι είμαι μηχανικός.

Ωραία. Κι εσύ σαν παιδί πρόλαβες τον παππού σου με το ποδηλατάδικο;

Βέβαια, και μάλιστα τα καλοκαίρια δούλευα, δούλευα στο ποδηλατάδικο, «δούλευα» εντός εισαγωγικών βέβαια και ήταν και αγαπημένη μου ασχολία να επισκευάζω ποδήλατα, να… Ερχόντουσαν και πολλά παιδιά -ξέρεις- στο ποδηλατάδικο, οπότε είχα μεγαλύτερη κοινωνική ζωή, ας πούμε, και ναι, ήταν μία αγαπημένη ασχολία τα ποδήλατα.

Τι ωραία. Πολύ ωραία, δεν έχω ξανά ακούσει ποτέ κάποιον να μου λέει ότι… Για το ποδηλατάδικο εννοώ. Τι έκανες δηλαδή εκεί; Τι έκανε ο παππούς σου;

Εντάξει, υπήρχε το κομμάτι το εμπορικό, που πουλάγαμε δηλαδή ποδήλατα και ανταλλακτικά-

Ναι-

Αλλά υπήρχαν και οι επισκευές των ποδηλάτων. Οπότε εγώ μικρός, που ήμουνα, έκανα, ας πούμε, τις απλές επισκευές να αλλάξω ένα λάστιχο, μία σαμπρέλα, να φτιάξω τα φρένα, τέτοια πράγματα.

Κατάλαβα. Τι ωραία!

Ωραία ήταν.

Και τώρα με τη φωτογραφία με τι ακριβώς ασχολείσαι; Γιατί είδα… Ναι, να μας πεις βασικά με τι ασχολείσαι με τη φωτογραφία. Τι, τι projects κάνεις ή-

Με τη φωτογραφία-

Αν γενικά…

Με τη φωτογραφία ξεκίνησα να πηγαίνω σε διάφορα παραδοσιακά δρώμενα στην αρχή και να τα φωτογραφίζω. Αυτό ουσιαστικά δημιουργήθηκε, εντάξει, για πολλούς λόγους η αλήθεια είναι, δηλαδή το ένα το κομμάτι είναι ότι αισθητικά μου αρέσει πολύ η αρχιτεκτονική που υπάρχει η παραδοσιακή, που βρίσκεις περισσότερο, που συναντάς στην περιφέρεια περισσότερο. Ταυτόχρονα μου αρέσουνε τα διάφορα ρούχα, τα παραδοσιακά ή, ας πούμε, οι διάφορες στολές που είχαν σε κάποια δρώμενα, που ντυνόντουσαν, ξέρω ‘γω, κάποιες, κάποιες ζωόμορφες στολές ή φυτομορφικές. Και μου άρεσε όλη αυτή η αίσθηση που υπάρχει σε αυτά τα μυστήρια, τέλος πάντων, δρώμενα.

Ναι.

Επίσης είναι το κομμάτι το ότι πήγαινα στα δρώμενα γιατί είχα την ευκαιρία να εκτεθώ σε πολύ περισσότερες εικόνες για να φωτογραφίσω σε σχέση με το να πάω σε ένα μέρος στην περιφέρεια χωρίς να γίνεται τίποτα, γιατί τότε θα έπρεπε να κάτσω πολύ καιρό εκεί και να, για να βρω κάποιο θέμα να φωτογραφίσω, και δεν, δεν είχα τον προϋπολογισμό να το κάνω όλο αυτό, γιατί όλο αυτό το κάνω μόνος μου, δεν υπάρχει κάποιος άλλος από πίσω να πληρώνει αυτό το project, τέλος πάντων. Συν τοις άλλοις επειδή είχα σπουδάσει και είχα μείνει και είχα εργαστεί στο εξωτερικό κάποιο καιρό, που μέσα σε αυτό το διάστημα μου δημιουργήθηκε πολύ και η νοσταλγία της Ελλάδας, και επειδή η Ελλάδα, ας πούμε, έχει να κάνει… Αυτό που φέρνεις μάλλον σαν εικόνα για την Ελλάδα σε σχέση με τους ανθ[00:10:00]ρώπους είναι οι παραδόσεις. Οπότε ίσως-

Ναι, ναι-

Αυτό το κομμάτι μου είχε λείψει όσο καιρό δεν ήμουν εδώ στην Ελλάδα και ήταν κι άλλος ένας λόγος που, που με προσέλκυσε. Έτσι ξεκίνησε δηλαδή, ξεκίνησε σαν δρώμενο και φωτογράφιζα ουσιαστικά στιγμιότυπα από τις σκηνές πραγματικές που γινόντουσαν μπροστά μου. Τώρα, τα τελευταία χρόνια, το ‘χω προχωρήσει αυτό ουσιαστικά το project και τώρα φωτογραφίζω συγκεκριμένα γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές και τις φωτογραφίζω σε ένα τελείως ελεγχόμενο περιβάλλον. Δηλαδή ελέγχω όλη τη σκηνοθεσία, τα μοντέλα, ας πούμε. Θέλω να πω ότι οι άνθρωποι ποζάρουν, είναι, είναι στημένες φωτογραφίες πια, δεν είναι στιγμιότυπα δεν είναι στιγμιότυπα-

Ναι, ναι-

Από σκηνές. Αυτό. Το πρώτο το έργο λεγόταν «Ήθος», που είναι τα στιγμιότυπα. Αυτό το παρουσίασα στο Μουσείο Μπενάκη το ‘17, και αυτό τώρα το κομμάτι που κάνω το ονομάζω «Καρυάτις», και αυτό θα παρουσιαστεί στα επόμενα χρόνια όταν, όταν βαρεθώ μάλλον να το, να το φωτογραφίζω και είμαι έτοιμος να κάνω την επόμενη έκθεση. Την οποία βέβαια τη συζητάω ήδη, δηλαδή ψάχνουμε να βρούμε το πού θα γίνει, πώς θα γίνει. Γιατί για να γίνει μία έτσι έκθεση μεγάλη χρειάζεται αρκετό, ας πούμε, «lobbying», αν θες για να, για το καταφέρεις.

Ναι.

Οπότε αυτό έχει ξεκινήσει από τώρα, που ενδεχομένως να γίνει σε 2-3 χρόνια αυτή η έκθεση.

