[00:00:00]Είναι Τετάρτη 25 Νοεμβρίου του 2020, είμαι με τον Κωνσταντίνο Μπελή, ο οποίος βρίσκεται στην Αθήνα, στον Νέο Κόσμο, εγώ ονομάζομαι Μάντζαρης Θεόδωρος, είμαι ερευνητής στο Istorima και βρίσκομαι στον Kαραβόμυλο, στην Κεφαλονιά. Γεια σου, Κώστα!

Γεια σου, Θοδωρή!

Θες να μας πεις λίγα πράγματα για σένα: πού μεγάλωσες, πού γεννήθηκες;

Μεγάλωσα στην Αθήνα. Γεννήθηκα εδώ. Από τότε μένω εδώ πέρα, με εξαίρεση τέσσερα χρόνια που έμεινα στην Κρήτη για σπουδές. Ναι, κατά κύριο λόγο, τον περισσότερό μου χρόνο τον έχω ζήσει στην Αθήνα, και συγκεκριμένα στον Νέο Κόσμο.

Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με τη μουσική;

Η πρώτη μου επαφή με τη μουσική ήτανε περίπου στο γυμνάσιο θα έλεγα, που άκουγα πιο σοβαρά τα πράγματα. Και πιο πολύ άκουγα rock. Δηλαδή δεν είχα ακούσει ακόμα, δεν είχα μπει στο hip hop ακόμα. Tα πρώτα μου ακούσματα ήταν κυρίως rock. Aπό ραδιοφωνικούς σταθμούς, από παρέες...

Πότε άκουσες πρώτη φορά hip hop; Τη θυμάσαι την πρώτη φορά;

Πρώτη φορά... Άκουγα συνήθως στις πλατείες, που παλιά υπήρχε πολύ αυτό, το ότι μαζευόντουσαν πολλά παιδιά στις πλατείες, είχανε μαζί τους κασετόφωνα κτλ. και ακούγανε μουσική. Οπότε πρώτη φορά, απ’ ό,τι θυμάμαι, hip hop άκουσα σε πλατεία, που ήτανε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και ακούγανε hip hop, ας πούμε. Και εκεί έμαθα πρώτη φορά τι σημαίνει, ας πούμε, το hip hop, πώς είναι αυτή η μουσική.

Πώς είχες νιώσει τότε;

Είχα νιώσει ότι αυτή η μουσική με εκφράζει πολύ, σίγουρα, και ότι μπορώ να βρω στοιχεία του χαρακτήρα μου πολλά από κει μέσα.

Πότε ήταν η πρώτη σου απόπειρα να συνθέσεις κάτι;

Κάπου στο λύκειο, νομίζω, ήτανε, γύρω στα 16. Όπου τότε δεν είχαμε εξοπλισμό, δεν είχαμε τίποτα σε σχέση όπως είναι τα πράγματα σήμερα. Και θυμάμαι ότι τότε, ας πούμε, ηχογραφούσαμε... Προσπαθούσα να ηχογραφήσω σε κασέτα. Έβαζα μια μουσική να ακούγεται και προσπαθούσα να ηχογραφήσω σε κασέτα στο σπίτι μου. Και έτσι ήταν οι πρώτες ηχογραφήσεις, ας πούμε, και η πρώτη μου απόπειρα να φτιάξω κι εγώ κάτι δικό μου. Τώρα τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά. Υπάρχουν προγράμματα. Μπορεί ο καθένας να έχει ένα studio στο σπίτι του, δεν χρειάζεται καν να πηγαίνει σε studio.

Και έτσι τα πρώτα σου βήματα τα έκανες μόνος σου; Είχατε κάποιο crew, κάποιο σχήμα, ή ήσουνα μόνος σου;

Στην αρχή, ήτανε με τα παιδιά που απλά κι αυτοί άκουγαν hip hop όταν ήμασταν, ας πούμε, στο λύκειο. Όπου όλοι μαζί τότε προσπαθούσαμε να κάνουμε κάτι. Αλλά αυτό ήταν τελείως ερασιτεχνικό. Όταν ασχοληθήκαμε πιο σοβαρά με τη μουσική, είχαμε ένα συγκρότημα που ήμασταν περίπου δέκα άτομα μαζί και τότε, ας πούμε, ασχοληθήκαμε επαγγελματικά και πολύ πιο σοβαρά.

