[00:00:00]Το όνομά σου;

Ονομάζομαι Τζάνος Αλέξανδρος Κυριάκος.

Ωραία. Έχουμε Τρίτη, 10 Μαρτίου 2020, είμαι με τον Αλέξανδρο, βρισκόμαστε στην Καλλιθέα, εγώ ονομάζομαι Κωνσταντινίδης Στάθης και είμαι ερευνητής στο Istorima και ξεκινάμε. Αλέξανδρε, πόσων χρονών είσαι;

Είμαι 28 χρονών.

Και πού γεννήθηκες;

Γεννήθηκα εδώ, στην Αθήνα. 

Καταγωγή;

Καταγωγή είναι... είμαι από Αθήνα, και οι δύο γονείς μου είναι εδώ, από εδώ μεγαλωμένοι, όμως μια μακρινή καταγωγή υπάρχει, από την πλευρά τουλάχιστον της μητέρας μου, από Ελευθερούπολη Καβάλας, πάνω.

Ok, ok. Αλλά εσύ δεν έχεις επαφή, έτσι;

Έχω πάει στη ζωή μου δύο με τρεις φορές, έχω μεγαλώσει εδώ, από δω είμαι.

Ok. Καλλιθέα. 

Καλλιθέα.

Πώς ήταν τα παιδικά χρόνια; Τι θυμάσαι;

Να πω σ' αυτό το σημείο, πρώτα απ' όλα, ότι τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα στον Ταύρο, κοντά στην Καλλιθέα. Συγκεκριμένα, αν θυμάμαι καλά, μετακομίσαμε από τον Ταύρο στην Καλλιθέα όταν ήμουνα 6 ετών. Τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής μου, λοιπόν, όσο μπορώ να θυμηθώ, τα 'χω περάσει στον Ταύρο, έμενα εκεί, γιατί στον Ταύρο είναι και το μαγαζί της μητέρας μου – τότε ήτανε το μαγαζί των γονιών μου, τώρα πλέον το έχει μόνο η μητέρα μου, θα πάμε σ' αυτό κάποια στιγμή, θα μιλήσουμε. Απλά, ναι, τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα στον Ταύρο. Σε ηλικία 6 ετών ήρθα στην Καλλιθέα και από τότε μένω εδώ. 

Ok. Απ' τον Ταύρο έχεις αναμνήσεις; 

Έχω πάρα πολλές αναμνήσεις απ' τον Ταύρο. Οι πρώτες μου παρέες ήταν από κει. Και μάλιστα πήγαινα και πολύ συχνά, παρόλο που έμενα Καλλιθέα μετά, πήγαινα πάρα πολύ συχνά στον Ταύρο, γιατί είναι και το... όπως είπα, το μαγαζί, οπότε, όταν ήμουνα μικρότερος, έπρεπε να είμαι και στο μαγαζί, εκεί κοντά, των γονιών μου, οπότε πέρναγα πάρα πολύ χρόνο στον Ταύρο. Εκεί. 

Ωραία. Πάμε Καλλιθέα. Τι θυμάσαι απ' τα παιδικά χρόνια εδώ πέρα;

Πρώτες αναμνήσεις, αν θυμάμαι καλά, ίσως είναι και πριν από 6 χρονών, τώρα που το σκέφτομαι. Ήταν εποχή προνηπίου, τώρα το... τώρα μου έρχεται. Στο προνήπιο λοιπόν ήρθα εδώ, έκανα λάθος πριν. Τη χρονιά λοιπόν που ξεκίνησα στο προνήπιο ήταν η χρονιά που ήρθα εδώ, στην Καλλιθέα. Μπορώ να... μπορώ μάλιστα να σου πω ότι το προνήπιο το παράτησα, θυμάμαι ότι έκλαιγα. Δεν ήθελα να πηγαίνω στο προνήπιο. Οπότε οι πρώτες μου αναμνήσεις ήτανε εγώ να κλαίω και να μη θέλω να πάω στο προνήπιο, γιατί φοβόμουνα τη δασκάλα. Αυτές είναι οι πρώτες μου αναμνήσεις. Στο προνήπιο λοιπόν, που άρχισα να πηγαίνω, αλλά εν τέλει παράτησα, εκεί γνώρισα παιδιά τα οποία κάνω ακόμα παρέα. Βέβαια, το γεγονός ότι έτυχε να είμαστε και στην ίδια πολυκατοικία τότε που μετακόμισα, γιατί από εκείνη την πολυκατοικία, ναι μεν μένω ακόμα Καλλιθέα, αλλά έχω φύγει από κείνη την... απ' την πολυκατοικία και μένω σε άλλη πολυκατοικία. Τα παιδιά λοιπόν που μένανε σ' εκείνη την πολυκατοικία και με τα οποία έχω και τώρα επαφή και είναι πολύ καλοί μου φίλοι, απ' το προνήπιο, όπως είπα, ήταν μαζί μου και στο προνήπιο. Αλλά, παρόλο που ήταν αυτοί οι φίλοι μου εκεί στο προνήπιο, εγώ δεν ήθελα να πηγαίνω. Αυτές ήταν οι πρώτες μου αναμνήσεις. Ο Γιώργος κι ο Δημήτρης, αυτοί είναι οι φίλοι. Αυτά είναι τα πρώτα χρόνια. Στη συνέχεια πήγα στο νήπιο. Ναι, έχω αναμνήσεις από το νήπιο, πήγα κανονικά. Και μάλιστα έτυχε να είμαστε πάλι με τον Γιώργο και τον Δημήτρη στο ίδιο νήπιο, νηπιαγωγείο δηλαδή, για να το πω πιο σωστά. Και στη συνέχεια δημοτικό, 6 χρόνια εκεί, στα οποία πάλι ήταν κι αυτοί οι φίλοι μου εκεί.

Ok. Τη δασκάλα στο προνήπιο γιατί τη φοβόσουν; Είχες συγκεκριμένο λόγο ή ήταν απλά η εικόνα;

Θυμάμαι μια ιστορία ότι μας είχε αναγκάσει να φέρουμε δικά μας μαξιλάρια και, επειδή δεν είχα φέρει εγώ μαξιλάρι τότε, τις πρώτες δύο μέρες, μου είχε φωνάξει και μου είχε πει ότι πρέπει να φέρνω δικό μου μαξιλάρι για να κάθομαι πάνω. Νομίζω ότι αυτός ήταν ένας λόγος για τον οποίο το παράτησα, γιατί δεν μου άρεσε που μου είχε φωνάξει. Συν του ότι τώρα μπορώ και κρίνω ότι δεν ήθελα να είμαι και πολύ μακριά από τη μαμά μου. 

Ναι.

Ναι. Οπότε σίγουρα ήτανε αυτοί οι δύο λόγοι οι πιο σημαντικοί.

Ok. Από δημοτικό τι θυμάσαι; Παιχνίδια, ας πούμε, που παίζατε, δάσκαλοι;

Πριν το δημοτικό θα σου πω για το νηπιαγωγείο. Στο νηπιαγωγείο, θυμάμαι, είχαμε μια πολύ καλή δασκάλα, την Ιωάννα, την κυρία Ιωάννα. Ήμασταν, θυμάμαι, σ' αυτή την τάξη, ήμασταν περίπου 20 άτομα. Θυμάμαι όμως ότι πέρναγα ωραία, δηλαδή... κι αυτό έρχεται σε αντίθεση με το νηπιαγωγείο, που δεν ήθελα να πάω εγώ, με το προνήπιο, συγγνώμη, που δεν ήθελα να πηγαίνω. Θυμάμαι ότι πήγαινα με χαρά στο νηπιαγωγείο, γιατί είχαμε καλή δασκάλα. Μάλλον αυτό έπαιζε το ρόλο του. Συν του ότι ήτανε και οι φίλοι μου, συνέχιζαν να είναι στην ίδια τάξη, οπότε... οπότε πήγαινα με χαρά ακόμα και στο νηπιαγωγείο, το θυμάμαι. Και ήτανε μάλιστα δύο τα τμήματα στο νηπιαγωγείο και θυμάμαι να κάνουμε, να 'χουμε τις αντιπαλότητές μας με το άλλο το τμήμα για το ποιοι θα νικάνε στα παιχνίδια και τα σχετικά, αυτά δηλαδή που κάνουν όλα τα παιδιά, όταν είναι στις μικρές ηλικίες. Και θυμάμαι μάλιστα μια πολύ αστεία ιστορία από το νηπιαγωγείο. Μας είχαν ντύσει ψαράδες στην τελευταία γιορτή του νηπιαγωγείου, στην αποχαιρετιστήρια γιορτή του νηπιαγωγείου, είχαμε ντυθεί ψαράδες και χορεύαμε συρτάκι και παραδοσιακούς χορούς. Ναι, αυτό είναι κάτι που δε μου άρεσε όμως, αλλά ok, μου έχει μείνει χαραγμένο, είναι χαρακτηριστικό ότι μου έχει μείνει χαραγμένο. Και μάλιστα στην ίδια χορευτική ομάδα έτυχε να 'μαι και με τον Δημήτρη, έναν απ' τους δύο φίλους, που είναι κολλητός μου πλέον αυτό... πλέον.

Ok. Ωραία. Και πάμε δημοτικό.

Δημοτικό. Στο δημοτικό θυμάμαι ότι τουλάχιστον στις πρώτες... μάλλον στον πρώτο χρόνο, θα 'λεγα; Ίσως και το δεύτερο, είχα πάλι πρόβλημα, δεν ήθελα να πηγαίνω, αλλά θυμάμαι ότι αυτό γινότανε κυρίως επειδή δεν ήθελα να 'μαι μακριά από τη μαμά μου.

Ναι.

'Ντάξει, τα παιδιά το... τα παιδιά τα μικρά και μάλλον τα αγόρια, να πω; Το έχουν αυτό με τις μανάδες, δεν τους αρέσει όταν αποχωρίζονται. Θυμάμαι λοιπόν ότι είχα ένα αυτό, πρόβλημα, γι' αυτό και μου άρεσε όταν με πήγαινε σχολείο η μαμά μου, γιατί πολλές φορές με πήγαινε η γιαγιά μου σχολείο. Εγώ προτιμούσα να με πηγαίνει η μαμά μου. Κι έτσι πήγαινα και πιο ευχάριστα. Όχι ότι δεν αγάπαγα τη γιαγιά μου, αλλά με τη μαμά ένιωθα μια σιγουριά, κι ας με άφηνε, ότι ok, μπορώ να το... μπορώ να διαχειριστώ εν τέλει το σχολικό περιβάλλον.

Ναι.

Αυτό βέβαια ήτανε μάλλον τον πρώτο χρόνο. Θυμάμαι όμως χαρακτηριστικά πάνω σ' αυτό, στο ότι δεν ήθελα να πηγαίνω, όταν μαθαίναμε ότι η δικιά μας δασκάλα θα ήταν άρρωστη, θυμάμαι να κλαίω, γιατί φοβόμουνα τις άλλες δασκάλες, επειδή δεν είχα ακούσει πολλά καλά πράγματα για τις άλλες δασκάλες των άλλων τμημάτων. Και έκλαιγα και δεν ήθελα να πηγαίνω, γιατί τις φοβόμουνα. Κι αυτό μου 'χει μείνει χαραγμένο από το δημοτικό. Τώρα, όσον αφορά το δημοτικό και τα εκείνα χρόνια, ήταν μοιρασμένο, ήταν μοιρασμένο ανάμεσα σε Καλλιθέα και Ταύρο. Θυμάμαι να πηγαίνω Ταύρο τα Σαββατοκύριακα. Είχα... είχα πολύ, πολύ καλούς φίλους εκεί στον Ταύρο, οπότε δούλευε η μαμά μου... Έχουμε μια καφετέρια εκεί, μπορούμε να... θα μιλήσω και γι' αυτή λίγο αργότερα. Οπότε τα Σαββατοκύριακα, επειδή δούλευε η μαμά μου εκεί... δούλευε βέβαια και καθημερινά, αλλά επειδή δεν είχα σχολείο εγώ, πήγαινα και έβλεπα τα παιδιά εκεί, στον Ταύρο. Τις καθημερινές όμως τις πέρναγα [00:10:00]διαβάζοντας τα μαθήματά μου, κι όταν τελείωνα απ' αυτά, με τους φίλους μου για ποδόσφαιρο. 

Ok. 

Το ποδόσφαιρο ήταν ένας πολύ σημαντικός άξονας της ζωής μου τότε. Θυμάμαι να μη με νοιάζει κάτι άλλο παρά μόνο να μένω μέχρι αργά το απόγευμα στο σχολείο... Το σχολείο ήταν απέναντι απ' το σπίτι μου, άρα μπορούσα να πηγαίνω εύκολα και να παίζω. Και ήτανε στην ουσία το μεράκι μου. Ήθελα... ήθελα να παίζω μπάλα, να παίζω ποδόσφαιρο όλο το απόγευμα, εφόσον έχω τελειώσει τα μαθήματά μου.

Ναι.

Βέβαια, αρχικά, τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, δεν μπορούσα να πηγαίνω μόνος μου να παίζω, οπότε μπορεί να πήγαινα σε σπίτια φίλων ή να μαζευόμασταν σε μια κοινή πιλοτή που είχε η πολυκατοικία και παίζαμε ποδόσφαιρο εκεί. Όμως από την, αν θυμάμαι καλά, τρίτη ή τετάρτη δημοτικού η μαμά μου με άφηνε να πηγαίνω στο σχολείο απέναντι, οπότε μαζευόμασταν εκεί και παίζαμε ποδόσφαιρο. Οι πόρτες ήταν ανοιχτές τα απογεύματα, αλλά, ακόμα κι αν δεν ήταν ανοιχτές, εμείς δεν είχαμε πρόβλημα να πηδήξουμε τα κάγκελα. 

Ναι.

Οπότε κάθε απόγευμα, η ηλικία... ναι, από τα 6 μέχρι τα... 11; 12; Ήτανε κάθε απόγευμα ποδόσφαιρο. Και νομίζω ότι ήμουνα πολύ χαρούμενος γι' αυτό και δε μ' ενδιέφερε τίποτα άλλο.

Και με τους φίλους στον Ταύρο πάλι ποδόσφαιρο παίζατε;

Με τους φίλους στον Ταύρο, βασικά ήτανε δύο αδέρφια που... τα φιλαράκια μου εκεί. Κυρίως μέναμε στο σπίτι, αλλά πηγαίναμε και για ποδόσφαιρο, με τους δικούς τους φίλους, αλλά μέναμε πολύ στο σπίτι τους, βλέπαμε παιδικά, κάναμε παιχνίδια, σκανταλιές εκεί, μες στο σπίτι...

Ναι.

Νομίζω αυτό, ναι. Νομίζω, σπίτι μέναμε, άντε να πηγαίναμε ποδόσφαιρο και με τους δικούς τους... για ποδόσφαιρο με τους δικούς τους φίλους.

Ok. Ωραία, άρα προχωράμε. Γυμνάσιο...

Πριν πάμε στο γυμνάσιο, αν μου επιτρέπεις, γύρω στο... να πω κατά την ηλικία των 8-9, κάτι άλλο που ξέχασα να προσθέσω και το οποίο τώρα θυμήθηκα ότι ήταν πολύ σημαντικό για την παιδική μου ηλικία, ήτανε τα βιντεοπαιχνίδια. Ναι. Θυμάμαι, τότε είχε βγει και το Nintendo 64, θυμάμαι, μου το 'χε πάρει ο θείος μου, ήταν ένα... κι αυτό ήταν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας. Νομίζω ότι τότε ήταν και η άνθηση των βιντεοπαιχνιδιών, εκεί, στη δεκαετία του '90, στα 90's. Ξεκίνησαν οι κονσόλες των σπιτιών, ο καθένας μπορούσε να 'χει την κονσόλα του, ας πούμε, μετά έγιναν και οι φορητές κονσόλες, οπότε εγώ δεν έμεινα αμέτοχος σ' αυτή την... ας το πούμε, επιδημία. Παίζαμε... έπαιζα πάρα πολύ παιχνίδια. Και, όπως σου είπα, ναι, μου άρεσε το ποδόσφαιρο και αυτό ήταν το 80% όντως της... των απογευμάτων μου, αλλά ένα 20% δεν μπορώ να αρνηθώ ότι δεν ήτανε τα παιχνίδια, τα βιντεοπαιχνίδια. Θα ήμουνα σπίτι μόνος μου, δεν έχω αδέρφια, οπότε μπορεί να 'μουνα σπίτι μόνος μου και να έπαιζα με τις ώρες ή να... να βρισκόμασταν σε σπίτια άλλων φίλων και να παίζουμε εκεί, στις παιχνιδομηχανές τους.

Ναι.

'Ντάξει, όπως είπα, 80% ήταν ποδόσφαιρο, αλλά ναι, δεν μπορώ να μην αναφέρω ότι τα βιντεοπαιχνίδια...

Τα βιντεοπαιχνίδια.

...είχανε κι αυτό το κομμάτι τους.

Ok.

Στο δημοτικό.

Και συνεχίζεις μετά, γυμνάσιο.

Μπαίνοντας στο γυμνάσιο, μεγαλώνοντας κιόλας, νομίζω ότι για το πρώτο έτος γυμνασίου, να το πω, την πρώτη γυμνασίου, όπως το λέγαμε, συνέχισε να είναι το ποδόσφαιρο και τα βιντεοπαιχνίδια βασικός άξονας της ζωής μου. Βέβαια, εντάξει, ήτανε και πιο... πιο δύσκολα τα μαθήματα, θυμάμαι να αφιερώνω χρόνο στα μαθήματα στο γυμνάσιο, ήμουνα καλός μαθητής. Μάλιστα πρώτη γυμνασίου είχα πάρει και έπαινο, είχα βγάλει στο τέλος 18 και 11; Κάπου εκεί. Οπότε αφιέρωνα πολύ χρόνο στα μαθήματα, ήθελα να είμαι διαβασμένος, όσο γινότανε, τέλος πάντων, αλλά ναι, θυμάμαι ότι και το ποδόσφαιρο το πρώτο, για τον πρώτο... για την πρώτη γυμνασίου ήτανε ακόμα εκεί. Δηλαδή θυμάμαι να παίζω... να πηγαίνω με τα παιδιά που ήδη γνωριζόμασταν απ' το δημοτικό αλλά και με καινούριους που γνώρισα στο γυμνάσιο, να πηγαίνουμε για ποδόσφαιρο.

Ναι.

Ήταν πολύ σημαντικό το ποδόσφαιρο για μας τότε. Υπήρχαν αλάνες, υπήρχανε... ήτανε προσβάσιμα τα σχολεία, μπορούσαμε να μπούμε στο σχολείο, παίζαμε, παίζαμε δηλαδή, γι' αυτό και το αναφέρω συνέχεια. Ήτανε πολύ σημαντικό.

Ok. Ναι, ναι.

Στη συνέχεια όμως και μεγαλώνοντας, δηλαδή, αν θυμάμαι καλά, από δευτέρα γυμνασίου και μένοντας μέχρι και τρίτη γυμνασίου, για να μην πάμε ακόμα στα λυκειακά χρόνια, ναι, από δευτέρα νομίζω ότι τα βιντεοπαιχνίδια πήρανε μεγαλύτερο ποσοστό του χρόνου μου, και μάλιστα ένα συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό από ό,τι με ενδιέφερε το ποδόσφαιρο εκείνα τα χρόνια. Θυμάμαι λοιπόν στη δευτέρα γυμνασίου, 2004, ξεκίνησαν να λειτουργούν τα ίντερνετ καφέ. Είχα χαλάσει αμέτρητα χρήματα, μιλάμε για πάρα πολλά χρήματα, τώρα που το σκέφτομαι, ήταν βέβαια άλλες εποχές τότε, είχα χαλάσει και χρόνο... Βέβαια δεν το έβλεπα σαν να μου χαλάει ο χρόνος, ίσα ίσα, πέρναγα τρομερά εκεί. Ήτανε εκεί που πετύχαμε την άνθηση του ίντερνετ καφέ. Μάλιστα 2004 ήτανε και πολύ αρχές για τα ίντερνετ καφέ. Θυμάμαι λοιπόν από το 2004 και μάλλον μέχρι το '06;... να είμαι συνέχεια κλεισμένος σ' ένα ίντερνετ καφέ, να μη θέλω να πηγαίνω σχολείο και κάποιες φορές να μην πηγαίνω σχολείο, για να πάω να παίξω. Μετά το σχολείο, ok, διάβαζα, αλλά όχι τόσο όσο στην πρώτη γυμνασίου. Όταν τελειωνα τα μαθήματά μου, ακόμα κι αν δεν τα 'χα τελειώσει, αν δεν ήμουνα τόσο καλά διαβασμένος, θα πήγαινα να παίξω στο ίντερνετ καφέ. Θυμάμαι να ξυπνάω τα Σαββατοκύριακα 07:30 η ώρα το πρωί για να πάω να παίξω στα ίντερνετ καφέ. Ήτανε η άνθηση τότε και όχι μόνο των ίντερνετ καφέ, αλλά και ξεκίνησαν τότε να εξελίσσονται τα παιχνίδια τα ιντερνετικά, μέσω του διαδικτύου, όπου μπορούσες να παλεύεις μέσω ίντερνετ μ' ένα φίλο σου ή να συνεργάζεστε μ' ένα φίλο σου σε παιχνίδια περιπέτειας. 

Ναι.

Να αναφέρω ενδεικτικά κάποιους τίτλους. Ήτανε το Counter-Strike, το πολύ γνωστό αυτό βιντεοπαιχνίδι, το οποίο ήτανε... προσπαθούσε ο ένας να νικήσει την ομάδα του άλλου με όπλα... στην ουσία σκοτωνόντουσαν, εντάξει. Και υπήρχαν και κάποια άλλα παιχνίδια φαντασίας και στρατηγικής, όπου ο καθένας είχε το χαρακτήρα του, κυνήγαγε δράκους και τέτοια, για να εξελίσσει το επίπεδό του, τέλος πάντων, κλασικά παιχνίδια ρόλων, που λέμε, τα οποία τότε ήταν η στιγμή που... ήτανε η εποχή μάλλον που άνθισαν, που άρχισαν να ανθίζουνε. Οπότε λοιπόν αυτά τα χρόνια, σίγουρα δευτέρα γυμνασίου και τρίτη, οπωσδήποτε και τρίτη, θυμάμαι τον εαυτό μου μέσα στο ίντερνετ καφέ. Και πραγματικά δεν το έχω μετανιώσει στιγμή, γιατί πέρναγα τέλεια! Πέρναγα τέλεια. Ναι, ναι, ναι. Αυτό όσον αφορά το γυμνάσιο. Κάπου εκεί, μεγαλώνοντας και σαν αγόρι εγώ, που περνούσα την εφηβεία μου, ξεκίνησα να κάνω... να βγαίνουμε και κάποιες βόλτες, δηλαδή να πηγαίνουμε... δεν μπορούσαμε βέβαια να πηγαίνουμε σε μακρινές... σε μακρινές πλατείες, αλλά μπορεί να πηγαίναμε για καφέ στις πλατείες, να τρώγαμε σε Goody's, νομίζω, πράγματα που κάνουν όλα τα παιδιά σ' αυτές τις ηλικίες. Οπότε κι εγώ, μου άρεσε λίγο, γιατί, ναι, η κύρια μου ασχολία, όπως είπα, ήτανε τα βιντεοπαιχνίδια, μου άρεσε λοιπόν, μάλλον θα έλεγα προς το τέλος του γυμνασίου, να κάνω και τις βόλτες μου στις τοπικές πλατείες. Είτε θα 'ταν η πλατεία Κύπρου της Καλλιθέας ή η πλατεία Δαβάκη είτε λίγο πιο μετά και η πλατεία της Νέας Σμύρνης, δεν ήτανε πολύ μακριά.

Ok.

Αλλά πιο πολύ στο λύκειο πήγαινα στην πλατεία Νέας Σμύρνης.

Ναι.

Απλά αυτό που ήθελα να πω είναι ότι τέλη του γυμνασίου ήταν που άρχισα να βγαίνω παραπάνω, να πηγαίνω για τον καφέ, που λέμε, για το λεγόμενο, 'ντάξει, δεν έπινα καφέ, έπινα τα ροφήματά μου, κακάο κι όλα αυτά, σοκολάτες. Οπότε, ναι, τέλη γυμνασίου ξεκίνησε κι αυτό. Και στην ουσία εκεί είναι που ξεκινάει και η μεγάλη μου ιστορία για τη μουσική. 

Ok. Να σε ρωτήσω αν θυμάσαι αν κάνατε εκδρομές στο γυμνάσιο, αν έχεις αναμνήσεις από τότε;

Ωραία. Χαίρομαι που μένουμε στα γυμνασιακά χρόνια. Κάναμε πολλές εκδρομές. Αν θυμάμαι καλά, Ακρόπολη είχαμε πάει,[00:20:00] πολλά μουσεία, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...

Πενταήμερη;

Α, όχι, όχι, όχι.

Δεν είχατε κάνει;

Τρίτη γυμνασίου είχαμε πάει μία τριήμερη, στο Καρπενήσι.

Α, ok. 

Ναι, ήταν η πρώτη επαφή με τις πολυήμερες εκδρομές, τέλη... στην τρίτη γυμνασίου, Καρπενήσι, εξαιρετικά. Πολύ ωραία είχαμε περάσει, πολύ ωραία.

Ok.

Ναι, ναι, ναι, ναι. Όπως κάθε παιδί, πιστεύω, σ' αυτές τις πολυήμερες εκδρομές, ακόμα και τρεις μέρες ήταν αρκετές για ένα παιδί γυμνασίου να περάσει όμορφα, στο Καρπενήσι.

Ναι, ναι. Ωραία, ωραία. Ωραία. Και τρίτη γυμνασίου στην ουσία αποκτάς μία σχέση με τη μουσική.

Τρίτη γυμνασίου λοιπόν ξεκινάει το ταξίδι μου με τη μουσική. Να αναφέρω πρώτα απ' όλα ότι ναι μεν άκουγα μουσική τα προηγούμενα χρόνια, αλλά ήταν κάτι που θα έκανα... Όχι, όχι, άκουγα, άκουγα μουσική και μικρότερος, θυμάμαι να είμαι μόνος μου σπίτι και να βάζω τα cd που μου 'χανε γράψει, π.χ., οι... φίλοι των γονέων μου. Όχι, το έκανα, το έκανα. Αλλά ποτέ δεν ήτανε τόσο... τόσο βασικό κομμάτι της ζωής μου όσο κατέληξε να γίνει και ξεκίνησε από τρίτη γυμνασίου. Εκεί λοιπόν θυμάμαι... Πρώτα απ' όλα θα αναφέρω ένα... σαν μια ανάμνηση που έχω, θυμάμαι λοιπόν ότι στη Μουσική, στο γυμνάσιο, εννοώ στο μάθημα της μουσικής στο σχολείο, δεν ήμουνα καλός. Θυμάμαι δηλαδή πρώτα απ' όλα να μας βάζουνε να μάθουμε απέξω συνθέτες κλασικής μουσικής, γενικά... μάλλον κλασικών, συνθέτες κλασικής μουσικής, για να το πω σωστά, κι εμένα να μη μ' αρέσει να μαθαίνω απέξω γι' αυτά τα πράγματα. Συν του ότι θυμάμαι επίσης να... να μαθαίνουμε να διαβάζουμε από πεντάγραμμο νότες, ρυθμικές αξίες και νότες στην ουσία, κι εμένα αυτό το πράγμα να μη μ' αρέσει καθόλου, να μη μ' αρέσει να διαβάζω απ' το πεντάγραμμο. Το θυμάμαι χαρακτηριστικά, γιατί δυσκολευόμουνα πολύ με αυτό. Δε μου άρεσε να διαβάζω νότες, να μάθω απέξω τις νότες, όλο αυτό, τις ρυθμικές αξίες, δεν μου άρεσε. Το οποίο, η αλήθεια είναι ότι τα διδάσκουνε στα γυμνάσια. Δε μου άρεσε καθόλου, ίσως επειδή με ανάγκασαν να το κάνω. Και το αναφέρω αυτό σε αντίθεση με την τωρινή μου ζωή, που τα λατρεύω αυτά, θα πάμε και σ' αυτά, απλά το αναφέρω ότι θυμάμαι στο γυμνάσιο, στο μάθημα της μουσικής να μην είμαι καλός και με το ζόρι να διαβάζω. 

Ok.

Συν του ότι θυμάμαι επίσης στο γυμνάσιο τα τραγούδια που μας βάζανε να πούμε την ώρα της μουσικής, της διδασκαλίας της μουσικής, να μη μου αρέσουν καθόλου.

Θυμάσαι;...

Θυμάμαι. Ήτανε έντεχνα, ήτανε αυτά που λέμε έντεχνα, Πυξ Λαξ... ίσως ήτανε Παπακωνσταντίνου Βασίλης, εμένα αυτά δε μου άρεσαν τότε.

Ok.