Οκ. Πάντως δεν νομίζω να το βαρεθείς ποτέ αυτό το κομμάτι, είναι πολύ ενδιαφέρον γενικά. Εσύ μέσα-

Ναι, να το βαρεθώ με την έννοια του αισθητικού κορεσμού, όχι να το-

Ναι-

Να το βαρεθώ σαν ενδιαφέρον.

Εσύ μέσα απ' τη φωτογραφία πιστεύεις ότι μαθαίνεις και τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής του τόπου που φωτογραφείς, ας πούμε;

Tο μαθαίνω, αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός μου, δηλαδή εμένα είναι καθαρά φωτογραφικό το ενδιαφέρον.

Ναι.

Ναι μεν εμπνέομαι από την παράδοση, αλλά η δική μου εμμονή έχει να κάνει με το να δημιουργώ καλύτερες εικόνες, καλύτερες συνθέσεις.

Δεν ασχολείσαι δηλαδή με το κοινωνικό κομμάτι εντός εισαγωγικών, κάπως έτσι;

Ασχολούμαι γιατί βρίσκομαι εκεί, οπότε… Γενικά βρισκόμενος σε μία κατάσταση απορροφάς και κάποιες τέτοιες πληροφορίες.

Ναι, και γιατί μόνο γυναίκες συγκεκριμένα, θα πω εγώ;

Αυτό έχει καθαρά να κάνει με την ποικιλία των, των φορεσιών, δηλαδή οι γυναικείες φορεσιές είναι χιλιάδες στην Ελλάδα, ενώ οι αντρικές αντίθετα έχουνε πολύ λιγότερες παραλλαγές. Δηλαδή είναι οι βασικές φορεσιές του τσολιά, ας πούμε, της Ρούμελης, του, της μακεδονικής φορεσιάς, της ποντιακής φορεσιάς και της βράκας που φοράνε στα νησιά. Και αυτό κλείνει την γκάμα των ανδρικών-

Ναι-

Φορεσιών.

Και πόσο δύσκολο ήτανε για εσένα να βρεις αυτό το project;

Το project γενικά δεν το βρίσκεις, σε βρίσκει.

Ναι.

Η αλήθεια είναι ότι ξεκινάς από κάπου και δηλαδή αυτό είναι και κάτι που λέω στους, στους μαθητές μου, γιατί πολλοί έχουν αυτή την ανησυχία, το «Με τι project να ασχοληθώ;».

Ναι.

Και συνήθως αυτό που τους λέω είναι: «Ξεκίνα να φωτογραφίζεις κάτι, δηλαδή βάλε στόχο ότι θα παρθείς να φωτογραφίζεις πόρτες», για παράδειγμα.

Ναι, ναι.

Με ό,τι και να ασχοληθείς η δουλειά θα σε, θα σε πάει και θα σε φτάσει να καταλήξεις σε κάτι με το οποίο έχεις εμμονή. Γιατί αν δεν έχεις εμμονή, σε βαθμό αρρώστιας δηλαδή εμμονή, δε, δεν μπορείς να ασχοληθείς με κάτι τέτοιο.

Αλήθεια; Για ποιο λόγο θεωρείς;

Γιατί υπάρχουν αρκετές θυσίες που κάνει κανείς για να, για να ασχολείται με ένα τέτοιο εκπόνημα, τέλος πάντων, με την έννοια ότι υπάρχουν πάρα πολλά ταξίδια, είναι δηλαδή τα, το να ανταπεξέρχεσαι οικονομικά είναι πάρα πολύ δύσκολο, αν δεν έχεις ας πούμε, αν δεν είσαι γόνος πλούσιας οικογένειας, τέλος πάντων. Θυσιάζεις πολλές φορές τις σχέσεις σου, τον χρόνο σου, τις γιορτές σου. Οπότε για να το κάνεις αυτό πρέπει να, να είναι κάτι που σε, που είσαι εμμονικός, αλλιώς, αλλιώς δεν μπορείς να το κ[00:15:00]άνεις. Πρέπει να μπει πρώτο στη λίστα προτεραιοτήτων σου.

Κατάλαβα, θεωρείς ότι είναι ένα επάγγελμα το οποίο μπορεί να το κάνει ο καθένας; Επαγγελματικά μιλάμε πάντα, όχι το να πάρει μια-

Δεν είναι-

Φωτογραφία.

Δεν είναι επάγγελμα, αυτό είναι το θέμα. Δηλαδή άμα το σκεφτείς ότι είναι επάγγελμα, το έχεις χάσει το παιχνίδι, δεν μπορείς να το κάνεις, πρέπει να το σκέφτεσαι πάντα ερασιτεχνικά.

Αυτή ήταν η επόμενη ερώτηση, τι σημαίνει για εσένα, ας πούμε, η φωτογραφία;

Ναι, ήτανε και μία ανησυχία που είχα, μία από τις χιλιάδες ανησυχίες, αλλά τέλος πάντων, μία από τις πολλές ανησυχίες ήταν το πώς θα επιβιώσω με αυτό το αντικείμενο, όταν έφυγα από τη δουλειά μου. Γιατί σκέψου ότι έφυγα από μία δουλειά που ήταν καλά αμειβόμενη ως μηχανικός και μπήκα σε έναν κόσμο τελείως άγνωστο και δεν ήξερα πώς θα επιβιώνω από αυτό το, από αυτήν την ασχολία. Οπότε η πρώτη σκέψη μου ήταν να αρχίσω να κάνω πράγματα που φέρνουν λεφτά γενικά σε φωτογράφους, δηλαδή, ας πούμε, να φωτογραφίζω γάμους, να κάνω τέτοια πράγματα. Μετά όμως σκέφτηκα ότι άμα είναι να κάνω, άμα είναι να το γυρίσω αυτό και να το κάνω δουλειά και το βλέπω σαν επάγγελμα και δεν κάνω 100% αυτό που μου αρέσει τότε γιατί άφησα τη δουλειά του μηχανικού;

Έλα ντε.

Οπότε λέω θα κάνω μόνο αυτό που μου αρέσει και θα πρέπει ό,τι καταφέρω να το καταφέρω κάνοντας αυτό που μου αρέσει. Οπότε αυτό σημαίνει ότι ακολουθείς ένα πολύ πιο δύσκολο μονοπάτι.

