[00:00:00]Καλησπέρα, θέλεις να μου πεις το όνομά σου;

Καλησπέρα, ονομάζομαι Φώτης Μπατζάκας

Ωραία, σήμερα είναι Πέμπτη, είναι 2 Σεπτεμβρίου 2021, είμαι με τον Φώτη Μπατζάκα, βρισκόμαστε στη Δράμα, εγώ ονομάζομαι Αριστείδης Κλειώτης, είμαι Ερευνητής στο Istorima και μπορεί να ξεκινήσει η συνέντευξή μας. Αρχικά, Φώτη πώς αισθάνεσαι; Είσαι έτοιμος να ξεκινήσουμε;

Είμαι, είμαι έτοιμος έτσι να…

Να εξιστορήσεις;

Nαι, να φτάσουμε σε αυτό το ταξίδι και όπου μας βγάλει.

Λοιπόν, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Θέλεις να μου αφηγηθείς –όσο πιο αναλυτικά μπορείς– το ταξίδι σου με τη μουσική και το τραγούδι από την αρχή μέχρι σήμερα;

Φυσικά, φυσικά. Λοιπόν, ξεκινάει πολλά χρόνια πίσω. Στο Δημοτικό θυμάμαι... Βασικά δε το θυμάμαι, οι γονείς μου έλεγαν ότι από μικρός, έτσι, εκεί στην πέμπτη Δημοτικού έλεγα ότι: «Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω μουσικός και να διδάσκω μουσική». Πράγμα έτσι λίγο περίεργο, γιατί η αλήθεια είναι ότι σε εκείνη την ηλικία περισσότερο βασικά δεν είχα ξεκινήσει την κιθάρα, ήμουν στην Φιλαρμονική του Δήμου Δράμας. Έπαιζα τρομπόνι, το πρώτο μου όργανο με δάσκαλο τον... Αυτόν που είναι ακόμη και τώρα αρχιμουσικός στη Φιλαρμονική, τον Παντελή Κανδυναλάπτη. Και έτσι ξεκίνησε κάπως η επαφή με την μουσική μαζί με κάποια project έτσι στο Δημοτικό. Είχαμε έναν καθηγητή, ένα δάσκαλο βασικά στο Δημοτικό, ο οποίος ήταν εξαιρετικός μουσικός και έτυχε να έχει υλικό με παιδιά ας πούμε με μπουζούκια, με κιθάρες, με ταλαντούχα παιδιά που έκανε αρκετά project. Δηλαδή ασχολιόταν ο άνθρωπος. Δημοσθένης Παραοικονόμου το όνομά του. Έτσι να τους αναφέρω, γιατί ήταν άνθρωποι που έπαιξαν σημαντικό ρόλο πιστεύω για να φτάσω εγώ και να ασχοληθώ και να είμαι αυτό που είμαι σήμερα–

Συγγνώμη που σε διακόπτω. Αυτή η φιλαρμονική που μου είπες από το Δημοτικό που πήρες μέρος, ήταν μέρος του σχολείου;

Όχι, η φιλαρμονική ήταν ξεχωριστό. Στη φιλαρμονική γράφτηκα γιατί λίγο πιο παλιά που ήμουν στον Έβρο –γιατί ο πατέρας μου ήταν στον στρατιωτικός και ήμασταν στον Έβρο– είχα πάει, είχα μία επαφή με τη φιλαρμονική. Αλλά καμία σχέση οργάνωση στο Τυχερό του Έβρου που ήμασταν με την Φιλαρμονική του Δήμου Δράμας. Και επειδή ο αρχιμουσικός ήταν γνωστός με έναν θείο μου, πήγαμε σαν παιδιά για να μάθουμε το όργανο. Το σχολείο ήταν ένας άλλος τομέας, με άλλον δάσκαλο όπως ανέφερα. Και εκεί πέρα λίγο όλα αυτά, να λίγο τραγούδι, λίγο... Είχα πάρει και ένα μπουζούκι νομίζω, ο παππούς μου με είχε πάρει, έτσι, να γρατζουνάω στα πολύ βασικά πράγματα, μόνος μου, χωρίς μαθήματα και αυτά. Και κάποια στιγμή εκεί γύρω στην έκτη Δημοτικού μπήκα στη Φιλαρμονική και ξεκίνησαν και οι παρελάσεις, οι υπηρεσίες, διάφορα πράγματα που κάνει η Φιλαρμονική Δήμου Δράμας. Το αστείο είναι ότι τότε πλήρωναν αν ήσουν στην Φιλαρμονική. Έπαιρνες κάποιο μικροποσό ας πούμε κάθε μήνα και ανάλογα με τις υπηρεσίες που υπήρχανε και αυτό με βοήθησε αργότερα –θα φτάσουμε και εκεί πέρα– στη ζωή μου για να πάρω... Γιατί τα έβαζα στην τράπεζα αυτά τα χρήματα, τέλος πάντων. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τη μουσική. Δηλαδή, το πνευστό το όργανο, ένα τρομπόνι που αργότερα έγινε και αλτικόρνο, και λίγο μπουζούκι αυτοδίδακτος με τραγούδι και project μαζί με αυτόν τον μουσικό που ανέφερα του Δημοτικού, που έπαιζα και τρομπόνι καμιά φορά μαζί με όλα αυτά τα όργανα. Είχαμε κάνει και μία εκδήλωση, νομίζω παίξαμε κάποια τραγούδια του Ξαρχάκου τότε. Τώρα ξες, λίγο θολές αυτές οι αναμνήσεις, γιατί μιλάμε για δεκαεφτά χρόνια πίσω; Κάπου τόσο. Λοιπόν–

Οπότε, ήταν δεκαετία 2000 με 2010.

Ναι, πριν. Ναι, εκεί μέσα. Όχι πριν, εκεί μέσα ήταν, κάπου στη μέση. Η επαφή μου με τη ροκ μουσική και με την κιθάρα έρχεται στο Γυμνάσιο. Και έρχεται πολύ αστεία και περίεργα είναι η αλήθεια, γιατί ήμουν στο 6ο Γυμνάσιο Δράμας και τότε είχα ένα πολύ καλό φίλο ο οποίος είχε έρθει μόλις από τη Γερμανία και είχε ένα iPod. Αυτός άκουγε μόνο hip hop, τίποτα άλλο. Δηλαδή, Eminem, 50 Cent. Ξέρεις, τότε ήταν εκείνης... Αυτοί οι καλλιτέχνες οι τοπ και ήταν οι οπαδοί του Eminem και οι οπαδοί του 50 Cent, τουλάχιστον στις συναναστροφές μου ας πούμε... Το 'χασα.

Συναναστροφές.

Σωστά το είπα στην αρχή, εντάξει. Λοιπόν, και έδωσε το iPod του, γιατί δεν είχα να βάλει μουσική, το έδωσε σε ένα φίλο του και του έβαλε ροκ. Του ’βαλε Scorpions, Iron Maiden, τέτοιες, Metallica, τέτοιες μπάντες. Evanescence, Linkin Park, Green Day. Τέτοιες καταστάσεις τότε. System of a Down. Και επειδή δεν μπορούσε να τα ακούσει αυτός, μου έδινε στα διαλείμματα το iPod να τα ακούω εγώ. Και εγώ άρχισα αυτό που ακούω να μου αρέσει και να ψάχνομαι. Λέω: «Αυτό είναι ωραίο. Και αυτό». Και έτσι ήταν η επαφή μου με τη μουσική. Τότε, η αλήθεια είναι ότι είναι λίγο θολές οι αναμνήσεις. Μετά πήρα και εγώ ένα mp3 τότε, γιατί ήταν η γενιά του mp3 με 32mb μνήμη και 64. Και βάζαμε μουσική και ακούγαμε. Νομίζω από το ίντερνετ τα κατεβάζαμε τότε και παίρναμε πιο σπάνια ένα cd. Δυστυχώς δεν πρόλαβα πολύ τη γενιά του CD ας πούμε ή του –καλά, του βινυλίου και της κασέτας σε καμία περίπτωση– αλλά ναι. Το λέω αυτό με πικρία γιατί θα φτάσουμε αργότερα στο τώρα και πώς σκέφτομαι και πώς πράττω. Και μπαίνω στην πρώτη μου μπάντα. Η πρώτη μου μπάντα ήταν οι AirAstrons. Mία μπάντα που είχε δημιουργήσει ο Βαγγέλης ο Γρηγοριάδης. Πολλά άτομα διαφορετικά εκεί πέρα. Μπήκα εξαιτίας του Σταύρου του Ζουρλαντώνη, ο οποίος είναι, ήταν πολύ καλός μου φίλος. Ήμασταν στην Φιλαρμονική μαζί και... Ναι, τέλος πάντων ξεκινάμε και ξεκινάω να τραγουδάω. Να τραγουδάω, εντάξει, δεν το λες τραγουδάω, το λες γκαρίζω καλύτερα. Ξέρεις, λίγο η ανεμελιά της εφηβείας, λίγο πάμε... Γενικά, ήταν η φάση μας ότι το ’ζησα αυτό έτσι, ίσως από τις τελευταίες γενιές που δεν τα περιμέναμε όλα έτοιμα. Δηλαδή, δεν περιμέναμε ο δάσκαλος να μας πει: «Ελάτε να κάνουμε πρόβα». Δεν περιμέναμε, δεν μπαίναμε σε ένα YouTube και είχε ένα βίντεο τη μουσική, να το βγάλεις έτσι, να δείχνει ένα, τρία, πέντε να πατάς. Ήταν ότι έπρεπε να μοχθήσεις λίγο για να παίξεις. Και η ουσία ήταν να παίξεις, να εξωτερικεύσεις τα συναισθήματά σου και να ζήσεις το rock ‘n’ roll ας πούμε. Αυτή ήταν η ουσία και όχι ξέρεις, να παίζω για να παίζω και τέτοιο. Οπότε πορευόσουν με το τι έχεις. Τώρα αυτό το τι έχεις ήταν λίγο κακό, αλλά αυτό ξέρεις, σε ωθούσε να μελετήσεις περισσότερο για να γίνεις καλύτερος. Τέλος πάντων, εκεί δεν παίζω ακόμα κιθάρα, μόνο τραγουδάω και... Σου είπα γκαρίζω, δεν τραγουδάω. Καμία. Δεν έχω κάνει φωνητικά. Απλά ακούω το τραγούδι και το λέω όσο καλύτερα μπορώ, που σε καμία περίπτωση δεν είναι αρκετό αυτό, εντάξει. Δηλαδή δεν ήμουν από τα παιδιά ταλέντο. Δηλαδή, έχω ακούσει παιδιά σε ηλικία μικρή που τραγουδάνε και μου πέφτουνε τα μαλλιά, πραγματικά. Εγώ δεν ήμουν αυτό. Δηλαδή μόχθησα για να φτάσω, με μελέτη έφτασα να τραγουδάω όπως τραγουδάω τώρα που και τώρα θέλω αρκετή δουλειά για να θεωρούμαι τραγουδιστής ας πούμε. Και φεύγω από αυτή την μπάντα. Τώρα, ο λόγος δε θυμάμαι. Ξέρεις, παιδιά. Μπορεί παρεξηγήσεις, μπορεί διάφορα πράγματα, ακριβώς δε τα θυμάμαι στο μυαλό μου. Και δημιουργώ τη πρώτη δικιά μου μπάντα με το Σταύρο αυτόν το Ζουρλαντώνη, τον ξάδερφό μου το Δημήτρη και βρίσκουμε ντράμερ τον Μόσχο τον Ιατρού ο οποίος είναι κουμπάρος, έχεις βαπτίσει τη μικρή μου την κόρη. Και δημιουργούμε τότε τους Nightmares. Μιλάμε τώρα δευτέρα Γυμνασίου, 14 χρονών

Η πρώτη μπάντα πότε ήταν; Πρώτη Γυμνασίου;

Εκεί, όχι. Να, δευτέρα Γυμνασίου ήταν. Απλά ήταν... Ίσως να ήταν και πρώτη τώρα που το λες, γιατί τα έχω συνδυάσει λίγο στο μυαλό μου πιο έντονα. Παίξαμε νομίζω ένα live με τους AirAstrons στο 6ο Γυμνάσιο. Νομίζω ότι είχαμε κάνει ένα live χωρίς να είμαι σίγουρος. Έχω θολές αναμνήσεις. Αλλά επειδή στην ουσία ό,τι έκανα περισσότερο το έκανα μετά που ξεκίνησα κιθάρα και μετά που, με τους Nightmares, την πρώτη μου μπάντα, και τα περισσότερα live και ηχογραφήσεις και όλα αυτά που θα τα αναφέρω. Οπότε, ναι, θυμάμαι καλύτερα εκεί πέρα που ήταν δευτέρα Γυμνασίου σίγουρα. Ξεκινάω δευτέρα Γυμνασίου, παίρνω την πρώτη μου κιθάρα, μία ESP LTD, την M50, την οποία την έχω ακόμη και σήμερα και ξεκινάω μάθημα με τον Ίλλυ, ο οποίος μεγάλη μορφή εδώ στη Δράμα ας πούμε σαν μουσικός και σαν δάσκαλος, σαν κιθαρίστας. Έπαιζε σε πολλά μαγαζιά, στην Σαντορίνη χρόνια, είναι τώρα εκεί νομίζω και πραγματικά ο Ίλλυ ήταν ένας μέντορας για εμένα. Ήταν αυτός που με μύησε και να ξεκινήσω να παίξω στα μαγαζιά από μικρός, με σήκωνε στα live. Μετά γύρω στα 16 με έπαιρνε στα live μαζί του να τραγο[00:10:00]υδάω με μεροκάματο κανονικά και όλα αυτά. Οπότε, χώρια όλοι αυτοί οι μουσικοί που έβαλαν το λιθαράκι τους που είπαμε πιο πριν, για εμένα ο Ίλλυ ήταν ο μέντορας, ήταν αυτός που έχει συλλάβει το μεγαλύτερο μέρος του να είμαι αυτό που είμαι σήμερα. Ήταν δάσκαλός μου έτσι για ενάμιση-δύο χρόνια και πραγματικά, επειδή είχα πολλή όρεξη και πόθο να μάθω κιθάρα, μάθαινα πολύ γρήγορα. Και γύρω στους δυο μήνες, δυόμιση μήνες, γράφει τότε στίχους μία κοπέλα –η αλήθεια είναι είναι φάουλ αυτό, αλλά δε θυμάμαι το όνομά της. Να’ναι καλά. Ίσως άμα κατά λάθος ακούσει αυτή τη συνέντευξη να–

Επικοινωνήσει.

Θυμηθεί ποια είναι. Νομίζω την έλεγαν Χριστίνα, Χριστίνα. Όχι νομίζω, την έλεγαν Χριστίνα. Τώρα το επίθετο για καμία περίπτωση. Και το Χριστίνα είμαι ψιλοσίγουρος αλλά όχι 100%. Ήταν φίλη του Σταύρου αυτή και ήταν πιο μεγάλη από εμένα και γράφει κάποιους στίχους και τους δίνει στο Σταύρο. Και στους δύο μήνες που παίζω κιθάρα, βάζω μουσική σε αυτούς τους στίχους. Όταν λέμε βάζω μουσική, βάζω τέσσερεις συγχορδίες, που είναι ξέρεις πάρα πολλά τραγούδια με αυτές τις συγχορδίες, αυτή την αλληλουχία συγχορδιών. Αλλά ξέρεις τότε το βλέπεις σαν κάτι μεγάλο. Είσαι ένα παιδί 14 χρονών που στους δύο μήνες έχει καταφέρει και έχει κάνει αυτό το τραγούδι ας πούμε. Και το ηχογραφούμε έτσι σαν single. «Στους ρυθμούς της καρδιάς» λεγόταν το τραγούδι. Εκεί τραγουδάει ο ξάδερφός μου, δεν τραγουδάω εγώ. Και μετά, αυτό γίνεται γύρω στην άνοιξη του 2000... ημερομηνία δε θα θυμηθώ με τίποτα, δευτέρα Γυμνασίου. Πριν πόσα χρόνια ήμουν δευτέρα Γυμνασίου;

2006, ‘05;

Κάπου εκεί

Γιατί εγώ το ‘08 ήμουν–

‘07; Το ‘08 πόσο ήσουν;

Εγώ πρέπει να ήμουν, να πήγαινα για πρώτη Γυμνασίου το ‘08.

Ή το ‘06 ή το ‘07 ήταν, κάπου εκεί. Νομίζω το ‘07, γιατί το ‘07 ήταν τα πρώτα live που παίξαμε. Όχι, ήταν το ‘07, ήταν την άνοιξη του ‘07 που ηχογραφούμε αυτό και παίζουμε τα πρώτα μας live. Το πρώτο πρώτο μου live ήτανe νομίζω σε μία συνεστίαση σε ένα κλαμπ που κάναμε με το 6ο Γυμνάσιο. Αλλά δεν ήταν ακριβώς live, σηκωθήκαμε και παίξαμε ένα τραγούδι ή δύο, δύο τραγούδια. Νομίζω υπάρχει και βίντεο στο YouTube, πολύ, πολύ αστείο. Με εκείνα τα κινητά εκείνης της τεχνολογίας τότε. Το δεύτερο live ήταν στο Καλαμπάκι. Σοκ! Πολύ τραγικό live. Δηλαδή, στο πουθενά, με πολύ λίγο κόσμο, με ήχο να μην παίζουν τα μόνιτορ ας πούμε να μην έχει, να μην δουλεύουνε. Φώτα να έχει ένα πράμα που το οποίο χτυπούσες παλαμάκια και γυρνούσε. Αυτό βασικά άκουγε την μπότα της ντραμς και γυρνούσε γύρω γύρω. Τέλος πάντων, και ναι. Μετά παίζουμε στο Dramaica, το οποίο Dramaica, ποιο είναι το αστείο; Το 2007 στο οποίο ήμασταν αρκετά όχι κακοί, να μην το πούμε κακοί, ήμασταν άπειροι ας πούμε. Δεν ήμασταν νομίζω για να παίξουμε σε αυτό το φεστιβάλ. Γιατί ήταν μιλάμε το ‘07, ‘08, ’09, εκείνες τις χρονιές το Dramaica ήταν στο απόγειό του. Ειδικά το ‘08 θυμάμαι είχε απίστευτα ονόματα. Απίστευτα και πολλά. Το ‘07 είχε C:REAL, είχε Locomondo νομίζω, είχε... Τι άλλο είχε; Πορτοκάλογλου; Το ‘07 ή το ‘08 ήταν; Τέλος πάντων, δε θυμάμαι ακριβώς. Και παίζουμε. Εντάξει, νομίζω δεν ήμασταν για εκεί. Δεν παίξαμε και τελείως χάλια, αλλά δεν ήμασταν γι' αυτό το φεστιβάλ. Νομίζω έπρεπε να αφήσουν... Βέβαια, από την άλλη ξέρεις, δίνουν και... Είναι και καλό αυτό γιατί δίνουν βήμα σε Δραμινά συγκροτήματα που είναι πολύ σημαντικό αυτό. Να δίνεις βήμα σε Δραμινά συγκροτήματα, να βγαίνουν να εξωτερικεύουν τη μουσική τους. Αλλά απ’ την άλλη πρέπει να δίνεις βήμα όταν είναι σε ένα επίπεδο νομίζω να εξωτερικεύουν τη μουσική τους. Γιατί; Γιατί όταν βάζεις ένα παιδί να παίξει και είναι σε αυτό το επίπεδο που ήμασταν εμείς, παίρνουν λίγο τα μυαλά του αέρα –καλά, αυτό και καλό να ήταν θα γινόταν δεν ήταν αυτό το πράγμα–, αλλά το θέμα είναι ότι δεν μοχθεί μετά. Δεν του δίνεις κίνητρο να μελετήσει να γίνει καλύτερος. Κατάλαβες; Ενώ πιστεύω ότι αν ξεχωρίζεις ότι ξέρεις τι, έχω πέντε μπάντες, ωραία, στη Δράμα ή σε κάθε Δράμα, σε κάθε πόλη. Μιλάμε για επαρχία, έτσι; Δε μιλάμε για μεγάλες πόλεις. Και οι δύο είναι αυτές που είναι σε ένα επίπεδο να ακουστούν. Τώρα τι θα πει αυτό; Στο μυαλό μου θα πει ότι προφανώς όλοι κάνουμε λάθη. Και εγώ κάνω λάθη ακόμη και τώρα σε live. Που μπορεί να υπάρξει live που να κάνω πολλά λάθη, μπορεί να υπάρξει live που μπορεί να μην κάνω κανένα λάθος. Είναι πολλά που προκύπτουν από αυτό το πράγμα. Αλλά το θέμα είναι ότι παίζω σε ένα επίπεδο το οποίο ακούγεται το σχήμα ένα δεμένο πράγμα με μια φωνή που είναι στον τόνο τουλάχιστον. Εντάξει; Δηλαδή να ακούγεται κάτι όμορφο. Να μην ακούγεται ξεκούρδιστες κιθάρες, ο τραγουδιστής να είναι εκτός τόνου, ο ντράμερ να φεύγει από το ρυθμό. Να είναι μία μάζα σωστή, ενωμένη, να βγαίνει κάτι ωραίο. Αυτό είναι στο μυαλό μου το τέτοιο. Όχι να είναι παικταράδες και ουάου, να βγαίνει κάτι όμορφο. Αυτό δίνει κίνητρο, αν πεις τους άλλους ότι: «Ξέρεις τι; Θέλεις λίγο δουλειά για να φτάσεις αυτούς να...», πιστεύω ότι δεν είναι τόσο κακό. Τους δίνει κίνητρο, να πεις: «Πρέπει να διαβάσω, να κάνω πρόβες για να φτάσω εκεί». Γιατί είναι λίγο... Δεν ξέρω. Είναι λίγο ότι δε μοχθείς μετά να φτάσεις σε κάτι που πρέπει να μοχθήσεις για να φτάσεις. Ξέρεις τί; Γιατί όταν φτάνεις σε ένα live, είσαι σε ένα σημείο να θεωρείσαι μουσικός, στο σημείο που έχεις φτάσει είναι ο δρόμος που έχεις κάνει να φτάσεις εκεί, η Ιθάκη ας πούμε. Και δεν είναι η Ιθάκη εν τέλει, είναι το ταξίδι μέχρι να φτάσεις εκεί. Και αν αυτό το ταξίδι είναι πολύ μικρό και δεν σου έχει δώσει τις κατάλληλες εμπειρίες και εσύ έχεις φτάσει στην Ιθάκη, μπορεί να νομίζεις ότι η Ιθάκη είναι αυτή. Ναι, όμως η Ιθάκη πάντα έχει παραπέρα, πάντα μπορεί να είναι μακρύς ο δρόμος ας πούμε όπως το–

Καταλαβαίνω τι εννοείς

Το έκανε αυτός. Ναι, τέλος πάντων. Άνοιξα μεγάλη παρένθεση. Γυρνάω στο Dramaica και στο ότι η μπάντα μου δεν ήταν για εκεί.