Δεν, δεν... δεν έβρισκα κάτι ενδιαφέρον σ' αυτά, στο να... ή, τέλος πάντων, δεν έβρισκα κάτι ενδιαφέρον στο να τα τραγουδάω με το ζόρι. Ίσως παίζει αυτό το ρόλο του, δεν ξέρω. Βέβαια, θεωρώ ότι είναι και το ρεπερτόριο, γιατί ποτέ δε μου έκανε αίσθηση αυτό το ρεπερτόριο. Τελος πάντων, αναφέρω αυτό, γιατί στην τρίτη γυμνασίου, πηγαίνοντας και συχνάζοντας στο ίντερνετ καφέ, στο μεγάλο ίντερνετ καφέ της Καλλιθέας, το B&B – μιλάμε, τότε ήτανε μεγάλη αλυσίδα τα B&B, αλυσίδα ίντερνετ καφέ, έτσι;

Τα Bits & Bytes;

Τα Bits & Bytes, ναι, ναι, ναι. Ήτανε... και μάλιστα ανθίζανε τότε και συνέχισαν να ανθίζουν για κάποια χρόνια. Τέλος πάντων, εκεί, θυμάμαι, έπαιζε πολύ ωραία μουσική. Και ήτανε η πρώτη μου επαφή, στην ουσία, με πιο εναλλακτική και, αν θέλουμε να το πούμε, και πιο σκληρή μουσική. Θυμάμαι λοιπόν να πηγαίνω εκεί και κατά την... κατά την παραμονή μου εκεί να ακούω συγκροτήματα που μου έκαναν αίσθηση. Θυμάμαι να ακούω System of a Down. Θυμάμαι να ακούω Iced Earth. Μιλάμε δηλαδή για hard rock, heavy metal. Θυμάμαι, βέβαια, έπαιζε και ελληνικό ροκ και δε με... μου άρεσε κι αυτό. Ήταν όμως, στην ουσία, η πρώτη μου επαφή με κάτι κάπως πιο εναλλακτικό και κάπως πιο σκληρό σαν άκουσμα. Αυτή λοιπόν η επαφή μου κατά τη διάρκεια της ώρας που πήγαινα στο ίντερνετ καφέ με αυτή τη μουσική, γιατί αυτή τη μουσική έπαιζε, ήτανε το πρώτο μου ερέθισμα, να το πω έτσι, στο να αρχίσω να ψάχνομαι και εγώ με τη μουσική παραπάνω. Αυτό λοιπόν, έτσι ξεκίνησα να ακούω και να... και να αρχίσει και να... έτσι ξεκίνησε να αρχίσει... έτσι ξεκίνησε, συγγνώμη, να αποκτάει περισσότερο χρόνο, να το πω έτσι, η μουσική και περισσότερη βάση στη ζωή μου. 

Τα cd που άκουγες απ' τους γονείς σου τι ήτανε; Θυμάσαι; Ή τι είδος;

Πριν ξεκινήσω να ακούω συστηματικά, θυμάμαι ότι ήτανε cd pop, pop ξένης μουσικής ίσως; 

Ok. Ξένη κυρίως, ναι.

Ξένη, ξένη, κυρίως ξένη. Κυρίως ξένη. Όταν άρχισα όμως να ζητάω απ' τους γονείς μου να μου φέρουνε κάποιο cd, ήταν στοχευμένα πια, ήταν ξένη μουσική, ήτανε ροκ μουσική, μπορεί να 'ταν και metal μουσική, μάλλον, θα 'λεγα, πιο... πάντως προς παλιά ροκ μουσική. 

Ok.

Εκείνη λοιπόν την εποχή, τρίτη γυμνασίου, άρχισα να ψάχνομαι, πήγαινα και στο ίντερνετ καφέ και δεν έπαιζα μόνο, μπορεί να κοίταγα συγκροτήματα, να άκουγα συγκροτήματα ή να έβαζα να παίζει από πίσω συγκρότημα κι εγώ να φοράω τα ακουστικά και να παίζω και το παιχνίδι ταυτόχρονα, το παιχνίδι φαντασίας που παίζαμε. Η επαφή μου λοιπόν με τη μουσική, που ξεκίνησε να έχει πολύ σημαντικό ρόλο λόγω αυτού του ερεθίσματος, λόγω αυτής της μουσικής που άκουσα, πρωτοάκουσα εκεί, στο ίντερνετ καφέ. Και έτσι έκλεισε το γυμνάσιο, μπορώ να πω, με τη μετάβασή μου από τα βιντεοπαιχνίδια στο focus που έγινε, η μετάβαση στη μουσική. Άρχισε να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η μουσική. Και μάλιστα, εκεί ήτανε όταν... το καλοκαίρι μάλιστα, ναι, τώρα το θυμάμαι, το καλοκαίρι που τελείωσα το γυμνάσιο και θα μπαίναμε στο λύκειο, ένας φίλος μου που έπαιζε κιθάρα ξεκίνησε να μου δείχνει κιόλας. Ο Κλεάνθης ο Βαρσαμούλης. Πολύ καλός φίλος μέχρι και τώρα. Κι από τότε και αρτιστίκ τύπος. Τέλος πάντων. Ξεκίνησε λοιπόν αυτός ο φίλος να μου δείχνει να παίζω κιθάρα. Ξεκίνησε με απλά κομμάτια, με τα ακόρντα, με νότες κι όλα αυτά. 

Ok. Εσύ είχες κιθάρα ή απ' του φίλου;

Μου έφερε κάποια στιγμή ένας φίλος του πατέρα μου μια κλασική κιθάρα, οπότε μπορούσα να εξασκούμαι και εγώ εκεί, δηλαδή πέραν της κιθάρας του Κλεάνθη, που θα έπαιζα όταν θα πήγαινα σπίτι του, πλέον είχα και στο σπίτι μου κιθάρα και ξεκίνησα κι εγώ το καλοκαίρι του γυμνασίου να ασχολούμαι πιο έμπρακτα με τη μουσική, παίζοντας κιθάρα.

Ok. Και συνεχίζεις λύκειο. Η ενασχόληση αυτή με τη μουσική συνεχίζει;...

Η ενασχόληση με τη μουσική συνεχίζει στο έπακρο, πλέον δε μου αρκούσε απλά να ακούω μουσική, ήθελα να ξέρω τι ακούω, ήθελα να αποκτώ cd. Θυμάμαι να μου δίνουν οι γονείς μου χαρτζηλίκι για να φάω στο σχολείο κι εγώ τα κράταγα ώστε να πάω το Σάββατο να αγοράσω cd από σιντάδικα, από δισκοπωλεία. Θυμάμαι, μια κλασική βόλτα ήταν να πηγαίνω στην Ομόνοια, στο Metropolis, το οποίο δεν ξέρω αν υπάρχει πια. Όμως θυμάμαι να κρατάω το χαρτζηλίκι μου και να προσμένω να πάω οπωσδήποτε, ήταν η ιεροτελεστία μου, να πάω στο Metropolis να αγοράσω cd. Οπότε λοιπόν ξεκίνησα να συλλέγω μουσική, να συλλέγω cd μουσικής, και μάλιστα όχι απλά ήθελα να συλλέγω, ήθελα να ξέρω και τα πάντα, να έχω γνώσεις, βαθιές γνώσεις από συγκροτήματα, να ξέρω ψαγμένα συγκροτήματα, underground συγκροτήματα του ροκ και της hard rock, και της παλιάς και της καινούριας. Και του metal, έπειτα. Αλλά εκεί ήτανε που είδα ότι η μουσική πλέον παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μου, ότι ένιωθα... ένιωθα ότι ανήκω κάπου. 

Ναι.

Με τη μουσική. Ξεκίνησε αυτό. 

Πώς ψαχνόσουνα; Δηλαδή πώς έβρισκες τα συγκροτήματα, τις μουσικές, το πιο underground που λες;... 

Πρώτα απ' όλα, απ' τις παρέες. Μπορεί να υπήρχαν μεγαλύτεροι που να ξέρανε κάτι παραπάνω,[00:30:00] οπότε τους ρώταγες, σου λέγανε, αν ήσουνα και τυχερός, μπορεί να σου γράφανε και κανένα cd, οπότε σίγουρα απ' τους μεγαλύτερους στο σχολείο.

Ναι, ναι.

Αυτό σημαίνει λοιπόν, βλέπουμε ότι η μουσική παίζει ρόλο στο τι παρέες θα κάνω στο σχολείο. Ξεκίνησα δηλαδή να κάνω παρέα με ομοϊδεάτες, με ανθρώπους που θα καταλάβαιναν τη μουσική που ακούω και θα επικοινωνούσαμε βάσει της μουσικής που ακούω, θα είχαμε να πούμε πράγματα πάνω σ' αυτό. Αυτό.

Ok. Άρα από παρέες ήτανε το κύριο...

Από παρέες ήτανε το κύριο. Πολλοί... γνωστοί μάλλον θα πω, ναι, ναι, πολλοί οικογενειακοί φίλοι αλλά και γνωστοί των γονιών μου, επειδή έβλεπαν ότι ασχολούμαι με τη μουσική κι ασχολούνταν κι οι ίδιοι, καθόντουσαν και μου γράφανε και αυτοί cd. Οπότε κι αυτό ήτανε μια πηγή γνώσεων, ας το πούμε, και καλής μουσικής. Επίσης, μια άλλη πηγή ήτανε το διαδίκτυο, δηλαδή ναι μεν δεν είχα εγώ στο σπίτι σύνδεση στο ίντερνετ, αλλά πηγαίνοντας σ' ένα ίντερνετ καφέ ή πηγαίνοντας σ' ένα φίλο που είχε ίντερνετ, γιατί τότε ξεκίνησε, στο λύκειο, να έχουμε και ίντερνετ στο σπίτι, είχε ξεκινήσει και πιο πριν, αλλά εκεί ήτανε που σιγά σιγά άρχισε να εξελίσσεται αυτό. Μπορεί να πήγαινα λοιπόν σε σπίτια των φίλων και να κατεβάζαμε παράνομα, όπως κάνανε όλοι, κομμάτια, να τα γράφαμε στα mp3's που ξεκίνησαν να υπάρχουν τότε, να μπαίνω εγώ σε ιστοσελίδες να εκτυπώνω μάλιστα και κάποιες απ' τις ιστορίες των συγκροτημάτων, κάπως έτσι... έτσι μάθαινα. 

Ok, ok. Ok.

Έτσι μάθαινα.

Τότε ξεκίνησαν κι οι βόλτες, ας πούμε, φαντάζομαι, στο λύκειο; Πάλι πήγαινες σε μέρη που παίζανε τη μουσική που ήθελες να ακούσεις;

Στο... στις... Να το πάμε χρονολογικά. Το πρώτο έτος του λυκείου δεν... δεν μπορούσα να πηγαίνω σε μέρη που έπαιζε αυτή τη μουσική, δεν ήξερα κάποιο μέρος, οπότε περιοριζόμουνα σε βόλτες με φίλους στις κοντινές πλατείες, όπως έλεγα, ίσως και λίγο πιο μακριά πλέον, αλλά σίγουρα δεν πήγαινα σε μεταλάδικα ή ροκάδικα, όπως λέγαμε. Θα πηγαίναμε για τις καθιερωμένες βόλτες μας. Ακόμα τότε, στο... ας πουμε, στην πρώτη λυκείου, δεν σύχναζα σε μαγαζιά που παίζαν αυτή τη μουσική.

Ok. Ok. Άρα εντός Καλλιθέας κυρίως.

Εντός Καλλιθέας οι βόλτες, όπως είπα, μπορεί να ήτανε και Νέα Σμύρνη. Οι βόλτες αυτές ήτανε κάτι που περιμέναμε όλοι, αλήθεια είναι, στο τέλος της κάθε εβδομάδας, ήτανε η επιβράβευσή μας μετά από μια δύσκολη σχολική εβδομάδα. Ίσως ήτανε και Παρασκευή και Σάββατο βράδυ, ήμασταν πια πιο μεγάλοι. Και τότε, βέβαια, κι εγώ σαν έφηβος άρχισα να έχω και συναναστροφές περισσότερο με κοπέλες, που δεν είχα τόσο στα προηγούμενα. Εκεί είχα τις πρώτες μου κοπέλες, ας το πούμε, στην πρώτη λυκείου, εκεί ξεκίνησαν, έτσι ξεκίνησα, αποκεί.

Θυμάσαι την πρώτη σου κοπέλα;

Την πρώτη μου κοπέλα την είχα γνωρίσει στην Ικαρία, το καλοκαίρι όπου θα πηγαίναμε δευτέρα λυκείου. Η Ικαρία ήταν ένας αγαπημένος προορισμός των γονιών μου, οπότε είχα περάσει πάρα πολλά καλοκαίρια εκεί, ένιωθα ότι είμαι κι από κει, χωρίς να έχω, βέβαια, καμία σχέση, καθόλου καταγωγή από κει. Τέλος πάντων, είχα περάσει πολλά καλοκαίρια εκεί, κι όσον αφορά την πρώτη κοπέλα, η γνωριμία είχε γίνει εκεί, στην Ικαρία, το καλοκαίρι που θα πήγαινα δευτέρα λυκείου, άρα τέλος πρώτης λυκείου. Ναι, εκεί είχε γίνει η γνωριμία και στην ουσία η σχέση ήτανε κάποιες μέρες, όσο ήμασταν εκεί. Δηλαδή μια βδομάδα; 5 μέρες; Αυτό. Αυτό.

Η γνωριμία πώς έγινε;

Η γνωριμία έγινε... ήμουνα πολύ τυχερός λοιπόν σ' αυτό το κομμάτι, διότι έμενε στο ίδιο... στα ίδια ενοικιαζόμενα δωμάτια με εμάς. Οπότε ήτανε πολύ κοντά και την είχα δει δυο τρεις φορές, είχαμε ανταλλάξει κάποιες ματιές, αλλά δεν είχαμε μιλήσει. Η γνωριμία λοιπόν το... η κρίσιμη καμπή έγινε όταν με είδε η μητέρα της να παίζω κιθάρα στο μπαλκόνι της... στο μπαλκόνι του δικού μας, ας το πούμε, δωματίου και με φώναξε να πάω εκεί που ήταν η κόρη της, ώστε να... ξέρω γω; Μάλλον ήθελε... Η κόρη της μάλλον δεν είχε παρέες, οπότε με είδε εμένα που ήμουνα μάλλον στην ηλικία της, γιατί όντως ήμουνα, αν θυμάμαι καλά, ή ένα χρόνο μεγαλύτερός της ή ήταν συνομήλική μου; Δε θυμάμαι τώρα αυτό. Και με είδε με την κιθάρα, με φώναξε λοιπόν η μητέρα της και στην ουσία τη γνωριμία μάς την έκανε η μητέρα της. Και την κοπέλα εκείνη, αφού καθίσαμε, ας πούμε, και μιλήσαμε, είδα ότι υπήρχε μια... ένα ενδιαφέρον από εκείνη προς τα εμένα, αλλά και από εμένα προς τα εκείνη, οπότε, όταν... όταν μετά από λίγο αφήσαμε την κιθάρα και πήγαμε στην παραλία, εγώ έκανα κίνηση να τη φιλήσω κι εκείνη μου το ανταπέδωσε. Αυτό όμως κράτησε 5 μέρες ή μια βδομάδα, όσο ήταν εκείνη, εκεί δηλαδή, όσο ήμασταν εκεί μαζί, στην Ικαρία. Μετά αυτή έμενε στην Αθήνα μεν, ήθελε, είχε... ήθελε να το συνεχίσουμε και στην Ικαρία, αλλά μάλλον εγώ έχασα το ενδιαφέρον μου. Οπότε δε συνεχίστηκε πέραν της... των 5 ημερών αυτών στην Ικαρία. Αυτή ήταν η πρώτη μου κοπέλα. 

Ok.

Προφανώς δεν πήγε σε κάτι πιο... Ήταν απλά φιλιά, όπως λέμε, τα πρώτα παιδικά φιλιά, ας πούμε, τα... της εφηβείας, ας το πούμε. Τα πρώτα φιλιά με γλώσσα, που λέμε, της εφηβείας. Αυτό ήταν εκεί, ναι, ναι. 

Ναι, ναι. Ok. Να σε ρωτήσω, τότε είχατε κινητά ή κάποιο μέσο επικοινωνίας που να χρησιμοποιούσατε;

Αν θυμάμαι...

Msn δε θυμάμαι αν ήταν τότε, που ήταν στο...

Θα σου πω, θα σου πω. Θυμάμαι, το πρώτο κινητό μου πρέπει να 'τανε στο γυμνάσιο. Οπότε ναι, εγώ είχα κινητό. Δε θυμάμαι όμως αν ήτανε ή στην πρώτη γυμνασίου ή στη δευτέρα γυμνασίου. Σίγουρα όμως, όταν γνώρισα την κοπέλα, θυμάμαι ότι είχα το κινητό της. 

Ok.

Οπότε ναι, κινητό πρέπει να είχα από τη δευτέρα γυμνασίου; Δεν είμαι και... Μάλλον εκεί, όταν ξεκίνησα να πηγαίνω στα ίντερνετ καφέ, μάλλον οι γονείς μου μου είχανε κι ένα κινητό για να ξέρουν πού είμαι και πού βρίσκομαι.

Ok, ok. Ωραία.

Μου ανέφερες το msn. Το msn ήτανε μια εφαρμογή, με την οποία μπορούσαμε να στέλνουμε instant messages, δηλαδή μηνύματα κατευθείαν, χωρίς να χρεωνόμαστε στο κινητό, σαν τα αντίστοιχα μηνύματα του κινητού, αλλά να το στέλνουμε διαδικτυακά. Όχι email, instant messaging, να πηγαίνει και να απαντάει ο άλλος κατευθείαν, ένα chat, ας το πούμε.

Ναι.

Αυτό ξεκίνησα να το έχω, το msn το λεγόμενο και ιστορικό, αν θυμάμαι καλά, από την επο... από τρίτη γυμνασίου και έπειτα, φυσικά δεν είχα ίντερνετ στο σπίτι, αλλά όταν θα πήγαινα σε ίντερνετ καφέ, άνοιγα και το msn μου. Όταν αργότερα έβαλα και ίντερνετ στο σπίτι, που έγινε βέβαια πολύ πιο μετά, είχα και το msn συνέχεια ανοιχτό. Αλλά αυτό άργησε για μένα να γίνει.

Ok. Το Hi5 το θυμάσαι; Δεν ξέρω αν είχες. Εγώ νομίζω, από τα πρώτα μέσα έτσι... δικτύωσης

Το θυμ... Ήτανε από τα πρώτα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το θυμάμαι πολύ καλά, δεν είχα εγώ, δεν είχα ποτέ μου. Σίγουρα είχανε κάποιοι φίλοι και γνωστοί, αλλά εγώ δεν ασχολήθηκα ποτέ, δηλαδή ούτε έμπαινα να βλέπω. Εντάξει, δεν ήταν τόσο διαδεδομένο το ίντερνετ όπως είπαμε, αλλά και στα ίντερνετ καφέ που θα πήγαινα, δε θα καθόμουνα να δω τα προφίλ φίλων ή γνωστών που είχανε ή ακόμα και από κοπέλες που είχανε Hi5, μ' ενδιέφερε να παίξω.

Ναι.

Οπότε ναι, ξέρω ότι είχανε κάποιοι Hi5, ήτανε και μάλιστα το πρώτο... τέλος πάντων, απ' τα πρώτα, όντως, στην Ελλάδα, που διαδόθηκε μάλλον στους νέους, μέσο κοινωνικής δικτύωσης, αλλά εγώ δεν είχα καμία επαφή μ' αυτο.

Ok, ok. Ωραία. Άρα μουσική, ενδιαφέρον για κοπέλες κτλ...

Ακριβώς.

Ξεκινάνε οι βόλτες. Πάμε στα επόμενα χρόνια, στο λύκειο.

Οι βόλτες νομίζω ότι από δευτέρα λυκείου και μετά άρχισαν[00:40:00] να γίνονται, να πηγαίνω και πιο μακριά, με άφηναν οι γονείς μου να πηγαίνω πιο μακριά, οπότε, αν θυμάμαι καλά, από τέλη δευτέρας λυκείου ξεκίνησα να πηγαίνω και σε πιο στοχευμένα... πιο στοχευμένα προς το δικό μου ενδιαφέρον, εννοώ, μαγαζιά, ροκ μαγαζιά, metal μαγαζιά. Δεν πήγαινα όμως αποκλειστικά σε αυτά, αλλά σίγουρα θα ήταν κι αυτά μια επιλογή προς το τέλος του λυκείου, σίγουρα, σίγουρα. Απλά αυτό που έχω να πω, ας πούμε, για το... παραδείγματος χάριν, για τη δευτέρα λυκείου είναι ότι πλέον μπορεί να πηγαίναμε και σε περιοχές ακόμα πιο μακριά από τις συνηθισμένες εδώ στην Καλλιθέα ή την πλατεία Νέας Σμύρνης, οπότε και αυξήθηκαν και οι ώρες που μπορούσα κι εγώ να είμαι έξω. Καθόμουνα... Γενικά ποτέ δεν είχα και τόσο πρόβλημα με αυτό, με εμπιστεύονταν οι γονείς μου. Τέλος πάντων, καθόμουνα και παραπάνω ώρες στο... από δευτέρα λυκείου και έπειτα. Οπότε η ζωή μου τότε ήτανε τα μαθήματα... Βέβαια από... είχα σταματήσει να έχω τόσο ενδιαφέρον πλέον για τα μαθήματα του σχολείου. Δεν ήμουνα κακός μαθητής, απλά δεν διάβαζα. Και ό,τι βαθμούς είχα καλούς τους πετύχαινα χωρίς πολύ διάβασμα. Είχα, ήμουνα περίπου μαθητής του 16 και 17, πρώτη-δευτέρα λυκείου, μετά έπεσα ακόμα παραπάνω, θα αναφερθούμε και σ' αυτά, έπεσα πιο κάτω, εννοώ, θα αναφερθούμε και σ' αυτό. Η ζωή μου, αν μπορώ να θυμηθώ, τότε, πριν τις πανελλήνιες –γιατί οι πανελλήνιες είναι ένα ξεχωριστό κομμάτι, θεωρώ, και για μένα αλλά και για μάλλον κάθε μαθητή– τέλος πάντων, πριν τις πανελλήνιες η ζωή μου ήτανε πάρα πολλή μουσική, τα cd μου, ό,τι μπορούσα να έχω από μουσική από φίλους και διάφορα, όπως είπα, ήταν οι βόλτες ένα μεγάλο κομμάτι μαζί με τις εκάστοτε κοπέλες, παρέες ή χωρίς κοπέλες, με φίλους, εννοείται. Ναι. Και η κιθάρα που έπαιζα. 

Ok.

Νομίζω ότι αυτές ήταν οι ασχολίες μου. Δευτέρα λυκείου ξεκίνησα και το φροντιστήριο, όπως ξεκίνησαν και... όπως ξεκινούν, δεν ξέρω πλέον, αλλά τότε όλα τα παιδιά πήγαιναν, δευτέρα λυκείου ξεκίναγαν το φροντιστήριο. Ξεκίνησα κι εγώ το φροντιστήριο, με βοηθούσε, ήτανε μια στήριξη παραπάνω στα μαθήματα. Ήμουνα καλός στο φροντιστήριο το πρώτο έτος, την πρώτη μου χρονιά δηλαδή, τη δευτέρα λυκείου, και στο σχολείο δεν ήμουνα κακός. Μετά άρχισε αυτό λίγο να... να επιδεινώνεται η κατάσταση, ας το πούμε. Οπότε ο χρόνος μου γενικά, για να κάνω έτσι μία σούμα, πριν τις πανελλήνιες –λέγοντας αυτό εννοώ δευτέρα λυκείου, προφανώς– ήτανε φροντιστήριο, σχολείο, πολλή μουσική στο σπίτι να ακούω με το στερεοφωνικό μου, τα cd μου, οπωσδήποτε, οι βόλτες με τους φίλους ή με τις κοπέλες, η κιθάρα μου που έπαιζα, που συνέχιζα να παίζω... νομίζω αυτά. Και ίσως και κάποια βιντεοπαιχνίδια.

Ok.

Απλά πλέον το βασικό κομμάτι ήταν η μουσική και όχι τα βιντεοπαιχνίδια.

Είχες στο μυαλό σου δευτέρα λυκείου ότι δίνοντας και πανελλήνιες θέλεις να περάσεις κάπου συγκεκριμένα; Η μουσική ήταν ένα κομμάτι, δεν ξέρω αν ήθελες να... να ασχοληθείς και πιο σοβαρά. Είχες κάποια άλλη σχολή στο μυαλό σου ή κάποιο στόχο;

Η αλήθεια είναι ότι με το που μπήκα τρίτη λυκείου... μάλιστα όχι με το που μπήκα, και κατά τη διάρκεια της τρίτης λυκείου δεν υπήρχε κάποια σχολή που να έχει ενδιαφέρον για μένα να θέλω να περάσω σε κάποια. Θυμάμαι ότι έλεγα ότι μου αρέσει η ψυχολογία, αλλά αυτό μάλλον επειδή ήταν κάτι... μάλλον πολύ έξω από τα δικά μου ενδιαφέροντα και μάλλον μου φαινόταν ενδιαφέρον απ' αυτά που είχα στον νου μου από ταινίες, το τι είναι ψυχολογία. Δεν είχα κάποια, δεν είχα διαβάσει για την ψυχολογία. Ίσως νόμιζα ότι είναι κάτι με τη φιλοσοφία, έχει να κάνει, γι' αυτό έλεγα ότι με ενδιαφέρει αυτό, αλλά στην ουσία δεν είχα καμία σχολή στον νου μου που ήθελα να περάσω.

Ok. 

Σκεφτόμουνα ότι ίσως θα ήθελα να γίνω μουσικός, αλλά προς τρίτη λυκείου άρχισα και παράτ... σταμάτησα την κιθάρα, σταμάτησα να παίζω. Δε σταμάτησα ποτέ να ακούω μουσική, ίσα ίσα που έπαιρνα και... έπαιρνα και συνέχιζα να παίρνω cd, αλλά νομίζω ότι μπαίνοντας τρίτη λυκείου είχα παρατήσει την κιθάρα, δεν έπαιζα πια. Άντε να έπαιζα μια φορά τη βδομάδα.

Ok.

Αυτό. Και τίποτα παραπάνω.

Και πώς ήτανε σαν χρονιά γενικά; Πίεση απ' το σπίτι υπήρχε; Εσύ ένιωθες κάποια πίεση για να περάσεις κάπου;...

Πίεση από το σπίτι όχι, δεν υπήρχε. Σίγουρα περίμεναν από εμένα να διαβάζω τα μαθήματά μου και να ανταπεξέρχομαι και στο σχολείο και στο φροντιστήριο, δεν υπήρχε όμως κάποια πίεση. Ήταν αρκετά χαλαρό, νομίζω, ήταν ιδανικό ως προς αυτό, ήταν ιδανικό το κλίμα, δηλαδή δεν υπήρχε κάτι που με άγχωνε. Απλά εγώ, πρώτα απ' όλα, δεν είχα κάποιο στόχο, δεν ήθελα κάπου να περάσω συγκεκριμένα και, δεύτερον, είχε σταματήσει να... είχα σταματήσει... όταν μπήκα τρίτη λυκείου, σταμάτησα τόσο πολύ να ασχολούμαι με τα μαθήματα. Σιγά σιγά, εκεί που ήμουνα μαθητής του 17, έπεσα κι άλλο. Έπεσα.

Ok. Πού οφείλεται, πιστεύεις, η μείωση του ενδιαφέροντός σου για τα μαθήματα; 

Κοίταξε, θεωρώ ότι, πρώτα απ' όλα, πάρα πολύ χρόνο και σκέψη και ενδιαφέρον μού απορροφούσε η μουσική. Ήθελα να ακούω συνέχεια μουσική. Μιλάμε, δε σταμάταγα, με το ζόρι δηλαδή θα έλεγα «ok, τέλος μουσική για τώρα ή για την ώρα, τέλος πάντων» και να κάτσω να διαβάσω, π.χ. ιστορία ή αρχαία ή οτιδήποτε. Να πω κιόλας ότι ήμουνα και θεωρητική κατεύθυνση. Ναι, ποτέ δεν το είχα με φυσικές και μαθηματικά, μιλάμε εδώ όχι, δεν το είχα καθόλου με αυτά. Και το είχα όντως λίγο παραπάνω με αρχαία, θυμάμαι ότι διάβαζα στο γυμνάσιο αρχαία, και στις αρχές του λυκείου, αλλά, όπως είπα, σιγά σιγά το ενδιαφέρον μου μειωνότανε. Ο λόγος ο... επειδή με ρώτησες, πιστεύω ότι ήταν πολλοί λόγοι, δεν ήταν μόνο ένας. Σίγουρα ήτανε ότι μου άρεσε να ακούω πολλή μουσική. Βέβαια, ίσως αυτός να μην ήτανε ο λόγος, να ήταν απλά το αποκούμπι μου. Θεωρώ επίσης ότι ίσως αν ήτανε πιο αυστηροί από το σπίτι, να μην έφευγε η... το focus αυτό, να μην έφευγε η συγκέντρωσή μου, δεν ήταν αυστηροί από το σπίτι, αλλά, όπως είπα, μάλλον καλό ήταν αυτό και όχι κακό. Να πω ότι ίσως ήταν αρκετά χαλαροί; Ίσως να ήτανε κι αυτό. Δεν εννοώ ότι δεν είχα άγχος, γιατί είχα πολύ άγχος. Απλά οι σκέψεις μου αυτές, προσπαθώ λίγο να επικεντρώσω στο για ποιο λόγο δεν μπορώ να... είχε μειωθεί το ενδιαφέρον μου. Πιστεύω ότι ένας λόγος ήταν ότι είχανε αρχίσει κάποια προβλήματα στο σπίτι να υπάρχουνε και μάλλον αυτό μου αποσπούσε πολύ την προσοχή, κάνοντας έτσι μια σούμα και βλέποντάς τα σαν ενήλικος πλέον. Θυμάμαι να μαλώνουνε πολύ οι γονείς μου. Αυτό είχε ξεκινήσει από το γυμνάσιο μάλιστα κι είχε ενταθεί στο λύκειο. Θυμάμαι επικούς καβγάδες, εντάξει, ευτυχώς δεν υπήρχε βία και είμαι... πραγματικά είμαι τυχερός γι' αυτό, αλλά οι καβγάδες ήτανε μεγάλοι. Θυμάμαι πολλές ανταλλαγές βρισιών, να το πω, άσχημων λέξεων, ένταση υψηλή σε φωνές κι εγώ άκουγα, τα άκουγα πολύ αυτά. Οπότε, κάνοντας, όπως είπα, αυτή τη σούμα, νομίζω ότι και αυτά, και αυτό έπαιξε το ρόλο του μέσα σ' όλα τα άλλα. Υπήρχε πολλή ένταση στο σπίτι, ξεκινώντας από μάλλον τα μέσα του γυμνασίου και φτάνοντας στο λύκειο, που είχαμε αυτό το... την... την εκτόνωση, ας το πούμε, αυτών των περιστατικών. Μάλωναν πάρα πολύ οι γονείς μου μεταξύ τους. Και αυτό... Βέβαια, όταν έφτασα 18, έγινε και... ήρθε και ο χωρισμός τους.[00:50:00] Στα 18 ίσως να πούμε περισσότερα γι' αυτό, αλλά ναι, νομίζω ότι αυτά ήτανε, αυτοί ήταν οι λόγοι. Προφανώς δεν είναι και δύσκολο για έναν μαθητή να αρχίσει να χάνει το ενδιαφέρον του για τα μαθήματά του. Οπότε, αναφέροντας αυτούς τους λόγους και σκέφτοντας τώρα αυτό, νομίζω ότι πάνω κάτω, ναι, αυτοί θα ήταν οι λόγοι. 

