[00:00:00]Καλησπέρα.

Καλησπέρα.

Θα μας πεις το όνομά σου;

Με λένε Olga Faleichyk.

Είναι Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου 2022 και είμαι με την Olga Faleichyk στη Γλυφάδα Αττικής. Εγώ ονομάζομαι Άννα Κλάδη, είμαι ερευνήτρια στο Istorima και ξεκινάμε. Πες μας λίγα λόγια για τη ζωή σου τώρα. Με τι ασχολείσαι;

Τώρα… Τώρα, η ζωή μου είναι ένα όνειρο. Ασχολούμαι με μακιγιάζ, είμαι θεατρικό makeup artist. Κάνω πιο πολύ σχεδιασμούς και εκτέλεση στο θέατρο, στο θεατρικό μακιγιάζ. Δεν ξέρω τι άλλο να πω. Εργάζομαι στο Εθνικό Θέατρο, συνεργάζομαι με πολλά θέατρα στην Αθήνα. Αυτό, πάνω κάτω, είναι η ζωή μου.

Πάμε λίγο πίσω. Πού γεννήθηκες και μεγάλωσες;

Εγώ γεννήθηκα στη Λευκορωσία. Μεγάλωσα, επίσης, εκεί. Οι γονείς μου θέλανε πάρα πολύ να γίνω κτηνίατρος, έγινα. Και μετά, έφυγα. Γιατί δεν ήθελα εγώ να γίνω κτηνίατρος, ήθελα να γίνω θεατρικός makeup artist, από πολύ μωρό, από πολύ νωρίς. Ζωγράφιζα, μου άρεσε πάρα πολύ η ζωγραφική. Γενικώς, ήμουνα καλλιτεχνικό «είναι», θα ’λεγα. Ήρθα εδώ, στην Ελλάδα, και δεν ξεκίνησα ακριβώς στην αρχή την πορεία μου, γιατί έπρεπε να μάθω πολλά πράγματα, όπως είναι η γλώσσα, όπως είναι να συνεννοούμαι, να γράφω. Μία πολύ ωραία μέρα, στα τριάντα πέντε μου χρονών –χρόνια μάλλον– είχαμε πάει σε ένα Tattoo Convention με την οικογένεια –έχω ένα παιδί. Τώρα δεν υπάρχει οικογένεια, υπάρχει το παιδί. Και εκεί, εντελώς ξαφνικά, με πλησίασε μία κοπέλα και μου είπε ότι μπορώ να συμμετέχω σε έναν διαγωνισμό από το ΙΕΚ Όμηρος και να βρω ένα επάγγελμα, γιατί υπήρχαν κάμποσα πολλά. Και με το που είδα αυτό που έγραφε, που ήθελα να γίνω, το θεώρησα πάρα πολύ σημαντικό, καρμικό, αν θέλεις, αν το πιστεύεις –εγώ όχι πολύ, αλλά τέλος πάντων. Και έβαλα την τζίφρα μου, έβαλα το κινητό μου και με το που θα κάνουμε τέσσερις, πέντε, δεκαπέντε γύρους εκεί, στο Tattoo Convention, με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν ότι κέρδισα την υποτροφία στο ΙΕΚ Όμηρος. Και εκεί, ξεκίνησε το όνειρο να πραγματοποιείται.

Λες ότι όταν ήσουν μικρή έκανες διάφορα, ζωγράφιζες κι αυτά. Θυμάσαι, έτσι, τι ήταν αυτό; Έβαφες τον εαυτό σου; Ζωγράφιζες στο χαρτί; Τι έκανες;

Όχι, εμείς ήμασταν πολύ φτωχή οικογένεια στην αρχή, πριν τον κομμουνισμό, γενικά, είναι ιστορικά γεγονότα. Είχα μόνο ένα παιχνίδι, το οποίο μου αγόρασε ο παππούς μου όταν ήμουν δώδεκα. Ήταν ένα σκυλάκι του τύπου κανίς, με πολλά μαλλιά όμως, το οποίο αυτό είχε γίνει μπλε, ύστερα είχε γίνει πράσινο, ύστερα το είχα… ό,τι έβρισκα –γιατί δεν είχαμε και πολλά– το μετέτρεπα σε κάτι άλλο. Οπότε, όταν… Περιττό να σου πω ότι όταν ήρθα στην Ελλάδα το ’χω φέρει μαζί μου. Και κάπου το ’χασα μετά, δεν θυμάμαι τι έγινε. Αυτό συνέχεια γινότανε κάτι, το οποίο ο μπαμπάς μου έλεγε ότι αυτό δεν είναι όνειρο, αυτό δεν είναι σωστό γιατί, ας πούμε, το θέατρο είναι κακό, δεν μπορείς να είσαι εκεί, γιατί οι άνθρωποι εκεί είναι πιο ελεύθεροι. Και τότε, στον κομμουνισμό, ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Βέβαια, και ο πατέρας μου, μηχανικός, δεν μπορώ να πω ότι είχε και μία μόρφωση τρελή, ώστε να ξέρει τι είναι. Απλά, το καθετί διαφορετικό –όπως και προ ολίγου, γιατί τώρα είμαστε λίγο πιο ελεύθεροι– ήταν κατακριτέο, δεν ήταν σωστό. Οπότε, αυτό το σκυλί όλοι το κοιτάγανε και όλοι μου λέγανε ότι: «Αυτή δεν είναι πολύ καλά», σαν να λέμε. Αυτό. Έκανα διαφορά. Στο σχολείο ζωγράφιζα συνεχώς, στο σπίτι μου συνέχεια έφτιαχνα χρώματα, κάπως… Και τώρα, αυτή τη στιγμή, αν πας στο σπίτι μου στη Λευκορωσία, το σπίτι είναι το μοναδικό σπίτι που είναι πράσινο. Όλα τα υπόλοιπα είναι μπεζ, πορτοκαλί, ξέρω ’γω, ένα ανοιχτό, ένα… Το δικό μας είναι τιρκουάζ. Έτσι. Έμεινε μάλλον από μένα. Ή το είχε κάποιος και το έκρυβε και το πήρα εγώ αυτό το καλλιτεχνικό.

Το θέατρο που το… είχες πάει; Τι σε γοήτευε; Ή το σκεφτόσουν; Πώς;

Το θέατρο. Καταρχάς, όταν είσαι από ρώσικη καταγωγή, είναι κάτι το οποίο είναι –πώς να πω;– κάθε εξάμηνο, όπως τα παιδάκια εδώ πηγαίνουνε κάπου, στους αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα, εμείς πηγαίναμε όπερα, θέατρο, πηγαίναμε σε αυτό. Ακόμα και οι μικρές πόλεις, πάντα, είχαν ένα θέατρο που προβάλλανε το… Εμένα με μάγεψε –πέρα απ’ την εικόνα– με μάγεψε η ταχύτητα του θεάτρου. Δηλαδή, θυμάμαι από παιδάκι που καθόμουνα και [00:05:00]κοίταγα και έβλεπα αυτές τις αλλαγές, η οποία ήταν πολύ γρήγορες και ήταν όλα γρήγορα. Και επειδή, έτσι, είμαι ένας άνθρωπος με ανησυχίες μάλλον… εκεί, δηλαδή, σκεφτόμουνα το τι είναι εκεί από μέσα. Από μέσα, από πίσω. Ότι, σίγουρα, εκεί από πίσω είναι πιο ωραία από το να το βλέπεις από μπροστά. Κάπως αυτό νομίζω ότι με μάγεψε. Πέρα απ’ ότι κάθε μήνα –τώρα, αν πάμε στο τώρα, νομίζω ότι η ευλογία αυτού του επαγγέλματος, γενικώς, στο θέατρο, είναι ότι κάθε μήνα, ενάμιση όταν κατεβαίνει μία παράσταση και ανεβαίνει άλλη, είσαι με άλλους ανθρώπους, κάνεις άλλα πράγματα. Αλλάζει το περιβάλλον συνεχώς. Δηλαδή, δεν βαριέσαι ποτέ. Νομίζω, αυτό.

Στην κτηνιατρική όταν ήσουνα, είπες ότι δεν ήθελες…

Ήμουνα σαν να ήμουνα σε ένα μέρος το οποίο δεν μπορούσα να καταλάβω. Κάθε μέρα, πήγαινα και έλεγα: «Εγώ, ας πούμε, εδώ τι κάνω εγώ;» Τα πήγα αρκετά καλά. Τελείωσα, πήγα να κάνω και πρακτική. Την οποία δεν την έκανα, η αλήθεια είναι αυτή. Και έφυγα. Είναι κάτι που, πρακτικά, και γενικώς, τα ζωάκια όλοι τα αγαπάμε, αυτά, αλλά δεν μπορούσα να βλέπω τον εαυτό μου μέσα σε ένα ιατρείο. Και όταν ήρθα εδώ, θα μπορούσα να δώσω ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α. Δεν μπορώ να φανταστώ. Και επειδή όλος ο κόσμος μιλάει για χρήματα, δεν θέλω να κάνω κάτι που δεν θέλω.