Βέβαια εντάξει, ήσασταν πάρα πολύ μικρή ηλικία. Δηλαδή, αυτό να το κατανοήσουμε.

Ναι, εννοείται, εννοείται. Δε το λέω με κακία ή με οτιδήποτε. Λέω ότι στο δικό μου το μυαλό θα ’ταν καλύτερο, χωρίς να είμαι... Εγώ πήρα μεγάλα βήματα και το αστείο σε αυτό το θέμα είναι ότι 1 Αυγούστου 2007 –τη θυμάμαι ακριβώς αυτή την ημερομηνία– ήταν και το μεγαλύτερο live που έχω παίξει, γιατί παίζαμε πριν τους C:REAL ή δύο μπάντες πιο πριν τους C:REAL. Απλά τί είχε γίνει; Συνήθως αυτές οι μπάντες έβγαιναν νωρίς, 5:00-6:00 η ώρα. Οπότε, δεν είχε και πολύ κόσμο. Κατάλαβες; Ήταν φίλοι και τέτοιο και μπορεί να το έβλεπαν και έτσι το φεστιβάλ, γι’ αυτό και ήταν πιο ελαστικοί. Αλλά εκείνη την μέρα ήταν να βρέξει και ξεκίνησε, τελικά έφυγαν τα σύννεφα και ξεκίνησε 8:00-8:00 και. Και πριν από εμάς έπαιζε μία κοπέλα κιθάρα με έναν τύπο ο οποίος έπαιζε μπλιμπλίκια, ξέρεις, στον υπολογιστή μουσικές και τέτοια και εμείς βγήκαμε κατά τις 9:00 και. Και στις 9:00 και τώρα ήταν η Αγία Βαρβάρα φίσκα, γιατί 9:00 και ήταν να βγουν οι C:REAL ας πούμε. Και παίξαμε ένα live στο οποίο ήτανε, δεν ξέρω πόσα κόσμο μπορεί να είχε. Είχε πάνω από χίλια άτομα, μπορεί και πάνω από δύο χιλιάδες. Σου μιλάω ότι έχω παίξει στο Dramaica αρκετές φορές, αρκετά, έχω παίξει πέντε-έξι φορές –θα αναφερθώ σε αυτά– αλλά έτσι να ήταν η Αγία Βαρβάρα ήταν μόνο την πρώτη φορά. Δηλαδή, μέχρι –τώρα δε θα καταλάβουν οι ακροατές–, αλλά για να σου δώσω να καταλάβεις εσύ, μέχρι και στη γεφυρούλα που έχει και δεξιά και αριστερά ήταν φίσκα από κόσμο. Ήταν γεμάτο όλο εκείνο. Και ναι, μετά προκύπτουν πάρα πολλά live. Μετά αλλάζει λίγο η σύσταση της μπάντας. Φεύγει ο ξάδερφός μου, μπαίνει ο Γιώργος ο Μπάνιος στα πλήκτρα. Παίζουμε διάφορα live στο Κραχτίδη, σε... Στη Νέα Πέραμο, στην Αλεξάνδρεια της Ημαθίας, πολλά, πολλά live, αρκετά live. Γράφουμε και τέσσερα κομμάτια δικά μας, τα οποία ήτανε, τα δύο τα είχε γράψει ο ντράμερ και τα δύο εγώ. Το ένα ήταν, τα δικά μου ήταν «Στους ρυθμούς της καρδιάς» επανεκτέλεση, το οποίο είχε γράψει αυτή η Χριστίνα στίχους, μουσική εγώ και μετά ήταν το «The girl who I love» το οποίο εντάξει, «The girl who I love», ξέρεις, 14 χρονών τίτλος, αλλά εντάξει. Το οποίο είχα γράψει μουσική, στίχους εγώ, ναι. Και τα δύο που έγραψε ο ντράμερ ήταν το «Ήμουν είμαι και θα είμαι». Όχι, έτσι λεγόταν ο δίσκος, ψέματα, του single. «Ένα τούβλο και μισό» λεγόταν, ψέματα, και το δεύτερο ήταν η «Πιπίνα». Η «Πιπίνα» η οποία ήταν, εντάξει, ήταν πολύ αστείο αυτό που είχε συμβεί με την «Πιπίνα» και είχαν πάρει τα μυαλά μας αέρα. Τρίτη Γυμνασίου πλέον, δηλαδή, έχει περάσει το καλοκαίρι της Δευτέρας και είμαστε τρίτη Γυμνασίου. Μιλούσε για ένα, για... Η Πιπίνα ήταν μια... Μια ηλικιωμένη γυναίκα που είχε κάποια προβλήματα στην γειτονιά του ντράμερ, αλλά εμείς την πήραμε και την κάναμε μία χοντρή –κακό αυτό, εντάξει, ανεμελιά–, μία εύσωμη, συγγνώμη για την έκφραση. Απλά–

Ναι, δεν πειράζει. Κανένα πρόβλημα

Έτσι έλεγε το τραγούδι ας πούμε. Γι’ αυτό μου ήρθε αυτή... Τότε ξέρεις, ανεμελιά. Δε φιλτράρεις αυτά που λες, απλά τα λες. Και ναι, είχε γίνει και παρεξήγ[00:20:00]ηση. Νομίζανε ότι το είχαμε γράψει για μία κοπέλα στο Γυμνάσιο και είχα στεναχωρηθεί και λίγο και την πιάσαμε και της μιλήσαμε ότι: «Ξέρεις, η ιστορία είναι αυτό, απλά οι στίχοι πήγαν κάπως έτσι». Γιατί οι στίχοι γράφτηκαν σε μία πρόβα έτσι, πάνω στην πλάκα τώρα. 15 χρονών... Τέλος πάντων. Αλλά είχε γίνει ένας χαμός με αυτό το τραγούδι. Ήταν θυμάμαι οι χρονιές που παίρναμε mp3 με bluetooth στο κινητό και τα βάζαμε όταν περπατούσαμε να ακούγονται και είχα πετύχει αρκετούς ανθρώπους να ακούν αυτό το τραγούδι, το οποίο ήταν ένα αστείο ας πούμε, ένα... Μια φάρσα ας πούμε σε ροκ ήχο ας πούμε, σε απλό ροκ ήχο. Τέλος πάντων, μετά στέλνουμε τα χαρτιά μας για το Schoolwave, περνάμε στην πρώτη φάση, κάτω που πας στις οντισιόν, και μαλώνουμε δυστυχώς.

Θες να μου εξηγήσεις αρχικά τί είναι το Schoolwave;

Το Schoolwave ήταν ένα όνειρο ζωή για εμάς τότε. Είναι ένα φεστιβάλ που γίνεται στην Αθήνα, είχε μπάντες μόνο με παιδιά κάτω των 18 ή άμα ήταν πάνω των 18 είχε κάποιες προϋποθέσεις. Έπρεπε, δηλαδή, αν ήταν τέσσερα άτομα, να είναι ένα πάνω από 18 και τα τρία κάτω από 18. Είχε κάποιους όρους για να μπεις εκεί πέρα τέλος πάντων, είχε να κάνει με παιδιά. Το οποίο πήγαινες στην Αθήνα, περνούσες μία οντισιόν και άμα περνούσες, έμπαινες στο φεστιβάλ του Schoolwave, που νομίζω δεν ήταν μία μέρα, ήταν δύο ή τρεις, και έπαιζες μπροστά σε, απευθυνόταν μόνο σε νέους. Δηλαδή κάτω είχε μόνο παιδιά της ηλικίας σου και έπαιζαν μπάντες μόνο παιδιά της ηλικίας σου. Ήταν ένα βήμα για νέους καλλιτέχνες ας πούμε. Πολύ σημαντικό και πολύ ωραίο πράγμα αυτό που το έχουν διοργανώσει διάφοροι. Δεν τους ξέρω όλους. Και μετά, πιο αργά έφερναν και γνωστά ονόματα για να δείξουν και μεγάλους. Φαντάζομαι θα υπήρχε και αλληλεπίδραση των μεγάλων με τις μικρές μπάντες. Πολύ όμορφο. Αλλά δυστυχώς μαλώνουμε, δε θυμάμαι γιατί, δε θυμάμαι ακριβώς γιατί είναι η αλήθεια. Νομίζω διαφωνούσαμε για να βάλουμε ένα μέλος, εγώ δεν ήθελα να μπει γιατί ήταν αρχάριος. Γενικά εγώ ήθελα... Είχα όνειρα ας πούμε, το ζούσα λίγο στα στενά εκείνη την περίοδο. Ήθελα ξες να... Ήταν το όνειρό μου να γίνω αυτό, ενώ τα άλλα τα παιδιά δεν είχαν... Είχαν όνειρο ότι αυτό το κάνουμε για την πλάκα μας και θέλω να γίνω αστυνομικός, θέλω να γίνω το ένα, θέλω να γίνω τ’ άλλο. Είχα άλλες βλέψεις. Οπότε, λίγο όλο αυτό ξέρεις, ερχόταν σε αντίθεση με τα δικά μου θέλω και το πώς σκεφτόμουν εγώ την μπάντα και το πώς σκεφτόντουσαν αυτοί. Όπως εντάξει, γι’ αυτό διαλύονται οι περισσότερες εφηβικές μπάντες ή περνάν σε διαφορετικές σχολές και αλλάζουν οι συναναστροφές, τα πιστεύω τους. Πολλά αλλάζουν ρε παιδί μου, δεν χρειάζεται να τα αναφέρουμε τώρα όλα αναλυτικά. Και τέλος πάντων, διαλύεται η μπάντα, κατεβαίνουνε τα παιδιά με τα νέα μέλη, κόβονται δυστυχώς. Εντάξει, αυτό μπορεί και εμείς να κατεβαίναμε να κοβόμασταν. Δεν είναι ότι το τέτοιο, αλλά δεν κατέβηκα εν τέλει. Έτσι, αυτό, μια μικρή πικρία ενδιάμεσα. Και μετά φτιάχνω τους Magnus Dies, στους οποίους συμμετέχουν ο Χρήστος ο Γερακάκης ο οποίος κάνει ψιλοκαριέρα έτσι στο ποπ πλέον. Έχει... Ήταν στην Αγγλία αρκετά χρόνια, σε καράβια. Chris Hox λέγεται πλέον, για να μπορέσει να... Για τις συναναστροφές του στην Αγγλία. Πολύ ωραίος μουσικός, πολύ ωραία σινγκλάκια έχει βγάλει και πολύ ωραία κομματάκια. Και στα πλήκτρα ήταν ο Γιάννης ο Τοπαλίδης και στα ντραμς ο Γιώργος ο Βογιατζής. Το Γιώργο το Βογιατζή έχω αρκετά χρόνια να τον δω, τον Γιάννη τον Τοπαλίδη τον βλέπω που και που. Και αυτός στην Αγγλία ήταν κάπου, δεν ασχολείται με τη μουσική τόσο πολύ πλέον ή δεν το γνωρίζω, γιατί δεν κάτσαμε. Τέλος πάντων, ήμασταν αυτή η τετράδα, περνούσαμε πολύ ωραία. Γράφουμε πάλι ένα σινγκλάκι με ένα τραγούδι δικό μας, το «Εσύ» και διασκευές. Δεν έχω πει ότι παίζαμε ροκ ελληνικό κυρίως. Ροκ ελληνικό και λίγο έντεχνο. Περισσότερο ροκ ελληνικό. Ξύλινα Σπαθιά, Τρύπες και λίγο Πυξ Λαξ. Λίγο να, τέτοιες καταστάσεις παίζαμε. Παίζουμε αρκετά live και με αυτή τη μπάντα. Κάνουμε ένα λογότυπο, κάνουμε το σιντάκι μας. Τέσσερα τραγούδια νομίζω είχε μέσα αν δεν κάνω λάθος, δύο διασκευές και το «Εσύ» και κάτι ακόμα. Δε θυμάμαι, δε θυμάμαι πραγματικά. Και παίζουμε και στα Dramaica και Dramaica και με αυτή τη μπάντα το 2008. Και διαλυόμαστε και με αυτή τη μπάντα μετά. Τον θυμάμαι το λόγο. Ήταν ότι γενικά ήμασταν τέσσερεις διαφορετικοί άνθρωποι οι οποίοι ακούγαμε τέσσερα διαφορετικά πράγματα σαν μουσική και παίζαμε ένα άλλο είδος. Δηλαδή, ο ντράμερ άκουγε πιο death, black metal ας πούμε, ο Γιάννης ήτανε στα πλήκτρα πιο nυ metal, Linkin Park ας πούμε, είχε πολλή τρέλα. Εγώ ήμουν πιο progressive ας πούμε, άκουγα Porcupine Tree και Tool. Ο Xρήστος ήταν πιο grunge, δηλαδή Nirvana, Alice in Chains και τέτοιες καταστάσεις. Οπότε, ήμασταν τέσσερεις άνθρωποι που ακούγαμε τέσσερα διαφορετικά πράγματα και απλά παίζαμε ένα άλλο είδος, κανένα από αυτά τα τέσσερα. Και ήθελαν να κάνουμε μια μπάντα και επειδή εγώ δεν ήθελα. Λέω: «Ρε σεις», γιατί... Γι’ αυτό το λόγο που σου εξήγησα. Είχα βλέψεις με το μυαλό μου, δεν ξέρω πως το έβλεπα. «Μην κάνετε άλλη μπάντα», τσατίστηκαν τα παιδιά με το δίκιο τους και είπαν: «Όχι, εγώ δε θέλω να μου βάζουν όρια», κάτι τέτοιο ας πούμε και κάναν την άλλη τους μπάντα. Και καλά κάναν τα παιδιά, έτσι όπως τα βλέπω τώρα. Τέλος πάντων, και μετά ξεκινάει λίγο το ταξίδι με πιο μεγάλους σε ηλικία στα 16. Εκεί στα 15 με 16 μετά, δηλαδή τη δευτέρα Λυκείου, παίζω πιο πολύ μόνος. Με παίρνει ο Ίλλυ μαζί του, ο δάσκαλός μου που είχαμε αναφέρει, με σηκώνει σε μαγαζιά να παίζω στην αρχή λίγα κομμάτια και μετά με παίρνει σαν, σαν ντουέτο, μαζί να παίζουμε. Έπαιζε αυτός ξένα τραγούδια, εγώ έπαιζα Ελληνικά. Και μετά κάνουμε, γνωρίζω τον Peter τον κολλητό μου, ο οποίος αυτός ήταν τότε γύρω στα 27-28, στην ηλικία που είμαι τώρα και τον Παναγιώτη τον Μυλωνά στα τύμπανα, ο οποίος με πάντρεψε αργότερα. Και φτιάχνουμε ένα τρίο ας πούμε εμείς οι τρεις, τύμπανα, κιθάρα και μπάσο και παίζουμε σε μαγαζάκια διάφορα. Πολλή πρόβα. Πολλή δηλαδή, μεγάλο σχολείο και αυτό. Με βοήθησαν πάρα πολύ γιατί αυτοί ήταν σε μία ηλικία που είμαι εγώ τώρα και εγώ ήμουν στα 16 ας πούμε. Οι εμπειρίες που είχαν στη μουσική και το πώς αντιλαμβανόντουσαν και το πώς σκεφτόντουσαν με το πώς ήμουν εγώ με τα δύο χρόνια εμπειρίας ήταν τεράστια. Πάμε καλά και τέλος πάντων, κάνουμε αρκετά live και μετά ο Παναγιώτης, δε θυμάμαι ακριβώς τι έγινε, δε μαλώσαμε καθόλου δηλαδή. Κάτι... Πήγε αλλού, είχε γάμους –γιατί έπαιζε και σε γάμους τότε–, φτιάχνουμε με τον Peter ένα τρίο, το οποίο ήταν φοβερό τρίο. Λεγόμασταν Cool Tour. Ήμασταν τρία άτομα, ήταν ο Στέφανος ο Μανωλάκης από την Ξάνθη, ο οποίος έπαιζε κλασσική, ηλεκτρική κιθάρα και τραγουδούσε, ήμουν εγώ που έπαιζα ακουστική, τρομπέτα και τραγουδούσα και ήταν ο Peter που έπαιζε μπάσο, τσέλο ηλεκτρικό και τραγουδούσε. Οπότε, καταλαβαίνεις ότι –για τη Δράμα μιλάμε πάντα, δεν ξέρω πώς ήταν, πώς είναι σε άλλες πόλεις– ότι κατευθείαν ο ήχος και αυτό που πουλάμε είναι κάτι διαφορετικό από τα υπόλοιπα. Και πραγματικά ένιωθα και εγώ ότι κάτι κάνουμε καλά. Δηλαδή, λίγο έμπαινε η τρομπέτα, λίγο το τσέλο, λίγο η κλασσική κιθάρα, λίγο οι τριφωνίες, λίγο... Οπότε άλλαζε αυτό το απλό, το παίζω μια κιθάρα και τραγουδάω. Παράλληλα με αυτό το project έχουμε κάνει τους Believe, μία μπάντα η οποία παίζαμε με τον Κώστα Ιωαννίδη. Απίστευτος ντράμερ ο οποίος τώρα δεν παίζει πλέον, έχει σταματήσει. Απίστευτος μουσικός, απίστευτο μυαλό. Πραγματικά, μπορώ να μιλάω άπειρες ώρες για αυτό τον άνθρωπο και πραγματικά με λυπεί κάθε φορά που τον αναφέρω και ξέρω ότι έχει σταματήσει να παίζει. Ο Τάσος Συμεωνίδης που ήμασταν από παιδάκια μαζί φίλοι και ο Peter, αυτός ο φίλος μου, και παίζουμε δικά μας κομμάτια μόνο. Ένα progressive rock με progressive metal και εξωτερικεύουμε και τα θέλω μας, έτσι; Πέρα από το ότι... Γιατί καλώς ή κακώς όταν οκ, ακούμε έντεχνα, οκ, μας αρέσουν αρκετά έντεχνα αλλά κυρίως είναι δουλειά αυτό. Όταν πας να παίξεις διασκευές άλλων τραγουδιών, ναι, θα γουστάρεις, ναι, κάποια σε τα έχεις κάνει κομμάτι σου τραγούδια κάποια σε αντιπροσωπεύουν σαν προσωπικότητα και έχεις δεθεί συναισθηματικά με τους στίχους, αλλά δε[00:30:00]ν παύει να είναι δουλειά. Εκείνη την ώρα είσαι σε ένα μαγαζί και δουλεύεις για να... Είσαι ο μουσικός που πρέπει να κάνεις τον κόσμο καλά για να πιει και να περάσει ωραία και να γουστάρει και αυτός, να πάρεις και εσύ αυτό το συναίσθημα και μετά αντίστοιχα ο μαγαζάτορας να μείνει ευχαριστημένος. Οπότε, εξωτερικεύουμε και τα δικά μας θέλω. Κάπου εκεί δίνω πανελλήνιες, ή μπορεί να είναι λίγο και πιο πριν. Ήθελα να περάσω σε μουσικό... Σε κάποιο μουσικό πανεπιστήμιο. Το οποίο είναι αστείο, γιατί μάλλον θα δώσω και του χρόνου πανελλήνιες τώρα για να περάσω σε μουσικό πανεπιστήμιο. Ναι.

Πριν μου συνεχίσεις τώρα σε αυτή την αλλαγή και της ηλικίας κιόλας που ήσουν ανήλικος, μετά με την ενηλικίωση που θα μου αναφέρεις για τις πανελλήνιες. Θέλεις λίγο να κάνουμε μία παρένθεση, επειδή μου μίλησες για πάρα πολλές διαφορετικές μπάντες, για πάρα πολλά διαφορετικά live που κάνατε, φαντάζομαι αμέτρητα με τόσες μπάντες–

Ήταν αρκετά, ναι

Και προ Covid, προφανώς πολλά χρόνια πριν. Φαντάζομαι και η Δράμα θα έφισκε από κόσμο και από, ξέρεις, από δουλειές και από μαγαζιά εστίασης τα οποία μπορούν να φιλοξενούν τέτοια live. Θέλεις να μου πεις, γενικότερα, εσύ πώς αισθανόσουν με όλη αυτή ας πούμε την άνθιση με όλες αυτές τις μπάντες που έπαιρνες μέρος σε όλα αυτά τα live; Πώς ήταν η αίσθηση του να παίζεις live; Πώς το αισθανόσουν εσύ πριν, μετά από τα live, πώς, πώς αισθανόσουν;

Κοίταξε, σε πιο μικρή ηλικία ήταν εντάξει, τώρα απίστευτα συναισθήματα, απίστευτα. Δεν, νομίζω δεν υπάρχουν λόγια να εξηγήσεις το πώς αισθάνεσαι εκείνη τη στιγμή. Δηλαδή, το πώς είναι να ανεβαίνεις πάνω σε μία σκηνή, κάτω να έχει από πέντε άτομα μέχρι δύο, τρία χιλιάρικα που είπαμε και να είσαι εσύ αυτός που ακούν εκείνη τη στιγμή. Η αλήθεια είναι έχω κάνει πάρα πολλά live σε πάρα πολλές διαφορετικές συνθήκες με πάρα πολύ διαφορετικό κόσμο. Και το κάθε ένα, ξέρεις, έχει να σου δώσει κάτι. Απίστευτο συναίσθημα. Στην αρχή δεν μπορείς να το διαχειριστείς. Δηλαδή,, πήραν τα μυαλά μου αέρα. Το αντιλαμβάνομαι τώρα, γιατί ήσουν κάποιος, ήσουν κάποιος που γνώριζες, ήσουν κάποιος… Δεν ήσουν κάποιος, ένιωθες κάποιος.

