Είμαι ο Κωνσταντίνος Γλύκαντζης, είναι 5 Ιανουαρίου του 2020, είμαστε στην Καισαριανή στο σπίτι μου, μαζί με την Ελένη Παπαπαύλου, η οποία θα μου μιλήσει για την εμπειρία της ως μαθήτρια στο Καλλιτεχνικό Σχολείο Γέρακα, δηλαδή σε Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο και Λύκειο. Γεια σου Ελένη.

Καλησπέρα Κωστή.

Θέλω να μου πεις αρχικά για σένα, πού γεννήθηκες, πού μεγάλωσες και με τι έχεις ασχοληθεί στη ζωή σου.

Λοιπόν, γεννήθηκα στην Αθήνα, μέχρι την Τρίτη Δημοτικού ήμουνα στο Κερατσίνι, μετά μετακομίσαμε με την οικογένειά μου στην Παλλήνη όπου πήγα σχολείο εκεί, τελείωσα το Δημοτικό και μετά πήγα στο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο και Λύκειο Γέρακα. Και αποφοιτώντας πήγα στην Πάτρα και εν τέλει έγινα λογοθεραπεύτρια και ασχολούμαι με αυτό. 

Ωραία. Επιστρέφοντας επομένως πίσω, στο τέλος του Δημοτικού, πώς επιλέγεις να μπεις σε αυτό το σχολείο;

Λοιπόν, άκου τι έγινε. Εκεί εγώ έκανα θέατρο από μικρή ηλικία, ήμουνα σε μία θεατρική ομάδα στην Παλλήνη, φουλ ερασιτεχνική. Εκεί η δασκάλα μας –της θεατρικής ομάδας– ήταν μαθηματικός στο Καλλιτεχνικό Σχολείο, οπότε σε κάποιους από μας, που έβλεπε ότι μας αρέσει πολύ, μας το είχε προτείνει άμα θέλουμε να δώσουμε εξετάσεις, γιατί πέρναγες με εξετάσεις στο σχολείο αυτό. Οπότε με την τότε κολλητή μου από το δημοτικό είπαμε να δώσουμε παρέα. Εγώ έδωσα μόνο στο θέατρο, στην κατεύθυνση του θεάτρου εξετάσεις, ενώ η φίλη μου έδωσε και στην κατεύθυνση του θεάτρου και στην κατεύθυνση των εικαστικών. Όταν βγήκαν τα αποτελέσματα εγώ είχα περάσει και εκείνη δεν είχε περάσει σε καμία από τις δύο κατευθύνσεις. Οπότε κάπως ήταν λίγο βαρύ για μένα το να αποφασίσω, γιατί την είχε πειράξει ρε παιδί μου, και σαν παιδιά τώρα, είχε στεναχωρηθεί πολύ που δεν πέρασε και πέρασα εγώ. Ωστόσο θα πηγαίναμε σε διαφορετικά Γυμνάσια, δηλαδή εγώ άνηκα αλλού βάσει κατοικίας, του πού ήταν το σπίτι μας, εγώ άνηκα σε άλλο γυμνάσιο και εκείνη σε άλλο. Και είχα πει ότι εφόσον με όλους μου τους φίλους από το Δημοτικό –που δεν ήταν και πάρα πολλοί, με αυτά τα πέντε άτομα ας πούμε που είχα πολλή επαφή– θα πήγαινα σε άλλο σχολείο, οπότε τελείως άλλα άτομα, γιατί να μην πάω στο Καλλιτεχνικό που μου άρεσε κιόλας και να δω εκεί πώς θα πάει; Κι έτσι πήγα.

Θυμάσαι τη διαδικασία των εξετάσεων να μου την περιγράψεις; Τη δική σου προσωπική δηλαδή;

Ναι, ήταν πάρα πολύ ωραία. Εκεί είχε διάφορα στάδια. Μας είχανε πει να κάνουμε έναν αυτοσχεδιασμό δικό μας, που εγώ τότε είχα κάνει και μία μικρή προετοιμασία με τον Τάκη τον Τζαμαργιά που ήταν οικογενειακός φίλος του μπαμπά μου. Οπότε κάνω έναν αυτοσχεδιασμό, που έκανα ότι είμαι σε μια δημόσια τουαλέτα και θέλω πάρα πολύ να πάω μέσα γιατί θα τα κάνω πάνω μου και περιμένω απ’ έξω και κάποιος είναι μέσα και δεν μπορώ να μπω. Οπότε η όλη διαδικασία ήταν το πόσο κρατιέμαι και πόσο σφίγγομαι να μη μου φύγουνε ας πούμε και –δεν είχε λόγια, ήταν μόνο αυτό, παντομίμα ας πούμε– να χτυπάω την πόρτα και να, ξέρεις, να κρατάω τα παντελόνια μου, να σφίγγομαι, να κάνω τέτοια. Το ένα ήταν αυτό, σχεδιασμός. Το άλλο ήταν απαγγελία ποιήματος και δραματοποίηση νομίζω, δεν θυμάμαι, μπορεί να ήταν μόνο απαγγελία, που είχα πει Τα ρω του έρωτα. Μετά είχε έναν αυτοσχεδιασμό που μας δίνανε εκείνοι, που δεν θυμάμαι καθόλου τι ήταν. Νομίζω πως ήταν να κάνω ότι είμαι, ότι παρουσιάζω μία πρωινή εκπομπή, κάτι τέτοιο, τύπου Μενεγάκη, νομίζω πως ήταν αυτό. Και το πιο ενδιαφέρον από όλα ήταν στο τέλος, αυτό ήταν το τέλος της εξέτασης, της διαδικασίας, μας είχανε δώσει έξι εικόνες, έξι φωτογραφίες και μας είχανε πει ότι: «Πάρτε 30 δευτερόλεπτα, βάλτε τις με όποια σειρά θέλετε και φτιάξτε μία ιστορία». Τώρα εντάξει, έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια, δεν τα θυμάμαι όλα, αλλά θυμάμαι ότι το ένα ήτανε μία εικόνα με ένα φάρο και θάλασσα, μόνο αυτό, ένας φαντάρος και τα άλλα δεν τα θυμάμαι καθόλου. Αλλά θυμάμαι ότι μου είχε αρέσει πάρα πολύ αυτό είχα προλάβει να κάνω μέσα στα 30 δευτερόλεπτα και ότι το είχα παρουσιάσει τόσο πολύ σαν δικό μου, ότι το έχω σκεφτεί καιρό, δεν το σκέφτηκα τώρα. Αυτό. Αυτή ήταν η διαδικασία που διαρκούσε γύρω στο μισάωρο και μετά ήταν προσωπικές ερωτήσεις ρε παιδί μου. Α, θυμάμαι χαρακτηριστικά φόραγα κι ένα μπλουζάκι CJ μαύρο, που έλεγε “What are you waiting for” και μου είχε πει η μαμά μου ότι: «Αυτό το μπλουζάκι λέει πάρα πολλά, δείχνει πολύ το challenge -ας πούμε- που έρχεται». Αυτό, αυτή ήταν η διαδικασία. Και μετά από κάποιες μέρες, αφού έγινε αυτό, εντάξει είχα πάρα πολύ άγχος προφανώς και πριν μπω και μετά. Και μετά δε θυμάμαι μετά από πόσο καιρό –κάνα μήνα;– βγήκαν τα αποτελέσματα, είδα ότι έχω περάσει τρίτη μαζί με ένα άλλο [00:05:00]παιδί, στην τρίτη θέση ήμασταν με ίδιους βαθμούς, που εν τέλει γίναμε και πάρα πολύ φίλοι μετά στο Καλλιτεχνικό, κάτσαμε μαζί στο ίδιο θρανίο και τέτοια. Αυτό.