Ασχολείσαι επαγγελματικά με τη μουσική ακόμα και σήμερα, έτσι;

Ασχολούμαι, γενικά, επαγγελματικά, αλλά γενικά θέλω να το βλέπω σαν χόμπι πιο πολύ το θέμα της μουσικής για να μην πιέζομαι κι εγώ να βγάζω... Να μη νιώθω ότι πρέπει να βγάλω κάποιο κομμάτι προς τα έξω ή ότι κάτι με αναγκάζει, ας πούμε, ότι αύριο πρέπει να κάνω μουσική. Γενικά, ασχολούμαι επαγγελματικά. Αν επαγγελματικά σημαίνει ότι βγάζεις χρήματα απ’ αυτό και ότι προσέχεις τη δουλειά σου και απευθύνεται σε πολύ κόσμο, ναι. Αλλά γενικά εγώ προσπαθώ πάντα να το έχω σαν χόμπι, να μη με επηρεάζει καθόλου στον τρόπο που θα διακινήσω τη μουσική μου.

Πολύ ωραία. Και ποια είναι η διαδικασία μέχρι να είναι ένα κομμάτι έτοιμο και να το δώσεις έξω στο κοινό; Πώς ξεκινάει όλο αυτό το ταξίδι;

Η διαδικασία που ακολουθώ εγώ είναι ότι, κατ’ αρχήν, γράφω πάντα τους στίχους πρώτα, μετά... Ή πρώτα τη μουσική. Ανάλογα, αυτό καμιά φορά διαφέρει από κομμάτι σε κομμάτι, αν θα γράφεις πρώτα τους στίχους ή αν πρώτα θα ’χεις τη μουσική. Κι εγώ γενικά το κάνω όλο. Απ’ την αρχή μέχρι το τελικό προϊόν [00:05:00]που θα φύγει στον κόσμο, προσπαθώ όλα να περνάνε απ’ το χέρι μου αυτή τη στιγμή και να ’χω άποψη πάνω σε αυτό. Οπότε, αφού έχω τους στίχους και τη μουσική, έχω το δικό μου studio, τα ηχογραφώ, κάνω τη μίξη, το mastering εγώ και, από κει και πέρα, πλέον δισκογραφικές δεν υπάρχουνε, δεν πρέπει να μιλάς με μεσάζοντες ή οτιδήποτε. Απλά έχεις το δικό σου κανάλι στο διαδίκτυο και από κει πέρα διαδίδεται η μουσική σου.

Οι στίχοι... Από πού αντλείς έμπνευση; Πώς τους γράφεις;

Η έμπνευση γενικά είναι κάτι πολύ δύσκολο να την ορίσεις και να ξέρεις ακριβώς πότε θα συμβεί. Αλλά γενικά έμπνευση μπορώ να πω ότι αντλώ από την κοινωνία και από τα πράγματα που συμβαίνουνε γύρω, από τους ανθρώπους, απ’ τους φίλους μου, από κάτι που θα μου πει κάποιος, κάτι που θα δω στον δρόμο... Είναι πολύ αόριστο να το ορίσω ακριβώς από πού αντλώ την έμπνευση.

Οπότε, όταν γράφεις στίχους, δεν λες «Τώρα θα κάτσω σπίτι μου να γράψω στίχους»...

Όχι, όχι, αυτό ποτέ δεν γίνεται. Κι άμα... Όσες φορές... Άμα πας να κάνεις κάτι τέτοιο, συνήθως το αποτέλεσμα δεν θα σε αποζημιώσει.

Οπότε είναι κάποια ερεθίσματα απ’ την καθημερινότητά σου και σου ’ρχεται–

Ναι, ναι, ναι.

Και γράφεις έναν στίχο και μετά κάπως τα ενώνεις...

Ναι, ναι, ναι. Είναι εντελώς αυθόρμητο. Μπορεί να σου ’ρθει κάτι, να γράψεις κάτι, να το ’χεις στην άκρη και, μετά από μια βδομάδα, δυο βδομάδες, να δεις ότι κάτι καινούργιο που σου ’ρθε μπορεί να ταιριάξει με αυτό και έτσι να χτιστεί σιγά σιγά ένα κομμάτι.

Πόσα χρόνια ασχολείσαι με αυτό; Μας είπες, ξεκίνησες στα 16...

Ναι, περίπου εκεί στα 16 ξεκίνησα να λέω ότι «Οκ, μπορώ να το κάνω και να ασχολούμαι πιο σοβαρά με αυτό». Και ασχολούμαι μέχρι σήμερα. Είναι πάνω από δέκα χρόνια δηλαδή.

Πάνω από δέκα, ναι. Και ποιο είναι το καλλιτεχνικό σου όνομα;

Καλλιτεχνικά... Το συγκρότημά μου λεγότανε Bong Da City και εγώ λέγομαι Κako.