Ok. Κι η καθημερινότητά σου πώς ήτανε τρίτη λυκείου;... Πολλές ώρες... Είχες και φροντιστήριο;...

Ναι. Το φροντιστήριο ήτανε, νομίζω, κάθε μέρα, πέντε μέρες τη βδομάδα; Τέσσερις; Νομίζω, εκεί ήτανε. Ίσως και έξι μέρες; Θυμάμαι να πηγαίνω δηλαδή και αρκετά Σάββατα, για να δίνουμε κάποια διαγωνίσματα στο φροντιστήριο. Οπότε η καθημερινότητα ήτανε 7 ώρες σχολείο, από το πρωί μέχρι τις 02:00, 02:00 και, που ήταν το τελευταίο κουδούνι, στη συνέχεια λίγο σπίτι για μια ξεκούραση ή για περαιτέρω διάβασμα για το φροντιστήριο, στη συνέχεια φροντιστήριο για 3 ώρες; 2, 3, 4 ώρες; Νομίζω... νομίζω ότι έτσι κυλούσε η καθημερινότητα, αρκετές ώρες φροντιστήριο και στη συνέχεια, μετά το φροντιστήριο, στον ελεύθερό μου χρόνο, ας το πούμε έτσι, πολλή μουσική και, όσο πέρναγε κι ο καιρός –κι αυτό είναι σημαντικό να το αναφέρω– όσο φτάναμε προς το τέλος των πανελληνίων, τόσο λιγότερο διάβαζα. Δηλαδή ξεκίνησα σ' ένα σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο, όταν ξεκίνησαν... όταν ξεκίνησε η προετοιμασία για την τρίτη λυκείου, δηλαδή το καλοκαίρι πριν ξεκινήσει η τρίτη λυκείου, που πάντα γίνεται, έτσι, για περίπου ένα με δυο μήνες, προπαρασκευαστικό, ας το πούμε, δίμηνο για το... για να προλάβει δηλαδή την ύλη το φροντιστήριο, πολύ πιο γρήγορα να την ολοκληρώσει απ' ό,τι το σχολείο, οπότε, ξεκινώντας από το καλοκαίρι όπου θυμάμαι ότι διάβαζα ικανοποιητικά για έναν μαθητή περίπου για 16, ας το πούμε, ξεκινώντας έτσι, σιγά σιγά όμως έβλεπα ότι μειωνότανε, δηλαδή το ενδιαφέρον μου, όπως είπα, σιγά σιγά εξαχνιζότανε, με αποτέλεσμα να φτάσουμε τρίτη λυκείου... να φτάσουμε, συγγνώμη, στις πανελλήνιες και να πάω τελείως αδιάβαστος. Για να μην... θα φτάσουμε όμως κι εκεί, για να πω και κάποια πράγματα για την καθημερινότητα, η καθημερινότητά μου, πέραν αυτών που ανέφερα, που... των πολύωρων μαθημάτων στο σχολείο και στο φροντιστήριο, όταν δεν είχα αυτά και δε διάβαζα τα μαθήματά μου, σίγουρα υπήρχε πάρα πολλή μουσική, σίγουρα αρκετές βόλτες με φίλους... νομίζω, αυτά. 

Βόλτες πάλι σε πλατείες και τα λοιπά;

Ναι, όπωσδήποτε σε πλατείες, αλλά, όπως ανέφερα, πλέον θα πηγαίναμε και ίσως κάνα Σάββατο ή κάποια Παρασκευή βράδυ, ακόμα και μετά το φροντιστήριο, σε κάποιο metal μαγαζί, γιατί συνέχιζα να είμαι... τα ακούσματά μου, τα ακούσματά μου να είναι προς τα κει, προς hard rock παλιομοδίτικο, δεκαετίας '70 και '80, αλλά και heavy metal δεκαετίας '80.

Θυμάσαι κάποιο συγκεκριμένο μαγαζί, ας πούμε, που πήγαινες;

Θυμάμαι να πηγαίνουμε πολύ στα Εξάρχεια, σ' ένα μαγαζί... Είχαμε ξεκινήσει να πηγαίνουμε στα Εξάρχεια, νομίζω, ήδη από το 2008, μιλάμε δηλαδή για αρχές τρίτης λυκείου. Θυμάμαι λοιπόν να πηγαίνω πολύ σ' ένα μαγαζί στα Εξάρχεια, το οποίο λεγότανε "Underground". Ήταν ένα, νομίζω, κλασικό στέκι μεταλάδικο για τότε και πηγαίναμε εμείς εκεί. Και θυμάμαι τώρα, για κάποιες βραδιές, πηγαίναμε και... βέβαια αυτό άρχισε να γίνεται πολύ στη φοιτητική μου ζωή, αλλά ξεκίνησε από το λύκειο, να πηγαίνουμε κάνα Σάββατο σε metal club, που ήτανε για πιο νυχτερινές ώρες, για πιο αργά δηλαδή.

Πώς σου είχε φανεί εσένα, έτσι, σαν μαθητής που ξαφνικά βρίσκεσαι σ' ένα... σ' ένα μέρος όπου είναι κι άλλοι που ακούνε την ίδια μουσική, έτσι, μεγαλύτερος κόσμος, φαντάζομαι; Θυμάσαι πώς ένιωθες έτσι; Πώς ήτανε;...

Θυμάμαι την πρώτη φορά που πήγα σε ένα τέτοιο μαγαζί, θυμάμαι ότι ένιωσα σαν το σπίτι μου. Θυμάμαι ότι άνηκα εκεί, ότι ένιωθα ότι ανήκω εκεί. Έβλεπα... έβλεπα ανθρώπους όχι τόσο της δικής μου ηλικίας, μάλλον μεγαλύτεροι ήτανε, όλοι με μακρύ μαλλί, με δερμάτινα μπουφάν, με στενά ρούχα και τζιν, δηλαδή όλα αυτά τα ρούχα που έβλεπα να φοράνε οι... τα είδωλά μου, ας το πούμε, τα ροκ και metal είδωλά μου. Εγώ μέχρι τότε δεν τα πολυφόραγα αυτά, ήμουνα πιο... έτσι, πιο casual, ας το πούμε, ενδυματολογικά. Αλλά μπαίνοντας μέσα σ' αυτά τα μαγαζιά και βλέποντας αυτό τον κόσμο, θυμάμαι... θυμάμαι ότι ήταν μια αποκάλυψη για μένα, δεν πίστευα ότι θα υπάρχουνε τέτοια στέκια έξω στην Αθήνα, θα παίζει τη μουσική που γουστάρω και με άτομα ακόμα και μεγαλύτερης ηλικίας, που θα ακούμε την ίδια μουσική. Ναι, ναι, το θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι ήταν μια αποκάλυψη για μένα.

Ok, ok.

Να αναφέρω κάποια μαγαζιά, καθώς... καθώς το σκέφτομαι, μου έρχονται τα ονόματά τους. Θυμάμαι να πηγαίνω λοιπόν, το αγαπημένο μου ήταν το "Wizard Rock Club", το οποίο έπαιζε ροκ και metal της δεκαετίας του '80 κατά κύριο λόγο – ήτανε απ' τα αγαπημένα μου υποείδη metal. Το συγκεκριμένο μαγαζί ήτανε στο Μαρούσι και σαν... σαν παιδί του λυκείου ήτανε πολύ μεγάλο πράγμα να ξεκινήσεις από Καλλιθέα και να πας, να είσαι κατά τις 11:00 ή 12:00 στο Μαρούσι, στο συγκεκριμένο club. Το συγκεκριμένο club το είχα επισκεφθεί τρεις με τέσσερις φορές και μετά έκλεισε, στη συνέχεια. Και θυμάμαι ότι στο κλείσιμο είχε πάρα πολύ κόσμο, ήμουνα τρίτη λυκείου όταν έκλεισε αυτό το μαγαζί και θυμάμαι ότι είχα στεναχωρηθεί πάρα πολύ που έκλεισε αυτός ο... ένα... ένας ναός για εμένα, αυτό το μαγαζί. Θυμάμαι ότι έκλεισε και είχα στεναχωρηθεί. Κάποια άλλα club που μου έρχονται στο νου, rock club και metal club που είχα επισκεφθεί τότε, ήτανε το "Tithora", νομίζω, υπάρχει ακόμα, και η καφετέρια αλλά και το club στα Πατήσια, Άνω Πατήσια, αν θυμάμαι καλά, ήταν σίγουρα αυτό, ήτανε το "Revenge of Rock" επίσης, που δεν υπάρχει πλέον, το οποίο ήτανε τότε στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και μετά μετακόμισε. Νομίζω, αυτά. Συν... συν, όπως ανέφερα, και το μαγαζί το "Underground" στα Εξάρχεια, με το δίπλα ακριβώς μαγαζί να λέγεται "Metal Ground" και να είναι club. Το "Underground" ήτανε metal καφέ, καφετέρια, το "Metal Ground", που ήταν ακριβώς δίπλα, που, νομίζω, ήταν κι ο ίδιος ιδιοκτήτης, ήτανε metal club και όχι... ήτανε για ποτό και όχι για καφέ ή οτιδήποτε.

Ναι, ναι. Και σε όλα αυτά ο κόσμος ήτανε απ' όλες τις ηλικίες και τα λοιπά ή αναλόγως τώρα και την περιοχή και το μαγαζί;...

Σ' αυτά τα μαγαζιά νομίζω ότι η μικρότερη ηλικία που θα συναντούσες ήμασταν εμείς. Εμείς ήμασταν τα λυκειόπαιδα εκεί, εγώ και κάνα δυο φίλοι. Αποκεί και πέρα νομίζω ότι ήταν πάρα πολλοί φοιτητές, αλλά και άνθρωποι που μπορώ να πιστέψω ότι τότε ήταν 35.

Ok.

Ναι, ναι, είχε μεγαλύτερες ηλικίες. 

Είχες γνωρίσει κόσμο από τότε ή πιο μετά;...

Η δικτύωσή μου άρχισε να γίνεται τα φοιτητικά μου χρόνια.

Ok.

Τότε δε γνώρισα... Ήμασταν αυστηρά με την παρέα μου, όχι ότι αυτό μας ένοιαζε ιδιαίτερα, γιατί ακούγαμε τη μουσική μας και νιώθαμε ότι ανήκαμε εκεί.

Ok. Πόρτα δεν υπήρχε σ' αυτά τα μαγαζιά, έτσι;

Όχι, όχι, σ' αυτά τα μαγαζιά δεν υπήρχε καμία πόρτα, κάτι για το οποίο τότε ήμουνα περήφανος, το περηφανευόμουνα, γιατί προφανώς το βλέπαμε σαν μια μεγάλη αντίθεση με τα τότε τα club της Αθήνας και της νυχτερινής ζωής. Τότε ήταν της μόδας τα club, τα μπουζούκια, τα club... τα club που πήγαινε ο κόσμος και χόρευε, που στην ουσία δε χόρευε κανείς, τα οποία, για να μπεις μέσα, ακόμα και μικρός να ήσουνα, έπρεπε να έχεις κοπέλες στην παρέα, έπρεπε να είσαι καλά ντυμένος... Αυτά δεν ίσχυαν στα metal μαγαζιά και στα rock. Και το θυμάμαι να το λέω αυτό με καμάρι, ότι δεν υπάρχουν αυτές οι νόρμες εκεί μέσα. Και ήμουνα πολύ χαρούμενος γι' αυτό. 

Ok. Και δίνεις εξετάσεις. [01:00:00]Εκείνες τις μέρες τις θυμάσαι, έτσι, των εξετάσεων;

Τις θυμάμαι πολύ καλά, είχα παρατήσει τελείως το διάβασμα, τελείως όμως. Πήγα στις πανελλήνιες... Να πω ότι ναι μεν δε διάβαζα, αλλά είχα πάρα πολύ άγχος για όλο αυτό, θεωρώ ότι είναι μια πολύ αγχωτική διαδικασία για ένα παιδί 17 χρονών να περνάει κάτι που διαφημίζεται ως κάτι που θα έχει, ας το πούμε, απόλυτη σημασία για το πώς θα εξελιχθεί το μέλλον του. Θεωρώ ότι ήτανε μεγάλες ευθύνες για ένα... για ένα μαθητή 17 χρονών να πέσει πάνω του. Ήταν κάτι λοιπόν που, ναι μεν εγώ, όπως είπα, δεν ασχολούμουν, γιατί δε διάβαζα, παρ' όλ' αυτά μού δημιουργούσε όλη αυτή η... όλος αυτός ο θρύλος, ας το πούμε, των πανελληνίων τεράστιο άγχος. Θυμάμαι λοιπόν ότι στις πανελλήνιες πήγα αδιάβαστος και θυμάμαι να προσπαθώ να κάνω τον εαυτό μου να μη σκέφτεται αυτή τη διαδικασία όσο πλησίαζε και να βγαίνω έξω... μάλιστα άρχισα να κάνω παρέα και με άτομα που δεν διάβαζαν κι εκείνα, για να νιώθω καλά κι ότι με καταλαβαίνουνε. Όχι ότι ήμασταν αλήτες ή ότι ήτανε κακοποιά στοιχεία, κάθε άλλο μάλιστα, απλά με άτομα που δε διάβαζαν νομίζω ότι καταλαβαινόμασταν γιατί δε διάβαζε ο καθένας και μου ήταν πιο εύκολο απ' ό,τι να κάνω παρέα με κάποιον που μπορεί να διάβαζε 8 ώρες και 7, γιατί εγώ το 'χα παρατήσει τελείως το συγκεκριμένο... τη συγκεκριμένη ενασχόληση. 

Ok. Και άρα δίνεις... και πού περνάς;

Δίνω. Μάλιστα, όταν έδωσα, την... την εποχή, μάλλον όχι την εποχή, εκείνες τις βδομάδες που έδινα, θυμάμαι ότι για να ξεχαστώ είχα αρχίσει και έπινα αλκοόλ, όχι όμως τρομερές ποσότητες, κι ήταν και η πρώτη μου γνωριμία με... με τα ναρκωτικά. Θυμάμαι ότι η παρέα μπορεί να έκανε ένα, ένα τσιγαράκι, όπως το λέγαμε, για να ξεχαστεί, για να γελάσει, για να πειραματιστεί, αυτές ήτανε οι πρώτες μου εμπειρίες με... την κάνναβη, να το πω έτσι. Δηλαδή εκείνη την περίοδο, για να ξεχαστούμε...

Πριν δώσετε δηλαδή εκείνη την περίοδο; Ή αφότου δώσατε;

Πριν δώσουμε, πριν δώσουμε, θυμάμαι ότι κυκλοφορούσε στην παρέα και μπορούσαμε, ξέραμε να βρούμε τον τρόπο να προμηθευτούμε. Εντάξει, αλκοόλ, εννοείται, παίρναμε, δεν είχαμε πρόβλημα, από κάποια κάβα, αλλά μπορούσαμε να βρούμε τον μπάφο, που λέμε, την κάνναβη.

Ναι, ναι.

Οπότε τότε ήταν κι οι πρώτοι μου πειραματισμοί, ήτανε μια ασχολία η οποία με έκανε να ξεφεύγω από τη ρουτίνα και το άγχος των πανελληνίων και να περνάω καλά με την παρέα μου.

Ok, ok. Ok. Άρα είχες βρει τους τρόπους, κάπως ξεχνιόσουνα. Τελικά πώς πήγε;

Πήγα τελείως αδιάβαστος, όπως είπα, στις εξετάσεις, παρ' όλα αυτά νομίζω ότι έβγαλα ένα αρκετά σεβαστό βαθμό για αδιάβαστος, αν θυμάμαι καλά, ήτανε 13.000. Ναι, αλλά μιλάμε ότι πήγα χωρίς να ανοίξω βιβλίο, ό,τι θυμόμουνα από τις παραδόσεις. Κι έβγαλα 13.000. Θυμάμαι ήταν πολύ αγχωτι... οι μέρες που δίναμε ήταν πολύ αγχωτικές, δε θέλω καν να το σκέφτομαι, παρ' όλα αυτά... ναι, ναι, ήταν πολύ αγχωτικές οι μέρες εκείνες και θυμάμαι ότι κάθε φορά που δίναμε πήγαινα σ' ένα συγκεκριμένο φίλο, όπου ήξερα ότι κι αυτός δε θα 'χει γράψει καλά και, στην ουσία, παρηγοριόμασταν, καθόμασταν και παίζαμε τα βιντεοπαιχνίδια μας, οπότε ξεχνιόμασταν έτσι. 

Ok.

Ήτανε δύσκολη περίοδος, εγώ έγραψα 12.960 μόρια και, στην ουσία, όταν κλήθηκα να φτιάξω το...

Μηχανογραφικό;

Το μηχανογραφικό, σωστά. Είχα... επειδή δεν είχα και κάποια σχολή, ήξερα βέβαια ότι δε θα πιάσω, αλλά... κι επειδή δεν είχα και κάποια στο νου μου ιδιαίτερα, έβαλα όλες τις σχολές της Αθήνας από τη... σαν επιλογές, από την πιο υψηλόβαθμη μέχρι την πιο χαμηλόβαθμη, κι όπου πέρναγα. Εν τέλει πέρασα στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, με 13.000 μόρια. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι, όταν ξεκίνησα και μπήκα στην τριτη λυκείου, ήταν ένα αστείο που κάναμε με τους φίλους μου και τους έλεγα: «Παιδιά, εμένα με βλέπω θεολόγο, Θεολογική». Και εν τέλει έγινε αυτό. Εν τέλει...

Τους το 'λεγες για πλάκα τελείως, έτσι;

Για πλάκα, για πλακα. Ναι, ναι, ναι, το έλεγα ότι «Παιδιά, με βλέπω για θεολόγο, για Θεολογική Σχολή Αθηνών, να πίνουμε ουίσκι και να διαβάζω την Αγία Γραφή». Και το 'λεγα έτσι, για πλάκα, σαν μαθητής ή έτσι σαν μικρός που ήμουνα. Κι όμως εν τέλει πέρασα στη Θεολογική Σχολή Αθηνών με τις εξετάσεις που έδωσα το 2009, τις πανελλήνιες.

Ok, ok. Και πάμε σ' ένα άλλο κομμάτι μετά. Πώς πήγε η φοιτητική ζωή; Πώς πήγε η σχολή;

Ξεκινάει ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο πλέον για εμένα. Πρώτα απ' όλα, πριν φτάσω σε αυτό, θα ήθελα να πω για το... το καλοκαίρι της τρίτης λυκείου, αφότου δηλαδή πέρασαν οι εξετάσεις, είναι... ήταν ένα από τα καλύτερα καλοκαίρια της ζωής μου, γιατί ναι μεν, ok, δεν είχα κουραστεί από το διάβασμα, αλλά είχα κουραστεί ψυχολογικά απ' όλη αυτή την πίεση, που ένιωθα εγώ, δεν ήταν από το σπίτι μου η πίεση, ήταν από την κατάσταση, από την διαδικασία των πανελληνίων καθαρά. Οπότε το καλοκαίρι εκείνο έχει μείνει χαραγμένο για τις μεγάλες βόλτες που πηγαίναμε, για τα πολύ μεγάλα ξενύχτια που κάναμε με τους φίλους μου, για τους πειραματισμούς με τα ναρκωτικά, όχι κάτι παραπάνω, πέραν αυτών που ανέφερα, το αλκοόλ που πλέον μπορούσε να καταναλώνεται σε μεγαλύτερες ποσότητες, τις διακοπές που ενδεχομένως να είχα πάει... Ήταν τρομερό καλοκαίρι. Κι ήταν ένα ωραίο καλοκαίρι, ένα ωραίο κλείσιμο της σχολικής ζωής, ας το πούμε, ήταν ο επίλογος.

Ok. Κλείνει ωραία.

Κλείνει ωραία, αρχίζει περίεργα, εν τέλει, τέλη του... τέλη του καλοκαιριού ανακοινώνεται ότι έχω περάσει στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, όπως είχα προβλέψει πριν ένα χρόνο περίπου. Θυμάμαι ότι με κορόιδευαν οι φίλοι μου γι' αυτό, στα πλαίσια πλάκας, και ο ίδιος έκανα πλάκα εγώ μ' αυτό, με την πρόβλεψή μου που είχα πέσει μέσα. Θυμάμαι ότι μετά σκεφτόμουνα ότι «Εντάξει, θα πάω να δω πώς θα είναι και δεν ξέρω αν θα την τελειώσω», ότι μπορεί να την τελειώσω και μετά να πάω όντως για Ψυχολογία, που ήταν το μόνο που μ' ενδιέφερε, χωρίς να το έχω ψάξει ιδιαίτερα. Τέλος πάντων, ανακοινώνεται ότι εγώ έχω περάσει στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και πήγα σαν... σαν φοιτητής πλέον να εγγραφώ στη σχολή.

Θυμάσαι την πρώτη μέρα;

Βεβαίως και τη θυμάμαι. Ο πρώτος άνθρωπος που αντίκρισα μέσα στη σχολή ήτανε παπάς. Δε θα το ξεχάσω ποτέ αυτό στη ζωή μου. Μπήκα στη σχολή... μπαίνω μες στο κτήριο, βλέπω έναν παπά, τον ρωτάω: «Πού είναι το αμφιθέατρο των εγγραφών;» και με κατεύθυνε. Μάλιστα, αφότου με κατεύθυνε, θυμάμαι να κάνω τη σκέψη: «Πού έχεις έρθει, Αλέξανδρε; Πού έχεις έρθει;». Τότε δεν ασχολ... ή, σαν νέος που ήμουνα, τα Θρησκευτικά... μάλλον θα 'λεγα ότι ήμουνα άθεος, όπως.... όπως και μεγάλο, το μεγάλο, μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών, ας πούμε, της [01:10:00]τρίτης, του λυκείου, ας το πούμε. Μάλλον ήμουνα άθεος, χωρίς να έχω ψάξει κάτι συγκεκριμένο. Όχι ότι ήταν της μόδας να είσαι άθεος, αλλά ένας άνθρωπος σαν κι εμένα, που έδινε βάση στη λογική, μάλλον δεν... δεν του έκανε, τουλάχιστον τότε, η θρησκεία. Οπότε... Και δεν ήμουνα και πολύ καλός και στα Θρησκευτικά μετά από ένα σημείο κι έπειτα, οπότε, εύλογα, βλέποντας και τον... τον πρώτο άνθρωπο που είδα, βλέποντας έναν παπά να μου δίνει οδηγίες, η πρώτη σκέψη που έκανα ήταν: «Πού βρίσκομαι, εν τέλει;». Πήγα, γράφτηκα στη σχολή, είχε πάρα πολύ κόσμο η σχολή και, στην ουσία, εκεί ξεκινάει η φοιτητική μου ζωή. 

Ok. Παρακολουθούσες κιόλας μαθήματα;

Όταν ξεκίνησε το πρώτο εξάμηνο και λόγω της περιέργειας, ας το πούμε, παρακολουθούσα. Ναι, θυμάμαι τους πρώτους μήνες να πηγαίνω εντατικά. Ίσως όχι κάθε μέρα, αλλά σίγουρα τρεις φορές τη βδομάδα. Και είχε και πολύ κόσμο η θεολογική. Αυτό ήταν ένα χαρακτηριστικό της σχολής, ότι τους πρώτους μήνες είχε πάρα πολύ κόσμο, αλλά μετά νέκρωνε. Νέκρωνε. Κάθε χρόνο γινόταν αυτό, έτσι κύλαγε. Οπότε λοιπόν τους πρώτους μήνες πήγαινα εντατικά, έκανα νέες παρέες, γνώρισα κοπέλες, γνώρισα ενδιαφέροντα άτομα, γνώρισα άτομα του κύκλου μου, δηλαδή άτομα που άκουγαν την ίδια μουσική μ' εμένα, γενικώς δικτυώθηκα, δικτυώθηκα.

Ok. Παρατάξεις είχατε;

Υπήρχαν παρατάξεις, το μεγαλύτερο ποσοστό, νομίζω, κάθε χρόνο το κέρδιζε η ΔΑΠ, που ήταν η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι ακουγόταν ότι κυριαρχεί, ότι έχει το 85%, ας πούμε, την πλειοψηφία, τέλος πάντων. Υπήρχε και η ΠΑΣΠ σαν ένα πολύ μικρότερο κομμάτι, υπήρχε και η... η Π.Κ.Σ., ε; Πανσπουδαστική. Αλλά μιλάμε τώρα ότι στην Π.Κ.Σ., που σε άλλες σχολές είχε πάρα πολύ κόσμο, σ' εμάς ήτανε 3, 4, 5 άτομα; Μέχρι εκεί. Υπήρχαν βέβαια και κάτι τραπεζάκια της παράταξης του Καρατζαφέρη, της νεολαίας. Νομίζω ότι είχα δει μια φορά ένα άτομο από εκεί, αλλά από τότε, τη μία φορά εκείνη, μάλλον δεν τον ξαναείδα. Τέλος πάντων, η ΔΑΠ, η ΔΑΠ κυριαρχούσε εκεί.

Ok.

Εγώ δεν είχα κάποια σχέση με τις παρατάξεις, την πρώτη μέρα και τους πρώτους μήνες μάλιστα, όχι απλά την πρώτη μέρα, τα παιδιά που ήταν σε αυτές τις παρατάξεις φρόντιζαν να είναι κοντά μας. Να μας προμηθεύουν σημειώσεις, να μας προσκαλούν σε παρατάξεις, να μας λένε να πηγαίνουμε εκεί να κάνουμε παρέα μαζί τους... Όλα αυτά ήταν αντίθετα με τα δικά μου πιστεύω, τα οποία πιστεύω ήτανε, όσο αστείο κι αν ακούγεται, τα ροκ πιστεύω, τα ενάντια στη νόρμα, ενάντια στο κατεστημένο, οπότε εμένα οι παρατάξεις δεν μου κάνανε αίσθηση, δεν ήθελα να έχω καμία σχέση, δεν... μια χαρά τα πήγαινα με όλα τα παιδιά, δεν είχα κόντρες, κάναμε συζητήσεις, αλλά εγώ ήμουνα μακριά απ' αυτά. 

Ok. Φοιτητική ζωή; Βόλτες;

Φοιτητική ζωή, καθόλου διάβασμα, οι περισσότερες εξεταστικές των πρώτων ετών περνούσανε κι εγώ έδινα... ένα μάθημα, δύο μαθήματα; Μέχρι εκεί. Πολύ ξεσάλωμα, βόλτες πλέον εντατικά καθημερινές, Σάββατα, Κυριακές, κάθε μέρα, πολύ ωραία. Πολύ metal μαγαζιά πλέον, εκεί ήταν που ξεκίνησα να πηγαίνω και καθημερινές σε metal clubs κι όχι απλά καφετέριες και να γνωρίζω πλέον κόσμο και άλλα άτομα και να δικτυώνομαι με κόσμο της νυχτερινής ζωής, της ροκ ζωής, ας το πούμε. Πλέον είχανε γίνει στέκια, τους ξέραμε όλους όπου πηγαίναμε, μας ξέρανε εκεί, η φοιτητική ζωή έτσι κύλησε. Νομίζω, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια, ήτανε τα metal στέκια, τα metal και rock στέκια, νομίζω ότι αυτό ήτανε η... 

Συγκεκριμένα έτσι;...

Σίγουρα το... το στέκι μου εμένα ήτανε το "Legacy", δεν υπάρχει πια, ήτανε στο Ψυρρή. Ήτανε το αγαπημένο μου metal μαγαζί, εκεί μπορώ να πω ότι ανδρώθηκα, αν μου επιτρέπεται αυτός ο όρος. Ήταν το "Legacy" που ήταν το αγαπημένο μου μαγαζί, έπαιζε heavy metal και hard rock της δεκαετίας του '80, στην ουσία ήταν η συνέχεια του "Wizard", που είχα αναφέρει. Ένας απ' τους ιδιοκτήτες του "Wizard" είχε ανοίξει το... ή ίσως και δύο ιδιοκτήτες, είχε ανοίξει το "Legacy" στο Ψυρρή. Το έβλεπα εγώ σαν μια συνέχεια το "Wizard" και ειδικά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, αν θυμάμαι καλά, αυτό λειτούργησε το 2008; Τέλος πάντων, τα πρώτα 2 χρόνια λειτουργίας του ήτανε κάθε Παρασκευή και Σάββατο γεμάτο. Δε χώραγες να... πραγματικά να ακουμπήσεις την μπύρα σου. Ήταν αυτό το μαγαζί λοιπόν το στέκι μου, πηγαίναμε καθημερινές, πηγαίναμε Παρασκευές, πηγαίναμε Σάββατα, υπήρχαν όμως κι άλλα μαγαζιά. Αν θυμάμαι καλά ήτανε ένα, το "Bad City", ήτανε κι αυτό στο... ήτανε ροκάδικο, φυσικά, κι αυτό, μεταλάδικο, στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ήτανε κι αυτό ένα στέκι. Βεβαίως υπήρχαν και τα metal μαγαζιά στο Γκάζι. Το Γκάζι ήταν πάντα μια περιοχή που μάζευε πολύ κόσμο και ετερόκλητο κόσμο, είχε τα μπουζούκια του, αλλά είχε και τα μεταλάδικά του. Ήτανε συγκεκριμένα –νομίζω, υπάρχει ακόμα– το "Fox", το οποίο έπαιζε κι αυτό μέταλ. Αποκεί και πέρα στο Γκάζι υπήρχαν και κάποια πιο κυριλέ ροκάδικα, τα οποία εμένα δε μου έκαναν αίσθηση να παρευρεθώ, να τα επισκεφθώ. Νομίζω ότι έτσι κύλησαν τα πρώτα χρόνια της φοιτητικής ζωής. Πολλοί έξοδοι, πολλές καινούριες φιλίες, κοπέλες όσο υπήρχαν, αρκετές, νομίζω αυτό, ναι. 