Θυσίασες πολλά πράγματα, ας πούμε, για να φτάσεις εδώ;

Εντάξει, είναι, είναι αυτό που σου είπα, εφόσον είναι πρώτο στην προτεραιότητα, στη λίστα προτεραιοτήτων σου, δεν θεωρείς… Μπορεί φαινομενικά να έχω κάνει θυσίες, σε κάποιον τρίτο, αλλά για εμένα δεν είναι θυσίες. Θέλω να πω ότι όταν κάποιος… Ανάλογα τι σε ενδιαφέρει περισσότερο. Αν σε ενδιαφέρει να έχεις πολλά χρήματα, τότε αυτό δεν είναι, αυτή δεν είναι ασχολία που πρέπει να κάνεις. Αλλά αν σε ενδιαφέρουν άλλα πράγματα, όπως, ξέρω ‘γω, η προσωπική σου, η πνευματική σου ανάταση ή ευτυχία. τέλος πάντων, τότε αυτό για μένα είναι πολύ προσοδοφόρο αυτό που κάνω.

Και μας είπες επίσης ότι διδάσκεις και τη φωτογραφία σε…

Ναι, κάνω, έχω ένα πρόγραμμα μαθητείας. Κάνω μαθήματα ιδιαίτερα μόνο, δεν, δεν διδάσκω σε τάξεις, γιατί με ενδιαφέρει και ο μαθητής μου -ας πούμε- να έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη φωτογραφία, οπότε -ξέρεις- δυσκολεύομαι να κάνω μαθήματα σε κάποιους που έρχονται για να δουν, ξέρω ‘γω, αν τους αρέσει ή να κάνουν την πλάκα τους. Οπότε έχω επιλέξει αυτή την οδό για τα μαθήματα. Επίσης δεν έχω… Έχω μαθητές, ας πούμε, μπορεί να ‘χω 2-3 μαθητές σε μια συγκεκριμένη περίοδο, δεν, δεν έχω πολλούς μαθητές, για να μπορώ να ασχολούμαι και περισσότερο μαζί τους.

Και πώς είναι αυτή η εμπειρία, ας πούμε; Γιατί γενικά το επάγγελμα του φωτογράφου νομίζω ότι είναι και λίγο μοναχικό, ας το πούμε έτσι. Το να μοιράζεσαι-

Τελείως μοναχικό είναι.

Ναι, το να μοιράζεσαι τη γνώση σου κλπ. πώς είναι σε ανθρώπους;

Εντάξει, μου αρέσει εμένα αυτό, δεν έχω κάποιον ενδοιασμό να μοιραστώ τη γνώση μου, ούτε πιστεύω ότι υπάρχει κάποιος σε εισαγωγικά «κίνδυνος» για εμένα, το ότι θα αποκαλύψω κάποια μυστικά. Δεν υπάρχουν μυστικά σε αυτά τα επαγγέλματα. Είναι σαν να είμαι κάποιος πιανίστας, να μαθαίνει σε κάποιον άλλο πιάνο, δεν έχει… Στην Τέχνη είναι ο καθένας κάνει το δικό του πράγμα, οπότε δεν υπάρχει ουσιαστικά ανταγωνισμός.

Ναι, ναι.

Οπότε ναι, γιατί να μην δώσω όσο μπορώ από τις γνώσεις μου σε άλλους ανθρώπους;

Πολύ ωραία. Και η… Μας είπες επίσης κι αυτό με τις στημένες -ας πούμε- φωτογραφίες και με το ελεύθερο, ποια η διαφορά τους και ποια σου αρέσει εσένα περισσότερο; Ποια σε γεμίζει περισσότερο, ας πούμε;

Δεν μπορώ να πω ότι έχω προτίμηση. Τώρα η διαφορά τους είναι… Όταν είχα ξεκινήσει και φωτογράφιζα στιγμιότυπα, στο μυαλό μου ήταν δαιμονοποιημένη η στημένη φωτογραφία. Θεωρούσα δηλαδή ότι πέφτω σε κάποιο παράπτωμα αν, αν έστηνα τη φωτογραφία. Αλλά αργότερα, επειδή είδα -ας πούμε- μια έκθεση μιας Αμερικανίδας φωτογράφου, που ήταν όλες οι φωτογραφίες στημένες, αλλά αυτό το έμαθα αφού είδα την έκθεση, εκεί ξαφνικά το αποδαιμονοποίησα, γιατί τελικά κάθε Τέχνη είναι [00:20:00]επικοινωνία, προσπαθεί δηλαδή να επικοινωνήσεις κάτι. Οπότε το πώς θα το καταφέρεις, δεν έχει να κάνει, δεν παίζει κανένα ρόλο. Οπότε όπως ο καθένας βολεύεται, ας πούμε.

Ναι.

Ναι. Τώρα η σκηνοθετημένη απλά είναι ότι έχει να κάνει με το ότι πλέον έχω πολλές απαιτήσεις για μια, για μία εικόνα, οπότε μου είναι πολύ δύσκολο πλέον να φωτογραφίζω σε μία σκηνή ένα στιγμιότυπο, γιατί παρατήρησα, ας πούμε, ότι ενώ όταν ξεκίνησα και βρισκόμουν σε ένα δρώμενο φωτογράφιζα συνέχεια και ακατάπαυστα, όσο περνούσαν τα χρόνια έβλεπα ότι μπορεί να πήγαινα σε ένα δρώμενο και μέσα σε μία μέρα να έβγαζα μία φωτογραφία ή δύο φωτογραφίες. Οπότε κατάλαβα ότι θέλω, έχω πολλές απαιτήσεις στο αποτέλεσμα της εικόνας, οπότε αναγκαστικά μπήκα σε αυτόν το δρόμο, ώστε να μπορώ να ελέγχω μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια της εικόνας.