Θυμάσαι τις πρώτες μέρες; Το πώς έρχεσαι σε επαφή με άτομα ας πούμε εκεί; πώς είναι το περιβάλλον;

Θυμάμαι ότι μου άρεσε πάρα πολύ. Δε θυμάμαι την επαφή με τα άτομα, νομίζω ότι ήταν πολύ αναγνωριστικό ρε παιδί μου στην αρχή, που μίλαγες λίγο με όλους, όπως σε κάθε νέο πλαίσιο. Μίλαγα λίγο με όλους, λίγο όλοι με όλους βασικά και σιγά–σιγά άρχισαν να δημιουργούνται οι παρέες. Το ωραίο με το καλλιτεχνικό, μου άρεσε πάρα πολύ το σχολείο σαν σχολείο, σαν χώρος ρε παιδί μου, ότι είχε τραπεζαρία –που ξέρεις, ήταν πολύ εντυπωσιακό για ένα παιδί που πάει από το Δημοτικό ξαφνικά στο Γυμνάσιο–, που δεν ήταν και κανένα τεράστιο σχολείο, ίσα ίσα ήταν πολύ μικρό, δεν είχαμε καν κυλικείο. Αλλά είχε τραπεζαρία με τραπέζια μέσα, γιατί επειδή σχολάγαμε στις 3:30 τρώγαμε μεσημεριανό, μας φέρνανε catering εκεί και τρώγαμε εκεί μεσημεριανό. Και υπήρχε αυτός ο χώρος που ήταν ουσιαστικά τα τραπέζια μας, αυτό. Ναι για τις παρέες. Παρόλα αυτά, το ωραίο με το καλλιτεχνικό ήταν ότι ποτέ δεν δημιουργήθηκαν οι κλίκες που βλέπαμε από το δίπλα σχολείο –γιατί είναι κολλητά με ένα άλλο σχολείο, με το 3ο Γυμνάσιο Γέρακα–, είναι κολλητά, μας χώριζαν μόνο κάγκελα. Κι έτσι όπως ήταν το προαύλιό τους, από κάτω ήταν οι δικές μας κερκίδες. Κι ακριβώς επειδή δεν είχαμε κυλικείο, ερχόταν η κυρία του κυλικείου του δικού τους στα κάγκελα και παίρναμε έτσι φαγητά. Ξέρεις ερχόταν στα κάγκελα, μας έδινε το ντόνατς μέσα από τα κάγκελα και την πληρώναμε και έφευγε, στο πρώτο διάλειμμα μόνο, το μεγάλο. Ναι, το ωραίο με το καλλιτεχνικό είναι ότι δεν δημιουργήθηκαν ποτέ κλίκες, ήμασταν πάντα μία πολύ μεγάλη παρέα που απλά υπήρχανε μικρο-ομαδούλες. Αλλά δεν υπήρχε αυτό, έλεγες καλημέρα με όλους ρε παιδί μου, ενώ σε άλλα σχολεία, και απ’ τα άτομα που ήξερα, ξέρεις, από τη γειτονιά, δεν υπήρχε αυτό. Δηλαδή υπήρχαν άτομα που στο σχολείο τους δεν είχανε πει ποτέ καλημέρα ο ένας στον άλλον, δεν ξέρανε το μικρό τους όνομα. Ενώ εμείς γνωριζόμασταν όλοι μεταξύ μας. Επειδή ήταν νεοσύστατο σχολείο, δηλαδή ήταν πολύ μικρό, όταν πήγα εγώ υπήρχε μέχρι Πρώτη Λυκείου. Και μετά, ξέρεις μπήκε, όταν εγώ ήμουνα Δευτέρα Γυμνασίου, τότε υπήρξε Δευτέρα Λυκείου, κι όταν εγώ Τρίτη Γυμνασίου, τότε Τρίτη Λυκείου. Και ακόμη και όταν μεγαλώναμε, όταν πήγα ας πούμε, επειδή ήταν 25 άτομα ανά τάξη. Που ξέρεις, για τους χ ψ λόγους, 25 ήταν οι εισακτέοι, δεν μπορούσαν να μπουν παραπάνω στο τμήμα, που ήτανε θέατρο, κινηματογράφος, –θέατρο-κινηματογράφος ένα–, εικαστικά και χορός, ήταν αυτά τα τρία τμήματα. Οπότε ήταν 75 παιδιά το έτος, πολύ λίγα. Ξέρεις, και γνωριζόμασταν όλοι μεταξύ μας. Αλλά ακόμη και όταν μεγαλώναμε, δηλαδή όταν ήμουνα Πρώτη Λυκείου, πάλι το παιδάκι που ήταν Δευτέρα Γυμνασίου, πάλι τα ξέραμε όλα, όλοι όλους. Και επειδή εντάξει, επειδή αυτό το σχολείο ήταν και πολύ ιδιαίτερο ρε παιδί μου, τύπου σαν το μουσικό, ότι είχε αυτό το το αυξημένο ωράριο, ότι κάποια μαθήματα ήταν δύσκολα, κάποιοι λένε ότι –κάποιοι λένε, συνέβαινε– ότι ίσως να μην δινόταν τόση πολλή βαρύτητα στα μαθήματα, στα τυπικά μαθήματα, τύπου Μαθηματικά, Αρχαία και λοιπά, υπήρχανε άτομα που αποσυρόντουσαν και συνέχιζαν στο σχολείο της γειτονιάς που λέμε. Οπότε όλο και μίκραινε ο κύκλος. Αυτό. Οπότε, όσον αφορά στην παρέα ρε παιδί μου είναι ότι όλοι χαζοκάναμε παρέα με όλους. Προφανώς είχες τους κολλητούς σου, αλλά υπήρχε αυτό το οικογενειακό πολύ, ήταν πολύ ωραίο αυτό.

Αυτό πώς διαμορφώθηκε ειδικά στο σχολείο αυτό; Δηλαδή ας πούμε υπήρχε κάποια κοινή εκπαιδευτική δραστηριότητα για όλους και έτσι γνωριζόσασταν, κάποιο ομαδικό παιχνίδι ή το εξηγείς μόνο από τον μικρό αριθμό των ατόμων;

Δεν υπήρχαν ομαδικά, εννοώ το κάθε τμήμα είχε τα δικά του. Νομίζω ότι ήταν ο μικρός  αριθμός των ατόμων και νομίζω ότι ήταν και η φύση του σχολείου που ήθελε να το περάσει αυτό, το ότι είμαστε όλοι για όλους ας πούμε, κανείς να μην περιθωριοποιηθεί, κανείς να μη μείνει εκτός. Δεν νομίζω ότι έχει να κάνει μόνο με το ότι ήμασταν λίγοι. Δεν ξέρω, όντως δεν υπήρχαν τόσο ομαδικά προγράμματα εκτός από αυτά που κάναμε, τύπου μας κάνανε casting για το, κάναν ας πούμε μία περίοδο, είχαν ανεβάσει το Μαγικό Αυλό. Και είχαμε περάσει τότε casting, όσοι θέλανε προφανώς, είχαν περάσει από casting για να δούνε ποια άτομα θα διαλέξουν –είχε πάει σε ένα φεστιβάλ αυτή η παράσταση, δεν θυμάμαι τώρα, δεν ήμουν εγώ στο θίασο–, εκεί μαζευόμασταν όλοι μαζί, άτομα όλων των ηλικιακών ομάδων, από όλες τις τάξεις δηλαδή. Αλλά και εκτός αυτών, δεν ξέρω πραγματικά τι ήταν αυτό που μας έκανε να [00:10:00]είμαστε όντως όλοι μαζί και να γνωριζόμαστε όλοι με όλους.

Ας πούμε εσύ θυμάσαι πώς γνώρισες ένα άτομο που δεν στο τμήμα σου, που ήτανε μικρότερη ή μεγαλύτερη τάξη;

Α, ξέρεις τι συνέβαινε βασικά πολύ βασικό; Είχαμε πούλμαν. Δεν το σκέφτηκα αυτό, ήμασταν με πούλμαν. Δηλαδή εγώ ήμουν στο πούλμαν το 11 που έκανε όλη τη διαδρομή από Ραφήνα μέχρι Γέρακα και πήγαινε Ραφήνα, Πικέρμι, Διώνη, Παλλήνη, Ανθούσα, ήταν πολύ διαδρομή μεγάλη ρε παιδί μου. Και στο πούλμαν ήταν από όλες τις τάξεις, δηλαδή Πρώτη Γυμνασίου μέχρι Τρίτη Λυκείου. Οπότε και μέσα από αυτό είχαμε επαφή όλοι με όλους. Kαι νομίζω ότι ήταν ένα συνονθύλευμα πραγμάτων ρε παιδί μου. Δηλαδή λίγο το όλο το καλλιτεχνικό, τα υποκριτικά μαθήματα που ίσως να βρισκόμασταν όλοι μαζί, λίγο το ότι Γυμνάσιο–Λύκειο είχαμε κοινό προαύλιο, λίγο τα πούλμαν, λίγο η προσευχή που πάλι ήμασταν ψιλοανάκατα. Οπότε ναι, κάπως έτσι γινότανε. 