Ok. Η σχέση σου με τη θρησκεία στην πορεία άλλαξε; Δηλαδή δεν ξέρω πότε κι αν ξεκίνησες να παρακολουθείς και τα λοιπά.

Η παρακολούθηση μετά το πρώτο έτος σταμάτησε. Για χρόνια δεν πήγαινα σχεδόν καθόλου, άντε να πήγαινα μια φορά τη βδομάδα ή μια φορά, μετά, το μήνα. Σιγά σιγά η παρακολούθηση σταμάτησε να υφίσταται. Και η θέση μου με τη θρησκεία, για αρκετά χρόνια, όσο ήμουνα στη θεολογική, θα 'λεγα ότι ήταν αδιάφορη, ήταν αδιάφορη. Παρά μόνο όταν άρχισα να ασχολούμαι πιο εντατικά με τη σχολή, όταν μ' έπιασαν οι ενοχές ότι έχω καθυστερήσει να την τελειώσω αυτή τη σχολή –γιατί είχα το άγχος, ναι μεν δεν παρακολουθούσα, αλλά είχα το άγχος να τελειώσω αυτή τη σχολή κάποτε– όταν άρχισα να ασχολούμαι μάλλον περισσότερο, πιο εντατικά με τη σχολή για να την τελειώσω, εκεί ξεκίνησε και το ενδιαφέρον μου για τη θρησκεία και γενικά για τις θρησκείες σαν κοινωνικό φαινόμενο και σαν τρόπο ζωής, αλλά και πιο συγκεκριμένα για την... για την ορθόδοξη χριστιανική θρησκεία και πίστη, που στην ουσία αυτό ήταν και το αντικείμενο της σχολής. 

Α, ok. 

Η σχολή ήταν η Θεολογική Σχολή Αθηνών, όπως ανέφερα, δίδασκε και για άλλες θρησκείες, είχαμε μαθήματα και για το ισλάμ και για τον ιουδαϊσμό, φυσικά για τον αρχαίο ιουδαϊσμό, που ήταν, ας πούμε, η κοινωνία όπου γεννήθηκε εν τέλει ο χριστιανισμός, αν μπορώ να το πω έτσι, και για τον ινδουϊσμό και για τον βουδισμό, αλλά ήτανε πολύ λίγα τα μαθήματα γι' αυτά τα... γι' αυτές τις θρησκείες.

Άρα ο πυρήνας ήταν η ορθόδοξη... 

Ναι, ναι, ναι, ναι, ναι. 

Ok.

Ήταν ουσιαστικά τα μαθήματα που είχαμε και έμαθα πολλά για τις άλλες θρησκείες, αλλά ο πυρήνας, ας πούμε, των σπουδών ήτανε, της Θεολογικής Σχολής, ήτανε η ορθόδοξη πίστη.

Ok.

Η ορθόδοξη χριστιανική θρησκεία.

Κατέληξες κάπου;

Αφότου άρχισα... αφότου άρχισε αυτό να έχει ένα ενδιαφέρον για μένα, να ψάχνω τις θρησκείες, και μετά εμβαθύνοντας, όπως είπα, στις σπουδές μου αυτές, άρχισε σιγά σιγά να με ενδιαφέρει και η θρησκεία, όπως είπα, σαν κοινωνικό φαινόμενο, αλλά και ειδικά η θρησκεία που μάθαινα, η ορθόδοξη... ο ορθόδοξος χριστιανισμός. Διάβαζα γι' αυτόν, διάβαζα, [01:20:00]ώσπου εν τέλει μ' άρεσαν πολύ αυτά που διάβαζα και... και ενστερνίστηκα κι εγώ αυτή την πίστη μετά από χρόνια. Είπα ότι ναι, με πρεσβεύει κατά ένα μεγάλο ποσοστό, αν όχι απόλυτα, και, ας το πούμε, από άθεος έγινα χριστιανός ορθόδοξος. Πάντα όμως με αγάπη προς τις άλλες θρησκείες και τους ανθρώπους που πιστεύουν στις άλλες θρησκείες, γιατί, όπως είπα, η θρησκεία σαν κοινωνικό φαινόμενο για μένα, μετά, άρχισε να αποτελεί πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. 

Ok. Εσύ, όπως είπες, ρε παιδί μου, στο λύκειο ήσουνα άθεος, ας το πούμε...

Ναι, ναι.

...και κατέληξες, ξέρω γω, πιστεύεις πλέον. Να σε ρωτήσω αν υπάρχει διαφορά πλέον στην αντίληψή σου όσον αφορά κάποια πράγματα και μια πιο ουσιαστική διαφορά στην καθημερινότητά σου, οτιδήποτε.

Ναι, σίγουρα υπάρχει διαφορά στον τρόπο σκέψης μου. Άλλωστε, όπως είπα, όταν ήμουνα, ας το πούμε, μικρότερος και άθεος, δεν τα είχα ψάξει τόσο πολύ τα πράματα, είτε φιλοσοφικά ήταν είτε θρησκευτικά. Η διαφορά πλέον είναι ότι, έχοντας διαβάσει πράματα, έχω βρει πράγματα που με καλύπτουν, που νιώθω ότι με συμπληρώνουνε στη θρησκεία και νομίζω ότι η ύπαρξη του Θεού είναι κάτι το οποίο συμπληρώνει, με συμπληρώνει εμένα, με κάνει να νιώθω καλά. Με κάνει να νιώθω ότι έχω κάποιον που με ακούει και με βλέπει, με κάνει να νιώθω ωραία αυτό και με κάνει να νιώθω ασφάλεια.

Ok. 

Δεν ξέρω αν έχω γίνει καλύτερος άνθρωπος ή όχι προς τον πλησίον μου, για να 'μαι ειλικρινής, εύχομαι να 'χω γίνει όμως. 

Η μεγαλύτερη διαφορά δηλαδή, πιστεύεις... βασικά αυτό που νιώθεις είναι ότι... νιώθεις καλύτερα επειδή ξέρεις ότι υπάρχει κάποιος που σ' ακούει, ας πούμε, αν κατάλαβα καλά.

Νιώθω... νιώθω καλύτερα, γιατί, όταν άρχισαν να υπάρχουνε οι υπαρξιακές μου ανησυχίες, ναι μεν δεν έψαχνα ποτέ για το νόημα της ζωής, αλλά πάντα έψαχνα, για το τι υπάρχει, για ποιο λόγο... εντάξει, ίσως και για ποιο λόγο είμαστε εδώ, όχι απαραίτητα όμως ότι δεχόμουνα κι ότι θα υπάρχει και ένας λόγος που είμαστε εδώ. Παρ' όλα αυτά, όταν άρχισαν να υπάρχουν αυτές οι ανησυχίες, διαπίστωσα ότι η απάντηση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης με κάλυπτε εμένα σ' ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Αν όχι σ' ένα 100%, ακόμα έχω τις αμφιβολίες μου, άνθρωπος είμαι κι εγώ, αλλά σ' ένα πολύ μεγάλο ποσοστό με καλύπτουνε. Όμως υπάρχουνε και άλλα πράγματα που νεότερος δεν είχα διαβάσει, τώρα πλέον ξέρω, γνωρίζω, και για φιλοσοφία έχω διαβάσει και για Πλάτωνα και για αρχαία ελληνική φιλοσοφία και για... και για ουμανισμό, δηλαδή για... Αναγέννηση έχω διαβάσει, ανακάλυψα τον Camus και σε μια ηλικία, με το παράλογο, που αντιπαραβάλλει το παράλογο ως απάντηση στο νόημα της ζωής, όλα αυτά είναι πολύ ωραία και νιώθω τυχερός που τα έχω διαβάσει. Σίγουρα δε με καλύπτουνε όσο με καλύπτει η χριστιανική πίστη, αλλά μπορώ και παίρνω πολλά πράγματα από τη φιλοσοφία, είτε του Camus είτε άλλων.

Ναι. Ok. 

Σίγουρα όμως η ορθόδοξη πίστη μού δίνει απαντήσεις πιο πλήρεις από... στα ερωτήματα που κάποτε έθετα.

Για πες ένα παράδειγμα με... Διαβάζοντας κι άλλες θρησκείες, ας πούμε, θα 'χεις βρει κάποια στοιχεία που μπορεί να είναι κοινά, τι είναι αυτό που σε κάνει να νιώθεις πιο κοντά στο χριστιανισμό και στην ορθόδοξη πίστη, ας πούμε;

Σίγουρα, μόνο και μόνο η ύπαρξη του Θεού, που δεν είναι βέβαια χαρακτηριστικό μόνο της χριστιανικής, της ορθόδοξης πίστης, αλλά μόνο και μόνο αυτό είναι κάτι που με κάνει να νιώθω ασφάλεια, ας το πούμε. Από την άλλη όμως και κάτι που δεν ξέρω αν υπάρχει και σ' όλες τις θρησκείες, σε κάποιες υπάρχει, σε κάποιες όχι, το γεγονός ότι έχει τη δυνατότητα ο άνθρωπος να φτάσει το Θεό, τη θέωση αυτή, που λέμε, την ολοκλήρωση, την επικοινωνία με το Θεό, είναι κάτι που... που με ιντριγκάρει, μ' αρέσει και μου δίνει μια... ας το πούμε, κι έναν απώτερο σκοπό κάποια στιγμή να... αν μπορέσω, να το κάνω, ας πούμε. Νομίζω ότι αυτό, η δυνατότητα να έρθω σε επαφή με το Θεό, όχι όμως για λόγους ότι για να γίνω κι εγώ θεός, όχι, όχι. Πρώτα απ' όλα, βλέποντας τον Θεό σαν κάτι αγνό, σαν, όπως λέμε, αγάπη, να μπορέσω κι εγώ να ακτινοβολώ, ας το πούμε, αγάπη, όσο αστείο ή περίεργο να φαίνεται. Κάπως έτσι το σκέφτομαι.

Ok. Η λογική, πιστεύεις, είναι αντίθετη με την πίστη;

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, εγώ θεωρώ ότι η πίστη συμπληρώνει τη λογική, όταν σταματάει η λογική... βέβαια, εντάξει, είναι κλισέ αυτό σίγουρα και ακούγεται, αλλά μ' αρέσει εμένα αυτό σαν... σαν κατάσταση, η πίστη είναι κάτι που συμπληρώνει τη λογική. Δεν θεωρώ ότι είναι κάτι αντίθετα μεταξύ τους, παρά μόνο το ένα συμπληρώνει το άλλο. 

Ok. Πώς μπορεί να συμπληρώνει η πίστη τη λογική, πιστεύεις;

Γιατί θεωρώ ότι... αν και δε μ' αρέσει να το ονοματίζω έτσι, το μεταφυσικό, όπως λέμε, δε μ' αρέσει καθόλου ο όρος, αλλά θα το χρησιμοποιήσω για χάριν της συνεννόησης, δεν μπορεί να προσεγγίσει την αιτιολογική. Και αυτό το εννοώ ότι δεν μπορεί να προσεγγίσει με λογικά επιχειρήματα. Μπορεί όμως να προσεγγιστεί με κάτι υπερβατικό, με κάτι θεϊκό, με τη θεολογία. Οπότε λοιπόν η θεολογία θα έρθει και εκεί που η λογική μπορεί να έχει τα όρια, η θεολογία θα ανακάμψει αυτά τα όρια και έτσι θα μπορέσει να... ας το πούμε, να συμπληρωθεί η λογική, η οποία λογική εγώ την δέχομαι σαν κάτι, ας το πούμε, με όρια. Ενώ τη θεολογία, την πίστη, το Θεό, δεν θεωρώ ότι υπάρχουν όρια σε αυτό. Οπότε, σαν μια συμπλήρωση της... πώς λέμε, πεπερασμένης λογικής, θεωρώ σαν μια συμπλήρωση αυτής έτσι έρχεται η πίστη, έτσι έρχεται η θεολογία, έτσι έρχεται το θαύμα, έτσι έρχεται ο Θεός, αυτό. 

Ok. Διαβάζοντας και, τέλος πάντων, στα τελευταία χρόνια, που ασχολήθηκες και πιο εντατικά, τι έχεις στο μυαλό σου, ότι υπάρχει περίπτωση να πας επαγγελματικά... δεν ξέρω και τι επιλογές έχεις αρχικά μέσα στη σχολή;

Θα σου πω.

Ok. 

Κύρια επιλογή –μη νομίζεις ότι το έχω ψάξει κι εγώ τοσο πολύ– θα αναφέρω και πάνω σ' αυτό ότι ήθελα από την πρώτη στιγμή που πήγα, ήθελα να την τελειώσω τη σχολή. Στην αρχή ήθελα να την τελειώσω, γιατί έλεγα ότι θα γίνω ψυχολόγος μετά. Μετά ήθελα να την τελειώσω, για να δω τι θα κάνω τελικά. Μετά απλά ήθελα να την τελειώσω. Ήταν ένας στόχος για μένα να τελειώσω αυτή τη σχολή. Μέσω λοιπόν της ενασχόλησης αυτής, έτσι με κέρδισε και η θρησκεία αλλά και η σχολή σαν ίδια. Μου άρεσε... Τα τελευταία χρόνια λοιπόν, που ασχολήθηκα με τη σχολή, άρχισε να με ενδιαφέρει και το αντικείμενο, όπως είπα, και η πίστη αυτή, έγινα, όπως είπα, ορθόδοξος χριστιανός, αλλά, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, όσο τόσο... όσο μου άρεσε, άλλο τόσο δεν ήθελα να το δω επαγγελματικά αυτό. Οι επιλογές ήτανε μετρημένες, από την Θεολογική Σχολή βγαίνεις στην ουσία θεολόγος, δηλαδή καθηγητής γυμνασίου-λυκείου που διδάσκει θρησκευτικά.

Ναι.

Εμένα αυτή η επαγγελματική επιλογή, παρόλο που το αντικείμενο μου άρεσε, θεωρώ, θεωρούσα ότι δε μου έκανε αυτό. Και δε μου έκανε, γιατί, ενώ το αγαπούσα, δεν ήθελα να το διδάξω, δεν έβλεπα τον εαυτό μου [01:30:00]να το διδάσκει αυτό. 

Ok. 

Οπότε η επαγγελματική αποκατάσταση για μένα, ας πούμε, στην ουσία τότε δεν υπήρχε καν, δηλαδή δεν σκεφτόμουνα ότι θα τελειώσω και θα πάω να δώσω, ώστε να περάσω κάπου παραμεθόριο ή να δώσω ΑΣΕΠ. Ήθελα απλά να την τελειώσω και μέσα από αυτό, την θέληση να την τελειώσω, στην ουσία με κέρδισε το αντικείμενο, χωρίς όμως να θέλω να δουλέψω πάνω σε αυτό. 

Ok, ok. Εντωμεταξύ εκείνη η περίοδος ήταν και οικονομική κρίση γενικά. Δεν ξέρω, πώς ήσουν εσύ βιοποριστικά και αν χρειάστηκε να δουλέψεις πιο πριν;...

Βεβαίως. Όπως ανέφερα, οι γονείς μου χωρίσανε όταν εγώ μπήκα στο πρώτο έτος, λίγο πριν μπω μάλλον, είχανε χωρίσει, οπότε, στην ουσία, τα φοιτητικά μου χρόνια στο σπίτι ήμουνα εγώ και η μητέρα μου. Η κρίση η αλήθεια είναι ότι τότε που γιγαντώθηκε μας χτύπησε πάρα πολύ, η μητέρα μου συνέχισε να έχει το μαγαζί που έχουμε ακόμα εκεί στον Ταύρο, αλλά πλέον δε δούλευε εκεί ο πατέρας μου, είχε φύγει απ' αυτό το μαγαζί, δεν είχε κάποια σχέση με το μαγαζί ούτε με εμάς, οπότε το μαγαζί, όσο η κρίση μεγάλωνε, η πελατεία όλο και μειωνότανε. Αυτό, σε συνδυασμό με τα ενοχικά... με το ενοχικό σύνδρομο που είχα εγώ σαν άνθρωπος, στο ότι απλά έβγαινα, δεν διάβαζα για τη σχολή μου, μ' έκανε να νιώσω μια πίεση, χωρίς να έχω όμως και την πίεση τόσο από τη μητέρα μου, πιο πολύ λόγω της δικής μου, ας το πούμε... πώς να το πω; Πιο πολύ σαν το δικό μου φιλότιμο, ότι ξέρεις κάτι; Εφόσον δεν ασχολείσαι με τη σχολή –γιατί τότε, ναι, γιατί άρχισα πολύ μετά να ασχολούμαι με τη σχολή, συγκεκριμένα όταν έφτασα στο έκτο έτος, στο πέμπτο, κάπου εκεί ήτανε– οπότε λοιπόν σ' εκείνη τη φάση της ζωής μου, λίγο μετά το τέταρτο έτος, είχα περάσει 4 χρόνια χωρίς να κάνω κάτι, στην ουσία μόνο βόλτες και τα σχετικά μιας φοιτητικής ζωής, χωρίς διάβασμα, οπότε εκεί ένιωσα την ανάγκη ότι έπρεπε να πιάσω κι εγώ μια δουλειά. 

Ναι.

Έτσι λοιπόν, μας χτύπησε οικονομικά η κρίση και, σε συνδυασμό της κρίσης μαζί με το δικό μου, ας το πούμε, φιλότιμο και ενοχικό σύνδρομο, με έκανε να πιάσω δουλειά στο τέλος του τετάρτου έτους. 

Ok. Πού;

Η πρώτη μου δουλειά ήτανε σ' ένα ίντερνετ καφέ στο κέντρο της Αθήνας. Πήγα σ' αυτή τη δουλειά μέσω ενός φίλου, ο οποίος γνώριζε... είχε φίλο τον... είχε, τέλος πάντων, αυτός ο φίλος μου από τη σχολή είχε παιδικό φίλο τον γιο του ιδιοκτήτη αυτού του ίντερνετ καφέ, οπότε μέσω αυτής της παρέας, ας το πούμε, μέσω της γνωριμίας αυτής, εγώ σαν πρώτη μου δουλειά πήγα στο ίντερνετ καφέ αυτό στο κέντρο της Αθήνας.

Και πώς κύλησε; Τι έκανες;

Στο συγκεκριμένο ίντερνετ καφέ κάθισα ενάμιση χρόνο. Η δουλειά θεωρώ ότι για πρώτη δουλειά ενός ανθρώπου ήταν αρκετά σκληρή. Το πόστο μου ήτανε να είμαι υπάλληλος στην ουσία εκεί, όχι ταμείο όμως, να είμαι υπεύθυνος για όλες τις δουλειές που μπορούν, που μπορεί να προκύψουν σ' ένα ίντερνετ καφέ. Να σημειώσω βέβαια ότι το ίντερνετ καφέ αυτό, εκτός του ότι ήτανε αρκετά μεγάλο σε χωρητικότητα, σε τετραγωνικά μέτρα, από πάνω ακριβώς είχε και μπιλιάρδα, το ίδιο μαγαζί. Είχε τέσσερα μπιλιάρδα από πάνω. Οπότε λοιπόν το δικό μου πόστο είχε πάρα πολλά... και πάρα πολλές ευθύνες. Έπρεπε να σερβίρω στους πελάτες, σε καθε πελάτη δηλαδή που έμπαινε μέσα να κάτσει σ' έναν υπολογιστή εμένα δουλειά μου ήταν να του σερβίρω, να του πάω ένα νερό και να του πάρω κάποια παραγγελία, αν ήθελε να παραγγείλει κάτι. Το ένα μου πόστο ήταν αυτό. Το δεύτερό μου πόστο ήτανε στον... όπως λέμε, στον μπουφέ, να φτιάξω εγώ δηλαδή τον καφέ, που ήταν ίντερνετ καφέ, είχε όλους τους... όλα τα είδη καφέ το μαγαζί το συκεκριμένο, οπότε έφτιαχνα εγώ φραπέ, έφτιαχνα ελληνικούς, έφτιαχνα φρέντο, καπουτσίνο κι όλα τα σχετικά, στην ουσία, όπως λέμε, μπουφετζής. Αποκεί και πέρα, άλλα πόστα, το άλλο μου πόστο ήτανε να συντηρώ τους υπολογιστές, δηλαδή να τους κλείνω, να κοιτάω τι πρόβλημα μπορεί να προκύψει όταν κάθεται κάποιος πελάτης εκεί, βεβαίως να έχω τον νου μου, επειδή ήταν στο κέντρο της Αθήνας, να βλέπω ποιος μπαίνει, αν αυτός που βγαίνει έχει πληρώσει, αν είναι κάποιος περίεργος που μπορεί να 'χει μπει, βεβαίως να έχω και τον νου μου πάνω, στα μπιλιάρδα, γιατί μπαίναν πελάτες και θέλαν απλά να παίξουν μπιλιάρδο και όχι να κάτσουν σε υπολογιστή. Όπως καταλαβαίνουμε, εγώ το έτρεχα το όλο το μαγαζί, μόνο που το... το μόνο που έκανε το αφεντικό ήταν να κάθεται στο ταμείο και να εισπράττει το ανάλογο ποσό που είχε να πληρώσει ο κάθε πελάτης. 

Ok. Μιας και, εντάξει, το ίντερνετ είχε μπει στα περισσότερα σπίτια αυτή την περίοδο...

Ναι. Ναι, ναι, ναι.

...είχε κόσμο;

Η αλήθεια είναι ότι όταν εγώ έπιασα δουλειά, το οποίο ήτανε το 2013, αν δεν απατώμαι, έχουν περάσει 7 χρόνια από τότε, το 2013 λοιπόν το ίντερνετ είχε μπει για τα καλά στα σπίτια των ανθρώπων, στα νοικοκυριά. Νομίζω ότι, συγκριτικά με το πώς είχα ζήσει εγώ τα ίντερνετ καφέ όταν πήγαινα στο γυμνάσιο και λίγο στο λύκειο, δεν είχε τόσο κόσμο, όχι, όχι. Ίσα ίσα που τότε είχε χτυπήσει και η κρίση, όπως είπαμε, η πελατεία δεν ήταν μεγάλη, παρ' όλα αυτά, επειδή ήταν όμως και γνωστό μαγαζί στο κέντρο της Αθήνας, δεν μπορώ να πω ότι δεν είχε και κόσμο. Θα έλεγα ότι είχε... είχε, ας πούμε, κάποιες... σταθερούς θαμώνες, έτσι;

Ok.

Κάποιοι περίεργοι, κάποιοι όχι... ναι. Είχε πελατεία το μαγαζί, αλλά δεν μπορείς να πεις ότι έσφυζε από κόσμο. Παρ' όλα αυτά, κουραζόμουνα πάρα πολύ, γιατί έπρεπε να είμαι συνέχεια όρθιος με όλα αυτά τα πόστα που ανέφερα. 

Ναι. Ok. Είχες κάποια προβλήματα που μπορεί να θυμάσαι με συγκεκριμένους πελάτες;...

Η περιοχή, όπως ανέφερα, ήτανε στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στην Ομόνοια, κοντά στην Ομόνοια. Όπως καταλαβαίνουμε, εκεί... εντάξει, δε θέλω να είμαι και υπερβολικός, αλλά εκεί γύρω απ' την Ομόνοια μπορεί να συναντήσει κανείς κάθε λογής άνθρωπο, χωρίς έτσι να κρίνω κάτι. Είχαμε πολλά περιστατικά, η αλήθεια είναι, περίεργα εκεί. Μπορώ να θυμηθώ κάποια, σίγουρα. Θυμάμαι ότι είχαμε αρκετούς τρανσέξουαλ πελάτες, οι οποίοι μπορεί να κάνανε... να συνομιλούσανε στις κά... Δεν ήταν πρόβλημα αυτό, απλά θυμάμαι ότι μου 'κανε εντύπωση σαν ένας άνθρωπος που δούλευε πρώτη φορά στη ζωή του. Θυμάμαι ότι είχαμε αρκετούς τρανσέξουαλ πελάτες που τσατάρανε, κάνανε στην κάμερα, μιλάγανε και στην κάμερα, όχι κάτι πονηρό, αλλά θυμάμαι ότι το κάνανε πολύ αυτό. Θυμάμαι ότι πολλοί πελάτες δεν τα πήγαιναν καλά με τη... με τους κανόνες υγιεινής, ας το πούμε. Θυμάμαι ότι είχαμε πολλούς που φαίνονται να κάνουνε ναρκωτικές ουσίες πέραν από τα απλά τσιγάρα, που λέμε, ναι, σίγουρα ήτανε... θυμάμαι να έχουμε αρκετούς χρήστες ναρκωτικών. Και μάλιστα κάποιοι κάνανε και μέσα στο μαγαζί, για μένα ήταν αυτό πρόβλημα, γιατί ήταν στη βάρδιά μου κι έπρεπε να τους διώχνω. Φυσικά δεν κάνανε πρέζα, ας το πούμε έτσι, απλά πολλοί μπορεί να μπαίνανε και να ανάβανε τσιγαριλίκια, όπως λέμε. Και δουλειά μου εμένα ήτανε ή να τους διώχνω ή να τους κάνω να το σβήνουνε. Αυτά τα αναφέρω πιο πολύ γιατί για έναν άνθρωπο που δεν είχε ξαναδουλέψει στη ζωή του ποτέ και ο[01:40:00] οποίος ήτανε τότε είκοσι ενός ή είκοσι δύο ετών, ήταν ένα μεγάλο σοκ, η αλήθεια είναι, αυτή η δουλειά. Θυμάμαι να έχουμε και αρκετές ιερόδουλες, που ξέραμε ότι μπαίνανε για να κανονίσουνε μέσω ίντερνετ τα... τα ραντεβού τους, ας το πούμε. Και είχαμε και περιπτώσεις ανθρώπων που καταλάβαινες ότι... ότι το μυαλό τους, ας το πούμε, ή η ψυχολογία τους μάλλον δεν ήταν και τόσο καλή. 

Έχεις κάποιο παράδειγμα;

Θυμάμαι ανθρώπους να μιλάνε μόνοι τους, να κάθονται στον υπολογιστή χωρίς να μιλάνε σε κάποιον, αλλά να μιλάνε μόνοι τους. Θυμάμαι ανθρώπους που μπαίνανε σε πορνογραφικά sites, το οποίο, ok, δεν είναι κάτι, αλλά να το κάνεις σ' ένα δημόσιο χώρο, αυτό μου φαινόταν κάπως περίεργο. Ένας τύπος λοιπόν που θυμάμαι, ο οποίος μου 'χε κάνει τρομερή εντύπωση τότε που δούλευα, ήταν ένας που ερχότανε κατά περιόδους καθημερινά, δεν ερχόταν καθημερινά, αλλά ήταν περίοδοι που μπορεί να ερχότανε κάθε μέρα. Και μετά μπορεί να εξαφανιζόταν για δύο τρεις μήνες ή για ένα μήνα. Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος είχε μανία με τα τρακτέρ, με τα τρακτέρ και με τα φορτηγά. Ήθελε λοιπόν να εκτυπώνουμε, να πατάμε print screen και να εκτυπώνουμε από ταινίες, από ντοκουμέντα, ξέρω γω, ιστορικά, από ρεπορτάζ, από ιστοσελίδες με εικόνες, ήθελε να εκτυπώνουμε, είτε να κατεβάζουμε και να εκτυπώνουμε είτε να πατάμε print screen σε συγκεκριμένες σεκάνς και να εκτυπώνουμε συγκεκριμένα φορτηγά. Μου έκανε εντύπωση λοιπόν, γιατί τις φορές που θα ερχότανε ήθελε πάντα τα ίδια φορτηγά να εκτυπώνει, ζήταγε δηλαδή να εκτυπώνει τα ίδια φορτηγά κάθε μα κάθε φορά. Είχε τρομερές γνώσεις όμως πάνω σ' αυτά τα φορτηγά, δηλαδή ήξερε κάθε ένα φορτηγό τι μάρκα ήτανε και τι χρονιάς ήτανε, ήξερε τα πάντα σχεδόν γι' αυτά τα φορτηγά, και μάλιστα ήξερε, επειδή του άρεσαν πολύ και τα πυροσβεστικά, ήξερε κάθε πυροσβεστικό σώμα των νησιών μας, κάθε νησιών τι φορτηγά και τι μάρκες είχε. Ήξερε, τόσα πολλά ήξερε. Ήθελε λοιπόν να εκτυπώνει αν όχι τα ίδια, παραπλήσια κάθε φορά, με αποτέλεσμα να φτάνουμε σε σημείο να κάθομαι εγώ αποπάνω του 2 ώρες, επειδή δεν είχε ιδέα από υπολογιστές, τίποτα...

Ηλικία;

Ο άνθρωπος αυτός ήτανε γύρω στα 40 με 45 χρονών.

Ok. 

Ο άνθρωπος αυτός δεν είχε καμία σχέση με υπολογιστές, οπότε, κάθε φορά που ερχότανε, εγώ έπρεπε να είμαι αποπάνω του συνέχεια, για να τον βοηθάω και να εκτυπώνω, παράλληλα όμως να εκτελώ και τις δουλειές, όλες αυτές τις δουλειές που ανέφερα, που ήταν και το πόστο μου, στην ουσία. 

Ναι.