Ναι, για εσένα μια καλή εικόνα πώς είναι; Πώς πρέπει να είναι βασικά μια καλή εικόνα;

Η εικόνα έχει δύο χαρακτηριστικά, που πρέπει και τα δύο να είναι σε πολύ καλό βαθμό, το ένα είναι το περιεχόμενο και το άλλο είναι η σύνθεση, το κάδρο. Το περιεχόμενο σημαίνει ότι έχουμε ένα περιεχόμενο που έχει ενδιαφέρον και για να έχει ένα, να έχει το περιεχόμενό ενδιαφέρον ουσιαστικά πρέπει να έχουμε μία εικόνα, όπως τις λέω, «ανοιχτή». Ανοιχτή σημαίνει ότι αν την ίδια εικόνα την δουν 10 διαφορετικοί άνθρωποι, θα μπορούν να σχηματίσουν 10 διαφορετικές ιστορίες για αυτή την εικόνα. Και μετά είναι η σύνθεση, δηλαδή το, το πώς διαχειρίζεσαι το κάδρο σου, πώς διαχειρίζεται τις φόρμες, τη γεωμετρία, και όλα αυτά τα στοιχεία που συνθέτουν μία φωτογραφία.

Ναι. Θεωρείς ότι…

Και πρέπει να υπάρχουν και τα δύο, αυτό θέλω να πω, ότι δεν μπορείς να έχεις μόνο περιεχόμενο και κακό κάδρο, ούτε μπορείς να έχεις πολύ καλό κάδρο αλλά να μην έχεις περιεχόμενο.

Ναι, κατάλαβα, κατάλαβα. Και θεωρείς ότι η φωτογραφία είναι και λίγο σαν τη ζωγραφική, μοιάζει καθόλου;

Εντάξει, ξεκάθαρα η φωτογραφία έχει πάρει τις βάσεις της και τους, ας πούμε, κανόνες, δεν υπάρχουν κανόνες, αλλά αν μπορούμε να πούμε κανόνες σύνθεσης, τους έχει δανειστεί από τη ζωγραφική. Γιατί όταν εμφανίστηκε η φωτογραφία, η πιο, ας πούμε, συσχετιζόμενη Τέχνη με αυτή είναι η ζωγραφική. Ένα καλό παράδειγμα για αυτό είναι το κίνημα, ας πούμε, το Pictorialism, που δημιουργήθηκε στην αρχή της φωτογραφίας, που προσπαθούσαν να φτιάξουν τότε οι φωτογράφοι φωτογραφίες που να μοιάζουν με ζωγραφική. Γιατί θεωρούσαν ότι αν, αν μοιάζει, αν είναι πολύ ρεαλιστική η φωτογραφία, τότε αυτό δεν είναι καλή φωτογραφία και δεν αποτελεί Τέχνη αυτή η φωτογραφία.

Ναι.

Εντάξει. Μετά βέβαια προχωρήσαμε από αυτή την ιδέα.

Και έχεις κάποιον αγαπημένο ή αγαπημένη φωτογράφο;

Ναι, είναι, οι αγαπημένοι μου είναι οι, ο Bresson, ο Henri Cartier-Bresson, ο Κώστας Μάνος, ο Νίκος Οικονομόπουλος, και ο Josef Koudelka.

Τι ωραία. Και τι πρεσβεύουν όλοι αυτοί; Έχουν κάποιο κοινωνικό background, ας πούμε; Ή-

Δεν σχετίζεται το κοινωνικό background μεταξύ τους, απλά περισσότερο ως, ως συνθέσεις είναι κάτι που ταιριάζει με τη δική μου αισθητική και… Δηλαδή αν μπει κανείς σε αυτούς τους φωτογράφους και δει και τις δικές μου συνθέσεις, θα καταλάβει τον συσχετισμό. Βέβαια ελπίζω να μπορώ να το πάω παρακάτω. Αυτό δεν είναι για, δεν είναι σήμερα να το κρίνω, οπότε…

Ναι. Και σε ποιες περιοχές έχεις ταξιδέψει για να τραβήξεις αυτές τις παραδοσιακές φωτογραφίες, ας πούμε;

Σε όλη την Ελλάδα έχω ταξιδέψει. Εντάξει, υπάρχουν, υπάρχουν ακόμα πάρα πολλές περιοχές με φορεσιές που θέλω να φωτογραφίσω, αλλά ήδη μέχρι τώρα έχω, έχω ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα. Εντάξει, ίσως μου λείπουν κάποιες κάποια νησιά που δεν έχω πάει πότε, αλλά είναι στο πρόγραμμα εν πάση περιπτώσει.

Και η αγαπημένη σου περιοχή; Είχες κάποια αγαπημένη περιοχή;

Αγαπημένη-

Που να σε αγκάλιασε, ας πούμε, ο κόσμος και κάτι τέτοιο;

Ναι, είναι [00:25:00]ανάλογα το πλαίσιο που συζητάμε. Δηλαδή θέλω να πω υπάρχουν αγαπημένες περιοχές, που είναι αγαπημένες επειδή μ’ άρεσε, επειδή πέρασα καλά-

Ναι-

Γενικά. Υπάρχουν περιοχές που μου άρεσαν επειδή είχα πολύ μεγάλο πλούτο επιλογών για φορεσιές και για, και για περιβάλλοντα, ας πούμε, για να κάνω τις φωτογραφίες, οπότε είναι ανάλογα σε ποιο πλαίσιο συζητάμε.

Σε οποίο πλαίσιο θέλεις, όπως θέλεις.

Εντάξει, χωρίς να θέλω, δεν θέλω να αδικήσω κανένα-

Εντάξει, καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολη-

Μου έχει κάνει εντύπωση πολύ ο Όλυμπος στην Κάρπαθο. Μου έκανε εντύπωση, γιατί εκεί οι γυναίκες φοράνε ακόμα τις παραδοσιακές φορεσιές στην καθημερινότητά.

Ναι, ε;

Κάτι το οποίο δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Και έχουν και κάποια έτσι έθιμα πολύ ενδιαφέροντα, τα οποία σύμφωνα με τους ίδιους τους κρατάνε από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Αλλά άσχετα με το από πού κρατάνε είναι σίγουρα πολύ ενδιαφέροντα γιατί είναι διαφορετικά.

Και τα μοντέλα τα επιλέγεις εσύ ή είναι άτομα τα οποία ανήκουν σε αυτή την κοινότητα, ας πούμε;

Όχι, από κει είναι τα μοντέλα, είναι της κοινότητας, και ουσιαστικά αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο εμένα είναι να είναι γυναίκες που να ταιριάζουν καλά με το ρούχο που φοράνε. Οπότε αυτό συνήθως το κρίνουνε αυτοί που με βοηθάνε, τέλος πάντων, με τις, με τις φορεσιές στον κάθε τόπο.