Μέσα σε όλη αυτή την πορεία σου, που είναι πάνω από δέκα έτη, πόσο έχεις αλλάξει; Και σχετικά με τους στίχους σου, βλέπεις μεγάλη διαφορά στο πώς γράφεις τους στίχους και τι μηνύματα θες να περάσεις;

Σίγουρα, η διαφορά είναι τεράστια. Παλιά αυτό που κάναμε, στην ουσία, ήταν ότι πιο πολύ θέλαμε να εξασκηθούμε πάνω στο πώς κάνουνε rap. Οπότε η όλη διαδικασία ήταν ότι απλά θα βάζαμε μια μουσική και θα λέγαμε πάνω πιο πολύ βρισιές και πιο πολύ θα θέλαμε να την πούμε σε κάποιον. Είτε είναι, ας πούμε, κάποιος άλλος που κάνει μουσική είτε είναι το κράτος, η αστυνομία, οποιοσδήποτε. Πιο πολύ μας ένοιαζε να βγάλουμε πιο πολύ έχθρα, να μη δυσκολευόμαστε στο να γράφουμε στίχους αλλά πιο πολύ να προπονούμαστε στο πώς θα λέμε τους στίχους και πώς θα κάνουμε rap. Με τον καιρό αυτό το πράγμα... Εννοείται πως κάθε ώριμος άνθρωπος και σκεπτόμενος, άμα συνεχίσει δέκα χρόνια να κάνει το ίδιο πράγμα, δεν νομίζω ότι είναι πολύ σωστός. Με τον καιρό, λοιπόν, κι εγώ προσπάθησα να δίνω πολύ περισσότερο βάση στον στίχο. Και θεωρώ ότι, μέχρι σήμερα, ας πούμε, άμα ακούσει κάποιος σήμερα ένα κομμάτι και παλιά, θα νομίζει ότι είναι σχεδόν άλλος άνθρωπος. Αλλά, στην ουσία, ο πυρήνας προσπαθούμε να μένει πάντα ο ίδιος, να απευθυνόμαστε σε έναν συγκεκριμένο κόσμο. Αλλά θέλουμε να περνάμε και ένα μήνυμα μέσα από τη μουσική πλέον. Δεν μας νοιάζει απλά να φαινόμαστε πιο σκληροί από κάποιον ή να τη λέμε σε κάποιον, αλλά θέλουμε να περνάμε και ένα μήνυμα.

Πολύ ωραία. Τι είναι αυτό που σε εξιτάρει πιο πολύ στη hip hop μουσική;

Αυτό που μ’ άρεσε από την αρχή στο hip hop ήτανε η αμεσότητά του, σίγουρα. Μπορείς να πεις ό,τι θέλεις μέσα και ο ακροατής μπορεί να το λάβει κατευθείαν, δηλαδή στην πιο ωμή του μορφή και να το καταλάβει κατευθείαν. Και αυτός είναι και ο λόγος, πιστεύω, που το hip hop αυτή τη στιγμή έχει επιτυχία γενικότερα στην κοινωνία. Είναι η αμεσότητά του.

Ακούς και άλλα είδη μουσικής;

Γενικά, κοίτα, όπως είχα ξεκινήσει που άκουγα rock, ακόμα και σήμερα μπορώ να πω ότι ακούω ακόμα και rock, ας πούμε, πέρα από hip hop. Ακόμα εκείνοι οι δίσκοι, οι παλιοί, που ακούγαμε [00:10:00]στο γυμνάσιο, ακόμα με εκφράζουνε. Και ακόμα πολλές φορές θα βάλω να ακούσω είτε Τρύπες, είτε Διάφανα Κρίνα, είτε Μωρά στη Φωτιά, Ξύλινα Σπαθιά, οτιδήποτε απ’ αυτά.

Θες να μας πεις κάποιες έντονες αναμνήσεις απ’ την πορεία σου;

Έντονες αναμνήσεις... Σίγουρα, τα πρώτα μας lives ήτανε δυνατές αναμνήσεις που έχω να θυμάμαι. Ταξίδια πολλά... Παίρναμε το τρένο, ας πούμε... Ήμασταν 18 χρονών, 19, και παίρναμε το τρένο και πηγαίναμε, ας πούμε, στην Καβάλα, πηγαίναμε... Παίρναμε το καράβι, πηγαίναμε στην Κρήτη, πηγαίναμε στη Θεσσαλονίκη, χωρίς να ξέρουμε τι θα συναντήσουμε. Πιο πολύ αναμνήσεις που μου ’χουνε μείνει είναι από ταξίδια και από συναυλίες δηλαδή. Και φυσικά και η όλη διαδικασία των ηχογραφήσεων παλιά, όταν ξεκινάγαμε, που ήμασταν, ας πούμε, δέκα άτομα μαζί. Όλοι μαζί γράφαμε, κατευθείαν ηχογραφούσαμε... Και αυτές είναι ωραίες αναμνήσεις που θυμάμαι.