Το περίεργο μ' αυτό λοιπόν ήταν ότι εκτυπώναμε σε κάθε βάρδια σχεδόν τα ίδια πράγματα, πολλές φορές λοιπόν στο τέλος της βάρδιας είτε θα τα εκτυπώναμε είτε αυτή τη δουλειά που 'χουμε κάνει κι έχουμε κατεβάσει 2 ώρες φωτογραφίες ήθελε να τις σβήσουμε, απλά σαν να μην έχουμε κάνει τίποτα. Ήθελε δηλαδή το φάκελο που είχα, που έφτιαχνα εγώ στη βάρδιά μου, που πάλευα 2 ώρες για να εκτυπώσω αυτά τα φορτηγά, στο τέλος ήθελε να τα διαγράφει, χωρίς να τα κάνει τίποτα. Αυτό ήταν το χειρότερο σενάριο, το χείριστο. Το καλό σενάριο, ας το πούμε, που για μένα δεν ήταν ιδιαίτερα καλό, αλλά ήτανε για το μαγαζί, ήταν ότι μπορεί να εκτύπωνε και τις 50, 100 φωτογραφίες, με αποτέλεσμα να πληρώνει κάθε φορά που έρχεται πενηντάευρα. Βέβαια, κάποιες φορές δεν πλήρωνε ούτε 5 ευρώ, γιατί δεν ήθελε τίποτα εν τέλει απ' αυτά που 'χαμε κατεβάσει ώστε να εκτυπώσουμε, αλλά άλλες φορές ερχόταν και στη βάρδια, στη βάρδιά μου, έδινε 40 ευρώ για εκτυπώσεις. 

Καλός πελάτης δηλαδή.

Ήταν ένας πελάτης που τα αφεντικά ήθελαν να έχω από κοντά, γιατί τις μέρες που ήθελε να εκτυπώσει και όντως έκανε, έδινε πολλά λεφτά.

Ok, ok. 

Αυτό που έμαθα γι' αυτόν μετά από κάποιο σημείο ήτανε ότι γύριζε σπίτι του και η μητέρα του έσκιζε αυτά τα φορτηγά, του τα έσκιζε ή, όπως είπα, 45 χρονών ήταν αυτός, ζούσε με τη μητέρα του, η μητέρα του ανακάλυπτε ότι είχε φύγει κι ότι είχε εκτυπώσει κι ότι είχε δώσει λεφτά για να εκτυπώσει και του τα έσκιζε. Με αποτέλεσμα γι' αυτό το λόγο να έρχεται και να τα ξαναεκτυπώνει. Και μάλιστα μάθαινα ότι κάποιες στιγμές, παλαιότερα, πριν πιάσω δουλειά, ερχόταν και η ίδια η μάνα του και έλεγε ότι... και παρακαλούσε μάλλον να μην τον δεχόμαστε, γιατί χαλάει πολλά λεφτά. Φυσικά αυτό δεν είχε γίνει δεκτό, ίσα ίσα που, κάθε φορά που ερχότανε, είχα την εντολή να είμαι συνέχεια αποπάνω του. Αυτό ήτανε λοιπόν κάτι κάπως θλιβερό που μου 'χει κάνει εντύπωση και μάλλον δε θα το ξεχάσω και ποτέ. Πραγματικά είχαμε πολλά περίεργα περιστατικά. Κάποια στιγμή μπήκε ένας και πήγε να κλέψει το κινητό μου, τώρα μου ήρθε αυτό, αλλά τον πρόλαβα στην πόρτα και του το πήρα πίσω. Γενικώς θεωρώ, κάνοντας μια σούμα, ότι ήταν ένα... μάλλον μια πολύ άγρια και σκληρή δουλειά για έναν άνθρωπο που δεν είχε ξαναδουλέψει ποτέ και ήταν είκοσι ενός, είκοσι δύο ετών.

Ok. Πόσο άντεξες;

Δούλεψα εκεί συνολικά ενάμιση χρόνο, τους πρώτους τρεις με τέσσερις μήνες δούλευα έξι φορές τη βδομάδα, στη συνέχεια όμως δούλευα περίπου τρεις με τέσσερις φορές τη βδομάδα, συμπληρώναμε τις βάρδιες μ' έναν άλλον, μ' ένα άλλο παιδί, που δούλευε κι εκείνο, οπότε μπορεί να 'κανα εγώ τρεις μέρες και να δούλευε αυτός τέσσερις. Οπότε κάπως έτσι ήτανε. 

Ok. 

Κάθισα εκεί ενάμιση χρόνο, επέστρεψα μετά... μάλλον αυτό θα το πω μετά. Κάθισα εκεί ενάμιση χρόνο και εκεί ήταν που πήρα την απόφαση να σταματήσω τη δουλειά και να επικεντρωθώ στη σχολή μου, έτσι ώστε να την τελειώσω. Είχα πια φτάσει έκτο έτος; Σίγουρα. Και εκεί ήταν που πήρα την απόφαση ότι καλό θα ήτανε, παρόλο που οικονομικά αυτό δε θα μου άρεσε, καλό θα ήταν να σταματήσω τη δουλειά και να επικεντρωθώ για λίγο καιρό στη σχολή, έτσι ώστε να την τελειώσω. 

Ναι. Ωραία. Και άρα παραιτείσαι, στην ουσία...

Παραιτήθηκα.

Ξεκινάει πάλι η ενασχόληση με τη σχολή πιο εντατική.

Ξεκινάει η ενασχόληση με την σχολή, με σκοπό, όπως είπα, να την ολοκληρώσω, να τελειώσω τις σπουδές μου. Το θέμα είναι όμως ότι η όλη αυτή η πίεση που μου 'χε δημιουργηθεί από τη δουλειά αλλά και η όλη η πίεση που αισθανόμουν μέσα μου για να τελειώσω τη σχολή μού δημιούργησε ένα τρομερό άγχος, το οποίο, αν θυμάμαι καλά, περίπου για τρεις μήνες ήτανε αβάσταχτο αυτό το άγχος. Θυμάμαι δηλαδή την πρώτη εξεταστική με την οποία ασχολήθηκα μετά από χρόνια, όπου ήθελα να περάσω πολλά μαθήματα, θυμάμαι να έχω από το πρωί έως το βράδυ και για περίπου διάστημα ενός, δύο, ίσως και παραπάνω από δύο μήνες, να έχω ένα πλάκωμα στο στήθος. Αυτό το πλάκωμα στο στήθος ήταν ένα πολύ προχωρημένο άγχος που είχα, ένα άγχος σε μεγάλα... σε υψηλά επίπεδα και το οποίο προερχότανε, θεωρώ, όπως είπα, από ό,τι είχα περάσει και από το γεγονός ότι δεν ένιωθα καλά με το να μην έχω τελειώσει τη σχολή μου, αυτή την πίεση που είχα για να τελειώσω αυτή τη σχολή, ας το πούμε.

Ναι.

Οπότε, στην ουσία, το άγχος αυτό, όταν ήρθε η πρώτη εξεταστική, έγινε αβάσταχτο. Ναι μεν πήγε καλά η εξεταστική, αλλά αυτό το άγχος πραγματικά μου στοίχισε σ' εκείνη την εξεταστική, και μάλιστα δεν πέρασε όταν τελείωσε η εξεταστική. 

Ok. 

Αυτό το άγχος λοιπόν συνέχισε να υπάρχει, μέχρι που είπα ότι κάτι έχω πάθει, ότι έχω τρελαθεί. Δηλαδή θυμάμαι ότι το βάρος στο στήθος μου κι αυτή η δύσπνοια που είχα, ας το πούμε, είχε γίνει τόσο κομμάτι της ζωής μου εκείνων των μηνών, που θεωρούσα ότι κι εγώ τρελάθηκα εν τέλει, ότι μάλλον αρχίζω και τρελαίνομαι. Έτσι, απευθύνθηκα σ' έναν ειδικό γιατρό, ο οποίος [01:50:00]με τα διάφορα τεστ που κάναμε διέγνωσε σ' εμένα μεικτή αγχώδη και καταθλιπτική διαταραχή. Και η αλήθεια ήτανε ότι, πέραν του άγχους, είχα μεγάλη, ας το πούμε, είχα κατάθλιψη, δεν είχα καθόλου όρεξη να κάνω τίποτα.

Δηλαδή στην ουσία, ας το πούμε, αν υπάρχουν κάποια συμπτώματα, ήτανε ότι κλεινόσουνα σπίτι, άγχος;... Μπορείς να μου πεις λίγο πώς ένιωθες πιο συγκεκριμένα;

Βεβαίως. Το άγχος αυτό είχε σωματικοποιηθεί, ένιωθα τρέμουλα στα χέρια, στα πόδια, και νομίζω ότι στις χειρότερες φάσεις μου είχα πάθει και δύο κρίσεις πανικού. Το οποίο άγχος, μετά από κάποια στιγμή όμως, σταμάτησε, αλλά –αυτό βέβαια πριν πάω στο γιατρό– είχε μείνει αυτή η κατάθλιψη, δηλαδή δεν είχα όρεξη να κάνω τίποτα, δεν έβρισκα κανένα λόγο να βγω έξω, δεν είχα κανένα λόγο να είμαι χαρούμενος, δεν είχα καθόλου όρεξη, δεν είχα όρεξη να σηκωθώ απ' το κρεβάτι. Και όλα αυτά με οδήγησαν, όπως είπα, στο γιατρό, ο οποίος ο γιατρός μού έγραψε μια φαρμακευτική αγωγή και μου συνέστησε να τον παρακολουθώ, να πηγαίνω να κάνω συνεδρίες, ώστε να γίνουν καλύτερα... ώστε να γίνω καλύτερα. 

Ναι. Και πώς πήγε;

Η αλήθεια είναι ότι με τα φάρμακα που μου έγραψε, μετά από κάποιο καιρό άρχισα να νιώθω καλύτερα. Το άγχος ελαχιστοποιήθηκε, αν μπορώ να πω ότι δεν, ok, αν δεν εξαφανίστηκε, τουλάχιστον είχε... ήταν πάρα πολύ μικρό. Με την κατάθλιψη όμως δυσκολεύτηκα πάρα πολύ τους πρώτους μήνες, παρ' όλη τη φαρμακευτική αγωγή, έβλεπα ότι δεν είχα κάποια βελτίωση. Μετά όμως από περίπου δύο τρεις μήνες καινούριας, ας το πούμε, φαρμακευτικής αγωγής, είδα ότι πήγαιναν όλα καλύτερα. Σιγά σιγά άρχισα να αποκτώ παραπάνω αυτοπεποίθηση, παραπάνω όρεξη να κάνω πράγματα, δεν τα έβλεπα όλα σκούρα, έβλεπα ότι υπάρχει και μια ελπίδα, ας πούμε, και για μένα, όλα αυτά δηλαδή που... τα άσχημα που ένιωθα κατά την κατάθλιψη άρχισαν σιγά σιγά να μειώνονται. 

Ναι. Πέρα απ' την φαρμακευτική αγωγή υπήρχε και ψυχοθεραπεία; Δηλαδή είχες και συνεδρίες που συζητούσες ή ήτανε καθαρά;...

Ξεκίνησα με τις συνεδρίες, αλλά, επειδή είχα σταματήσει τη δουλειά, μετά από ένα σημείο δεν μπορούσα να τις καλύψω οικονομικά. Οπότε επέλεξα να ακολουθήσω μόνο τη φαρμακευτική αγωγή και σταμάτησα τις συνεδρίες. 

Η φαρμακευτική σε... για τη φαρμακευτική σε καλύπτει κάποιο ταμείο;...

Τότε δε με κάλυπτε.

Τα πλήρωνες δηλαδή;

Τα πλήρωνα όλα από την τσέπη μου, όλα, οι γιατροί... συγγνώμη, ο γιατρός κι όλα τα φάρμακα ήτανε από την τσέπη μου όλα, από τα λεφτά που είχα βγάλει από τη δουλειά μου, από την προηγούμενη δουλειά. Όλα. Δε ζήτησα ποτέ απ' τη μητέρα μου χρήματα, ούτε για να πάω στο γιατρό ούτε για να πάρω τα φάρμακά μου.

Ok. Και τα φάρμακα ήτανε καθημερινά, φαντάζομαι;

Πρώτα ήτανε ένα φάρμακο καθημερινό, κάθε πρωί. Στη συνέχεια, επειδή είδαμε ότι δε μας κάλυπτε αυτό, προσθέσαμε και δεύτερο το βράδυ.

Ναι.

Όταν προστέθηκε το δεύτερο, άρχισαν να πηγαίνουν πολύ καλά τα πράγματα. 

Ναι. Ok. 

Και σιγά σιγά το ξεπέρναγα και άρχισα να αισθάνομαι ότι μπορώ να πατήσω και πάλι στα πόδια μου.

Ναι. Είχες διακόψει καθόλου την αγωγή και είδες και διαφορά; Δηλαδή ήτανε δύσκολο;

Όσο να 'ναι, το γεγονός του να παίρνεις ψυχοφάρμακα... ας το πούμε ψυχοφάρμακα, είναι ένας κακός όρος, αλλά είναι έτσι αυτά... έτσι ονομάζονται αυτά τα φάρμακα, δε μου άρεσε που βασιζόμουνα μόνο σ' αυτά, ήθελα να κάνω ψυχοθεραπεία, αλλά, όπως σου είπα, δεν μπορούσα. Μετά από ένα σημείο λοιπόν και νιώθοντας καλά, αποφάσισα μόνος μου να τα κόψω, οπότε μείωσα κατά πολύ την δόση του πρωινού χαπιού που έπαιρνα. Δεν μπορούσα να μειώσω, δεν ήθελα να μειώσω καθόλου το βραδινό χάπι, γιατί το βραδινό χάπι μού έδινε... μου έδινε υπνηλία και μπορούσα να κοιμάμαι άνετα, ήταν ένα μεγάλο μου πρόβλημα οι αϋπνίες. Όταν πέρασα το μεγάλο μου άγχος, θυμάμαι να περνάω ενάμιση, δυο μήνες να κοιμάμαι τρεις ώρες μάξιμουμ κάθε βράδυ. Οπότε, όταν αποφάσισα μόνος μου να κόψω λοιπόν τα χάπια, δεν μπορούσα να κόψω το βραδινό χάπι που μου έδινε υπνηλία, γι' αυτό έκοψα το πρωινό. Κόβοντας όμως το πρωινό χάπι, μάλλον δεν το έκοψα, ελαττώνοντας το πρωινό χάπι, η κατάσταση της ψυχολογίας μου σιγά σιγά άρχισε να επιδεινώνεται. 

Και αποφάσισες μετά να επαναφέρεις τη... το χάπι που έκοψες;

Έκοψα το χάπι σε μια περίοδο που ακόμα δεν είχα τελειώσει την σχολή, αλλά ήμουνα στα τελειώματα, δηλαδή μου μένανε πολύ λίγα μαθήματα. Και ήταν τότε που αποφάσισα να το κόψω. Να σημειώσω λοιπόν ότι εγώ συνέχισα την φαρμακευτική αγωγή για καιρό, αλλά σταμάτησα να βλέπω τον γιατρό, γιατί δεν είχα χρήματα. Οπότε, κάποια στιγμή λοιπόν, όπως είπα, και προς το τέλος, ας το πούμε, προς το τέλος της θεολογικής σχολής, όταν πια είχα περάσει αρκετά μαθήματα και μέναν λίγα, αποφάσισα μόνος μου, χωρίς να συμβουλευθώ το γιατρό, γιατί, όπως είπα, είχα σταματήσει, να μειώσω τη δόση του πρωινού χαπιού. Το ξεκίνησα, μειώνω τη δόση του πρωινού χαπιού και σιγά σιγά η ψυχολογία μου άρχισε να χειροτερεύει. Παρ' όλα αυτά, μέσα σ' αυτή την περίοδο, πρόλαβα και τελείωσα τη σχολή. Την τελείωσα, αποφοίτησα, νομίζω, γύρω στο 7 ήταν ο βαθμός μου, άρχισα να έχω κάποιες ασχολίες, να παρακολουθώ κάποια μαθήματα, ας το πούμε, δραματικής... αυτοσχεδιασμού δραματικού... τέλος πάντων, ηθοποιίας, ας το πούμε. Καθαρά, απλά για το χόμπι, δεν είχα κάποια σχέση. Και θυμάμαι κιόλας εκείνη την περίοδο έκανα και κάποια σεμινάρια στο... ήταν τα σεμινάρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, «Κωστής Παλαμάς» ήταν ο οργανισμός και παρακολούθησα πολύ ωραία πράγματα εκείνη την περίοδο, μιας που πιάσαμε εκείνη την περίοδο. Πολιτιστική διαχείριση, φιλοσοφία θεάτρου, θρησκευτικός τουρισμός, που με ενδιέφερε, που ήταν, τέλος πάντων, σε σχέση με τη σχολή μου. Εκείνη την περίοδο λοιπόν, εκείνη η περίοδος είναι που έχω στην ουσία αποφοιτήσει από την θεολογική, έχω αποφασίσει να μειώσω τη δόση των χαπιών από μόνος μου κι αρχίζει σιγά σιγά αυτό να έχει αντίκτυπο στην ψυχολογία μου. Ναι μεν ξεκίνησα να έχω αυτές τις ασχολίες που ανέφερα, να τελειώσω τη σχολή μου 100% και να παρακολουθώ είτε αυτά τα σεμινάρια είτε αυτά που έκανα με τη δραματική, ας το πούμε, με το θέατρο, αλλά όλη αυτή η μείωση, ας το πούμε, είχε σταδιακά αντίκτυπο όχι τόσο στο άγχος μου, αλλά στο... σ' αυτό που λέμε κατάθλιψη. Δηλαδή μετά από καιρό σταμάτησα να κάνω πράγματα, σταμάτησα να έχω ενδιαφέροντα... Να σημειώσω πρώτα απ' όλα ότι σ' αυτή την περίοδο που αναφέρω τώρα, η οποία ήταν ιδιαίτερα καρπερή, είχα ξεκινήσει να παρακολουθώ και μαθήματα στην Καλών Τεχνών της Αθήνας. Μ' ενδιέφερε, σιγά σιγά είχε αρχίσει να με ενδιαφέρει πιο πολύ η τέχνη, η αλήθεια είναι. Οπότε, λίγο πριν τελειώσω τη σχολή μου, τη θεολογική, και ανάμεσα στις σκέψεις του τι θα κάνω μετά, αν θα περάσω εν τέλει σε κάποια σχολή, όπως έλεγα, ψυχολογία, ανακάλυψα ότι υπάρχει το θεωρητικό τμήμα της [02:00:00]Καλών Τεχνών και το οποίο άρχισα να το παρακολουθώ εντατικά κιόλας για μια περίοδο, χωρίς να έχω τελειώσει τη σχολή μου, καθαρά και μόνο λόγω ενδιαφέροντος προς τέχνη και ιστορία της τέχνης, αλλά και φιλοσοφία της τέχνης, τι είναι τέχνη, τι δεν είναι τέχνη, μοντέρνα τέχνη, είναι η μοντέρνα τέχνη εν τέλει τέχνη; Τέλος πάντων, όλα αυτά με ενδιέφεραν, και ως ενδιαφέρον αλλά και ως ίσως ένας πιθανός στόχος κατατακτηρίων εξετάσεων, αφότου τελειώσω την Θεολογική Σχολή Αθηνών. Όταν σταμάτησα να πηγαίνω εκεί, ήτανε που σιγά σιγά άρχισε να έχει επίδραση και η μείωση των φαρμάκων, με αποτέλεσμα να μπω σε μια περίοδο πάλι κατά την οποία, ενώ η προηγούμενη περίοδος ήταν άμεσα καρπερή, ας το πούμε, βάσει ασχολιών, άρχισα να βαλτώνω, όπως λέμε. Ήταν η περίοδος που θεωρώ ότι η μείωση των χαπιών με είχε επηρεάσει κατά το μάξιμουμ και ήταν μια περίοδος όπου... κατά την οποία βαριόμουνα να διαβάσω για τις κατατακτήριες ή δεν είχα το κουράγιο να διαβάσω για τις κατατακτήριες, έχοντας πια τελειώσει την θεολογική σχολή, αλλά ήταν και μια επίσης πιεστική περίοδος, γιατί έπρεπε πάλι να πιάσω δουλειά, καθότι δεν ήμουν πλέον φοιτητής. 

Και μπήκες στην αναζήτηση εργασίας;

Αφότου αποφάσισα ότι βαριόμουνα, ότι δε θα κάτσω να διαβάσω για να περάσω στην Καλών Τεχνών, στο θεωρητικό της τμήμα, να σημειώσω, και όχι στο σχεδιαστικό, τέλος πάντων, γιατί μου άρεσε το θεωρητικό τμήμα, αφότου αποφάσισα ότι μάλλον δεν, κι είναι μια απόφαση που ακόμα, που ίσως έχω μετανιώσει, παρ' όλ' αυτά, ok, έχει γίνει, αποφάσισα να ασχοληθώ έμπρακτα με το να συντάξω το βιογραφικό μου και να αρχίσω σιγά σιγά να ψάχνω δουλειά, παρόλο που ήμουνα σε μια φάση, όπως είπα, που είχε αρχίσει πάρα πολύ να με επηρεάζει η μείωση των χαπιών και είχα βαλτώσει.

Ενώ έβλεπες ότι υπάρχει αυτή η αλλαγή πάλι στην ψυχολογία σου, ήθελες να μειώσεις τις δόσεις και να το κρατήσεις έτσι, έτσι ώστε να νιώθεις ότι δεν έχεις ανάγκη τόσο τα φάρμακα; Γιατί έβλεπες, φαντάζομαι, ότι υπάρχει κι επίδραση στην καθημερινότητά σου και πιεζόσουνα κιόλας, έπρεπε να δουλέψεις, να κάνεις...

Έβλεπα ότι με έχει επηρεάσει η μείωση των φαρμάκων, παρ' όλα αυτά, επειδή φοβόμουνα να... να ξανακάνω μόνος μου, χωρίς τη συμβουλή γιατρού, κάποια αλλαγή στα φάρμακα, δεν έκανα καμία αλλαγή, τα κράτησα μειωμένα, έτσι όπως αποφάσισα πως θα τα 'χω. Και... αυτό.

Ok. Και πας στην αναζήτηση εργασίας, κάνεις βιογραφικά;...

Συντάσσω το βιογραφικό μου, παίρνω συμβουλές από φίλους που ψάχναν και αυτοί δουλειά. Πολύ αγχωτική περίοδος για μένα και μάλλον, θα έλεγα, πολύ μουντή, μάλλον κυρίως λόγω κατάθλιψης. Και βέβαια άγχους, αλλά κυρίως λόγω κατάθλιψης, γιατί η μείωση των φαρμάκων με είχε ρίξει πάρα πολύ, είχα βαλτώσει. Δεν είχα τα λεφτά πλέον να πάω σ' έναν ειδικό, αλλά και μετά, που είχα και τα λεφτά, που θα πάμε στο... σ' αυτό, φοβόμουνα να κάνω την κίνηση να ξαναπάω να μιλήσω σ' έναν ειδικό. Οπότε αυτή η περίοδος λοιπόν, πριν βρω τη δουλειά, είναι μια περίοδος αγχωτική και με κατάθλιψη, χωρίς... και με όλο αυτό το άγχος και τις, ας το πούμε, απογοητεύσεις που μπορεί να έχει ένας νέος που ψάχνει δουλειά, που ψάχνει, ας πούμε, για πρώτη φορά δουλειά, έτσι, με βιογραφικό, βγαίνοντας δηλαδή στην αγορά εργασίας.

Πώς έψαχνες κυρίως;

Έψαχνα μέσω διαδικτύου, η αλήθεια είναι. Αν θυμάμαι, κάποια site όπως το... η «Χρυσή Ευκαιρία» σίγουρα, Jobfind ή... ήτανε αρκετά, ας το πούμε, Carriera.gr, τώρα μου 'ρθε κι αυτό. Έστελνα βιογραφικά δηλαδή μέσω ίντερνετ. 

Ναι. 

Παρ' όλ' αυτά έβλεπα ότι κανένας δε με καλούσε στη δουλειά από τις εταιρείες που έστελνα, παρά μόνο μία συγκεκριμένη εταιρεία-πυραμίδα, όπως τη λέμε. Και μάλιστα ήτανε τρομακτικό το γεγονός ότι, ενώ πολλές φορές δεν αναγραφότανε ότι η αγγελία αυτή αφορά την [...] εσύ έστελνες το βιογραφικό σου και σε παίρναν, χωρίς να αναγράφεται πουθενά ότι είναι εν τέλει από την εταιρεία αυτή. Και, θυμάμαι, ήταν πολύ μεγάλη απογοήτευση από μένα να χτυπάει το τηλέφωνο, να έχω εγώ το άγχος μου «Ωχ, θα είναι κάποιος εργοδότης υποψήφιος για να πάω για... για να πάω για συνέντευξη» και εν τέλει να ήταν [...] Θυμάμαι, μου είχε συμβεί τρεις με τέσσερις φορές. Με καλούσανε, χωρίς να ξέρω εγώ ότι έχω στείλει βιογραφικό. 

Ναι, ναι.

Ήτανε μεγάλη απογοήτευση για μένα και το λέω ειλικρινά. Ήτανε μεγάλος, ένιωθα μεγάλο θυμό γι' αυτό το πράγμα. Να στέλνω βιογραφικά, να μη με καλεί κανείς, κανείς όμως, να μη... να... και εν τέλει να με καλούνε μόνο, χωρίς να θέλω εγώ να με καλέσουν.

Ναι. Η οποία, στην ουσία, μπορείς να μας πεις λίγο τι κάνει, ας πούμε, γιατί δεν ήθελες;

Δεν ήθελα γιατί, έχοντας ακούσει ότι είναι μια εταιρεία-πυραμίδα και έχοντας ψάξει και λίγα πράγματα και έχοντας ακούσει και για αυτές τις εταιρείες, θεωρούσα ότι... Πρώτα απ' όλα ο τρόπος που δούλευε, ότι έπρεπε εγώ να αγοράσω τον εξοπλισμό μου και εν τέλει να τον πουλήσω εγώ ήταν κάτι που... πρώτα απ' όλα δεν είχα το budget να κάνω, να αγοράσω εγώ τον εξοπλισμό μου το... τα λεφτά για να αγοράσω αυτά που θέλανε και εν τέλει να τα πουλήσω. Και από τις διάφορες, αυτά που κοίταγα στο ίντερνετ, λέγαν ότι μάλλον πιο πολύ βγαίνεις χαμένος απ' αυτά παρά κερδισμένος.

Ναι.

Συν του ότι δε με ενέπνεε ιδιαίτερα να πουλάω καλλυντικά και προϊόντα βελτίωσης της ζωής. Δεν με έβλεπα εμένα να το κάνω αυτό.

Ok, ναι. Είχες κάτι που ήθελες συγκεκριμένο ή απλά έψαχνες ό,τι είναι πιο ανώδυνο, ας πούμε;

Ακριβώς όπως το 'πες, έψαχνα κάτι ανώδυνο σαν δεύτερη δουλειά, επειδή δεν είχα περάσει καλά στην πρώτη μου δουλειά, ήθελα να 'ναι... έψαχνα, ναι, δε λέω, έψαχνα να 'μαι κάπου γραμματέας. Δεν είχα, βέβαια, αυτή την προϋπηρεσία, αλλά έψαχνα, ας το πούμε, κάτι ασφαλές, κάτι safe, μια δουλειά γραφείου, ήτανε... αυτό έψαχνα, ήτανε μια δουλειά γραφείου. Αυτό ήθελα. Ένα... Φανταζόμουν τον εαυτό μου να πηγαίνει στο γραφείο, να έχει τις αρμοδιότητές του, κι όταν τελειώνει η βάρδια, να πηγαίνει σπίτι του και αυτό.

Ναι.

Να είναι κάτι ασφαλές με τις αρμοδιότητες τις ενδοεταιρικές, ας το πούμε, ή οτιδήποτε. Αυτό έψαχνα.

Ok. Εν τέλει;

Εν τέλει κι έχοντας στείλει σχετικά πολλά βιογραφικά, δεν είχα καμία απάντηση, μέχρι που είδα κάποια στιγμή μια αγγελία ότι «Μεγάλη τηλεφωνική εταιρεία ψάχνει υπαλλήλους για να στελεχώσει στην ουσία το call center της, δηλαδή την εξυπηρέτηση πελατών της». Κι έχοντας στον νου, ας το πούμε, ότι το αποφευκτέο, αυτό που πρέπει να αποφύγω είναι οι εξερχόμενες κλήσεις, δηλαδή ότι δεν ήθελα να πάω σε μια εταιρεία και να παίρνω τηλέφωνο στα σπίτια για να πουλήσω είτε προγράμματα του ΟΤΕ είτε ασφάλειες, οπότε, σκεφτόμενος αυτό, είπα ότι «Γιατί όχι; Να μπω σε μια εταιρεία στην οποία θα με παίρνουνε πελάτες τηλέφωνο για να τους εξυπηρετήσω;», φαινόταν αρκετά δελεαστικό.

Ναι.

Οπότε λοιπόν στέλνω σ' αυτή την αγγελία, ήτανε τρομερό το γεγονός ότι μετά από μια ώρα με κάλεσαν. Στην ουσία δεν έψαχνε η εταιρεία για εργαζόμενους, η... στην ουσία η outsourcing εταιρεία, η οποία είχε πελάτες, ήτανε η δουλειά, λοιπόν έψαχνε για εργαζομένους να στελεχώσουνε, δηλαδή να περάσει από συνέντευξη και να συμπληρώσει το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών. Οπότε εγώ... εμένα με καλέσανε από την [...] και στην [...] έδωσα τη συνέντευξή μου και εν τέλει υπάλληλος της [...] [02:10:00]έγινα.

Ok. Έχουμε Τετάρτη, 10 Ιουνίου 2020 και βρισκόμαστε με τον Αλέξανδρο στην Καλλιθέα. Εγώ είμαι ο Κωνσταντινίδης Ευστάθιος, είμαι ερευνητής στο Istorima και η ηχογράφηση αυτή είναι η συνέχεια της πρώτης, που έγινε στις 10 Μαρτίου. Είχαμε μείνει στο σημείο όπου είχες στείλει βιογραφικό και σ' είχανε προσλάβει στο call center.