Αχά! Πώς, πώς είναι; Δηλαδή πώς επιλέγεις το πώς θα πας, ποιο άτομο θα γνωρίσεις, ποιο άτομο θα δεις, πώς θα επιλέξουν τις φορεσιές, το, το μέρος;

Ναι-

Αυτά είναι μια ολόκληρη διαδικασία.

Έχω δημιουργήσει ένα δίκτυο-

Α, οκ.

Ουσιαστικά, και επίσης μην νομίζεις, δηλαδή αυτοί είναι, ας το πούμε, μία κλίκα μεταξύ τους, οπότε ο ένας με στέλνει στον άλλον, και έτσι βρίσκω τους κατάλληλους ανθρώπους. Έχω έναν επιστημονικό σύμβουλο εδώ στην Αθήνα που συνεργάζεται με το Καποδιστριακό και είναι ιδιαίτερα κατατοπισμένος στο, στο κομμάτι φορεσιά. Είναι και ο ίδιος μάλιστα, φτιάχνει φορεσιές για όλη την Ελλάδα, οπότε και αυτός, αυτός με βοηθάει πάρα πολύ με την έννοια ότι μπορεί να μου πει έναν άνθρωπο κλειδί στο κάθε σημείο, ας πούμε, που θα επισκεφτώ.

Γιατί είναι για μένα, ας πούμε, που... σαν κοινωνιολόγος, νομίζω ότι είναι έρευνα ή θα μπορούσε να είναι ένα κομμάτι μιας έρευνας-

Ναι, ναι, ναι-

Η οποία-

Για να φτάσω και σε αυτό το σημείο, να υπάρχει αυτός ο άνθρωπος, έχω περάσει από πολλά κύματα, οπότε…

Είναι, είναι ευχάριστο όμως όλο αυτό; Πώς, πώς το βιώνεις εσύ σαν καλλιτέχνης, φωτογράφος. Γενικά, ο κόσμος βασικά το αγκαλιάζει όλο αυτό το εγχείρημα;

Ναι, γενικά το αγκαλιάζει πολύ. Εντάξει, υπάρχουν κοινότητες, ανάλογα που θα πας, υπάρχουν κοινότητες που είναι περισσότερο φιλόξενες από άλλες, αλλά σίγουρα είναι όλοι φιλόξενοι και δεκτικοί στο να… Δηλαδή δεν μου έχει τύχει ποτέ κάπου να μου πουν: «Α, δεν μας ενδιαφέρει. Δεν θέλουμε να το κάνουμε». Είναι πάντα, πάντα δεκτικοί-

Ναι-

Σε αυτό. Εντάξει, έχει να κάνει και το, και το υπόβαθρο το δικό μου. Δηλαδή, εφόσον βλέπουνε το τι είδους δουλειά κάνω και που παρουσιάζεται και για ποιόν λόγο το κάνω, είναι ανοιχτοί στο να βοηθήσουν και να, να δείξουν και τη δική τους παράδοση. Δηλαδή, ξέρεις, ο καθένας θέλει να δείξει και τη δική του παράδοση στον κόσμο, οπότε είναι ανοιχτοί στο να το προσφέρουν.

Σε θεωρούν, ας πούμε, σαν διαμεσολαβητή παραδείγματος χάρη της… Διαμεσολαβητή. Σαν ένα άνθρωπο που δείχνει προς τα έξω τη δική τους κοινότητα, ας πούμε, κάπως έτσι.

Ελπίζω, ναι, γιατί αυτός είναι ο σκοπός μου, οπότε ελπίζω ότι το θεωρούν έτσι. Αυτό καταλαβαίνω τουλάχιστον.

Είναι πάρα πολύ όμορφο αυτό, και να σε αγκαλιάζουν βασικά είναι πάρα πολύ όμορφο. Και η πρώτη κοινότητα, ας πούμε, βασικά η πρώτη περιοχή στην οποία φωτογράφισες, ποια ήτανε;

Πολύ ενδιαφέρον αυτό, δεν νομίζω ότι θυμάμαι ποια ήταν η πρώτη.

Όλα από κάπου ξεκινάνε.

Ναι. Δεν… Η αλήθεια είναι ότι έτσι η πρώτη φορά που νομίζω ήρθα σε επ[00:30:00]αφή με κάποιο έτσι ιδιαίτερο δρώμενο και το φωτογράφισα, γιατί, εντάξει, και στο παρελθόν είχα δει κάτι άλλα πράγματα, νομίζω ότι ήτανε στο Μεσολόγγι στο, που κάνουν τον Αϊ -Συμιό. Είναι ένα πανήγυρι τριήμερο, τετραήμερο, τέλος πάντων, που έχει αρκετά, αρκετά στοιχεία έτσι ενδιαφέροντα, δηλαδή βγαίνουνε, είναι όλοι ντυμένοι τσολιάδες, βγαίνουνε με τα άλογα και πηγαίνουν σε ένα μοναστήρι και διανυκτερεύουν εκεί σε κονάκια, έχουνε, έχουνε Ρομά που παίζουν όλη τη μέρα ζουρνάδες και τύμπανα, και-

Τρομερό-

Μάλιστα την ημέρα της γιορτής βαφτίζουν παιδιά Ρομά κατά δεκάδες, και έχει και αυτό έτσι πολύ ενδιαφέρον.

Πάρα πολύ… Ναι.

Νομίζω ότι εκεί πρέπει να ήταν η πρώτη φορά που φωτογράφιζα σε δρώμενο.

Και πώς ένιωσες που ήσουνα μέρος, ας πούμε, σε όλο, σε όλο αυτό το, που συνέβαινε;

Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον το δρώμενο κατ’ αρχάς. Δηλαδή-

Ναι-

Ίσως έως τότε να ήταν το πιο ενδιαφέρον δρώμενο που είχα δει και ουσιαστικά ήθελα να το φωτογραφίσω και δεν το σκέφτηκα και πολύ, δηλαδή δεν είχα στο μυαλό μου ότι θα πάω εκεί για να φωτογραφίσω το δρώμενο, απλά έτυχε και βρέθηκα εκεί και αυθορμήτως ήθελα να το φωτογραφίσω, οπότε δεν το σκέφτηκα και πάρα πολύ. Απλά, ξέρεις, μετά άρχισε να μου αρέσει αυτή η ιδέα και άρχισα να το κυνηγάω.