Το πρώτο live πού ήτανε;

Το πρώτο live πρέπει να ήτανε, νομίζω, στα Εξάρχεια, στο «ΑΝ club», αν θυμάμαι καλά. Νομίζω, αυτό πρέπει να ’ταν το πρώτο live. Με το συγκρότημά μου δηλαδή. Τώρα, πιο νωρίς ίσως να είχαμε κάνει και κάποια πιο ανεξάρτητα σε μαγαζιά της τότε εποχής, ας πούμε. Ίσως να... Θυμάμαι ότι έχουμε παίξει, ας πούμε, στο «Όνομα του Ρόδου», ένα πολύ μικρό μαγαζί στην Καλλιθέα, αλλά σε εποχή... Πηγαίναμε σχολείο, ας πούμε, ακόμα τότε. Καθόλου... Όχι κάτι τρομερά οργανωμένο ή επαγγελματικό.

Οκ. Οπότε σε αυτό το live στο «AN club», που μας είπε στην αρχή, προσπάθησε λίγο να πας πίσω σ’ αυτή τη μέρα, να μας περιγράψεις λίγο τα συναισθήματα. Αγωνία, άγχος; Πώς ήτανε;

Εντάξει, είχαμε λίγο πιο... Είχαμε παίξει κάποια, δυο-τρία ανοργάνωτα live, όπως σου είπα πριν. Οπότε είχαμε άγχος, αλλά όχι σε βαθμό τεράστιο. Συγκεκριμένα κιόλας, τα πρώτα μας live στο «ΑΝ club» ήτανε έντονο το συναίσθημα γιατί, από κει που βρισκόμασταν και πηγαίναμε σε αυτά τα μαγαζιά μόνο σαν ακροατές, ξαφνικά βρισκόμασταν ότι θα ήμασταν αυτοί που θα παίζαμε. Και όχι μόνο ήμασταν αυτοί που παίζαμε, αλλά γεμίζαμε και το μαγαζί και με πιο πολύ κόσμο απ’ ό,τι όταν πηγαίναμε σαν ακροατές να ακούσουμε άλλα συγκροτήματα. Οπότε ήτανε... Εκείνες οι στιγμές, ειδικά στις αρχές, ήτανε πολύ συγκλονιστικές. Κι εκεί ήταν και το ερέθισμα, ας πούμε, κάθε φορά να ασχολιόμαστε, να το παίρνουμε όλο και πιο σοβαρά όλο αυτό και να δίνουμε πιο πολύ χρόνο πάνω στη μουσική, να γινόμαστε καλύτεροι και να συνεχίζουμε να κάνουμε αυτό το πράγμα.

Έχεις συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα του χώρου; Έχεις κάνει συνεργασίες;

Γενικά, και εγώ αλλά και το συγκρότημά μου ήμασταν πάντα μιας φιλοσοφίας ότι δεν θέλουμε να συνεργαζόμαστε με άλλο κόσμο, γιατί πάντα στο hip hop υπήρχε η στάμπα τού «Άμα συνεργαστείς με κάποιον και μετά γίνεις γνωστός, ότι πάντα θα είσαι αυτός που τον ανέβασε εκείνος, τον ανέβασε ο τάδε, “Σε ανέβασε ο τάδε”». Οπότε εμείς είχαμε έναν άγραφο πάντα κανόνα ότι δεν θα συνεργαστούμε με κανέναν ποτέ, μέχρι τουλάχιστον να καταφέρουμε να γίνουμε κι εμείς όνομα. Και αφού καταφέραμε λοιπόν και γίναμε και εμείς όνομα και σε όλη αυτή την πορεία δεν συνεργαστήκαμε με κανέναν και είχαμε πλέον τη συνείδησή μας καθαρή ότι κανείς δεν θα μας πει ότι επωφεληθήκαμε από κάποιον, μετά αρχίσαμε και μιλάγαμε και με άλλα συγκροτήματα και γνωρίσαμε και τα πιο μεγάλα ονόματα του χώρου, ας πούμε, του τότε, όταν εμείς ήμασταν ακροατές ακόμα. Και μας δώσανε τον σεβασμό τους, τους δώσαμε κι εμείς τον δικό μας. Πάντα είναι καλό να δίνεις σεβασμό στον παλιότερο, γιατί σίγουρα έχει προσφέρει κι αυτός κάτι. Σαν συνεργασία, πρακτικά, να έχουμε κάνει κομμάτι μαζί, εγώ πάντα θέλω, ας πούμε, όταν κάνω κομμάτι με κάποιονα, ο άλλος να είμαστε παρέα, να είμαστε φίλοι. Είναι σαν να μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας πούμε, για λίγο άμα κάνουμε μαζί κομμάτι. Οπότε ποτέ δεν το είχα σαν άχτι να κάνω κομμάτι με κάποιον που άκουγα μικρός, ας πούμε, ή κάτι. Αν και το έχω κάνει κιόλας. Έχει τύχει και το έχω κάνει μία φορά, αλλά δεν ήταν ποτέ σκοπός μου να κάνω κάτι τέτοιο. Θέλαμε εμείς να γίνουμε το μεγάλο όνομα.