Ναι.

Ωραία; Δηλαδή, το ίδιο μπορούσε να πει και ένας ζωγράφος, το ίδιο μπορούσε να πει και ένας που μάθαινε πολύ εύκολα τα μαθήματά του. Ο καθένας έχει το δικό του ταλέντο. Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, είναι ένα μοναδικό ον ο κάθε άνθρωπος. Απλά εσύ το ένιωθες κάπως, γιατί λόγω της μουσικής ξέρεις, λόγω το... Εκείνη την ηλικία, οι έφηβοι που τα νιώθουμε όλα πιο έντονα, λόγω του ότι ταυτίζεσαι με μουσικούς και με καλλιτέχνες. «Να ήμουν αυτός, να τραγουδούσε σαν αυτόνα». Οπότε, ξέρεις, λίγο μία μείξη τέτοια σε φτάνουν να νιώθεις κάποιος. Δε μπορείς να το διαχειριστείς 100%. Αλλά τα συναισθήματα απίστευτα. Τώρα, τι να σου πω; Στα 15 σου να ταξιδεύεις χωρίς γονείς, με τα όργανα, μ' ένα τραίνο και να πηγαίνεις στον Έβρο ή να πηγαίνεις στη Θεσσαλονίκη, στην Ημαθία ή στην Πέραμο, στην Καβάλα και να είσαι μόνος σου και με την μπάντα, με τους φίλους σου, με μια κιθάρα στον ώμο μέσα στο τραίνο, να κουβαλάς και να πηγαίνεις να στήνεις, να φτιάχνεις ήχο και να παίζεις σε άγνωστο κόσμο, γιατί λίγο πάνω κάτω εδώ στη Δράμα... Εντάξει, είχες και αγνώστους κάτω, αλλά ήξερες αρκετούς ρε παιδί μου. Ερχόντουσαν οι φίλοι σου και οι γνωστοί σου. Να παίζεις έτσι σε άλλο κόσμο τελείως, ήταν απίστευτη συναισθήματα, απίστευτα συναισθήματα, πραγματικά.

Και αυτά τα live ποιος τα κανόνιζε; Δηλαδή, σε μία τέτοια ηλικία τόσο μικροί, πώς;

Μόνοι μας, μόνοι μας. Πραγματικά μόνοι μας–

Καλούσατε κάπου και λέγατε: «Θέλουμε να παίξουμε»;

Μόνοι μας, ακριβώς. Δηλαδή, αυτό το παράπονο έχω από την νέα γενιά και από τους μαθητές μου. Εντάξει, πριν Covid εποχή, γιατί τώρα δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Είχαμε, όχι απλά παίρναμε μόνοι μας τηλέφωνα και ψάχναμε λίστες και, και, και, ασχολιόμασταν φεστιβάλ, ψάχναμε στο ίντερνετ και παίρναμε τηλέφωνο και στέλναμε το υλικό μας, είχαμε διοργανώσει δικό μας live. Και το κάναμε μάλιστα και δύο χρονιές. «Live Rock and Metal Night» λεγόταν και ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Τώρα να ’σαι 14 χρονών, μιλάμε για το 2007, μετά το Dramaica είχε γίνει αυτό. Συνεννοηθήκαμε με άλλες δύο μπάντες, κυρίως είχα τρέξει εγώ και ο Κώστας ο Ιωαννίδης αλλά και όλοι από την μπάντα. Μιλάμε τώρα, να συνεννοηθείς, να πάρεις άδεια από το δήμο, να πάρεις άδεια από την αστυνομία για τις ώρες, για τα γρασίδια της Αγίας Βαρβάρας, να συνεννοηθείς να έχει κάνα σουβλάκι και καμία μπύρα, να συνεννοηθείς να έχει ήχο σωστό, να συνεννοηθείς να φέρνουν όργανα, όλα αυτά, να βγάλεις αφίσες, να κάνεις χορηγούς. Αυτά όλα καταλαβαίνεις ότι τα κάναμε μόνοι μας. Δηλαδή 14 χρονών. Δηλαδή, δεν περιμέναμε να μας πουν «Έλα να παίξεις εδώ, έλα να παίξεις εκεί». Το αναζητούσαμε μόνοι μας. Ξέρεις, θυμάμαι έτσι και έλεγα: «Και το δικό μας θα πάει καλύτερα» και τέτοια. Είχα βλέψεις και προσγειώθηκα πολύ απότομα γιατί είχε πενήντα άτομα το φεστιβάλ. Αλλά, ναι, ναι, ήταν λίγο αστείο, απ' τα τα τρεις χιλιάδες άτομα το επόμενο να έχει πενήντα. Αλλά πραγματικά ήτανε, τώρα που το βλέπω χάρηκα που το έκανα. Δηλαδή ξυπνούσαμε πρωί και γυρνούσαμε μέχρι το βράδυ σε όλη τη Δράμα και μπαίναμε σε ένα ένα μαγαζί: «Καλησπέρα, είμαστε αυτοί, θέλουμε να κάνουμε αυτό» και υπήρχαν άνθρωποι που μας στήριζαν. Έδιναν πενήντα, εκατό. Εντάξει, τώρα τί διαφήμιση θα είναι να μπεις σε ένα live Rock ‘n’ Metal Nightας πούμε, σε μια αφίσα; Ποιος θα το δώσει σημασία; Δεν είναι διαφήμιση, είναι η κίνηση που κάνανε και πραγματικά το αγκάλιαζε η Δράμα. Δηλαδή, αν και είμαι λίγο απογοητευμένος με τους Δραμινούς, λίγο τον κόσμο, πραγματικά υπάρχει κάτι, υπάρχει πραγματικά κάτι.

Υπήρχε κόσμος ο οποίος σας έλεγε: «Παίξτε αλλά δε θα σας πληρώσουμε»;

Ναι, ναι. Αυτό, κοίταξε, αυτά τα live που μιλάω, δεν υπήρχαν χρήματα σε αυτές τις ηλικίες. Σε καμία περίπτωση. Τα χρήματα ξεκίνησαν στα μαγαζιά με τον δάσκαλο τον Ίλλυ και με τον Παναγιώτη που είπαμε και με τον Peter και όλους αυτούς. Εκεί υπήρχαν τα χρήματα, δεν υπήρχα πιο μπροστά τα χρήματα. Δεν μας ένοιαζε κιόλας. Μας ένοιαζε να παίζουμε. Αυτό ήταν η έγνοια μας. Να βγούμε live να εξωτερικεύσουμε τα πιστεύω μας, τις ανησυχίες μας και όλα αυτά. Και να μας δει ο κόσμος, λίγο το ψώνιο μας, λίγο όλα αυτά. Είναι γεγονότα αυτά. Όταν είσαι 14 και ανακαλύπτεις αυτή τη ζωή και αυτά τα πράγματα, δεν ξέρω άμα κάποιοι έχουν καταφέρει αυτό να το διαχειριστούν για να μην πάρουν τα μυαλά τους αέρα. Άμα το έχουν κάνει, μπράβο τους, ήταν πολύ ώριμοι. Εγώ δεν το έκανα. Δηλαδή, ήμουνα, είχαν πάρει. Αλλά ευτυχώς κράτησε σε μικρή ηλικία. Κράτησε από τα 14 μέχρι τα 16. Δηλαδή μετά, όταν φτιάχτηκε η μπάντα με τον Παναγιώτη και τον Peter και όλοι αυτοί που ήταν δώδεκα χρόνια μεγαλύτεροι και δέκα και έβλεπες ότι είναι πολύ καλύτεροι μουσικοί, έβλεπες ότι έχουν άλλο σκεπτικό και άλλο τέτοιο, ήταν μία παιδεία για εμένα, ήταν κάτι διαφορετικό. Κατάλαβες; Είχες άλλο μέτρο σύγκρισης. Ήμουνα τυχερός, γιατί κάποιοι τα κάνουν και σε μεγαλύτερες ηλικίες, κάποιοι δε τα κάνουν καθόλου μάλλον. Αλλά ναι, τα live ήταν απίστευτο συναίσθημα, απίστευτο συναίσθημα. Σε έδεναν με τον κόσμο, σε έδεναν με τους φίλους σου, με την μπάντα σου. Θυμάμαι έτσι το άγχος, το τέτοιο, το–

Την αδρεναλίνη.

Τη θέληση, ναι. Να ανέβεις εκεί πέρα να πεις, να τραγουδήσεις. Και πάρα πολλά live, πάρα πολλά. Τώρα να μην μιλήσω ξεχωριστά για το κάθε ένα. Έχω πάρα πολλές αναμνήσεις από πάρα πολλά live και με ακουστική και με ηλεκτρική και με μπάντα και μόνος και διάφορα.

Θα ήθελες να μου μιλήσεις για δύο-τρία τα οποία ξεχωρίζουν στο μυαλό σου;

Δύο-τρία–

Μέχρι την ηλικία των 18.

Μέχρι την ηλικία των 18. Κοίταξε, σίγουρα είναι το Dramaica που είπαμε, το 2007, που ήτανε με τόσο κόσμο. Το Dramaica πάλι του 2009. Εντάξει, για όσους δεν ξέρουν το Dramaica είναι το καλύτερο φεστιβάλ που είχε η Δράμα ας πούμε στα τόσα χρόνια να δείξει στον κόσμο. Έφερνε και μεγάλα ονόματα και μάζευε αρκετό κόσμο. Το 2009 σε αυτό το Dramaica είχε γίνει το live στον κήπο και όχι στην Αγία Βαρβάρα και πραγματικά ήτανε, είχα βγει –νομίζω κάπoυ υπάρχει βίντεο, άμα το βρω θα στο δείξω– είχα βγει και πρώτη φορά έτσι, μηδέν κόμπλεξ, μηδέν, το έζησα πραγματικά, όσο καλύτερα γινόταν σε όλο αυτό. Παίξαμε στο Τυχερό στον Έβρο, παίξαμε στην Πέραμο, παίξαμε στην Καβάλα, παίξαμε στην Ξάνθη στη Γιορτή της Ευρωπαϊκής Μουσικής. Ήτανε, ξέρεις, επειδή ήταν και σε άλλα, σε άλλες πόλεις μετά αυτά, ήταν το κάτι διαφορετικό. Μπορώ να αναφέρω για αυτά. Το συναίσθημα είναι το ίδιο. Δηλαδή, δεν αλλάζει κάτι για το πώς ένιωθα ας πούμε, διαφορετικά.

Ωραία. Και πού είχαμε μείνει πριν, που μου είπες για τις Πανελλήνιες;

Για τις Πανελλήνιες. Είχαμε μείνει ότι δίνω πανελλήνιες να περάσω σε μουσικό πανεπιστήμιο, γράφω αρκετά καλά στα μουσικά, αλλά δε γράφω καθόλου καλά σε όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. Δηλαδή πατώνω. Δεν διάβαζα κιόλας [00:40:00]η αλήθεια είναι. Δεν ήμουνα καλός μαθητής. Με ένοιαζε μόνο η μουσική, πραγματικά. Δηλαδή, με θυμάμαι να παίζω άπειρες ώρες στο Λύκειο. Δε μ' ένοιαζε να, να διαβάσω ας πούμε, καθόλου. Κακό αυτό

Εννοείς να διαβάσεις τα μαθήματα του σχολείου ή θεωρία μουσικής;

Τα μαθήματα του σχολείου. Όχι, θεωρία μουσικής προφανώς και διάβαζα και λόγω και της Φιλαρμονικής. Δηλαδή, άντε η κιθάρα η σύγχρονη –που θα φτάσουμε και θα μιλήσουμε και αργότερα γι’ αυτό– μπορεί να παιχτεί χωρίς νότες, αλλά στην Φιλαρμονική δεν υπάρχει χωρίς νότες κάπως. Είναι νότες και βγάζεις παρτιτούρες. Οπότε πρέπει να ξέρεις θεωρία, πρέπει να ξέρεις να διαβάζεις και όλα αυτά. Για να γράψεις καλά στις πανελλήνιες τότε δίναμε αρμονία και solfège, dictée ή μόνο dictée; Δε θυμάμαι. Νομίζω μόνο dictée και αρμονία, οπότε πρέπει να διαβάσεις για να γράψεις καλά. Ειδικά η αρμονία είναι... Έχει κάποιες δυσκολίες, σε εκείνη την ηλικία ιδίως, για να την κατανοήσεις. Τώρα που είσαι πιο μεγάλος τα κατανοείς λίγο καλύτερα. Γράφω αρκετά καλά αλλά πατώνω στα άλλα. Θυμάμαι, όταν ξεκίνησα την τρίτη Λυκείου που πήγα πρώτη φορά σε μάθημα ιδιαίτερο σε φροντιστήριο φυσικής και μπαίνω μέσα και εξηγεί τώρα αυτός. Εξηγεί, εξηγεί, εξηγεί και δεν καταλαβαίνω τίποτα, τίποτα.

Εγώ!

Κινέζικα, ναι. Και πάω το μεσημέρι, έχει βάλει και εφτά ασκήσεις να κάνουμε. Εγώ εφτά ασκήσεις μπορεί να μην έλυσα σε όλο το Λύκειο και αυτός για την άλλη μέρα είχε εφτά ασκήσεις. Θυμάμαι ένα φίλο μου πολύ καλό, τον Γιώργο, εκείνη τη μέρα να έρχεται στο σπίτι –αυτός είχε δώσει Πανελλήνιες την προηγούμενη χρονιά και είχε γράψει πολύ καλά– και να μου τα εξηγεί και πάλι να μην καταλαβαίνω τίποτα. Οπότε έπιασα τους γονείς μου και τους λέω: «Εγώ, τζάμπα τα λεφτά σας θα πετάξετε, κρατήστε τα, δε θα καταλάβω πράγματα, έχω κενά». Και δεν πέρασα δυστυχώς πουθενά, γιατί ήταν η χρονιά που είχαν ανέβει, είχε ανέβει η Κέρκυρα, που την προηγούμενη χρονιά ήταν στα εφτά χιλιάδες μόρια, είχε ανέβει στα δώδεκα.

Μεγάλη διαφορά, ναι.

Και... Ναι. Και ήμουν ΕΠΑΛ και έδωσα δίκτυα υπολογιστών, έδωσα προγραμματισμό, έδωσα φυσική, βιολογία. Τέλος πάντων, αυτά τα μαθήματα, έκθεση και μαθηματικά και τα δύο τα μουσικά. Και ενώ έγραψα προφανώς καλύτερα στα μουσικά από άλλους που έγραψαν στη μουσική, πέρασαν άνθρωποι που έγραψαν χειρότερα στη μουσική από εμένα και έγραψαν απλά καλύτερα στα άλλα μαθήματα.

Tα γενικά, ναι.

Που αυτό ήταν πολύ άδικο. Δηλαδή, ένιωθα αδικημένος τότε και... Τέλος πάντων, τώρα έχει αλλάξει αυτό. Γι’ αυτό σκέφτομαι να ξαναδώσω πανελλήνιες τώρα, στα 28 πλέον. Γιατί δίνεις μόνο έκθεση και μουσικά και δίνεις διάφορα μουσικά. Νομίζω δίνεις λίγο όργανο, λίγο βυζαντινή, λίγο... Αρμονία λίγο, δεν έχει αρμονία, αρμονία ανά θέμα. Τέλος πάντων, κάποιες ερωτήσεις, δεν ξέρω ακριβώς πώς είναι, αλλά η ουσία είναι ότι δίνεις περισσότερο βάση στη μουσική γιατί περνάς μουσική –το λογικό– και δίνεις και έκθεση. Έκθεση και μαθηματικά για εμένα.

Λίγο πιο εξειδικευμένες, δηλαδή, είναι οι εξετάσεις;

Ναι, ναι, ναι, και πιο σωστά είναι, έτσι; Γιατί όταν θέλεις να περάσεις να γίνεις μουσικός. Τώρα, τι να… Μιγαδικούς να γράψω ας πούμε στα μαθηματικά ή φυσική πως γίνεται αυτό το πείραμα; Σε τι θα με βοηθήσει αυτό να γίνω μουσικός; Κατάλαβες; Μπορεί κάποιος να μου πει, «ναι, μπορεί να είναι σημαντικό να το ξέρεις στη ζωή σου και μπορεί κάπου να σου χρειαστεί». Το δέχομαι, που τώρα μιγαδικούς εγώ προσωπικά δεν μου έχουν χρειαστεί κάπου στη ζωή. Αλλά τέλος πάντων, το δέχομαι αυτό, ότι μπορεί όντως να σου χρειαστούνε. Να εξαρτάται ο τομέας και το μέλλον σου από αυτό που θέλεις να κάνεις στη ζωή σου από αυτό, είναι πολύ λάθος νομίζω. Τέλος πάντων, αφού έχει αλλάξει είμαστε σε καλό δρόμο. Και δεν περνάω. Φεύγω Θεσσαλονίκη να σπουδάσω στο Σύγχρονο Ωδείο. Συνδυάζω τώρα τη Φιλαρμονική, τα λεφτά που έβαζα κάθε μήνα που παίρναμε στην τράπεζα αγοράζω ένα αμάξι, παίρνω δίπλωμα και ζω στη Θεσσαλονίκη με αυτά τα χρήματα. Στο Σύγχρονο Ωδείο στον τομέα rock μουσική με τον... Τσακίρογλου νομίζω τον λέγανε το δάσκαλό μου. Θα σου πω γιατί νομίζω. Γιατί έκανα έξι μήνες και μετά μου κάνει πρόταση ο Μάρκος ο Φαϊτάς εδώ στη Δράμα, στη σχολή που έχει ακόμη και σήμερα, τη Modern Music Academy, να κάνω μαθήματα στα παιδιά. Εννοείται ότι δέχομαι.

Όταν λες μαθήματα;

Μαθήματα, να διδάσκω ηλεκτρική κιθάρα και ακουστική σε παιδιά. Και αυτό με ένα ερωτηματικό, θα φτάσουμε λίγο αργότερα και σε αυτά ας πούμε, που θα φτάσουμε στο σήμερα για να πω κάποια πράγματα. Ξεκινάω, εντάξει, το δέχομαι με μεγάλη χαρά γιατί ήταν το όνειρό μου που σου είχα πει έτσι στις αρχές. Διδάσκω στα παιδιά με πολλή όρεξη, με πολλή βοήθεια, να τα βοηθάω από εκεί και πέρα. Έχω αρκετούς μαθητές που ασχολούνται ακόμα με τη μουσική, που έχουν περάσει σε μουσικά πανεπιστήμια, έχω αρκετούς μαθητές που έχω καλές σχέσεις ακόμη μαζί τους και έχουν γίνει ολόκληρα παιδιά και καταλαβαίνεις πως έχω μεγαλώσει. Ναι ξεκινάει αυτό το 2012 Ιανουάριο, Φεβρουάριο, κάπου εκεί. Και έρχομαι μόνιμα ξανά Δράμα και πηγαινοέρχομαι μία φορά την εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη. Τη δεύτερη χρονιά κάνει συνεργασία με τη Rock School στην Αγγλία ο Μάρκος και μου προτείνει να σταματήσω γιατί οι μαθητές, η σχολή έκανε αρκετά live, είχα καλές σχέσεις και εγώ με τους μαθητές και όλο αυτό περνούσε σε φίλους των παιδιών και αυτά και οι μαθητές της κιθάρας άρχισαν να πληθαίνουν πάρα πολύ και να γεμίζουν οι ώρες και να μην έχω ώρες. Οπότε, με συζήτηση κάπως με το Μάρκο, μου το πρότεινε με συζήτηση, δε θυμάμαι ακριβώς πώς έγινε, αποφασίζω να σταματήσω από το Σύγχρονο Ωδείο, που ήταν μια λάθος απόφαση νομίζω έτσι όπως το βλέπω. Εντάξει, λάθος σωστή, ξέρεις... Αυτά δεν ξέρεις. Δηλαδή, λάθος απόφαση τη βλέπω εγώ, αλλά άμα συνέχιζα μπορεί όντως μετά να ήταν εκείνη λάθος, πιο λάθος απόφαση από τη λάθος απόφαση. Τέλος πάντων, δεν μπορείς να γνωρίζεις. Και για να έχω περισσότερες μέρες άδειες, γιατί θα χρειαζόταν δύο μέρες να πηγαινοέρχομαι τέτοιο, να τις έχω με φουλ μαθητές και να δώσω το πτυχίο της Rock School. Και έτσι γίνεται. Δίνω το πτυχίο της Rock School. Χωρίζονται σε grade και τα grade χωρίζονται σε levels. Έδωσα το grade 8 το μεγαλύτερο grade που είναι το level 3 και μετά έχει level 4 και level 6. Πήγα να δώσω και το level 6 μετά, την επόμενη χρονιά, αλλά θυμάμαι ότι τα δίδακτρα ήτανε αρκετά. Αρκετά, δεν ήταν τόσο αρκετά, ήταν γύρω στα εφτά εκατοστάρικα. Δηλαδή είναι ένα σημαντικό ποσό αλλά δεν είναι και κάτι ουάου για ένα πτυχίο–

Τέτοιο επιπέδου.

Υψηλού επιπέδου. Ναι, εντάξει. Τώρα σχετικό είναι και αυτό, γιατί είναι ένα πτυχίο που παίρνεις μέσα από εξετάσεις. Πόσο υψηλού επιπέδου μπορεί να είναι, να ανταγωνιστεί ένα πτυχίο που έχει κάποιος που πήγε τέσσερα χρόνια σε ένα πανεπιστήμιο–

Σε ένα πανεπιστήμιο.