Πότε ήρθες, επομένως, στην Ελλάδα;

Εγώ ήρθα το 2001 προς 2002. Ήρθα… Μάλλον, απλά, ήθελα να φύγω από αυτό που δεν ήμουνα εγώ. Ας το κρατήσουμε αυτό. Θέλω να πω, υπήρχαν διάφορα, εννοείται, αλλά ας κρατήσουμε αυτό.

Ήρθες στο πουθενά; Δηλαδή, ήξερες κάποιον όταν ήρθες στην Ελλάδα;

Όχι, ήρθα στο πουθενά. Γενικά, νομίζω ότι όταν ο άνθρωπος πράττει πάνω στον… –τον θυμό να πω;– πέρα που είναι πάρα πολύ ραγδαίες όλες αυτές οι αποφάσεις, νομίζω ότι επειδή δεν φοβάσαι, επειδή είσαι θυμωμένος, δεν σκέφτεσαι. Δεν είναι καλό, δεν μπορώ να το προβάλω σαν καλό. Εγώ, όμως, έφυγα έτσι. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ. Όταν έφτασα στην Ελλάδα και κατάλαβα, στο αεροδρόμιο, ότι κανένας δεν μιλάει ρώσικα –επομένως εγώ, σαν τότε Σοβιετική, δεν μιλούσα αγγλικά– κατάλαβα ότι δεν… Δεν! Έκατσα, έκλαψα λίγο και μετά συνέχισα την πορεία μου. Πήγα στην Κάρπαθο, εκεί με περίμενε ένας κύριος με μία ταμπελίτσα που έγραφε «Olga Faleichyk» και πήγα σ’ ένα ξενοδοχείο και δούλευα καθαρίστρια. Αυτό ήταν η πρώτη μου δουλειά. Γενικά, είχα κάνει πολλές δουλειές για να μπορώ να φτάσω… είχα φτιάξει και νύχια, δηλαδή όλα, ό,τι είχε να κάνει με καλλιτεχνικά. Μέχρι εκείνη την… τριάντα πέντε χρονών, που έχει συμβεί αυτό με το ΙΕΚ Όμηρος. Κάπως έτσι ξεκίνησα εγώ.

Ξεκινάς, επομένως, στα τριάντα πέντε να σπουδάζεις. Πώς ήταν μέσα στο ΙΕΚ;

Μου έκανε, εμένα, μόνο ένα πράγμα εντύπωση, η οποία ήταν… Εννοείται, όταν πάνε τα παιδάκια στα ΙΕΚ και είναι δεκαεννιά χρονών, ενώ εγώ ήμουνα τριάντα πέντε πια, με ένα παιδί πέντε χρονών, ήξερα πάρα πολύ καλά τι θέλω. Έβλεπα παιδάκια τα οποία ίσως να μην είχαν καταλάβει το τι θέλουν ακόμα. Και γενικώς, νομίζω ότι είναι λίγο λάθος. Η κοινωνία πρέπει να είναι αντίστροφα. Πρέπει πρώτα τα παιδάκια να πηγαίνουν να κάνουν κάτι, να δουν πόσο δύσκολο είναι να δουλέψεις κάπου, για να μπορείς να διαβάσεις και να σκέφτεσαι ότι: «Τελικά, εγώ δεν θέλω αυτή τη ζωή». Τέλος πάντων, και στέλνουν τα παιδάκια και τα παιδάκια έρχονται και τα παιδάκια σπουδάζουν –κάποια σπουδάζουν, κάποια δεν σπουδάζουν. Εγώ, λοιπόν, τη διαφορά μου ήταν ότι ήξερα πάρα, πάρα πολύ καλά πια το τι θέλω. Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα. Δεν ήξερα ότι το Εθνικό Θέατρο είναι δημόσιο. Αυτό είναι… Υπήρχε ένα πρόβλημα. Όχι κάποιο πρόβλημα, απλά ήξερα ότι –έμαθα εκεί– ότι αν εγώ δεν τελειώσω μία σχολή, δεν θα μπορέσω ποτέ να πλησιάσω εκεί. Και επειδή αυτός ήταν ο στόχος μου… Στην πρώτη ημέρα γνωριμίας στο σχολείο, όταν η δασκάλα μας έλεγε ποια είναι ποια και ποιος είναι ο λόγος… Λοιπόν, όταν έφτασαν σ’ εμένα, εγώ είπα ότι το όνειρό μου είναι να μπω στο Εθνικό Θέατρο. Το οποίο γέλασαν όλοι, γιατί μου είπε η δασκάλα, επομένως, ότι είναι δημόσιο, δε ότι είμαι ξένη, και δε ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο το να μπεις. Η απάντησή μου ήταν ότι: «Εγώ, απλά, το θέλω. Δεν ξέρω πώς θα γίνει, δεν ξέρω κατά πόσο δύσκολο είναι, αλλά αυτό είναι το όνειρό μου και θα προσπα[00:10:00]θήσω». Αυτά. Αυτά θυμάμαι. Αλλά, γενικώς, ΙΕΚ Όμηρος –δηλαδή, όλα τα ΙΕΚ… Ας πούμε, τα παιδιά που θέλουν να γίνουν αυτό που είμαι εγώ, θα έπρεπε να υπάρχει ένα αντίστοιχο, μόνο για αυτό. Μία σχολή, αν θέλεις; Ένα κολλέγιο; Ένα κάτι. Γιατί είναι πολύ σοβαρό επάγγελμα. Δεν είναι επάγγελμα που λέμε: «Αχ, αυτή είναι μία κομμώτρια», ας πούμε, «Αυτή…» Όχι, είναι επάγγελμα, το οποίο ανταμείβεται, υπάρχει κύρος σε αυτό και υπάρχει και προορισμός και το τέρμα του. Δηλαδή, θέλω να πω, είναι σαν όλα τα άλλα επαγγέλματα. Γιατί στις σχολές τώρα, ας πούμε, είναι Αισθητική με Μακιγιάζ. Είναι πράγμα το οποίο είναι ανώφελο και άκυρο σε έναν άνθρωπο που δεν θέλει να μάθει Ανατομία, Δερματολογία αν θέλει να κάνει μακιγιάζ –μέσα, βάθος εννοώ. Αυτό.

Για να επιστρέψω λίγο πριν, όταν ήρθες στην Ελλάδα, με τα ελληνικά δυσκολεύτηκες; Πώς ήτανε η διαδικασία να τα μάθεις;

Τα ελληνικά. Είναι ακριβώς αυτό που σου είπα. Όταν δεν έχεις άλλη επιλογή… Εγώ δεν είχα άλλη επιλογή. Βασικά, είχα, μπορούσα να μάθω αγγλικά. Σκέφτηκα, όμως, ότι βρίσκοντας σε μία χώρα, η οποία εγώ, επομένως, ήρθα για να μείνω κάπως, ήταν πολύ άσχημο να μη μιλάω τη γλώσσα στο μέρος που ζω, στο κράτος που ζω. Και κάπως έτσι ξεκίνησα, το οποίο ήταν πολύ χαζό, γιατί ο κύριος που είχε το ξενοδοχείο που εγώ καθάριζα εκεί, μου είχε κάνει δώρο ένα CD… όχι CD Player, με κασέτα, το οποίο έχει, απ’ τη μία ήταν του Πλούταρχου και από την μία του Ρέμου. Εγώ δεν ήξερα καν ποιοι είναι αυτοί. Απλά ήταν, έτσι, μελωδικά κι αυτά και σιγά σιγά, κάπως, ακούγοντάς τα, καταλάβαινα ότι… Και μετά, έπαιρνα περιοδικά που φέρνανε και αντίγραφα αυτά που γράφανε και σιγά σιγά, σιγά σιγά… Επίσης, όταν δεν μιλάς καμία άλλη γλώσσα και δεν έχεις την ευκαιρία να επικοινωνήσεις, από μόνο του νομίζω ότι ο οργανισμός και το… είναι λίγο πιο γρήγορο. Οπότε εγώ, σε έναν χρόνο νομίζω, μπορούσα πια να επικοινωνήσω αρκετά καλά. Να καταλάβω τι μου λένε, βασικά. Αυτό.

Ωραία. Μέσα στο ΙΕΚ –είπες κέρδισες την υποτροφία για-

Δυόμισι χρόνια, δύο χρόνια ήτανε, νομίζω. Δύο χρόνια, ναι. Δύο χρόνια και ήταν –δεν θυμάμαι– κάτι απ’ το ποσό. Δεν είναι ότι την κέρδισα όλη, ήταν κάτι απ’ το ποσό. Αλλά νομίζω ότι ήταν ένα πάρα πολύ έξυπνο promo. Αυτό.