[00:15:00]Και όταν γράφεις ένα κομμάτι με κάποιον άλλον, είναι διαφορετική η διαδικασία απ’ όταν το γράφεις μόνος σου; Πώς πάει αυτό;

Σίγουρα είναι διαφορετική διαδικασία, γιατί στο hip hop επίσης δεν υπάρχει αυτό το «Έχουμε τους στίχους του κομματιού και θα τους ερμηνεύσει αυτός και αυτός». Καθένας που ραπάρει, ας πούμε, είναι υπεύθυνος και γι’ αυτό που γράφει, πρέπει να το ’χει γράψει ο ίδιος. Οπότε όταν σ’ ένα κομμάτι πρέπει να μπούνε δύο διαφορετικά άτομα ή τρία ή τέσσερα και να γίνει μια συνεργασία, ας πούμε, σίγουρα πρέπει να υπάρξει μια συνεννόηση και να υπάρχει γενικότερα και αυτό που λέμε να ταιριάζουνε αυτοί οι άνθρωποι. Και πρέπει να πεις ας πούμε ότι «Θα πιάσουμε αυτό το θέμα» ή «Θα κινηθούμε κάπως έτσι», για να ταιριάζουνε τα δύο κουπλέ. Γιατί δεν είναι ότι θα γράψω εγώ ένα κομμάτι και θα σου πω «Θοδωρή, έλα, αυτοί εδώ είναι οι στίχοι σου, αυτοί εδώ είναι οι στίχοι μου, λες εσύ αυτό, εγώ αυτό». Θα πρέπει με κάποιον τρόπο να συντονιστούνε τα δύο μυαλά για να βγει ένα πιο δεμένο αποτέλεσμα. Και αυτό είναι γενικά και το δύσκολο όταν υπάρχουν συγκροτήματα με πολλά άτομα, ότι είναι δύσκολο το τι θα γράψει ο καθένας στο χαρτί του να ταιριάξει απόλυτα σε ένα κομμάτι. Οπότε οι συνεργασίες είναι δύσκολο, αλλά όταν καταλαβαίνουνε και οι δύο πού το πάει ο άλλος και τι θέμα θα πιάσουνε και πώς θα το προσεγγίσουνε, σίγουρα μπορεί να βγει κάτι πολύ καλό από μια συνεργασία. Και, πάνω απ’ όλα, η συνεργασία αυτή να σκοπεύει στο να βγει κάτι ωραίο, όχι να είναι μία συνεργασία που απλά αποσκοπεί στο να κερδίσει κάποιος φήμη ή κάτι από τον άλλον.

Πώς είναι η επαφή με τους θαυμαστές σου, με το κοινό που σε ακούει γενικότερα;

Ναι, ναι. Γενικά, πλέον ο κόσμος ασχολείται πάρα πολύ με τα social media. Οπότε, ειδικά πλέον τώρα, έτσι όπως είναι η κατάσταση, που δεν γίνονται lives κτλ., πιο πολύ σου στέλνουνε μηνύματα, ας πούμε, στο Facebook, στο Instagram. Εγώ πάντα προσπαθώ να είμαι... Προσπαθώ να δείξω, τέλος πάντων, σε όλους, σε αυτούς που ακούνε, ότι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από κάποιον που κάνει μουσική, να μη σου μιλάνε λες και είσαι κάτι ανώτερο δηλαδή. Το να σου δείξουν τον σεβασμό τους είναι κάτι πολύ σεβαστό, ας πούμε. Αλλά πολλές φορές το να σε προσεγγίσουνε κάπως σαν να είσαι κάτι ανώτερο, αυτό κατευθείαν εγώ προσπαθώ να τους πω ότι «Ξεκόλλα, είμαστε όλοι ίδιοι». Γενικά, εγώ δεν είμαι και άνθρωπος που ασχολούμαι πάρα πολύ με τα social media, αλλά προσπαθώ, όσο μπορώ, ας πούμε, όταν μου στέλνουνε, να απαντάω, και να είμαι, όσο πιο πολύ μπορώ, κοντά στο κοινό. Όταν υπήρχαν συναυλίες, τα πράγματα, ήταν πιο διαφορετικά. Ερχόταν κατευθείαν ο κόσμος, σου μίλαγε, τον έβλεπες, είχατε μια αλληλεπίδραση πιο ωραία. Γενικά, μπορώ να πω ότι, ναι, και εγώ είμαι πολύ ευχαριστημένος απ’ τον κόσμο αλλά και ο κόσμος θέλω να πιστεύω ότι δεν είπε ποτέ για μένα ότι τον αντιμετωπίζω ψυχρά ή κάπως.