Μπορείς να μου σχηματίσεις πιο καθαρά την εικόνα του σχολείου; Μου μίλησες συγκεκριμένα για την τραπεζαρία ας πούμε που θυμάσαι έντονα, αλλά δεν ξέρω αν έχεις και εικόνα άλλων δημόσιων σχολείων, τι διαφορά μπορεί να έχει το καλλιτεχνικό και σαν χώρος, σαν εγκαταστάσεις ή σαν ας πούμε αισθητική;

Κοίτα, στην αρχή, επειδή σου λέω ήταν νεοσύστατο το όλο πράγμα ρε παιδί μου όταν πήγα, δεν είχε τρελές διαφορές με τα άλλα σχολεία. Αυτό που γινόταν ήταν ότι σιγά–σιγά όσοι καθηγητές ερχόντουσαν –και τα παιδιά από μόνα τους αλλά και οι καθηγητές – ότι σιγά-σιγά οι χώροι που ήταν οι κλασικοί χώροι ενός τυπικού δημόσιου σχολείου ρε παιδί –είναι δημόσιο το σχολείο αυτό αρχικά, δεν είναι ιδιωτικό θέλω να πω– ήταν κλασικοί χώροι τέτοιοι που απλά διαμορφωνόντουσαν με αυτά που μπαίναν μέσα. Δηλαδή θυμάμαι ότι είχαμε δύο αίθουσες χορού. Η μία, όταν εγώ πήγα Τρίτη γυμνασίου, κατέληξε να έχει μέσα σχεδόν τα πάντα ρε παιδί μου για να κάνεις χώρο. Που δεν ξέρω τώρα τι ακριβώς χορούς κάναν, κάνανε σίγουρα σύγχρονο και μπαλέτο, μετά κάνανε θεατρική κίνηση και διάφορα άλλα. Η αίθουσα αυτή κατέληξε να έχει μπάρες για μπαλέτο, κατέληξε να έχει καθρέφτες, κατέληξε να έχει μέσα πιάνο. Ή μετά η αίθουσα των εικαστικών, είχε μέσα πάρα πολλά πράγματα. Είχε πάρα πολλά εργαλεία αρχικά, είχε πάρα πολλούς πηλούς, είχε πάρα πολλά εκθέματα των παιδιών, μακέτες, διάφορα. Και η αίθουσα του θεάτρου τα ίδια, δηλαδή είχαμε βεστιάριο –συγγνώμη– είχαμε βεστιάριο, είχαμε πάλι πιάνο, είχαμε πάρα πολλά μουσικά όργανα, αυτά. Εξωτερικά τώρα το σχολείο, σιγά-σιγά πάλι με τα χρόνια, άρχισαν τα παιδιά των εικαστικών και παιδιά από άλλα τμήματα, τύπου χορό και κινηματογράφο, που απλά ήταν καλά στη ζωγραφική –δεν ήμουν ένα από αυτά τα παιδιά εγώ σίγουρα–, αλλά παιδιά που ασχολούνταν με αυτό, αρχίσανε να κάνουν γκράφιτι. Αλλά ωραία γκράφιτι, όχι ταγκιές μόνο –κάνανε και ταγκιές σίγουρα–, αλλά άρχισαν να κάνουν γκράφιτι ρε παιδί μου, να ζωγραφίζουνε προσωπεία ή να κάνουν στένσιλ. Ή θυμάμαι μία κοπέλα που ήταν από το χορό, που είχε ζωγραφίσει ένα μονόκερο με μία μπαλαρίνα μπροστά στο μονόκερο. Ή ένα άλλο παλικάρι που ήταν εικαστικά είχε κάνει ένα πολύ ωραίο γκράφιτι που έγραφε «Students in motion». Που ήτανε, αυτά τα γκράφιτι, είχε γίνει σαν προτζεκτάκι το είχανε κάνει, τα παιδιά που, οι πιο μεγάλοι, η πρώτη πρώτη φουρνιά που σου λέω, που ήταν του ‘91 όλοι –όταν πήγα Πρώτη Γυμνασίου δηλαδή ήταν Πρώτη Λύκείου. Αυτοί είχαν κάνει ένα προτζεκτάκι που ακριβώς πάνω από τις κερκίδες, που σου λέω ήταν και το άλλο σχολείο, στον τοίχο των κερκίδων είχαν ξεκινήσει και κάνανε τεράστια προσωπεία και πάρα πολύ όμορφα –υπάρχει κι ένα βίντεο στο YouTube που τα δείχνει όλα αυτά. Και ανάμεσα σε όλα αυτά ήταν αυτό το παιδί, ο όποιος ασχολείται με κόμικ τώρα, έχει δηλαδή δικό του κόμικ, δικό του χαρακτήρα, που είχε κάνει αυτό το «Students in motion». Που το είχε κάνει, ξέρεις, για να δείξει το ότι «τι κάνουμε τώρα» στο πρότζεκτ αυτό. Αυτά, κατά τα άλλα δεν είχε διαφορά από άλλα σχολεία ρε παιδί μου ως προς το χώρο, δηλαδή δεν ήταν κάτι extreme. Ήταν το ότι μπήκε μέσα σε αυτό και έγινε extreme. Που ήταν και η πινελιά  των καθηγητών, τι ζήταγαν από το κράτος εννοώ, ό,τι θέλανε να έρθει, ξέρεις τα κονδύλια για τους καθρέφτες, τα πιάνα και όλα αυτά. Και μετά οι μαθητές. Ας πούμε εγώ θυμάμαι όταν είμασταν Πρώτη Λυκείου που είχαμε ζητήσει από τον καθηγητή του κινηματογράφου μας, που μας έκανε τα πάντα ό,τι είχε να κάνει με κινηματογράφο –μας έκανε αισθητική κινηματογράφου, ιστορία κινηματογράφου, σκηνοθεσία κινηματογράφου, μας έκανε πάρα πολλά, όλα τα μαθήματα βασικά του κινηματογράφου– του είχαμε ζητήσει και θέλαμε να κάνουμε ένα στούντιο. Οπότε ξέρεις, σε μία αίθουσα που είχαμε σαν αποθηκάκι μικρό, ζητήσαμε από τη διευθύντρια να την αδειάσουμε και μετά μόνοι μας, παρέα με τον καθηγητή εννοείται, αλλά ξέρεις, χωρίς να χρειαζόμαστε κάποια [00:15:00]προϋπολογισμό για αυτό, πήραμε αυγοθήκες, αυτές τις χάρτινες μωρέ τις πρασινωπές, πήραμε αυγοθήκες και έτσι φτιάξαμε τη μόνωση για το στούντιο. Και μετά εκεί μέσα κάναμε και τραγούδια, κάναμε ηχογραφήσεις που θέλαμε, κάναμε –αχ πώς το λένε; Το ξέχασα–  κάναμε διάφορα εκεί, ό,τι θέλαμε δηλαδή να κάνουμε το κάναμε μέσα σε αυτό το στούντιο. Αυτό.

Εσύ τι καλλιτεχνικά μαθήματα παρακολουθείς πέρα από τα γενικής παιδείας; 