Σωστά. Είναι καλοκαίρι λοιπόν του '17, συγκεκριμένα Ιούνιος, έχει γίνει δεκτή, ας το πούμε, πέρασα από συνέντευξη, με έχουνε προσλάβει εκεί, οπότε ξεκινάει η εκπαίδευση. Να αναφέρω ότι συγκεκριμένα η θέση είναι εξυπηρέτηση πελατών, οικιακών πελατών συγκεκριμένα, δηλαδή πελατών της εταιρείας, οι οποίοι έχουνε στο σπίτι τους είτε τηλέφωνο και ίντερνετ είτε μόνο τηλεόραση δορυφορική, θα αναφέρω, για να είναι κατανοητό, είτε και τηλέφωνο και ίντερνετ και τηλεόραση. Για να μπορέσουμε λοιπόν να αποκτήσουμε τις δεξιότητες ώστε να εξυπηρετούμε το πελατολόγιο της εταιρείας, έπρεπε να περάσουμε από μια διαδικασία εκπαίδευσης, στην ουσία ήταν σεμινάρια, τα οποία ήτανε βέβαια επί πληρωμή, δηλαδή δεν γινόντουσαν εθελοντικά, πληρωνόμασταν, και τα οποία διήρκησαν περίπου ενάμιση μήνα –ή ένα ή ενάμιση μήνα, έχει περάσει λίγος καιρός– και τα οποία ήτανε 8 ώρες επί 5 μέρες τη βδομάδα, Δευτέρα έως Παρασκευή. Οπότε μεγάλο μέρος του καλοκαιριού του '17 αφορούσε πρώτα απ' όλα την εκπαίδευση για τη συγκεκριμένη θέση και προς το... προς τα τέλη του Ιούλη, μέσα του Ιούλη, τέλος πάντων, ξεκίνησα να απαντώ, ας πούμε, στους πελάτες της εταιρείας. Να αναφέρω ότι στην εκπαίδευση, την πρώτη μέρα, που στην ουσία εμφανιστήκαμε για να δηλώσουμε παρουσία και ενδιαφέρον ότι τώρα εκπαιδευόμαστε, ήμασταν γύρω στα... στους 20 με 25 ανθρώπους και σταδιακά, όσο πέρναγε ο καιρός, όλο και μειωνόταν αυτός ο αριθμός. Με αποτέλεσμα να έχουμε μείνει στο τέλος αυτοί που περάσαμε επιτυχώς την εκπαίδευση, να ήμασταν γύρω στους 10.

Γιατί μειωνότανε; Από άποψη, ήτανε δύσκολο;

Μειωνόταν... Σίγουρα ήτανε, είχε ένα βαθμό δυσκολίας, απαιτούσε από εμάς όχι μόνο να προσέχουμε την ώρα των σεμιναρίων, αλλά και να διαβάζουμε σπίτι.

Είχε τεστ, ας πούμε;...

Βέβαια. Θυμάμαι ότι είχα περάσει ένα ή δύο τεστ, γραπτά. Όχι ότι κοβόμασταν αν σκοράραμε χαμηλό βαθμό, αλλά ήτανε ένας λόγος για επίπληξη, αν, ας το πούμε, είχαμε χαμηλό βαθμό. Εγώ και... και στα δύο τεστ, νομίζω, ήμουνα ο καλύτερος μέσα στα... στον αριθμό αυτό των ατόμων. Όπως είπα, η εκπαίδευση κράτησε περίπου ενάμιση... ένα με ενάμιση μήνα. Θυμάμαι ότι η εκπαιδεύτριά μας ήτανε αρκετά καλή στο αντικείμενό της και φρόντισε να μας εκπαιδεύσει κατάλληλα στο να είμαστε επαρκείς ως προς την βοήθεια προς τον εκάστοτε πελάτη. Να αναφέρω λοιπόν ότι ένα σκέλος της εκπαίδευσης αφορούσε το ίδιο το προϊόν, τον τιμοκατάλογο της εταιρείας, τι πουλάει η εταιρεία, τι προσφέρει, ποιες είναι οι υπηρεσίες, ποιες υπηρεσίες είχε παλαιότερα, ποιες υπηρεσίες σκέφτεται να εντάξει στον τιμοκατάλογο, προσφορές που έτρεχαν, ένα, ας πούμε, troubleshooting για διάφορα προβλήματα που μπορεί να προέκυπταν, γενικώς οτιδήποτε πρέπει να γνωρίζει ένας εργαζόμενος, ένας υπάλληλος σ' ένα δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας. Θυμάμαι μάλιστα ότι είχα μάθει τύπους συνδέσεων, να αναφέρω, ας πούμε, PSTN, που είναι τηλεφωνικό, ή ADSL, δηλαδή έγινε, κάναμε μια... έγινε μια εντρύφηση πάνω σ' αυτά. Ένα σκέλος ήτανε αυτό κι ένα δεύτερο σκέλος ήτανε στο πώς αντιμετωπίζουμε τον εκάστοτε πελάτη. Τι κάνουμε αν έχει νεύρα, τι κάνουμε αν φωνάζει, αν βρίζει, ένα, ας το πούμε, έναν κατάλογο με πράγματα που... με λέξεις μάλλον, να το πω καλύτερα, που απαγορευόταν να αναφέρουμε, όπως «δυστυχώς» ή «όχι», απαντήσεις αρνητικές, με σκοπό στο να περάσουμε στον πελάτη αυτό που θέλουμε να πούμε, ακόμα και αν αυτό είναι κάτι που δεν τον συμφέρει. Και όσο το δυνατόν αυτό να γίνει ανώδυνα. Οπότε ένα κομμάτι ήταν η εκπαίδευση ως προς το αντικείμενο κι ένα δεύτερο κομμάτι ως προς τον... τη συμπεριφορά μας απέναντι στους πελάτες. Κι ένα τρίτο σκέλος, το οποίο δεν κράτησε πολύ, ήταν στο να ακούμε κάποιες ηχογραφημένες κλήσεις και να κάνουμε σχόλια πάνω σε αυτά. Αυτή ήταν η διαδικασία της εκπαίδευσης. Θεωρώ ότι η καθηγήτρια ήταν κατάλ... Καθηγήτρια... Εννοώ την... η εκπαιδεύτρια, να το πω, ήταν κατάλληλα καταρτισμένη για το αντικείμενο, φαινόταν να το αγαπάει.

Εσύ πώς ένιωθες στην εκπαίδευση, στο διάστημα αυτό; Γιατί είχες βρει, στην ουσία, είχες μπει σε μια δουλειά, έβλεπες παρ' όλ' αυτά πολλή πληροφορία και τα λοιπά, άγχος είχες; Πώς ήτανε;

Υπήρχε ένα άγχος για το... για το αν θα μπορέσω όλη αυτή την πληροφορία να την απορροφήσω, αν θα μπορέσω να ανταπεξέλθω όταν θα 'ρθει η στιγμή να μιλήσω στις γραμμές, υπήρχε μια πίεση. Από την άλλη όμως ήτανε, το έβλεπα και σαν μια πρόκληση, να το πω έτσι.

Ωραία.

Ήθελα να τα καταφέρω, να αποστηθίσω ό,τι έπρεπε, να εκπαιδευτώ κατάλληλα, να μάθω πώς πρέπει να συμπεριφέρομαι, ας το πούμε, προς τους πελάτες, ήθελα να το κατακτήσω όλο αυτό, ήτανε μια πρόκληση για μένα, γιατί ήτανε μια καινούρια δουλειά.

Ok. 

Οπότε, ναι μεν υπήρχε άγχος, αλλά μάλλον θα έλεγα ότι ήτανε τουλάχιστον σ' εκείνη την περίοδο κάπως δημιουργικό αυτό το άγχος. 

Επίσης ήτανε και περίοδος, που είχες αναφερθεί και πριν, ότι είχες μειώσει τη δόση... ήταν μειωμένη η δόση ακόμα.

Σωστά. Σωστά.

Ok. 

Το γεγονός ότι μπορούσα και έστελνα βιογραφικά, για να πάμε λίγο πίσω, θεωρώ ότι ήταν πολύ μεγάλος άθλος για εμένα εκείνη την περίοδο, γιατί, όπως είχα αναφέρει, ήμουνα αρκετά μελαγχολικός, μπορώ να το πω, εκείνη τη μεγάλη περίοδο, πριν τη δουλειά. Οπότε το γεγονός μόνο που έστελνα βιογραφικά, αλλά και το γεγονός ότι έστειλα ένα βιογραφικό και εν τέλει με πήρανε, πέρασα από συνέντευξη, ξεκίνησα εκπαίδευση, για μένα ήταν ένας άθλος τότε. Πραγματικά το λέω και μου φαίνεται ότι ήταν τεράστιο, γιατί πραγματικά δεν ήμουνα σε καλή ψυχολογική κατάσταση. 

Ναι.

Παρ' όλ' αυτά, με τις όποιες δυσκολίες, τα πήγα πολύ καλά ως προς την εκπαίδευση, νομίζω ότι ήμουνα αν όχι ο καλύτερος, απ' τους καλύτερους. Ήταν σημαντικό για εμένα αυτό.

Ναι, ναι. Και νιώθεις καλά για μετά δηλαδή, λες «πάμε». Ναι.

Ένιωθα καλά, ένιωθα ότι είμαι παραγωγικός, ότι είμαι καλός στο... σ' αυτό που έχω επιλέξει, ας το πούμε, κι έχω επιλεγεί να κάνω, οπότε έπαιρνα δύναμη απ' αυτό. 

Και τελειώνει η εκπαίδευση.

Η εκπαίδευση τελείωσε μέσα του καλοκαιριού, μέσα καλοκαιριού, ναι. Να αναφέρω επίσης ότι συνάδελφοι, οι οποίοι ήταν κι αυτοί εκπαιδευόμενοι, είχαμε γνωριστεί, ας το πούμε, με τους συναδέλφους και θεωρώ ότι ήτανε, [02:20:00]έτυχε να είναι πολύ σωστοί άνθρωποι, και απέναντί μου και ήταν και καλοί και στη δουλειά τους, οπότε άρχισα να έχω επαφές με... Ήτανε στην ουσία οι συνάδελφοί μου, ήμαστε, ας το πούμε, στην ίδια φουρνιά εκπαίδευσης και θα μπαίναμε όλοι μαζί, την ίδια ακριβώς περίοδο, μέρα, όλοι μαζί θα μπαίναμε στις κλήσεις. Οπότε λοιπόν τελειώνει η διαδικασία της εκπαίδευσης μετά από και... μετά και το τελευταίο τεστ και ξεκινάει η περίοδος όπου μπαίνουμε στις γραμμές, δηλαδή τι σημαίνει αυτό; Απαντάμε στις κλήσεις των πελατών, του πελατολογίου, και ταυτόχρονα, επειδή είμαστε στην πρώτη μας περίοδο, ταυτόχρονα μας ακούει και ο εκπαιδευτής μας. Κι εμείς το ξέρουμε αυτό. Δηλαδή απαντάμε κλήσεις κι εκείνη την ώρα γίνεται συνακρόαση. Στο σημείο αυτό μπορώ να πω ότι, όσο κι αν κατάλληλα ήμουνα προετοιμασμένος απ' την εκπαίδευση, το γεγονός ότι εκείνη την ώρα κάθεσαι κι έχεις όχι απέναντί σου αλλά έχεις στην γραμμή κάποιον άλλον στο να σου μιλάει ήταν τόσο πρωτόγνωρο, που δε θα πω ότι ξέχναγες αυτά που είχες εκπαιδευτεί, αλλά ήτανε... ήθελες κάποιο χρόνο για να συνειδητοποιήσεις πού βρίσκεσαι. Το οποίο, βλέποντας όμως και... κι εφόσον είχαμε μπει πλέον στα γραφεία και βλέποντας τόσο κόσμο να το κάνει, έλεγα: «Ok, αφού το κάνουν και... μπορούν και το κάνουν οι άλλοι, γιατί όχι και εγώ;». Οπότε μπήκαμε στις γραμμές, ξεκίνησε αυτό σιγά σιγά, κάναμε λάθη, εννοείται, ήταν κι αυτά στα πλαίσια της δουλειάς, υπήρχε και κατανόηση για τα όποια λάθη μπορούν να γίνονταν, φυσικά, εντάξει, δεν μπορώ να πω ότι δεν υπήρχε κατανόηση. Κι είναι λογικό, πρώτες μας μέρες, να χάνουμε λίγο το βηματισμό μας. Αλλά σιγά σιγά, καθώς πέρναγε ο καιρός, είδα ότι όχι απλά δεν αγχωνόμουνα, τουλάχιστον στην αρχή, αλλά έβλεπα ότι, όταν γινότανε σωστά η δουλειά, με χαροποιούσε. Αν δηλαδή ένας πελάτης έκλεινε και έχει γίνει αυτό το αίτημά του, τέλος πάντων, έχει έρθει εις πέρας το ό,τι ζητάει ή, τέλος πάντων, κύλησε καλά η επικοινωνία μας, είτε εξυπηρετήθηκε είτε όχι, αν είχε κάποιο αίτημα, αυτό με ευχαριστούσε. Και είχα ως, ας το πούμε, μότο ότι θέλω κάθε κλήση όσο το δυνατόν να δίνω κάτι από το... από μένα, για να φεύγει χαρούμενος ο πελάτης. Αυτό βέβαια ίσχυε και, ας το πούμε, αυτό το φιλότιμο δεν είχα κανένα πρόβλημα να το... να το δείξω στους πελάτες οι οποίοι ήταν ευγενικοί. Όταν όμως ένας πελάτης δεν ήταν ευγενικός, εκεί ήτανε μια πολύ δύσκολη περίπτωση. Στις οποίες, άσχημες κλήσεις, θα ήθελα να αναφερθώ, αλλά λίγο αργότερα. Να αναφέρω τώρα λοιπόν ότι η σύμβασή μου ήτανε σύμβαση μερικής απασχόλησης, συγκεκριμένα είχα υπογράψει για 4 ώρες, 5 μέρες τη βδομάδα, 4 ώρες, με δυνατότητα, όποτε υπήρχε ανάγκη, αυτές οι 4 ώρες να γίνονταν με υπερωρία 6 και 8.

Ok.

Όταν υπήρχε φόρτος εργασίας, τότε ναι, θα κάναμε και οχτάωρα. Αλλά η σύμβαση αφορούσε τετράωρο, πενθήμερο.

Πόσα άτομα ήτανε στο τμήμα;

Στην ομάδα αυτή, από την εκπαίδευση αυτή προκύψανε γύρω στα 10 άτομα, τα οποία προστέθηκαν σε μια ομάδα, να πω, περίπου 100 ατόμων; Κάπου εκεί γύρω. Εξυπηρέτησης πελατών, οικιακών πελατών και όχι τεχνικού περιεχομένου.

Ναι.

Μιλάμε πάντα δηλαδή ότι εγώ δεν εξυπηρετούσα για τεχνικά προβλήματα, αυτό δεν το 'χω διευκρινίσει. Εξυπηρετούσα για θέματα τιμολογίου...

Λογαριασμούς...

Λογαριασμών, υπηρεσιών, τι θα μπορούσε να προσθέσει κάποιος στην υπηρεσία του, τι θα μπορούσε να μειώσει, αν θα μπορούσε να πάρει κάποια έκπτωση, προβλήματα με λογαριασμούς, με χρέη, με φραγές, αυτά.

Τι ηλικίες έπαιζαν στα άτομα, στα 100 άτομα, ας πούμε, περίπου, πάνω κάτω;

Είναι φοβερό, γιατί υπήρχαν ηλικίες κάθε φάσματος. Θυμάμαι ότι είχα συναδέλφους 18 χρονών, εγώ ήμουνα 26 περίπου, περίπου 26, θυμάμαι να έχω συναδέλφους 18 χρονών, θυμάμαι να έχω συναδέλφους 23, 20, θυμάμαι όμως να έχω και συναδέλφους 35, 50.

Ναι.

Είναι φοβερό, γιατί κάλυπτε όλο το φάσμα των ηλικιών αυτή η δουλειά, είναι φοβερό. Κι έβλεπες, ας πούμε, μεγάλους ανθρώπους... μεγάλους, υπό την έννοια ότι δεν ήτανε 30, δεν ήταν 35, ήτανε 40, 45, να πω και εκεί γύρω, τέλος πάντων, οι οποίοι πέρναγαν κανονικά από εκπαίδευση και τα κατάφερναν και εξυπηρετούσαν το πελατολόγιο. 

Ok. 

Πραγματικά είχαν όρεξη.

Ok, ok. 

Και όσον αφορά τις συνθήκες της εργασίας, δηλαδή το γραφείο στο οποίο εργαζόμασταν, νομίζω ότι δεν ήταν οι ιδανικότερες. Τι θέλω να πω μ' αυτό; Ήμασταν από... σ' έναν όροφο, στη σειρά, να πω, γύρω στους τριακόσους υπολογιστές, τριακόσους υπαλλήλους και το αστείο της υπόθεσης είναι ότι στον όροφο αυτό εργάζονταν και οι συνάδελφοι από άλλα projects. Δηλαδή στα πέρα, στα απέναντι, ας πούμε, γραφεία ή στα λίγο πιο πέρα, στην ίδια σειρά μ' εμάς, λίγο πιο πέρα, μπορεί να ήτανε συνάδελφοι του τεχνικού της ίδιας εταιρείας. Λίγο πιο πέρα μπορεί να 'τανε συνάδελφοι εξυπηρέτησης πελατών άλλης τηλεφωνικής εταιρείας, διαφορετικής απ' τη δική μας. Η εταιρεία η οποία δούλευα εγώ, όπως είπα, ήταν outsourcing, δηλαδή στην ουσία προσλάμβανε ανθρώπους και στελέχωνε την... ας πούμε, τα πόστα κάθε εταιρείας που συνεργαζόταν με εκείνη. 

Ok. 

Και, όπως είπα, μπορούσε στον όροφο να υπάρχουνε πέντε, έξι διαφορετικά projects. Και όλοι αυτοί ήτανε σε σειρές υπολογιστών, δύο, τρεις, τέσσερις σειρές ήτανε, δε θυμάμαι ακριβώς. Αλλά ήταν αστείο, γιατί θα μπορούσε κάποιος να το παρομοιάσει με μια γαλέρα της... αλλά σύγχρονης εποχής, αντί να είμαστε όλοι στη σειρά και να τραβάμε κουπί, ήμασταν όλοι στη σειρά μπροστά στους υπολογιστές μας. 100 άτομα στη σειρά. Με αποτέλεσμα λοιπόν, με τον αριθμό αυτό των ατόμων, να επικρατεί μια τρομερή οχλαγωγία στο πίσω μέρος, η οποία δεν έκανε καλό σε κανέναν. Δηλαδή θυμάμαι ότι πολύ εύκολα με πόναγε το κεφάλι μου. Επίσης, πολλές φορές μου κάναν παράπονα οι ίδιοι οι πελάτες ότι δε με ακούνε, παρόλο που εγώ είχα κανονικά τα ακουστικά μου με το μικρόφωνό μου, το headset, που λέμε, μου κάναν παράπονα ότι επικρατεί οχλαγωγία από πίσω. Ήταν ένα μόνιμο παράπονο. Και θεωρώ ότι αυτές οι συνθήκες δεν ήτανε και οι κατάλληλες, όχι, νομίζω, ήτανε πολύ άσχημες συνθήκες για ένα τέτοιο πόστο εξυπηρέτησης πελατών. Γιατί μπορεί ο εκάστοτε πελάτης να σου κάνει κάποιο παράπονο και εσύ να έχεις να αντιμετωπίσεις τον πελάτη με το παράπονό του, ας το πούμε, και από πίσω να επικρατεί τρομερή φασαρία και οχλαγωγία. Είναι κάτι που μάλλον δυσκόλευε την κατάσταση. 

Ok. Αυτές οι συνθήκες εσένα... εσύ άρχισες να τις σκέφτεσαι έτσι και τα λοιπά μετά από ένα σημείο ή εξαρχής είδες ότι δε σ' αρέσει και απλά είπες «πάμε και βλέπουμε»;

Όχι, όχι, εξαρχής ήτανε κάτι το οποίο με πείραζε, όταν κατάλαβα ότι αυτή η φασαρία θα επικρατεί [02:30:00]από πίσω, ήτανε... ήταν κάτι που ναι, με πείραζε, με πείραζε. Παρ' όλα αυτά, δεν μπορούσα να κάνω και κάτι, ok, υπήρχε, αλλά έπρεπε να διαχειριστώ και αυτό, καλώς ή κακώς.

Ok, ok. Οι κακές κλήσεις που είπες πριν και γενικά η επικοινωνία θυμάσαι έτσι, ας πούμε, ή απ' τις πρώτες φορές που χρειάστηκε... ή που, φαντάζομαι, θα σε έβρισαν σίγουρα στο τηλέφωνο, ήθελα να σε ρωτήσω, ναι, αν την πρώτη φορά σε πείραξε, αν μετά, ας πούμε, με τον καιρό το συνήθισες και δε σ' ενοχλούσε... Πώς ήτανε;

Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι είχα έναν καβγά, μπορούμε να πούμε, στις πρώτες μου μέρες της δουλειάς μου εκεί, εννοώ καβγά με έναν πελάτη στο τηλέφωνο. Ναι, ναι, πρέπει να 'ταν τις πρώτες μέρες. Θυμάμαι ότι υπήρξε αυτός ο καβγάς, όπως είπα, και, νομίζω, ήταν το βάπτισμα του πυρός. Εκεί ήτανε που είπα ότι «ή θα... δε θα το παίρνεις αυτά προσωπικά, που ακούς, και απλά εσύ θα κάνεις τη δουλειά σου, χωρίς να χαλάς την ψυχολογία σου, ώστε να κυλά η βάρδια ομαλά, ή δε θα αντέξεις εδώ πέρα». Οπότε, παίρνοντας αυτό το ερέθισμα, ας το πούμε, αυτό το βάπτισμα του πυρός, που είπα, είπα ότι δε θα εμπλέκομαι συναισθηματικά, όσο μπορώ δε θα απαντάω σε βωμολοχίες, σε χαρακτηρισμούς κι εγώ θα μπορώ να κάνω... θα προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου όσο το δυνατόν ομαλότερα και καλύτερα μπορώ. Ώστε να υπάρχει ένα καλό αποτέλεσμα. 

Λειτούργησε;

Θεωρώ πως λειτούργησε. Μετά την πρώτη περίοδο που, εντάξει, ήτανε προσαρμοστική, θυμάμαι ότι δεν είχα κάποιο πρόβλημα. Εντάξει, δεν μπορώ να πω ότι δεν είχα άγχος, κάθε δουλειά έχει τα άγχη της, αλλά νομίζω ότι, παρόλο που διένυα μια έτσι, μια φάση ψυχολογική δύσκολη, όπως είχα πει, νομίζω ότι ανταπεξήλθα πάρα πολύ καλά σε αυτό. Παρ' όλα αυτά, ας πούμε ότι κάποιες φορές είχαν, ας πούμε, παράπονα οι ανώτεροί μου, να το θέσω έτσι, από εμένα ότι μιλάω πολύ στις κλήσεις, όχι ότι μιλάω πολύ, ότι οι κλήσεις μου διαρκούνε πολύ, περισσότερο από των άλλων, και ότι επίσης μετά την κλήση αργώ παραπάνω απ' όσο έπρεπε για να απαντήσω στην επόμενη. Εγώ είχα ως στόχο πάντα να εξυπηρετώ όσο το δυνατόν καλύτερα κάθε πελάτη. Αυτό που κατάλαβα με αυτές τις παρατηρήσεις ήταν ότι ναι μεν το ήθελαν κι εκείνοι αυτό, οι ανώτεροί μου, πιο πολύ όμως τους ενδιέφερε να εξυπηρετώ όσο το δυνατόν παραπάνω πελάτες μπορώ και φυσικά αυτοί θέλανε με τον καλύτερο τρόπο, αλλά φαινόταν σαν να μην τους ενδιέφερε τόσο ο τρόπος όσο ο χρόνος και ο αριθμός των πελατών. Φυσικά, αν μπορούσα να πετύχω να είμαι τέλειος και στους χρόνους μου και στους πελάτες, θα ήμουνα ο καλύτερός τους. Αλλά νομίζω ότι αυτό ήταν πολύ δύσκολο ή, τέλος πάντων, ήταν κάτι που δεν ταίριαζε μ' εμένα, δεν ήθελα να το... να ξεπετάξω τον άλλον.

Με πόσους μίλαγες, ας πούμε, ένα μέσο όρο την ημέρα, αν θυμάσαι;

Είχε να κάνει με τη δουλειά. Υπήρχαν μέρες που μπορεί να έπαιρνα, να πούμε στο τετράωρο, 60 κλήσεις και μέρες που μπορεί να έπαιρνα 20 κλήσεις, αυτό σημαίνει ότι δεν είχε πολλή δουλειά. Ένας μέσος όρος, θα 'λεγα, στο τετράωρο, αν μπορώ να θυμηθώ καλά, γιατί έχει περάσει και λίγος καιρός, 50 με 60 κλήσεις, ας το πούμε.

Ok, ok. 

Αλλά και... ίσως να απατώμαι, γιατί έχει περάσει λίγος καιρός. Ναι. Και είχα μείνει στο ότι είχανε κάποια παράπονα από εμένα τα αφεντικά μου όσον αφορά τους χρόνους μου. Εγώ δεν είχα, δεν ήθελα να ξεπετάω τους πελάτες, αυτοί θέλανε γρήγορους χρόνους, και μάλιστα και γρήγορους χρόνους μετά την κλήση. Δηλαδή ό,τι δουλειά μπορεί να σου ανέθετε ο κάθε πελάτης, εσύ μετά την κλήση... ή μάλλον έπρεπε να την διεκπεραιώνεις κατά τη διάρκεια της κλήσης, στο οποίο ναι μεν το έκανα, αλλά δεν ήμουνα και ο καλύτερος στο να μιλάω και ταυτόχρονα να διεκπεραιώνω ό,τι χρειαζότανε, οπότε συνήθως το άφηνα για το τέλος της κλήσης, αν ήτανε κάτι πολύ σημαντικό. Αν ήτανε κάτι που εν τέλει είχε γίνει ρουτίνα και ήταν εύκολο, προφανώς το έκανα κατά τη διάρκεια της κλήσης. 

Ok. 

Αν ήταν κάποιο πιο σύνθετο αίτημα, έπρεπε να πάρω το χρόνο μου. Ίσως κάποιος άλλος συνάδελφος να μπορούσε να το κάνει κατά τη διάρκεια της κλήσης. Εγώ δεν μπορούσα. Οπότε λοιπόν αποφάσιζα να παίρνω το χρόνο μου... παίρνω το χρόνο μου εννοώ, εννοούμε κάποια δευτερόλεπτα παραπάνω, μη νομίζουμε δηλαδή ότι κάθε κλήση διαρκού... το ενδιάμεσο κάθε κλήσης διαρκούσε λεπτά. Μιλάμε για δευτερόλεπτα. Θυμάμαι ότι ο χρόνος που έπρεπε να περνάει ενδιάμεσα στην κλήση ήτανε γύρω στα 10 δευτερόλεπτα, και παραπάνω σού κάναν παρατήρηση, ας το πούμε. Οπότε για αυτά τα δευτερόλεπτα γινόντουσαν οι παρατηρήσεις, οι οποίες συνέχιζαν, συνέχιζαν. Και ήταν κάτι που δεν μπορώ να πω ότι με ευχαριστούσε, γιατί εγώ πραγματικά ήθελα να εκτελέσω το αίτημα του πελάτη. Τέλος πάντων, για μένα δεν ήταν ο χρόνος το σημαντικό, όσο το να κλείσει ο πελάτης και να 'ναι ευχαριστημένος απ' τη συζήτησή μας. Είτε αυτή ήταν αρνητική ή θετική η απάντηση που θα μπορούσε να λάβει. Να ήταν ευχαριστημένος, ότι δεν έχασε το χρόνο του καλώντας εμένα και απαντώντας. Οπότε συνέχισε να περνάει ο καιρός, είχα πλέον ενσωματωθεί στη δουλειά, είχα τα παράπονα αυτά για τους χρόνους μου, αλλά κυλούσε, κυλούσε ομαλά, μπορώ να πω. 

Μέχρι;

Θεωρώ ότι... δεν ξέρω αν το ανέφερα και προηγουμένως, εγώ στη δουλειά κάθισα για ενάμιση χρόνο, από το καλοκαίρι του '17 μέχρι τις... τα τέλη του '18;

Ok.