Όταν ολοκλήρωσες τις σπουδές σου, τι κάνεις μετά;

Ναι. Λοιπόν, δεν ξέρω, πολλές φορές στη ζωή μου έχω σκεφτεί ότι ίσως είμαι ευλογημένη ή ίσως πάλι, όταν θέλει κάτι κάποιος πάρα, πάρα πολύ, πάρα, πάρα πολύ και δεν σκέφτεται ότι θέλει κάτι άλλο, νομίζω ότι κάπως έτσι γίνεται. Εγώ, στο τέλος του έτους, επειδή ΙΕΚ Όμηρος δεν ήταν κάτι… Ήταν σοβαρό, δηλαδή, αυτό που κάναμε, κάναμε και μεταπτυχιακή, δίναμε εξετάσεις και στη Δερματολογία, δηλαδή ήταν σοβαρό γεγονός. Στην αρχή, εγώ ήρθα σαν… Λέω: «Εντάξει». Όταν τελείωνε το έτος, έχουμε κάνει μεταπτυχιακές, και μας ανακοινώνουν, λοιπόν, ότι πρέπει εμείς να κάνουμε πρακτική. Η πρακτική είναι χωρίς αμοιβή. Εγώ είπα ότι εγώ δεν θέλω να πάω. Γιατί το ΙΕΚ, σου πρότεινε, επειδή η βασική σου δομή ήτανε Αισθητική, σου πρότεινε κάποια Κέντρα Αισθητικής, κάτι που δεν με ενδιέφερε καθόλου. Και λέω εγώ στη διευθύντρια, τότε, ότι: «Εγώ θέλω να πάω στο Εθνικό». Μου λέει: «Κορίτσι μου, αυτό τώρα, δεν ξέρω. Κοίτα, πήγαινε και μίλα. Υπάρχουν τα γραφεία. Πήγαινε», λέει, «εμείς, άμα θέλεις, μπορούμε να πάρουμε τηλέφωνο, εκ μέρους μας» κι αυτά. Και αποφασίζω, λοιπόν, και πάω. Και πάω και συναντάω εκεί μία κυρία –την οποία τώρα δεν νομίζω εργάζεται, δεν θυμάμαι καλά. Και πάω εκεί και λέω: «Ξέρετε κάτι; Αυτό είναι το όνειρό μου και θα ‘θελα πάρα πολύ να συμβεί και δεν με νοιάζει το πώς θα συμβεί». Και μου λέει: «Κορίτσι μου, κοίταξε να δεις, εμείς γενικώς… Θα δούμε, τώρα, τι θα γίνει». Λοιπόν, και νομίζω ότι πέρασε μία εβδομάδα; Και με πήραν τηλέφωνο. Άννα, νόμιζα εκείνη την ημέρα ότι είχε κατέβει, δεν ξέρω, ο Θεός; Και έλεγα ότι: «Εγώ αύριο θα πάω στο Εθνικό!» Και μπαίνω στο Εθνικό, ανοίγω την πόρτα και νιώθω ότι δεν έχω φύγει ποτέ. Και λέω ότι τελικά, μάλλον, όλα αυτά –βλέπεις[00:15:00]; Ναι. Ότι όλα αυτά, όταν είναι να γίνουν, ή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, γίνονται.  Και φτάνουμε στο πριν εξίμισι χρόνια νομίζω, εφτά –δεν θυμάμαι– το οποίο ξεκινάει η ζωή μου να ανοίγω πόρτα από μία ζωή κανονική μου, που είμαι κάτι άλλο, και να μπαίνω σε μία άλλη ζωή. Αυτό γινότανε κάθε βράδυ. Αλήθεια, να σου πω ότι δεν σκέφτηκα ούτε μία φορά, μία στιγμή ότι εγώ έξι μήνες δουλεύω χωρίς χρήματα. Δεν το κατάλαβα ποτέ μου. Και ξεκινάει ένα ταξίδι που, στην αρχή, όλος αυτός ο κόσμος, από μέσα, σου φαίνεται κάπως διαφορετικός. Τον περίμενες ότι θα είναι διαφορετικός. Αυτά τα κείμενα, όλα αυτά, μαγεύτηκα. Μαγεύτηκα από τους ανθρώπους που, ακόμα δεν έχουν τελειώσει τη μία παράσταση, κάνουν πρόβα για την άλλη παράσταση. Έχουν ένα πάκο χαρτιά με τα λόγια γι’ αυτό που παίζουνε και έχουνε, αντίστοιχα, το μετά. Σκεφτόμουν ότι όλα αυτά –η μουσική, όλο αυτό. Μαγεύτηκα και σκέφτηκα ότι δεν θέλω να φύγω. Αυτό.

Και;

Δεν ήθελα να φύγω. Και τελειώνει η πρακτική μου, λοιπόν. Εγώ, μέσα στην πρακτική μου, έχει ανεβάσει τότε ο κύριος Καραθάνος –κάνει να πω ονόματα;

Φυσικά.

Ο κύριος Καραθάνος έχει ανεβάσει την «Οπερέτα». Ήτανε βάση την πρακτική μου, οπότε, εγώ εκεί έκανα εκτέλεση, βοηθούσα λίγο… Τον επόμενο χρόνο –εγώ, τον Ιούλιο τελείωσε η πρακτική μου– τον επόμενο χρόνο, ο κύριος Καραθάνος θα ξανανέβαζε πάλι την παράσταση και, πολύ απλά, με ζήτησαν και πήγα. Και έτσι μου κάνανε ξανά πρόσληψη. Ήταν αυτά τα μικρού διαστήματος και έτσι, έτσι, έτσι, έχω φτάσει εδώ.

Πόσες παραστάσεις περίπου έχεις κάνει μέχρι τώρα; Και στο Εθνικό και εκτός;

Νομίζω, βασικά τώρα, φέτος, επειδή πραγματικά πιστεύω –πέρα από κάποιες ατυχίες της οικογένειάς μου, που πια δεν έχω οικογένεια– αυτό ήταν η χρονιά μου. Έχω κάνει δύο Επιδαύρους με δύο διαφορετικές παραστάσεις, μία ήταν του Εθνικού και μία εκτός Εθνικού. Έχω κάνει πάρα πολλές παραστάσεις με καινούριους σκηνοθέτες. Νομίζω ότι τώρα έχω φτάσει στα πενήντα τέσσερα με πενήντα έξι παραστάσεις, τα οποία, σε όλα, έκανα και σχεδιασμό και εκτέλεση στη φωτογράφιση και promo. Γενικά, στο Εθνικό δουλεύω και κάνω και σχεδιασμό και εκτέλεση. Οπότε, όσο πάει η παράσταση, κάθε μέρα είμαι εκεί και βάφω. Στα έξω θέατρα, κάνω το promo βίντεο, κάνω σχεδιασμό και μετά το παραδίδω στα παιδιά, οι οποίοι είναι της πρακτικής –να, εκεί που φτάνουμε τώρα–, τους μαθαίνω τι πρέπει να κάνουνε και φεύγω, παραδίδοντας το έργο. Μια στο τόσο, ξαναγυρίζω, έτσι, για να δω τι γίνεται. Αυτά.

Θέλεις να ελέγχεις το αποτέλεσμα; 

Όχι να ελέγξω. Θέλω –δεν είναι έλεγχος– θέλω απλά… γιατί και σ’ εμάς έχει συμβεί αυτό. Όταν καθημερινά κάνεις το ίδιο πράγμα, χαλαρώνεις. Δεν κάνει να χαλαρώνεις, γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι live. Αυτοί οι άνθρωποι βγαίνουν και αυτός που να τους δει μία φορά, να τους δει έτσι. Κι εγώ δεν θέλω να τους δει, έστω μία φορά, κάπως διαφορετικά. Αυτό δεν έχει να κάνει με το ότι θέλω να είμαι αυστηρή ή θέλω να επιβάλλω τους δικούς μου κανόνες. Όχι. Αυτό είναι το επάγγελμα, κάθε μέρα, κάθε μέρα ζεις σαν μία καινούρια μέρα. Δεν μπορείς να πεις: «Σήμερα», ας πούμε, «δεν θα το κάνω αυτό». Δεν γίνεται, γιατί έχει να κάνει με ανθρώπους, που… Αυτό.

Ποια είναι, λοιπόν, η διαδικασία –αρχικά, του σχεδιασμού; Έχεις εσύ… Προτείνεις στους σκηνοθέτες; Πώς γίνεται η διαμόρφωση;