Ναι, στην κατεύθυνση τη δική μου είχαμε αυτοσχεδιασμό, υποκριτική, όλα αυτά του κινηματογράφου που είπα πριν, αισθητική, ιστορία, σκηνοθεσία. Δε θυμάμαι τώρα τι άλλο, αυτά. Είχαμε θεατρική κίνηση, ορθοφωνία είχαμε και φωνητική, αυτά νομίζω ήτανε. Μπορεί κάποια να ξεχνάω, αλλά τα βασικά ήταν αυτά, αυτά που μου αρέσανε κιόλας δηλαδή. Κι ήταν όλα πάρα πολύ ωραία. Και οι καθηγητές ήταν πάρα πολύ ξεχωριστοί και κάναμε διάφορα δρώμενα σε όλα αυτά. Κάναμε και κάποιες συνδιδασκαλίες. Δηλαδή θυμάμαι στην Πρώτη Λυκείου είχαμε κάνει μία συνδιδασκαλία, τότε που, Πρώτη Λυκείου νομίζω κάνουμε την Ελένη. Στα φιλολογικά δεν κάνουμε την Ελένη Πρώτη Λυκείου; Όχι την Ελένη, την Αντιγόνη, Δευτέρα Λυκείου κάνουμε την Αντιγόνη. Ναι, στη Δευτέρα Λυκείου λοιπόν που κάναμε την Αντιγόνη, η  φιλόλογος μας, που ήταν και αυτή, όλοι οι καθηγητές που ήταν στο Καλλιτεχνικό ρε παιδί μου, επειδή κι αυτοί περνάνε από επιτροπή για να μπούνε, είναι όλοι κάπως στου χώρου, έστω ως θεατές ρε παιδί μου, κατάλαβες, ότι ασχολούνται με τα καλλιτεχνικά, δεν είναι άσχετοι τύποι που ήρθανε. Και κάναμε, είχαμε ένα τρίωρο υποκριτικής και κάναμε συνδιδασκαλία τότε, κλέβαμε μαθήματα από την Αντιγόνη και την υποκριτική και κάνανε μαζί συνδιδασκαλία οι δύο καθηγητές. Και είχαμε πει ότι θα ξαναγράψουμε Αντιγόνη εμείς, σε καινούργιο κείμενο δικό μας. Και είχαμε μοιράσει τους ρόλους και είχαμε κάνει παραλληλισμούς ρε παιδί μου, ότι πώς η Αντιγόνη –εγώ ήμουν η Αντιγόνη έτσι;– είχαμε πει πώς ας πούμε... Και έγραφε ο κάθε ρόλος, έγραφε το δικό του κείμενο. Δηλαδή, πώς η Αντιγόνη του τότε είναι η Αντιγόνη του σήμερα. Ότι είναι μία επαναστάτρια η οποία πάει κόντρα στο κατεστημένο και δεν θέλει να μη θαφτεί ο αδερφός της κτλ. Είχαμε πει ότι ο Κρέοντας, πώς είναι το σύστημα, ότι πώς φθείρει ας πούμε, πώς δεν αφήνει να εκφραστεί ο κόσμος και καπηλεύεται και μπλα μπλα μπλα. Και ο κάθε ένας ρόλος, το κάθε παιδί, έγραψε για το ρόλο του πώς ένιωθε το τι συμβαίνει, το τι αντικατοπτρίζει στο σήμερα. Και είχε βγει ένα πολύ ωραίο αποτέλεσμα σε αυτήν την παράσταση, την παίξαμε κι αρκετές φορές. Δηλαδή προωθήθηκε, την κάναμε και μες στο σχολείο, την κάναμε στο πολιτιστικό του Γέρακα, την είχαμε κάνει και στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, την είχαμε ανεβάσει. Και ήταν πολύ ωραίο το ότι έβλεπες μία κλασική φιλόλογο που μας έκανε και Αρχαία ελληνικά και Νέα ελληνικά και Αντιγόνη και Ελένη και πίρι πίρι, και έναν ηθοποιό στην ουσία, που ήταν ηθοποιός, είχε τελειώσει στο Εθνικό νομίζω και μας έκανε τα μαθήματα αυτοσχεδιασμού και υποκριτικής. Πως κατάφεραν να συνεργαστούμε τόσο ωραία, ώστε να έχουμε ένα καλό αποτέλεσμα, αφήνοντας μας την ελευθερία όμως να το ζήσουμε μόνοι μας τελείως, χωρίς να κάνουνε διορθώσεις. Δηλαδή απλά μας έλεγαν ότι: «Ξαναδές το λίγο αυτό γιατί κάπως ίσως να μην ταιριάζει πολύ εκεί», ότι: «Κάπου λίγο μπερδεύτηκες». Και αυτό μας έκανε καλό και στην Αντιγόνη, ως προς το αρχαίο κείμενο, το δικό μας, ξέρεις στο φιλολογικό μάθημα, αυτό. Και χαρακτηριστικά θυμάμαι ότι μας κάνανε πάρα πολύ –αυτό είναι πολύ ωραίο να στο πω– ότι μας κάνανε πάρα πολύ το μάθημα, το κάναμε και στο σχολείο τη συνδιδασκαλία, αλλά πολλές φορές μας παίρνανε και μας πήγαινε σε ένα παρκάκι που ήτανε κοντά στο σχολείο. Οπότε φεύγαμε από το σχολείο, παίρναμε ότι συμπράγκαλα θέλαμε, σύνεργα, κοστούμια, τέτοια και κάναμε πρόβες στο πάρκο, κοντά σχολείο. Και ήταν πάρα πολύ ωραίο αυτό., ξέρεις, γιατί το ζούσαμε πολύ διαφορετικά ρε παιδί μου και σαν παιδιά. Νιώθαμε τελείως αλλιώς, νιώθαμε βασικά πολύ ελεύθεροι ως προς αυτό. Και ότι ακόμη και τα παιδιά που ήταν πιο σφιγμένα καλλιτεχνικά και δεν μπορούσαν να το εκφράσουν τόσο αυτό που θέλανε, εκτός του πλαισίου του σχολείου, σε αυτό το πιο –προφανώς που ένα πάρκο είναι ένα πολύ πιο ελεύθερο περιβάλλον ρε παιδί μου από ένα σχολείο, μόνο και μόνο που έχει γύρω κάγκελα ας πούμε το σχολείο–, ότι πώς εκεί κάπως λυνόντουσαν και αυτό φαινόταν πολύ. Αυτό. Πολύ ωραίο.

Θυμάσαι αλλά καλλιτεχνικά δρώμενα είτε σε πλαίσιο μαθήματος είτε παράστασης, κάποιας γιορτής, κάτι που να συμμετείχες, όπως μου είπες για την Αντιγόνη;