Ωραία. Και τι πιστεύεις ότι σημαίνει κάθε παραδοσιακή φορεσιά του κάθε τόπου, δηλαδή τι αντιπροσωπεύει, τι θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει;

Εντάξει, αυτό είναι τεράστιο κεφάλαιο τώρα, γιατί οι φορεσιές μέχρι και η τελευταία βελονιά που έχουνε πάνω τους έχει μια σημειολογία και κάποια βαθύτερη έννοια, οπότε δεν ξέρω από πού να αρχίσω σε αυτό το κομμάτι. Εντάξει, έχουνε, σίγουρα έχουν ενδιαφέρον για μένα οι επιρροές από, από κατακτητές ή τέλος πάντων από διάφορους, ας πούμε, διάφορες επιρροές από ξένους, που απλά έτυχε να βρίσκονται εκείνη την περίοδο σε εκείνο το μέρος. Για παράδειγμα μου είπαν ότι σε ένα χωριό στην Θράκη, στην Βύσσα-

Ναι-

Έχουν μία φορεσιά, η οποία το πάνω μέρος της φορεσιάς είναι πολύ πλούσιο με σχέδια και χρώματα και διάφορα, και το κάτω, η φούστα είναι πολύ πιο απλή, είναι μονόχρωμη, συνήθως μονόχρωμη. Και μου είπαν ότι αυτό συμβαίνει, γιατί όταν, πριν φτιάξουν, τέλος πάντων, αυτή τη φορεσιά, είχε περάσει από κει μία πριγκίπισσα, μία, τέλος πάντων, ευγενικής καταγωγής κυρία, η οποία ήταν μέσα σε μία άμαξα και είδαν τα ρούχα που φορούσε μέσα στην άμαξα, οπότε είδαν μόνο το πάνω μέρος-

Πω, πω!

Δεν είδαν ποτέ το κάτω. Και έτσι δημιουργήθηκε όλη αυτή η παράδοση των πλουμιστών, ας πούμε, πουκαμισών.

Πω, πω, τι όμορφο! Τέλειο! Οπότε σε κάθε φωτογράφιση και σε κάθε project, ας πούμε, μαθαίνεις και την ιστορία της κάθε φορεσιάς έτσι;

Ναι, ναι, ναι. Εντάξει, αυτό νομίζω ότι ένας λαογράφος μπορεί να το-

Ναι, ναι-

Περιγράψει πολύ καλύτερα, να πει περισσότερες λεπτομέρειες. Υπάρχουν στοιχεία σε φορεσιές τα οποία είναι μαγικά ουσιαστικά, δηλαδή όπως είναι το πέπλο της νύφης, το οποίο ουσιαστικά την φέρνει σε ένα, σε μία μετέωρη κατάσταση, γιατί ουσιαστικά το μυστήριο του γάμου έχει ένα, είναι ένα μεταβατικό μυστήριο που σε, που μεταβαίνεις από τη ζωή ως ελεύθερη γυναίκα στη ζωή της παντρεμένης γυναίκας. Και το πέπλο εμποδίζει την όραση, ώστε να βρίσκεσαι σε ένα μαγικό μεσοδιάστημα -ας πούμε- μεταξύ των δύο καταστάσεων. Υπάρχουνε τέτοια στοιχεία, τα οποία είναι πολύ ενδιαφέροντα γενικά.

Πάρα πολύ ωραία. Τέλεια! Και αφού έζησες και στο εξωτερικό, διακρίνεις κάποια διαφορά σχετικά με αυτό το πράγμα, με τις φορεσιές, ας πούμε, στο εξωτερικό σε σύγκριση με την Ελλάδα; Υπάρχει αυτό ή δεν το έχεις ψάξει;

Ε, ναι! Τεράστιες διαφορές. Δηλαδή, εντάξει, δεν μπορώ να μιλήσω αναλυτικά, αλλά σ[00:35:00]ε σχέση με την Ευρώπη τουλάχιστον σίγουρα εμείς έχουμε τεράστιο πλούτο από φορεσιές, γιατί είχαμε και πολλές, πολλές προσμίξεις ουσιαστικά από πολλούς διαφορετικούς, πολλές διαφορετικές κουλτούρες, από διαφορετικούς πολιτισμούς στην Ελλάδα. Οπότε έχουμε στοιχεία ιταλικά, στοιχεία γαλλικά, στοιχεία τουρκικά, στοιχεία βαλκανικά. Έχουμε επηρεαστεί από πάρα πολλούς πολιτισμούς. Ίσως υπάρχουν, ξέρω ότι υπάρχουν τέτοιου είδους φορεσιές -ας πούμε- στην νότια Γαλλία, αλλά δεν νομίζω, τέτοιος πλούτος δηλαδή δεν νομίζω ότι υπάρχει κάπου αντίστοιχος, για Ευρώπη τουλάχιστον. Τώρα για παραέξω, ας πούμε, Ινδίες, νότια Αμερική, τέτοια μέρη δεν ξέρω λεπτομέρειες. Ξέρω τα βασικά, ας πούμε, που ξέρουμε όλοι.

Θα ήθελες, ας πούμε, να το εξελίξεις παραπάνω; Θα ήταν ένας στόχος αυτός, να δεις και φορεσιές, ας πούμε, και σε άλλες περιοχές του κόσμου;

Γενικά ότι κάνεις πάντα εξελίσσεται, αλλά το, το ότι έχω εγώ κάποιες ιδέες για το πώς θα εξελιχθεί μπορεί να μην έχουν τίποτα να κάνουν με την πραγματικότητα, γιατί ναι μεν έχω κάποιες ιδέες στο μυαλό μου ότι θα μπορούσα να το εξελίξω παρακάτω, με την έννοια ότι θα μπορούσε για παράδειγμα… Για παράδειγμα εγώ είχα ζήσει αρκετό καιρό στο Εδιμβούργο, στην Σκωτία. Θα ήθελα, ας πούμε, να κάνω κάτι αντίστοιχο με τα kilt της Σκωτίας και τα κάστρα και τις παραδοσιακές παμπ, ας πούμε, στα χωριά της Σκωτίας, κάτι τέτοιο, αλλά… Αλλά σου λέω είναι, είναι το πώς θα σου πάει, γιατί η έμπνευση σου έρχεται δουλεύοντας, δεν σου έρχεται όσο, όσο σκέφτεσαι στον καναπέ σου.