Συνήθως, υπάρχει κάποια μακέτα, λέμε «λευκή μακέτα» που μπαίνουν όλοι οι συντελεστές και συζητάνε για το όραμα που έχει ο σκηνοθέτης. Το μακιγιάζ και το μαλλί, συνήθως, πάνε μαζί με τους ενδυματολόγους. Το οποίο, ο ενδυματολόγος, σαν πρόταση, προτείνει κάποια κοστούμια που έχει κάνει μακετάκι, αυτό, και τη βλέψη του για το μακιγιάζ. Και μετά, δουλεύουμε στο αποτέλεσμα. Εννοείται, και από κει υπάρχει και από δω υπάρχει. Προτείνουμε, γενικώς, και ταιριάζουμε ό,τι ταιριάζει. Λοιπόν, στη μακέτα εγώ… Γενικώς, όπου πάω, επειδή θέλω πάρα πολύ ο σκηνοθέτης, που είναι το όνειρό του, να το βγάλει προς τα έξω –γιατί θεωρώ ότι είναι δικό του το έργο αυτό. Χωρίς να θέλω να προσβάλλω κανέναν, όλοι είμαστε μαζί. Απλώς[00:20:00], το όραμα, το όνειρο το έχει ο σκηνοθέτης, αυτός κάπως το βλέπει. Και απλά, μας φωνάζει κάπως όλους μαζί για να είμαστε συνεργάσιμοι. Εμένα ο στόχος μου είναι να κάνω αυτό που βλέπει, γιατί θεωρώ ότι πρέπει να δει αυτό που βλέπει, γιατί μετά, απλά, το αλλάζεις όλο. Αυτός είναι ο στόχος μου. Αυτός είναι ο επαγγελματικός μου προορισμός. Υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι, με άλλες σκέψεις.  Και μετά, ξεκινάμε τις πρόβες. Στις πρόβες, λοιπόν, εγώ πάω στις πρόβες από το κείμενο και μετά. Θέλω να βλέπω το κείμενο, θέλω να ακούω όταν διαβάζουν, θέλω –αν υπάρχει η δυνατότητα. Ας πούμε, στο Εθνικό… Γενικώς, σε ό,τι είμαι τώρα εδώ, σε ό,τι είμαι, το οφείλω στο Εθνικό Θέατρο. Τις γνωριμίες μου, τα έργα μου, όλα, όλα τα οφείλω σε αυτό το μέρος. Στο Εθνικό Θέατρο, λοιπόν, επειδή είμαι καθημερινά, έχω πάρα πολλές ευκαιρίες να δω πράγματα, να ακούσω, να μάθω, να βλέπω. Λοιπόν, όταν ξεκινάει μία παράσταση και είναι στα κείμενα, στα καρεκλάκια, που ακόμα δεν βγάζει πολύ άκρη, αλλά αρχίζεις από τις εκφωνήσεις και με όλα αυτά καταλαβαίνεις το τι πάει να γίνει. Οπότε, σιγά σιγά, σαν να χτίζει έναν χαρακτήρα. Και σιγά σιγά, όταν στήνεται το έργο, σιγά σιγά, αρχίζεις και –εμένα, προσωπικά, μου έρχονται εικόνες οι οποίες καμιά φορά, τις περισσότερες φορές, μου μένουνε και πάμε προς τα εκεί. Γενικά, μου αρέσει… Στα θέατρα έξω, δεν έχεις τη δυνατότητα αυτή. Δηλαδή, δεν μπορείς να παρακολουθήσεις όλο αυτό, γιατί στο promo video ακόμα, το μόνο που έχεις είναι η εικόνα. Γίνεται πολύ πιο απλά. Έρχεται ο ενδυματολόγος, σου δείχνει κάποιες εικόνες, λες αυτά, βλέπεις τα ρούχα, βλέπεις τα χρώματα, βλέπεις αυτά. Πάντα, σε έναν ηθοποιό, στη μία δοκιμή, πάντα να ρωτάω πώς είναι ο χαρακτήρας του. Αυτό, δεν ξέρω, το έχω σε τικ. Και πολλές φορές, με κοιτάνε και δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί το ρωτάω. Ρωτάω: «Τι είναι ο χαρακτήρας σας; Τι υποδύεστε; Ότι;» Τώρα, όποιοι έχουν δουλέψει μαζί μου, το έχουν μάθει πια και κάθονται και μου λένε: «Όλγα, είμαι αυτό, αυτό, αυτό». Η οποία, νιώθω ότι κάπου συμμετέχω. Αυτό.

Τι είναι το θεατρικό μακιγιάζ, λοιπόν, για σένα; Γενικά;

Λοιπόν, επειδή κατά καιρούς έχω πάει και έχω κάνει σεμινάρια και έξω, επειδή είναι η μαμά μου, μένει εκεί, οπότε πηγαίνω καμιά φορά –τώρα έχω να πάω πολύ καιρό, γιατί έρχεται η μαμά μου– για μένα το μακιγιάζ, και για τους έξω επαγγελματίες makeup artists, είναι προσωπείο, είναι ένα μέρος κουστουμιού. Για μένα. Πέρα που στην Ελλάδα, ας πούμε, δεν το θεωρούν έτσι. Ή δεν το θεωρούν ή δεν το σκέφτονται, προφανώς. Δεν ξέρω, εγώ νιώθω –μπορεί να περιαυτολογώ– ότι αυτοί οι άνθρωποι, από τη στιγμή που τους βάφουμε, τους ντύνουμε, τους βοηθάμε να μπούνε εκεί που πρέπει να μπουν. Και γενικά, εάν σκεφτόμαστε, ας πούμε, και λέγαμε ότι –και παραδεχόμαστε μάλλον– ότι, χωρίς τον ηθοποιό, κανένας μας δεν θα υπήρχε, ούτε μεγάλος ούτε μικρός ούτε πιο ψηλά, στέλεχος, ούτε πιο κάτω. Δεν θα υπήρχε, γιατί δεν θα είχαμε υλικό να δουλέψουμε, είναι πολύ απλά. Και επειδή εγώ δεν δούλεψα ποτέ μου για κάποιον άλλον, εμένα μου αρέσει πάρα πολύ να δουλεύω με τους ηθοποιούς και για τους ηθοποιούς, γιατί θεωρώ ότι αυτοί οι άνθρωποι αδικούνται πάρα πολύ πολλές φορές. Δαπανίζουν τη ζωή τους, την προσωπική τους τη ζωή, δεν προλαβαίνουν να κάνουν τίποτα και, στο τέλος, ποτέ δεν ξέρεις και ποια να είναι η κατάληξη. Εγώ θεωρώ ότι μόνο με αγάπη και καταλαβαίνοντας τον άνθρωπο που κάνει όλο αυτό το δύσκολο, μπορεί να βγει το αποτέλεσμα. Και στο μακιγιάζ συμβαίνει αυτό, ότι εκείνη την ώρα δεν θα είμαστε φίλοι, αλλά εκείνη την ώρα θα έχουμε μία ανταλλαγή ενέργειας, άμα θέλεις να πούμε έτσι, το οποίο, αυτό, μετά μένει. Και σε ό,τι κάνεις, απλά, συμβαίνει. 

Πώς είναι μία τυπική μέρα σου στο θέατρο;

Είναι υπέροχη. Λοιπόν, το ωράριό μου είναι τέσσερις με δώδεκα. Έρχομαι, λοιπόν, τέσσερις η ώρα, στήνω τον πάγκο μου με αυτά που πρέπει να κάνω και ξεκινάμε προετοιμασία. Ξεκινάμε πάντα από Χορό, το οποίο είναι μπόλικοι ηθοποιοί, για να βγει η περισσότερη δουλειά, να φύγει. Και ξεκινάμε. Και περίπου, γύρω στη μία ώρα και σαράντα λεπτά, ας πούμε, τώρα, σε αυτήν την παράσταση που είμαι, βάφονται είκοσι τέσσερα άτομα. Δεν ξέρω πώς συμβαίνει, μη με κοιτάς, δεν ξέρω. Μάλλον με μία σωστή ροή, να πω έτσι. Και γίνουμε την προετοιμασία, βάφονται όλοι, χτυπάει το πρώτο κουδούνι. Στο πρώτο κουδούνι που χτυπάει, είναι ένα τέταρτο πριν ξεκινήσει η παράσταση, οπότε πρέπει ήδη να είναι όλοι έτοιμοι. [00:25:00]Μπορείς να αφήσεις δύο άτομα, έτσι, για αυτό… Και στο τρίτο κουδούνι, που ξεκινάει η παράσταση, δεν τελειώνει για μας αυτό. Το θέατρο δεν είναι αυτό –του δίνουμε μία εικόνα και φεύγουμε πάμε σπίτι μας και την άλλη μέρα… Όχι. Γιατί εάν πότε κάποιος μπει στο πίσω, στο stage, και να δει το τι αυτοί οι άνθρωποι… το πώς επεξεργάζονται όλα αυτά τα ρούχα, που είναι αμέτρητα, που έχει να αλλάξει καπέλο, μαλλί, δεν ξέρω –όχι βρακί. Όλα αυτά, γίνονται με πάρα πολλούς ρυθμούς. Όταν, λοιπόν… εγώ είμαι εκεί για ό,τι χρειαστεί. Υπάρχει ενδύτρια που τους βοηθάει να ντυθούν, καμιά φορά δεν προλαβαίνουν, οπότε, αυτό… Υπάρχουμε εμείς –εγώ, ας πούμε, αν έχω να αλλάξω κάτι στο πρόσωπο, το κάνω εκεί, επιτόπου. Ο χρόνος που υπάρχει, ο πιο μεγάλος μπορεί να είναι ένα λεπτό, μετά μπορεί να είναι δέκα δευτερόλεπτα, είκοσι πέντε δευτερόλεπτα, όλο αυτό. Και το πιο βασικό είναι ότι ο ηθοποιός την ώρα εκείνη θα ιδρώσει και εσύ προσπαθείς να τον έχεις αλαβάστρινο, γιατί όταν θα βγει, θα είναι αυτό που πρέπει να είναι. Αυτό είναι. Και μετά ξεβάφονται, μαζεύουμε, λέμε: «Καληνύχτα, θα τα πούμε αύριο», καμιά φορά φιλιόμαστε, αγκαλιαζόμαστε –τώρα, στον κόβιντ, όχι– και πάμε σπίτια μας.