[00:20:00]Κοίτα, τώρα οι γιορτές οι κλασικές 25η, 28η και τέτοια δεν θυμάμαι, εγώ προσωπικά δηλαδή, όντως δεν, είναι πολύ θολή η μνήμη μου, στο αν είχαμε κάνει κάτι extreme. Δηλαδή δεν είχα νιώσει ποτέ ότι αν δεν ήμουν στο Καλλιτεχνικό θα ήταν κάτι τελείως διαφορετικό ως προς αυτές τις γιορτές, τις Εθνικές Εορτές. Αυτό που θυμάμαι, ήταν πολύ ωραίο καλλιτεχνικό δρώμενο, ήτανε τότε με τον Γρηγορόπουλο, που ας πούμε το Καλλιτεχνικό μας εμφύσησε από πολύ μικρή ηλικία όλο αυτό, το να έχουμε μία κάπως πιο πολιτική συνείδηση ρε παιδί μου, γιατί από μικρά κατεβαίναμε σε πορείες και τα λοιπά και τα λοιπά με το σχολείο, με καθηγητές υπεύθυνους μαζί πάντα. Και τότε με τον Γρηγορόπουλο είχαμε κάνει, στα πλαίσια ας πούμε μιας πορείας, είχαμε βάψει όλα τα παιδιά τα πρόσωπά μας τα barcodes. Και με αυτό, μέσα από αυτό θέλαμε να περάσουμε το πώς εμείς νιώθουμε ότι μας βλέπουνε οι από πάνω ας πούμε, ότι είμαστε όλοι ίδιοι και δεν αξίζουμε και τα λοιπά και τα λοιπά. Που τότε δεν το είχα νιώσει τόσο, αλλά τώρα που το βλέπω από μακριά, όταν ένα παιδί 13-14 χρόνων ρε παιδί μου, είτε είναι δικό του τελείως είτε κάποιο μεγαλύτερο παιδί από το Λύκειο ας πούμε, έχει πει ότι: «Ελάτε να το κάνουμε αυτό και να το πλασάρουμε έτσι, να κατεβούμε έτσι ως καλλιτεχνικό σχολείο σε αυτήν την πορεία έτσι», ότι όταν μπαίνεις στη διαδικασία να μπεις μέσα σε αυτό και να υπάρξεις έτσι και να φωνάξεις βαμμένος με αυτόν τον τρόπο για πράγματα τα οποία τα πιστεύεις. Δηλαδή είχε δολοφονηθεί ένα παιδί που ήταν στην ηλικία μας τότε, που μας είχε ταράξει όλους πάρα πολύ. Αυτό ήταν ας πούμε μία καλλιτεχνική πράξη η οποία πολιτικοποιήθηκε κάπως, αυτό. Και κάτι άλλο με ρώτησες κι ήθελα να σου πω τώρα, το ξέχασα. Αυτό ήταν ένα δρώμενο που πιστεύω πως άξιζε πολύ. Επίσης, κάθε Χριστούγεννα κάναμε τις γιορτές αγγέλων. Σε αυτό είχα πάρει μέρος μία φορά. Ήταν εκτός σχολικού πλαισίου, που μαζευόντουσαν, όσα παιδιά θέλαν συμμετείχαν και πηγαίνανε σε γειτονιές του Πειραιά και της Νίκαιας, φτωχές, τύπου Καμίνια και τέτοια. Ντυνόντουσαν χριστουγεννιάτικα, καλικαντζαράκια και τα λοιπά, με την υπεύθυνη καθηγήτρια εικαστικών τότε, την Ελπίδα την Πανονίδου –πολύ αξιόλογη αυτή η κοπέλα– ναι, και παίρνανε από τρόφιμα μέχρι, τρόφιμα, αναψυκτικά, ποτά, ρούχα, παιχνίδια, ό,τι δεν θέλαμε και ξέρεις, πηγαίναν από σπίτι σε σπίτι, χτύπαγαν κουδούνια και το μοιράζανε έτσι, σε φτωχές οικογένειες. Που και πάλι ήτανε μία κοινωνική θα λέγαμε πράξη, πάλι με πολύ καλλιτεχνικό υπόβαθρο. Γιατί πάλι βαφόντουσαν, ότι μπαίνανε σε ένα κάπως ρόλο, αυτό. Τώρα μετά τι άλλο καλλιτεχνικό να σου πω; Έχει πάρα πολλά πράγματα αυτό το σχολείο, δηλαδή κάθε μέρα ήταν πολύ διαφορετική. Είχαμε σχολική εφημερίδα, που όλα τα σχολεία έχουν σχολική – όλα, πολλά σχολεία έχουν σχολική εφημερίδα– είχαμε σχολική εφημερίδα. Εγώ θυμάμαι τότε, πάλι με το Γρηγορόπουλο, τότε είχα πάρει συνέντευξη, πάλι ήταν πολύ ανοιχτό, δηλαδή θέλανε απλά να τους παρουσιάσουμε κάτι και να μας πουν αν το δέχονται ή αν δεν το δέχονται ή αν θέλουν να το τροποποιήσουμε κάπως. Αλλά δεν μας λέγανε: «Θα ασχοληθείτε με αυτό» μας λέγανε ότι: «Πάρτε και πείτε μας τι σας ενδιαφέρει». Τότε εμένα με είχε αγγίξει πάρα πολύ όλο αυτό με τον Γρηγορόπουλο κτλ. και είχα κάτσει και είχα βρει τον Κωστή τον Τσιρώνη, που ήταν αυτός ο φωτογράφος και που είχε βγάλει τη φωτογραφία με τους δύο μπάτσους, που ο ένας όπλο, που ένας κρατάει όπλο και δείχνει τους διαδηλωτές και ο άλλος έχει βγάλει το χέρι του και δείχνει τους διαδηλωτές. Που αυτό ήτανε τέσσερις μέρες μετά τη δολοφονία, που είχε γίνει ο χαμός ο κακός στην Αθήνα. Και είχα πάρει τότε συνέντευξη από αυτόν τον φωτογράφο, επίσης πολύ αξιόλογος άνθρωπος. Η Ντίνα Δασκαλοπούλου είχε έρθει στο σχολείο τότε, μας είχε μιλήσει. Και ρε παιδί μου μέσα απ’ όλο αυτό θέλω να σου πω ότι, όντας τόσο μικρός, δηλαδή στα 13,14,15, ότι με κάποιον τρόπο διαμορφώσαμε μία πολύ διαφορετική συνείδηση, για μένα προσωπικά θα μιλήσω ρε παιδί μου, διαμόρφωσα μία τελείως διαφορετική συνείδηση από ότι αν είχα πάει όντως το σχολείο της γειτονιάς μου. Θεωρώ ότι δεν ‘χα επαφή τόσο με την πολιτική σκηνή, τόσο με την καλλιτεχνική σκηνή σίγουρα. Επίσης ήρθαμε από πολύ μικρά παιδιά σε επαφή με το gay thing, που είναι πολύ σημαντικό αυτό. Και ήταν και πάρα πολύ όμορφο μες στο σχολείο, το ότι το ‘βλεπες πολύ απελευθερωμένα είτε από καθηγητές είτε από τα παιδιά. Δηλαδή, στην Ελλάδα του 2007 και ‘08 και ‘10 θα σου πω, στην Ελλάδα του 2010 στο Λύκειο, το να είσαι τόσο ανοιχτά γκέι, στα λύκεια της γειτονιάς μου τουλάχιστον εμένα και στην περιοχή μου ήταν πολύ δακτυλοδεικτούμενα αυτά τα παιδιά. Ήταν περιθωριοποιημένα, και άσχημες συμπεριφορές, bullying δεχόντουσαν. Στο Καλλιτεχνικό δεν υπήρχε αυτό. Δηλαδή δεν σου λέω ότι δεν υπήρχε κοροϊδία, σίγουρα. Εννοώ σίγουρα μπορεί να κάποιος να έλεγε: «Χα χα χα, αυτός βάφει τα μάτια του –ας πούμε– γιατί τα βάφει, γιατί είναι αγόρι». Αλλά αν [00:25:00]υπήρχε σε πολύ πολύ μικρότερο βαθμό και υπήρχε μία αγκαλιά ανοιχτή πάντα για αυτό το παιδί. Ή ακόμη και το ότι –πώς να σου πω, μπορεί να ακουστεί λίγο χαζό αυτό– αλλά ακόμη και το ότι οι περιθωριακοί σε εισαγωγικά, τα περιθωριακά σε εισαγωγικά άτομα, κάνανε έναν κύκλο όλα μαζί. Γιατί ήταν τόσα πολλά, ξέρεις, οι διαφορετικοί ήταν τόσοι πολλοί στο Καλλιτεχνικό, οπότε κατέληγαν να μην είναι μειονότητα, απλά ήτανε μία λίγο πιο μικρή ομάδα. Που ακόμα κι αυτό μου φαίνεται πολύ ωραίο, που πότε ρε παιδί μου δεν κορόιδεψα κάποιον για την ταυτότητά του, κι όχι από το Καλλιτεχνικό, και από πιο μικρή –εντάξει αυτό έχει να κάνει και πολύ και με την οικογένεια και όλη την πεποίθηση ρε παιδί που κουβαλάς– αλλά ναι, αυτό μου φαίνεται ωραίο. Δηλαδή το ότι από πολύ μικρή ηλικία ήρθαμε σε επαφή με πιο –πώς να το πω;– πιο θέματα για μεγάλους, όπως είναι η ομοφυλοφιλία ή όπως είναι η πολιτική ή όπως είναι, ναι το να διώξουμε το ρατσισμό από μέσα μας ας πούμε. Ότι αυτό υπήρχε πολύ και ήταν πολύ ωραίο, πολύ πολύ ωραίο. Κι έβλεπες και πολύ ταλέντο, πολύ ταλέντο, που δεν θεωρώ ότι είμαι από τα ταλαντούχα άτομα του Καλλιτεχνικού. Και για να μιλήσω για το θέατρο ρε παιδί μου και τον κινηματογράφο, θα σου πω ότι ας πούμε από τα εικαστικά υπήρχαν παιδιά που από την Πρώτη Λυκείου είχανε στείλει τους φακέλους τους, κορίτσια κυρίως θυμάμαι εγώ, δύο κορίτσια δηλαδή που ήτανε στο τμήμα μου. Γιατί από το Γυμνάσιο, όταν πήγαμε Λύκειο, επειδή φύγαν πάρα πολλά παιδιά– Θυμάσαι που σου είπα ότι ήμασταν 25 ανά τμήμα; 25 Εικαστικά, 25 Θέατρο πίρι πίρι. Όταν φύγαν όλοι, όταν φύγανε όλοι –φύγανε όλοι όντως–, δηλαδή στο θέατρο καταλήξαμε Πρώτη Λυκείου να είμαστε 7 παιδιά από τα 25. Που οκ, και από το Γυμνάσιο ρε παιδί μου που είχαμε μείνει 23, μετά Τρίτη Γυμνασίου παίζει να μείναμε 19, αλλά Λύκειο μείναμε 7. Οπότε επειδή έτσι είχε γίνει με όλες τις τάξεις, συγχωνευτήκαμε. Και από θέατρο, εικαστικά, χορός, γίναμε Α1 και Α2. Και έτσι πήγε όλο το Λύκειο, γιατί μείναμε πάρα πολύ λίγοι. Και θυμάμαι δύο συμμαθήτριες μου τότε, που είχανε δώσει κι είχαν περάσει και οι δύο, από την Πρώτη Λυκείου τώρα, από τα 15 σου, 16, δηλαδή μιλάμε πολύ μικρός, είχαν περάσει και οι δύο στην Καλών Τεχνών της Φλώρινας. Δεν πήγαν τότε τα κορίτσια γιατί ήταν πολύ μικρά, εν τέλει πέρασαν και οι δύο με την πρώτη στην Καλών Τεχνών της Αθήνας. Αυτό. Αυτό, πολύ ωραίο. Και πολύ ωραίο που υπήρχε κι ένας χώρος ρε παιδί μου, όπως αντίστοιχα είναι και το Μουσικό Σχολείο, που υπήρχε ένας χώρος που οι γονείς αφήνανε τα παιδιά ελεύθερα να πάνε και να δούνε: «Τι θέλω να κάνω; Θέλω όντως να το κάνω αυτό;» Εγώ εν τέλει δεν ήθελα να το κάνω αυτό. Δεν ήθελα, δεν έκατσε, αλλά μάλλον δεν το ήθελα πολύ για να μην έκατσε. Αλλά υπήρχαν παιδιά που από μικρά το ψάχνανε και κάπως είδανε και εν τέλει τους βγήκε. Και πολύ όμορφο αυτό.