Στην Αγγλία ή στην Ολλανδία ή στην Γερμανία ή οπουδήποτε ή στην Ευρώπη ή και στην Αμερική; Κόλλησα λίγο, θα το βρω.

Μην αγχώνεσαι.

Ναι, και δίνω το πτυχίο, το παίρνω. Δεν έδωσα την επόμενη χρονιά αυτό το πτυχίο με αυτά τα δίδακτρα –είχα πλέον και οικογένεια. Θα φτάσουμε και εκεί πέρα γιατί υπάρχει ένα story line. Ναι, μέχρι εκείνη, την περίοδο η ζωή μου νομίζω ήταν, πήγαινε όπως ακριβώς την ονειρευόμουν. Ήμουν πολύ ευτυχισμένος άνθρωπος. Δηλαδή έπαιζα μουσική σε διάφορα μαγαζιά, είχα τα χρήματά μου, είχα τη δουλειά μου, τη δουλειά που αγαπάω με μαθητές, με όρεξη, είχα το αμάξι μου, ήμουν φουλ από τα 18 κατευθείαν, ξέρεις, ένας ανεξάρτητος άνθρωπος στα 18 ο οποίος έκανε κιόλας αυτό που αγαπούσε και αυτό που ονειρευόταν. Ήτανε πολύ σημαντικό για εμένα. Και το Δεκέμβριο του ‘12 πεθαίνει ο φίλος μου ο Peter, αυτός που αναφέραμε, ο κολλητός μου, και ήταν η πρώτη σφαλιάρα έτσι που σου δίνει η ζωή, έτσι ότι όλα δεν μπορεί να είναι τόσο ρόδινα όσο ήταν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Το κακό με όλη την κατάσταση αυτήν ήταν ότι με το συγκεκριμένο άνθρωπο ήταν κάτι παραπάνω από κολλητός μου. Δηλαδή, είχα αρκετούς κοντινούς φίλους, κολλητούς ή καλούς φίλους. Ο συγκεκριμένος ήταν όλο το μέλλον μου. Δηλαδή, είχαμε τους Cool Tour που ανέφερα λίγο πιο πριν με τα τρία διαφορετικά όργανα, οι οποίοι πήγαιναν πολύ καλά γιατί όντως ήταν κάτι διαφορετικό. Ξεκινήσαμε, παίζαμε αρκετά live στη Δράμα και είχαμε κλείσει και στη Καβάλα και στη Ξάνθη, ψάχναμε να μιλήσουμε και για Σέρρες. Δηλαδή, ανοιγόμασταν, ανοίγαμε τα φτερά μας και όπου έβγαινε αυτό. Είχαμε τους Believe που είπαμε, το progressive rock metal, που παίζαμε δικά μας κομμάτια και πραγματικά γούσταρα άπειρα. Γράφαμε το είδος της μουσικής που άκουγα πρώτη φορά και γράφαμε και ωραία πράγματα και είχαμε στο μυαλό ότι θα ανοίξουμε μία δική μας σχολή μουσικής. Δηλαδή, οι δυο μας. Και ξέρεις, ένα πρωί απλά, απλά σβήνουν όλα αυτά. Σβήνει το μέλλον σου βασικά. Σβήνει, γιατί ό,τι ονειρευό[00:50:00]μουν ήταν μαζί του, κατάλαβες; Οπότε, ναι μεν μπορείς να πεις «θα κάνω τα ίδια μόνος», αλλά δεν είναι το ίδιο, γιατί πρέπει να σβήσεις αυτό που ονειρευόσουν και να ξαναχτίσεις το όνειρο –άσχετα αν ήταν ίδιας κατεύθυνσης– διαφορετικά, γιατί πραγματικά ήταν διαφορετικά. Και θυμάμαι είχαμε πάρει ηχεία και κονσόλα –που έχω ακόμα και σήμερα– και τα είχαμε πάρει από μισά γιατί επενδύαμε ότι είχαμε αποφασίσει ότι θα πορευτούμε μαζί ας πούμε και δεν πρόλαβε καν να τα χαρεί. Τέλος πάντων, ήμουν έτσι σε μία τραγική κατάσταση τότε ψυχολογικά, στα χαμένα τελείως. Κάπου εκεί γνωρίζω και τη γυναίκα μου, που είμαστε μαζί. Μετά από λίγο καιρό, τριβδόμαδο ας πούμε μένει έγκυος και ξέρεις, μπαίνω και στο λούκι της οικογένειας πλέον. Οπότε φεύγει αυτή η ανεμελιά του να κατακτήσω τον κόσμο, να πάω αριστερά... Βασικά δεν είχα όρεξη, δεν έπαιζα νομίζω δε θυμάμαι το χρονικό διάστημα αλλά για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα δεν έπαιζα live καθόλου. Καθόλου, τίποτα.

Λόγω και του θανάτου του Peter;

Ναι, ναι, λόγω του θανάτου του Peter. Δεν είχα όρεξη, δεν είχα όρεξη. Θυμάμαι το πρώτο live που έπαιξα το έπαιξα αρκετό καιρό μετά σε ένα μαγαζί που είχε τέσσερα τραπέζια ή πέντε. Θυμάμαι σε κάποια τραγούδια να κλαίω. Ήτανε λίγο ζόρικο και πραγματικά, ξέρω 'γω, εντάξει, ήταν δύσκολη περίοδος. Μετά συνέχισα. Η ζωή εκεί πέρα ξέρεις όταν ξαναβγήκα στα live ξέρεις ο χρόνος λίγο επούλωνε τη πληγή, λίγο το παιδί μετά που γεννήθηκε, λίγο η σχέση με τη γυναίκα μου, λίγο οι φίλοι μου, λίγο όλα αυτά.

Αυτό τί χρονολογία ήταν τώρα που...

2012. 1/12 του 2012. 1 Δεκεμβρίου του ‘12. Φτάνουμε στο ‘13 το Δεκέμβριο που γεννιέται και η κόρη μου η μεγάλη. Διάφορα πράγματα στη ζωή. Γενικά, μέχρι το ‘15 ήμουν στη σχολή, στη Modern Music Academy. Δίδασκα, πολλοί μαθητές, πολλά διαφορετικά παιδιά, πολλές διαφορετικές ηλικίες, πολλά διαφορετικά live, πολλά διαφορετικά βιώματα. Μουσικά, με μπάντες νομίζω δεν έπαιζα, δεν έπαιζα εκείνη την περίοδο πουθενά. Αυτή την εντύπωση έχω. Έπαιζα μόνος μου. Όχι πουθενά, έπαιζα μόνος μου έντεχνα-ροκ, αυτό που κάνω και μόνος μου σήμερα, αλλά μπάντα μπάντα δεν έφτιαχνα. Μετά το 2015, για λόγους φθοράς της σχέσης ας πούμε με το Μάρκο, έβλεπα και εγώ λίγο τη ζωή αλλιώς. Δηλαδή είχα κάποια δίκια εγώ με το μυαλό μου, είχε κάποια δίκια ο Μάρκος με το μυαλό του, λίγο τα ψιλοσπάμε, δε μαλώσαμε. Δηλαδή μιλάμε με το Μάρκο ακόμη και σήμερα και όλα καλά. Αλλά υπάρχει μία φθορά στη σχέση και σταματάω τη σχολή το 2015. Και εκείνο το διάστημα παίζω μόνο live. Εκείνο το διάστημα νομίζω που σταμάτησα, ναι εκείνο το διάστημα, το 2015 φτιάχνουμε ξανά τους Βelieve με τον Τάσο τον Συμεωνίδη που ανέφερα που ήμασταν από παιδάκια μαζί. Ήταν στρατό εκείνη την περίοδο και μου λέει ότι έχει βρει τον Περικλή τον Γιαννάκογλου, ο οποίος ήταν ένας γνωστός μας που έπαιζε σε μπάντες στα εφηβικά μας χρόνια και έπαιζε μπάσο και μου λέει: «Βρήκα μπάσο», λέει, «να πούμε και τον Βασίλη τον Ιωάννου» τον αγαπημένο Βασίλη Ιωάννου που είμαστε, έτσι, σαν αδερφός μου είναι πλέον και έχουμε και το κανάλι στο YouTube που θα αναφέρουμε και αυτό πιο μετά πλέον, «να ξαναφτιάξουμε τους Believe». Και όντως συμφωνούμε και ξαναφτιάχνουμε τους Believe. Παράλληλα με τους Believe, γίνεται μία πρόταση να παίξουμε στον Μύλο έντεχνα-ροκ Ελληνικά και φτιάχνουμε ένα παράλληλο project με πολλή δουλειά και πολύ στήσιμο, τους «Εντεχνώ», οι οποίοι ήμασταν οι ίδιοι, απλά ήταν και η Αφροδίτη Μαζαράκη μέσα. Στη φωνή η Αφροδίτη και όλοι οι άλλοι τα όργανα, ο Βασίλης στα τύμπανα, ο Περικλής στο μπάσο, κιθάρα ο Τάσος και εγώ και φωνή εγώ. Και παίζουμε, πραγματικά κάνουμε ένα ωραίο σχήμα, δηλαδή ένα στιβαρό σχήμα αλλά δεν ήταν για τη Δράμα νομίζω. Ήτανε...

Αυτό επίσης το ‘15;

Το ‘15, το ‘15. Νομίζω, αν δεν κάνω σοβαρό λάθος, νομίζω ήταν το χειμώνα του ‘15. Ή το ‘15 ή το ‘16, γιατί δεν είμαι σίγουρος, αλλά νομίζω ήταν τον χειμώνα του ‘15. Αυτό. Παράλληλα κοιτάμε τους Believe πολύ σοβαρά. Δηλαδή, να γράψουμε και δικά μας κομμάτια και τέτοιο. Παίζουμε δύο live στη Θεσσαλονίκη, ένα στο Silver Dollar και ένα στη Μαύρη Τρύπα, τα οποία έκλεισαν νομίζω, λόγω Covid, δε φταίμε εμείς.

Τη Μαύρη Τρύπα ακουστά πρέπει να την έχω.

Ναι, ναι, ήταν ωραίο τέτοιο. Πάνε καλά και τα δύο αυτά τα live. Απλά, δεν ξέρω λίγο, υπήρχε μία φθορά. Δηλαδή, τι υπήρχε μία φθορά; Tι εννοώ; Όταν ήταν να παίξουμε δικά μας κομμάτια που γράφαμε εγώ έγραφα πρώτη φορά δικά μου κομμάτια και μου άρεσαν. Συνήθως, δεν ξέρω άμα έτσι είναι όλοι οι καλλιτέχνες ή άμα ήμουν εγώ, αλλά όταν έγραφα ένα κομμάτι μουσικά ή στίχους δεν μου άρεσε ποτέ. Ξενέρωνα, έσκιζα τα χαρτιά και τέτοια πράγματα. Ναι. Ήταν η μόνη περίοδος που έγραφα και αυτά που έγραφα πραγματικά ένιωθα ότι είχαν κάτι να πούνε ή αν δεν είχαν κάτι να πουν στον άλλον, έλεγαν αυτό που ήθελα να πω και η μουσική ήταν οκ. Ήταν αυτό που ήθελα να γράψω. Απλά μπαίναμε στο λούκι ότι: «Α, δεν μπορώ αυτή τη βδομάδα, έχω τέτοιο», ενώ όταν κλείναμε ένα live, ξαφνικά κάναμε αρκετές πρόβες...

Ωραία Φώτη, είσαι έτοιμος να ξεκινήσουμε;

Ναι, ναι, ναι.

Ωραία, είχαμε μείνει στους Believe που είχατε ξεκινήσει να κάνετε πάλι μπάντες, θέλατε να γράψετε και τραγούδια αλλά λίγο δυσκολευόσασταν να συγχρονιστείτε με αυτό.

Ναι, όπως είπα, όταν ήταν να κάνουμε πρόβες για να παίξουμε τα κομμάτια μας, κάποιος δεν μπορούσε, ενώ όταν είχαμε κλεισμένο ένα live, ξαφνικά γινόντουσαν αρκετές πρόβες μέσα στη βδομάδα. Τέλος πάντων, μετά διαλύθηκαν, έσπασαν οι δρόμοι μας. Έσπασαν οι δρόμοι μας, δε μαλώσαμε. Ο Περικλής έφυγε στη Θεσσαλονίκη, ο Τάσος έφυγε στην Ολλανδία, πέρασε εκεί σε ένα πανεπιστήμιο για να σπουδάσει τζαζ κιθάρα και κάπως έτσι τελειώνουν και οι Believe εκείνη την περίοδο. Παράλληλα, εγώ στη ζωή μου κάνω ιδιαίτερα μαθήματα στο σπίτι, παίζω λαΐβάκια και κάνω άλλες δουλειές για να συντηρήσω την οικογένειά μου. Έχω, έχουμε κάνει πλέον και δεύτερο παιδί με τη γυναίκα μου. Έχουμε δύο παιδάκια και μέχρι σήμερα, απλά χρονικά για να τα πω σωστά, οπότε, αναγκαστικά…

Θα ήθελες να μας πεις τι είδους δουλειές ήταν αυτές;

Ναι, στο ένα ήμουν τηλεφωνικό κέντρο σε ένα snack bar και μετά έγινα υπεύθυνος. Όταν λέω υπεύθυνος, έβγαζα το πρόγραμμα, έκανα τις παραγγελίες, χειριζόμουν τα χρήματα, ό,τι μπορεί να κάνει ας πούμε ένα... Για να λειτουργήσει σωστά ένα κατάστημα. Και μετά από αυτό, έκανα πωλητής. Η αλήθεια είναι ότι αυτό ήταν γύρω στο ‘16 με ‘17 ή 15’ με 16’ το πρώτο και μετά ο πωλητής ήταν την επόμενη χρονιά. Δηλαδή, ή ‘16-‘17 ή ‘17-’18. Μάλλον ‘17-‘18 γιατί ‘18-‘19, ‘19-‘20, '20-’21... Δεν ξέρω, λίγο τα μπερδεύω στο μυαλό μου. Τέλος πάντων, δεν μας...

Περίπου, ναι, εντάξει

Ναι, στο περίπου. Δεν μας κάνει τόσο οι ημερομηνίες. Και εκεί είδα ξέρεις κάποια πράγματα, να δεις πώς είναι διαφορετική μια άλλη δουλειά που θέλεις να κάνεις, που δεν σου αρέσει, αυτά. Η αλήθεια είναι ότι μπορούσα να κάνω τα χαρτιά μου στο Ωδείο, αλλά επειδή το... Η ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα, επειδή είναι σύγχρονα όργανα και δεν έχουν αναγνωρισμένο πτυχίο από την Ελλάδα, δεν τα έκανα για αυτό το λόγο. Και μετά, σε συζήτηση έτυχε –για να δεις πόσο αστείο είναι αυτό τώρα– έτυχε σε συζήτηση με κάποιον μουσικό και του είπα, μου είπε: «Γιατί δε τα κάνεις για το Ωδείο». Και λέω: «Δεν έχω...». Μου λέει: «Μα, έχει τμήμα», λέει «ούτως ή άλλως δεν έχει. Και αυτοί πώς μπαίνουν;». Και εκεί μπήκα στη διαδικασία να σκεφτώ, λέω: «Ωχ, όντως, τι γίνεται». Πολύ αστείο. Βέβαια δε μετανιώνω, γιατί πραγματικά είδα πώς είναι να κάνεις και μια άλλη δουλειά στην Ελλάδα και πώς πληρώνεσαι και με τι συνθήκες εργασίας και τι και τι, και να εκτιμήσεις αυτό που έχεις. Κατάλαβες; Γιατί όταν έχεις κάτι καλό, αν δεν έχεις δει κάτι χειρότερο, ίσως ο ανθρώπινος νους, να ξέρεις πώς δουλεύουμε οι άνθρωποι. Όταν κατακτάμε κάτι θέλουμε κάθε φορά κάτι παραπάνω και κάτι παραπάνω πολλές φορές. Δεν μένουμε στο «ξέρεις τι; Έχω την υγεία μου, έχω το σπίτι μου, έχω να φάω, έχω τους φίλους μου». Δ[01:00:00]εν, που αυτά είναι πολύ σημαντικά ας πούμε στη ζωή και πολύ πρέπει να είμαστε ευγνώμων για... Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τα έχουν αυτά. Έπρεπε να ήμασταν τρισευτυχισμένοι για αυτά τα πράγματα και βλέπεις όμως ότι δεν είμαστε. Ζητάμε και κάτι παραπάνω. Να πάρω και το καινούριο κινητό, να πάρω και μεγαλύτερο αμάξι, να, να... Ξέρεις, προσπαθούμε πάντα να κατακτήσουμε... Έτσι, δεν ξέρω γιατί λειτουργεί έτσι η φύση μας, τι μας έχει κάνει σ' αυτό–

Θέλεις λίγο–

Και μας έχει φτάσει εδώ.

Μου ανέφερες, μέσα από αυτές τις δουλειές κατάφερες... Από αυτό που μου είπες καταλαβαίνω ότι στην ουσία κάνοντας και δουλειές οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τον τομέα της μουσικής, σε ώθησε στην ουσία να εκτιμήσεις αυτό που είχες πριν

Ναι, ναι, εννοείται, εννοείται. Και από όλες τις απόψεις. Δηλαδή, από την άποψη που κάνεις κάτι που αγαπάς, από την άποψη χρημάτων, από όλα, από όλα. Είναι, πας διαφορετικά, με διαφορετική άποψη στο τέτοιο. Και οι συναναστροφές με τους ανθρώπους. Δηλαδή, πιστεύω ότι... Πιστεύω βαθιά μέσα μου ότι η αισθητική είναι ηθική. Οπότε, όταν συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που είναι μουσικοί, όχι όλοι, αλλά με τους περισσότερους πολλές φορές θα έχεις μια κοινή αισθητική. Οπότε, και την ίδια ηθική και πάει λέγοντας. Έχεις άλλου επιπέδου συζητήσεις. Όταν αυτή η αισθητική η κοινή λείπει από τις άλλες δουλειές, γιατί είσαι με ανθρώπους πολύ διαφορετικής αισθητικής, αυτόματα και αυτό σε κάνει πιο... Να φθείρεσαι περισσότερο. Βέβαια αυτό, να πω. Θα φέρω ένα παράδειγμα του Δημήτρη του Αποστολάκη, του τραγουδιστή από τις Χαϊνήδες που είναι τεράστιος μέντορας για εμένα. Έχει πει το εξής, ότι οι Αρχαίοι Έλληνες έκαναν την Ακρόπολη, αλλά πίσω από την Ακρόπολη είναι η αγορά. Τι είναι η αγορά; Η αγορά είναι κοινός χώρος, δημόσιος χώρος, συγγνώμη και δημόσιος χρόνος. Εκεί οι άνθρωποι ερχόντουσαν σε συναναστροφή, ωραία; Ο φιλόσοφος γινόταν λίγο σιδεράς και ο σιδεράς λίγο φιλόσοφος. Όταν βγαίνεις έξω σε ένα χώρο και έρχεσαι σε συναναστροφή με ανθρώπους άλλης αισθητικής, λίγο μπορείς να κατανοήσεις και εσύ την αισθητική του και λίγο μπορείς να βοηθήσεις, άμα είσαι φιλόσοφος ή άμα θεωρείς η αισθητική η δικιά σου, η δικιά μου ή οτιδήποτε, όχι ότι είναι πιο καλή, ότι είναι πιο ανοιχτή προς τον κόσμο, πιο ειρηνική, πιο–

Πιο ανθρωπιστική.