Υπάρχουν δουλειές που έχεις ξεχωρίσει, μέχρι τώρα, που έχεις κάνει;

Υπάρχουν και δουλειές που έχω ξεχωρίσει, υπάρχουν και άνθρωποι που έχω ξεχωρίσει αλλά όχι από την επαγγελματική τους προσέγγιση. Ας πούμε, ο άνθρωπος που πίστεψε σ’ εμένα και έχουμε μία πάρα πολύ καλή συνεργασία, είναι ο κύριος Κακλέας. Ο κύριος Κακλέας ανέβαζε μία παράσταση που λεγόταν «Το παιχνίδι της σφαγής», η οποία ήταν πάρα πολύ δύσκολη παράσταση. Είχε εικαστικά πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλές αλλαγές, πάρα πολύ κόσμο, πολλά κοστούμια, πολλά… Να σου δώσω να καταλάβεις ότι ξεκινούσαμε μακιγιάζ του ζωγράφου του Dix και τελειώνανε άρρωστοι και πεθαμένοι. Όλο αυτό μέσα σε δύο ώρες. Εγώ μόνη μου όλα αυτά έπρεπε να τα κάνω. Ένας έμπαινε, ένας έβγαινε και χαλούσε, χαλούσε, χαλούσε, μέχρι που οι άνθρωποι πεθαίνανε. Εγώ, τότε, ήταν μόλις τελείωσα την πρακτική μου. Δεν υπήρχε περίπτωση… Δηλαδή, ακόμα κι εγώ, νομίζω, θα έλεγα: «Παιδιά, εντάξει! Τι είναι αυτό; Εγώ εδώ ήρθα να κάνω πράγματα». Και όμως, αυτός ο άνθρωπος πίστεψε σ’ εμένα. Βγήκε μία υπέροχη δουλειά. Νομίζω ότι είναι μία παράσταση που δεν θα την ξεχάσω ποτέ, από άποψη ανθρώπων, από άποψη όλων, όλων, όλων. Και όταν μετά, στο τέλος, όταν κατεβαίνει η παράσταση και παίρνεις ένα «μπράβο»… Θα πω όνομα. Είναι ο κύριος Κακλέας, εννοείται, και είναι και η κυρία Μανωλοπούλου, που ήταν η ενδυματολόγος αυτής της παράστασης, η οποία νομίζω ότι είναι η γυναίκα που με καθοδήγησε με ό,τι τρόπο μπορούσε στο πώς πρέπει να κινούμαι στο θέατρο και το τι πρέπει να κάνω. Στο να παρακολουθώ τις αντιδράσεις των ανθρώπων, για να μπορώ να καταλάβω πού πρέπει να πάω. Αυτό. Ήθελα πάρα πολύ να το πω αυτό και το είπα. Και μετά, όλοι οι υπόλοιποι συνεργάτες, εννοείται ότι τους αγαπώ πάρα πολύ, εννοείται τους ξεχωρίζω πάρα πολύ. Απλώς, τον ανέφερα τον κύριο Κακλέα και τον κύριο Καραθάνο επειδή ήταν η πρώτη μου παράσταση στο Εθνικό και του οφείλω κάποια πράγματα –κάποια πράγματα… Του οφείλω αυτό που είμαι τώρα. Είναι και ο κύριος Κακλέας, που και μέχρι τώρα, ας πούμε, έχουμε συνεργαστεί πάρα πολλές φορές και νιώθω ότι είμαι ασφαλής, νιώθω ότι ο άνθρωπος αυτός με εμπιστεύεται. Αυτό για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αυτό.

Ποιες είναι οι δυσκολίες του επαγγέλματός σου;

Οι δυσκολίες. Δεν ξέρω, νομίζω ότι, όταν αγαπάς πάρα πολύ αυτό που κάνεις, νομίζω ότι οι δυσκολίες που έρχονται ή που φεύγουνε είναι κάπως ασήμαντες, κάπως που… Δεν μπορώ να βρω μία δυσκολία. Η μόνη δυσκολία που μπορώ να βρω είναι η κίνηση, ας πούμε, που –θέλω να πω, που είμαστε όλοι στους δρόμους. Όχι, δεν υπάρχει κάποια δυσκολία. Εγώ θεωρώ ότι όταν ξέρεις –όχι «ξέρεις», όταν νιώθεις το τι ακριβώς πρέπει να γίνει και το πώς και δεν φοβάσαι να το δοκιμάζεις, νομίζω ότι δεν θα είναι δυσκολία για σένα, όταν αγαπάς αυτό που κάνεις. Γιατί εγώ αγαπώ αυτό που κάνω, είναι –δεν ξέρω πώς να πω. Νιώθω ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν αυτό που θέλουν, ακόμα και αν είναι κάτι που σου λέει ο άλλος[00:30:00]: «Τι κάνεις εκεί; Είναι δυνατόν; Δεν θα συμβεί ποτέ». Νομίζω ότι πρέπει να πιστεύουμε στα όνειρα μας. Είναι τόσο λίγα πράγματα που πιστεύουμε πια, γιατί πια δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Πρέπει να πιστεύεις. Πρέπει να πιστεύεις ότι αυτό που θέλεις κάποια στιγμή θα γίνει. Αλλά θα το κάνεις κάτι γι’ αυτό, δεν θα κάτσεις και να λες: «Αχ, πιστεύω ότι θα γίνω αστροναύτης» και… Όχι. Πρέπει να κάνεις. Πρέπει να βαδίζεις προς το… Κι ας είναι step by step, ας είναι σιγά σιγά, δεν γεννήθηκε κανένας έτσι.

Είπες εσύ, στην Ελλάδα, τον σχεδιασμό του μακιγιάζ τον βάζουν όλο μαζί με το ενδυματολογικό. Θα ήθελες, ας πούμε-

Εγώ, ας πούμε, αυτό θα… Είχα περιέργεια μεγάλη, ας πούμε, τώρα, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, παρακολουθώ πάρα πολύ όλα τα βραβεία –βραβεία κοινού και, και, και. Στο θέατρο, ας πούμε, το μακιγιάζ το βάζουμε με τους ενδυματολόγους. Αλλά και που τους βάζουμε, δεν αναφέρουμε, αναφέρουμε απλά αισθητική εικόνα, ότι αισθητικά, αυτό. Στον κινηματογράφο και στο σινεμά υπάρχει βραβείο μακιγιάζ και μαλλιών. Το θεατρικό μακιγιάζ, που είναι πιο έντονο και πιο καλλιτεχνικό, αν θέλεις –εξαρτάται και από την εκτέλεσή του– νομίζω ότι θα έπρεπε να όφειλε να βραβευθεί. Να όφειλε, εμείς, που δίνουμε κάθε μέρα αυτόν τον αγώνα, να πάρουμε ένα «μπράβο». Πολλές φορές, ας πούμε, δεν μας περιλαμβάνουν καν στη λίστα των συντελεστών. Και απορώ, απορώ το γιατί. Διότι υπάρχει, και αυτό είναι εμφανές. Δεν μπορείς να πεις ότι αυτό το κάνουν οι ηθοποιοί μόνοι τους. Γιατί όταν δεν αναφέρεις, το υπονοείς. Είναι κάτι που, απλά, είναι άδικο. Και γενικά, εγώ, σαν άνθρωπος, προσπαθώ να μην αδικήσω και να μην αδικούμαι. Απλώς, αυτό. Λοιπόν, όπως έλεγα, να τα ξαναπώ, επί της βράβευσης –δεν ξέρω αν το είπα σωστά. Υπάρχει βραβεία στο σινεμά, στον κινηματογράφο, υπάρχει βραβείο μακιγιάζ και μαλλιά. Στο θέατρο, που είναι πιο εικαστικό και πιο δύσκολο –θεωρώ εγώ, χωρίς να ξέρω– δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει. Εγώ, ας πούμε, είχα ακούσει ότι βραβεύτηκα μαζί με τον ενδυματολόγο και είμαι τέσσερις φορές βραβευμένη κι εγώ δεν το ξέρω αυτό. Γιατί, οκέι, βραβεύεται ο ενδυματολόγος, δεν βραβεύομαι εγώ. Δεν με παίρνουν και μου λένε: «Αχ, Όλγα, μπράβο σου, βραβεύτηκες!» Και από μία τελείως… Μου ζητήσανε βιογραφικό –εκεί θέλω να καταλήξω, για να καταλάβεις το τι είναι όταν αγαπάς τη δουλειά σου και πας. Εγώ, ας πούμε, δεν έχω βιογραφικό. Δεν έχω. Δεν έχω, γιατί δεν ασχολήθηκα ποτέ. Γιατί μέχρι τώρα, σκέφτομαι όλη την ώρα ότι δεν έχω κάνει πράγματα για να μπορώ να πω: «Αχ, έχω κάνει αυτό!» Και γενικώς, χρειάζεται και μία, έτσι, ελάχιστη αυτοπεποίθηση σε αυτό που κάνεις. Γιατί βλέπω ότι πιο πολύ πιστεύουν οι άλλοι σ’ εμένα, παρά εγώ. Αυτό μου συμβαίνει μια ζωή. Και στην προσωπική μου ζωή, γενικώς, σαν άνθρωπος, εγώ απλά νιώθω –γιατί έτσι με μεγάλωσαν– ότι όσο πιο πολύ να δώσω, τόσο πιο πολύ να κάνω για κάποιον. Δεν ξέρω αν καταλαβαίνεις τι θέλω να πω. Και σε αυτό το πολύ, πολύ να δώσω, δεν καταλαβαίνω τι έχω δώσει. Απλά, προχωράω και πάω και πάω και πάω. Και όταν μου ζήτησαν βιογραφικό και έκατσα να το γράψω, δεν μπόρεσα. Δεν μπόρεσα, γιατί δεν μπόρεσα να γράψω ποτέ ότι: «Έχω κάνει αυτό κι αυτό κι εκεί…» Δεν ξέρω. Ή έπρεπε να πάρω όλα τα έργα και απλά να καταγράψω το τι έχω κάνει –που θα ήταν τίποτα. Και απλά, μετά, αποφάσισα ότι θα αφήσω τα έργα μου ή αυτά που κάνω να μιλάνε για μένα. Νομίζω ότι 2023 δεν χρειαζόμαστε πια, με τόσο social και αυτά, να έχουμε βιογραφικό. Να, ας πούμε, έχω τώρα εσένα. Θέλω να πω, δεν θα ασχοληθώ με κάτι που δεν μου ταιριάζει. Και μία ζωή έτσι έκανα. Δηλαδή… Δεν ξέρω. Αυτά.