Υπάρχει κάποιο περιστατικό με κάποιον απ’ τους ανθρώπους που σε ακούνε που έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη σου, είτε σε live είτε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;

Είναι, ας πούμε... Ένα που μου ’ρχεται τώρα, ας πούμε, που το θυμάμαι, είναι ότι μου ’χε πει ένα παιδί ότι... Μου ’χε στείλει ένα μήνυμα, ένα μεγάλο μήνυμα, ας πούμε, που ’κατσα και το διάβασα, και έλεγε ότι ήτανε στο νοσοκομείο, ας πούμε, για πολύ καιρό, είχε ένα πρόβλημα υγείας σοβαρό και ότι κάθε μέρα, ας πούμε, άκουγε τη μουσική μου και αισθανότανε πιο δυνατός, για παράδειγμα. Αυτό, ας πούμε, μου ’χει μείνει και πιστεύω ότι είναι και ένας τρόπος ότι «Οκ, καταφέρνουμε κάπως τον σκοπό μας, μπορούμε να δώσουμε δύναμη στον κόσμο μέσα από τη μουσική».

Οι δυσκολίες που έχεις αντιμετωπίσει εσύ, προσωπικά, σε αυτό τον χώρο;

Η πιο σημαντική δυσκολία για μένα, όλο αυτό τον καιρό που ασχολούμαι με τη μουσική, πιο πολύ θα έλεγα ότι είναι να ισορροπήσω τη δουλειά μου με τη μουσική, δηλαδή τα ωράρια της δουλειάς μου με τη μουσική. Άμα σχολάς, ας πούμε, απ’ τη δουλειά σου 8 η ώρα το βράδυ και 9 η ώρα πρέπει να ’σαι σε ένα live ή αν πρέπει να φύγεις απ’ τη δουλειά σου μια-δυο ώρες [00:20:00]νωρίτερα για να προλάβεις ένα αεροπλάνο, να είσαι στις 23:00 στη Θεσσαλονίκη, ας πούμε, ή στην Καβάλα, οπουδήποτε, στην Κρήτη... Πιο πολύ δυσκολία εγώ αντιμετώπισα εκεί πέρα, ας πούμε, στο πώς να ισορροπώ, να ’μαι σωστός, και στην κανονική μου δουλειά και στη μουσική.

Οπότε κάνεις και κάτι άλλο για να βιοποριστείς εκτός απ’ τη μουσική...

Ναι, η κανονική μου δουλειά είναι μάγειρας. Κάνω αυτή τη δουλειά από πιτσιρικάς, από 20 χρόνων, ας πούμε. Και πάντα, ας πούμε, είχα πάρει την απόφαση ότι δεν θέλω να δω τη μουσική σαν ένα τρόπο που θα ζω από αυτό, βιοποριστικό, ότι θα μου προσφέρει χρήματα, ότι θα ζω καθαρά με τα χρήματα που θα μου προσφέρει η μουσική. Ήθελα να ζω με τα χρήματα που θα βγάζω μόνος μου και, από κει και πέρα, αν η μουσική φέρνει χρήματα, καλώς να τα φέρνει και... Αλλα πιστεύω ότι αυτό. Είχα καταλάβει από μικρός ότι, άμα δεις τη μουσική καθαρά σαν επάγγελμα, θα πρέπει να βάλεις και αρκετούς περιορισμούς στην ελευθερία σου, κατά κάποιον τρόπο. Ότι εγώ, ας πούμε, κάθε χρόνο θα πρέπει να κυκλοφορώ κάτι για να ’μαι στην επικαιρότητα ή για δεν ξέρω κι εγώ τι, αν περιμένω από τη μουσική να μου δώσει λεφτά. Εγώ έχω επιλέξει να μη ζω μόνο από τη μουσική γιατί δεν θέλω να υπάρχει αυτό το πράγμα, ότι να νιώθω ότι... Να ’μαι με το ρολόι ότι πρέπει τον άλλο μήνα να κυκλοφορήσω κάτι, σε δύο μήνες να κυκλοφορήσω κάτι, να γράψω ένα άλμπουμ. Κάνω πραγματικά τη μουσική οπότε έχω όρεξη.