Πιο ανθρωπιστική, πιο ελεύθερη, αυτό. Μπορείς να επηρεάσεις έστω και λίγο αυτόν. Αυτό ξεκίνησε όλο από τη δουλειά που θέλω να πω. Θέλω να γυρίσω και να πω ότι εν τέλει και αυτό όμως, εγώ που επηρέασα κάποιους ανθρώπους και αυτοί οι άνθρωποι που επηρέασαν εμένα να βγάλω αυτά τα συμπεράσματα, ίσως να είναι εν τέλει πολύ σημαντικό. Και όχι ίσως, είναι πολύ σημαντικό για να εκτιμήσεις και να κατανοήσεις κάποια πράγματα. Τώρα, για να κλείσω αυτό και να πω ότι πλέον νιώθω πιο άνετα, δυστυχώς στις μέρες μας δεν υπάρχει ο δημόσιος χώρος και ο δημόσιος χρόνος. Δεν υπάρχει αυτή επαφή με τους ανθρώπους. Ξεφεύγω λίγο απ' την ιστορία μου αλλά κολλάει αρκετά να, να πω με αυτό το συγκεκριμένο βίωμα το δικό μου, το πώς βλέπω τη ζωή αυτή τη στιγμή. Ο κόσμος είναι προσηλωμένος στα social media. Δυστυχώς. Δηλαδή, και έξω αν βγεις για ένα καφέ, θα δεις ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι άνθρωποι που κάθονται στο τραπέζι να μην σηκώσουν το τηλέφωνό τους πάνω από πέντε φορές, έτσι; Και μιλάμε ότι κάποιοι, ακόμα και αυτοί που το έχουν ελεγχόμενο, δε μιλάω για ανθρώπους που είναι εκεί μόνιμα, κάποιοι που το έχουν ελεγχόμενο θα το κάνουν ασυναίσθητα και δυο και τρεις φορές. Και το κάνω και εγώ. Είμαστε άρρωστοι με αυτήν την τέτοια. Τι γίνεται λοιπόν με τα social media; Τα social media είναι απρόσωπο. Δηλαδή, όταν μιλάς με τον άλλον, όταν κάνεις μία συζήτηση σε ένα post στο Facebook ή στο Instagram δεν ανταλλάζεις απόψεις, λες τη γνώμη σου, ωραία; Και όταν λες τη γνώμη σου, δεν μπορείς να συναναστραφείς και να ακούσεις και να κατανοήσεις τη σκέψη κάποιου άλλου. Που αυτό αν γινόταν από κοντά και ήσουν αφοσιωμένος εκεί, θα άκουγες τι έχει να σου πει ο άλλος, ωραία; Θα το άκουγες. Μπορεί να μην συμφωνούσες, αλλά θα μπορούσες να μπεις λίγο στη θέση του και να κατανοήσεις πώς σκέφτεται και γιατί το σκέφτεται και γιατί έχει φτάσει να σκέφτεται εκεί. Τώρα, όταν σου αραδιάζει μια άποψη «το εμβόλιο είναι του σατανά» ξέρω 'γω π.χ. Ακραίο παράδειγμά αλλά π.χ. Ωραία; Όταν σου το λέει αυτό και λέει κάποιες απόψεις οι οποίες δεν στέκουν και εσύ αντίθετα διαβάζεις αυτό και λες «Τι λέει τώρα αυτός;» και είσαι στο μυαλό να διαβάσεις το σχόλιό του έτσι ώστε να απαντήσεις και να τον ταπώσεις με το σχόλιό σου και αυτός μετά να διαβάσει το σχόλιό σου, να απαντήσει και να ταπώσει και μπαίνεις σε αυτή τη διαμάχη την απρόσωπη, που άμα ήσουν δια ζώσης δε θα έμπαινες καν γιατί δεν έχουν, αυτοί οι περισσότεροι δεν έχουν το θάρρος να έρθουν σε αντιπαράθεση με έναν άνθρωπο. Κατάλαβες πόσο βοηθάει όλο αυτό; Οπότε, εκεί δεν έχουμε ανταλλαγή γνώμεων και γνώσεων, έχουμε λέω τη γνώμη μου, αυτή που μου έχουν διαμορφώσει τα social media. Γιατί αν έχεις δει ένα ντοκιμαντέρ στον, σε γνωστή πλατφόρμα το «Social Dilemma» λέει αυτό, το κινητό καταλαβαίνει τι σε εξιτάρει. Δηλαδή, σε εξιτάρει το εμβόλιο του σατανά; Σε εξιτάρει το εμβόλιο ότι κάνει καλό; Σε εξιτάρει ότι –τώρα με το εμβόλιο λέω–, σε εξιτάρει ξέρω 'γω το βουνό; Καταλαβαίνει ανάλογα τα πόσα δευτερόλεπτα μένεις σε ένα post και μετά σου πετάει παραπάνω, γιατί όσο περισσότερο χρόνο καταναλώσεις στο κινητό, τόσα περισσότερα χρήματα βγάζουν από τις διαφημίσεις αυτοί. Είσαι ένα προϊόν δηλαδή. Οπότε, εσύ κοινωνείς την άποψη που έχεις διαμορφώσει από τα social media ανάλογα με το τι σε εξίταρε, που είναι μόνο η δικιά σου πραγματικότητα. Εγώ έχω άλλη πραγματικότητα, εσύ έχεις άλλη πραγματικότητα, αυτός που μας ακούει έχει άλλη πραγματικότητα και αυτή έχει δημιουργηθεί τελείως random μέσα από ένα κινητό. Καταλαβαίνεις ότι αυτό αν δεν επικοινωνείται, για εσένα η πραγματικότητά σου είναι αυτό που έχεις διαβάσει εκεί πέρα. Κατάλαβες; Ο άλλος που έχει διαβάσει μiα άλλη πραγματικότητα, δεν μπορεί να κατανοήσει καθόλου εσένα. Γιατί; Γιατί δεν υπάρχει ο δημόσιος χώρος και ο δημόσιος χρόνος αυτή τη στιγμή. Και λόγω του Covid πλέον με την καραντίνα έχουν κοπεί όλες αυτές οι συναναστροφές, όλες, τελείως. Γι’ αυτό βλέπεις... εγώ προσωπικά έχω σβήσει το Facebook γιατί μου δημιουργούσε θλίψη και άγχος και πίεση και στεναχώρια. Στεναχώρια για το συνάνθρωπο. έλεγα: «Δεν μπορεί να υπάρχω και να ζω ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους, να μιλάει ο άλλος με τόσο μίσος στο συνάνθρωπό του». Βέβαια, αυτοί αν βρισκόντουσαν από κοντά μπορεί να χαιρετιόντουσαν, έτσι; Μπορεί να... Χίλια δυο. Αλλά πραγματικά, έχει φύγει η λογική, έχει φύγει η συναναστροφή, έχει φύγει όλα αυτά και ο κόσμος γίνεται αυτός που γίνεται. Και κλείνει αυτή η μεγάλη παρένθεση ας πούμε που μπορώ να τη συνεχίσω για ώρα αρκετή ακόμα, αλλά θα έχουμε να πούμε αρκετά παρακάτω. Κλείνει αυτή η στενάχωρη παρένθεση και έχω να πω ότι πραγματικά, εν τέλει η συναναστροφή μου με αυτούς τους ανθρώπους με έκανε να κατανοήσω πόσο σημαντική, πόσο σημαντικό είναι η μουσική, όταν κάνεις αυτό που αγαπάς και συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που έχουν την ίδια αισθητική μαζί σου. Όχι–

Ναι.

Ξαναλέω, όχι όλοι οι άνθρωποι, έτσι; Δεν είμαστε όλοι μουσικοί, δεν έχουμε την ίδια αισθητική. Προφανώς. Αλλά βρίσκεις περισσότερα άτομα και περισσότερο κόσμο να έχεις κοινή αισθητική και να συζητάς αυτά τα πράγματα

Αυτό που στην ουσία εννοείς, για να μη φανεί προφανώς ότι θέλεις να υποτιμήσεις τους ανθρώπους που δεν κάνουν–

Σε καμία περίπτωση.

Αυτό το επάγγελμα ή δεν έχουν αυτή την ενασχόληση. Στην ουσία αυτό που εννοείς είναι ότι, από αυτό που καταλαβαίνω εγώ, είναι ότι πρώτον είναι σημαντικό να είσαι μέρος μίας κοινότητας, παραδείγματος χάρη η κοινότητα των μουσικών που αναφέρεις, όπου λίγο πολύ υπάρχουν κοινές ιδεολογίες, αλλά επίσης, παράλληλα είναι σημαντικό, ακόμη και όταν δεν ανήκεις σε μία κοινότητα όπου είστε όλοι ας πούμε το ίδιο –σε εισαγωγικά το ίδιο, γιατί κανείς δεν είναι το ίδιο ακόμη και στην ίδια κοινότητα να ανήκει– πρέπει να υπάρχει μία εποικοδομητική συνδιαλογή.

Ακριβώς, ακριβώς αυτό. Δηλαδή, όταν... Να υπάρχει η συναναστροφή με ανθρώπους που δεν έχουν την ίδια αισθητική, αλλά να παίρνεις λίγο την αισθητική τη δικιά τους και να κατανοείς κάποια πράγματα και λίγο την αισθητική τη δικιά μου για να κατανοούν αυτοί κάποια πράγματα. Το... Δεν υποτιμάω κανέναν. Ο καθένας έχει την αισθητική του. Ωραία; Και τα πιστεύω του και τα θέλω του και πορεύεται με αυτά στη ζωή και, και, και όλα αυτά. Απλά η αισθητική μου δε[01:10:00]ν ταιριάζει με τη δικιά τους. Ωραία; Και αυτό είναι, αναφερόμενος και στα social media το οποίο αυτό το πράγμα γίνεται πολύ έντονο, δηλαδή δεν είναι σαν τα παλιά τα χρόνια, που βέβαια εμείς δε τα προλάβαμε και πολύ. Έξω, να είμαστε η γενιά μας έξω από το ίντερνετ για να δούμε πως είναι τα πράγματα. Τα προλάβαμε σε μικρές ηλικίες και μπορεί έτσι να δημιουργούνται και τώρα αυτές οι μικρές ηλικίες ακριβώς. Δηλαδή, έχω παιδιά, αλλά και εγώ δεν το κατανοώ 100% δηλαδή. Παρόλα αυτά καταλαβαίνω ότι η μεγάλη μου η κόρη που είναι τρίτη Δημοτικού προσπαθεί να κάνει παρέα με παιδιά που περισσότερο. Εγώ θυμάμαι τον εαυτό μου να κάνω με διάφορους χαρακτήρες παρέα μικρός, κατάλαβες; Οπότε, αυτό έχει να κάνει και λίγο με αυτήν την κοινότητα που είπαμε, ότι να συναναστρέφεσαι με αυτήν την αισθητική. Όταν αυτή η αισθητική μικραίνει, αυτή η αλληλεπίδραση με διάφορους ανθρώπους και ο άλλος γίνεται πιο αυταρχικός σε μία άποψη, πιο ότι αυτή είναι η άποψή μου, αυτά είναι τα πιστεύω μου και τέλος. Δεν υπάρχει κάτι άλλο, αυτή είναι η αλήθεια μου, ωραία; Δηλαδή, η αλήθεια μου είναι ότι υπάρχει ο Θεός, η αλήθεια μου είναι ότι ξέρω 'γω ότι το εμβόλιο κάνει καλό, ότι κάνει κακό. Η αλήθεια μου είναι ότι δεν υπάρχει κορονοϊός ή ότι υπάρχει κορονοϊός. Κατάλαβες με βάση τα παραδείγματα αυτά τι θέλω να πω. Ότι είναι μόνο αυτό και δε μπορείς να του αλλάξεις αυτού του ανθρώπου τη γνώμη, να–

Να κάνεις μία εποικοδομητική συζήτηση.

Να μπει η ιδέα ότι ξέρεις, είναι, είναι λες μήπως να ’ναι κάτι, να ’ναι και αυτό, να ’χει δίκιο αυτός; Γιατί να πιστεύει αυτός αυτό; Κατάλαβες; Αφού αυτό είναι. Και από τις δύο πλευρές. Δεν το λέω μόνο από τη δικιά μου, που ας πούμε εγώ έκανα το εμβόλιο και αυτά και πιστεύω ότι το εμβόλιο κάνει καλό και ότι άλλος είναι πιο τέτοιος. Απλά προσπαθώ και εγώ να καταλάβω αυτόνα, αλλά το θέμα είναι να προσπαθήσεις να καταλάβει και αυτόν. Και έχω κάνει αρκετές συζητήσεις με ανθρώπους και προσπαθώ να καταλάβω. Και είναι κάποιοι που βγάζουν ένα νόημα και το καταλαβαίνω και καλά κάνουνε, πραγματικά, και είναι κάποιοι που δεν βγάζουν κανένα νόημα, κατάλαβες; Αυτό. Δεν υποτιμάω κανέναν. Ο καθένας έχει την αισθητική του, έχει την άποψή του, πορεύεται με αυτήν στην ζωή. Αυτό που θέλω να πω ότι εγώ είδα πράγματα, το πώς σκέφτονται κάποιοι άνθρωποι, πώς κοιτάνε να ξέρω 'γω να φάει ο ένας τον άλλον, να... Ξες, κάποια πράγματα, πώς είναι κάποιοι εκεί στην άποψή τους ό,τι και να γίνει. Και μετά πας στη μουσική, υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι, έτσι; Να μην παρεξηγηθώ. Μπορεί κάποιοι, μπορεί να είμαι και εγώ έτσι για αυτούς ανθρώπους. Δε θέλω... Σου λέω με βάση τη δική μου οπτική, γι’ αυτό είμαστε και εδώ να μιλήσουμε. Αλλά βρίσκεις πιο εύκολα ανθρώπους με κοινή αισθητική και κοινά ενδιαφέροντα γιατί είστε και στη μουσική και να συζητήσεις πράγματα πιο κοντά σε αυτά που θες να συζητάς με ανθρώπους. Και αυτό πλέον... Βέβαια, από τη μία είναι κακό, γιατί είπαμε δεν υπάρχει αυτή η συναναστροφή με τις διάφορες κοινότητες για να υπάρχει μια...

Εποικοδομητική βελτίωση και αλλαγή.

Ακριβώς. Αλλά από την άλλη, έτσι όπως έχει γίνει ο κόσμος και εκεί που έχουμε φτάσει, σου λέω, εγώ αναγκάστηκα να σβήσω το Facebook που για εμένα ήταν ένα εργαλείο. Που δεν το είχα τόσο, δεν καθόμουν πολλές ώρες στο Facebook, το είχα περισσότερο για διαφήμιση των live μου, των μαθημάτων μου, αυτό. Αναγκάστηκα να το κλείσω. Γιατί αναγκάστηκα; Γιατί με έπνιγε πλέον, με έπνιγε. Δεν άντεχα να βλέπω ανθρώπους να μισούνται, γιατί αυτά που γράφανε ήταν μίσος. Και δεν άντεχα ανθρώπους να μην ακούν ο ένας τον άλλον, να λένε μόνο την άποψή τους, την αλήθεια τους και να είναι αυτή η αλήθεια και δεν μπορεί να υπάρχει κάτι πέρα από αυτή την αλήθεια. Και αυτό είναι μεγάλο λάθος νομίζω.

Το Facebook πότε το έκλεισες;

Έχει δύο μήνες, τρεις

Πολύ πρόσφατα δηλαδή

Πρόσφατα, πρόσφατα, ναι

Θεωρείς ότι –κάνω αυτή την ερώτηση και επιστρέφουμε λίγο μετά πάλι στο παρελθόν στο ‘16 που ήμασταν–

Ναι, ναι.

Το συνδέεις αυτό και γενικότερα με την... Πώς να το εκφράσω ακριβώς; Ότι ας πούμε η σπουδή της μουσικής και η χρόνια, η πολύχρονη ενασχόληση σου με τη μουσική... Σίγουρα η μουσική είναι μία τέχνη, οκ; Οπότε, αισθάνεσαι ότι η ενασχόληση με τη μουσική σου έχει δημιουργήσει μία ας πούμε πιο φιλελεύθερη ιδεολογία και ειρηνιστική, που σε φέρνει σε έντονη αντιπαράθεση με αυτή την ανωνυμία και το φάγωμα της σάρκας που υπάρχει μεταφορικά–

Ναι, ναι.

Που υπάρχει στα social media;

Ναι, αυτό υπονοώ με την αισθητική. Αυτό είναι η αισθητική. Δηλαδή, αισθητική είναι το τι μουσική ακούς, το πώς ντύνεσαι, το πώς βλέπεις τον κόσμο, το πώς αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα, αυτό είναι αισθητική. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει αυτή η αισθητική, δεν υπάρχει κοινή αισθητική, δεν υπάρχουν και όλα αυτά. Δηλαδή, θέλω να πω ότι, τέλος πάντων, τέλος πάντων να το κλείσουμε.

Βέβαια, θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις, δε θα σου πω εγώ τι θα κάνεις, αλλά θα μπορούσες να έχεις χρησιμοποιήσει και την πλατφόρμα σου με σκοπό να... Χρησιμοποιούσες, δηλαδή, την πλατφόρμα του Facebook το δικό σου συγκεκριμένα το προφίλ με τη μουσική σου να πας κατά αυτού. Δηλαδή, εσύ να προάγεις αυτό που στην ουσία εσύ θέλεις να προάγεις.

Ναι, κάπως έτσι. Είναι... Ξέρεις τι; Κάναμε κάποιες συνεντεύξεις στο κανάλι και εμείς στο YouTube –που θα φτάσουμε αργότερα σε αυτό, το ανέφερα και πιο λίγο– και θυμάμαι τον ντράμερ, τον Βασίλη τον Ιωάννου, αν μιλήσουμε τέλος πάντων πιο αναλυτικά μετά, να μου λέει μετά από συγκεκριμένες συνεντεύξεις το εξής: «Βλέπεις», μου λέει, «ότι με όσους έχουμε τα ίδια γούστα στη μουσική πάνω κάτω έχουμε και τις ίδιες απόψεις;». Και μετά είδα, κάθισα διάβασα κάποια βιβλία για αυτό και είδα κάποιες συνεντεύξεις του Αποστολάκη, τον ξαναναφέρω και ίσως και τον ξαναναφέρω γιατί με έχει βοηθήσει πάρα πολύ στον τρόπο σκέψης μου και τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, που το λέει και αυτός σε μία συνέντευξή του νομίζω αυτό, ότι η αισθητική είναι ηθική. Και εκεί καταλαβαίνεις ότι, βλέπεις ότι... Λες: «Αυτός που έχει αυτά τα ακούσματα, έχει τα ίδια πιστεύω και τις ίδιες απόψεις με εμένα». Άρα, κάπως συνδέονται όλα αυτά. Έτσι; Που μπορεί να ’ναι λάθος και σωστό και μπορεί, ξέρεις, είμαστε στην αναζήτηση. Απλά, αυτιά ανοιχτά και μυαλό ακόμη πιο ανοιχτό. Αυτό είναι το θέμα, να βάζεις το μυαλό σου να σκέφτεσαι. Διαβάζεις κάτι στο ίντερνετ, ωραία; Αυτό, αυτό και αυτό. Έχει βάση αυτό; Πού στηρίζεται αυτό; Ποιος είναι αυτός που το λέει; Ποιος είναι αυτός που το αναφέρει; Kατάλαβες; Όταν ανεβάζουν στο, ξέρω 'γω spartiatisblogspot.com και λέει υπάρχουν εξωγήινοι κάτω από τη γη και αυτά, καταλαβαίνεις αμέσως αμέσως ότι, γελάμε τώρα εμείς, χαμογελάμε, δε γελάμε, χαμογελάμε, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που τα πιστεύουν και τα αναπαράγουν αυτά τα πράγματα. Που οκ, εγώ με ένα μυαλό ανοιχτό θα πω ναι, μπορεί να υπάρχουν. Πού το στηρίζεις αυτό; Δηλαδή, ποιος το έχει γράψει αυτό; Έχει δει, έχει κάποιες αποδείξεις; Που βάζουν μία φωτογραφία, μια σκιά στο πουθενά, στο Photoshop ας πούμε. Κατάλαβες τί θέλω να πω;

Οπότε, αισθάνεσαι ότι έχουμε περάσει σε μία εποχή ότι η ανωνυμία των social media έχει βοηθήσει σε αυτό, όπου ο καθένας, το κάθε άτομο προφανώς έχει την ελευθερία να λέει ό,τι θέλει, χωρίς να βλάπτει προφανώς τον άλλον. Αλλά στην ουσία έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που ο καθένας πια υποστηρίζει ό,τι θέλει–

Ναι

Το οποίο μπορεί να είναι πλήρως ψευδές–

Ναι, ακριβώς. Δεν μπορείς–

Και δημιουργείται μία κοινότητα σιγά σιγά και αυτό φθείρει τη πραγματική πραγματικότητα.

Aυτό, αυτό. Και αυτό, εγώ προφανώς... Ναι, ναι–

Όχι, συνέχισε.

Προφανώς, αυτό και να κλείσουμε, προφανώς ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος και είναι ελεύθερος να πει αυτό που θέλει, αλλά αυτό που θέλει να πει πλέον... Διάβαζα πολύ συχνά στη «Γνώμη μου», «είναι η γνώμη μου και σε όποιον αρέσει και δε μπορούμε να πούμε τη γνώμη μας». Δε μας νοιάζει η γνώμη. Δε με νοιάζει η γνώμη σου, με νοιάζει η γνώση σου, ωραία; Η γνώμη σου να προέρχεται από τη γνώση σου. Όταν η γνώμη σου είναι αερολογίες και να 'χαμε να λέγαμε και δεν αποδεικνύεται κάπως με απόδειξη. Δε με νοιάζει, δε με νοιάζει να την εκφράσεις. Και να φτάσω σε ένα περιστατικό που με πείραξε πάρα πολύ για να... Ανεβάσαμε μέσα στην καραντίνα το Ωδείο της Δράμας... Βασικά θα το πάω, θα επιστρέψω εκεί λίγο αργότερα για να πάμε σωστά χρονικά, ωραία;

Όταν μιλήσουμε για το Ωδείο.

Ναι, ναι, ναι.

Ωραία.

Ωραία.

Oπότε, είμαστε το ‘16, μου είπες έκανες και κάποια άλλα επαγγέλματα για να υποστηρίξεις οικονομικά–

Aκριβώς.