Θα μπορούσες να φανταστείς τον εαυτό σου να κάνει κάτι άλλο;

Όχι. Όχι, και το λέω εκ του ασφαλούς, γιατί είναι αυτό που σου είπα, ότι θεωρώ ότι είναι τόσο δικό μου. Βέβαια, ποτέ δεν ξέρεις πώς τα φέρνει η ζωή, έτσι; Αλλά νομίζω ότι είμαι στο σωστό μέρος, στο σωστό timing και είμαι εκεί που ήθελα να είμαι. Το μόνο που θα ήθελα, εάν γινόταν, τώρα, ας πούμε, να μην ήμουνα σαράντα δύο χρονών, να ήμουνα τριάντα πέντε. Όχι από λόγο αυτό… Γιατί εάν, ας πούμε, τότε, ο πατέρας[00:35:00] μου να με άφηνε να κάνω αυτό που θέλω… Βέβαια, όλα έχουν το timing τους. Αυτά.

Ασχολείσαι αποκλειστικά με το θεατρικό μακιγιάζ;

Κοίτα, είχα κάνει διάφορες προσπάθειες. Πηγαίνω, βοηθάω συναδέλφους, δηλαδή, μπορεί να με πάρουν τηλέφωνο, να μου πουν: «Όλγα, θέλω…» Επειδή, πέρα από το αυτό, είμαι γρήγορη, λόγω ότι… Δεν ξέρω αν είμαι η καλύτερη makeup artist –να ξεκινήσουμε από αυτό– ξέρω, όμως, ότι είμαι η πιο γρήγορη. Και όλο αυτό είναι πάλι –ξανά πάλι, ξαναεπιστρέφουμε πάλι– είναι λόγω ότι στο Εθνικό βάφω κάθε μέρα, κάθε μέρα και αυτό, κάπως, πάει έτσι. Έχω πάει σινεμά, έχω κάνει μια ταινία, έχω κάνει μια σειρά. Είναι πάρα πολύ ωραία. Απλώς, μετά το θέατρο, είναι κάπως… Λες: «Τώρα εγώ εδώ, ας πούμε, τι κάνω;» Κατάλαβες; Δηλαδή, δεν σου κάνει εντύπωση. Ναι, βέβαια, είναι πιο λεπτομερής, είναι διαφορετικά, είναι άλλα τα προϊόντα. Αλλά στο θέατρο, απλά, εσύ δημιουργείς. Αυτό που κάνεις είναι δικό σου και το βλέπεις και το βλέπουν άλλοι και σου λένε κάθε μέρα –έχει κάθε μέρα απόδοση– κάθε μέρα σου λένε: «Πωπώ! Πώς με έκανες έτσι; Μα σε ευχαριστώ!» Και μετά πας σε άλλο μέρος και γνωρίζεις τους ανθρώπους που έχεις συνεργαστεί και παίρνεις αυτή την αγάπη πίσω. Είναι αυτό που λέω σε κάθε σκηνοθέτη που δουλεύει μαζί μου, ότι ό,τι ξεκινάει με αγάπη, τελειώνει με αγάπη, δεν μπορεί να είναι διαφορετικά. Ό,τι ξεκινάει με γκρίνια, κάπως βγαίνει προς τα έξω και κάπως τελειώνει έτσι. Οπότε, πρέπει να είμαστε όλοι μαζί. Όλοι μαζί. Και δε και μεν. Όλοι μαζί αυτό.

Άρα, τι σου δίνει χαρά; Αυτή η ομαδικότητα; Τι σου δίνει χαρά στο επάγγελμά σου;

Χαρά στο επάγγελμά μου. Χαρά στο επάγγελμά μου μού δίνει ότι οι άνθρωποι οι οποίοι συνεργάζομαι όλοι μαζί, πια, έχουν πληθύνει, έχουν γίνει πολλοί και θα γίνουν ακόμα πιο πολλοί. Όταν τους συναντάς κάπου αλλού και σε θυμούνται με κάτι πολύ ωραίο. Και επειδή εγώ εδώ, σε αυτήν τη χώρα, είμαι μόνη μου, εγώ και το παιδί μου. Δεν έχω, ας πούμε, τα Χριστούγεννα να μαζευτούμε οικογένεια κι αυτά, νομίζω ότι παίρνω αυτό που δεν έχω. Μου δίνει χαρά όταν ο ηθοποιός βγαίνει έξω και τον βλέπεις που έχει αυτοπεποίθηση, που ακόμα αν τον έχω κάνει εγώ –συγγνώμη– σύσκατο –συγγνώμη για την έκφραση– αυτός νιώθει ωραία. Όλο αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο, γιατί είναι ανταλλαγή αγάπης και ενέργειας εκείνη την ώρα. Κάθε μέρα ανταλλάζουμε την ενέργεια, κάθε μέρα γίνεται αυτό. Νομίζω, αυτό.

Αυτό που λες… Οι ηθοποιοί θα επέμβουν στο έργο σου; Πώς… 

Κοίτα, δεν έχει να κάνει… Νομίζω ότι έχει να κάνει με τον προσωπικό χαρακτήρα του καθενός. Δεν μπορώ να πω ότι: «Αχ, μου έχει συμβεί κάτι συνταρακτικό, που αυτό…» Απλώς, τα κορίτσια –όλα τα κορίτσια, έτσι;– όλα τα κορίτσια θέλουμε να είμαστε όμορφοι. Ωραία. Εάν, λοιπόν, ο ρόλος μας δεν είναι να είμαστε όμορφοι, εντάξει, αυτό δεν πολυαρέσει, είναι λογικό. Δηλαδή, εκεί, κάπως το συζητάς και του λες ότι… αυτό. Δεν μπορώ να πω ότι βρήκα ποτέ μου κάτι που δεν μπορούσα να τα βρούμε. Όχι, όχι. Απλώς, είναι λογικό, οι γυναίκες θέλουμε να είμαστε όμορφες. Πώς το λένε; Αυτό. Και απλά, υπάρχει κατανόηση. Κατανόηση, συζήτηση. Αυτό. Όχι, γενικώς, είμαι ευτυχισμένη, δεν έχω…

Έχει διαφορά να βάφεις κάποιον, ας πούμε, για ένα μικρό θέατρο –ας πούμε, στη Νέα Σκηνή– και αλλιώς θα τον βάψεις στην Επίδαυρο;