Οπότε δεν έχεις κάποιον στόχο, ας πούμε, κάθε χρόνο να βγάλεις καινούργιο άλμπουμ. Δεν υπάρχουν τέτοιοι περιορισμοί...

Όχι, όχι. Ναι, δεν έχω χρονοδιάγραμμα ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο, γιατί δεν με νοιάζει αυτή τη στιγμή... Τα έσοδά μου από τη μουσική δεν είναι το κύριό μου εισόδημα. Οπότε βγάζω πραγματικά μουσική όταν το ’χω ανάγκη να τη βγάλω.

Ποιο κομμάτι απολαμβάνεις πιο πολύ; Από την αρχή, του «Βρίσκω στίχους, συνθέτω μουσική, γράφω το κομμάτι, κάνω live», ποιο κομμάτι είναι αυτό που σ’ αρέσει πιο πολύ;

Πρώτα πρώτα θα ’βαζα το live. Το να λες ένα κομμάτι σου live είναι το πιο ωραίο της όλης διαδικασίας. Βλέπεις ακριβώς και το τι αντίκτυπο έχει στον κόσμο. Εκεί ακριβώς φαίνεται ένα κομμάτι πόσο πετυχημένο είναι ή πόσο έχει μιλήσει στον κόσμο. Οπότε σίγουρα το πιο διασκεδαστικό στην όλη υπόθεση είναι το live. Το δεύτερο πιο σημαντικό είναι η ώρα που έχεις τελειώσει το κομμάτι εσύ και το ’χεις στον υπολογιστή σου, πριν το δώσεις στον κόσμο. Όπου έχεις ένα πράγμα που τ’ ακούς κι εσύ πρώτη φορά. Δηλαδή όταν ακούς ένα τελειωμένο κομμάτι για τις πρώτες μία-δυο φορές, είναι τελείως άγνωστο όλο αυτό το συναίσθημα. Άμα το ακούσεις μετά, αφού ανέβει και θα το έχεις ακούσει δέκα φορές, τότε είναι τελείως διαφορετικό, σαν ν’ ακούς ένα άλλο κομμάτι. Οπότε, σίγουρα, το πρώτο που θα ’βαζα είναι το live και το δεύτερο όταν ακούς ένα κομμάτι τελειωμένο, μιξαρισμένο, έτοιμο προς κυκλοφορία, που τ’ ακούς για πρώτη φορά.

Αγαπημένο live;

Αγαπημένο live... Είναι πολλά αλλά, αν πρέπει να βάλω οπωσδήποτε ένα, θα ’βαζα στο «ΑΝ club» όταν είχαμε παίξει –δεν θυμάμαι ακριβώς χρονολογία–, όπου το hip hop δεν ήταν τόσο διαδεδομένο στην Ελλάδα. Δεν ερχόντουσαν... Δεν υπήρχανε πολύς κόσμος στις συναυλίες κτλ. Όπου είχαμε παίξει στο «ΑΝ Club», θυμάμαι, και είχαμε κάνει ρεκόρ εισιτηρίων, ας πούμε, για μέχρι εκείνη την εποχή, ας πούμε, όσο υπήρχε το «ΑΝ club». Βέβαια, σιγά σιγά τώρα τα πράγματα έχουν ξεφύγει. Τώρα ο κόσμος ακούει πολύ παραπάνω hip hop. Τα νούμερα στις συναυλίες έχουν εκτοξευθεί. Έρχεται δεκαπλάσιος κόσμος απ’ ό,τι ερχότανε παλιά. Αλλά εκείνο το live σίγουρα ήταν απ’ τα αγαπημένα μου γιατί ήμασταν όλοι μαζί, ήτανε και λίγο στις αρχές μας, ήτανε ακόμα πρωτόγνωρο όλο αυτό. Είχε πάρα πολύ κόσμο, είχε λιποθυμίες μέσα το live, είχε καπνογόνα μέσα στο «ΑΝ club», είχε ό,τι να ναι. Αλλά, ναι, το θυμάμαι αυτό το live πολύ.

[00:25:00]Πώς είναι το συναίσθημα να τραγουδάς μπροστά σε έναν κόσμο που του αρέσει τόσο πολύ αυτό που ακούει; Γενικά, όλο αυτό που περιγράφεις πώς είναι να το βιώνεις; Ακούγεται σαν να ’ναι κάποιου είδους έκσταση, ας πούμε.