Αρχές του '19, ας πούμε, τέλη '18. Δεκέμβριο του '18, αν θυμάμαι καλά, τελείως σταμάτησα, ήταν οι τελευταίες μου μέρες. Όλο αυτό πήγαινε καλά ως ένα σημείο, απλά μετά από ένα σημείο και έπειτα ίσως κουράστηκα εγώ απ' τη δουλειά; Ίσως ότι τα ωράρια δεν ήταν σταθερά; Δηλαδή μπορεί μια βδομάδα να δούλευα 09:00 το πρωί, μπορεί για την επόμενη βδομάδα να δούλευα 03:00 το μεσημέρι, τη μία βδομάδα μπορεί να 'μουνα τετράωρος, στην άλλη βδομάδα μπορεί να 'μουνα οχτάωρος. Ίσως αυτή η μη σταθερότητα του ωραρίου, το κυλιόμενο ωράριο, όπως το... όπως λέγεται, βέβαια, εντάξει, προφανώς ξέραμε κάποιους, κάποιες βδομάδες πριν ξέραμε τι... τις βάρδιές μας, ευτυχώς υπήρχε αυτή η οργάνωση. Βέβαια δεν ήτανε πολύ flexible, να το πω, ελαστικοί στο να αλλάξεις βάρδιες, να βάλεις ρεπό εκεί, τέτοια, δεν υπήρχε τόσο πολλή κατανόηση ως προς αυτό, αλλά ok. Ένα... θα έλεγα, μετά το πρώτο εξάμηνο όντως παρουσίασα σημάδια κόπωσης. Αυτό τι σημαίνει; Αυτό σήμαινε λοιπόν ότι ξεκίνησα να αργώ στη δουλειά μου, ειδικά στις βάρδιες που ήτανε πρωινές, 09:00 η ώρα το πρωί, θυμάμαι ότι αργούσα πάρα... αργούσα σίγουρα ένα δεκάλεπτο. Ήτανε δύσκολο για μένα το πρωινό ξύπνημα, η αλήθεια είναι, γι' αυτό ζητούσα να δουλεύω κατά κύριο λόγο το μεσημέρι, δηλαδή 03:00 με 07:00 ή 03:00 με 09:00, αν ήταν εξάωρο, ή 02:00 με 08:00, συγγνώμη, 02:00 με 10:00, αν ήταν οχτάωρο. Ζητούσα αυτές τις βάρδιες κατά κύριο λόγο, γιατί για μένα το πρωινό ξύπνημα ήταν πολύ δύσκολο. Ο λόγος που το πρωινό ξύπνημα ήταν δύσκολο ήταν ότι συνέχιζα εγώ τη λήψη φαρμάκων το βράδυ, παρόλο που είχα εφαρμόσει τις δικές μου δοσολογίες, δεν τις σταμάτησα. [02:40:00]Και παρόλο που έβλεπα ότι δε με βοήθαγαν πια με αυτή τη μείωση που από μόνος μου είχα κάνει, δεν έφτασα στο σημείο να το σταματήσω τελείως, γιατί φοβόμουνα, όπως είχα αναφέρει. Οπότε, παίρνοντας χάπια βραδινά, τα χάπια αυτά της αγωγής μου, τα οποία φέρναν υπνηλία, όπως έχω αναφέρει, με κάνανε στο... επίσης και να δυσκολεύομαι να σηκωθώ νωρίς το πρωί. Γιατί μπορεί να έπεφτα για ύπνο γύρω στις 12:00, μπορεί να ήταν και 01:00 το βράδυ και να ξύπναγα 07:00 το πρωί ή 07:30, αν είχα βάρδια στις 09:00, όμως αυτός ο ύπνος για κάποιον που παίρνει αυτά τα φάρμακα είναι σχετικά λίγος. Οπότε, με γνώμονα την φαρμακευτική αγωγή και το γεγονός ότι δεν μπορούσα να ξυπνήσω, έφτανα στο σημείο να πηγαίνω τελευταία στιγμή στη δουλειά και για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα έφτασα στο σημείο να ξυπνάω όχι 07:00 ή 07:30 για να πάω 09:00 στη δουλειά, για να πάω 09:00 στη δουλειά, αλλά έφτασα στο σημείο να ξυπνάω εννιά παρά δέκα. Και να πιάνω δουλειά 10 λεπτά μετά. Δηλαδή ξύπναγα...

Πού ήταν η δουλειά σου; Ήταν μακριά απ' το;...

Σωστά, δεν το ανέφερα αυτό. Η δουλειά ήταν στην Καλλιθέα. Ευτυχώς ήμουνα τυχερός σε αυτό, γιατί δεν ήταν μακριά. Βέβαια, με τα πόδια είναι δύσκολο, είναι μακριά με τα πόδια, αλλά με ένα λεωφορείο τοπικό σε 10 λεπτά είσαι εκεί, αν το πετύχαινες και ερχόταν στην ώρα του, σε 10 λεπτά ήσουνα εκεί με το λεωφορείο. Με τα πόδια, εντάξει, ήταν λίγο παραπάνω. 

Πού ήταν η δουλειά;

Η δουλειά ήτανε στην Καλλιθέα. Είχαμε λοιπόν μείνει στο σημείο που...

Πήγαινες αργά.

Πήγαινα, πήγαινα αργά.

Ή δεν είχες σκεφτεί όλο αυτό το διάστημα να πας σε γιατρό τελικά για τις δόσεις... Θυμάμαι, είχες αναφέρει ότι δεν ήθελες να ξαναπάς στον ίδιο να του πεις. Σου είχε περάσει απ' το μυαλό να πας σε κάποιον άλλον ή να μιλήσεις με τον ίδιο γι' αυτό το θέμα;

Πραγματικά το σκεφτόμουνα, γιατί πλέον είχα χρήματα, αλλά ήμουνα σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση όσον αφορά αυτό το κομμάτι, το κομμάτι της αρρώστιας, ας το πούμε, της ψυχολογίας, όπου δεν μπορούσα να βρω τη δύναμη να πάω να απευθυνθώ στον παλιό μου γιατρό ή ακόμα και σε κάποιον καινούριο. 

Ναι.

Ήξερα ότι έχω πρόβλημα, ήξερα ότι έχω χρήματα και θα μπορούσα να τα διαθέσω για να καλυτερεύσω την ψυχολογική μου κατάσταση, αλλά δεν μπορούσα να το κάνω. Δεν είχα τη δύναμη.

Ναι. Ok, ok. Κι άρα είμαστε στο σημείο που... αυτή η πίεση, πας αργά, συνεχίζει αυτό το πράγμα...

Διαρκώς...

Παρατηρήσεις.

Διαρκώς παρατηρήσεις, διαρκώς αργοπορημένος, 5 με 10 λεπτά, αλλά, επειδή γινόταν σε καθημερινή βάση, πάντα άκουγα την γκρίνια των ανωτέρων, ας το πούμε. Έφτασα σε σημείο, όπως είπα, να ξυπνάω 10 λεπτά πριν τη βάρδια, να σηκώνομαι να φοράω ό,τι ρούχα είχα εκεί γύρω μου, οτιδήποτε υπήρχε, να παίρνω κάθε πρωί ταξί, κάθε πρωί, για να πάω στη δουλειά μου, η οποία ήτανε, πραγματικά με το ταξί ήτανε 5 λεπτά; 3, κάπου εκεί. Θυμάμαι ότι έλεγα και στους ταξιτζήδες να πάνε όσο πιο γρήγορα γίνεται, γιατί είχα αργήσει. Αυτή ήτανε μια πολύ κουραστική κατάσταση, το να ξυπνάς λίγα λεπτά, πραγματικά, είναι τρομερό, να ξυπνάς λίγα λεπτά, να σηκώνεσαι από το κρεβάτι σου και σε 5-10 λεπτά να πρέπει να είσαι στη δουλειά. Και να πρέπει όχι απλά να είσαι στη δουλειά, να είσαι προετοιμασμένος να ακούσεις τα παράπονα των πελατών, να ακούσεις στη χειρότερη το βρίσιμο, να εξυπηρετήσεις κατάλληλα, να μην το πάρεις προσωπικά, όλα αυτά. Οπότε έβλεπα λοιπόν ότι κουραζόμουνα απ' όλα αυτά, έβλεπα ότι δεν απέδιδα όσο καλά απέδιδα στην αρχή μετά από κάποια περίοδο. Και επίσης, κάτι πάρα πολύ σημαντικό, μέσα σ' όλο αυτό είδα ότι οι άσχημες κλήσεις, τα έντονα παράπονα, το βρίσιμο, οι χαρακτηρισμοί των πελατών αποκεί που δε με ακούμπαγαν, που δεν έδινα βάση, άρχισα να τα παίρνω πολύ προσωπικά. Όχι ότι αμφισβητούσα τον εαυτό μου αν άκουγα κάτι, ότι δηλαδή δεν είμαι καλός, ήξερα ότι είμαι καλός, αλλά έμπαινα στη διαδικασία να απαντάω στους χαρακτηρισμούς, να... όχι φυσικά να βρίζω, αλλά ίσως να ειρωνεύομαι με τον τρόπο μου...

Ναι, ναι.

Να εκνευρίζομαι κι εγώ κατά τη διάρκεια της κλήσης... Και είχα φτάσει σ' ένα σημείο που έλεγα ότι... ένιωθα κάποιες φορές ότι ξεπέρναγα τα όρια. Ένιωθα... Θυμάμαι ότι είχα βρει κι ένα κόλπο, αν πήγαινε τόσο άσχημα η κλήση, την έκλεινα εγώ από μόνος μου. Ήταν βέβαια κάτι που δεν επιτρεπότανε με τίποτα, αλλά από το να τρελαθώ τελείως και να αρχίσω να κλαίω, ας πούμε, ή να φωνάζω, πολλές φορές έκλεινα εγώ ο ίδιος την κλήση, προσποιούμενος ότι έπεφτε η γραμμή. 

Α, ok. Μια ερώτηση. Εκτός δουλειάς η ζωή σου πώς κυλούσε αυτή την περίοδο... όσο δούλευες;

Εκτός δουλειάς η αλήθεια είναι ότι ακόμα και τις μέρες που δούλευα τετράωρα μου απορροφούσε πολλή ενέργεια η δουλειά. Δηλαδή είτε ήταν βδομάδα τετραώρου είτε οχταώρου, δεν ήμουνα παραγωγικός ως προς τη ζωή μου. Κουραζόμουνα στη δουλειά αρκετά και κουραζόμουνα γιατί στην ουσία πήγαινα ήδη κουρασμένος, γιατί δεν κοιμόμουνα καλά, κοιμόμουνα αργά. Αν, ας πούμε, δούλευα απόγευμα, μπορεί να κοιμόμουν αργά το βράδυ, οπότε ήταν μια κατάσταση, ένας, ενάμισης χρόνος όπου ήμουν αρκετά τσιτωμένος και θεωρώ ότι ήμουνα και μη παραγωγικός ως προς αναψυχή, να το πω, ως προς ενδιαφέροντα. Παρ' όλα αυτά, κάτι που είναι πολύ σημαντικό να αναφέρω είναι ότι λίγο μετά την αρχή της δουλειάς μου στο συγκεκριμένο πόστο γνώρισα και μια κοπέλα, η οποία ήταν, αποδείχτηκε πολύ σημαντική για τη ζωή μου και η οποία με βοήθησε –και θα αναφερθούμε σε αυτό– με βοήθησε, μου 'δωσε δύναμη στο να απευθυνθώ επιτέλους σε κάποιο γιατρό για την κατάσταση, για την ψυχολογική μου κατάσταση. Την κοπέλα αυτή, άρχισα να έχω σχέση μ' αυτή την κοπέλα λίγο μετά την αρχή μου στο... στην εργασία αυτή και πραγματικά ήταν ένα αποκούμπι, δηλαδή μπορούσα να της λέω, να της εξιστορώ τις εμπειρίες μου, τις άσχημες... συγγνώμη, τις άσχημες...

Άσχημες, ναι.

Τις... Εξιστορούσα λοιπόν ό,τι περνούσα, τα έλεγα σε εκείνη και εκείνη μού έδινε κουράγιο, μου έλεγε τις συμβουλές της. Και πραγματικά ήταν ένας λόγος που μπορούσα και τα κατάφερνα μ' αυτή τη δουλειά μετά από ένα σημείο. Γιατί ναι, όντως, όπως ανέφερα, είχα ξεκινήσει καλά, αλλά μετά από ένα σημείο είχε γίνει πολύ πιεστικό όλο αυτό, οπότε η κοπέλα με βοηθούσε να τα καταφέρνω. Και, όπως είπα, μετά από πολύ κόπο η ίδια με έπεισε... και μιλάμε τώρα για ένα χρόνο αφότου είχα... δούλευα ήδη στη δουλειά, δηλαδή το επόμενο καλοκαίρι η ίδια με έπεισε να ξαναεπισκεφθώ τον παλιό μου γιατρό.

Ok. 

Η επίσκεψη του γιατρού ήρθε σ' ένα πολύ καίριο σημείο, όπου εγώ πραγματικά ένιωθα πολύ αδύναμος, να μου παίρνει όλη την ενέργεια η δουλειά μου και κυρίως οι αργοπορίες μου, τα παράπονα των ανωτέρων, αλλά και τα... και η καθημερινή επικοινωνία με ανθρώπους οι οποίοι είχανε παράπονα και που τα εξέφραζαν με άσχημο τρόπο. Συνήθως, ας πούμε, μας καλούσανε πελάτες στους οποίους είχε γίνει φραγή στις υπηρεσίες τους, γιατί δεν είχαν εξοφλήσει τους λογαριασμούς τους. Συνήθως αυτοί οι πελάτες είχαν τρομερά παράπονα, για ποιο λόγο τους κλείνουμε τις γραμμές, ήταν βέβαια, δεν το κάναμε εμείς προσωπικά, ήτανε σύστημα το οποίο έκλεινε τη γραμμή, εφόσον δεν έχει πληρωθεί για ένα χρονικό διάστημα ο κάθε λογαριασμός. Αλλά αυτές οι κλήσεις όχι απλά ήταν[02:50:00] σε καθημερινή βάση, ήτανε... ήταν μια ρουτίνα που, ενώ στην αρχή είχα συνηθίσει, μετά ξεκίνησε να με πειράζει άσχημα. Και εκεί είδα ότι... ένιωσα κάτι για τον Έλληνα, εκεί ένιωσα ότι... έλεγα πολλές φορές, θυμάμαι να το λέω, ότι δεν μπορεί να είναι ο Έλληνας τόσο άξεστος, τόσο να μην έχει τρόπους. Δηλαδή δεν μπορούσα να το πιστέψω αυτό. Αλλά πραγματικά δεν μπορώ να πω ότι είναι ψέμα αυτό που λέω. Ένιωθα δηλαδή... Εγώ σαν άνθρωπος δε θα μπορούσα να μιλήσω άσχημα σ' έναν άνθρωπο που δε γνωρίζω και που προσπαθεί να με εξυπηρετήσει. Ακόμα και παράπονα να έχω, σίγουρα θα δείξω ότι έχω παράπονα, αλλά δεν μπορώ να μιλήσω με άσχημο τόνο. Και δεν θεωρώ ότι είναι αυτό επειδή έχω κάνει τη συγκεκριμένη δουλειά. Ακόμα κι αν δεν είχα κάνει τη δουλειά αυτή, δε θα μου πήγαινε η καρδιά να μιλήσω έτσι σ' έναν... σ' ένα άνθρωπο που δεν γνωρίζω. Εκεί λοιπόν... με βάση αυτά τα γεγονότα, είπα ότι δε γίνεται, δεν το πίστευα. Έλεγα πολύ συχνά ότι ο Έλληνας δεν έχει τρόπους και νομίζω ότι δικαιολογημένα το έλεγα αυτό, θυμάμαι να το λέω.

Οι συνάδελφοί σου πώς το... πώς τους έβλεπες, πώς το έπαιρναν;

Είχαμε συναδέλφους οι οποίοι ποτέ τους δεν είχανε πρόβλημα με... με δύσκολες κλήσεις, βέβαια δεν είναι ποτέ μαύρο και άσπρο, ξέρω, θυμάμαι συναδέλφους να μην έχουνε ποτέ πρόβλημα και μπορεί σε κάποια κλήση κι αυτοί λίγο να θύμωναν ή ότι... ή να απαντούσαν λίγο... 'Ντάξει, δεν ήμασταν ρομπότ. Σίγουρα υπήρχαν κάποιοι που χάναν εύκολα την ψυχραιμία τους και κάποιοι που την χάνανε σπάνια, αλλά, θυμάμαι, είχα όλων των ειδών τους συναδέλφους.

Ναι, ναι. 

Είχα και ανθρώπους που με την πρώτη ευκαιρία απάνταγαν, οι συνάδελφοί μου δηλαδή απάνταγαν στους πελάτες, ενώ δεν έπρεπε να απαντήσουν κάτι. Είχα συναδέλφους που ήταν άψογοι ως προς την εξυπηρέτηση και δεν τους καιγόταν καρφί. Ήμουνα εγώ, που άλλοτε ήμουνα καλός σ' αυτό το κομμάτι, άλλοτε με πείραζε, άλλοτε όχι, αλλά ξέρω ότι στις καλές μου μέρες, δηλαδή ακόμα και πιεσμένος να ήμουνα, αν ένας πελάτης μού συμπεριφερότανε καλά, ακόμα και στις δύσκολές μου μέρες εγώ είχα ως στόχο να εξυπηρετηθεί όσο το δυνατόν καλύτερα. 

Ok, ok. Ωραία. Και συνεχίζει αυτό το... αυτή η κατάσταση.

Συνεχίζει αυτή η πίεση. Υπήρχε, όπως είπα, η κοπέλα αυτή, η οποία έκανε πολύ καλό. Εννοείται ότι είχαμε βέβαια και μεταξύ μας και διάφορα προβλήματα. Να αναφέρω χαρακτηριστικά ότι εκείνη σπούδαζε στη Γαλλία, ήταν σχέση από απόσταση, παρ' όλα αυτά είχαμε καθημερινή επικοινωνία, τα λέγαμε, ερχότανε εκείνη συνήθως, μπορεί να ερχόταν μια φορά το μήνα, μια φορά το δίμηνο, υπήρχε δηλαδή μια επαφή, σίγουρα δεν ήταν το ιδανικό. 

Ναι.

Είχα πάει όμως κι εγώ το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό, με τα δικά μου λεφτά, σε άδεια από τη δουλειά. Είχα πάει λοιπόν στο Μπορντό της Γαλλίας, ήτανε η πρώτη φορά που βγήκα εκτός Ελλάδος. Πανέμορφος τόπος, πραγματικά πολύ όμορφες στιγμές, πολύ καλό κρασί εκεί πέρα, πολύ γραφική η πόλη, όμορφη αρχιτεκτονική...

Πόσο κάθισες;

Αν θυμάμαι καλά, ήταν 5 μέρες στο Μπορντό.

5 μέρες.

Και είχα πάει... πρέπει να ήτανε Οκτώβριος, Οκτώβρης του '17.

Ok. Άρα ήσουνα σε σχέση από απόσταση, δούλευες εκεί που δούλευες. Τι είχες στο μυαλό σου; Ότι θα πας... ίσως να πας στο μέλλον να τη βρεις στο εξωτερικό; Θα έρθει, θα γυρίσει Ελλάδα; Δηλαδή στο μυαλό σου πώς ήτανε;

Αρχικά δεν υπήρχε κάποιο πλάνο. Αρχικά ήμασταν πολύ χαρούμενοι που είχαμε κάνει αυτή την... που είχαμε συνάψει αυτή τη σχέση, οπότε δεν είχε συζητηθεί κάτι τέτοιο. Αργότερα, όταν εκείνη από το Μπορντό μετακόμισε στο Λονδίνο, για να κάνει την πρακτική της, όπου να σημειώσω κι εδώ ότι πήγα και την βρήκα και στο Λονδίνο, έκανα το δεύτερό μου ταξίδι στο εξωτερικό. Ήτανε το 2018, Φεβρουάριος, αν θυμάμαι καλά, μια βδομάδα στο Λονδίνο, όπου πέρασα κι εκεί φανταστικά. Να αναφέρω για το Λονδίνο ότι δεν περίμενα ότι θα δω μια τόσο μεγάλη πόλη από κοντά. Δηλαδή, αν έχουμε στο νου μας ότι η Αθήνα είναι κάτι μεγάλο, τότε δεν μπορούμε να φανταστούμε πόσο μεγάλο είναι το Λονδίνο και πώς πραγματικά μπορεί να φανεί σε κάποιον που δεν έχει συνηθίσει μια μεγαλούπολη και νομίζει ότι η Αθήνα είναι μεγάλη πόλη. Πραγματικά θυμάμαι τις πρώτες μια δυο μέρες, φοβόμουνα να κυκλοφορήσω, παρόλο που με τα αγγλικά ήμουνα αρκετά καλός, φοβόμουνα λίγο, υπήρχε ένας φόβος μέσα μου μη χαθώ, οτιδήποτε, γιατί δεν είχα δει ποτέ στη ζωή μου τόσο μεγάλη πόλη. Τόσο κόσμο παντού, μετρό, συγκοινωνίες, παντού συνωστισμός, σε τουριστικά θέρετρα, σε μουσεία... αξιοθέατα, να το πω καλύτερα, όχι θέρετρα, αλλά ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Και αφότου συνήθισα το πόσο μεγάλο ήταν το Λονδίνο, άρχισα να το... ας πούμε, τη δεύτερη, τρίτη μέρα, άρχισα να το απολαμβάνω. Ή μπορεί να δούλευε η κοπέλα κι εγώ πήγαινα μόνος μου στα μουσεία, είχα ξετρελαθεί με τα μουσεία του Λονδίνου.

Ποιο σου άρεσε;

Θυμάμαι χαρακτηριστικά την Εθνική Πινακοθήκη, στην πλατεία Τραφάλγκαρ. Θυμάμαι, είχα πάει δύο μέρες συνεχόμενες και προφανώς ούτε μπόρεσα να δω ολόκληρα τα εκθέματα, τους πίνακές της. Επίσης μου άρεσε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λονδίνου, το οποίο πραγματικά και αυτό είναι τεράστιο, το θυμάμαι χαρακτηριστικά. Ένα άλλο παράρτημα πάλι της Εθνικής Πινακοθήκης με κάποιους άλλους πίνακες.

Στην τέχνη πολύ το...

Ναι, ναι. Ναι. Όπως είχα αναφέρει και παλαιότερα, η τέχνη ήταν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ζωής μου, είτε στην έκφανση της μουσικής είτε του... της... των ζωγράφων, της ζωγραφικής, της αρχιτεκτονικής, πραγματικά ήταν ένα μεγάλο... Και ακόμα είναι ένα μεγάλο ενδιαφέρον για μένα. 

Είχες [Δ.Α.] τεχνών στο μυαλό σου, ναι.

Ακριβώς, ακριβώς. Και είχα πάρει πολλές γνώσεις τις οποίες είδα από κοντά εν τέλει, ό,τι είχα, ας πούμε, διδαχθεί στην Καλών Τεχνών. Νομίζω, ναι, ότι τα χαρακτηριστικότερα ήταν αυτά, ήταν η Εθνική Πινακοθήκη και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Επίσης, επισκέφθηκα κι ένα μεγάλο ινδουιστικό ναό στο Λονδίνο. Θυμάμαι, μου 'χε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση. Γενικώς, πολύ ωραίες στιγμές στο Λονδίνο. Και βέβαια με την κοπέλα και μαζί ένα ταξίδι δεύτερο εκτός Ελλάδος πραγματικά ήτανε... ήτανε μια πολύ ωραία εμπειρία. Και αυτό το λέω διότι, εφόσον είχε μετακομίσει στο Λονδίνο, είχε κι αυτή ένα πλάνο να μείνει εκεί. Δηλαδή της άρεσε, είχε βρει δουλειά, οπότε, ας το πούμε, μου πρότεινε να μετακομίσω κι εγώ κάποια στιγμή εκεί. Και άρχισα να το σκέφτομαι και αυτό. Οπότε, για να απαντήσω και στην ερώτηση, κάποια στιγμή υπήρξε η σκέψη μήπως εγώ πήγαινα, παράταγα, ας πούμε, εδώ τη δουλειά και πήγαινα εκεί να ψάξω με τη δουλειά, να ψάξω δουλειά. Να αναφέρω επίσης ότι εκείνη συγκατοικούσε εκείνο τον καιρό με, νομίζω, με άλλους δυο τρεις ανθρώπους, αλλά δεν είχα πρόβλημα, θα πήγαινα. Και είχαμε και στη σκέψη μας μήπως φεύγαμε από κείνο το σπίτι με τους συγκατοίκους, αν πήγαινα κι εγώ εκεί, κι έχοντας βρει κι εγώ δουλειά, να πηγαίναμε σε ένα σπιτάκι μικρό, που θα είχαμε ή ένα συγκάτοικο ή κανέναν.

Ναι. Ok.

Οπότε ναι, υπήρχε ένα τέτοιο πλάνο. Δεν ξέρω αν θα... Χωρίσαμε βέβαια με την κοπέλα, θα πάμε και σε αυτά. Δεν ξέρω αν θα το έκανα ποτέ, αλλά ναι, υπήρχε σαν σκέψη και το συζητάγαμε. Η κοπέλα η συγκεκριμένη λοιπόν[03:00:00], όπως ανέφερα, με βοήθησε πάρα πολύ, κι είναι προς τιμήν της αυτό, στο να απευθυνθώ στον παλιό μου ψυχίατρο, για να... γιατί καταλάβαινε ότι όντως ήμουνα σε ψυχολογική... σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Και πράγματι, το καλοκαίρι του 2018, ένα χρόνο μετά τη δουλειά, ήταν η πρώτη φορά που πήγα μετά από χρόνια ξανά στον προηγούμενό μου γιατρό. Ο γιατρός λοιπόν φυσικά με θυμότανε και, αφού με ρώτησε πώς είχε κυλήσει όλη η συγκεκριμένη περίοδος, όπου του ανέφερα εγώ τι είχε γίνει και με τις δόσεις και με τις εμπειρίες μου, αμέσως μου πρότεινε την αύξηση του πρωινού φαρμάκου, το οποίο εγώ είχα μειώσει από μόνος μου, συνέστησε την αύξηση και του βραδινού φαρμάκου, αν θυμάμαι καλά, από 30 mg μου το έκανε κάθε βράδυ 45 mg, και πρότεινε και την ένταξη ενός τρίτου χαπιού, καθώς διέκρινε ότι ήταν σημαντικό να βάλουμε και αυτό στη θεραπεία μέσα. Πράγματι, εγώ τον άκουσα, σιγά σιγά τα ενέταξα όλα στην καθημερινή μου αγωγή και, αφότου πέρασα μια δύσκολη περίοδο, κατά την οποία αύξανα τις δόσεις, συγκεκριμένα σε εμένα, κάθε φορά που μειώνω ή αυξάνω μια δοσολογία, βλέπω ότι όντως λίγο δεν είμαι και στα καλύτερά μου, δηλαδή μπορεί να 'χω λίγο παραπάνω άγχος, μπορεί να 'χω λίγο παραπάνω νεύρα. Εφόσον λοιπόν πέρασε η συγκεκριμένη περίοδος, θυμάμαι χαρακτηριστικά μετά από μια άσχημη κλήση στη δουλειά την περίοδο της αύξησης των δόσεων, θυμάμαι ότι ήμουνα στα πρόθυρα να πάθω κρίση πανικού. Οπότε στη συγκεκριμένη βάρδια, το θυμάμαι χαρακτηριστικά, με το που τελείωσε και μπόρεσα και άντεξα να βγάλω όλη τη βάρδια, γύρισα στο σπίτι μου με τρέξιμο, για να εκτονωθώ. Και μάλιστα, μετά απ' αυτό το σημείο, άρχισα να γυρνάω και πιο συχνά σπίτι μου με τρέξιμο, για να κάνω και τη γυμναστική μου! Εφόσον λοιπόν πέρασε η περίοδος επαναπροσαρμογής, ας το πούμε, των δόσεων και μετά από περίπου δύο μήνες, έχοντας φτάσει λοιπόν προς το φθινόπωρο του 2018, τέλη δηλαδή του '18, έβλεπα ότι άρχισα σιγά σιγά να γίνομαι καλύτερα ψυχολογικά. 

Ναι.

Έβλεπα λοιπόν ότι υπήρχε αντίκρισμα, ότι όντως τα φάρμακα δούλεψαν. Δεν πήγαινα συχνά στον γιατρό. Τον πρώτο καιρό είχα πάει, γιατί είχα χρήματα, αλλά σιγά σιγά αραίωναν όλο και πιο... αραίωναν μάλλον, να το πω καλύτερα, οι επισκέψεις μου στο γιατρό, αλλά πάντα θα είχα ένα ραντεβού μια φορά το μήνα; Μια φορά το δίμηνο; Έτσι ώστε να τα λέμε, να του λέω την καθημερινότητά μου και να τον συμβουλεύομαι ως προς τα χάπια.

Ναι.

Το οποίο και τελώ μέχρι και σήμερα, που μιλάμε. Φτάνοντας λοιπόν στο φθινόπωρο εκείνου του έτους, άρχισα να γίνομαι ολοένα και καλύτερα. Να αναφέρω ότι το καλοκαίρι εκείνο είχαμε πάει διακοπές και με την κοπέλα. Με την κοπέλα είχαμε πάει στο Αγκίστρι, είχαμε περάσει πολύ όμορφα. Επίσης, επειδή είχα χρήματα, είχα πάει και Λευκάδα, σ' έναν φίλο, και μάλιστα και στο Λέπρεο Ηλείας. Είχα πάει δηλαδή πολλές μέρες διακοπές, γιατί είχα λεφτά, είχα χρήματα, κι επειδή το προηγούμενο έτος, το καλοκαίρι δηλαδή που είχα πιάσει δουλειά, δεν είχα πάει καθόλου διακοπές.

Ok.

Είχα... ίσως είχα... ναι, είχα πάει ένα τριήμερο Σπέτσες. Οπότε στην ουσία το επόμενο καλοκαίρι, το καλοκαίρι που ανέφερα τώρα, έκανα πολύ διακοπές. Και ήτανε η περίοδος όπου είχα αυξήσει τις δόσεις, οπότε ήτανε πολύ ευτυχές το γεγονός ότι πήγα διακοπές σε μια περίοδο που αυξάνω δόσεις. Ναι μεν δούλεψα, αλλά πήγα και τις διακοπές μου, οπότε πήγε καλά. Φτάνοντας λοιπόν στο φθινόπωρο του συγκεκριμένου έτους, με την κοπέλα χωρίσαμε. Μετά από ένα ταξίδι μας στη Θεσσαλονίκη, όπου ήτανε η πατρίδα της, ας το πούμε, το μέρος όπου είχε γεννηθεί, μετά από ένα ταξίδι, το Σεπτέμβριο δηλαδή συγκεκριμένα, στη Θεσσαλονίκη, λίγο αργότερα χωρίσαμε. Παρ' όλα αυτά, χωρίσαμε κατά την περίοδο που τα χάπια ενεργούσανε φουλ πλέον στην ψυχολογία μου, οπότε, όσο δύσκολο και αν ήταν, όσο δύσκολος κι αν ήταν αυτός ο χωρισμός, θεωρώ ότι ανταπεξήλθα καλά. Ναι μεν πόνεσα, γιατί ήταν πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου αυτή η κοπέλα, αλλά, νομίζω, ανταπεξήλθα καλά.

Ναι. 