Εμένα, όχι. Εμένα, όχι. Διαφορά σε τεχνική, εννοείται, ναι. Αλλά σε ανθρώπινη φάση δεν… επειδή το ξεκίνησα τώρα, μπορεί να είναι και άκυρο. Εγώ δεν έχω πρωταγωνιστές, δεν έχω… Καταρχάς, εμένα με βοήθησε πάρα πολύ ότι εγώ δεν ήξερα κανέναν. Δεν παρακολουθώ τηλεόραση, δεν ξέρω ποιος είναι γνωστός, ποιος είναι… έχω πολλά παραδείγματα που δεν ήξερα. Και εμένα είναι όλοι άνθρωποι που συνεργαζόμαστε και όλοι πρέπει να είναι εντάξει του μέρους και του λόγου τους, εκεί που πρέπει να παίξουνε. Αυτό. Όσον αφορά το make up, εννοείται, έχει μεγάλη διαφορά, γιατί υπάρχει φώτα, υπάρχουν αποστάσεις, υπάρχουν αποχρώσεις φωτός. Η Επίδαυρος για μένα, καταρχάς, είναι ευλογία, για τον κάθε. Εγώ, που κάθε χρόνο κάνω έναν Επίδαυρο εδώ και εφτά χρόνια, και φέτος και πέρσι έκανα δύο έργα, θεωρώ ότι δεν υπάρχει καλύτερο. Πιστεύω και εύχομαι [00:40:00]σε όλα τα παιδιά που να θέλουν να ακολουθήσουν το επάγγελμά μου, να τους έχει συμβεί αυτό. Λοιπόν, στην Επίδαυρο το μακιγιάζ… Κάποτε, είχα Ρωσίδα makeup artist, που είχα πάει στη Λευκορωσία για να κάνω ένα σεμινάριο. Αυτή μας είπε ότι στα μεγάλα θέατρα –γιατί αυτή είχε δουλέψει στην Ισπανία, στην Ιταλία– μας έλεγε ότι στα μεγάλα θέατρα, ο ηθοποιός, όταν θα βλέπει την εικόνα του από κοντά, πρέπει να τρομάζει, για να είναι όμορφος εκεί πάνω. Κι εμείς της λέγαμε: «Τι λέει τώρα;» Μέχρι που έφτασα στην πρώτη Επίδαυρο. Το οποίο, εμείς εκεί πάμε από Τρίτη και κάνουμε δοκιμαστικά μέχρι την Πέμπτη, την πρεμιέρα, και μετά καθεξής. Από Τρίτη έως Τετάρτη, είμαι κάθε τρεις και λίγο πάνω, πάνω πάνω και πιο πάνω και πιο πάνω, και βλέπω ότι δεν βλέπω. Δεν βλέπω. Δεν υπάρχει λόγος να πάμε, αφού δεν βλέπω. Κατεβαίνουμε και ξανά δώσ’ του. Δηλαδή, αυτό ισχύει. Λοιπόν, στην Επίδαυρο οι ηθοποιοί θέλουν πολύ προδέρμ, γιατί με το που βλέπουν τον εαυτό τους, χαζεύουνε: Λένε: «Τώρα, πώς είμαι έτσι;» Αλλά όταν βλέπεις ότι όντως –γιατί υπάρχουν φωτογραφίες και αυτά– τα μεγάλα θέατρα θέλουν άλλο. Όπως και σε όλα, φαντάζομαι, και στον ήχο και στο φως και σε όλα, σε όλα. Αυτό. Είναι απλά μαγικό. Μπορεί να το κάνουμε πιο έντονο και αυτό, αλλά είναι πολύ ωραίο που μαζεύει, ας πούμε, δέκα χιλιάδες άτομα και λες ότι: «Ουάου! Όλο αυτό ήρθε για μας!» και… Αυτό.

Αυτή η πρώτη φορά στην Επίδαυρο, όταν μπήκες στο θέατρο…

Η πρώτη φορά στην Επίδαυρο, εγώ έκλαιγα. Γιατί; Γιατί είχαμε τη Μελίνα Παιονίδου που έκανε φωνητική και πάνε να κάνουνε ζέσταμα στο θέατρο. Εγώ είμαι στα καμαρίνια, στήνω τον πάγκο μου, νιώθω ότι είμαι στην Επίδαυρο και ότι πνίγομαι, δεν μπορώ… ναι… Και ακούω με άκρη του αυτιού μου ένα τραγούδι ρώσικο που τραγουδούσαμε εμείς στη χορωδία, στο σχολείο, που ήμουνα παιδάκι. Και λέω: «Δεν μπορεί, μου φαίνεται». Όσο το ακούω, όμως, το ακούω πιο έντονα. Και πάω και το ακούω. Ήθελα να σου πω ότι δεν μπορούσα να βάψω, επειδή έκλαιγα. Επειδή δεν μπορούσα να φανταστώ ότι έφτασα εγώ και ήταν σαν δώρο «πάρ’ το κι αυτό». Δηλαδή, άκουσα –και όχι απαραίτητα ότι είμαι πολύ… πατριωτισμός και αυτό, όχι, όχι. Ήτανε τόσο όλο… Ότι πρώτη φορά και ακούω ρώσικα εκεί μέσα και ακούω και το τραγούδι που… Το θεώρησα πάρα πολύ τυχερό. Και κάθε χρόνο που πάω, αυτό που λέω είναι να ξαναπάω και του χρόνου. Αυτό. Όταν τελειώνει η παράσταση και χειροκροτάνε και βγαίνουμε, εγώ το μόνο που σκέφτομαι είναι ότι θέλω του χρόνου να ξαναείμαι εκεί. Αυτό.

Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον σου;

Το μέλλον. Λοιπόν. Περιττό να σου πω ότι εγώ, γενικώς, σαν άνθρωπος, στη ζωή μου ό,τι ήθελα να έχω, το έχω, γιατί επομένως, δεν είχα ποτέ πάρα πολύ μεγάλα αυτά. Αυτή τη στιγμή θα ήθελα πάρα πολύ –κάποια στιγμή, όχι αυτή τη στιγμή, κάποια στιγμή, θεωρώ ότι έχω ακόμα χρόνο και πορεία– να μπορούσα να έχω ένα μέρος –δεν θα μπούμε στις λεπτομέρειες– που θα μπορούσα όλη αυτή τη μαγεία και την αγάπη στο θέατρο, να μεταδίδω σε άλλα παιδιά, τα οποία θα παίρνανε αυτό το όνειρο και θα το κάνανε δικό τους. Θα ήθελα πάρα πολύ να υπάρχει ένα τέτοιο μέρος. Που στην Ευρώπη, ας πούμε, για το θεατρικό μακιγιάζ δεν υπάρχουν πολλά πράγματα. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι σεμινάριο, είναι να πας κάπου, έτσι, απλά, επί πληρωμή, να το πληρώσεις έναν άνθρωπο που κάνουν σεμινάρια κι αυτά. Εγώ θα ήθελα να υπάρχει ένα μέρος, τέτοιο μέρος. Και θα ήθελα να υπάρχει στην Ελλάδα, γιατί έχουμε τόσα αρχαία θέατρα, είναι σαν να νιώθω ότι από δω βγήκε όλο. Όλο. Θεωρώ ότι θα έπρεπε να συμβεί. Έχουμε τόσα θέατρα και μπορούμε τόσο κόσμο να εκπαιδεύσουμε για να κάνουν αυτό που αγαπούν, πραγματικά. Δεν ξέρω, και γενικώς. Και γενικώς, κάντε όνειρα, κάντε ό,τι όνειρα θέλετε, πιστέψτε σε αυτό, μην ακούσετε κανέναν ποτέ. Γιατί, να, ας πούμε, κι εγώ, από τη Λευκορωσία ξαφνικά είμαι στην Ελλάδα εδώ και είκοσι χρόνια, κάνω αυτό που αγαπώ και θα συνεχίσω να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα. Και θα συνεχίσω, γιατί όλοι έχουμε δικαίωμα να έχουμε ένα όνειρο, ένα αποτέλεσμα. Και επίσης, κάτι πολύ σημαντικό, ποτέ δεν πρέπει να δουλεύουμε για λεφτά. Ο στόχος είναι, ναι,[00:45:00] είναι βιοπορικός, είναι, ναι… Όμως, μόνο κάνοντας αυτά που αγαπάς μπορείς να είσαι ευτυχισμένος. Και θα ’ρθουν και αυτά, γιατί είναι σαν φυσική ανταμοιβή για τον κόπο. Νομίζω, αυτό.

Είναι κάτι άλλο που θες να μοιραστείς; Που δεν έχουμε πει από την ιστορία σου; Κάτι που…

Τι να μοιραστώ, δεν ξέρω τι άλλο.

Όχι, κάτι άλλο-

Νομίζω ότι τα μοιράστηκα όλα. Απλά, θέλω να πω –εκεί ήθελα να καταλήξω– ότι ο καθένας μας νομίζει ότι η ιστορία του είναι ξεχωριστή, γιατί είναι η δική του. Εγώ θα ήθελα, ρε παιδί μου, όλα τα παιδιά –και τα παιδιά και οι άνθρωποι– να καταλάβουνε όταν βλέπουν μία παράσταση ότι όλο αυτό είναι τεράστιος κόπος από όλους. Γιατί όλο αυτό έχει ένα βάθος τριών μηνών, τεσσάρων μηνών, καμιά φορά έξι μηνών. Και όλο αυτό, όταν ερχόμαστε και βλέπουμε το θέατρο και βλέπεις ανθρώπους οι οποίοι, ας πούμε, έχω δει στην Επίδαυρο άνθρωποι να σηκώνονται και να φεύγουνε, θα πρέπει να σκέφτονται λίγο ότι ακόμα και αν κάτι γουστόζικο δεν είναι δικό σου, πρέπει να σέβεσαι τους ανθρώπους που έχουν κοπιάσει για αυτό. Όχι εμάς, τους ηθοποιούς –αλλά ναι, όλους. Αυτό το πράγμα, το να σέβεσαι,, νομίζω ότι είναι το καλύτερο που μπορούμε τώρα, το 2023, να σκεφτόμαστε και να έχουμε ως δεδομένο, ότι μόνο αν σεβόμαστε ο ένας τον άλλον και τον κόπο των άλλων και να αντιληφθούμε το τι δρόμο έχει κάνει ο καθένας. Γιατί, όπως είπα, ο καθένας μας νομίζει ότι είναι ξεχωριστός. Αυτό. Δεν έχω κάτι άλλο να προσθέσω. Ευχαριστώ πολύ ήθελα να πω.

Κι εγώ σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ. Αυτά.

Τέλεια.

Ευχαριστούμε πολύ. Ήθελα να σε ρωτήσω αν εσύ βάφεσαι, αν φροντίζεις τον εαυτό σου παραπάνω επειδή είναι αυτό το επάγγελμά σου.