Ναι, η αλήθεια είναι ότι εκείνη τη στιγμή, όταν παίζεις live, δεν προλαβαίνεις να καταλάβεις κιόλας ακριβώς τι νιώθεις. Σίγουρα έχεις πολύ αδρεναλίνη. Σίγουρα είσαι πολύ ενθουσιασμένος. Όλη η κατάσταση, ειδικά στις hip hop συναυλίες... Γιατί, εντάξει, δεν είναι ότι... Δεν κάνουμε, ας πούμε, έντεχνο ή δεν ξέρω κι εγώ τι. Ο κόσμος δεν είναι ήρεμος κάτω. Υπάρχει γενικά μια κατάσταση πιο πολεμική. Οπότε σίγουρα πολλή αδρεναλίνη και μετά, αφού τελειώσει το live, συνειδητοποιείς λίγο και αρχίζεις και θυμάσαι πράγματα. Λες «Α, κοίτα τι έγινε τότε», σου λένε πράγματα που δεν τα θυμάσαι καν, ας πούμε, που γίνανε στο live. Γενικά, είναι, ναι, πολύ καλό συναίσθημα, πολύ ωραίο.

Επί εποχής κορονοϊού τώρα, που ζούμε, πώς σε επηρέασε καλλιτεχνικά;

Η αλήθεια είναι ότι όλη αυτή η κατάσταση έχει επηρεάσει πάρα πολύ, βασικά, και τις δύο δουλειές μου, είτε είναι η μουσική είτε είναι η μαγειρική. Γιατί και η εστίαση έχει πληγεί πάρα πολύ από τον κορονοϊό, αλλά και οι μουσικοί έχουν να κάνουνε lives ένα χρόνο. Οπότε σίγουρα έχει επηρεάσει και οικονομικά. Σίγουρα έχει επηρεάσει και ψυχολογικά πάρα πολύ τον κόσμο, αλλά και εμένα. Αλλά μέχρι ένα σημείο, εντάξει, δεν θα τρελαθούμε κιόλας. Κάποια στιγμή όλο αυτό θα τελειώσει, δεν γίνεται να μην τελειώσει. Και ελπίζω δηλαδή ότι όλα θα επιστρέψουνε στην κανονικότητα που βρισκόντουσαν πριν. Τώρα θα ’ναι σε ένα μήνα, σε δύο, σε τρεις; Αν δεν συμβεί αυτό, τότε και σίγουρα μπαίνουμε σε άλλη διαδικασία και δεν ξέρω καν πώς θα εξελιχθεί το όλο πράγμα. Αλλά προς το παρόν νομίζω ότι πρέπει να μείνουμε ψύχραιμοι, ότι όλα θα πάνε καλά, να μην έχουμε διχασμό αναμεταξύ μας στην κοινωνία, να τσακώνεται ο ένας με τον άλλον ότι «Υπάρχει η πανδημία», «Δεν υπάρχει». Νομίζω ότι είμαστε σε μια κατάσταση λίγο να δούμε πρώτα τι συμβαίνει και σε δύο-τρεις μήνες θα ξέρουμε προς τα πού πάει το πράγμα, αν κάπου πάει. Ή θα επιστρέψουμε κανονικά στις ζωές μας. Κατά τα άλλα, εγώ αυτό που βρήκα μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση που επικρατεί τον τελευταίο χρόνο –ναι, χρόνο– είναι ότι προσπάθησα να αποκτήσω καινούργιες δραστηριότητες, ας πούμε. Κάνω πολύ ποδήλατο, έχω πιο πολύ ελεύθερο χρόνο. Έχω ξαναπάρει το ποδήλατό μου, που το είχα παρατημένο, και κάνω ποδήλατο. Ασχολούμαι με μοντάζ, να μάθω ένα πρόγραμμα να κάνω μοντάζ. Προσπαθώ να βρω καινούργια πράγματα ώστε να μάθω καινούργια πράγματα, να αποκτήσω καινούργιες δραστηριότητες. Και, φυσικά, κάνουμε ακόμα μουσική, η οποία προς το παρόν μένει στο ράφι και βλέπουμε.

Πολύ ωραία. Δεν έχω κάτι άλλο να σε ρωτήσω. Εγώ είμαι καλυμμένος, εκτός αν θες να προσθέσεις εσύ κάτι κλείνοντας την κουβέντα μας.

Τέλεια, Θοδωρή, ευχαριστώ πάρα πολύ για την κουβέντα. Τίποτα, να ’ναι όλος ο κόσμος καλά. Πάνω απ’ όλα, υγεία να έχουμε όλοι και όλα τα άλλα θα τα βρούμε στην πορεία.

Ευχαριστώ πολύ εγώ για τον χρόνο σου, Κώστα. Να ’σαι καλά.

Ευχαριστώ, ευχαριστώ.