Αγαπημένο σου καλλιτεχνικό μάθημα στο σχολείο;

Δεν μπορώ να σου πω, γιατί μου αρέσανε όλα νομίζω τα καλλιτεχνικά. Έχει να κάνει με τον καθηγητή μωρέ βασικά, όχι με το μάθημα. Τα μαθήματα του κινηματογράφου μου άρεσαν πάρα πολύ, όλα βασικά. Ίσως η ιστορία να μην μ’ άρεσε τόσο γιατί εντάξει, γενικά η ιστορία  δεν είναι από τα αγαπημένα μου, ψιλοβαριέμαι. Αλλά ακόμα και η ιστορία του κινηματογράφου μ’ άρεσε, δηλαδή ήταν ωραίο, ακόμη έχω φυλλάδια ας πούμε που μας τα έδινε. Πάλι ας πούμε, αυτό έχει να κάνει με τον καθηγητή τελείως, το ότι εγώ από μικρή αγάπησα τόσο τον κινηματογράφο και ότι ακόμη τώρα, χθες, ήταν να δω με το φίλο μου μία ταινία που μου είχε προτείνει αυτός και το θυμάμαι ότ με πιπιλάει από το Γυμνάσιο. Να δω Το δικό μου Αϊντάχο, αυτό με τον Κιάνου Ριβς, My Own Private Idaho. Ή με τον Ανδαλουσιανό σκύλο ή θυμάμαι ότι η πρώτη ταινία του Σκορσέζε που είχα δει ήταν οι Κακόφημοι δρόμοι. Πολύ αξιόλογος και αυτός, ο Χρήστος ο Καρακάσης. Όλα τα μαθήματα του κινηματογράφου μου άρεσαν πολύ και ήμουνα καλή σ' αυτό, γιατί υπήρχε ώθηση ρε παιδί μου. Γιατί, επειδή ήτανε έτσι η κατάστασή, μας άφηναν ελεύθερους και οι καθηγητές. Δηλαδή μπορεί να ζητάγαμε άδεια για να μην παρακολουθήσουμε και να μας λέγανε ότι: «Φύγε, χωρίς απουσία, δεν με νοιάζει, είσαι εδώ γιατί σ’ αρέσει αυτό. Άμα είσαι εδώ και κάνεις θέατρο ψυχαναγκαστικά όπως κάνεις Αρχαία, μην είσαι εδώ, πήγαινε έξω, εμένα δεν με νοιάζει να είσαι εδώ και να κάνεις θέατρο επειδή πρέπει. Είσαι εδώ επειδή θέλεις. Άμα για το χ ψ λόγο δε θέλεις, φύγε. Και δεν θα πάρεις απουσία και δεν πειράζει». Και πάλι, γενικά στο Λύκειο που είχε πέσει και φόρτος με διαβάσματα και τέτοια, φόρτος εργασίας, πάλι είχε τύχει πολλές φορές να κάνουμε μάθημα 3 άτομα μες στην τάξη. Οπότε ξέρεις, ήτανε όλα τα φώτα πάνω μας και ό,τι ρωτάγαμε ήταν σαν ανοιχτή συζήτηση ρε συ. Ειδικά με τον Καρακάση στα του κινηματογράφου τα μαθήματα ή στο στούντιο που σου λέω που κάναμε τις ηχογραφήσεις. Αυτά μου άρεσαν πολύ, που σίγουρα έχει να κάνει και το ότι ήμασταν λίγα άτομα. [00:30:00]Δηλαδή όταν είμαστε 7 άτομα το πολύ σε ένα μάθημα, γιατί προφανώς ήμασταν Α1, Α2, αλλά τα της κατεύθυνσης τα έκανες με την κατεύθυνσή σου. Έχει πολύ ενδιαφέρον, είναι σαν να κάνεις ιδιαίτερο, πολύ ωραίο. Η υποκριτική μου άρεσε πάρα πολύ, ειδικά στο Γυμνάσιο, γιατί είχαμε έναν φοβερά αστείο καθηγητή. Και αυτοσχεδιασμός και η θεατρική κίνηση, όλα μου αρέσανε, ήταν όλα πολύ ωραία μαθήματα και ήταν και ωραία δοσμένα, πολύ ωραία δοσμένα. Δηλαδή περνάγαμε καλά ρε παιδί μου και γελάγαμε πολύ. Και στο θεατρικό παιχνίδι ήταν ωραία, είχε πλάκα. Όλα ήταν πολύ ωραία μαθήματα. Και όταν κάναμε μαθήματα. Ας πούμε, θυμάμαι είχε έρθει μία φορά μία μουσικός, που ήθελε και αυτή να κάνει συνδιδασκαλία τώρα. Αυτή δεν τη συμπαθούσε κανένας ρε, μαθητής, καθηγητής, τίποτα, κανείς! Ήταν μια θεόμουρλη κοπέλα, δεν υπήρχε, χάλια. Και ήθελε τώρα με το ζόρι να κάνει συνδιδασκαλία με αυτόν που μας έκανε υποκριτική, πάλι με την άλλη τη φιλόλογο, και ήθελε να κάνουνε οι δυο τους. Και μας είχε βάλει τώρα Το Φάντασμα της Όπερας ρε συ, να το τραγουδήσουμε, Το Φάντασμα της Όπερας, όλα τα τραγούδια από την παράσταση. Και είχε μέσα το σώσε, δε φαντάζεσαι για τι χάλι σου μιλάω. Γιατί εντάξει, κάναμε φωνητική κι ορθοφωνία, αλλά τώρα μιλάμε για την Christine στο Φάντασμα της Όπερας, για πολύ δύσκολα πράγματα. Προφανώς δεν το παρουσιάσαμε ποτέ πουθενά αυτό γιατί δεν θέλαμε, ντρεπόμασταν, γιατί δεν ήμασταν ικανοί ρε παιδί μου για κάτι τέτοιο. Αλλά γελάσαμε πολύ στα μαθήματα. Α, πάλι με τον ίδιο καθηγητή, είχαμε κάνει, είχαμε πάρει όλα τα μελοποιημένα του Καββαδία και διαλέγαμε. Επίσης πολύ δύσκολα, αλλά τουλάχιστον εκεί το είχαμε επιλέξει, κατάλαβες; Δηλαδή μας είχε πει ότι: «Θέλετε να κάνουμε Καββαδία;», του είχαμε πει: «Ναι, φερ’ τον». Κι ήταν αυτός πάνω απ’ το πιάνο και τραγουδάγαμε, το Πούσι ή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, πάρα πολύ ωραία. Και πολύ γέλιο, και μάθαμε και ξέρεις, πέρναγε πολύ ευχάριστα ρε παιδί η ώρα. Ναι, τώρα έχω θυμηθεί, εντάξει! Έχω θυμηθεί πάρα πολλά, πολύ ωραία ήτανε. 

Μπορείς να μου προσθέσεις κι άλλα από αυτά που έχεις θυμηθεί.

Δεν μπορώ να σκεφτώ. Ξέρεις τι; Δε θυμάμαι μόνο τα των μαθημάτων, τα καλλιτεχνικά, θυμάμαι πάρα πολύ άκυρα πράγματα. Τύπου, σε καταλήψεις που μπορεί να κάναμε εμείς και να κάναμε, να ‘μαστε τόσο πορωμένοι που μπορεί να κάναμε από τα μαθήματα των καλλιτεχνικών, του αυτοσχεδιασμού ας πούμε, να τα παίρναμε και να τα κάναμε μες στην κατάληψη αυτά. Μόνοι μας, τα παιδιά μεταξύ μας, από όλες τις τάξεις. Επίσης η κατάληψη σε όλα τα σχολεία, απ’ όλες οι τάξεις, connecting people. Να κάναμε τα ίδια που κάναμε στο μάθημα, να τα κάνουμε στην κατάληψη. Θυμάμαι στην κατάληψη μία φορά είχε σκάσει ένας καθηγητής υποκριτικής –δεν τον είχαμε εμείς, τον είχαν οι πιο μεγάλοι– κι είχε μπει μέσα κι είχε μείνει μαζί μας. Πολλά τέτοια. Δεν ξέρω, δεν μπορώ να θυμηθώ, να σκεφτώ τώρα κάτι άλλο που να έχει τόσο ενδιαφέρον. Εννοώ για μένα εντάξει, είναι αστεία και τα χαίρομαι γιατί τα θυμάμαι που τα έκανα εγώ και γελάω με μένα ρε παιδί μου και τους φίλους μου, δεν ξέρω τι άλλο. Είχαμε κάνει τις Απόπειρες. Ποιανού είναι αυτό τώρα το βιβλίο, το θεατρικό έργο; Πώς τον λένε αυτόν; Δεν θυμάμαι. Που επίσης ήταν μια πάρα πολύ ωραία παράσταση που την είχαμε χαζοσκηνοθετήσει μόνοι μας, με την Ελένη την Παυλίδου. Αυτή, μία καθηγήτρια την είχαμε για πολύ λίγο καιρό, καλή και αυτή, ήταν πολύ ωραία. Ήταν μία παράσταση που έλεγε για τη ζωή της Άννας που στο τέλος δε μαθαίνεις ποτέ ποια είναι αυτή η Άννα τελικά. Ήτανε μία παράσταση ολόκληρη που είναι ένας τηλεφωνητής, που όλοι, ξέρεις, στέλναμε τηλεφωνήματα, κάναμε τηλεφωνήματα, και απάνταγε πάντα ο τηλεφωνητής. Και το ερώτημα στο τέλος ήταν «Τι έχει πάθει αυτή η Άννα; Που είναι; Ποια είναι η Άννα;». Ναι, και λεγόταν Attempts on her life,  της Άννας τη ζωή. Επίσης πάρα πολύ ωραίο. Και αυτό το κάναμε εξωτερικά. Αυτό δεν το κάναμε ποτέ, το κάναμε δύο ή τρεις πρόβες μες στην αίθουσα του χορού εκεί με τους καθρέφτες, μετά δεν της άρεσε της Παυλίδου που είχε καθρέφτες και ξέρεις, δεν ήθελε να μας βλέπουμε σε καθρέφτη, και το μετέφερε στο προαύλιο και μετά έξω από το σχολείο, στη βελανίδια από πίσω. Αυτό. Ή ας πούμε ακόμα και στα εικαστικά –που σου λέω, εγώ είμαι πολύ άσχετη ρε παιδί μου από αυτά, δεν πιάνει δηλαδή το χέρι μου στη ζωγραφική– ακόμα και στα εικαστικά είχαμε αυτούς τους πίνακες που είναι σαν ξύλο, αλλά δεν είναι και ξύλο ακριβώς. Δεν ξέρω τι είναι αυτό το υλικό, σαν καουτσούκ, που παίρνεις κοπίδι και το ξύνεις και έτσι βγαίνει η ζωγραφιά, είναι ανάγλυφη, δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω, δεν θυμάμαι πώς το λένε. Ας πούμε εκεί, επειδή είχαμε καλή καθηγήτρια, αυτή την Πανονίδου, είχαμε αφιερωθεί πάρα πολύ στο, εγώ ας πούμε και αυτός ο φίλος μου που σου λέω που περάσαμε μαζί, ο Στέφανος, στο να κάνουμε εκεί... Τίποτα, εγώ είχα κάνει μια [00:35:00]βλακεία, είχα κάνει ένα λουλούδι και μία θάλασσα, χάλια, τίποτα. Αλλά και πάλι μου άρεσε πάρα πολύ, που τώρα τα παιδιά των εικαστικών κάνανε κάτι δέντρα με σκίουρους, με φεγγάρια και λίμνες και ποτάμια, τέλεια πράγματα. Είχε να κάνει πολύ με τους καθηγητές ρε παιδί, μου πόσο σε ωθούσαν στο να σου αρέσει αυτό που γίνεται. Ή ας πούμε κάτι παιδιά πιο μικρά που μας είχανε κάνει όλη την Γκουέρνικα. Είχανε κάνει, ξέρεις, σε χαρτόνι έναν ολόκληρο τοίχο, ήταν ακριβώς όπως η Γκουέρνικα, σε αυτό το μέγεθος. Και το είχανε χωρίσει ανά τριάδες κι είχανε κάνει ανά τρία άτομα όλο τον πίνακα και ήτανε φτυστό ρε, ήταν ίδιο, ήταν τέλειο. Ή μια άλλη φορά είχαμε κάνει πάλι σε συνδυασμό με τα –ήταν των εικαστικών αυτό το πρότζεκτ είχανε πάρει εμάς για μοντέλα, τους θεατρικούς. Και είχαμε κάνει –είχανε κάνει– ένα πρότζεκτ, και καλά, πώς το λένε; Catwalk; Πώς το λένε;