Την οικογένειά σου. Και μετά, αν δεν κάνω λάθος, σταμάτησες, ξαναεπέστρεψες στη μουσική;

Ποτέ δε σταμάτησα τη μουσική. Έπαιζα live σε μαγαζιά συνέχεια και είχα αρκετούς μαθητές στα ιδιαίτερα στο σπίτι. Όλα, αυτά τα δύο-δυόμιση χρόνια που ήμουν σε αυτές τις δουλειές δε σταμάτησα να ασχολούμαι με τη μουσική ποτέ, πραγματικά. Μετά, κάνω τα χαρτιά μου πριν δύο χρόνια στο Ωδείο της Δράμας, στο Δημοτικό Ωδείο Δράμ[01:20:00]ας για τον τομέα σύγχρονης μουσικής, σύγχρονης ακουστικής και ηλεκτρικής κιθάρας –το οποίο είναι ζήτημα το οποίο θα το αναλύσω λίγο αργότερα– και με παίρνουν, ξεκινάω. Επιτέλους, μετά από δυόμιση χρόνια είμαι στη βάση μου, είμαι σε αυτό που αγαπάω, το αγκαλιάζω, με αγκαλιάζουν και τα παιδιά, υπάρχει μία πολύ ωραία ατμόσφαιρα. Πάλι είμαι σε μία περίοδο, έτσι πολύ ευτυχία ας πούμε. Παράλληλα είμαι και στο Ωδείο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στη Θάσο, μία μέρα πηγαινοέρχομαι και εκεί. Κάνω και κλασσική θεωρία εκεί πέρα, διδάσκω, και ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα. Και μετά έρχεται Covid. Αυτό το ‘19, οπότε το ‘20 έρχεται ο Covid και κλείνουμε. Την πρώτη φορά που έκλεισαν, τα πράγματα ήταν λίγο περίεργα. Δηλαδή, ήρθαν αντιμέτωποι με πρωτόγνωρα πράγματα όλη η ανθρωπότητα και παράλληλα ήρθαν και οι υπεύθυνοι του Δημοτικού Ωδείου Δράμας. Και περνάνε οι μήνες τώρα, περνάει ο πρώτος μήνας κάπου και δε ξεκινάμε διαδικτυακά μαθήματα. Δεν–

Εννοείς, πότε; Τον Απρίλιο του ‘20;

Nαι, ναι. Εννοώ όταν έγινε η πρώτη καραντίνα. Μιλάω για την πρώτη καραντίνα. Δε ξεκινάμε τα πρώτα, δεν ξεκινάμε μαθήματα, ούτε διαδικτυακά ούτε διά ζώσης προφανώς. Και δεν, επειδή είμαστε ωρομίσθιοι και επειδή οι γονείς δε θα πληρώσουν τους μήνες αυτούς, δε θα πληρωθούμε. Παρόλα αυτά φαίνεται ότι δουλεύουμε, ότι η σύμβασή μας είναι ενεργή. Δε μπορούν να την κάνουν σε αναστολή. Δεν ξέρω γιατί. Υπήρχε κάποιο πρόβλημα της κυβερνήσεως, ότι δεν τους άφηνε, επειδή είναι ένας συγκεκριμένος οργανισμός το Δημοτικό Ωδείο, είναι ξεχωριστό, δεν ξέρω, τέλος πάντων, μην τα πολυλέμε. Δεν μπορούσαν να μου κάνουν αναστολή. Οπότε, αναγκαστικά παραιτούμαι για να μπορέσω να πάρω τα χρήματα που έδινε η κυβέρνηση με την αναστολή του του Ωδείου της Θάσου. Συγγνώμη. Δεν είναι Covid, στραβοκατάπια. Να πιω λίγο νεράκι.

Ναι, ναι, ναι μην αγχώνεσαι.

Kαι τέλος πάντων, φτάνει το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι προφανώς είμαστε ταμείο ανεργίας σαν ωρομίσθιοι κάθε χρόνο. Ξανακάνω τα χαρτιά μου την περσινή σεζόν, με ξαναπαίρνουν στο Ωδείο και ξεκινάω. Κάνουμε ένα μήνα και μετά πήγαμε διαδικτυακά όλη σχεδόν τη χρονιά. Και παράλληλα ήμουν και στο Κ.Δ.Α.Π. Ήμουν σε ένα Κ.Δ.Α.Π Kέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, δίδασκα μουσική, τους έκανα παιχνίδια, μουσικοκινητική, τέτοια πράγματα. Συγγνώμη και πάλι. Τώρα, να μιλήσω για το παρόν στο Ωδείο. Λοιπόν–

Στο Ωδείο της Δράμας;

Στο Ωδείο της Δράμας.

Nαι.

Είναι πολύ καλό ωδείο, με αρκετούς πολύ καλούς καθηγητές σε αυτό που κάνουνε, αρκετά... Κάποιοι είναι νίντζα μουσικοί όπως λέει και ο Θανάσης Καριπίδης, ο δάσκαλός μου γιατί δεν ανέφερα ότι σπουδάζω και εγώ. Πάω για να πάρω κάποια πτυχία, είμαι και εγώ σαν μαθητής εκτός από δάσκαλος στο Ωδείο. Έχει αρκετούς μουσικούς που είναι να τους θαυμάζεις πραγματικά. Και τα δίδακτρα είναι και πολύ χαμηλά, λόγω ότι είναι Δημοτικό Ωδείο. Οπότε, πραγματικά είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να μάθεις καλά μουσική και σωστά και να βάλεις καλές βάσεις. Τώρα, τι γίνεται με το τμήμα μας, να μιλήσω λίγο με το τμήμα μας. Βασικά δεν έχω να πω κάτι άλλο, δηλαδή είμαι στο Ωδείο με τους μαθητές μου, όλα καλά. Ζοριστήκαμε πάρα πολύ με τα, με τα διαδικτυακά, δε θα πω ψέματα. Βέβαια, είναι καλύτερο από το να σταματήσουν τελείως και να μην είχαν να ασχοληθούν. Εγώ προσωπικά αναβάθμισα τη γραμμή μου στο ίντερνετ, είχα τρεις οθόνες στον υπολογιστή για να, τη μία να στριμάρω τα τέτοια, την άλλη να βλέπω τον μαθητή, την άλλη να βλέπω καλά την κάμερα. Πήρα ακριβή κάμερα, πήρα κάρτα ήχου, πήρα μικρόφωνο. Δηλαδή επένδυσα για να –από μεριάς μου τουλάχιστον– να είναι όσο καλύτερα τα πάντα για να βοηθηθούν τα παιδιά. Τώρα, κάποια μπαίναν με κινητό ας πούμε, κάποια μπαίναν με τάμπλετ, κάποια... Ήταν δύσκολα, ήταν δύσκολα. Δε θα πω ψέματα. Γίνεται, γίνεται να γίνει καλή και ποιοτική δουλειά και μάλιστα σε κάποια πράγματα ας πούμε, επειδή έγραφα τι θα... Έγραφα τι έπρεπε να κάνουν όπως δίδασκα, τα σκάναρα, είχα scanner και τα έστελνα σε pdf, ήταν οργανωμένα με τις ημερομηνίες, υπήρχε μία οργάνωση, μία ροή. Ήταν λίγο όμορφα κάποια πράγματα, αλλά προϋποθέτει το setup που είχα εγώ να το έχουν και τα παιδιά, αλλά αυτό δε γίνεται. Δε γίνεται γιατί κοστίζει αρκετά χρήματα, δεν ξέρεις την οικονομική άνεση του κάθε παιδιού, δεν ξέρεις για πόσο καιρό θα κρατήσει, δεν ξέρεις πολλά πράγματα

Nαι, για εσένα είναι ένα επάγγελμα γιατί είναι γιατί το να είσαι δάσκαλος μουσικής είναι ένα επάγγελμα, γι’ αυτά τα παιδιά μπορεί σε λίγους μήνες να ήταν απλά ένα χόμπι.

Aκριβώς, ακριβώς, δε το συζητώ. Και χώρια από αυτό, δεν ακόμη και για εμένα που είναι επάγγελμα πολλοί έκανα με λιγότερο setup τέτοιο. Δηλαδή αυτό ήταν δικό μου, δική μου πρωτοβουλία. Δεν μου είπε κανείς «Πρέπει να έχεις αυτό το setup για να κάνεις μαθήματα». Αυτό όσον αφορά τον Covid, το Ωδείο και τους μαθητές και το πως έγιναν τα μαθήματα την περυσινή χρονιά. Ελπίζω φέτος να μην γίνουν έτσι ή αν γίνουν, να είναι ας πούμε να είναι τοπικά τα lockdown και να ’ναι για μια-δυο βδομάδες και μετά να ανοίγουν. Και, να μου πεις αυτό, το κλείσε άνοιξε είναι κουραστικό, αλλά πραγματικά θα είναι καλύτερο. Γιατί κάποια πράγματα είναι καλύτερα στο διά ζώσης. Να πιάσω το... Ναι.

Θεωρείς ότι οι μόνες προκλήσεις στην ουσία ήτανε... Ποιες θεωρείς ότι ήταν στην ουσία οι προκλήσεις της εξ αποστάσεως ηλεκτρονικής διδασκαλίας;

Oι προκλήσεις εξ αποστάσεως ήταν... Κατ' αρχήν κοίταξε, εγώ έκανα και πριν, pre Covid, μαθήματα. Είχα κάποιους μαθητές στη Γερμανία με Skype, ήμουν εξοικειωμένος το πώς δουλεύει ένα μάθημα. Όταν είσαι ένας άνθρωπος με έναν άνθρωπο, ωραία, τα πράγματα είναι κατευθείαν πιο απλά από το να έχεις ένα μάθημα σολφέζ και να πρέπει να ακούς να τραγουδάνε ή χορωδίες ας πούμε που ήταν μία τρέλα, να βάλεις τώρα είκοσι άτομα μαζί. Ναι, τα πράγματα κατευθείαν είναι πιο εύκολα. Αυτό που έχεις να κάνεις είναι να είσαι 100% εκεί, να ακούς τι παίζεις το όργανο και να βλέπεις το παιδί πώς πατάει, τι κάνει. Τι προϋποθέτει αυτό; Καλή σύνδεση, καλή κάμερα και καλό ήχο. Εντάξει, ο ήχος πάνω κάτω και από κινητό να έμπαινες, αν η σύνδεση ήταν καλή, ήταν... Τα κινητά είναι εξελιγμένα αρκετά, βοηθούσε τον ήχο. Οι κάμερες ήταν θέμα. Η σύνδεση πολλές φορές για κάποιους ήταν θέμα. Οπότε ζοριζόσουνα. Αυτή ήταν η πρόκληση. Απλά ας πούμε έτρωγες περισσότερο χρόνο στο: «Για βάλε την κάμερα εκεί να δω τι κάνεις». Εντάξει, τώρα σαν δάσκαλοι, ξέρεις, το παραμικρό λαθάκι το κατανοούμε με το αυτί, είναι είναι εύκολο. Γενικά, δεν ήταν τόσο δύσκολο, θα ξαναπώ, και τέτοιο... Δεν ήταν τόσο δύσκολο να γίνει το μάθημα. Το έκανε δύσκολο οι συνθήκες πολλές φορές. Ξαναλέω, ότι άμα είχα μαθητή, δυο μαθητές ή τρεις οι οποίοι είχα καλό setup με καλό υπολογιστή και μικρόφωνο και ηχεία, το μάθημα γινόταν σα να ήμασταν από κοντά. Ήταν πολύ εύκολο. Και η κάμερα καθαρή, ούτε «κάνε έτσι, βάλε την κάμερα πιο πάνω, βάλε την κάμερα πιο κάτω, σήκωσε την κιθάρα, κούρδισε την κιθάρα» ξέρω 'γω. Οπότε ναι, με αυτά, με αυτά τα παιδιά, που ήταν και πιο μεγάλα συνήθως σε ηλικία αυτά τα παιδιά, το μάθημα κυλούσε σα να ήμασταν από κοντά. Δεν άλλαζε κάτι, πραγματικά. Πραγματικά το λέω, γιατί ήταν και τα παιδιά σε ένα επίπεδο να κατανοούν και τα δικά τους λάθη, κατάλαβες; Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο αυτό, το να έχεις ένα αρχάριο παιδάκι και το να έχεις ένα πιο μεγάλο που ξέρει και αυτός από μόνος του κάποιες φορές, εκεί έπαιξα λάθος, εκεί έκανα λάθος. Στην ουσία στο ένα δίνεις τις γνώσεις σου με μία σειρά και έχεις τον άλλον να κατανοεί πώς και τι και στον άλλον, ξέρεις, πολλές φορές πώς θα πιάσει, πώς θα βάλει δάχτυλα, ποια δάχτυλα θα βάλει, ποια... Πώς θα σκεφτεί να παίξει την κλίμακα, ποια... Πώς θα πιάσει την κιθάρα, πώς θα πιάσει την πένα όταν αυτά είναι... Πώς θα κρατήσει την κιθάρα. Αυτά είναι πολύ σημαντικά για να μπουν σωστά οι βάσεις. Και όταν είσαι εκεί και δεν είσαι του το δείχνεις αλλά δεν είσαι εκεί να τον βοηθήσεις, να του κουνήσεις λίγο το σώμα και αυτά ή να πιάσεις την πένα και να του πεις: «Η πένα πρέπει να πιάνεται έτσι» και τέτοια. Που είναι αρκετοί που κάνουν αυτά τα και δάσκαλοι τα διδάσκουν λάθος, δε τα δίνουν σημασία, είναι πολύ σημαντικά. Εκεί ήταν η πρόκληση ας πούμε. Να μπορέσεις σε αυτά τα παιδιά τα αρχάρια να το κάνεις όσο πιο σωστά γίνεται και νομίζω σε ένα πολύ σημαντικό βαθμό τα κατάφερα αρκετά καλά.

Για εσένα στην ουσία η εργασία σου στα ωδεία, πώς ακριβώς σε βοήθησε ως ας πούμε επαγγελματία μουσικό;

Koίταξε. Κατ' αρχήν, μαθαίνεις απ’ τα μικρά παιδιά, έτσι; Μαθαίνεις, πραγματικά. Και από τα μεγάλα παιδιά, έτσι –μεγάλα παιδιά όταν λέω, ξέρεις, Γυμνασίου, Λυκείου– μπορεί να σκεφτούν κάτι, που ο τρόπος που θα το σκεφτούν να λ[01:30:00]ες «μπράβο» ας πούμε, να διδαχτείς και εσύ από αυτό. Έχεις να κάνεις με παιδιά, βλέπεις τον κόσμο, βλέπεις ελπίδα, γεμίζεις ελπίδα εσύ τα παιδιά αυτά. Είναι πολύ ωραίο πράγμα. Πολύ ωραίο πράγμα πραγματικά. Με βοήθησε πάρα πολύ μουσικό για να ολοκληρώσω και την ερώτησή σου, για να απαντήσω ακριβώς. Σε βοηθάει, προφανώς. Μαθαίνεις κάθε μέρα. Δηλαδή, μόνο που είσαι εκεί σαν δάσκαλος, που παίζεις και κάνεις και να αναπαράγεις, είναι σα να μελετάς εκείνη τη στιγμή, τα ίδια που ξέρεις καλά, αλλά τα μελετάς και τα εμβαθύνεις ακόμη περισσότερο πολλές φορές.

Λίγο τώρα με τον Covid να επιστρέψουμε. Βασικά, έχεις να προσθέσεις κάτι πάνω σχετικά με την ενασχόλησή σου στο Ωδείο;

Στο Ωδείο όχι. Το μόνο που έχω να πω –αυτό και πριν πάνω στον Covid– είναι για το τμήμα. Γενικά, τα σύγχρονα όργανα δεν έχουν πτυχία αναγνωρισμένα στην Ελλάδα και αυτό είναι μεγάλο λάθος. Και το συζητούσα τις προάλλες με αρκετούς έτσι μουσικούς φίλους. Τι γίνεται τώρα; Στην κιθάρα ιδιαίτερα θα μιλήσω, γιατί αυτό κάνω, αυτό ξέρω, τώρα μπορεί να είναι και σε άλλα σύγχρονα όργανα αυτό το πράγμα, αλλά στην κιθάρα ειδικά, λέμε τμήμα ακουστικής-ηλεκτρικής κιθάρας. Αυτό για εμένα είναι μεγάλο λάθος. Τι πάει να πει αυτό; Ναι, η ηλεκτρική και ακουστική είναι άλλα όργανα, έτσι; Μοιάζουνε, έχουν αρκετά πράγματα κοινά, αλλά από ένα σημείο και μετά είναι άλλα όργανα. Μπορεί να υπάρχει ένας χρόνος, δύο χρόνια, τρία, τέσσερα χρόνια βαριά βαριά γενικής γνώσης. Ανάλογα, βάζω τέσσερα, τα τέσσερα είναι πολλά νομίζω, αλλά βάζω τέσσερα γιατί δεν ξέρεις σε ποια ηλικία ξεκινάει το μωρό. Για κάποιον που ξεκινάει στην πρώτη, δευτέρα, τρίτη Δημοτικού που είναι μικρό, δεν έχει ακούσματα μουσικής, δεν έχει, δεν ξέρει ακόμα, πάει γιατί του άρεσε η κιθάρα κάπου ή το έβαλαν οι γονείς του, προφανώς δε θα έχει την ίδια ταχύτητα εξέλιξης με ένα παιδί που έρχεται πρώτη, δευτέρα, τρίτη Γυμνασίου ας πούμε ή Λύκειο και ξέρει τι θέλει. Κατάλαβες; «Θέλω να παίξω αυτό, τώρα θα μελετήσω πάρα πολύ». Γι’ αυτό βάζω ας πούμε χ ψ χρόνια μιας γενικής γνώσης, να μάθεις κάποια γενικά πράγματα πάνω στην κιθάρα για να μπορείς να παίζεις πολύ απλά και πολύ βασικά. Ναι, γίνεται. Μετά πρέπει να επιλέξεις, θες ακουστική ή ηλεκτρική; Και μετά από αυτό πρέπει να επιλέξεις και τι θες να παίξεις. Θες να παίξεις ροκ, θες να παίξεις μπλουζ, θες να παίζεις τζαζ, θες να παίξεις έντεχνο, θες να παίξεις ρεμπέτικα; Όλα αυτά που ανέφερα είναι άλλα όργανα. Πραγματικά είναι άλλος κόσμος, δεν έχουν καμία σχέση. Οπότε, για εμένα θα έπρεπε να υπάρχουν τομείς. Τομείς τουλάχιστον. Κατάλαβες; Δηλαδή, το δικό μας το ωδείο έχει μουσικούς ροκ, τζαζ και φανκ ξέρω 'γω, ροκ μπλουζ και ροκ έντεχνο και ροκ λαϊκό και οτιδήποτε. Και να χωρίζονται έτσι για να ξέρουν και ο άλλος τι θέλει να κάνει.

Ωραία. Φώτη, εφόσον τώρα μας μίλησες για την απασχόλησή σου στο Ωδείο της Δράμας και της Θάσου, αν δεν κάνω λάθος, που μου είπες ότι εργάζεσαι και εκεί, θέλεις λίγο να περάσουμε στη μουσική στο δρόμο;

Ναι, ναι, φυσικά.

Aυτό ξεκίνησε στον Covid;

Αυτό ξεκίνησε ναι, στον Covid. Ξεκίνησε εντελώς τυχαία και πολύ αστεία ας πούμε. Πώς ξεκίνησε; Ξεκίνησε πέρυσι το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι δηλαδή του 2020. Ήμασταν για καφέ με τον Τάσο τον Συμεωνίδη τον φίλο μου σε μια καφετέρια εδώ στη Δράμα και είδαμε κάτι παιδιά που έστησαν τσέλο και βιολί και παίζαν στο δρόμο. Και λέω: «Να ρε συ, ορίστε», γιατί τα live πέρυσι είχαν πέσει, γιατί εμείς ανέκαθεν μέσα στο χειμώνα και μέσα στο καλοκαίρι έχουμε σαν μουσικοί αρκετά live, δηλαδή που παίζουμε σε μαγαζιά, ωραία; Και και είχαν πέσει, δεν είχαμε live και λέμε: «Παίζουνε, γιατί να μην παίξουμε και εμείς;». Και γελούσαμε και λέμε: «Πάμε αύριο». Και όντως πήγαμε την άλλη μέρα. Πολύ έτσι, χωρίς να το κάνουμε για τα λεφτά. Είχαν την ανάγκη πραγματικά να παίξουμε live, γιατί είχε περάσει πέντε μήνες ας πούμε χωρίς να παίξουμε live, που για εμάς ήταν πρωτόγνωρο αυτό το πράγμα τότε. Φαντάσου τώρα.

Πραγματικά

Λοιπόν, και βγήκαμε, είχε έρθει και ο Μάριος ο Τακίδης, εξαιρετικός σαξοφωνίστας και αυτός, και παίξαμε οι τρεις μας. Και έτσι ξεκίνησε κάπως το ταξίδι με τον δρόμο. Απίστευτο πράγμα ο δρόμος, μεγάλο σχολείο, μαθαίνεις πάρα πολλά πράγματα. Μαθαίνεις πως σκέφτονται οι άνθρωποι με τα καλά και τα κακά τους. Είναι δημόσιος χώρος και δημόσιος χρόνος. Βλέπεις διάφορες αισθητικές ας πούμε και πραγματικά υπάρχει ελπίδα. Δηλαδή, πιστεύω ότι άμα κάπως πέσει κάποια στιγμή το ίντερνετ, χώρια ότι θα φρικάρει ο κόσμος, όταν αρχίσει να το συνηθίζει θα πάρει μία όμορφη ροή, δηλαδή πιστεύω ότι κάνει πολύ κακό όλο αυτό. Ναι, ξεκίνησε οι τρεις μας. Μετά έφυγε ο Τάσος να συνεχίσει στην Ολλανδία, έμεινα εγώ με τον Μάριο, παίζαμε οι δυο μας κιθάρα-σαξόφωνο, έφυγε και ο Μάριος και μετά η αλήθεια είναι για ένα διάστημα λίγο φοβόμουνα να βγω μόνος μου. Δεν είχα, δεν ένιωθα άνετα. Είχε γίνει και ένα σκηνικό, είχε κατέβει ένας, είχαμε μαλώσει, μας είπε ότι ενοχλούμε και αυτά.

Θέλεις να μου μιλήσεις για αυτό; Γιατί θα σε ρωτούσα–

Nαι, ναι.

Αργότερα για ευχάριστα ή άσχημα περιστατικά που έχει που έχεις τύχει να βιώσεις.