Και ως προς αυτό, ως προς το χωρισμό, σημαντικό ρόλο έπαιξαν και δύο κομμάτια. Να αναφέρω λοιπόν ότι –και είναι σημαντικό να το αναφέρω αυτό, γιατί έχει να κάνει με το χωρισμό– στο φθινόπωρο της συγκεκριμένης περιόδου αποφάσισα λοιπόν και μετά από συζήτηση, είναι λίγο πριν χωρίσω, και μετά και με συζήτηση με την κοπέλα αποφάσισα να ασχοληθώ και πάλι, να κυνηγήσω αυτό το παλιό μου όνειρο, όπως έλεγα, να πιάσω και πάλι τη μουσική, να ασχοληθώ με τη μουσική. Το μεγάλο απωθημένο μου από παλαιότερα ήταν το σαξόφωνο. Αποφάσισα λοιπόν να ασχοληθώ με το σαξόφωνο απλά και μόνο δοκιμαστικά, ήξερα ότι μου αρέσει και δεν ήθελα να το αφήσω σαν κάτι που δεν έκανα ποτέ μου. Δεν ήθελα να μου μείνει απωθημένο. Έλεγα ότι θα ξεκινήσω χαλαρά, θα δω πώς είναι, κι αν δω ότι βαριέμαι να μελετάω, αν δω ότι είναι δύσκολο ή ότι δε θέλω εν τέλει να εντρυφήσω και να χάνω χρόνο με αυτό, θα το παρατήσω. Οπότε ξεκινάω τον Οκτώβριο της... τον Οκτώβριο εκείνο ξεκινάω το σαξόφωνο. Όταν εγώ πρωτοακούμπησα αυτό το όργανο, κατάλαβα όχι απλά ότι ήταν ένα απωθημένο χωρίς λόγο, κατάλαβα ότι ήτανε μάλλον κάτι πολύ σημαντικό, που είχα ανάγκη να κάνω. Ένιωσα ότι ήταν η πρώτη φορά που κάνω κάτι τόσο σημαντικό για τον εαυτό μου, και μάλιστα ένιωσα να έχω βρει κάτι σημαντικό, κάτι που... κάτι που με εξέφραζε. Οπότε λοιπόν, ξεκινώντας να παίζω σαξόφωνο, τον πρώτο καιρό είχα και το σαξόφωνο, είχα και τη σχέση μου –για λίγο καιρό θα κρατούσε αυτό, η σχέση, αυτή η σχέση– είχα και τη δουλειά, οπότε είχα όλα αυτά. 

Ναι.

Συνειδητοποίησα με την ενασχόλησή μου με το σαξόφωνο ότι ήτανε κάτι στο οποίο ήθελα να αφιερώνω πολύ χρόνο. Οπότε τα απογεύματα, μετά τη δουλειά, πήγαινα κατευθείαν στο ωδείο και μελέταγα. Να αναφέρω εδώ λοιπόν ότι δεν ήθελα από την αρχή να αγοράσω ένα όργανο δικό μου, υπό το φόβο ότι μπορεί να το παρατούσα και το σαξόφωνο είναι ένα όργανο που δεν είναι φθηνό. Οπότε προτίμησα να νοικιάζω ένα όργανο από το ωδείο, γιατί είχα γραφτεί σε ωδείο...

Ένα παράδειγμα, πόσο κάνει, ας πούμε, ένα σαξόφωνο;

Ένα σαξόφωνο το οποίο μπορείς να πεις ότι δεν είναι χαμηλής ποιότητας, ότι είναι ένα καλό μαθητικό σαξόφωνο, θα έλεγα ότι είναι γύρω στα 600 ευρώ.

Ok. 

Ένα σαξόφωνο το οποίο είναι τίμιο και μπορεί κάποιος να μελετάει χωρίς να του δυσκολεύει τη ζωή. Γιατί σίγουρα μπορείς να βρεις και με 200 και 300 ευρώ, αλλά είναι κάτι που δεν το συστήνουνε γενικά, γιατί μπορεί να βγάλει εύκολα προβλήματα. Συνεχίζοντας λοιπόν με το σαξόφωνο, είδα ότι ήθελα να του αφιερώνω πάρα πολύ χρόνο [03:10:00]και ένιωθα πολύ παραγωγικά. Οπότε φρόντιζα μετά τη δουλειά μου, εφόσον γύριζα και ξεκουραζόμουν λίγο, να πηγαίνω να μελετάω, να κάνω τις πρόβες μου. Το σαξόφωνο είναι ένα πολύ απαιτητικό όργανο και το οποίο θέλει πάρα πολύ χρόνο ώστε να βγάλεις ήχο ο οποίος θα είναι, ας το πούμε, δε θα είναι ενοχλητικός. Και θυμάμαι ότι μελετούσα πάρα πολύ τον πρώτο καιρό. Εκεί λοιπόν είναι μια πολύ κρίσιμη καμπή, όπου εγώ χωρίζω με την κοπέλα, αλλά, έχοντας βρει το σαξόφωνο, θεωρώ ότι το πέρασα, όπως είπα, έτσι σχετικά ανώδυνα όλο αυτό. Είχα λοιπόν, είχα το αποκούμπι μου, πέραν των φίλων, που με άκουγαν και με στήριζαν, είχα αυτό τον πολύ δημιουργικό χρόνο και αυτό το χρόνο κατά τον οποίο όλη μου η πίεση απ' τη δουλειά κι απ' το χωρισμό εκφραζόταν δημιουργικά. Οπότε, έχοντας ξεκινήσει σαξόφωνο, πέρασα το χωρισμό μου σχετικά ανώδυνα, σχετικά, και έμεινα στο να δουλεύω και τα απογεύματα να πηγαίνω σαξόφωνο. 

Ok.

Το σαξόφωνο το ξεκίνησα συγκεκριμένα τον Οκτώβριο και με τη δουλειά συνέχισα και μέχρι το Δεκέμβριο. Ο λόγος λοιπόν που παράτησα τη δουλειά ήταν ότι ναι μεν η ψυχολογία μου ήταν καλύτερη, αλλά μου είχε γίνει αφόρητη η δουλειά. Συνεχείς παρατηρήσεις, οι αργοπορίες μου συνέχιζαν να υπάρχουνε και, παρόλο που ένιωθα ότι κάνω κάτι παραγωγικό τα απογεύματά μου, ωστόσο πλέον δεν μπορούσα να χωνέψω τις συνθήκες της δουλειάς, τους δύσκολους πελάτες, την οχλαγωγία, τα αφεντικά που είχαν μονίμως παράπονα. Όλα αυτά, τα δύσκολα ωράρια, όλα αυτά.

Ναι.

Οπότε αποφασίζω το Δεκέμβριο να παραιτηθώ απ' τη δουλειά. Και μάλιστα το έκανα με μεγάλη ευχαρίστηση, γιατί, όπως είπα, και δεν άντεχα, αλλά ένιωσα ότι αυτός ο χρόνος ο οποίος θα κέρδιζα από την παραίτησή μου θα πήγαινε στο σαξόφωνο. Εκεί λοιπόν ξεκίνησα να το βλέπω το σαξόφωνο λίγο πιο σοβαρά. Ήταν ναι μεν αρχές, αλλά ένιωθα ότι αυτό το όργανο, αυτή η ενασχόληση ήταν για μένα. Ποτέ μου δεν ήμουν ένας άνθρωπος που έψαξε το νόημα στη ζωή. Μπορεί να ψαχνόμουνα με τις θρησκείες, αλλά όχι επειδή έψαχνα το νόημα αυτό καθεαυτό. Ήτανε γιατί μου άρεσε να ασχολούμαι με τις θρησκείες και με γέμιζε να είμαι χριστιανός, όπως ανέφερα. Αλλά ποτέ δεν ήμουν αυτός ο άνθρωπος που θα πω: «Ξέρεις, αυτό είναι το νόημα», θα ψάξω να βρω την ενασχόληση ή τη δουλειά που θα είναι το νόημα για μένα και αυτό θα κάνω όλη μου τη ζωή. Ποτέ δεν ήμουν ένας τέτοιος τύπος, που έψαχνε κάτι τέτοιο. Ένιωσα όμως ότι με το να ξεκινήσω το σαξόφωνο, ένιωσα ότι μάλλον το βρήκα αυτό που έψαχνα, χωρίς να το ψάχνω εν τέλει, σαν να με βρήκε εκείνο. Οπότε είπα ότι, εφόσον παρατάω τη δουλειά, θα κάτσω λίγο καιρό χωρίς δουλειά να δω τι μπορώ να κάνω, έχοντας βέβαια, έχοντας κάνει και μια αποταμίευση, έχοντας χρήματα, για να πληρώνω τα δίδακτρά μου στο ωδείο, αποφάσισα να κάνω ένα διάλειμμα από δουλειά και να αφιερωθώ 100% στο σαξόφωνο. Πήγαινα λοιπόν κάθε απόγευμα από Δευτέρα έως Σάββατο στο ωδείο και μελέταγα με τις ώρες. Το λιγότερο δύο με τρεις ώρες, ήταν το λιγότερο αυτό. Και μου λέγανε χαρακτηριστικά στο ωδείο ότι πρώτη φορά βλέπουν έναν άνθρωπο να μελετάει και να 'ναι τόσο συνεπής. Εγώ δεν το έβλεπα σαν... και ακόμα δεν το βλέπω, γιατί συνεχίζω μέχρι τώρα, να το βλέπω σαν... σαν δουλειά, δεν το βλέπω σαν... και ούτε τότε το έβλεπα σαν κάτι υποχρεωτικό. Ήτανε κάτι που έκανα με όλη μου την καρδιά, με όλη μου την καρδιά ήμουνα εκεί, με όλη μου την καρδιά φύσαγα μία νότα για μία ώρα μέχρι να την πετύχω, κι όταν την πετύχαινα, ένιωθα και πολύ όμορφα. Φεύγω λοιπόν από τη δουλειά το Δεκέμβριο του '18. Και μπαίνει με το καλό το 2019, όπου πλέον είμαι απλά ένας μαθητής σαξοφώνου. Άνεργος και χωρίς καμία διάθεση να ψάξω για νέα δουλειά, τουλάχιστον στην αρχή. Ξεκίνησα λοιπόν πιο εντατικά τα μαθήματα, μετά ξεκίνησα να κάνω... εφόσον είδα ότι αυτό είναι κάτι για εμένα, αποφάσισα να εντρυφήσω και παραπάνω. Πέραν δηλαδή του πρακτικού κομματιού του σαξοφώνου, αποφάσισα ότι ήθελα να κάνω και το θεωρητικό κομμάτι, αυτό που λέμε θεωρία και αρμονία της μουσικής. Ήτανε κάτι που από μικρός ήθελα να κάνω, αλλά πάντα φοβόμουνα να ασχοληθώ με τη θεωρία. Θεωρούσα λανθασμένα ότι έχει να κάνει με μαθηματικά, με φυσική, κι επειδή εγώ δεν ήμουνα τόσο καλός με αυτά, το είχα δαιμονοποιήσει. Όταν λοιπόν αποφάσισα από μόνος μου ότι θα ασχοληθώ και με τη θεωρία της μουσικής και την αρμονία και ξεκίνησα τα μαθήματα, η όρεξη που είχα για το σαξόφωνο μεταφέρθηκε και στην μελέτη της αρμονίας και της θεωρίας της μουσικής. Όπου απλά είδα ότι όχι δεν είναι κάτι δύσκολο ή... φυσικά έχει να κάνει με φυσική και μαθηματικά, αλλά αυτό είναι ένα άλλο κομμάτι, το οποίο μπορείς και να... είναι πανέμορφο να το μελετήσεις, αλλά μπορείς και να μην το μελετήσεις και να δεις καθαρά τη μουσική ως μουσική και όχι σαν μαθηματικό ή φυσικό φαινόμενο. Είδα λοιπόν ότι πολύ απλά την είχα δαιμονοποιήσει μέσα μου και όχι απλά το... εν τέλει μου άρεσε. Ανακάλυψα ότι ένα κομμάτι μου είναι επίσης τρομερά αποδοτικό στη θεωρία και στη μελέτη αυτής της θεωρίας. Οπότε, ας το πούμε ότι ήμουνα ένας full time σπουδαστής μουσικής, με το... και με το θεωρητικό και με το πρακτικό κομμάτι.

Ας πούμε, πόσες ώρες, θα έλεγες, την ημέρα περίπου αφιέρωνες, θεωρία, πράξη και τα λοιπά, στη μουσική γενικά;

Σίγουρα η μελέτη μου ήτανε κατά μέσο όρο τρεις ώρες καθημερινά, μία φορά τη βδομάδα είχα... είχα μάθημα σαξοφώνου και όλες τις άλλες μέρες... ήτανε για μία ώρα αυτό το μάθημα κι όλες τις άλλες μέρες εξασκόμουν.

Ok. 

Όσον αφορά τη θεωρία, νομίζω ότι, αν όχι καθημερινά, τουλάχιστον μέρα παρά μέρα θα διάβαζα ό,τι έπρεπε να διαβάσω και ίσως διάβαζα και παραπάνω απ' όσο έπρεπε, δηλαδή κάλυπτα και άλλα κομμάτια. Ας πούμε πως αφιέρωνα και μια ωρίτσα, αν όχι κάθε μέρα, μέρα παρά μέρα, για τη θεωρία. Πολύ εύκολα όμως.

Ok. Είχε μπει κάποιος πρώτος στόχος, ας πούμε, δηλαδή κάπως να πεις ότι «μόλις καταφέρω να κάνω αυτό, είμαι ευχαριστημένος», ξέρω γω; Όσον αφορά το σαξόφωνο και το επίπεδο, ας πούμε...

Στόχους είχα, όχι μακροπρόθεσμους απαραίτητα, αλλά είχα... πάντα είχα ως στόχο, ας το πούμε, να... όσο το δυνατόν γρηγορότερα να βελτιώνομαι και να έχω έναν ήχο, ο οποίος δε θα ήταν ενοχλητικός. Για μένα αυτός ήταν ο στόχος ο συγκεκριμένος, ο οποίος επετεύχθη πολύ δύσκολα και με τρομερή μελέτη και επανάληψη των ίδιων πραγμάτων, αλλά επετεύχθη.

Ok.

Κι εφόσον έβλεπα ότι όλο αυτό εξελίσσεται σε κάτι παραπάνω από μία ασχολία, δεν είχα καν ενοχές για το ότι δε δούλευα και άρχισε σιγά σιγά να παίρνει χώρο μες στη σκέψη μου και σαν μεγάλο, σαν ένα στόχο πολύ μακρινό, ας το πούμε, μήπως κάνω κάτι επαγγελματικά με το σαξόφωνο. Βέβαια για πολύ μετά, για πολύ αργότερα, αλλά είπα ότι, αν κάτσω και, ας το πούμε, λιώσω, όπως λέμε, αν κάτσω και μελετήσω πάρα πολύ, γιατί όχι να το πάω και σ' ένα επίπεδο όπου ίσως θα μπορώ κι εγώ ο ίδιος να διδάξω ή να παίζω σε κάποιες μπάντες ή σε κάποια νυχτερινά μαγαζιά και εν τέλει να βγάζω κάποια χρήματα απ' αυτό. Αυτός είναι ένας ακόμη στόχος, που έχω μέχρι και σήμερα. [03:20:00]

Ok. 

Θα ήθελα σ' αυτό το σημείο να αναφέρω για το σαξόφωνο ότι στα είδη που ανέφερα την προηγούμενη φορά, όπως το metal και το ροκ, το οποίο κατά κόρον άκουγα τα προηγούμενα χρόνια, δεν υπάρχει τόσο πολύ το σαξόφωνο. Το θέμα είναι όμως ότι κατά τα έτη τα μουσικά μου γούστα διευρύνονταν όλο και περισσότερο. Ξεκίνησα λοιπόν να διευρύνω τους μουσικούς μου ορίζοντες, αν μπορώ να το πω έτσι, βάζοντας και νέα είδη στα ακούσματά μου. Μέσα σ' αυτά τα νέα είδη λοιπόν ήτανε και η τζαζ. Τα τελευταία δύο χρόνια πριν ξεκινήσω το σαξόφωνο μπορώ να πω ότι άκουγα με μανία και ακούω και ακόμα τώρα τζαζ. Ήταν ένα... είναι μάλλον ένα μουσικό είδος που θυμάμαι μικρός να έχω προβλέψει ότι θα άκουγα όταν μεγαλώσω. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να λέω μικρός: «Καλά, εμένα με βλέπω στα 25 να... να το γυρίσω σε τζαζ και αυτοσχεδιασμούς». Και πράγματι, έτσι έγινε. Αυτό θεωρώ ότι έχει γίνει από την... έχει να κάνει με την ανακάλυψή μου ότι εν τέλει δεν... δεν αγαπάω μόνο ένα είδος μουσικής, δεν αγαπάω μόνο το ροκ. Φυσικά και αγαπάω το ροκ, αλλά η αγάπη μου έχει να κάνει με τη μουσική, αγαπώ την ίδια τη μουσική. Στα πλαίσια λοιπόν αυτά ξεκίνησα να διευρύνω, όπως είπα, τους ορίζοντές μου και τα τελευταία χρόνια έχω εντρυφήσει στη τζαζ. Οπότε σαν... οπότε, ακούγοντας τζαζ, πριν αρχίσω σαξόφωνο, άρχισα να ξυπνάει μέσα μου αυτό το αίσθημα νοσταλγίας, να το πω, ή αυτό το ερέθισμα που ένιωθα κάθε φορά που άκουγα τα πνευστά, τα σαξόφωνα. Θυμήθηκα λοιπόν ότι έχω άχτι, έτσι λοιπόν ξεκίνησε όλο αυτό, θυμήθηκα ότι το έχω απωθημένο αυτό το όργανο. Ακούγοντας λοιπόν τζαζ, θυμήθηκα το πόσο ήθελα κάποια στιγμή να ακουμπήσω αυτό το όργανο, να προσπαθήσω να παίξω. Έτσι λοιπόν, ξεκινώντας με την τζαζ σαν ακροατής, έτσι μου ήρθε η ιδέα και θυμήθηκα την παλιά μου νοσταλγία να πιάσω το σαξόφωνο. 

Ok. Και στο ωδείο που πήγες, πήγες τζαζ κατευθείαν; Που γράφτηκες;

Στο ωδείο που γράφτηκα, επειδή θεωρήθηκε ότι το μοντέρνο τμήμα θα ήταν κάπως προχωρημένο για μένα που δεν είχα ξανακουμπήσει ποτέ μου πνευστό όργανο, οπότε, υπό τη σκέψη του να ξεκινήσω λίγο με την τεχνική, με τα φυσήματα, τις αναπνοές, το διάφραγμα, υπό αυτή τη σκέψη με βάλανε με έναν καθηγητή κλασικής μουσικής, δηλαδή κλασικού σαξοφώνου, μιλάμε πάντα για κλασικό ρεπερτόριο και ήταν κάτι το οποίο εγώ δεν ήξερα καν ότι υπάρχει. Δηλαδή το σαξόφωνο σαν μέλος συμφωνικής ορχήστρας κλασικής μουσικής, βέβαια κλασική μουσική όταν λέμε, λίγο πιο μετά από Μπαχ και Μπετόβεν που έχουμε στο νου μας. Και επίσης σονάτες και έργα που έχουνε γραφτεί αποκλειστικά για σαξόφωνο. Οπότε μπήκα προς αυτό τον κόσμο, προς τον κόσμο του κλασικού σαξοφώνου, που ούτε είχα ιδέα ότι υπήρχε, ο καθηγητής μου ήτανε αυτού του ρεπερτορίου, με το σκεπτικό ότι ξεκινώντας κάποιος με την κλασική παιδεία κάνει ένα focus στην τεχνική του και στην συνέχεια, εφόσον έχει αφομοιώσει τα βασικά της τεχνικής, μπορεί να μπει σ' άλλα είδη. Μία άποψη που, κατά τη γνώμη μου, είναι λανθασμένη. Αν τύχεις, και είναι χρέος κάθε ωδείου και κάθε εκπαιδευτικού κέντρου, να έχει καλούς καθηγητές, αν λοιπόν έχεις έναν καλό καθηγητή στο μοντέρνο τμήμα, που θα σε πάει κατευθείαν σε μοντέρνα ακούσματα, ο ίδιος όχι μόνο θα 'χει την απαίτηση, αλλά θα πρέπει να σου διδάξει και ο ίδιος σωστή τεχνική φυσήματος, διαφράγματος, κρατήματος του σαξοφώνου και τα σχετικά. Εγώ λοιπόν, τέλος πάντων, εφόσον επέλεξα αυτό το ωδείο, ξεκίνησα μ' έναν καθηγητή κλασικού σαξοφώνου. Στην πορεία και βλέποντας μετά από περίπου ένα χρόνο ότι και μελετάω και ότι έχω όρεξη να μάθω παραπάνω κι ότι εν τέλει δε με καλύπτει αυτό το ρεπερτόριο, είχα ως αίτημα να περάσω πια στο σύγχρονο, στον καθηγητή του σύγχρονου σαξοφώνου, ο οποίος φυσικά, όταν μιλάμε για σύγχρονο σαξόφωνο, κύριο είδος είναι η τζαζ. Όχι μόνο η τζαζ, γιατί μπορεί να 'ναι το funk, μπορεί να είναι η ρέγκε, μπορεί να 'ναι τα μπλουζ, αλλά το ιδίωμα όπου συναντάμε φουλ τα πνευστά όντως είναι το τζαζ. Και ναι, πλέον, έχοντας φτάσει εδώ που είμαστε τώρα, Ιούνιο του 2020, είμαι εδώ και κάποιους μήνες στο... σε τζαζ πρόγραμμα. 

Ok. Και ασχολείσαι, εξακολουθείς και ασχολείσαι fulltime με μουσική;

Βεβαίως. Πλέον έχω και δικό μου όργανο, έχω αγοράσει δικό μου σαξόφωνο. Είδα ότι μάλλον δεν είναι απλά ένα βίτσιο, οπότε ξόδεψα χρήματα για να αγοράσω. Μέχρι τώρα δεν έχω βρει κάποια δουλειά. Θεωρώ ότι είμαι όμως και ολιγαρκής, ότι με το κομπόδεμα που έχω απ' την προηγούμενη δουλειά συν και κάποια χρήματα που η γιαγιά μου μου 'χε αφήσει, ας το πούμε έτσι, μπορώ και πληρώνω τα δίδακτρα του ωδείου. Δεν έχω ψάξει καινούρια δουλειά. Δεν το 'χω κάνει αυτό, σίγουρα ένας λόγος είναι ότι δε θέλω να ξεβολευτώ. Δε θέλω να μπω σε διαδικασίες να στέλνω βιογραφικά, να μη μου απαντάει κανείς ή να με καλούνε από εταιρεία που ανέφερα και προηγουμένως, χωρίς εγώ να το θέλω.

Ήταν και προτεραιότητα, γιατί θες και πολύ χρόνο, απ' ό,τι κατάλαβα, για το...

Όπως είπες ακριβώς, έχει γίνει προτεραιότητά μου το σαξόφωνο, έχει γίνει στόχος μου, είναι σίγουρα μακρινός, αλλά κανείς δε με εμποδίζει από το να το έχω, το να το πάω σε επαγγελματικό επίπεδο. Θέλει πολλή δουλειά, θέλει πολλή μελέτη, θέλει πολύ χρόνο. Όλο αυτό που κάνω μου τρώει κάθε μου απόγευμα, δηλαδή μελετάω κάθε απόγευμα, κάθε μέρα, εντάξει, σίγουρα μπορεί μια βδομάδα... μια μέρα να περάσει και να μη μελετήσω, αλλά φροντίζω να είναι τουλάχιστον καθημερινή η μελέτη μου. Είναι μια ενασχόληση κατά την οποία περίπου ξεκινάω 05:00 με 06:00 το απόγευμα και διαρκεί και μέχρι τις 11:00 το βράδυ, είναι πολλές ώρες. Είναι μια ασχολία η οποία με γεμίζει στο 100%, είναι πρώτη φορά στη ζωή μου που έχω μια τέτοια ασχολία, να με γεμίζει τόσο πολύ. Δε θα κρύψω ότι γενικά δεν είμαι ένα άτομο που είναι ευέλικτο, δεν μπορώ να συνδυάσω πολλά πράγματα, όπως έχει δείξει στο παρελθόν η ζωή μου. Ίσως να μπορούσα να πιεστώ και να βρω μια δουλειά τετράωρη, ίσως και να το κάνω κάποια στιγμή, αλλά αυτή τη στιγμή δεν το έχω σαν πλάνο. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, προτεραιότητά μου είναι 100% το σαξόφωνο. 

Και ο κύκλος σπουδών που είσαι πόσο διαρκεί;

Χωρίς να είμαι και σίγουρος, νομίζω, έχει να κάνει περίπου με... περίπου με τρία, με τέσσερα χρόνια, αν θυμάμαι καλά, στο μοντέρνο τμήμα που είμαι εγώ.

Άρα έχεις μέλλον.

Έχουμε ακόμα χρόνο. Φυσικά η μελέτη της μουσικής δε σταματάει ποτέ, όποιος ξέρει ότι... όποιος πει μάλλον, συγγνώμη, ότι έχει μάθει μουσική και ξέρει κι ότι τα ξέρει όλα, μάλλον αυταπατάται. Γιατί η μουσική είναι τόσο μεγάλη, είναι τόσο μεγαλύτερη από τον άνθρωπο και τη γνώση που ο ίδιος μπορεί να γνωρίσει, που πραγματικά δε φτάνει μία ζωή. 

Ok. Και ψυχολογικά, μετά απ' αυτή την απόφαση, πώς ήσουν; Και πώς είσαι, βασικά;

Σίγουρα, κάνοντας μια σύγκριση με το τι έχω περάσει τόσα χρόνια, πραγματικά είμαι πολύ καλύτερα. Και σ' [03:30:00]αυτό βασικά έχει παίξει τρομερό, τρομερά μεγάλο ρόλο πρώτα απ' όλα η αύξηση των δόσεων και η τήρηση κατά γράμμα των εντολών του γιατρού, αλλά και η ασχολία μου με το σαξόφωνο. Νομίζω ότι αυτοί οι δύο παράγοντες έχουνε συμβάλει στο να είναι πολύ καλύτερη η ψυχολογία μου σε σχέση με παλαιότερα. Δε λέω ότι είμαι τρομερά, είμαι ευτυχισμένος, αλλά... φυσικά έχω τα σκαμπανεβάσματά μου, δεν είμαι μοναχός, δεν είμαι κάποιος καλόγερος, έχω τα σκαμπανεβάσματά μου όπως όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν περίοδοι που είναι... που νιώθω χαρούμενος, περίοδοι που είμαι καλά, υπάρχουν περίοδοι που μπορεί να νιώθω πιεσμένος, γιατί δε μου βγαίνουνε πράγματα στο σαξόφωνο, γιατί πράγματι το βλέπω σοβαρά. Οπότε το σαξόφωνο είναι ένας λόγος για να αγχώνομαι, αλλά πραγματικά με τα άγχη που έχω περάσει στο παρελθόν δεν μπορεί να συγκριθεί, είναι ένα άγχος μάλλον δημιουργικό, θα το πω. Άγχος βέβαια, αλλά δημιουργικό. Οπότε, έχοντας ως γνώμονα αυτά τα δύο στοιχεία, θεωρώ ότι η ψυχολογία μου είναι καλή, με τα αρνητικά της και τα θετικά της. Και αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον, καθώς πριν λίγο καιρό είχαμε και το ξέσπασμα της πανδημίας. Είναι, έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον αυτό, καθώς εγώ όλο αυτό με το lockdown το πήρα πολύ ψύχραιμα. Στην ουσία δεν άλλαξε και πολύ η καθημερινότητά μου, ξέρω πως η καθημερινότητα άλλων ανθρώπων άλλαξε πάρα πολύ, η δικιά μου όμως όχι τόσο. Όσες ώρες ήμουνα σπίτι συνέχισα να είμαι τις ίδιες ώρες στο σπίτι, καθώς μελετούσα πάρα πολύ και πριν την καραντίνα, αλλά και κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Ίσα ίσα που νομίζω ότι ήταν και πιο αποδοτική η μελέτη μου αυτό τον καιρό, χωρίς να έχω στο νου μου ότι πρέπει να βγω ή να πάω κάπου ή να διασκεδάσω, γιατί δεν μπορούσα να βγω. Είχανε σταματήσει βέβαια και τα μαθήματα στο ωδείο, αλλά, παρ' όλα αυτά, διαδικτυακά συνεχίζονταν κανονικά, οπότε, παρόλο που είχαμε αυτή τη δύσκολη κατάσταση με την πανδημία, η ψυχολογία μου θεωρώ ότι ήταν αρκετά σταθερή. Σταθερή και σχετικά καλή. Δεν πτοήθηκα από όλο αυτό και νομίζω ότι είχα ένα... το καλύτερο δυνατό, έκανα το καλύτερο δυνατό, αφοσιώθηκα σε αυτό που με γεμίζει παραπάνω. Οπότε όλη αυτή η περίοδος, η πρωτόγνωρη πραγματικά περίοδος, θεωρώ ότι κύλησε παραγωγικά και κύλησε δημιουργικά επίσης. Και να αναφέρω το γεγονός ότι η μητέρα μου δε δούλευε, οπότε περάσαμε και χρόνο μαζί, είδαμε και αρκετές ταινίες μαζί. Θεωρώ ότι σ' όλη αυτή την πρωτόγνωρη φάση που έκατσε, νομίζω, ανταπεξήλθα καλά. 

Ok. Βγήκες καθόλου; Έβγαινες καθόλου;

Πήγαινα κάποιες βόλτες, όταν επιτρεπότανε. Όταν δεν επιτρεπότανε, έστελνα μηνύματα και όντως έβγαινα για περπάτημα, λίγο να ξεσκάσω, να γυμναστώ, αυτό. Όταν επιτρεπότανε, άλλοτε έβγαινα, άλλοτε πρόσεχα. Τώρα βέβαια, που έχουμε φτάσει 10 Ιουνίου, τις τελευταίες μέρες, επειδή μου είχε λείψει πολύ η βραδινή έξοδος, βγαίνω αρκετά, μπορώ να πω.

Ok, ok. Ωραία. Ευχαριστούμε, Αλέξανδρε.