Πασαρέλα;

Ναι, όχι πασαρέλα. Επίδειξη μόδας. Ναι, είχαμε κάνει την επίδειξη μόδας με ρούχα και παπούτσια από ανακυκλώσιμα υλικά. Που αυτό ήταν τώρα φοβερό, έβλεπες να έχουνε φτιάξει τώρα ολόκληρα φορέματα, τουαλέτες, τεράστια, από σακούλες σκουπιδιών που τους φούσκωναν. Ή φόρεμα κολλητό από οριγκάμι και τσαντάκι επίσης από οριγκάμι και καπέλα τεράστια από σύρμα για τα πιάτα. Ή από κουμπιά ξέρω 'γω, μία ολόκληρη φούστα από κουμπιά, πάρα πολύ ωραία πράγματα. Εντάξει, τώρα τα παιδιά των εικαστικών κάνανε παπάδες, ξέρεις, και επειδή ήταν και πιο χειροπιαστά, τα έβλεπες αυτά που κάνανε. Ενώ ξέρεις του θεάτρου ήταν οι παραστάσεις μόνο ρε παιδί μου, γιατί τα σκηνογραφικά μας πάλι, τα παιδιά των εικαστικών τα κάνανε. Οπότε αυτό που έμενε στον εκθεσιακό χώρο ήτανε, έμενες με το στόμα ανοιχτό. Πολύ ταλέντο, πάρα πολύ ταλέντο. Και οι πιο πολλοί από αυτούς εν τέλει –οι πιο πολλοί, όσοι το ακολούθησαν– όντως είναι Καλών Τεχνών ή έχουν τελειώσει ή κάτι κάνουν πάνω σε αυτό.

Στον κινηματογράφο που ήταν από τα αγαπημένα σου μαθήματα, είχες ενασχόληση όπως στο θέατρο; Γιατί αυτά που μου περιγράφεις τα περισσότερα είναι θεατρικά δρώμενα.

Ναι, ξέρεις τι, στα περιγράφω αυτά γιατί ήταν αυτά που κάναμε, ήταν τα ομαδικά που τα κάναμε όλοι μαζί. Ναι και στον κινηματογράφο κάναμε πολλά πράγματα. Εγώ είχα κάνει και από μόνη μου δύο ταινιάκια μικρού μήκους για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το ένα ήταν ένα βιντεοκλιπάκι με το Remember the good times, Scorpions, που ήτανε πλάνα από το σχολείο, από την αυλή, με παιδιά, με τα παιδιά του σχολείου, ξέρεις, χωρίς να το ξέρουν ρε παιδί μου και όλο αυτό που σου είπα, τα students in motion με τα γκράφιτι. Κι ήταν απλά πλάνα πάνω στο video clip. Αυτό, που είχε πάρει μία διάκριση το Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη. Και μετά ήταν και για το Stranger Festival –ψέματα ναι, το άλλο ήταν για το Stranger Festival– ένα πάλι μικρού μήκους, που ήτανε τελείως βιωματικό ρε παιδί μου, τελείως προσωπικό. Το πώς με τη γιαγιά μου, εγώ, το τι είχε συμβεί. Ήταν για τη γιαγιά μου, που δεν ήταν καλά, είχε πάθει άνοια, έφυγε από την Αθήνα που έμενε μαζί μας, πήγε με τον άλλο της το γιο στην Έδεσσα, εν τέλει μπήκε σε γηροκομείο όσο ήταν στην Έδεσσα και εν τέλει κάπου στο γηροκομείο πέθανε. Και ήταν όλο αυτό, το πώς συνέβη αυτό. Ότι εγώ δεν το ‘ξερα και γιατί την κλείσατε σε γηροκομείο και τέτοια. Για το Stranger Festival αυτό, είχε πάρει, ήταν, στο Λαύριο είχε γίνει. Αυτό. Και μετά κάναμε και με το Χρήστο τον Καρακάση πάλι, ένα σα βίντεο κλιπ με το Dream on των Aerosmith. Που εντάξει, αυτό τώρα ήταν τρελή σκηνοθεσία, ήταν δική του σκηνοθεσία του ανθρώπου και όλα τα fade-out και fade-in και όλα αυτά. Ήταν πάρα πολύ ωραίο. Που ήταν πάλι με τα παιδιά όλης της τάξης, απλά βίντεο κλιπ ρε παιδί μου, ουσιαστικά τα πρόσωπα μας, τύπου «Έλα να γνωριστούμε», το είχαμε κάνει στην αρχή πολύ εισαγωγικά. Αλλά ήταν πεντάμορφο. Αυτό και μετά κάναμε ξέρεις ψιλο–ντεκουπάζ, τέτοια πράγματα, χαλαρά. Γιατί σου λέω, όποιος ήθελε να ασχοληθεί ασχολιόταν. Δηλαδή θυμάμαι, δε θα το ξεχάσω αυτό, αυτό μου άρεσε πάρα πολύ, γιατί είχα πάρα πολύ καλή σχέση με αυτό τον καθηγητή. Και μιλάμε ακόμα δηλαδή, και τον έχω πετύχει και έξω στην Κυψέλη, έχουμε κάτσει να πιούμε σοκολάτα. Πολύ καλό παιδί. Και θυμάμαι ότι στις τελικές εξετάσεις ρε παιδί μου, στη Τρίτη Λυκείου, που εντάξει, επειδή εγώ διάβαζα για πανελλήνιες, δεν ασχολιόμουν πάρα πολύ με τα καλλιτεχνικά, οπότε όταν πήγαινα, δεν πήγαινα στο... Ξέρεις, Τρίτη Λυκείου δεν πηγαίναμε πολύ σχολείο, εμείς τουλάχιστον. Οπότε εγώ δεν πήγαινα στα γενικής παιδείας και πήγαινα μόνο στα καλλιτεχνικής, ήταν, ένιωθα ότι ξέρεις, κάπως ξεφεύγω από το διάβασμα, ήταν λίγο το διάλειμμά μου. Και θυμάμαι τότε στις εξετάσεις που μας είχε πει ο άνθρωπος ότι: «Όλοι θα πάρετε 19 και 20, δεν υπάρχει περίπτωση να σας ρίξω εγώ το μέσο όρο προφανώς». Μου είχε πει και με είχε στιγματίσει πάρα πολύ, ξέρεις, είχαμε μπει μέσα, μου είχε κάνει τις ερωτήσεις, τα είχα απαντήσει όλα σωστά γιατί ήμουνα και πολύ καλή μαθήτρια. Και μου είχε πει την τελευταία ατάκα, ότι: [00:40:00]«Δε θέλω -μου λέει-, θέλω το όνομά σου να μη χαθεί. Θέλω να το ξαναδώ κάποια στιγμή είτε στη μικρή είτε στη μεγάλη οθόνη». Και ρε παιδί μου, το θυμάμαι και θα το θυμάμαι για πάντα, γιατί μου είχε φανεί πάρα πολύ γλυκό. Ξέρεις, το πόσο πιστεύει σε εσένα και πόσο σε αγαπάει και, ξέρεις, πέρα από το ανθρώπινο, που σου λέω έχουμε πολύ καλή σχέση ακόμα, και το καλλιτεχνικό, την καλλιτεχνική φύση αυτή, ότι σε πιστεύω ρε παιδί μου, θέλω κάτι να κάνεις. Δεν έκανα εν τέλει, δεν πειράζει όμως. Ήταν πολύ ωραίο σαν τέτοιο ρε παιδί μου, ξέρεις, να το ‘χω να το θυμάμαι απ’ την τελική εξέταση του κινηματογράφου, τι μου είπε αυτός που τον εκτιμώ πολύ και ως άνθρωπο και σαν καθηγητή. Αυτό.