Άσχημα περιστατικά, η αλήθεια είναι ήταν μόνο αυτό. Έχει και κάποια άλλα, αλλά αυτό επηρέασε εμένα, γιατί αυτό είχε να κάνει με εμένα άμεσα. Θα σου εξηγήσω. Είχε κατέβει ένας τυπάς, ένας άντρας και μία γυναίκα, και με άσχημο τρόπο, δηλαδή αυτό με πείραξε περισσότερο. Δηλαδή, δεν κατέβηκε να πει, «ξέρεις τι, παιδιά πάνω κάνουμε μαθήματα» ας πούμε ή «πάνω έχω πελάτες και ενοχλούνται. Μπορείτε να πάτε κάπου αλλού γιατί υπάρχει αυτή...», τέτοιο. Κατέβηκε: «Τι θα γίνει ρε παιδιά; Θα μας πρήζετε κι άλλο εδώ πέρα με τα ζάνγκαρ ζούνγκαρ;», ξέρω 'γω τέτοια κατάσταση, ναι, κατάλαβες; Είναι η αισθητική. Πραγματικά είναι παντού αυτό. Δηλαδή, πώς ένας άνθρωπος θα μπορούσε με απλό τρόπο να σου πει «ξέρεις τι, ενοχλείς». Βασικά να σου πω κάτι. Ίσως αυτός ο άνθρωπος που θα έχει αυτή την αισθητική δεν θα τον ενοχλούσε η μουσική. Να το φτάσουμε εκεί πέρα. Γιατί δεν μου έχει πραγματικά άνθρωπος με μια αισθητική κοντά στη δική μας, στη δική μου, στον τρόπο που σκέφτομαι να τον ενοχλεί η μουσική, ωραία; Τέλος πάντων, και εγώ είπα κατευθείαν, ξέρεις, μίλησα πολύ όμορφα: «Συγγνώμη», λέω, «δε θέλαμε να ενοχλήσουμε». Γιατί ήταν η πέμπτη ή έκτη φορά που πηγαίναμε σε εκείνο το σημείο. «Δεν... Είμαστε πέμπτη φορά εδώ, δεν μας είπε κανείς ότι ενοχλούμε, θα φύγουμε». «Και τι να σας το πούνε; Δεν σας κόφτει», λέει, «ότι ενοχλείτε; Πρέπει να σας το πούνε;». Και εκεί ο σαξοφωνίστας ήρθε σε... Μάλωσε μαζί του και τέτοια και λίγο με έφθειρε αυτό το πράγμα. Τέλος πάντων, αυτό ήταν μια... Η μόνη κακή εμπειρία. Μετά έχω μετακινηθεί σε μέρος, στο οποίο μέρος είναι η Δήμητρα στο περίπτερο και δίπλα είναι η Εύη με τη Λία και τον Νίκο που έχουν το καφέ. Και ξέρεις, πηγαίνω εκεί: «Άντε ρε Φώτη».

Aυτό το σημείο πού βρίσκεται ακριβώς;

Είναι στην πλατεία, είναι στην πλατεία, ακριβώς. Δεν είναι τόσο καλό μέρος όσο στο άλλο που πήγαινα, γιατί στο άλλο είναι πεζόδρομος, είναι κλειστός ο δρόμος, ο ήχος ήταν διαφορετικός, ήταν η αγορά. Εκεί πέρα είσαι ακριβώς στην πλατεία με τα αμάξια, με τα τέτοια. Απλά νιώθω ασφάλεια, νιώθω ωραία, βγαίνουν τραγουδάν μαζί μου τα τραγούδια. Δηλαδή, η αλληλεπίδραση αυτή. Και το λέω συχνά ότι ναι, ναι βγαίνω και για τα χρήματα στο δρόμο, αλλά αυτή η αλληλεπίδραση που παίρνεις με τους ανθρώπους, με τα παιδιά που... Τα μωρά που γυρνάνε και κοιτάνε και είναι μέσα στην περιέργεια, τι είναι αυτό και τους χαμογελάς και σου χαμογελάνε είναι απίστευτο συναίσθημα που δεν το βρίσκεις. Πολλά τέτοια ας πούμε να ’ρχεται κόσμος να σου λέει συγχαρητήρια, να ’ρχεται κόσμος να τραγουδάει μαζί σου, να ’ρχεται κόσμος να σε ρωτάει τι κάνεις, από πού είσαι, τέτοιο, να σου χαμογελάει. Ένα χαμόγελο, ξες, είναι πολύ μεγάλο... Αν ήξερε ο άνθρωπος, είχα διαβάσει κάπου ότι πόσο καλό κάνει να χαμογελάς, θα ήμασταν όλοι μόνο χαμογελαστοί, και για τον εαυτό σου και για τον άλλον. Σκέψου εσένα. Πώς είναι να μπαίνεις σε ένα δρόμο που όλοι είναι μέσα στη μιζέρια και μέσα στην στεναχώρια και σε έναν που είναι μόνο χαρούμενοι. Και άνθρωποι που να μην έχεις καλές σχέσεις μαζί τους, απλά να βλέπεις το χαμόγελο, να είναι καλά. Κατάλαβες; Νιώθεις καλά. Αυτό καταλαβαίνεις. Τώρα, κακά σκηνικά, έχει τύχει ξέρω 'γω μία γυναίκα, τραγούδησα ξένα και να λέει στη Δήμητρα, αυτήν που είναι στο περίπτερο, να λέει: «Να πάει στη χώρα του». Και την κοιτάει η Δήμητρα γεμάτη περιέργεια και να λέει: «Έλληνας είναι». Και λέει: «Να πάει να δουλέψει στο νταμάρι». Εντάξει και... Υπάρχουν μόνο αυτές οι επιλογές ή... Αλλά εντάξει, αυτά είναι λίγο, τα κάνεις με χιούμορ ρε παιδί μου. Είναι αυτό που λέμε ότι αυτή δε μπορεί αυτή να κατανοήσει, ότι εγώ αυτό δεν το κάνω για ζητιανιά ή δε το κάνω για τα λεφτά. Δεν περνάει ο κόσμος και του λέω «σας παρακαλώ, δώστε μου δύο ευρώ ή ένα ευρώ». Το κάνω για να νιώσω εγώ καλά, να έρθω σε συναναστροφή με ανθρώπους, να κοινωνήσω τη μουσική μου, να επικοινωνήσω με ανθρώπους, γιατί πλέον και λόγω Covid δεν υπάρχει αυτή η ευκαιρία. Δηλαδή, εγώ έπαιζα σχεδόν κάθε βδομάδα όλο το χειμώνα ένα με δύο live τη βδομάδα και φέτος δεν υπήρχε ούτε ένα. Ούτε ένα σε όλο το lockdown! Καταλαβαίνεις αυτομάτως ότι είναι[01:40:00] μια συνήθεια που καλώς ή κακώς οι μουσικοί έχουμε την ανάγκη να επικοινωνήσουμε τον εαυτό μας. Έχουμε μάθει να ζούμε με αυτό. Όταν αυτό σου το παίρνουνε, νιώθεις κενός. Είναι, είναι κακό πράμα. Οπότε εγώ το κάνω αυτό. Δε ζητάω από κανένας τα χρήματά του. Όποιος του αρέσει η μουσική και θέλει να το κάνει, άσχετα τώρα αν κάποιοι το πετάνε γιατί όντως νομίζουν ότι ζητιανεύω και άλλοι το κάνουν γιατί όντως καταλαβαίνουν ότι χτίζω μια κουλτούρα, ωραία; Άσχετο από αυτό, εγώ ο τρόπος που το κάνω είναι αυτό. Για να επικοινωνήσω τη μουσική μου και να γεμίσω τη πόλη να κάνει, να έχει μουσική.

Να τονίσουμε βέβαια ότι η ζητιανιά, η επαιτεία είναι κάτι πολύ διαφορετικό.

Εννοείται.

Το να παίζει κάποιος μουσική στο δρόμο, πάντα με τη δική μου γνώμη, μπορεί να σημαίνει... Να έχει πάρα πολλά παρελκόμενα. Μπορεί κάποιος να το κάνει ξεκάθαρα μόνο για το βιοπορισμό του, μπορεί να το κάνει και για την χρηματική, οικονομική υποστήριξη του εαυτού του, της οικογένειάς του οτιδήποτε. Μπορεί επειδή ακριβώς πιστεύει στην εποχή που ζούμε, που πια δεν μπορεί ο κόσμος να πάει κάπου να ακούσει τα live, ότι όντως συνεισφέρει κάπως ας πούμε στο κέντρο της πόλης με αυτά τα ηχητικά ακούσματα. Εσύ εσένα πώς ακριβώς σε εκφράζει όλο αυτό;

Eγώ σου είπα, το κάνω πρώτα απ’ όλα για να επικοινωνήσω εγώ με ανθρώπους γιατί το έχω ανάγκη. Έχω ανάγκη αυτό το χαμόγελο και αυτή τη συναναστροφή, να συναναστρέφομαι με ανθρώπους. Το κάνω και για τα χρήματα προφανώς, για ενίσχυση για την οικογένειά μου, γιατί έχουν χαθεί αυτά τα χρήματα. Και το κάνω και για την πόλη, για την αισθητική. Πραγματικά, αλλάζει ο κόσμος, κατάλαβες; Άλλο να είσαι σε μία πόλη, και το αποδεικνύω αυτό. Μου έχουν στείλει τέσσερεις διαφορετικοί άνθρωποι, μουσικοί της Δράμας, οι οποίοι με ρώτησαν: «Τι γίνεται στο δρόμο, πως νιώθεις, να... Σκεφτόμαστε». Και η απάντησε σε όλους μου ήταν: «Βγείτε να παίξετε, μην το σκέφτεστε». Έφαγα λίγο το κεφάλι μου βέβαια με κάποιους να πω και την τέτοια γιατί ξεκίνησαν να πηγαίνουν στο μέρος που στηνόμουν εγώ, ξεκίνησαν να γίνονται τέτοια πράγματα. Αλλά πραγματικά εγώ με χαμόγελο και χωρίς καμία κακία πήγαινα παραπέρα, έψαχνα καινούριο μέρος, πήγαινα σε ένα καινούριο μέρος, σε ένα καινούριο μέρος. Δεν ξέρω αυτοί γιατί το κάνανε να σου πω την αλήθεια. Και να σου πω την αλήθεια, στα δύο μέρη που πήγα αυτά τα καινούρια, έβγαλα περισσότερα χρήματα –άμα το κάνουν αυτοί για χρήματα– από το άλλο. Πάω στο άλλο γιατί υπάρχει αυτή η συναναστροφή με τους ανθρώπους που σου είπα. Υπάρχει αυτή η αγάπη και η ασφάλεια που νιώθω. Τέλος πάντων, μπορεί και αυτοί να νιώθουν την ίδια ασφάλεια και να πήγαν εκεί ας πούμε και να μην πηγαίνουν εκεί που πηγαίνω. Να μην είναι ούτε για αυτούς ο στόχος τα χρήματα, όπως δεν είναι για εμένα. Είναι ένας από τους στόχους, για να μην παρεξηγηθούμε, μη λέμε ότι... Αν είναι κλείσε τη θήκη και μη ζητάς λεφτά, κατάλαβες; Αλλά δεν είναι ο πρώτος στόχος. Και χωρίς καμία κακία πήγαινα παραπέρα και το χαιρόμουνα. Γιατί είσαι σε μία πόλη σα τη Δράμα και περπατούσες λίγο στο κέντρο της και άκουγες μπλουζ-ροκ ας πούμε, Tobacco North απ’ τα παιδιά, άκουγες εμένα με τα έντεχνα, ροκ και λίγο ξένα, άκουγες την Άννη που έπαιζε μόνο ξένα, άκουγες μετά τον Αργύρη που έπαιζε έντεχνα και αυτός, άκουγες τον Ανέστη που έπαιζε κρητικά. Και αυτά τώρα, αν δεν είναι αυτό πολιτισμός, τι είναι σε μία επαρχία και μία μικρή πόλη σα τη Δράμα να περπατάς και να ακούς τόσα είδη μουσικής διαφορετικά από διαφορετικούς ανθρώπους;

Aντί να ακούς μόνο τα κορναρίσματα.

Nαι, και τα μπινελίκια–

Tα κορναρίσματα να είναι η μόνη μουσική του δρόμου.

Ναι, και τα μπινελίκια και... Η φασαρία όλη αυτή είναι, εγώ το θεωρώ απίστευτο πράγμα και γι ’αυτό όσοι μου έστειλαν τους έλεγα: «Μη ρωτάς, βγες». Πραγματικά. Και τους στηρίζω, και πάω και ρίχνω και εγώ χρήματα. Και φεύγω από τη θέση μου και λέω: «Καθίστε και εσείς εδώ», γιατί είναι αρκετά κεντρική η θέση μου είναι η αλήθεια ναι. Είναι, είναι σημαντικό. Είναι πολύ σημαντικό. Αλλάζει η πόλη, αλλάζει χρώμα η πόλη. Και μακάρι να βγουν και άλλες τέχνες στο δρόμο. Να έχει ζωγράφους, να έχει ζογκλέρ, να έχει, ξέρεις, τέτοιους ανθρώπους. Σου φτιάχνει τη διάθεση ένα τέτοιο πράγμα. Κατάλαβες; Φτιάχνοντας τη διάθεση ενός ανθρώπου, αυτός θα φτιάξει τη διάθεση σε έναν άλλον άνθρωπο, ο άλλος άνθρωπος σε έναν άλλον άνθρωπο και όλο αυτό είναι μια αλυσίδα που πραγματικά μπορεί να αλλάξεις τον κόσμο, μπορείς να αλλάξεις την κοινωνία που ζεις, μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτονται, την αισθητική τους. Αυτή η αγορά που λέμε, o δημόσιος χώρος και ο δημόσιος χρόνος. Κατάλαβες; Οπότε, για εμένα είναι όλα αυτά. Δεν είναι μόνο ένα πράγμα που το κάνω. Το κάνω για όλα αυτά που ανέφερες. Τώρα, για ποιο λίγο παραπάνω; Ίσως να το βλέπω λίγο εγωιστικά και να το βλέπω ότι έχω εγώ την ανάγκη να επικοινωνήσω και να αλλάξω και τον κόσμο. Αλλά είναι και τα χρήματα, είναι και η ασφάλεια που νιώθω εκεί, στο συγκεκριμένο σημείο, είναι, είναι ότι μου λείπει το live από το τέτοιο. Είναι όλα αυτά, δεν είναι ένα πράγμα.

Λοιπόν, αν –προφανώς φαντάζομαι το γνωρίζεις– παγκοσμίως υπήρξε ήδη από το πρώτο κύμα καραντίνας ένα παγκόσμιο κύμα σχετικά με το Support Art Workers, που στα Ελληνικά μπορούμε να το μεταφράσουμε «Υποστηρίξτε τους Τοπικούς Καλλιτέχνες» ή γενικότερα τους καλλιτέχνες της εκάστοτε χώρας. Αυτό θεωρείς σαν... Το οποίο ακριβώς δημιουργήθηκε επειδή σε πάρα πολλές χώρες, σε πάρα πολλά έθνη, συμπεριλαμβανομένου και την Ελλάδα, δεν υπήρχε σε όλες τις κατηγορίες καλλιτεχνών ουσιαστική μέριμνα και βοήθεια, λόγω της έλλειψης επαγγελματικής απορρόφησης. Θεωρείς αυτό το κύμα μπόρεσε να επηρεάσει τον κόσμο να είναι πιο δεκτικοί και υποστηρικτικοί προς τη μουσική του δρόμου;

Δε γνωρίζω. Δεν θα πω ψέματα, δε γνωρίζω. Ίσως, ίσως. Σίγουρα μπορεί να βοήθησε σε κάποιο σημείο. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω... Εγώ ήμουν από τους τυχερούς. Γιατί ήμουν από τους τυχερούς; Γιατί εγώ δε ζούσα απ’ τα live μόνο. Ζω απ’ το Ωδείο και ζω και απ’ το, πώς το λένε, και έβγαζα κάποια έξτρα χρήματα από το live. Τώρα τι έγινε. Στην πρώτη καραντίνα σου είπα βγήκα σε αναστολή στο Ωδείο της Θάσου και στη δεύτερη έκανα διαδικτυακά. Οπότε, πληρωνόμουν κανονικά από το Ωδείο. Παράλληλα, έχασα τα εξτρά που είχα από τα live, αλλά έπαιρνα το επίδομα που έδιναν στους καλλιτέχνες, γιατί δεν είχα, δεν ήμουν πλήρης απασχόλησης, δεν είχα φουλ ένσημα. Οπότε, έχανα τα live, κάπως τα πήρα πίσω. Κάποια χρήματα, όχι, ένα μέρος των χρημάτων, τώρα να μην είμαστε και... Λόγω των καταστάσεων. Αυτό όμως ήταν πάρα μα πάρα πολύ άδικο. Γιατί ήταν πάρα μα πάρα πολύ άδικο; Γιατί εγώ έπαιρνα τα ίδια λεφτά με έναν άνθρωπο που ζούσε μόνο από τα live ή που ζούσε μόνο από τους γάμους ή που ζούσε μόνο από πράγματα που τα σταμάτησε τελείως ο τέτοιος. Κατάλαβες; Αυτό... Δε θέλω να κάνω κριτική και δε θέλω να κάνω... Κατανοώ ότι είναι άδικο, δηλαδή μακάρι αυτοί που είχαν όντως ανάγκη να έπαιρναν οχτακόσια και εννιακόσια ευρώ κι εμείς να παίρναμε –γιατί το επίδομα ήταν πεντακόσια τριάντα δύο–, να παίρναν αυτοί τα αντίστοιχα χρήματα και εμείς που είχαμε ένα μέρος να παίρναμε διακόσια πενήντα-τριακόσια. Που πάλι, εγώ, υπήρχαν μήνες που έβγαζα περισσότερα χρήματα από τα πεντακόσια, αλλά αναλογικά αναλογίζοντας αν αναλογιστείς τις ανάγκες που έχει ο κάθε άνθρωπος και τι έχασε ο ένας και τι έχασα εγώ, θα έπρεπε να παίρνω ένα μικρότερο αντίτιμο νομίζω, άμα δε φτάνουν τα λεφτά να δώσουνε. Καταλαβαίνεις πώς το λέω–

Nαι, ναι.

Πώς σκέφτομαι. Προσπαθώ να σκέφτομαι τα πάντα. Αυτό θα ήταν το δίκαιο. Αλλά όλα έγιναν τόσο γρήγορα, δηλαδή, αυτό το Support Art Workers κατάφερε να ανοίξει μία πλατφόρμα που θα δηλώνεις ότι είσαι μουσικός, ηθοποιός ή οτιδήποτε. Αυτή η πλατφόρμα δεν ενημερώθηκαν όλοι, έγινε βιαστικά, δεν είχε κάποιους τομείς, μπήκαν και δήλωναν μουσικοί του δρόμου. Γιατί μουσικός του δρόμου δεν έχει κάπως να το δηλώσεις. Δηλαδή, δυστυχώς στην Ελλάδα... Διάβαζα στη Γαλλία και τη Γερμανία για να παίξεις στο δρόμο περνάς οντισιόν και παίρνεις, παίρνεις–

Κάποιου είδους άδεια.

Άδεια, ναι. Εδώ δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Κατάλαβες; Και εσύ και ο καθένας μας και ο κάθε άκυρος μπορούσε να δηλώσει μουσικός του δρόμου και να παίρνει το επίδομα. Και έγιναν πολλά τέτοια ευτράπελα και πήραν άνθρωποι που δεν, που ήταν μουσικοί και δεν πήραν το επίδομα και άνθρωποι που δεν ήταν μουσικοί και πήραν το επίδομα και υπήρχε. Και αυτό πάλι –να ένα ακόμα– μία σελίδα στο Facebook που μάλωναν και έβριζαν... Που αυτό δεν φταίει ο άνθρωπος αυτός που το έκανε. Ναι, μπορεί, καταλαβαίνω ότι αν ο αν αν εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε από μόνοι μας σωστοί απέναντι στο συνάνθρωπό μας πάμε κατά διαόλου. Αλλά και αυτός ο άνθρωπος, αν πραγματικά είχε μια δουλειά άλλη που δεν μπόρεσε δούλευε χωρίς ένσημα π.χ. σε μια δουλειά και έκλεισε αυτή η δουλειά και είχε μία οικογένεια και δεν είχε να την ταΐσει και έβρισκε αυτό το παραθυράκι ίσως, ίσως, δεν ξέρω πως θα αντιδρούσα, αλλά ίσως εγώ, εγώ σαν Φώτης αν ήμουνα μόνος μου δε θα το έκανα. Το ξέρω γιατί έχω πει αρκετά όχι σε μεγάλες προτάσεις με μικρή ηλικία όταν ήταν να πάω εις βάρος σε άλλον ή να γίνει με, ξέρεις, με ελληνικό τρόπο. Έχω πει σ[01:50:00]ε διάφορες προτάσεις όχι. Αλλά τώρα που έχω τα παιδιά και πρέπει να ταΐσω τα παιδιά μου, ίσως και εγώ να έμπαινα σε αυτό το τριπάκι. Δηλαδή, αν δεν είχα τίποτα, τίποτα, μηδέν εισόδημα. Τέτοιο. Οπότε, σε αυτό φταίει καθαρά η κυβέρνηση και ο τρόπος που οργανώθηκε και ο τρόπος που έκανε και όλα αυτά. Κατάλαβες; Και μετά έκοψαν τελείως τους μουσικούς του δρόμου νομίζω, γιατί μαζεύτηκαν αρκετοί που δεν ήταν μουσικοί του δρόμου στην ουσία και έπαιρναν το επίδομα και έγινε μια, έτσι, παράνοια. Ναι, λόγω Covid το Art Workers ίσως βοήθησε να γίνουν κάποια βήματα, αλλά θέλουμε πολλή δουλειά ακόμα, θέλουμε πολλή δουλειά.