Τέλεια, τέλεια! Έχεις απόλυτο δίκιο-

Υπάρχει-

Σε αυτό που λες.

Μάλιστα και μία, ένα κανάλι που έχει ανοιχτεί τώρα τελευταία, λίγο μας τα χάλασε ο κορονοϊός με την εξέλιξή του, αλλά έχω ξεκινήσει μία σύμβαση με ένα πρακτορείο στο Μιλάνο, οι οποίοι επειδή τους άρεσε το ύφος των φωτογραφιών μου, θέλουν τώρα να με φέρουν σε επαφή με οίκους μόδας, ας πούμε Gucci, Armani και λοιπά, για να φωτογραφίζω τα ρούχα τους με αυτό το ύφος.

Wow!

Οπότε και αυτό μου φαίνεται ενδιαφέρον σαν, σαν concept.

Ναι, φυσικά!

Γι' αυτό λέω ότι, ξέρεις, ανάλογα τι δουλειά μπορεί να πας, να σε τραβήξει σε διαφορετικά μονοπάτια.

Τέλειο! Καλή επιτυχία και σε αυτό!

Ευχαριστώ!

Τελευταία ερώτηση και νομίζω δεν θα σε κρατήσω άλλο, αν έχεις κάποια αγαπημένη φορεσιά έως τώρα.

Αυτό είναι πολύ δύσκολο. Είναι, οι φορεσιές είναι, υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλία και τόσες πολλές φορεσιές που είναι είτε απλές και όμορφες είτε πολυσύνθετες και πλούσιες, που πραγματικά δεν ξέρω τι να πω. Δηλαδή, εντάξει, υπάρχει φορεσιά της καραγκούνας που είναι φοβερή, υπάρχει, ας πούμε, η φορεσιά της Σαλαμίνας και των Μεγάρων, που είναι εξίσου… Και των Σπετσών, η «Μπουμπουλίνα», που είναι εξίσου εντυπωσιακές. Υπάρχουν πάρα πολύ ωραίες φορεσιές στην Θράκη, η Μακεδονία έχει εκατοντάδες φορεσιές και πολλές από αυτές είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες. Ήταν τα νησιά ίσως λιγότερο, δηλαδή οι Κυκλάδες είναι, έχουν πολύ πιο απλές φορεσιές, αλλά, ας πούμε, τα Δωδεκάνησα όπως… Εντάξει, της Ολύμπου είναι επίσης είναι πολύ ωραία η φορεσιά στην Κάρπαθο, στα Δωδεκάνησα και υπάρχουν κι άλλες, η Αστυπάλαια που δεν την έχω φωτογραφίσει ακόμη, της Σκοπέλου μου αρέσει που δεν την έχω φωτογραφίσει ακόμη. Στην Σκόπελο περιμένω, υπάρχει ένας συγκεκριμένος άνθρωπος που έχει κάποιες φορεσιές, οι οποίες είναι οι πιο παλιές στην Σκόπελο και οι πιο αυθεντικές, οπότε περιμένω να συγχρονιστούμε-

Ναι, ναι-

Με αυτόν για να, για να πάω. Πραγματικά δεν ξέρω ποια να διαλέξω, είναι απίστευτος ο πλούτος των φορεσιών.

Τέλεια, πάρα πολύ ωραία! Και στην Κρήτη να μας έρθεις, γιατί κι εμείς έχουμε πολύ ωραίες φορεσιές.

Έχω έρθει, μου λείπει της Κριτσάς η φορεσιά απ' την Κρήτη.

Α, οκ. Δεν-

Ναι, δεν τα κατάφερα-

Δεν έχεις βρει ή δεν κατάφερες να πάρεις;

Δεν τα κατάφερα, γιατί είναι και μακριά, και θα έπρεπε και λίγο να, να κανονίσω όλο αυτό το Logistics, να έρθω εκεί και να υπάρχει και κάποιος και να βρούμε το μέρος κι όλα αυτά, και τελικά δεν το κ[00:40:00]ατάφερα στον χρόνο που είχα-

Ναι-

Αλλά εντάξει, κάποια στιγμή.

Αν ενδιαφέρεσαι ακόμα, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου να ξέρεις, γιατί έχω και πολλούς γνωστούς.

Α, τέλεια! Τέλεια, τέλεια! Πολύ ωραία. Ε, καλά, εντάξει, η Κρήτη έχει τρεις φορεσιές ουσιαστικά. Είναι-

Ναι, ναι-

Των Σφακίων, των Ανωγείων και της Κριτσάς. Οπότε έχω κάνει τις δύο, μου λείπει της Κριτσάς.

Θα ήταν ωραίο κλείσιμο πάντως κι αυτό! Τέλεια, ωραία!

Μάλιστα στα Ανώγεια είχα κάτσει 40 μέρες-

Αλήθεια;

Και είχα φωτογραφίσει μία φορεσιά εκεί. Όχι μόνο για τη φορεσιά, αλλά είχα πάει και για τα, και για δρώμενα δηλαδή.

Να υποθέσω καλοκαίρι, έτσι; Που…

Ναι, ναι, ναι.

Εκεί έχουμε πάρα πολύ ωραίο-

Κάμποσο υλικό, έτσι έχω πολλές ιστορίες ωραίες από γάμους, από…

Ναι, ναι, ναι, έχουμε πάρα πολύ ωραία ιστορία κι εμείς εκεί πάνω. Γενικά όλη η Κρήτη, βασικά όλη η Ελλάδα. Αυτό. Όλη η Ελλάδα.

Ναι, πραγματικά.

Τέλεια.