Καλά, τώρα, να γελάσουμε. Όχι. Όχι. Όχι για κάποιο λόγο, απλά, όχι. Βέβαια, έχω και μία ιστορία από τότε που ήμουν λίγο πιο μικρή. Είχα πάει να κάνω ένα σεμινάριο και μπήκαμε, λοιπόν, στην αίθουσα δεκαπέντε –νομίζω ήμασταν δεκαπέντε– κορίτσια. Ήταν ιδιωτικό, ήταν private. Και πάμε εκεί, μπαίνουμε, ήταν μία μικρή αίθουσα, καθόμαστε στη θέση μας και έρχεται, λοιπόν, η κυρία που μας δίδασκε –δεν μπορώ να πω το όνομά της– και, έτσι, μπαίνει και λέει: «Γεια σας». Λέμε εμείς: «Γεια σας» Και κάνει, έτσι, μας βλέπει η καθεμία, ας πούμε, ξεχωριστά σαν να λέμε, δίνει μία βάση στο πρόσωπό μας. Και λέει: «Πολύ ωραία. Εγώ είμαι η τάδε, ήθελα να σας πω ότι το μάθημα δεν μπορεί να συνεχιστεί για αυτό το κορίτσι, για αυτό το κορίτσι, για αυτό το κορίτσι και για αυτό το κορίτσι». Και εμείς παθαίνουμε σοκ. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε το πώς. Επομένως, πληρώσαμε. Θέλω να πω ότι ήταν με πληρωμή. Και λέει: «Εννοείται, τώρα, ότι έχετε μία απορία, ας πούμε. Για να σας λυθεί οποιαδήποτε απορία, απλά θέλω να πω ότι δεν μπορεί να συμβεί σε αυτά τα τρία άτομα αυτό το μάθημα, γιατί βλέπω στο πρόσωπό τους ζωγραφισμένο ότι εκτελούν το έργο τους κάθε μέρα στον εαυτό τους. Έτσι δεν μπορούμε να πάμε μπροστά». Και τα κορίτσια φύγανε. Προφανώς, ήθελε να πει ότι όταν είσαι τόσο υπερβολική και θέλεις να δείξεις αυτό πάνω σου… Βέβαια, πολλές φορές βλέπω ότι, προφανώς, ψιλοϊσχύει. Εκείνη την ώρα, εμείς κοιταζόμαστε μεταξύ μας, διότι ήταν ένα σημαντικό ποσό για να κάνεις αυτό το σεμινάριο. Και όμως, η κυρία αυτή το δαπάνησε αυτό το ποσό, γιατί είπε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να διδάσκει αυτό που έχει να διδάσκει στους συγκεκριμένους ανθρώπους. Δεν το θεωρώ ρατσιστικό, δεν το θεωρώ κακό. Απλά, μετά, με την πάροδο του χρόνου, όντως είδα ότι συμβαίνει, ότι όταν συμβαίνει μία υπερβολή, δείχνει ότι ο άνθρωπος θέλει κάπως… να αναδείξει το ταλέντο του; Και είναι αυτό που είπα και πριν, ότι το ταλέντο, το να αναδείξεις πάνω σου, δεν έχει καμία σημασία –νομίζω εγώ. Έχει σημασία –βεβαίως, αν εσύ νιώθεις καλά. Βλέπω κάτι κορίτσια, ας πούμε, στα Εξάρχεια που, ουάου, και τους θαυμάζω, γιατί αυτό κάνουν κάθε μέρα. Κανένα πρόβλημα δεν έχω. Μη με κρίνετε σαν αυτό. Απλώς, τα έργα πρέπει να μιλάνε για σένα και όχι το… Αν είναι κάτι που σου πάει, αν είναι κάτι που θεωρείς ότι είναι ωραίο, ναι. Εδώ μιλάμε για υπερβολή όμως, μιλάμε ότι αυτά τα τρία κορίτσια, όντως, δεν μπορούσες να πάρεις τα μάτια από πάνω τους, γιατί[00:50:00] ήρθαν να κάνουν μάθημα. Και στην αρχή, ναι, κάπως απορήσαμε. Και μετά το καταλάβαμε ότι κάτι δεν πήγε καλά. Ότι η κυρία κάπου είχε δίκιο, κάτι ήξερε. Αυτό. Εγώ δεν μου αρέσει να βάφομαι. Και τώρα που μεγαλώνω, ακόμα πιο πολύ δηλαδή, δεν μου αρέσει. Γιατί δεν το βλέπω πάνω μου, έτσι, σωστά. Λες και το ’χω συνηθίσει; Ή, όταν ήμουν μικρή, δεν μ’ άφηναν να βαφτώ και μου ’φυγε; Δεν ξέρω, δεν βαφόμουν πότε. Αυτό.

Και κάτι άλλο ήθελα να σε ρωτήσω. Λίγο πολύ, τα είπες… Έτσι, ποιες είναι οι απαιτήσεις του επαγγέλματος από σένα; Πρέπει να είσαι γρήγορη; Τι χρειάζεται;

Το πρέπει να είσαι γρήγορη είναι το τελευταίο, είναι το στάδιο που φτάνεις λίγο… αυτό. Όχι. Το πρώτο απ’ όλα… δηλαδή, λένε ότι πρέπει να έχεις χέρι. Εννοείται, πρέπει να έχεις χέρι. Πρέπει να έχεις χέρι, αλλά δεν είσαι απαραίτητα να είσαι ζωγράφος για να μάθεις κάτι. Πρέπει να έχεις αίσθηση συμμετρίας, πρέπει να έχεις αυτά τα δεδομένα. Το πιο βασικό, όμως, πρέπει να είσαι ευέλικτος και θα πρέπει να σκέφτεσαι και να ξέρεις πού και πώς πρέπει να συμπεριφερθείς. Επειδή έχεις να κάνεις με πάρα πολλούς ανθρώπους. Αυτό είναι δικιά μου άποψη, δεν ξέρω. Και αμέσως μετά, πρέπει να υπάρχει καθαριότητα, γιατί έχει να κάνει με όψη του άλλου ανθρώπου. Αυτό πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε, είναι πολύ σημαντικό. Δεν σου λέω πως δεν είναι σημαντικό… Γιατί, θέλω να πω ότι το να βάφεις, κάπως, μπορούν να μάθουν όλοι, άσχετα με την πορεία. Αλλά το να μάθεις να είσαι καθαρός, να έχεις μία αξιοπρέπεια, να έχεις μία αντίληψη το ποιον έχεις απέναντί σου, αυτά νομίζω ότι είναι τα πιο σημαντικά, όχι μόνο στο δικό μου επάγγελμα, στο επάγγελμα που είσαι πολύ κοντά με τον άλλον άνθρωπο. Αυτό. Αλλά πρέπει να ξέρουνε κάποια βασικά πράγματα. Ας πούμε, όταν μας έρχονται τα κορίτσια –γιατί στο Εθνικό έρχονται κορίτσια και κάνουν πρακτική, τα οποία, κάποια βάφουν, κάποια όχι, έρχονται από κάποιες σχολές που είναι πάρα πολύ καλές, υπάρχουν… από κάποιες σχολές που τα παιδιά ξέρουν βασικά πράγματα… Και βλέπεις, ας πούμε, μου έχει τύχει ένα κορίτσι που έχει πάρα πολύ χέρι και πολύ αυτό… Άντε, όμως, που το κορίτσι δεν ήθελε. Της ήταν πολύ κοπιαστικό. Οπότε, εκεί, της λες μία: «Είσαι πολύ καλή, προσπάθησε», αυτό, αυτό… Δεν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο. Πρέπει να έχεις θέληση και πρέπει να ξέρεις –αυτό είναι πολύ σημαντικό– πρέπει να ξέρεις, από τη στιγμή που μπαίνεις στο θέατρο, ότι δεν μπαίνεις για διασκέδαση. Αυτό πρέπει να αγαπάς για να το κάνεις, γιατί είναι πολύ δύσκολο, γιατί είναι πολύ γρήγοροι οι χρόνοι, είναι πολλοί οι άνθρωποι. Εγώ, όταν γυρνάω το βράδυ σπίτι μου, δεν μπορώ να κοιμηθώ, γιατί έχω υπερένταση. Πρέπει να κάτσω, να κάνω ένα ντους, να κάνω αυτό, να κάνω μία προεργασία ολόκληρη για να μπορώ κάπως να ηρεμήσω. Γιατί υπάρχει αυτή η κίνηση, υπάρχει αυτή η… Και, αυτό. Όποιος θέλει να μπει στο θέατρο, πρέπει να ξέρει ότι έχει κόπο, δεν είναι απλά. Τι στο μαλλί, τι στο μακιγιάζ, τι στο ενδυματολογικό, υπάρχει πάρα πολύς κόπος. Και θα ήθελα πάρα πολύ να υπάρχουν άνθρωποι που να μπαίνουν και να βλέπουνε λιγάκι τι γίνεται εκεί από πίσω, εκεί. Ίσως, για να καταλάβεις το τι βλέπεις από μπροστά, πρέπει λιγάκι, καμιά φορά, να μπεις και από πίσω και να δεις όλο αυτό το όραμα το… αυτό, πώς βγαίνει. Αυτά.

Υπέροχα. Και πάλι σ’ ευχαριστώ πολύ.

Εγώ ευχαριστώ πολύ.