Όταν λες θέλουμε παραπάνω δουλειά; Πώς το εννοείς;

Να... Το πώς να αντιμετωπίζουν τους μουσικούς, τους καλλιτέχνες γενικά, μιλάω για τους μουσικούς γιατί είμαι μουσικός, το πώς να... Το παράδειγμα που σου ’φερα «να πάω να δουλέψω στο νταμάρι». Η μουσική δεν είναι επάγγελμα, κατάλαβες; Eίναι χόμπι. Εγώ μπορεί να έχω διαβάσει περισσότερες ώρες σε όργανα και σε θεωρίες και σε τέτοια από γιατρούς ας πούμε, από φυσικούς. Δεν έχει να... Έχει ένα αστείο meme που λέει, ένας εξηγεί θεωρία, ένας μουσικός και λέει: «Εντάξει ρε παιδιά, δεν είναι και πυρηνική φυσική» και από κάτω ένας πυρηνικός φυσικός και λέει: «Εντάξει ρε παιδιά, δεν είναι και μουσική». Κατάλαβες; Είναι ένα ναι ένα αστειάκι αυτό. Οπότε, θέλει να αναγνωρίσει το κράτος, να μπούμε σε ευρωπαϊκούς ρυθμούς, να είναι κουλτούρα αυτό. Αυτό που προσπαθώ να, που προσπαθώ –που προσπαθώ;– που προσπαθούμε όλα τα παιδιά που βγαίνουμε στο δρόμο να φτιάξουμ,ε φαντάζομαι και οι άλλοι, να γίνει κουλτούρα αυτό για εμάς, μία κουλτούρα. Να μπορείς να πάρεις άδεια. Να μην μπορεί να βγαίνει ο καθένας, να έχει μια αισθητική σωστή αυτό το πράγμα, κατάλαβες; Για να μπορεί να υπάρξει μια αντίστοιχη αισθητική. Στον κόσμο να περάσει αυτή η αισθητική. Πόσο θα αλλάξει ο κόσμος άμα η Δράμα περπατάς σε μια ευθεία και βλέπεις δεκαπέντε διαφορετικούς καλλιτέχνες; Που δε χρειάζεται, δε σου λέει κανείς ρίξε τα λεφτά σου, δε σου τα ζητάνε, δεν έρχονται να κάνουν επαιτεία όπως λες, να έρχονται να λένε «σε παρακαλώ, δεν έχω να φάω τέτοιο». Είναι εκεί, σου δίνουν την τέχνη τους και αν εσύ ευκαιρείς και σε αρέσει και θες να το κάνεις, ρίχνεις τα χρήματά σου. Ούτε θα θυμώσουν αν δε ρίξεις ούτε θα πεις «αυτός δε με έριξε» και τέτοια, ούτε… Βέβαια αυτό είναι σε αρχικό στάδιο, έτσι; Δηλαδή, το βλέπω και σε γνωστούς μου, νιώθουν άβολα αν δεν ρίξουν ή έρχονται την τρίτη φορά και λένε: «Έριξα, μην πει, μη νομίζεις ότι είμαι...». Εμένα δε με περνάει καν από το μυαλό αυτό το πράγμα. Ο καθένας, μπορεί να μην έχουν λεφτά, μπορεί να μην έχουν διδαχτεί αυτό το πράγμα. Για κάποιους είναι όντως καινούριο, μπορεί να το θεωρούν επαιτεία. Να, μια θεία μου μού λέει: «Πολύ στεναχωρήθηκα», λέει, «που σε είδα εκεί πέρα», κατάλαβες; Είναι άλλα μυαλά, ναι. Δεν μπορείς. Αλλά βλέπεις, τώρα αυτή η θεία μου το συνήθισε. Κατάλαβε ότι, την μίλησα και κατάλαβε ότι δεν είναι επαιτεία. Οπότε, βλέπεις πως αλληλεπιδράς και αλλάζεις τον κόσμο με μικρά πράγματα. Είναι, είναι πολύ σημαντικό νομίζω. Όχι μόνο η μουσική ξαναλέω–

Όλες οι τέχνες.

Όλες οι τέχνες. Να υπάρχει πολιτισμός στην αγορά. Να κάθονται... Δυστυχώς, ακόμη σε εμένα είναι λίγοι αυτοί που κάθονται να απολαύσουν. Οι περισσότεροι περνάνε ας πούμε σε αυτό το χάος. Γι’ αυτό και δεν είναι καλό αυτό το μέρος, ξαναλέω. Ενώ μια φορά που έπαιξα μέσα στην πλατεία ήταν πιο συμμαζεμένο, ερχόταν κόσμος και καθόταν να απολαύσει. Είναι σημαντικό να δημιουργείται αυτός ο πολιτισμός.

Ωραία. Φώτη, θα ήθελες λίγο να μου πεις, έχεις να προσθέσεις κάτι άλλο σχετικά με τη μουσική στο δρόμο;

Noμίζω έχουμε πει αρκετά πράγματα. Αυτά, το πΏς το βλέπω και αυτά. Είμαι εντάξει.

Ωραία, θέλεις να μου μιλήσεις τώρα για το project που ξεκίνησες μέσα στην καραντίνα, το «Running Around the Bush»;

Nαι, ναι, φυσικά. Ήταν ένα project το οποίο λέγαμε καιρό να το ξεκινήσουμε. Δηλαδή, το κανάλι έχει γίνει από το καλοκαίρι του 2020 και το πρώτο βίντεο έγινε γύρω στον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2020. Ήταν ένα project μαζί με τον Βασίλη τον Ιωάννου στο YouTube. «Running Around the Bush» σημαίνει, είναι μία έκφραση –δε θυμάμαι από πού γιατί το όνομα το έχει βρει ο Ιωάννου ο Βασίλης– και σημαίνει «ασχολούμαι με διάφορα πράγματα». Και αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε γύρω από τη μουσική βέβαια και είναι ένα project που το ξεκινήσαμε για να ασχολούμαστε και έχει να κάνει με τη μουσική. Δηλαδή, υπάρχουν βιντεάκια τα οποία είμαστε και οι δύο συλλέκτες βινυλίων και δείχνουμε βινύλια δίσκους και προτείνουμε για να ακούσεις καινούριες μουσικές και λέμε κάποια facts, γεγονότα για αυτό το δίσκο που προτείνουμε κάθε βδομάδα. Έχει κάποια podcast που συζητάμε, είτε γενικών θεμάτων, είτε για πράγματα που συνέβαιναν εκείνη την περίοδο, είτε για μπάντες, είτε για μουσική, είτε για πώς γίνεται μία καλή πρόβα. Για διάφορα θέματα, οτιδήποτε. Και για μουσική και για χωρίς μουσική. Κάναμε δύο cover, έτσι, από το σπίτι, που έστελναν ο καθένας το βιντεάκι του με το κινητό του με διάφορους, κυρίως Δραμινούς μουσικούς. Όχι όλοι, αλλά οι περισσότεροι κυρίως Δραμινοί μουσικοί. Στο πρώτο και το δεύτερο ήταν καθηγητές από το Ωδείο Δράμας. Κάναμε δύο τέτοια κοβεράκια. Και έχουμε τις συνεντεύξεις. Καταφέραμε να κάνουμε πολλούς εξαιρετικούς καλλιτέχνες, και Δραμινούς και λίγο πιο γνωστούς. Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Nalyssa Green, Δημήτρη Μυστακίδη, Καπιλίδη, Καφκά, τον Nomik... Τώρα μην ξεχάσω κανέναν και παρεξηγηθούν. Ποιους άλλους κάναμε; Και Δραμινούς. Νομίζω αυτοί είναι τα ονόματα που κάναμε. Α, Ορέστης Ντάντος, που για εμένα αυτή την περίοδο είναι ο τοπ καλλιτέχνης στην Ελλάδα. Εξαιρετικός τύπος και μουσικός και στίχους απίστευτους. Και διάφορους Δραμινούς μουσικούς, οι οποίοι κάναμε πάνω κάτω ό,τι κάνουμε και εμείς εδώ πέρα, ας πούμε είπαν λίγο την αυτοβιογραφία τους, πώς έφτασαν εκεί που έφτασαν και κάποιες απόψεις γύρω από τη μουσική και γύρω από την κοινωνία. Και κάναμε και κάποια covers. Έχουμε ένα στουντιάκι στο οποίο δουλεύουμε εκεί και φέραμε διάφορους μουσικούς, Δραμινούς προφανώς, λόγω της καραντίνας και αυτά λίγο αργότερα. Στην αρχή, δηλαδή, πήγα εγώ και ηχογράφησα κάποια, αργότερα πήγαν άλλοι, προς το τέλος της καραντίνας για να γράψουν και αυτοί κάποια κομμάτια έτσι σαν project στο σημείο. Και έχουμε διάφορα πράγματα στο μυαλό μας να κάνουμε. Πραγματικά, ένα πράγμα που με γεμίζει έχει να κάνει με τη μουσική αλλά δεν είναι μουσική, μουσική ας πούμε και με γέμιζε απεριόριστα. Ειδικά αυτές τις συνεντεύξεις τις βρίσκω πολύ ενδιαφέρον, έτσι, να ακούς την ιστορία και τα πιστεύω και τον δρόμο του άλλου και να κατανοείς κάποια πράγματα στην πορεία του ας πούμε. Αυτό είναι το project. Όποιος θέλει μπορεί να μπει να το τσεκάρει και άμα του αρέσει να ακολουθήσει και να μπει σε αυτό το ταξίδι, το «Running Around the Bush.»

Αυτό μου είπες ήταν κάτι που είχατε στο μυαλό σας.

Σωστά

Kαι πώς πήρατε την απόφαση να το ξεκινήσετε μέσα στην καραντίνα;

Στην καραντίνα, νομίζω η απόφαση βγήκε ότι ήμασταν, ήμουν φρικαρισμένος τελείως. Δεν την πάλευα άλλο να είμαι μες το σπίτι και τον παίρνω μια μέρα τον Βασίλη και του λέω: «Σήμερα θα κάνουμε podcast», λέω, «το βράδυ, δεν υπάρχει περίπτωση. Θα βγούμε να μιλήσουμε να ξεκινήσουμε, γιατί άμα δεν το κάνουμε δε θα ξεκινήσουμε ποτέ». Και έτσι ξεκινήσαμε, κάναμε ένα podcast. Μάλιστα δεν ήταν καν στο YouTube νομίζω. Το πρώτο πρώτο podcast έγινε μόνο στην πλατφόρμα του Twich και μετά μετακινηθήκαμε στο YouTube και όλα αυτά και βάλαμε λίγο το project και αυτές τις καταστάσεις ας πούμε σε μια σειρά και κάπως έτσι ξεκίνησε αυτό το όμορφο ταξίδι, που πραγματικά μου έδωσε πάρα πολλά πράγματα.

Και αυτό... Αυτή τη στιγμή τι βλέψεις έχετε για το κανάλι;

Οι βλέψεις για το κανάλι είναι... Το αφήσαμε το καλοκαίρι τελείως. Λίγο έτσι να ξελαμπικάρουμε, γιατί μιλάμε κάναμε τρία με τέσσερα βίντεο την εβδομάδα. Καταλαβαίνεις αυτό, δηλαδή, απ’ τη μία φέτος μάλλον δε θα κάνουμε τόσα γιατί... Δεν ξέρω βασικά, να μην λέω. Η αλήθεια είναι ότι το κάναμε, ήταν πολύ μπουκωτικό αυτό, σε μπούκωνε δηλαδή, δεν είχες χρόνο. Αλλά από την άλλη, και χρόνο να είχες λίγο φρίκαρες μέσα σε τόσο πολλή καραντίνα, στη Δράμα τώρα με τόσο κρύο και με τέτοιο, οπότε λίγο σε γέμιζε ταυτόχρονα όλο αυτό και έγινε ένα μέρος της ζωής. Εκείνη την περίοδο, ξέρεις, το κάναμε με ευχαρίστηση, αλλά μόλις βγήκαμε λίγο έξω, πήγαμε για κάνα καφέ ας πούμε, καταλάβαινες ότι λίγο σε πίεζε όλο αυτό. Ήθελες και λίγο τη χαλάρωση. Μια χαλάρωση που επειδή ήσουν όλη μέρα στο σπίτι, λογικά δε την αναζητούσες. Έπρεπε να βρεις τρόπο να γεμίσεις το χρόνο σου. Οπότε, επειδή θέλει και πάρα πολλή δουλειά, θα κάνουμε λιγότερα βίντεο μάλλον φέτος. Αλλά θα κινηθούμε... Υπάρχουν δυο-τρεις καινούριες ιδέες και θα κινηθούμε πάνω κάτω δηλαδή σε αυτά που κάναμε πέρυσι. Θα ρωτήσουμε ίσως και τους συνδρομητές μας τι προτιμάνε, τι τους αρέσει περισσότερο για να δώσουμε και ένα content που θέλουν και αυτοί. Γενικά το βλέπουμε, δεν ξέουμε. Δηλαδή, αν γίνει καραντίνα πάλι μπορεί όντως να κάνουμε πάλι τέσσερα βίντεο και τρία τη βδομάδα, να θέλουμε να, ξέρεις, να επικο[02:00:00]ινωνούμε συνέχεια. Υπάρχει η βλέψη να συνεχιστεί και να γίνουν και διάφορα βίντεο και ντοκιμαντέρ έχουμε στο μυαλό μας να κάνουμε γύρω από τη μουσική. Αλλά, αυτό.

Oπότε, κατά κάποιον τρόπο το είδατε εξαρχής όταν το ξεκινήσατε σαν μία καλλιτεχνική έκφραση, σαν μία δημιουργική απασχόληση.

Mία καλλιτεχνική έκφραση δική μας. Δηλαδή, οκ, προφανώς όταν παίρνεις αναγνώριση από τον κόσμο και σε βλέπουν και ανεβαίνουν τα views και γράφουν τα comments, νιώθεις μια ευχαρίστηση ότι κάτι κάνεις καλά. Αλλά πραγματικά, μόνο τις συνεντεύξεις που έχω, δηλαδή νιώθω πάρα πολύ ευλογημένος. Γιατί μίλησα με ανθρώπους απίστευτα... Ανθρώπους που θαυμάζω καταρχήν. Και δε μιλάω μόνο για τους γνωστούς, μιλάω και για τους Δραμινούς καλλιτέχνες. Ανθρώπους που δεν, είχαμε είχαμε ένα γεια ή δεν είχαμε κανένα γεια, Δραμινούς, και τους φέραμε εκεί και άκουσα τις απόψεις και πόσο όμορφα λόγια είπανε. Οπότε, καταλαβαίνεις ότι δώσαμε και εμείς ένα βήμα όπως δίνεις και εσύ σε εμένα να μιλήσω. Ναι, δώσαμε και εμείς ένα βήμα αντίστοιχο σε αυτούς να μιλήσουνε και να πουν αυτά που θέλουν. Οπότε ναι, νιώθω πολύ ευλογημένος δηλαδή μόνο από αυτό, μόνο από αυτό.

Γενικότερα οι βλέψεις αυτή τη στιγμή για το μέλλον είμαστε βέβαια ακόμη και στην εποχή του Covid, το κατανοώ–

Ναι, ναι.

Αλλά πέρα από το κανάλι και τις ασχολίες που έχεις αυτή τη στιγμή, είναι κάτι που στο μέλλον θα ’θελες π.χ. «ναι, σαν Φώτης θέλω να το έχω πετύχει»;

Koίταξε, οι βλέψεις είναι σίγουρα να συνεχίσω να κάνω, και να παίζω στο δρόμο και να κάνω τα μαθήματα και να εξελίσσομαι σε αυτό και να γίνομαι καλύτερος για να μπορώ να αποδίδω καλύτερα στα παιδιά που έρχονται, στους μαθητές μου, να κάνω καλύτερη δουλειά κάθε χρόνο. Σίγουρα έχω μπει πολύ στην κλασσική μουσική τελευταία και με εξιτάρει να γράψω. Θέλω, δηλαδή ίσως πάω μέχρι τη σύνθεση, αλλά το σκέφτομαι, γιατί όπως είπα λίγο πιο μπροστά, σκέφτομαι να δώσω πανελλήνιες του χρόνου. Δηλαδή φέτος σκέφτομαι να πάρω πτυχίο από το ωδείο –λογικά– και του χρόνου να δώσω πανελλήνιες έτσι ώστε τα επόμενα τέσσερα χρόνια να πάρω ένα πανεπιστημιακό πτυχίο πάνω στη μουσική. Αν μπορώ να μπω σε κάποιο σχολείο, κάποιο τέτοιο, ξέρεις. Γιατί σκέφτομαι ότι ωραίος ο δρόμος, ωραία αυτά, αλλά κάποια στιγμή θα είσαι 55, 60 και θα βαραίνεις κάπως. Οπότε πρέπει να έχεις μία εναλλακτική ας πούμε, να μπορείς να κάνεις–

Mια σταθερότητα εννοείς κατά κάποιον τρόπο;

Mια σταθερότητα επαγγελματική και να μπορείς να... Ξέρεις τι; Νομίζω ότι να διδάξεις θεωρία μουσικής ή θεωρητικά πράγματα, τα οποία έχουν κανόνες στάνταρ και δεν αλλάζουν εδώ και χρόνια –μιλάω για την κλασσική μουσική– είναι πιο εύκολο από το να διδάσκεις στα 60 ας πούμε κιθάρα. Γιατί όσο και να θες να είσαι μέσα στο κύμα, όσο και να διαβάζεις, δεν το ζεις, δεν είσαι σε εκείνη την ηλικία. Κατάλαβες τι εννοώ; Δηλαδή, όσο πιο μικρός είσαι και συναναστρέφεσαι με αυτά τα παιδιά, τόσο πιο μέσα είσαι, τόσο πιο πολύ κατανοείς τα θέλω τους, τη μουσική που θέλουν να μάθουν, τις τεχνικές που έχεις πιο πολλή όρεξη και χρόνο να μελετήσεις και εσύ ο ίδιος και να είσαι μέσα στα πράγματα. Ενώ όσο μεγαλώνεις, λίγο υπάρχει ένα χάσμα γενεών ας πούμε που δεν μπορείς να κατανοήσεις ας πούμε και δυσκολεύεσαι να κατανοήσεις. Ας πούμε, ακόμη και τώρα εγώ που είμαι 28, δυσκολεύομαι να κατανοήσω γιατί τους αρέσει η τραπ μουσική, ενώ όμως τους αρέσει, έχει, έχει να τους πει κάτι. Άσχετα τώρα εμείς, πώς το κρίνω εγώ με το μυαλό μου και πως τι μηνύματα περνάει που θα μας πάρει άλλη τόση ώρα και δε θα το πιάσουμε. Αλλά αυτά τα ακούνε, οπότε κάτι τους αρέσει, οπότε κάτι τους εξιτάρει, οπότε βλέπεις ότι ήδη έχει αρχίσει να υπάρχει ένα χάσμα. Φαντάσου τώρα αυτό να είναι πενήντα χρόνια διαφορά. Πώς... Δε θα μπορείς να κατανοήσεις 100% τα πράγματα. Οπότε, φαντάζομαι ότι να διδάσκεις μια θεωρία και μια αρμονία που είναι εκεί άσχετα ο τρόπος που το διδάσκεις η θεωρία όμως του τι πρέπει να πεις είναι εκείνα. Εντάξει; Οπότε, είναι λίγο πιο βατό νομίζω να το κάνεις. Δηλαδή, σκέφτομαι και πώς θα αλληλεπιδρώ με τα παιδιά, όχι μόνο τη δικιά μου σταθερότητα και τα δικά μου θέλω. Πώς θα μπορώ και στα 60 μου να διδάσκω και να είμαι σωστός απέναντι στα παιδιά. Γιατί το μέλλον είναι τα παιδιά. Κατάλαβες; Εγώ αυτή τη στιγμή επηρεάζω, σε πολύ μικρό βαθμό, αλλά επηρεάζω το μέλλον του πώς θα κινηθεί η κοινωνία, του τι μηνύματα θα περάσει. Πολλές φορές δεν είναι μόνο η μουσική που συζητάς στα μαθήματα ειδικά με παιδιά Γυμνασίου, Λυκείου. Συζητάς και απόψεις και πιστεύω που, που, που αυτά είναι γύρω από τη μουσική. Δηλαδή, ακούς ένα ροκ κομμάτι και γουστάρεις τι μουσική. Έχεις ακούσει τι λέει; Κατάλαβες; Έχει πολύ, πολύ βαθύ νόημα όλο αυτό.

Οπότε, κατά κάποιον τρόπο σε εκφράζει και θέλεις να συνεχίζεις να ακολουθείς τον ρόλο του εκπαιδευτικού–

Φυσικά,

Παύλα–

Φυσικά.

Παιδαγωγού μέσω της μουσικής

Φυσικά, το αγαπάω πάρα πολύ, πάρα πολύ το αγαπάω.

Aυτό είναι κάτι το οποίο, τώρα μία τελευταία ερώτηση, παρένθεση πάνω σε όλο αυτό σχετικά με τον παιδαγωγικό σου ρόλο πριν τελειώσει η συνέντευξη. Αυτό σε σχέση και με την σημασία και του ρόλου του δασκάλου, του παιδαγωγού μέσω της μουσικής, είναι κάτι το οποίο άλλαξε ή εντάθηκε επειδή έκανες και δική σου οικογένεια;

Θα μπορούσε, θα μπορούσε. Αλλά... Έπαιξε σίγουρα το ρόλο του, αλλά όχι, δεν ήταν αυτός ο λόγος. Γιατί έχω πολύ καλές σχέσεις και με τους μαθητές που είχα και στα 18 ας πούμε. Είχα την τύχη, παντρεύτηκα μικρός και έκανα παιδιά μικρός, στα 19, αλλά είχα την τύχη να κάνω μαθήματα από πιο πριν. Δηλαδή και από τα 16 είχα κάποιους φίλους, κάποια ανίψια, ξέρεις, λίγο οικογενειακά που δίδασκα απλά πράγματα. Οπότε, είχα την τύχη στα 18 να ξέρω και πώς ήμουν και πριν από αυτό. Και τότε το αγαπούσα και το ’κανα με όρεξη και μεράκι, όπως το κάνω ακόμη και σήμερα.

Οκ. Είναι κάτι το οποίο θα ’θελες να προσθέσεις πριν κλείσει η συνέντευξη;

Noμίζω είμαι εντάξει. Σε ευχαριστώ. Θέλω να πω ένα ευχαριστώ που μου έδωσες το βήμα να πω αυτά που θέλω, να επικοινωνήσουμε, να–

Eγώ ευχαριστώ που δέχτηκες την πρόταση–

Nα’σαι καλά.

Και θέλησες να μοιραστείς την προσωπική σου ιστορία και τα βιώματά σου και την... Όλα τα διδάγματα που έχεις πάρει μέσα από την ενασχόληση με τη μουσική μαζί μας στο Istorima.

Tέλεια! Φτιάξαμε μία αισθητική κοινή.

Ευχαριστώ.