Πώς επιλέγεις να δώσεις πανελλήνιες με στόχο τη λογοθεραπεία και τελικά όχι κάποια καλλιτεχνική σχολή;

Καλά εντάξει, αυτό είναι μια πολύ αστεία ιστορία –αστεία, ούτε καν–, κατά λάθος η λογοθεραπεία. Εγώ είχα πει, επειδή δεν ήμουνα, σου λέω, καλή μαθήτρια, δηλαδή υπήρχε μία περίοδος στη ζωή μου που –όλο το Γυμνάσιο βασικά– που όλα τα βιβλία ήταν από κάτω από το θρανίο. Και η τσάντα μου πηγαινοερχότανε στο σπίτι με μία χτένα μέσα, γιατί φτιάχναμε και τα μαλλιά μας και μία κασετίνα που δεν είχε μέσα μολύβια, είχε καλλυντικά, παρόλο που δεν βαφόμουνα, δηλαδή ντάξει, όλα για το image, και καμιά μαλακία σταυρόλεξα, ό,τι να ‘ναι. Και είπα, Τρίτη Λυκείου ότι: «Έλα, φόρτσα και πάμε και θα γράψεις όσο είναι για να περάσεις κάπου. Και βλέπουμε πού». Γιατί όλοι, χωρίς πίεση ρε παιδί μου, αλλά και γονείς και καθηγητές, χωρίς καμία πίεση μου λέγαν ότι: «Δώσε, επειδή τα έχεις τα γράμματα, τα παίρνεις, δώσε να περάσεις σε μία σχολή, να πάρεις ένα χαρτί, να το ‘χεις και επειδή το έχεις και με το άλλο, το καλλιτεχνικό, με το που τελειώσεις έχεις έρθει Αθήνα και έχεις μπει όπου να ναι, ας πούμε, όπου θες. Ωδείο, Εθνικό, Κρατικό, Λυρική, ό,τι θες». Οπότε κάπως έτσι πήγα ρε παιδί μου, δεν ήμουν και απόλυτα σίγουρη. Υπήρχε μια περίοδος που ήθελα να γίνω ηθοποιός, πιο μικρή στο Γυμνάσιο, μετά όταν ασχολήθηκα εκεί με τον κινηματογράφο πολύ έλεγα ότι θέλω να κάνω σκηνοθεσία κινηματογράφου μόνο, αλλά μετά κάπως σαν να ημέρευσε αυτό μέσα μου. Και εκεί που είπα στη Τρίτη Λυκείου ότι: «Έλα να φορτσάρουμε για να το δούμε, για να έχεις το safe ας πούμε», κάπως έγινε και έγραψα ψιλοκαλά. Είχα κάτσει να δω κάποιες σχολές, είχα δει ότι με ενδιαφέρουν κάπως τα ανθρωπιστικά είχα δει κι ότι κι ότι η λογοθεραπεία είχε κοινά μαθήματα –πού να ‘ξερα τώρα, ό,τι να ναι– είχα δει απλά ότι και στη λογοθεραπεία έχουμε φωνητική και λέω: «Α, φωνητική-ορθοφωνία, κάνουμε φωνητική και στη λογοθεραπεία, γλωσσολογία, κάπως, κάπου, κάτι κολλάει». Καμία σχέση. Ωστόσο έτσι πέρασα, με αυτό το κριτήριο, ότι πάμε να τη βγάλουμε, να το ‘χουμε και βλέπουμε. Ε, δεν ήτανε έτσι. Εν τέλει άργησα και να τη βγάλω τη σχολή, υπήρχαν κάποιες δυσκολίες εκεί με το Πανεπιστήμιο, με αλυσίδες μαθήματα και τέτοια. Αλλά δεν το μετανιώνω ρε συ εν τέλει, γιατί μου αρέσει η λογοθεραπεία και κάπως έχω καταλήξει να είμαι και πάλι μες στο χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου πολύ ενεργά ως θεατής ρε παιδί μου. Αλλά πολύ ενεργά, δηλαδή να πηγαίνω αρκετά συχνά και να βλέπω αρκετές ταινίες και αρκετές παραστάσεις. Και τώρα που έχω μεγαλώσει κάπως, που έχω βγει τελείως βασικά από τη φάση του να το κάνω εγώ επαγγελματικά, να το παράγω εγώ βασικά αυτό, την τέχνη, νομίζω ότι... Βασικά δεν ξέρω αν είναι καλύτερα έτσι ή όχι, αλλά είμαι πολύ ικανοποιημένη με αυτό. Και μ' αρέσει το ότι βλέπω και μπορώ και κρίνω, και τελείως προσωπικά, αλλά και μέσα από τα βιώματα και τις γνώσεις που έχω από το σχολείο. Αυτό. Έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο η παρέα μου σε αυτό που είναι στο χώρο, κάπως, μέσα. Άλλοι είναι ενεργά ηθοποιοί και τα λοιπά, άλλοι είναι πάλι καλοί θεατές όπως εγώ. Αυτό, οπότε νομίζω ότι εν τέλει δεν θα βγω ποτέ από αυτό το κύκλωμα σαν να λέμε. Εννοώ, και με τα παιδιά από το σχολείο που ασχολούνται τώρα είτε με σκηνοθεσίες και θέατρα είτε με Καλών Τεχνών και εικαστικά και χορό, έχω επαφές, μιλάω. Δηλαδή αυτός ο φίλος μου που σου λέω, που καθόμασταν στο ίδιο θρανίο, είναι στην Καλών Τεχνών, κάνει και μουσική, τελειώνει τώρα την Καλών Τεχνών, ζωγραφίζει. Δυο άλλα από το σχολείο πάλι είναι στο Εθνικό σκηνοθέτες, η αδερφή μιας πάρα πολύ καλής μου φίλης από το σχολείο είναι χορεύτρια, δηλαδή, σου λέω, κρατάω ακόμη επαφή με καθηγητές. Δε νομίζω ότι θα βγω ποτέ από αυτό γιατί μου αρέσει η τέχνη γενικά, να τη βλέπω, να την παρακολουθώ. Αυτά.

Έχεις να συμπληρώσεις κάποια άλλη στιγμή που σου έρχεται στην πορεία αυτή των 6 χρόνων στο καλλιτεχνικό σχολείο;

Καλά εντάξει, άμα κάτσω τώρα να σκεφτώ έχω να πω στιγμές πάρα πολλές. Όχι, στιγμή δεν έχω να προσθέσω ρε παιδί μου. Αυτό που θέλω να πω μόνο είναι ότι αυτό που μας έλεγαν πάντα [00:45:00]στο σχολείο, στο Καλλιτεχνικό, ήταν το ότι: «Αν δεν θες να το κάνεις αυτό και δεν θες να ‘σαι δω, πήγαινε στο σχολείο της γειτονιάς σου». Και πραγματικά, νιώθω ότι αν είχα πάει το σχολείο της γειτονιάς μου θα ήμουνα τελείως διαφορετικό άτομο από αυτό που είμαι τώρα. Δηλαδή ότι όντως με καθόρισε στη ζωή μου πάρα πολύ, κοινωνικά, πολιτικά, καλλιτεχνικά σίγουρα. Αυτό. Κι ότι ήταν πάρα πολύ ωραία εμπειρία. Δε θα την άλλαζα με τίποτα για τίποτα. Όντως, απ’ τις καλύτερες επιλογές που θα μπορούσα να είχα κάνει σαν παιδί. Αυτό.

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ.

Και εγώ. Γεια.