Υπάρχει πλούσιο υλικό. Μάλιστα ο, ο συνεργάτης μου, αυτός που φτιάχνει τις φορεσιές εδώ, μου είπε ότι αυτός ξέρει 288 σημεία της Ελλάδας, τις φορεσιές, πώς είναι και όλες τις λεπτομέρειες. Και λέει: «Ακόμα θεωρώ ότι δεν ξέρω τίποτα από αυτό που υπάρχει στην Ελλάδα». Μάλιστα τώρα θα φωτογραφίσω κάποιες, κάποιες φορεσιές που έχουν φτιάξει στην Λακωνία, οι οποίες δεν υπάρχουνε, δεν υπάρχουν με την έννοια ότι δεν έχουν σωθεί, δεν ξέρουν οι άνθρωποι πώς είναι αυτές τις φορεσιές. Και έχω εκεί έναν συνεργάτη ο οποίος έχει κάνει μία ενδελεχή έρευνα βρίσκοντας προικοσύμφωνα, γκραβούρες, φωτογραφίες, και έχουν φτιάξει φορεσιές τριών χωριών εκεί.

Πω, πω!

Οπότε το άλλο σαββατοκύριακο έχω κανονίσει να πάω εκεί για να φωτογραφίσω αυτές τις φορεσιές.

Τι όμορφα, τι όμορφα! Σου δίνεται και η ευκαιρία να κάνεις και ταξίδια παράλληλα, έτσι;

Ναι, Βέβαια.

Τέλειο. Είναι πολύ όμορφο όλο αυτό. Συγχαρητήρια, αλήθεια.

Ευχαριστώ, ευχαριστώ. Τώρα ουσιαστικά προσπαθούμε να, αυτό που σου είπα, να δούμε πού θα γίνει η έκθεση για τις «Καρυάτιδες» και είναι έτσι πολύ ευτυχές μέχρι στιγμής ότι συζητάμε για ένα πολύ σημαντικό χώρο εκτός Ελλάδας για την παρουσίαση και ταυτόχρονα συζητάμε και για ένα ντοκιμαντέρ για τη δουλειά μου, που θα συνδυαστεί και με αυτή την έκθεση, και ελπίζω να δουλέψουν όλα αυτά να πάνε όλα καλά και να γίνουν πραγματικότητα.

Κι εγώ το ελπίζω και το εύχομαι πραγματικά! Και εσύ τώρα είχες κάποιο πρόβλημα με τον covid; Βασικά σίγουρα θα πήγαν πίσω πράγματα, έτσι;

Ναι, εντάξει! Υπήρχε μεγάλη περίοδος που δεν μπορούσα να ταξιδέψω, και κάποιες έτσι νέες συμφωνίες που είχαν γίνει και έγιναν ακριβώς πριν τον covid και πήγαν πίσω, όπως είναι αυτή που σου είπα με το Μιλάνο η συμφωνία, η οποία είχαμε συμφωνήσει πριν τον covid, αλλά μετά το, το αφήσαμε πίσω και τελικά υπογράψαμε τώρα, ας πούμε, πριν, πριν δύο μήνες. Και άλλη μία, άλλο ένα πρακτορείο που έχω, όχι ακριβώς πρακτορείο, είναι μία γκαλερί που συνεργάζομαι στο Hollywood, η οποία δίνει τα έργα μου σε τηλεοπτικές παραγωγές. Ναι. Και τώρα λίγο αυτό ξεκίνησε να δουλεύει, οπότε τώρα είχα δει ήδη ένα έργο μου σε μία σειρά της Apple TV και τώρα θα βάλουνε ως κεντρικό έργο σε μία πολύ γνωστή η σειρά του HBO-

Ελπίζω να τη δούμε-

Που βγαίνει τώρα την Άνοιξη.

Ελπίζω να τη δούμε τη σειρά και το έργο.

Ναι, ναι, ναι. Η σειρά είναι το Flight attendant, μπορώ να το… Το Flight attendant, η, στο season 2 δηλαδή.

Α, οκ.

Θα έχει η πρωταγωνίστρια στο σπίτι της, θα έχει κεντρικό, ας πούμε, έργο ένα δικό μου.

Εσύ πως νιώθεις που όλα αυτά συμβαίνουνε; Εννοώ ότι…

Το βρίσκω, ενδιαφέροντα τα βρίσκω. Εντάξει, η αλήθεια είναι ότι για να προχωρήσεις σε κάτι τέτοιο πρέπει να, να γίνεις υπερβολικά γνωστός, δηλαδή για να έχει ένα ετήσιο πραγματικό έτσι οικονομικό όφελος τουλάχιστον. Δηλαδή όλα αυτά είναι, ξέρεις, πράγματα που δουλεύουνε σε συνέργεια μέχρι να γίνει κάτι έτσι μεγαλύτερο και να κάνεις το «Μπαμ», ας πούμε, να μπεις στην αγορά-[00:45:00]

Ναι.

Και να είσαι αναγνωρίσιμος.

Θεωρείς ότι η Ελλάδα σαν χώρα σε βοηθάει, βοηθάει γενικά τους καλλιτέχνες σαν και σένα, ας πούμε; Και εσύ κάνεις και ένα…

Όχι, Τέχνη στην Ελλάδα δεν υπάρχει-

Δεν υπάρχει-

Ουσιαστικά, είναι τα πράγματα πολύ πρωτόγνωρα, και μάλιστα όπως σου είπα, δηλαδή και τώρα την επόμενη έκθεση θέλω, θα την παρουσιάσω εκτός Ελλάδας για πρώτη φορά και… Μετά ενδεχομένως θα έρθει και στην Ελλάδα, αλλά πλέον βλέπω, αν λέμε για αγορά Τέχνης στην Ελλάδα, αυτό δεν είναι κάτι, δεν υπάρχει καθόλου.

Ναι. Κι εσύ κάνεις κάτι το οποίο αφορά την Ελλάδα και είναι γεννημένο εδώ, δηλαδή δεν είναι κάτι απέξω από αυτή.

Ναι, εντάξει.

Κατάλαβα! Ωραία, Εγώ δεν έχω άλλες ερωτήσεις. Έχεις να μας προσθέσεις κάτι άλλο;

Νομίζω, εντάξει, καλύψαμε πολλά πράγματα.

Καλύψαμε πολλά πραγματικά. Ωραία, κλείνω την ηχογράφηση, ευχαριστούμε πάρα πολύ και για τον χρόνο και για όλα. Και καλή τύχη. Οπότε κλείνει από εδώ αυτό.

Να ‘σαι καλά!